CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 8,ta JAARGANG WOENSDAG 9 NOVEMBER 1927 NUMMER 2278 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten geveetigd zijn Per kwartaalf 2.50 Per weekI 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. De Universiteit vakschool. De op het einde van het vorige academiejaar afgetreden rector mag nificus van de Leidsche Universi teit, Prof. Mr. E. M. Meijers, heeft bij de rectoraatsoverdracht een rede gehouden die nog al opzien heeft gewekt. Het waren harde woorden van eritiek. Critiek op den huishou- delijken gang der Hoogeschool, cri tiek op haar wetenschappelijke ver zorging ook. Hij bezigde o.a. ook deze twee merkwaardige uitdrukkingen: „Op de het vorig jaar uitgeschreven tien prijsvragen is geen enkel ant woord ingekomen. Met het zwaarder worden der examenstudie, vermindert de lust om bijkans 'n gansch jaar aan één onderwerp te wijden Vergoelij kend liet hij er op volgen, dat de in stelling der prijsvragen zelf nog wel niet verouderd is, omdat de vragen van de studentenfaculteit nog wel be langstelling trekken, inaar die zijn dan ook van veel kleineren omvang. De tweede frappante opmerking was: „De betrekkingen tusschen de meeste hoogleeraren en de studenten bepalen zich tot het elkaar zien of elkaar niet* zien op colleges en exa mens. Opmerkelijk dat deze critiek ook elders wordt vernomen. Zoo lezen wij in het Octobernummer van „Kente ring dat de Universiteit, oorspron kelijk de Universitas scientiarum, in den loop der jaren van aard is ver anderd en slechts haar uiterlijken vorm behouden heeft. „Nog slechts voor een zeer gering deel is de universiteit wetensehaps- ceiitrum gebleven; de groote massa der studenten studeert niet uit we- tenschapsdrang, doch ter vergemak kelijking van het verkrijgen van een bepaalde positie in het maatschappe lijk leven, meestal met volkomen af wezigheid van eenigerlei idealistische motieven. Onze maatschrppij, in haar behoefte aan gespecialiseerde hoofd arbeid, heeft van de universiteit een vakschool gemaakt, in wezen te ver gelijken met de ambachtsscholen, die aan de gemeenschap den gespeciali- seerden handenarbeid leveren. „Wanneer we nu het academische onderwijs op zich zelf beschouwen, valt ons allereert op, hoe het coöpera tief werken onder studenten, zoowel op de universiteit als daarbuiten, in het algemeen ontbreekt. In plaats daarvan .werkt men vereenzaamd, en volgens een voorgeschreven weg samenwerken, zooals b.v. in de En- gelsche „colleges'' en werken los van traditie, wat alleen een onafhankelijken kijk op de we tenschap kan geven, ontbreken. De colleges dateeren uit een tijd, dat de boekdrukkunst nog niet bestond en zij het meest geschikste middel wa ren voor den professor om zijn denk beelden te uiten. De tijden zijn even wel veranderd. Hoe vaak hoort men thans niet een student verzuchten, maar ,,'n college (of meerdere) te zul len overslaan en thuis te blijven wer ken, om heter te kunnen opschieten! „De universitaire gemeenschap be staat dus niet meer, we werken ge heel op onszelf, zonder eenig onder ling verband, maar dt oude college- vorm is behouden gebleven en wel heel vaak als een soort van massa bijeenkomst, waarvan uiteraard maar heel weinig kan uitgaan. „Aan de universitaire studie moet de eisch van vlugheid, doelmatigheid en efficiency gesteld worden en daar aan voldoet ze niet, nóch ten aanzien van de aflevering van intellectueeJe krachten aan de maatschappij, nóch bij de vorming van de zuivere weten- sihapsmenschen. De universiteit is 7rodanig van het maatschappelijke en cultureele leven vervreemd, dat het i chter den rug hebben van universi taire studie voor iemand niet langer beschouwd kan worden als een voor sprong, maar heel vaal: als een ern stig bezwaar bij het geven van leiding in het werkelijke leven, hetgeen het hoogste doel is. dat de universiteit zich te stellen heeft. „Vele mogelijkheden tot partieile technische verbetering van het Hoo- ger Onderwijs doen zich thans aan ons voor. Het aantal colleges zou kun nen worden verminderd; andere werk methoden zouden kunnen worden in gevoerd. b.v. instelling van studiesec ties, bestaande uit een bepaald aan tal studenten, die. al of niet onder le.ding van een docent, te zamen een gedeelte van de stof bestudeeren De studenten zouden een adviseeren- de bevoegdheid kunnen krijgen, b.v. door middel van de bestaande neu trale Faculteitsvereenigingen, zooals c.ji verscheidene Amerikaansche uni versiteiten, bij het opstellen van de lesroosters en de programma's voor de examens". Het tijdschrift kondigt het voorne men aan, heJ. oordeel over deze kwes tie te vragen aan alle academische docenten, onderwijsspecialiteiten en studenten die zich voor deze proble men interesseeren. Wij twijfelen niet of ook de Leid sche Universiteit zal zich in deze hoogst belangrijke aangelegenheid niet onbetuigd laten. STADSNIEUWS. HAARLEMSCKE ORKEST VEULEN. De dirigent van de H.O.V. schijnt het alleszins prijzenswaardig voorne men te bezitten zijn veelzijdige muzi kale belangstelling te toonen. Berlioz, Kavel, Chausson, Brahms, Beethoven passeerden reeds de revue gisteravond kregen wo Wagner Liszt en 'ischaikowsky. En het blijkt dat de heer Eduard van bcii.jni van de werken dezer componisten ee.i i igen doorleefde in terpretatie weet te geven. Ze zijn al le met dezelfde liefde ingestudeerd en worden alle even welverzcfrg I geleid. Het optreden van den dirigent is een woord van hulde en waardee rt ard. Rustig, bei- «n soigneerd is zijn leiding. Hij weet mooie kleurefieclen uit zijn ensem ble te halen, wat zeer te loven is, niet het minst wanneer een compositie in nerlijke diepte mist en dus haar kracht vindt in uiterlijken glans. Met de Ouverture „Rienzi" van Wagner werd gisterenavond het con cert geopend. Men mag dit toejuichen, want met orkestwerken van YVagner worden we te Leiden juist niet ver wend. Deze ouverture is van 1835 en dus uit Wagners eersten tijd. Over tuigend toont de latere meester van Bayreuth hier aan welk geniaal in strumentalist hij was. Niet het minst aan het koper worden hier hooge eisehen gesteld. Zeer mooi was in het begin telkens het opzetten en weer afnemen van de lange trompettoon, zeer mooi ook het antwoord van cel lo en contrabas en later van 't heele strijkorkest. Toch zouden we, wan neer het volle orkest zijn kracht ont wikkelt dit werk liever in een grootere ruimte dan de Gehoorzaal genieten. Het Piano-concert in Es-dur van Frans Liszt was het tweede nummer van het programma en solist was de heer Maazel. De muziek op zich zelf hebben we afgezien van de uitvoering niet onverdeeld kunnen genieten. Ze is pompeus, breed van gebaar; ze is rhapsodisch; ze is een opeenstapeling van geniale invallen, die Liszt even met vii'tuozenglans bewerkt even maar niet lang houdt hem een ge dachte vast; dan is zijn phantasie al weer met iets anders bezig. Het breed symphonische van Beethoven, Men delssohn en Brahms mist men in dit werk. Ridderlijke glans, snelle over gangen, wisselende kleureffecten moeten dit alles goed maken. Daar door heeft deze muziek ondanks haar uiterlijkheid iets vermoeiends. Liszt heeft zich zelf „half Zigeuner, half Franciskaan" genoemd; maar in dit werk openbaart zich meer de Zigeu ner dan de Franciskaan. Toch komt ook deze om den hoek kijken. Er is een. passage, waarin de violen con- sdrclino gaan spelen en zich een the ma ontwikkelt op den groeten terts- drieklank.Daarin komt de verinniging Maar hierop volgen weer opwindin- dende rhy-thmen en weldra pompeuze klankenmassa's. Voor den heer Maazel was hier ge legenheid zijn virtuoze techniek te demonstreereri. Hij speelde met vuur n overtuiging en sloeg zich gemak kelijk door het i azend moeilijke werk heen. De volle gehoorzaal was over zijn spel zeer geestdriftig gestemd en wist hem te bewegen tot een toegift, een Nocturne van Chopin, die hij ver dienstelijk voordroeg. Na de pauze twee werken van Tschaikowsky. Ouverture fantaisie „Romeo et Juliette' en „Casse noi sette". Tschaikowsky is de verbindende schakel tusschen de Russische en de Europeesche muziek. Door hem is de Russische muziek in het algemeen Europeesi'h muziekleven opgenomen. Daartoe moest zijn werk niet gepro nonceerd Russisch zijn, al waren zijn thema's meermalen echt Slavisch van karakter. Zijn techniek, zijn schrijf wijze herinnert aan de Romantici. Hij is verliefd op mooie kleureffecten, op het brillante; maar mist soms diepte. Hevige tegenstellingen kenmerken zijn werk, maar deze tegenstellingen zijn soms meer uiterlijk dan inner lijk. Die tegenstellingen treffen wel bijzonder in „Casse noisette'waarin hij het karakter van verschillende dansen aaage, ft.: Danst russe 1 re pak: opwindende rhythmen met veel slagwerk; Dans aralie, sleepend, droó- uierig, fijn en toch kleurig; Danse chinoise: vlugge rhythmiek met fluit- gejodel en slagwerk; Daose des Mir litons: voor hout en viool; Marche miniature du ballet: luchtig en heel vreemd van kleur en rhythme en toch is er niets moderns in dit wonderlijke. Het orkest speelde de werken van Tschaikowsky met volle toewijding en de dirigent ontving voor zijn pres taties een welverdiend geestdriftig applaus. De Gehoorzaal was flink bezet. BAZAAR TEN BATE VAN DE VEREENIGING -.BET HOOliLLAND" Er zullen in onze kringen niet veel mensehen zijn die bovengenoemde vereeniging niet kennen, al is het dan ook in de verte. De rleesten weten wel dat deze vereeniging beoogt de maatschappelijk ongeschikten en ont slagen gevangenen weer voor de maat schappij bruikbaar te maken of zoo dit onmogelijk is, hen tot den dood toe te verplegen. Nog onlangs heeft voor den Chr. Vrouwenbond de heer J. G .Kruis, penningmeester van de ereeniging „Het Hoogeland" een rede gehouden over het reclassee- i «laswerk en daarbij een film ver toont, waarin de stichtingen van de vereeniging op liet doek werden ge bracht.Vele dames en ol': heeren heb ben toen een indruk gekregen van het grootsche werk dat hier verricht wordt en een verslag in ons blad heeft degenen die dezen avond niet aanwezig waren, voldoende kunnen inlichten. Hel spreekt vanzelf dat dit liefde werk mag rekenen op aller liefde en steun en we verwachten dan ook niet anders of de bazaar, die gisteren in de Stadsgehoorzaal geopend is, zal zich in een druk bezoek verheugen. Het dames-comité, onder leiding van Mej. II. Yeenendaal, dat deze ba zaar heeft opgezet, is enkele maan den onvermoeid aan het werk geweest en het resultaat is dan ook schitte rend. Het is een bazaar, die er wezen mag. Naast c'en verkoop van luxe en nuttige artikelen, ontbreken de noo- dige attracties niet. Er is een schiet tent, een werptent, een schilderijen tentoonstelling, een postkantoor, Ver schillende sjotlbakken, grabbelton nen, en7. De Fa. Wed. v. Nelle heeft «zorgd voor een theetuin, terwijl er zoowel 's middags als 's avonds mu ziek wordt gemaakt. De heer Plu en een gezelschap onder leiding van den heer J. v. Geer hebben daartoe bereids hun medewerking toegezegd. We twijfelen er niet aan of degenen die zich zooveel werk getroost heb ben belangloos, zullen niet beschaamd worden. Lateri allen die daarvoor in «le gelegenheid zijn de bazaar bezoe ken en vooral met een losse beurs, opdat de Vereeniging „Het Hooge land", die momenteel erg op lasten zit, haar liefdewerk moedig kan voort zetten. Te drie uur had gisterenmiddag de opening van den bazaar plaats door Ds. J. \V. Groot Enzerink. Ds. Groot Enzerink liecft bij de ope ning een korte rede uitgesproken, waaraan wij het volgende ontleenen: Aangezocht om dezen bazaar met ren enkel woord te openen, geeft spr. daaraan gaarne gevolg, omdat het werk van de Vereeniging t IToogeland toegepast Christendom is, waaraau de wereld behoefte heeft. Zij mag voor een groot deel aan de preFking van 't Evangelie voorbijgaan, de werken van barmhartigheid, uitgaande van de geloovigen, zal men toii. moeten erkennen Spr. herinnert aan 't werk van Elisabeth van Tliüringon, waar van op den Wartburg nog zulk een treffende herinnering wordt bewaard in eenige hoogst merkwaardige wand schilderingen. Gememoreerd wordt een eigenaardige legende uit 't leven dezer vorstin die bedoelt aan te ge- "en de zegeningen, uitgaande van 't Evangelie des Kruises. Daartoe be hoort ook t werk der reclasseering, 't helpen var. zwervelingen, schip breukeling. der maatschappij, dat, hoe teleurstellend soms, toch ook dik werf gezegend wordt. Met dezen wensch, dat door de zen bazaar het werk van „Het Hoo geland" ook in Lei Ku meer bekend geliefd en gesteund worde, waartoe ieder kan medcweik u. verklaart spr. len bazaar voor geopend, waarover li ij Gods zegen vroeg ,-n kui t gebed. Vervolgens werd door eenige da mes gezongen het „Herfstlied" van Mendelssohn, onder leiding van den heer Thomas, waarna nog het wonrd gevoerd werd door den heer J. G. Kruis, uit Pen Haag, penningmeester van de Vereenigintr „Het Hooyeland' ie begon met -en woord van dank te brengen aan het damescomité voor het werk van voorbereiding voor dp- ?n bazaar. Spr. bracht tevens de da tes dank voor bun zans en Ds. Groot En .rink voor zijn s«hoon openings woord. Spr. schetste daarna het werk dat dooi de Vereeniging wordt ver richt, wees op de teleurstellingen, op de mislukkingen, op de moeite en de zorg, w aarmede men iri de 35 jaar van haar bestaan te kampen heeft gehad, maar ook op den zegen van God, op de wonderlijke uitreddingen. De troost is dat het niet mensehen werk is maar Gods werk. Spr. is blijde voor deze medewerking van Leiden en dankt ook de dames van het drie- cents-i'onds voor hun werk. Spr. ein.iigt met de wensch uit te spreken, dat de bazaar een volledig su.ces zal zijl. De dames /..-ngen daarna de „Avond- caiuate van Cutn. v. Kennes. Door iMej. VersDui], oegeieul door den neer i nomas, werd gezongen het lueienu acnoone lied van Gumo ue- zeiie: „Als ue zieie luistert waar mede ze zeer veel succes oogstte. UttUiii.eae was de onicieeie opening gescmed en ging uien de tliee genrui- iwen in de Pazaarzaal. mans is nel aan de bezoekers om het succes van de nazaat' te wuarbor- goii. Gisterenavond werd in de kleine zaal de neciasseo.üigsui.m verwond neneiiiuiudag is er ten maUuee ge bouwen voor kinderen. Aizüo atiiac nes genoeg. DE UiTBGUW DER VRIJE UiM iVjurtSi u Ook Leiuen is in actie! 'lal van BioCuers, leden van t plaatsenjK uo- uiiie, zijii op i pad, avond aan avond. Hoe het gaat. vraagt ge ijclan_,SLtl- iend. Zijii we welingelicht, dan zijn «Je voorteekenen gunstig, dan gaat hét aanvankelijk naar wensch. ïNa- iuurlijii is er liier ol daar een moei lijkheid le overwinnen, toch, we heb ben t reeds gevoeld, er is nog veer kracht des geloois, en iets van de oude geestdrift viamt weer op. liet liai't is warm van oude liefde. Er is bereidheid tot gewillige en v r ij- w i 11 i g e oilers. Waarover we de Broeders en Zusters thans even willen spreken? We bren gen even in herinnering den Radio- a v o n d, dat is in o r g e n, Donder dag, acht uur. indien eenigszins mo gelijk, ga dan naar de rtenobotn-ka- pel te Uegstgeest. liet plaatselijk Co mité aldaar zal L' gaarne gastvrijheid bieden, om te beluisteren, wat „Hui zen' uitzendt. Een dergelijke avond werd ook nog even in Leiden overwo gen, maar stuitte op een paar inoei- lijkneden. mogen we liet programma nog even voor l atdi'ukken? 8.UÜ uur li.lil. Golflengte 1950 M.: Deze avond is algeslaan aan de Vrije Universiteit en wordt uitgezon den uit de Uosterkerk te Utrecht. Spiekers: Oud--Minister .1. J. C. van Dijk, uua-.\linister van Oorlog, Direc teur der V. LOnderwerp: „Aange vat oud-Minister Mr. H. Bijleveld, oud-Aiinister van Financiën, 3e Se- u-etaris der uitbreidingscommissie L'., Onderwerp: „Doorgezet". 1. Zingen: Psalm 111:1 en 2; 2. Opening door Dr. li. Kaajan, voorzit ter van het Prov. Comité Utrecht V. L'. 3. Rede van Z.E. Oud-Minister J. J. G. van Dijk; 4. Zingen: Psalm 89:7 en 5. Rede van Z.E. Oud-Minister Mr. Jl. Bijleveld; li. Zingen: Psalm 72:11. Tracht om half acht present te zijn. Dan hebt ge kans op een goed plaats je. Eén der Broeders spreekt vooraf nog een inleidend woord, 't Kan een mooie avond worden. Maar niet iedereen kan naar Oegst- geest gaan, trouw ens er zou voor ieder belangstellende in cie Rehobthkapel ook geen plaats zijn. Daarom hebben wij nog een ander idee. Er zijn ook heel wat bezitteVs van een radiotoestel. Welnu kan men niet eens voor dezen avond een groepje kennissen bijeen verzamelen? Ook dat is een pracht gelegenheid! Mogen er veel broeders en zusters bijeen zijn in gebed en liefde voor on ze Vrije Universiteit, waarvan onze Kuyper reeds sprak in zijn inwij dingsrede in 1880: „Volbouwd zal er worden, dat durven we hopen". DE LEIDSCHE VEREENIGING VAN SOC. DEM .STUDENTEN. Door den heer Albarda zijn aan den Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen de volgende vragen gesteld: 1. Is het waar, dat de Leidsche ver eeniging van sociaal-demoeratisehe studenten het gebruik geweigerd is van het klein auditorium der univer siteit, voor een voordracht door het lid der Eerste Kamer. Mr. M. Mendels, voor die vereeniging te houden? 2 Indien de eerste vraag bevestigend wordt beantwoord, wil de minister dan de redenen mededeelen.die tot die weigering hebben geleid? 3. Indien blijkt, dat hetgeen aan.de bovengenoemde studenten vereeniging is geweigerd, wel wordt toegestaan aan studentenverenigingen van ande- Belangrijkst nieuws in dii Nummer. Bollenland Do slotzitting der in- en uitvoer- ccnferezHie te Genève. Prins Leopold van België in den Senaat geïnstalleerd. De Finsche Prof. R. Erich neemt ontslag als lid van den Volkenbonds raad. re richting, voor soortgelijke vergade ringen, wil de minister dan bevorde- ren, dat aan de vereeniging van soci aal-democratische studenten dezelfde rechten worden toegekend, waarvan andere studentenverenigingen genie ten? Dr. DIJK. Wij herinneren aan de lezing van Dr. Dijk hedenavond 8 uur in de Hee- rengrachtkerk, voor de Geref. Ouder vereniging. Het onderwerp: „Jeugdarbeid en gezinsloven", is de moeite waard en de bekwaamheid van den spreker M borg, dat bet wat goeds wordt. LEIDSCHE CHR. ORANJEVEREEN. Op Maandag 23 November a.s., ?al de Leidsche Christelijke Oranjever- eeniging 19 jaar bestaan. Aan den avond van dien dag zal een feestelijke herdenkingssamen- komst plaats hebben in de groote zaal van het gebouw Prediker, waarin als spreker hoopt op te treden de lieer D. Meyer, hoofd der Geref. School, Hoog]. Kerkgracht alhier, terwijl «le heer L. J. de Feyter te Utrecht als de clamator zich zal doen hooren. Voorts zal de Timdelerclub de aan wezigen op enkele stukjes vergasten, terwijl zang en muziek elkander zul len afwisselen. Men boude dien avond vrij. INDISCHE LEZINGEN. Gistermiddag heeft Prof. Dr. G. A. F. .Vlolengraaff, hoogleeraar in de delf stof- en aardrijkskunde aan de tech nische Hoogeschool te Delft, in het l o-. tanisch laboratorium der Universiteit alhier de tweede der drie voordrach ten gehouden, die dit jaar weer in- plaats van een volledige Indische week worden gehouden. Hij heeft gesproken over land- en zee in Ned. Oost-Indië. DR. A. GANS. Dr. A. Gans te Santpoort, benoemd tot lector in de neurologie aan de Uni versiteit alhier, zal zijn colleges aan vangen Donderdag 24 dezer, des na middags te 2 uur. met het houden van een openbare les in het groot audito rium. MIDDENSTANDSCENTRALE. Door de drie plaatselijke Midden standsorganisaties hier ter stede: De Vereen, van den Handeldrijvenden en lnd. Middenstand, De Hanze en De Vereen, van den Chr. Handeldrijven den en Industrieelen Middenstand, is een Centrale gevormd. Deze werkt onder den naam van: „De Leidsche Middenstands-Centrale". De statuten zijn reeds vastgesteld en hierop is de Koninklijke goedkeuring aangevraagd. liet dagelijksche bestuur wordt ge vormd dooi de heeren: C. Korte weg uit de Vereen, v. d. Handeldr. en lnd Middenstand als Voorzitter, J. Th. Pa* quin uit de Hanze, als penningmees ter, K. Wielinga Ezn. uit de Chr. Mid- denstandsvereen. als secretaris. Het secretariaat is ten huize van laatstgenoemde, Haarlemmerstraat 256 gevestigd. De bestuursfuncties wisselen jaar lijks met dien verstande, dat uit iedere vereeniging één bestuurslid zit ting heeft in het dagelijkse h bestuur der Centrale. Bovengenoemde heeren zijn be noemd tot einde 1928 als dagelijkse!» bestuur. CHRISTELIJKE DAM VEREENIGING. In de wedstrijden voor de borden- volgorde is de uitslag; Kwaadgras—Schipper 11 au Z.vletenJ Ph.v. d Bosch 2--0 KleerT. D. v. d. Bosch 2 0 Boezaarde Graaf 1I T. D v. d. BoschColpa 2—0 BoezaarSchipper 2—0 Kwaadgras—J Ph. v. d. Bosch 2- 0 Van Zwieten— Kleer 2--Ü terwijl de partij Boezaar—Colpa werd afgebroken. -- Gisteren werd op de Maresingcl Mej L. aangereden door een onbekend gebleven wieirijder. Ze kwam te vallen dooi een ruit, die geheel verbrijzeld werd. Wonder boven wonder bekwam ze gten letaél

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1