CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 8»" JAARGANG MAANDAG 28 NOVEMBER 1927 NUMMER 22 94 COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. i 230 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 ijPgsjfwr Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22'/i cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tariei Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Weer in de oppositie. Als een zonderlinge uitzondering was het steeds, dat in het Belgische Ministerie de Socialistische Ministers de sterk militairistische legerorgani- satie hielpen in stand houden. Te recht werd in ons land meermalen naar België gewezen waar de heeren het blijkbaar zoo erg niet vonden. Ook in België kreeg men het op den duur met het eigen volk te kwaad. In en buiten de Kamer begon het verzet te groeien. Men begon met een stevige actie voor verkorting van den dienst tijd. Daarop is toen eindelijk het Mini sterie gevallen. Onverwijlde indie ning van een ontwerp tot den ver korten diensttijd, zoo eischten de So cialisten. Toen zij hun zin niet kre gen, lokten zij een kabinetscrisis uit. Of dit alles van harte is gegaan, valt te betwijfelen. Daar is in de eerste plaats het ver zet van de Vlaamsche democratische Katholieken tegen het nieuwe regiem In de tweede plaats schijnt er ern stig gedacht te zijn aan Kamerontbin ding, waarop dan onder de leuze: „Voor den verkorten diensttijd"' een stevige verkiezingscampagne gevolgd zou zijn. Het spoedige slagen van de rechter- groepen, die in 24 uur klaar waren, is hun vermoedelijk een verrassing geweest. Nu het niet lukte, om een wig te drijven tuschen de conservatieve en de democratische Roomsch-Katholie- ken en evenmin een Kamerontbin ding aanvaard kon worden, was er voor het oogenblik geen winst te be halen. Vermoedelijk zal de oppositie in de ze omstandigheden niet onwelkom zijn. Men is van een lastig punt be vrijd. Ook is de weg tot internatio naal samenwerken weer geplaveid. Opmerkelijk is b.v., dat de Noten kraker reeds in zijn laatste nummer een plaat heeft tegen het annexionis- me van de Belgen. Werd onder het vo rig Belgisch bewind van deze actie gezwegen, nu dit Ministerie mede be- teekent een opschuiven naar den Franschen kant. nu is de weg weer vrij. De vraag blijft bij dat alles wat meer gediend wordt, de landsbelangen of de partijbelangen? V Nederland en België. De „Residentiebode" wijst er op. dat door de oplossing der minister crisis in België. Vlaanderen weer meer in 't gedrang komt. Herinnerend aan uitlatingen o.a. in de Belgische „Standaard", het orgaan van de de mocratische katholieken in België, over het kabinet en het feit, dat de heer Hymans, de man der beruchte circulaire over Limburg daarin is op genomen. zegt het blad: De vriendschap van Hymans voor Frankrijk evenaart blijkbaar zijn vijandschap tegenover Nederland. Dat is echter nog niet het ergste. De man gaat niet bepaald recht door zee, werkt met slinksche mid delen. De Standaard herinnert niet voor niets aan zijn beruchte circu laire over Limburgen aan zijn even befaamde houding te Versail les! En met dien man moet Nederland vriendschappelijk gaan on derhandelen inzake het verdrag! Het zou eerst al een moeilijk werkje zijn geweest èn België èn Nederland te bevredigen. Wij vreezen, dat het optreden van dezen Hymans'de zaak geheel on mogelijk zal maken. Is het daarom wellicht den touw tjestrekkers achter de schermen, die in België machtig zijn, te doen? Dan zou deze. anders totaal on begrijpelijke benoeming verklaard zijn. Maar dan zal het voor Nederland dubbel zaak zijn, op zijn tellen te passen. d"e oogen wijd open te zet ten voor wat daar ginds gebeurt. Het verschil zit hier, dat Hymans de portefeuille van Van der Velde heeft overgenomen. Voor wat ons land aangaat, heeft mogelijk deze wijziging op de hou ding van een deel der Sociaal-Demo craten eenigen invloed. STADSNIEUWS. CURATOR UNIVERSITEIT. Bij Kon.Besluit is aan Mr. J. A. G. Baron de Vos van Steenwijk, op zijn verzoek eervol ontslag verleend als secrataris van het college van curato ren der Rijksuniversiteit alhier. KAMERKIESKRING „LEIDEN". Het bestuur van den Kamerkies kieskring „Leiden" hield Zaterdag 26 Nov. j.l. te 's Gravenhage een verga dering onder leiding van den heer W. Warnaar te Sassenheim. In zijn openingswoord herdacht de voorzitter met enkele woorden het droevig verscheiden van wijlen den heer L. Vuyck Az. te Capelle aan den IJsel, die sedert 1925 in het bestuur zitting had. Onder de ingekomen stukken is een schrijven van het Goudsche Perscomi té betreffende de belangen van het voor Gouda en omgeving verschijnend A. R. weekblad de „Goudsche Bost". Na bespreking wordt den secretaris opgedragen zich met het Comité in nadere verbinding te stellen. Betreffende de door den Kieskring „Leiden" ingezonden voorstellen aan het Centraal-Comité (reeds eerder in de pers gepubliceerd) is een schrijven ingekomen, dat het C. C. van de voor stellen heeft kennis genomen, doch deze niet in behandeling zal nemen, aangezien het C. C. een algeheele sta tutenwijziging overweegt, en te zijner tijd aan de voorstellen van Leiden aan dacht zal schenken. Besloten wordt, aan het C. C. te ver zoeken, zooveel mogelijk met de be handeling dezer zaak spoed te maken. Inzake het voorstel tot bijeenroe ping van den geheelen kieskring wordt na bespreking besloten eerst in De cember 1928 D. V. hiertoe over te gaan Door den penningmeester worden mededeelingen gedaan, betreffende de financiën. Uit deze mededeelingen blijkt, dat nog een klein saldo in kas is. juist ge noeg, om de gewone huishoudelijke uitgaven tot 1929 te kunnen bestrij den. De heffing van 50 cent per lid bij de Kiesvereenigingen, alleen slechts in het verkiezingsjaar, heeft goed ge werkt. Alle K. V. op één na, hebben aan haar verplichtingen voldaan, en heb ben hiervoor een hoeveelheid doel matig propaganda-materiaal ontvan gen. Deze regeling heeft een bevredi gend verloop gehad. In de vacature, ontstaan door het overlijden van den heer L. Vuyck Az. wordt tot bestuurslid benoemd de heer A. Verloop, burgemeester te Ca pelle a. d. IJsel. Bij de rondvraag komt ter sprake de bijeenroeping van het Centralen- Convent. dat volgens de Statuten der partij in de jaren, waarin geen periodieke verkiezing plaats heeft, moet worden gehouden, maar waar van blijkbaar dit jaar is afgeweken. Besloten wordt hieromtrent inlich tingen te vragen bij het Centraal Co mité. Nadat de voorzitter de aanwezige leden had dank gez-egd voor hun te genwoordigheid. werd de vergadering welke voor een groot gedeelte daar toe uitgenoodigd werd bijgewoond door den Adj. Secr. van het C. C., de heer R. A. den Ouden, door den voor zitter gesloten, waarna Ds. E. H. Broekstra van Rijnsburg voorgaat in dankzegging. NIJVERHEIDSONDERWIJS. Zaterdagavond sprak in een open bare vergadering in De Harmonie voor de afdeeling Leiden van den Ned. Bond van leeraren en leeraressen bij het Nijverheidsonderwijs, de voor zitter van dezen bond, de heer C. Men- ke, uit Utrecht, over: „De tweejarige ambachtsschoolopleiding en de hou ding der regeering ten opzichte van het Nijverheidsonderwijs". De afdeelingsvoorzitter, de heer G. N. Meurs. heette allen welkom, in het bijzonder de heeren Tepe en Vriend, resp. wethouder en referendaris van onderwijs, de bestuursleden van de Vereeniging „De Leidsche Ambachts school", den directeur van deze school, den heer Kuyntjes, vertegenwoordi gers van onderwijsorganisaties, de heeren Menke en Wamsteker, hoofd bestuursleden en andere belangstel lenden. Vervolgens zette spr. in het kort het doel dezer bijeenkomst uiteen. Het ligt niet in de bedoeling na afloop een motie van protest tegen de houding der regeering ten opzichte van het Nijverheidsonderwijs te richten, maar vecdeer om de aanwezigen in de gele genheid te stellen hun meening over dit onderwerp naar voren te brengen. Nadat spr. den wensch had uitge sproken, dat de Bond, mocht het tot een actie komen, op aller medewer king en steun zou mogen rekenen, gaf hij het woord aan den heer Menke, die begon met op te merken dat het onderwerp van dezen avond in het centrum der belangstelling staat van allen, die met het Nijverheidsonder wijs te maken hebben. Uitdrukkelijk wees spr. op het groote belang voor de jongeren van een goede vakoplei ding. Het doel van het vakonderwijs moet steeds zijn het leggen der fun damenten, waarop na het verlaten der school de leerling zich kan ontwikke len tot een goed vakman. Daarbij moet er steeds naar gestreefd wor den, dat de leerlingen opgeleid wor den in het vak hunner eigen keuze en dat de opleiding zoodanig is. dat zij de plaats kunnen bereiken, waarop zij krachtens ijver en capaciteiten recht hebben. Zooals reeds 20 jaar geleden Tutein Nolthenius zeide, moet bij de vakop leiding het belang van den leerling op den voorgrond staan en daarna dat van de industrie. Er is een tijd geweest, dat het nij verheidsonderwijs het troetelkindje der regeering was, hetgeen in de nij verheidsonderwijswet tot uiting kwam Het gevolg was, dat er veel geld voor dit onderwijs uitgegeven werd, echter hoofdzakelijk omdat er een groote achterstand moest worden ingehaald. Doch het getij verliep en de alge- meene bezuiniging belemmerde ook de toepassing der nijverheidsonder- wijswet in niet geringe mate. Zoowel aan het leerlingwezen als aan de voorgenomen uitbreiding van het dag- schoolonderwijs werd niets gedaan en tenslotte kwam het bekende stopwet je, dat aan de tijden van voorspoed voor het nijverheidsonderwijs een ein de maakte. Toen de N. O.-wet in de Kamers in behandeling kwam, bepleitte de toen malige Minister van Onderwijs de wenschelijkheid om de gemeentebe sturen'de verplichting op te leggen aan het nijverheidsonderwijs ter plaat se een subsidie te verstrekken. De laatste jaren is dit juist anders om: de gemeentebesturen willen wel subsidieeren, maar de Minister geeft geen toestemming. Amsterdam en Rotterdam geven hiervan de spreken de voorbeelden. Spr. citeert dan het zesde verslag der bezuinigingscommissie, waarin betoogd wordt, dat de bezuiniging moet geschieden in grootschen stijl, le. door beperking van de salarissen van het onderwijzend personeel en 2e. door beperking van de staatsbemoei ing en den staatssteun door middel van ingrijpende terugbrenging van de kosten ten behoeve van het nijver heidsonderwijs en afschaffing van datgene, wat voor het doel der oplei ding overtollig mag worden geacht. Na het officieele rapport dier com missie benoemde de minister in Juni j.l. een speciale commissie, welke tot taak bad de mogelijkheid van vereen voudiging van dit onderwijs te onder zoeken. In begin Juli riep de minister tegen 15 Juli een vergadering bijeen, waar voor de voornaamste agendapunten luidden: een betere verdeeling van den tijd besteed aan het teekenen en terugbrenging van den cursusduur van 3 op 2 jaar. Positief resultaat leverde deze con ferentie echter gelukkig niet op. Ten slotte becritiseerde spr. nog de houding van den minister t. o. v. de salarieering der leeraren verbonden aan het avondschoolnijverheidsonder- wijs, die er nog heel wat slechter aan toe zijn dan hun collega's van de dagscholen. Spr. besloot met een ernstig woord tot de vertegenwoordigers der werk nemersorganisaties om te waken te gel. de aanranding der belangen hun ner kinderen. Van de gelegenheid tot debat werd gebruik gemaakt door de heeren P!anjer, Baart en Rademakers, die allen door den heer Menke werden beantwoord, waarna de vergadering met een woord van dank door den voorzitter gesloten werd. CHR. REIS VEREENIGING. Op Dinsdag 20 December a.s., des avonds te acht uur, heeft de feestelij ke jaarvergadering der Ned. Chr. Reis vereeniging, afd. Leiden, plaats in de Graanbeurs. N. Z. H. T. M. Bij de N. Z. H. T. M. worden sinds eenige dagen des avonds proeven ge nomen met een transparant, waarop de letter D voorkomt welke voor aan den motorwagen zijn bevestigd. Over dag zijn aan deze wagens bordjes be vestigd. waarop staat: „Niet voor lo caal verkeer" Deze bordjes zijn ech ter des avonds niet zichtbaar, van daar een proef met deze transparan ten. De D beteekent: voor doorgaand verkeer. Ds. RIEMENS EN DE S. D. A. P. I!et is tot onze verwondering ge bleken, dat ons berichtje onder boven- staanden titel in het no. van Donder dag misverstand gewekt heeft. We plaatsten het „verslag" dat „Het Volk" geeft van de lezing van Ds. Kit mens en zette daaronder ,,'t Is Junnetjesl" Natuurlijk had dit laatste, we voegen er dit ten overvloede bij, geen be trekking op de rede van Ds. Riemens, waarvan wij Dinsdag een uitvoerig verslag plaatsten, doch op het zeer onbeteekenende verslag dat „Het Volk" van deze belangrijke lezing gaf. MEDISCHE LEZING. Vanmorgen heeft in de collegezaal •;an de kinderkliniek van Prof. Gorter Prof. Dr. K. J. von Pirquet, hoogleer- aar in de kindergeneeskunde te Wee- nen, op uitnoodiging van de medische faculteit der Leidsche Studenten, een voordracht gehouden over „Tubercu lose in de kinderjaren". Onder de zeer talrijke aanwezigen waren ook verschillende medici uit de omgeving. JEUGDIGE AVONTURIERS. Sedert gistermiddag, omstreeks 12 uur waren 2 jongetjes, de 14-jarige Marinus en de 13-jarige Jan B. spoor loos verdwenen. Later bleek, dat ze naar Rotterdam waren geloopen, over welken tocht ze van 2 tot 12 uur ge daan hadden. Even na middernacht kwamen zij bij hun moeder te Rotter dam aan. Deze was uit de ouderlijke macht ontzet en de kinderen waren door den Voogdijraad bij pleegouders hier ter stede ter verzorging gegeven. Zij werden vandaag daarheen weer teruggebracht. GEREF. MEISJES VEREEN. „V-O.K." De Geref. Meisjesvereeniging,, Voor onzen Koning" zal a.s. Woensdag avond in het catechisatielokaal van de Hooigrachtkerk een gezellige sa menkomst houden, waar als spreek ster zal optreden het Hoofdbestuurslid van den Bond van Gere". Meisjesver., Mej. Tini Kok, over: „Levenswaar heden". Voor verdere bijzonderheden ver wijzen we naar de in dit no. voorko mende advertentie. AANBESTEDING BOLLENHUIS. Voor rekening van de Fa. Gebr. Bergman te Sassenheim werd te Haar lem aanbesteed het bouwen van een bloembollenhuis te Anna Paulowna, onder toezicht van het architecten- Bureau Lohman en Ponsen te Sassen heim en Leiden. De uitslag was als volgt: 1. Gebr. Ran. Den Helder 50100 2. Fa. W. Moejes en J. v. Harskamp, Ouddorp 49200 3. Fa. Doedens en Schilder, 't Zand (N. H.) 47874 4. J. Schuit, Egmond a. d. Hoef 46700 6. Fa. van Wageningen en Rietveld, Bentveld 45300 6. J. v. d. Wal en J. Klop penburg, Bergen 45160 7. J. Dijkstra en Zn., Sas- senheim 43985 8. D. v. Leeuwen,Delft 43900 9. J. Naaktgeboren, Delft „43890 10. A. Haspers, Wassenaar 42949 11. W. de Vos, N. Vennep 39572 12. M. C. v. d. Plas, Helder 38900 13. P. Tuin, 't Zand (N H) 37900 14. H. Jonker, Oudesluis 3496") 15. M. Hoogervorst, Alkmaar 34833 In den nacht van Zaterdag op Zondag is door de politie op den open baren weg aangetroffen zekere B. uit 's-Gravenhage, die door zijn vreemd gedrag de aandacht trok. Hij bleek aan verstandsverbijstering te lijden en is naar Endegeest overgebracht. Door A. L. v. I. is aangifte gedaan van het vermissen (men vermoedt door diefstal) van 600 punten Miss Blanche uit een portefeuille in den zak van zijn jas, die in een café hing. De 21-jarige J. A. K. plaatste gisteren een fietsenrek, dat hij uit de lioerhaavesfraat had meegenomen, op liet Kort Rapenburg o^ de tramrails. Hij bleek onder invloed van sterken drank te verkeeren. Gisterenavond omstreeks 7 uur had aan den Stationsweg een aanrij ding plaats van den wielrijder W. B. door een auto, die vermoedelijk links van den weg reed. De wielrijder kwam met enkele ontvellingen vrij, doch de fiels werd radicaal vernield. De auto reed zonder te stoppen door. De nachtverblijver K. v. G„ zon der vaste woonplaats, die nog 10 da- Ken hechtenis van het Kantongerecht te Almelo had te ondergaan, is door «le politie aangehouden. Zaterdagmorgen is de student P. v. C. in het Academiegebouw zijn bruine winterjas kwijt geraakt. De 19-jarige drukker C. A. M.. hier ter stede woonachtig, is aange houden wegens diefstal van 3 fietsen, die alle nog konden worden opge spoord. De 19-jarige F. H.. uit de Vrou- wensteeg, brak bij het stoeien zijn linkerbenedenbeen. Hij werd per po- Belangrijkste nieuws in dil Nummer. Binnenland. Het echtpaar Pisnisse ls te Amster dam vermoord. Buitenland De Russische gedelegeerden zijn te Genève aangekomen. Een mislukte aanslag op den bur* gemeester van Weenen. Polen zou een onafhankelijke Wil- na-regeering in het .leven willen roepen. De komende Belgische regeerings- verklaring. litiebrancard naar het Ac. Ziekenhuis vervoerd. Zaterdagavond omstreeks 12 uur geraakte de electr. bovenleiding van de N.Z.H.T.M. op de Princessekade in brand. Door uitschakeling van .den stroom werd aan dezen brand een einde gemaakt en erger voorkomen. BURGERLIJKE STAND. Ondertrouwd: P. Nichot, 33 j jm en C. J. M. Colpa, jd 29 j J. Best, 39 j. wedr. en G. Reimeringer, jd, 35 j J. F. Touw, jm, 24 j en L. G. Weijding, jd, 23 j J Prins, jm. 24 j en C. Wolmersteth. jd. 20 j J. J. Montfoort, jm, 33 j en H. Pardon, id, 22 j H. Flaman, jm, 2i j en C. C. v. Meurs. jd, 19 j F. v. d. Pol, jm, 23 j. en M. C. de Graai, jd, 21 j H. A. Blonk, wedr. 58 j en G. Vermond, wed, 55 j P. Jasperse, jm. 25 j en M. v. Rijn, jd, 21 j. BINNENLAND. DE KONINGIN NAAR AMERSFOORT De Konigin zal zeer waarschijnlijk Donderdag a.s. de uitvoering bijwo nen, welke ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan der rijschool te Amersfoort zal gegeven worden. Ook de Prins is voornemens bij dat feest aanwezig te zijn. DE PRINS NAAR DEN BOSCH. De Prins zou heden tegenwoordig zijn bij de opening van het nieuwe ge bouw der Koninklijke school voor Kunst, Techniek en Ambacht te Den Bosch. Hij zou bij deze gelegenheid met een toespraak het borstbeeld van de Koningin, vervaardigd door den beeld houwer Falise. onthullen, dat door belangstellenden van de school aan die inrichting is geschonken. Zooals gemeld zal de opening van het, nieuwe gebouw geschieden door Minister Kan. DE GERECHTELIJKE UITLEVERING Een B.T.A.-telegram uit Brussel meldt, dat de Belgische Minister van Buitenlandsche Zaken en de Neder- landsche gezant aldaar, Vrijdag over gegaan zijn tot ratificatie van de aan vullende conventie, waarbij het eerste artikel van paragraaf zes van het Bel- gisch-Nederlandsche verdrag omtrent de gerechtelijke uitlevering gewijzigd wordt. HULP AAN NEDERL. KINDEREN. Naar aanleiding van het onlangs gemelde, dat de vereeniging „Neder land en Oranje" te Berlijn dringende hulp vraagt, daar haar geldmiddelen dit jaar te kort schieten om aan on geveer zeventig arme Nederlandsclie kinderen en veertig ouden van dagen een Sint Nicolaasverrassing te geven, deelt de secretaris van deze vereeni ging, de heer Karl A. Mayer mede. dat dit bericht te Berlijn een zeer pijn lijken indruk gemaakt heeft, daar het niet strookt met de feiten. De geld middelen der vereeniging schieten dit jaar niet tekort. Integendeel. Op 31 Dec. a.s. zal „Nederland en Oranje" op luisterrijke wijze haar veertigjarig bestaan vieren. Op Sint Nicolaas zul len de arme Nederlandoche kinderen, zooals trouwens elk jaar, de gasten der vereeniging zijn. Het aantal dezer kinderen bedraagt op het oogenblik overigens slechts negen. In het geheel worden te Berlijn nog ondersteund vier gezinnen met negen kinderen en voorts vijf vrouwen en vier zieken. KNOEIERIJEN TE ROTTERDAM. Het door B. en W. ingestelde onder zoek inzake de knoeierijen bij het gas bedrijf heeft reeds uitgewezen, dat een magazijnmeester schuldig is. De ze heeft belangrijke bedragen aan re- tourcomimissie ontvangen, n.l. onge veer 4000 per jaar. De magazijn meester heeft reeds een volledige be kentenis afgelegd. Hij is op staanden voet ontslagen. Deze fraude is, naar uit de boeken blijkt, gedurende vele

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1