SPLINTER DAG-AGENDA, 17 December 192715 Januari 1928. Museum „De Lakenhal". Tentoonstel ling van Leidsche Topografie, door de Ver. „Óud-Leiden". Vrijdag 6 Jan., 's av. acht uur. Stadsgehoorzaal: Film v. d. Philips- fabrieken. Dinsdag 10 Jan., 's av. aclit uur, Stadsgehoorzaal: Concert door de Haarl. Orkestvereen. Donderdag 12 Jan., s av, kwart over acht, Stadsgehoorzaal: 18e Concert van den Leidschen Kunstkring „Voor Allen". *)e avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken wordt van Maandag 2 Jan. tot en met Zondag 8 Jan. a,s, waargenomen door de apotheek van den heer P. du Croix, Rapenburg, 9, Telef. 807. RECLAME. UITVERKOOP Van der Meer, Firma T. A., Fred. Hen- driklaan. Bij de politie is aangifte gedaan, dat aan de 4de Binnenvestgracht een heerenrijwiel is ontvreemd. J. v. R. heeft bij de politie aan gifte gedaan, dat hij op de Lange- gracht door L. P. is mishandeld, die hem met een moersleutel een bloed neus heeft toegebracht. In den nacht van Woensdag op Donderdag is getracht in te breken in het kaaspakhuis van den heer W. aan de Heerengracht. Met een breekijzer werd getracht de deur open te breken doch toen enkele voorbijgangers dit zagen, namen de daders de vlucht. BINNENLAND. DE NEDERLANDER WORDT NOG STEEDS LANGER. Dr. Bruinsma en prof, Bolk hebben in 1907 resp, 1908 nagegaan, hoe de gemiddelde lengte van de Nederland- sche lotelingen varieert en hebben ge vonden, dat de Nederlander in de laatste helft der 19e eeuw langer is geworden. Prof, v, d. Broek heeft zoo lezen wij in „Mensch en Maatschappij" dit onderzoek voortgezet en van de lotelingen van 19211925 voor elke gemeente de gemiddelde lichaams lengte berekend; hij heeft zijn uitkom sten in de Kon. Akademie van Weten schappen meegedeeld. Er werden meer dan een kwart millioen maten verwerkt. De gemiddelde lengte voor alle lotelingen in dien tijd bedraagt 170,77 cM.; sinds 1863 is de lengte ieder jaar toegenomen en wel met be dragen, die wisselen tusschen 0,8 en 2,2 mM. per jaar. Iedere provincie en practisch ook iedere gemeente heeft tot die lengtetoeneming bijdragen, in Drente vindt men de sterkste leng- teverme^vdAring: in 20 jaar tijd van 167,46170,80 is 3,34 cM.; thans neemt Drente de 7e plaats in in de rij der provinciale gemiddelden, in de perio de 18981907 was zij no. 10. Dit is des te merkwaardiger, omdat Drente een der minstwelvarende provincies is. Noord-Holland bergt de langste bevol king van Nederland de cijfers voor 1898—1907 en 1921—1925 zijn 169,1 en 171,61. Voor Amsterdam (groot aantal Joden) bedragen deze 168,4 en 170,8; voor Noord-Holland zonder Amster dam 169,84 tot 172,47. In Limburg is de toeneming der lengte het geringst nl. van 167,48 tot 167,83 is 0,35 cM. Volgens prof, v, d, Broek is dit niet uitsluitend aan den rasfactor toe te schrijven, want in Noord-Brabant en Zeeland, waar evenveel of meer van het Alpnie-ras wonen, bedraagt de toe neming 1,94 en 2,21 cM. De oorlogs jaren hebben geen duidelijken in vloed gehad op het groeiproces, in te genstelling met wat in Duitschland is waargenomen; van 1921 tot 1925 is de gemiddelde lengte van den Nederland schen loteling nog met 7 mM. toege nomen. Wat jammer, dat wij overeenkom stige gegevens ook niet bezitten voor de vrouwen. BUITENLAND. DE ONTPLOFFING TE BERLIJN. Reeds 15 dooden. De ramp, die gisternacht in de Lands- bergerallee te Berlijn heeft plaats gehad, is één van de ergste, die de Duitsche hoofdstad ooit heeft geteisterd. Een ge deelte van de straat, waarin het vernielde huis is gelegen, is afgezet. Politie en brandweer zoeken nog steeds onder de puinen naar verdere slachtoffers. Door de ontploffing is nog niet gebleken, of het gas of ammoniak was, waardoor de vrij staande vleugel van het huis werd ver woest. De voorgevel werd geheel wegge rukt,' ook groote voorkamers, keukens en balkons, zijn in de lucht gevlogen, zoo dat men van de straat af alleen nog den achtersten wand ziet, hier en daar han gen nog schilderijen, platen en spiegels. Het geheel herinnert sterk aan een in oorlogstijd door een granaat getroffen huis. Het verwoeste huis bevatte in zijn kel ders een koelinstallatie van een worstfa- briek. In deze installatie bevond zich am moniak. Vermoedelijk is de ontploffing daar geschied. Groote blokken steen, ijze ren staven, leuningen, groote meubelen, De ontploffing te Berlijn. Een foto van de ruïne in de Lands berger Allee 116. tot clubzetels toe, werden op straat ge slingerd. Onmiddellijk na de ontploffing sloegen de vlammen uit het gebouw. Talrijke be woners vluchtten in nachtgewaad op de straat, luid om hulp roepend. De brand weer, die spoedig ter plaatse was, kon het vuur spoedig blusschen en begonnen toen met het bevrijden van de slachtoffers. Dit geschiedde in de duisternis, daar de elec- trische geleiding door de ontploffing was vernield. Men hoorde van alle zijden het geroep en gehuil der ongelukkigen, die onder het puin lagen. Daar er gevaar voor verdere instorting bestond, werd de taak voor de brandweer uiterst moeilijk. Drie brandweermannen werden door stukken steen gewond. Op straat heerschte een onbeschrijfelij ke verwarring; bloedverwanten van de ongelukkigen liepen radeloos rond en be stormden de agenten en brandweerman nen met hun vragen. Deze poogden de me nigte gerust te stellen met de verzekering, dat er in het geheel geen ongelukkigen meer onder het puin lagen. Intusschen werden echter drie lijken te voorschijn gehaald. De Berlijnsche bladen staan vol verha len van geredden, de meesten hunner wer den door den slag verrast. Ze trachtten hulp te krijgen door het openen van ra men, maar moesten deze terstond weder sluiten door de stofwolken en gassen, die de woning binnendrongen. Ze konden door de brandweer echter worden bevrijd, voor zoover ze zich niet langs gedeéltelijk verwoeste trappen, of langs bëlcons van de naburige huizen in veiligheid konden brengen. Op een van de verdiepingen was een vrouw pas bevallen, deze vrouw, die in de voorkamer sliep, werd gedood, de vroedvrouw had het kindje echter in de achterkamer gelegd, waardoor dit werd gered. Gisteravond waren reeds 15 lijken on der het ^uin van het ingestorte huis weg gehaald. Den ganschen dag verdrong zich een enorme menigte nabij de plaats van het ongeluk. Ze werd door een groote politie macht op een afstand gehouden. Onafge broken werkten de brandweermannen en agenten aan het opruimen van het puin, waaronder naar men vermoedt, nog twee slachtoffers begraven liggen. De lijken van de verongelukte bewo ners zijn in beslag genomen, van vijf kon de identiteit nog niet worden vastgesteld. De oorzaak van de ramp. De directeur van de Berlijnsche brand weer schrijft in de Vossiache Zeitung, dat de ramp 3 oorzaken kan gehad hebben: le de aanwezigheid van een ammoniak-in- stallatie in de koelinrichting achter het huis; 2e. de nabijheid in het achterhuis van een bezinedepot met een groot aantal vaten benzine; 3e. de gasleiding. POINCARé'S POLITIEK. Het ministeri'eele program van werk zaamheden vastgesteld. De Fransche Ministerraad heeft de finitief het program van werkzaam heden vastgesteld voor de laatste kor te zitting der Kamer. Poincaré stelt zich voor. twee groo te redevoeringen uit te spreken, die de Kamer en vervolgens elke partij afzonderlijk, zullen nopen, haar standpunt uiteen te zetten met het oog op de verkiezingscampagne. De eerste redevoering zal een plan inzake de financiën behelzen als ant woord op de financieele interpellaties, die de regeering voor 24 Januari heeft aanvaard. De tweede redevoering zal zich bezig houden met het binnen- landsch-politieke program, eveneens als antwoord op interpellaties. Doch het is ook de bedoeling van Poincaré, over hetzelfde onderwerp buiten het parlement te spreken aan -ten banket, dat Elzasser burgemees ters hem in Februari tt> Straatsburg wenschen aan te bieden. Alle geruchten nopens principieel meeningsverschil tusschen de minis ters blijken onjuist. Het financieel program heeft de onvoorwaardelijke instemming van alle ministers ver kregen. Wat het binnenlandsch-politiek pro gram betreft, de diplomatie van Poin caré is er in geslaagd, vele concessies te verkrijgen van de zijde der gematig de ministers ten gunste van de voor waarden, gesteld door de radicale ministers. DE HERZIENING VAN HET DAWES* PLAN. De inhoud van het nieuws voorstel. De correspondent van het „Journal of Commerce" te Washington meldt dat de idee van een herziening van het Dawes-plan oorspronkelijk van Parker Gilbert, den agent voor de herstelbetalingen is uitgegaan en dat het thans in onderzoek is bij de Ame- rikaansche regeering. Het voorstel zou o.a. hierop neerko men, dat het totaal van Duitsch- land's verplichtingen ten aanzien van het herstel zou worden vastgesteld op een heel wat lager niveau dan in de regeling van de commissie-Dawes is voorzien en voorts in den verkoop van een groot bedrag aan Duitsche schuld bekentenissen, waarvan Frankrijk onmiddellijk profijt zou trekken. Voorts zouden de Engelsche vorde ringen op Duitschland geschrapt worden, terwijl er een nieuwe uitgif te van Duitsche schuldbekentenissen aan de Vereenigde Staten zou geschie den ter volledige afdoening van de schulden der geallieerden aan de Ver eenigde Staten. Tegenspraak. In antwoord op een verzoek om in lichtingen van Reuters correspondent betreffende het bericht van de Journal of Commerce, dat Amerika een plan zou voorstellen lot herziening van een Dawes-plan en de herstelbetalingen, verklaren de ambtenaren van de schatkist, dat het verhaal van de Journal of Commerce verkeerd en zonder grond is. Mellon zelf noemde de berichten, dat de Vereenigde Staten een confe rentie overwegen om tot een herzie ning der oorlogsschulden te komen, een volstrekte leugen. „Het is alle maal onzin", zeide hij, zijn woorden onderstreepend met een slag van de vuist op de tafel. DE IJSGANG OP DEN DONAU. In Tsjecho-Slowakije is het nu he vig gaan dooien. De Donau is dienten gevolge tot drie meter gestegen. De genie heeft het opgehoopte ijs over 12 K.M. doen springen om het afvloeien van het water van den Do nau te bevorderen, De Hongaarsche en Tsjecho Slo- waaksche autoriteiten treffen ge meenschappelijke maatregelen. Bij Pressburg zijn Tsjechische pioniers met artillerie de grens overgetrokken om het ijs te bombardeeren. DE OPPOSITIE IN RUSLAND. Trotzkf en zijn medeverstootelingen. Voortaan beroofd van elk deeltje macht en gezag wegens hun oppositie tegen .het regime van Stalin, zijn de kameraden Trotzki, Zinovjeff, Kame- neff, Rakowski en Smirnoff terugge bracht tot de nederige positie van werklieden in een leerfabriek te Mos kou. In hun gezelschap bevindt zich ook kameraad Boloborodoff, bekend wegens het uitvoeren van het bevel tot terechtstelling van de keizerlijke familie. De sovjetbladen zeggen, dat Trotzki, die in de kleine oppositiekern blijft, buitengewone maatregelen neemt om niet vergiftigd te worden. Zijn vrienden waken met groote op lettendheid over zijn spijzen, hij slaapt niet twee nachten achtereen in de zelfde herberg en slechts enkele ver trouwelingen weten, waar men hem vinden kan. HET CONFLICT IN DE SAKSISCHE METAALINDUSTRIE. Besprekingen zonder resultaat. De onderhandelingen tusschen de vertegenwoordigers der arbeiders en der werkgevers in de Saksische me taalindustrie, die Woensdag in het ministerie van arbeid aanvingen, en tot gistermorgen 1 uur duurden, zijn zonder resultaat geëindigd. Het staat nog niet vast, of de uit spraak van den bemiddelaar door den rijksminister van arbeid bindend zal woren verklaard. DE NIEUWSTE BANDIETENSTREEK IN ROEMENIë. Sedert eenigen tijd werd de straat weg van Meramure in Roemenië door z.g. wilde dieren onveilig gemaakt, welke alle voorbijgangers, ja zelfs wa gens en auto's aanvielen en de laat ste tot staan brachten. De dieren, die uit het besneeuwde kreupelhout te voorschijn kwamen, hield men eerst voor een troep wolven. De op het hulpgeroep toesnellende redders ontpopten zich in alle geval len als bandieten, die de overvallenen geregeld uitplunderden. Het bleek nu, dat de „wolven" door hun meesters de bandieten afgerichte honden waren.welker dres suur zoo voortreffelijk gelukt was. dat zij ook de snelstrijdende auto's door een sprong naar den chauffeur tot staan brachten. Alle bemoeiingen van de autoritei ten om de roovers en hun viervoetige helpers in handen te krijgen bleven langen tijd vruchteloos. Door een toeval gelukte het thans dezer dagen een der roovers te vatten Volgens de bekentenis van den gear resteerde bestaat de bende uit zes le den, wier hoofd een zigeuner is, die vroeger aan een rondtrekkend circus als dierentemmer verbonden was ge- weset. Deze had geleidelijk tien ver wilderde wolfshonden gevangen, wel ke hij voor de jacht op menschen zoo succesvol dresseerde. GEBOORTE- EN STERFTECIJFER TE BRUSSEL. Volgens het Maandelijksch Statistisch Bulletin der stad Brussel zijn aldaar in November jl. slechts 185 geboorten tegen 258 sterfgevallen geboekt, of 10.4 per duizend inwoners voor de geboorten een 16.1 voor de sterfge vallen. Voor de heole Brusselsche ag glomeratie, welke een twintigtal voor steden omvat, waren de cijfers resp. 746 en 890. Van de 746 geboortén waren er 76 onwettig. Het geboortecijfer ölrjft dus, ind? hoofdstad en hare voorsteden, maar steeds verder dalen. Waar het in '23 nog 12.8 bedroeg, is het in 1927 op 10B per duizend inwoners gevallen. Het sterftecijfer daarentegen klem van 9.9 tot 12.5-per duizend inwoners. BAMBER-OLIE. Tegen den sleek van Tsetse-vliegen. In de „Times" maakt de heer Cuthbert Christy hen, die belang hebben bij de be strijding en het oorkomen van slaap ziekte, opmerkzaam op een soort van olie die naar den samensteller, wijlen dr. Bam- ber, een rubber-chemicus, die deze stof op Ceylon het eerst toepaste. De Bamber- olie bestaat uit een mengsel van Citronel- la-olie, petroleum, kokosnoot-olie en car- bolzuur van 1 procent. Deze kleurlooze aangenaam riekende vloeistof, is eenigs- zins vluchtig van aard, intusschen kan men in het algemeen volstaan met één maal per dag de aan insectenbeten bloot gestelde deelen van het lichaam met een spons met Bamber-olie te bestrijken. Blijkens zijn ervaring beeft de schrij ver van het stuk in de „Times" dit middel tegen steken van Tsetsevliegen met volko men succes toegepast, toen hij twee dagen reizende en jagende doorbracht in een boschrijke streek ten Oosten van het Tan- ganjikameer (Oost-Afrika), waar de ge noemde insecten zeer talrijk waren. Ook in den Congo wapende de heer Christy zich op deze wijze tegen den steek van het de slaapziekte overbrengend insect. Dr. Bamber paste de olie toe tegen den steek van malariamugen, maar volgens den Afrikareiziger zou het mengsel tegen Tsetsevliegen nog beter werken. Citronella-olie alleen een aetherische olie, die wordt gedistilleerd uit fijngehakt Sereh-gras bleek geen voldoende wa pening tegen den beet van Tsetsevliegen te geven. KORTE BERICHTEN. Gisterennacht zette in het Zui den van het Schwarzwalldj een zware sneeuwval in, die tot gisterenavond' duurde en een sneeuwdek vormde van 25 a 30 c.M. In het voorjaar zal een aan vang worden gemaakt met het mar ken van een ondergrondschen spoor weg te Milaan. In de bergen van Adjaristan in Transkaukasië heeft een aardverschu-i \öng plaats gehad, waardoor verschil lende dorpen bedolven zijn. Na een langdurige ziekte is de bekende specialist van het interna tionaal recht, Prof. Dr. Philipp Zorn overleden. Hij was geboren in Bay- reuth en was in de laatste jaren van zijn leven hoogleeraar te Bonn. Uit UofflDay wordt gemeld, dat cenige verbetering is ingetreden in de katoenindustrie. Drie van de vjjf fa brieken, waar staking was uitgebro ken, zijn weer aan den gang. Italië liet gisteren het op 22 Nov. 1927 te Tirana gesloten Itali- aanschAlbaneesch defensief verdrag van bondgenootschap door den Vol kenbond registreeren. Hooge Roemeensche politieke per soonlijkheden hebben Genève gepas seerd op weg naar Parijs, waar zij met prins Carol besprekingen zullen voeren over diens eventueelen terug keer naar Roemenië. De hervatting van den strijd in Nicaragua door de Ver. Staten wordt in de Argentijnsche bladen, in ver band met de aanstaande Pan-Ame- rikaansche conferentie te Havana, scherp gecritiseerd1. UIT DE OMGEVING. VOORSCHOTEN. Gisteren herdacht de Rijksveld wachter Brigadier titulair ^Witteman alhier den dag waarop hij voor 25 jaar geleden werd aangesteld als Rijksveldwachter met standplaats te- Dirksland. Van daar werd hij op zijn verzoek overgeplaatst naar voor schoten. Den jubilaris werd 's morgens door den Brigade-Commandant der Rijks- ekhvacht, Majoor Timmerman^ na- Radio-Programma. WAT ER VANAVOND TE HOOREN IS. HUIZEN, 1840 M. Na 6 uur n.m. 1950 M. Nederl. Draadl. Omroep. Ned. Chr. Radio-Vereeniging. 5.00 Concert. 6.00 Lezing. Spreker: de heer Mr. P. Borst te Amsterdam. Onderwerp: „De Middenstand en het Ontwerp Ziektewieif'. Katholieke Radio-Omroep. 6.45 Sociologie. Vrjjz. Prot. Radio-Omroep. 7.30 Mededeelingen van het Vrijz. Protest. Persbureau te Haarlem. 7.35 Lezing en Beethoven-Cyclus. Spreker: Dr. J. D. Bierens de Haan te Aerdenhout. Suze van 't Linden- hout-Tak, Viool: Eduaid Biele, Cello; Hans Brandts Buys, Piano. 9.00 V.P.R.O.-Cursus. Spreker: Mar- tien Beversluis, Blaricum. Ondenv.: „'Religie en Poëzie I. Hierna persberichten van Vaz Diaz HILVERSUM, 1060 M. Alg. Ned. Radio-Omroep. 5.30 Voor-Avondconcert. A.N.R.O. 7.15 Landbouwhalfuurtje. Spreker: Ir. W. B. L. Verhoeven, Ph.> topatoloog to Wagen.ngen. Onder werp Lajndbouw en Plantenziekten. 7.45 Poiiiebc-richten. 8.10 Schippersles. Spreker: C. A.M. G. van Kasteel. Onderwerp: „De ver zekering in 'de binnenvaart". 8.35 Kalmermuziek dloor hetHayldn- kwartet bestaarde uit da heeren Kra mer, De Groot, Van dien Bosch. Ly- sen. (Leden v. h. Concertgeb.orkest) 9.00 Carry van Bruggen spreekt over „Mijn nieuwe boek „Eva" en hoe het ontstond''. 9.45 Voortzetting Concert. 10.15 Persberichten van Vaz Dias. Ned Omroep-Vereeniging. 10.30 Populaire muziek. KöNIGSWUSTERH., 1250 M. 7.50 Concert. 9.50 Muziek. LANGENBERG, 469 M. 5.20 Concert. 7.35 „Die Heiligen Drei Könige". Daarna muziek. DAVENTRY, 1604 M. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Muziek. 6.50 Tijdsein, weerbericht. 7.05 Muziek. 7.35 De grondslagen der Muziek. 8.05 Muziek. 8.20 Muziek en zang. ■1.20 Weerbericht, nieuwsberichten. 9.50 Scheepsberichten. 9.55 Lichte Engelsche muziek. 11.20 Muziek. .10.50 Muziek. PARIJS, (Radio), 1750 M. 8.50 Muziek. mens de Districts-Commandant, de medaille voor 25-jarigen getrouwen dienst op de borst gespeld, en met waardeeier.de woorden toegesproken, 's Middags kwam de Brigade Leideia bij den jubilaris aan huis, om hem en de rijnen te feliciteeren. en werd hem namens d© Brigade Rijksveldwaoht een mooie lamp aangeboden. Majoor T. memoreerde hierbij het verleden van den jubilaris en sprak den wensch uit, dat dit licht mede mocht werken om het duistere op zijn weg ontmoet, op te klaren. Ook van de zijde der Gent.-Politie _alhier, werd de jubilaris een huldeblijk aan geboden, bestaande uit een bloemen mand en een doos met inhoud. Zichtbaar aangedaan dankte de ju bilaris voor de. vele belangstelling hem betoond. Door F. alhier werd bij del politie aangifte gedaan van vernie ling van een ruit zijner verloflokali teit, gepleegd in den nacht van 31 December op 1 Jan. De politie spoor de den vermoed elij ken dader op en maakte procesverbaal. Burgerlijke stand. Geboren: Al- bertus Comelis z.v. L. B. Hoogweg >en H. H. Degger; Gehuwde H. W. van Tricht en A. A. C. Labryn. 1 Overleden: A. E. Remouchamps 35 j- TT 0 B. SpruytGoe- Ph. M. Hakker mans, 78 j.; A. Graaff 64 j. WASSENAAR. Burgerlijke stand. Gsbore'n: Wil- lebrondus Henldrikus z.v. J. v. d. Weij- (den en Th. K. Maas; Helena Johan na, d.v. M. Remmerswaal en J. G. Oosterveor' Cornelia Johanna Wilhelmi- na, Id.v. A. Moeins en W. H. Tromp; Maria Adriana d'.v. A. A. de Smit en C. P. v. d. Togt; Johanna 'div. L. •Compeer en P. J. M. Augustinus. OndertrouwdP. A. Gerse en B. M. A. Dut; H. Riem en H. C. vao Beukering; W. 1de Groot en J. A. C. Nooidover. Gehuwd: J. J. Warmenhoven en J. G. G. Aikemade; J. die Groot en W. H. Knijnenburg. Overleden: Johannes Hofschreuder 45 j. echtgen. van Ch. L. Boon; Elizabeth 78 j. wede. van J. A. Zonneveld'. WOUBRUGGE. Het aantal' inwoners van deze gemeente1 'bddroeg op 1 Januari 1927: 2446 personen. Jn 1927 werd dit ver meerderd door geboorten met 63 en dioor vestiging miet 133, totaal' 196 personen. De vermindering bedroeg door over laden met 19 en door vertrek met 150, totaal' 169, alzoo waren op 1 Januari 1928 2473 personen, een toe name van dus 27 zielen. Burgerlijke stanld- .Geboren: Ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 2