CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
8s'8 JAARGANG
VRIJDAG 23 DECEMBER 1927
NUMMER 2310
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22l/t cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tariei
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da*
gelijks geplaatst ad. 40 cents
EERSTE BLAD.
Zij, die zich tegen 1 Januari 1928
op de Nieuwe Leidsche Courant
abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis
Adm. N. L. Ct.
V Van groote beteekenis.
De beslissing die door de Alg. Ver.
voor Bloembollencultuur in haar
laatste algemeen© vergadering werd
genomen, moet van groote beteekenis
worden geacht.
Met overgroote meer lerheid keurde
de vergadering goed, dat het Hoofd
bestuur zich tot de Regeering zal
wenden, nut een adres, waarin wordt
aangedrongen op het nemen van
maatregelen, ten einde zich te kunnen
verweren tegen landen, die aan den
invoer van bloembollen belemmerin
gen in den weg leggen.
Niet dat hiermede het bloembollen-
vak gaat ijveren voor protectie.
Daarvoor is men in de bollenstreek
te verstandig.
Het bloemenhollenvak heeft aan
protectie geen behoefte. Buitenlandsche
concurrentie ducht men niet.
Het eenige wat de bloembollenstreek
noodig heeft, is de vrijheid om in de
verschillende landen ons mooie Hol-
landsche product te mogen verkoopen.
Daarom heeft men in de bollenstreek
altijd sterk voor den vrijhandel ge
voeld.
Maar men heeft de 'aatste jaren
verschillende bittere ervaringen opge
daan en heeft aan den lijve 'ervaren,
dat algemeene vrijhandel nog heel
wat anders is dan eenzijdige vrije in
voer.
Nog slechts vijf jaar geleden werd
een soortgelijk voorstel als nu aan de
orde kwam met groote meerderheid
verworpen.
F.n ook nu werd dit punt krachtig
bestreden. Ook het hollenvak heeft zijn
verstokte vrijhandelaren, die bij hun
logtna blijven zweren.
Maar gelukkig mocht het niet meer
baten.
De overgroote meerderheid toonde
ot g te hebben voor de werkelijkheid,
en ook door deze vereeniging van
menschen, die niets sterker begeeren
dan een werkelijk algemeenen vrij
handel, zal bij de Regeering op een
meer actieve handelspolitiek worden
aangedrongen.
En dit achten we van groote betee
kenis.
V Cijfers.
Het noemen van cijfers in een be
toog maakt, oppervlakkig beschouwd,
veelal een sterke indruk.
En toch beteekenen deze cijfers dik
wijls o zoo weinig.
Hieraan dachten we toen de heer
Krelage in de laatst gehouden alge
meene vergadering der Alg. Ver. voor
Bloembollencultuur, in zijn overigens
keurige rede, zijn vrijhandels-begin
selen verdedigde.
Hij maakte o.a. een vergelijking tus-
schen Spanje en Nederland. Terwijl
Spanje sterk beschermende tarieven
heeft en Nederland daarentegen tot
dusver aan den vrijhandel vasthoudt,
is de buitenlandsche handel van
Spanje gedurende de laatste jaren
lang niet zoo sterk gestegen als die
van Nederland.
Wij zouden echter den geachten
spreker in gemoede willen vragen:
Meent u nu werkelijk, dat de buiten
landsche handel van een land alleen
van een bepaald systeem afhankelijk
is? Of zouden de productiviteit van
den land- en tuinbouw, de energie van
de industrie, de goede koopmanschap
van zijn kooplieden en, last not least,
de arbeidszin van het geheele volk,
ook nog een woordje meespreken?
Een tweede voorbeeld.
Zwitserland voert een sterk be
schermende handelspolitiek. Neder
land niet.
Toch werd met de cijfers aangetoond
dat de uitvoer van Zwitsersche kaas
naar Spanje gedurende de laatste ja
ren sterk is gedaald, terwijl de uit
voer van Hollandsche kaas naar het
zelfde land in bijna even sterke mate
is toegenomen.
Ook hier willen we in alle beschei
denheid een vraag doen, en wel deze:
Zijn deze verschillen nu beslist het
gevolg van het verschil tusschen de
Zwitsersche en de Nederlandsche
handelspolitiek? Of zou het b.v. ook
mogelijk zijn dat de Spanjaarden
meer van onze lekkere Hollandsche
kaas zijn gaan houden?
We herhalen het, cijfers lijken sterk,
maar nader beschouwd beteekenen
ze veelal o zoo weinig.
STADSNIEUWS.
GEMENGD KOOR „DE STER".
Dit koor is samengesteld uit fa-
brieks- en kantoorpersoneel der N. V.
Sanders' Zeep- en Eau de Colognefa-
briek. Het bestaat dus voor het over
groote deel uit ongeschoolde krachten
menschen, die toen het koor In 1922
werd opgericht, het a. b. c van de zang
kunst nog moesten leeren. Wel is er
in dien tijd langzamerhand een zeke
re kern gekomen, waarop de directeur,
de heer Wim Mizée, zich kan verlaten,
maar er blijft natuurlijk altijd veel'
mutatie. Het is den directeur gelukt
in betrekkelijk korten tijd te leeren
z i n g e n. Zingen is meer dan noten
onberispelijk op zekere toonhoogte
voortbrengen. Zingen is een lied zóó
voordragen, dat er expressie, voor
dracht, ziel. in zit. Zingen is de stem
ming van het lied vertolken, zoodat
het meer is dan welluidendheid en
harmonie. Dat nu heeft de heer Mizée
bereikt. Reeds dadelijk trof de frisch-
heid van voordracht van „Mijn Taal",
van Hubert Cuypers.
De uitspraak is zoo verzorgd, dat
men gemakkelijk zonder tekstboekje
den tekst kan volgen. Er schijnt groo-
ten ernst gemaakt te zijn met den
raad van Messchaert: let eerst op X1
medeklinkers, de klinkers komen van
zelf.wel. En het is juist eigenaardig:
door nauwlettend zorg te dragen voor
de uitspraak der medeklinkers, wor
den de vocalen vanzelf mooi geaccen
tueerd. Na het frissche begin was het
koor ineens op dreef om een mooie,
gave vertolking te geven van „Moe
der en Kind", van Wierts. De compo
sitie zelf is wat zoetelijk, maar werd
blijkbaar door het ensemble goed aan
gevoeld. Afzonderlijk moeten hierbij
de mollige pianissimo's worden ge
noemd-. die heel mooi aandeden.
In „Die Vesper", van Beethoven, een
gevoelige compositie, die maar heel
weinig kan hebben, trof ons de nobele
voordracht, de fraaie nuanceering, en
de doorzichtigheid van het stemmen-
weefsel. Er moet aan zoo'n werkje, in
een voor verreweg de meeste koorle
den vreemde taal veel arbeid en zorg
zijn besteed, evenals aan het o zoo ge
vaarlijke „Ave Verum", van Mozart.
In zijn. serene eenvoud, die een hij-
na immateriëele vertolking eischt, is
het dikwijls voor groote geschoolde
koren nog een lastig werk. Dat „De
Ster" een alleszins te loven vertolking
gaf is wel een bewijs van de muzika
liteit en de zang-paedagogische taak
van haar directeur. Alleen de sopra
nen drukten in het begin even den
toon. maar 't was nauwelijks merk
baar. Nog gaf het koor op frissche en
gave wijze „Oud Kerstlied" van Ber
nard Diamant, met verinniging voor
gedragen en „Zonnelied", van Van
Herwaarden, twee nummers, waarmee
het op het Nationaal zang-concours
te Zandvoort een eersten prijs behaal
de. In de voordracht van Roeske's
..Bijenliedje" zat warmte; „Trieneke
van Diamant, een leutige compositie,
moest na stormachtig applaus wórden
herhaald en ten slotte werd een aan
nemelijke auditie gegeven van Beet
hoven's krachtige compositie „Die
Ehre Gottes aus der Natur".
De dirigent, de heer Mizée, leidde
alles den geheelen avond met rustige
beheersching, die van uit de zaal pret
tig aandeed. Onwrikbaar had hij
steeds de oogen van de zangers en de
zangeressen op zich gevestigd. Er zit
discipline in het koor een allereer
ste voorwaarde voor goed musieeeren.
Ter afwisseling hoorden we den
jongen violist Louis de Ruyter van
Delft, Hij speelde voor de pauze het
Adagio uit het Tweede vioolconcert
van Max Bruch. Reeds onmiddellijk
trof zijn mooie forsche streek, zijn zui
vere toonvorming, ook in de dubbel-
grepen, zijn kleurige voordracht en de
toewijding, in zijn spel. Maar dat alles
sprak nog veel meer. uit zijn tweede
nummer „Ballade et Polonaise", van
Vieuxtemps, dat wij trouwens ook qua
compositie heter konden waardeeren.
De violist liet in dit mooie, maar
moeilijke werk opmerken, dat hij
meer bezat dan een goed ontwikkel
de techniek, n.l. muzikaliteit. Hij gaf
doorleefd spel. Hij werd op den vleu
gel uit de magazijnen van de Firma
Men$ begeleid door Mej. Annie van
Rossum, die bloemen ontving.
Eveneens met bloemen gehuldigd
en welverdiend! werd Mej. Annie
van der Reyden, die op 'n zeer ver
dienstelijke wijze drie heel mooie solo
nummers zong. Innigheid en warmte
lagen er in haar voordracht van „Die
Könige" van Peter Cornelius. En in
het plechtige „Busselied" van Beet
hoven, met groote toewijding gezon
gen. heeft ons wel heel sterk de twee
de strofe getroffen. Dat was verras
send mooi! En eindelijk kregen we
van haar nog een nobele vertolking
van de „Aria aus der Freischütz",
waaruit we in het bijzonder weer in
herinnering brengen de reine en kla
re vertolking van het gebed: „Leise.
leise, fromme Weise".
Zoo hebben koor en solisten om
strijd hun best gedaan en zijn $r in
geslaagd om de geheel gevulde
Graanbeurs een avond van mooi kunst
genot te bereiden, waarvoor ze her
haaldelijk beloond werden met luid
applaus.
WAT IS DE HEMEL?
Wij herinneren nog even aan de
vergadering van Patrimonium in haar
gebouw aan de Hooglandsche Kerk-
gracht, waar Ds. Schilder spreekt
ever bovengenoemd onderwerp.
PROF. MR. J. TH. BUYS.
Herdenking van zij'n lOOsten
geboortedag.
Donderdag 20 Januari 1928 zal het
100 jaar geleden zijn, dat Prof. Mr. J.
Th. Buys, hoogleeraar in het staats
recht aan de Leidsche Universiteit,
een der voornaamste grondleggers van
het Nederlandsche staatsrecht, te Am
sterdam werd geboren.
Ter gelegenheid hiervan zal op dezen
dag des namiddags te drie uur in het
groot auditorium der Leidsche Univer
siteit deze groote kenner van ons staats
recht in een plechtige bijeenkomst
worden herdacht.
Prof. Mr. R. Kranenburg, hooglee
raar in het staatsrecht aan de Leid
sche Universiteit heeft zich bereid ver
klaard in deze bijeenkomst een her
denkingsrede te houden.
ACCOUNTANTSEXAMEN.
Onze stadgenoot, de heer J. Veenen-
daal, slaagde gisteren voor het van
wege het Ministerie van Financiën in
gesteld examen voor accountant bij
's Rijks belastingdienst
EENIGE GEMEENTEN IN HET
DONKER.
De gemeenten Zoeterwoude, Voor
schoten en Wassenaar, welke naast 'n
25-tal andere gemeenten stroom van
de Electrische Centrale te Leiden be
trekken, hebben door een tot dusverre
niet opgehelderde oorzaak tengevolge
van de storing in de electriciteitsvoor-
ziening gisteravond van 5.20 tot 6.65
uur zonder licht gezeten.
De electrische tram van Leideh over
Voorschoten naar Den Haag had onge
veer 20 minuten vertraging, doordat
daar tijdelijk de stroom was uitgescha
keld.
De streek van Ter Aar is tot onge
veer 8 uur van electrisch licht versto
ken geweest.
In Leiden zelf heeft men niet met
met storing te kampen gehad.
Omtrent de oorzaak deelde men ons
aan de Lichtfabrieken mede, dat de
storing het gevolg is van de sterke
temperatuurswisseling bij de inge
vallen dooi. Hierdoor is vocht in een
der stations te Ter Aar opgetreden,
waaxdoor kortsluiting is ontstaan.
„HUN" KERSTFEEST.
De Chr. Bewaarschool aan den
Ouden Rijn viert hedenavond Kerst
feest met de kinderen.
Het bestuur hoopt, dat velen daar
zullen komen, of wel de commissie
in staat zullen stellen de uitgaven te
bekostigen.
Men ga er heen of wende zich tot
den heer II. M. van den Bos. Maars-
manssteeg.
NED. CHR. REIS VEREENIGING.
Dinsdag 20 December j.l. werd in de
Graanbeurs gehouden de feestelijke
jaarvergadering van de Ned. Christel.
Reisvereeniging, afd. Leiden.
Nadat de voorzitter, de heer J.
Plooy, op de gebruikelijke wijze de
vergadering met gebed had geopend,
en had laten zingen uit de Reisliede-
renbundel No. 4, vers 1, richtte hij
zich met een kort, maar hartelijk
woord tot de aanwezigen, die de kou
de hadden getrotseerd en daardoor ge
toond hadden de activiteit van 't be
stuur op prijs te stellen.
De notulen van de vorige vergade
ring en de jaarverslagen van den se
cretaris en den penningmeester wer
den voorgelezen en goedgekeurd.
Uit het jaarverslag van de secreta
resse ontleenen we het volgende:
Het ledental'groeide van 206 tot 346,
dus met 140 leden, er werden 2 film
avonden gehouden, welke uitstekend
bezocht werden en 21 excursies uitge
schreven, waarvan er 16 doorgingen
met 323 deelnemers en deelneemsters.
Na de pauze werd door de Amster-
damsche afdeeling opgevoerd het ka
merstukje „Reizen..., en reizen", dat
zeer in den smaak viel. Een uitmun
tend strijkje zorgde voor muzikale af
wisseling.
Tot 2de voorzitter werd gekozen de
heer J. Yooys, te Rijnsburg, tot Alg.
adjuncte Mej. J. B. Loeher, in de
plaats van Mej. G. Monlagne en tot
lid van de excursie-cpmmissie Mej. G.
H. C. v. Dorp, in de plaats van den
heer Pont, die eveneens voor deze
functie niet meer in aanmerking
wenschte te komen.
Ongeveer 11 uur sloot de voorzitter
met dankgebed de vergadering.
DIENSTBODE VERMIST.
Sedert 21 December wordt uit onze
gemeente vermist de Duitsche dienst
bode E. Wielhaas, afkomstig uit Wit
ten (West-falen), die zonder voorken
nis haar dienst heeft verlaten. Haar
koffer en paspoort heeft ze achterge
laten, zoodat de politie aanneemt, dat
ze niet naar het buitenland is vertrok
ken. De waarnemend commissaris van
politie alhier verzoekt opsporing en
bericht.
POSTERIJEN.
Lijst van onbestelbare brieven en
briefkaarten, van welke de afzenders
onbekend zijn.
Terug ontvangen in de eerste helft
der maand December 1927.
Brieven Binnenlan.d:
Mej. J. H. Bakker, Amsterdam. IC.
Dussel te Den Haag. W. D. Eeltjes te
Groningen. Mevr. Prins-Verkleij te
Voorhout.
Briefkaarten Binnen.l.:
Mevr. Buijs te Amsterdam. Hecke te
Amsterdam. Mej. A. Hoekstra, te Lei
den. Mr. L. C. Hofman te Rotterdam.
Liezemeijer te Amsterdam. Seisveld te
Haarlem. Mej. M. Verhaar te Leiden.
Brieven Buiten laad:
Epsche Rips Corsettenfabriek te Gand.
Simon Guinst te Brussel. Neumann te
Alfeld. Villa Les Hirondelles te Les
Avants. Mej. M. Vintgens te Weltevre
den. Heer en Madame Vries te Luxem
bourg.
Briefkaarten Buitenland:
R. de Vos te Antwerpen.
Drie briefkaarten zonder adres.
Door F. L. alhier is aangifte ge
daan van diefstal hedenmorgen, van
een rijwiel uit het portaal van de Har-
tebrugskerk.
Tegen de bode J. H. is proces-ver-
vërbaal opgemaakt ter zake van dief
stal van 41 ten nadeele van de fir
ma W. alhier.
BINNENLAND.
CHR. PSYCHOLOGISCHE CENTRALE
VOOR SCHOOL EN BEROEP.
Dezer dagen vergaderde het Bestuur
der Christelijke Psychologische Centrale.
Uit verschillende mededeelingen van het
secretariaat bleek, dat men in verschil
lende plaatsen van ons land meer belang
stelling voor het vraagstuk der beroeps
keuze gaat toonen. In enkele plaatsen is
de oprichting van een Chr. Adviescommis
sie bij beroepskeuze in voorbereiding.
Uit verschillende andere plaatsen wer
den verzoeken tot het houden van spreek
beurten of toezending van lectuur over
het onderwerp ontvangen.
Mededeeling werd voorts gedaan van 'n
propagandacampagne in de kringen van
de Chr. Sociale beweging en in die van
het Chr. Onderwijs, waarvan de resulta
ten voor een deel nog moeten worden af
gewacht.
De jaarvergadering werd vastgesteld op
4 Februari 1928 te Utrecht. Op deze ver
gadering zal door den heer C. Smeenk,
lid der Tweede Kamer, der Staten-Gene-
raal, worden gerefereerd over: De sociaal
economische beteekenis van een goedge-
leide beroepskeuze.
HET NEDERL. WEGENCONGRES.
De vereeniging „Het Nederlandsche We
gencongres" kwam gistermorgen te kwart
voor 10 in „Diligentia" te 's-Gravenhage
onder voorzitterschap van prof. ir. S. G.
Everts in algemeene vergaJering bijeen.
Als vertegenwoordiger van den Minister
van oorlog was aanwezig de kapitein van
Dooden en als vertegenwoordiger van de
Ned. Indische Wegenvereeniging ir. 'Ott.
de Vries.
Na een woord van welkom van den
voorzitter werd voorlezing gedaan van
het jaarverslag door den secretaris-pen
ningmeester, ir. H. W. O. de Bruyn, In
dit verslag wordt heiinn rd aan verschil
lende excursies in het belang van de we
genverbetering, inede in samenwerking
met het bekende P. C. W. het afgeloopen
jaar gehouden. Met voldoening wordt het
herstel van gezondheid van prof. Everts,
die geruimen tijd wegens ziekte verhin
derd was zijn werkzaamheden te verrich
ten, geconstateerd (applaus).
Het ledental vermeerderde in het laat
ste vereenigingsjaar met 41 gewone leden
en 8 maatschappijen en wel van 451 tot
50ü.
Uit de rekening en verantwoording
bleek, dat de ontvangsten 83U9.T1, de uit
gaven ƒ7144.93 hebben bedragen.
De voorzitter deelde mede, dat het be
stuur, daartoe uitgenoodigd door den
president van de Ned. Jaarbeurs, voorne
mens is, op de eerstvolgende Jaarbeurs te
Utrecht een paviljoen te plaatsen als de
monstratie van den arbeid van het We
gencongres en van materialenmönsters
enz. ten behueve van de wegenverbetering.
j - "-
Binnenland.
IJsberfchten uit verschillende plaat
sen langs enze rivieren en binnen
zeeën.
De Koningin en het Uddeler Kerst
feest.
Overleden is de heer S. de Jong Ezn.
te Rotterdam.
Tegen R„ die op Inspect. Paul schoot
is 20 jaar geëfscht.
Buitenland
Een basis gevonden voor het nieu
we Volkenbondspaleis.
Nog steeds streng winterweer in
Oost-Enropa.
Een nieuw offensief tegen de Noor
delijken in China £n voorbereiding.
Een voor de Russen compromittee-
rend document te Sjanghai gevonden.
De Italiaansche lire gestabiliseerd.
Eenige firma's hebben zich bereid ver
klaard, daartoe bij te dragen.
Hierna werd de vergadering geschorst
tot elf uur, wanneer het Rbkswegenplan
zal worden behandeld, waarover de inge
nieurs C». J. van den Broek en M. C. E
Bongaerts de reeds gepubliceerde praead-
viezen hebben uitgebracht.
Na heropening van de vergadering,
waarin thans namens den Minister van
Waterstaat aanwezig is, ir. Rosenwald,
administrateur van het departement, deelt
de voorzitter mede, dat ter voorziening In
vacatures, wegens periodieke aftreding en
niet-herkiesbaarheid, blijkens gehouden
stemming tot bestuursleden zijn gekozen
ir. P. C. Huenges, hoofdingenieur van den
Prov. Waterstaat in Limburg, A. H. Sirks,
hoofdcommisaris van politie te Rotter
dam, ir. J. Lely, directeur van Gemeente
werken te 's-Gravenhage en J. Leonard
Long te Amsterdam.
Ir. G. J. van den Broek, licht hierop zijn
prae-advies to'e.
Spr. betoogde, in het bijzonder ie wen-
schelijkheid van den aanleg van zóó bree-
de wegen, dat daarvan afzonderlijke ba
nen voor het krachtig toenemende auto
verkeer kunnen worden afgescheiden!
Aan speciale autowegen i3 z.i. de be
hoefte nog niet gebleken. Bij dezen aan
leg behoort vooral ook met de bescher
ming van het natuurschoon rekening te
worden gehouden. Spr. zou het bijv. zon
de vinden, indien de fraai beplante weg
langs de Vecht van Amsterdam naar U-
trecht niet werd gespaard. In een geval
als dit verdient een nieuw tracé aanbe
veling.
DE GLINDHORST.
Gisteren is te 's-Gravenhage een verga
dering gehouden, bijeengeroepen door het
comité van vijf heeren, hetwelk de onroe
rende goederen van de stichting De Glind-
horst, ten gevolge van het faillissement in
veiling aangeboden, heeft aangekocht. De
Rott. geeft het volgende verslag:
De vergadering stond onder leiding van
den heer J. J. C. van Dijk, oud-minister.
Deze deelde in zijn inleiding het verloop
mee van het faillissement en den daarop
gevolgden verkoop. Doel was nu, een ver
eeniging in het leven te roepen, welke de
stichting verder zal beheeren, waardoor
geen ontijdig einde behoeft te komen aan
de gezegende werking van de stichting.
Zal de nieuwe vereeniging in haar taak
slagen, zoo dient nu voor altijd een goede
basis te worden gelegd.
Aan het verkrijgen van een zoodanige
basis is onafwijsbaar verbonden, dat de
schuldenlast, welke op de Glindhorst
drukte, voor zoover zij hooger is dan de
bedrijfswaarde der bezittingen, niet door
een nieuwe rechtspersoon, die de exploi
tatie op zich zou moeten nemen, kan wor
den aanvaard.
Hoezeer het te bejammeren is, dat zoo-
velen, die met hun geld dezen arbeid heb
ben gesteund, dat geld als verloren heb
ben te beschouwen, er is niet te ontko
men aan den eisch, dat op een nieuwe ex
ploitatie, wil zij mogelijk zijn, geenerlei
verplichtingen mogen rusten dan alleen
uit die exploitatie voortvloeiende. Zou
soms iemand meenen, dat uit moreele
overwegingen die eisch niet mag worden
gesteld, zoo bedenke men, dat dan een
nieuwe exploitatie niet kan worden on
dernomen, dat de arbeid dus niet wordt
voortgezet en dat het geld d&n evenzeer
verloren is.
Na breede besprekingen gingen de aan
wezigen mee met de plannen der vijf hee
ren, waarbij een exploitatierekening werd
overgelegd. Straks zal een obligatiele
ning, door alle waarborgen van soliditeit
beschermd, aan het Christelijk publiek
worden aangeboden.
De statuten werden vastgesteld. De vijf
comité-leden name., op verzoek der ver
gadering plaats in het nieuwe bestuur,