CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
8s1» JAARGANG
NUMMER 2261
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per week f 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 PfjgWW Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22'/» cent
Ingezonden Mededeelingen dnbbel tariei
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da*
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Y De held in volle wapenrusting.
Al onze meelevende arbeiders ken
nen het boek van Smeenk, dat gewijd
is aan den vroeg verscheiden oud-mi
nister Talma.
De woorden daarin aan de nage
dachtenis van Talma gewijd, zijn de
vooraanstaande christen-arbeiders en
ook de andere politieke geestverwan
ten van den heer Talma uit het hart
gegrepen.
Geen wonder dan ook dat de heer
Amelink in een artikel in „Anti-revo
lutionaire Staatkunde" begint met 'n
heenwijzen naar Talma als den groo-
ten man van onze sociale verzekering.
Met eenige verbazing zal dan ook
door velen zijn kennis genomen van
een hoofdartikel in Het Vaderland,
waarin deze Talma-eer onder den ti
tel van ,,De Talma-legende" aange
tast wordt.
Wij twijfelen niet, of de heer Smeenk
of een ander, aan wie de taak om
deze Talma-eer nogmaals te verdedi
gen, beter is toevertrouwd, zal zich
haasten om in een goed gedocumen
teerd artikel den schrijver van ant
woord te dienen.
In afwachting daarvan willen wij
reeds nu opmerken, dat hetgeen de
Vaderland-redacteur voornamelijk ten
nadeele van Minister Talma meent te
moeten doen komen, door ons be
schouwd wordt als een gevolg van de
absolute verwaarloozing van de so
ciale regeeringszorg van de vorige Li
berale regeeringen.
„Talma, zoo zegt hij, was een man
van buitengewone, wij zouden haast
zeggen van verbijsterende werkkracht.
Hij wilde niet alleen de Sociale Ver
zekering op gansch nieuwe basis ves
tigen, n.l. met de Ziekteverzekering,
als ondergrond, maar greep telkens in
als hij misstanden in de regeling van
den Arbeid meende te ontdekken;
vandaar zijne Bakkerswet, zijne Steen-
houwerswet, zijne Stuwadoorswet, zij
ne Landarbeiderswet en daarnaast
zijne herziening van de Arbbeidswet en
zijne reorganisatie van de Arbeidsin
spectie. En en passant gaf hij nog de
Schepenwet, de Visscherijwet, de Bo-
terwet, de Vogelwet en de Octrooiwet,
waarbij hij de assistentie van den Re-
geeringscommissaris achter de minis
terstafel versmadende, de Kamer tel
kens verbaasde door de studie van de
details van deze ontwerpen, al bleef
dan ook bij vele van zijne vrienden,
die wellicht beter dan hij den grooten
omvang van eene complete Sociale
Verzekering zagen, de vraag niet ach
terwege, of Talma niet beter had ge
daan zich uitsluitend aan deze groo-
te taak te wijden".
Alle eer door den schrijver gegeven
aan Talma als mensch, neemt niet
weg, dat hij naar onze overtuiging
hem aantast in zijn groote waarde als
Minister.
Talma heeft in zijn tijd in den chaos
van ongeregeldheid, die door de snel
le uitgroei van het organisatieleven
dubbel gevaarlijk was, orde gébracht
met de middelen die hij had.
Naar onze meening heeft hij dat
voorbeeldig gedaan. Er moge dan hier
en daar iets niet geheel volgens alle
regelen der kunst gemaakt zijn, wij
gedenken met dank den toenmaligen
minister voor zijn groote kracht en
voor zijn rijke liefde tot de sociaal
verdrukten.
Niet alleen den mensch Talma, ook
den minister Talma achten wij een
held in volle wapenrusting.
STADSNIEUWS.
STÓRMRAMP-COMITé.
Bij het Stormramp-Comité 1927, ten
behoeve van de nooden der slachtof
fers van den cycloon in het Oosten van
ons land zijn de volgende giften inge
komen:
Gift van H. P. V. 10.
Giften worden nog gaarne ingewacht
bij den Penningmeester, den Heer F.
Muys van de Moer, Plantsoen 49 Lei
den, postgiro No. 57471.
voor de Vrije Universiteit, inzonder
heid voor de oprichting van een wis
kundige en natuurkundige faculteit
aan die stichting.
Met vreugde mocht geconstateerd
worden, dat een flink aantal personen
uit verschillende kerken aan den op
roep tot deze samenkomst reeds had
gehoor gegeven.
Nadat Ds. Thomas het doel der sa
menkomst had toegelicht, werd na
eenige bespreking een moderamen
aangewezen, bestaande uit de heeren
Ds. Thomas. J. M. de Koning en F. Ei
kerbout, en daarnevens een Comité
van Actie, bestaande uit de heeren S.
Boorsma, Mr. A. Karstens en G. do
Jong Ezn., dat nadere plannen zal uit
werken.
Besloten werd, 31 October weer te
vergaderen, om daarna den eigenlij
ken arbeid te verdeelen en aan te van
gen.
Getracht zal worden een spreker te
vinden, teneinde in een openbare ver
gadering deze gewichtige zaak te be
pleiten.
Uit de besprekingen is wel geble
ken, dat er warme bezieling voor dit
werk bij velen bestaat, welke hoop
geeft, dat, gesteund door het gebed
voor de V. U., in de binnenkamer en
de energie des geloofs, zooals Ds. Tho
mas aan het slot zei. deze actie tot het
zoo begeerde resultaat zal leiden.
De heer P. Mazurel sloot deze ver
gadering met dankgebed.
Binnenkort hopen we de namen der
leden van het Comité, dat nog niet
volledig is, te publiceeren.
VOOR DE VRIJE UNIVERSITEIT.
Onder voorzitterschap van Ds. H.
Thomas, werd gisteravond een voor-
loopige vergadering gehouden van hei
Comité tot bijeenbrengen van gelden
L. MULDER, Arts. f
Na een ongesteldheid van eenige
maanden is in den ouderdom van 55
jaar overleden de heer L. Mulder,
arts alhier.
In hem verliest onze stad een ge
acht en gezien medicus die in den
loop der jaren een zeer groote prak
tijk verwierf en die onder de pa
tiënten zeer bemind was.
Dokter Muider werd 19 Januari
1872 te Leiden geboren. Na lager on
derwijs genoten te hebben werd hij
opgeleid aan de H. B. S., waarna hij
als student in de medicijnen aan de
Uniersiteit alhier studeerde.
Na te zijn afgestudeerd vestigde hij
zich als arts te Hazerswoude, waar hij
gedurende 6 jaren werkzaam was. In
1905 vestigde Dr. Mulder zich te Lei
den en is tot aan zijn dood onafgebro
ken als medicus hier werkzaam ge
weest.
Dat zijn arbeid als dokter werd
gewaardeerd is wel duidelijk geble
ken toen hij op 21 December 1924 zijn
25-jarig ambtsvervulling mocht her
denken.
Zoowel uit den kring van zijn pa-
tienten als uit die zijner collega's zijn
hem toen overvloedige bewijzen van
waardeering en sympathie toege
vloeid.
Bij deze huldiging werd o.a. na
mens de commissie uit de patiënten
het woord gevoerd door Ds. M. J.
Punselie.
Op het publieke terrein van het le
ven heeft Dr. Mulder in tegen
stelling van zijn vader zich nooit
bewogen.
Wel heeft hij eenige jaren de Ned.
Herv. Gemeente alhier in het ambt
van diaken gediend. Maar voorts wijd
de hij zich, behalve aan zijn praktijk,
zich aan medische belangen.
Zoo was de overledene een van de
oprichters van het „Groene Kruis",
was bestuurslid van de vereeniging
van huisartsen en was de ijverige
voorzitter van het Ziekenfonds „Boer-
haave".
Het stemt wel droef dat deze ver
dienstelijke medicus reeds op be
trekkelijk jongen leeftijd uit den
kring der zijnen is weggenomen.
De Heere geeft echter geen reken
schap van Zijn daden. Wat Hij doet is
wijs en goed.
De gestorvene is in vrede ontslapen.
Dat is een heerlijke troost voor zijn
treurende familie. Moge zij daarin
steun vinden in deze dagen van droef
heid en leed.
De begrafenis van wijlen Dr. Mul
der zal plaats hebben Zaterdag 22
Oct. a.s., te 12 uur op de begraafplaats
aan de Groensteeg, alhier.
HET HUIS OP DE ROTS.
Gisteravond hield Pater F. Hen-
drichs S. J., in de St. Petruskerk aan
de Langebrug, de vijfde of voorlaatste
zijner apologetische conferenties, waar
in hij de grondslagen van het Room-
sche geloof uiteenzette.
Spr. begon met eenige mededeelin
gen over een Vervolgcursus over de
Roornsche Geloofs-en Levensleer, die
door hem gehouden zal worden in 'n
zaal van het Gesticht de Voorzienig
heid, Hoogewoerd 57, en Woensdag 9
November zal aanvangen.
Spr. s onderwerp van dezen avond
was: De dienaar in het huis op de
rots (Petrus).
Spr. had tot tekst: ,.Niet door uw
raadslag maar door den wil Gods ben
ik hierheen gezonden en Hij heeft mij
gemaakt tot eersten dienaar des Ko-
nings en heer en heerscher over ge
heel EgyptelandGen. L5 8.
Spr. trok een parallel tusschen Jo
zef en Petrus. De laatste is door den
hemelschen Farao gemaakt tot Zijn
eersten dienaar, en heer en heerscher
over het bovennatuurlijk rijk, het
Godsrijk op aarde,
In enthousiaste woorden teekende
spr. den Paus als den opvolger van
Petrus, als den Stedehouder Gods op
aarde, wien door den Heiligen Geest
de onfeilbaarheid is geschonken om
de Kerk Gods bij het ware geloof te
bewaren.
Zooals vanzelf spreekt, kunnen wij
den geachten spreker niet volgen om
in het huis op de rots een dergelijk
bewaarder aan te stellen. Gods Woord
leert ons duidelijk, dat Jozef een type
was van den Christus.
Daarentegen nergens, dat aan Pe
trus een plaats is toebedeeld boven de
andere apostelen. Integendeel, steeds
treedt in het Nieuwe Testament de
Apostelkring als eenheid op den voor
grond. God Zelf begiftigde Paulus en
Johannes om voorname grondstellin
gen van de Kerk te boek te stellen,
hetgeen toch moeilijk te rijmen valt
met het hoofdschap van Petrus, om
van duidelijke uitspraken in verschil
lende Bijbelteksten maar te zwijgen.
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Zooals bekend zal zijn, tracht de
Nijverheidsconsulent op verschillende
wijze in contact te komen met den
Middenstand.
Daartoe worden o.a. in tal van plaat
sen zitdagen gehouden, waarin de Mid
denstanders hun moeilijkheden van
technischen aard, welke zij in hun be
drijf tegen komen, kunen bespreken.
Vooral ook bij het moderniseeren
van het bedrijf zijn waardevolle advie
zen te bekomen.
Reeds eenmaal, den 31sten Mei van
dit jaar, is in een der vertrekken van
het gebouw der Kamer van Koophan
del, een zitdag gehouden, welke, wat
het aantal bezoekers betreft, een on
gedacht goed resultaat opleverde. Ook
de bezoekers gingen, voor zoover kon
worden nagegaan, voldaan naar huis.
Op verzoek der Kamer, heeft Dr.
Begemann. de Nijverheidsconsulent
voor het Westen des lands, zich weder
om beschikbaar gesteld om nogmaals
op het Bureau der Kamer zitdag te
houden.
De zitting is bepaald op Dinsdag
a.s. 25 Octoger, des namiddags van
25 uur.
Gaarne wekken wij de Middenstan
ders uit het district der Kamer voor
Rijnland op. deze unieke gelegenheid
om ten aanzien van bedrijfsmoeilijk-
heden in zijn onderneming gratis in
lichtingen te mogen ontvangen, niet
voorbij te laten gaan.
JUBILEUM P. VAN KOOPEREN.
Heden, 20 October herdenkt de heer
P, van Kooperen den dag, dat hij voor
25 jaren in dienst trad bij A. W. Sijt-
hoff's Uitgevers-Maatschappij.
De jubilaris werd hedenmorgen te
10 uur ontvangen op het privékantoor
der Vennootschap, alwaar hij, wegens
afwezigheid van den directeur, den
heer A W Frenzten. werd gehuldigd
door den heer D. A. van Waalwijk, de
president-commissaris.
De heer Van Waalwijk sprak den
jubilaris hartelijk toe en roemde hem
om zijn voorbeeldigen arbeid en
plichtsbetrachting en wenschte hem,
nu hij verzilverd is, ook nog eens het
gouden jubileum toe.
Hierbij ontving hij namens de firma
een enveloppe en een palm.
Getroffen door deze huldiging be
dankte de jubilaris in eenvoudige be
woordingen voor de liem gebrachte
hulde.
Ook de heer D. Crox. procuratie
houder, feliciteerde den jubilaris na
mens het kantoorpersoneel.
Thans werd de jubilaris uitgenoo-
digd om in de drukkerij te komen, al
waar hij eerst werd toegesproken door
de algemeene chef en bedrijfleider,
den heer Merkelijn, die hem nameus
den procuratiehouder en afdeelings-
chefs een fraai rookstel aanbood.
Dat de jubilaris ook daarmee was
.vereerd, behoeft geen betoog.
Nu kwam de laatste huldiging, na
melijk van zijn kameraden.
In de afdeeling drukkerij was alles
bijeen; daar werd het woord gevoerd
door onze oudste kameraad, de heer
Trap, alreeds een gouden jubilaris.
Deze bood hem. onder een geestige
toespraak, namens de zetterij en bin
derij een fautuil aan.
Namens de drukkerij een pendule
en namens de monotype-afdeeling een
sierlijke bloemvaas met bloemen.
Voor al deze blijken bedankte de ju
bilaris hartelijk en beval zich in
de vriendschap van allen aan.
Den verderen dag heeft de jubilaris
vrijaf om het feit in huiselijken kring
te vieren.
LEIDSCHE STUDENTEN ROEIVEREEN.
„NJORD".
Het bestuur 1927—1928 heeft zich als
volgt samengesteld:
H. L. M. van Schaik, Praeses; H. P.
Linthorst Homan, Ab-actis, Steenschuur
18; J. Knottenbelt Jr., Quaestor, Houtstr.
4; J. C. Abendanon, Commissaris van Ma
terieel; H. Creutzberg; F. H. C. Gaymans,
A. Dudok van Heel, Commissarissen.
Naar wij vernemen, heeft de Am
bassadeur van Columbia, de heer Pa-
racio gisteren een bezoek gebracht
aan onze stad.
Hij bezichtigde o.a. het stadhuis en
de Academiegebouwen.
G. K. deed bij de politie aangifte
dat hij gisteravond op de Morschstr.
is mishandeld door N. R.
BINNENLAND.
PRINS HENDRIK.
Z. K. H. Prins Hendrik nr.m„ gister
avond te Harderwijk deel aan het di
ner, dat bij gelegenheid van de oefe
ningen van het Roode Kruis aldaar
werd gegeven. Per auto begaf de
Prins zich van Het Loo derwaarts.
Hedenmorgen vertrok Prins Hen
drik voor enkele dagen naar Den
Haag.
HET GASBEDRIJF.
B. en W. van Rotterdam hebben den
raad meegedeeld, dat zij, naar aan
leiding "van berichten betreffende
malversaties door leden van het per
soneel van het gasbedrijf, een onder
zoek naar de juistheid daarvan instel
len, en dat zij zich voornemen, het re
sultaat daarvan ter kennis van den
raad te brengen.
AANBESTEDING ZUIDERZEE
WERKEN.
Vanwege den Directeur-Generaal
der Zuiderzeewerken werd aanbe
steed het bouwen van een houten la
boratorium en boerderij in den Proef-
polder nabij Andijk.
Ingekomen waren 42 biljetten,
waarvan 8 ongeldig.
Laagste inschrijver was F. Veerman
te Westwoud voor 24.775.
UIT DE S. D. A. P.
Het Hbld. verneemt, dat de heer
Henri Polak kortgeleden heeft be
dankt als voorzitter der S.D.A.P. Po
gingen door andere leden van het
partijbestuur aangewend om hem op
zijn besluit te doen terugkomen, zijn
tot heden niet geslaagd. Ze worden
echter voortgezet.
„Het Volk" kan echter aan het be
richt omtrent het bedanken van den
ï;eer Henri Polak als voorzitter der
S.D.A.P. en de pogingen hem op zijn
besluit te doen terugkomen, toevoe
gen, dat er goede kans is op welsla
gen van die pogingen, die van het ge-
heele partijbestuur uitgaan.
HET ONDERWIJS IN DE SOCIOLO
GIE AAN DE UNIVERSITEIT TE
UTRECHT.
De senatus veteranorum van het
Utrechtsch studentencorps heeft, „ge
hoord hebbende het bestuur van de
Litterarische faculteit van het Utr.
Studentencorps, optredende voor de
belangen van de studenten in de so
ciale geographie, gezien de moeilijk
heden gerezen door het feit dat prof.
dr. J. H. F. Kohlbrugge, die zich tot
dusver vrijwillig belast had met het
onderwijs in de sociologie, wegens
gezondheidsredenen hiervan heeft
moeten afzien, gezien de daaruit
voortvloeiende afwezigheid van een
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
Een Katwijksche logger ie Umnl-
den aangevaren en gezonken.
De Tweedo Kamer neemt het wets
ontwerp inzake de Robaver aan.
Buitenland.
Lltwinofi over de Russische buiten-
landsche politiek.
Cook krijgt het Poolsche visum.
De Fransche begrooting sluit met
een batig saldo van 123 millloen.
Omvangrijke politiemaatregelen ln
verband met de staking in het Duit-
sche bruinkolengebied.
docent in de sociologie, welk vak
verplicht is voor de studie voor het
doctoraal examen in de sociale geo
graphie, gezien de onmogelijkheid
door middel van colleges leiding te
ontvangen bij bovengenoemde studie,
gezien het feit, dat een aantal stu
denten nog in den loop van dezen
cursus bovengenoemd examen weü-
schen af te leggen", tot curatoren van
genoemde universiteit het verzoek ge
richt, de benoeming van een vasten
docent in de sociologie aan die uni
versiteit te willen hevorderer.
ONDERWIJS IN ELECRICITEITS*
LEER.
B. en W. van Bussum hebben1 via
de betrokken gemeentebesturen een
omzendbrief gericht aan hoofden van
openbare en bijzondere scholen, direc
trices van openbare en bijzondere
huishoudscholen en directeuren van
nijverheidsavondscholen in een 5-tal
gemeenten, teneinde voor die leer
krachten een cursus te doen geven in
de practische kennis der electriciteit.
Zij wijzen daarbij op het werk van
den heer C. L. van Balen, directeur
der gemeenteelijke kweekschool voor
onderwijzers en onderwijzeressen te
Amsterdam, wien het gelukt is in
overleg met de vereeniging van direc
teuren van electriciteitsbedrijven in
Nederland, een hoekje samen te stel
len, waarin dat onderwerp op duide
lijke wijze is uiteengezet.
UITVOER VAN KRUISBESSEN.
Door het Tweede Kamerlid van den
Heuvel zijn aan den Minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw
de volgende schriftelijke vragen ge
steld:
1. Heeft de Minister kennis geno
men van de op 14 Juli 1927 in het En-
gelsche Lagerhuis gestelde vragen en
het daarop gegeven antwoord, inza
ke stopzetting van invoer van Neder-
landsche kruisbessen, welke besmet
zouden zijn met Amerikaanschen
kruisbessenmeeldauw?
2e. Is de Minister niet van oordeel,
dat tijdig alles gedaan moet worden,
vooral m>et het oog op de belangen,
welke Zuid-Beveland heeft bij de
kruisbessenteelt, wat zulk een stop
zetting kan voorkomen?
3e. Is de Minister bereid te overwe
gen of, indien hij zulks reeds ge
daan heeft, het resultaat van die over
wegingen mede te deelen of niet bij
de uitvoering der Meeldauwwet-1912
in het vervolg bepaalde uitvoersta-
tions worden aangewezen en geen
vervoervergunning meer te verlee-
nen voor met Amerikaansche kruis
bessenmeeldauw besmette bessen?
W. C. BEEREMANS.
Heden viert de heer W. C. Beëre-
mans te. Utrecht, de eenige nog in le
ven zijnde oprichter van Patrimo
nium, in wiens huis te Amsterdam
dit Verbond is opgericht, zijn 80sten
verjaardag.
De heer Beeremans, die nog helder
van geest en gezond van lichaam is.
was na zijn opleiding in het bouwvak
eenige jaren werkzaam bij de aanne
mersfirma De Haan en Cerlijn te Am
sterdam. Als uitvoerder heeft hij aan
verschillende bouwwerken gewerkt
o.a. het Panopticum en Aquarium te
Amsterdam. Daarna was hij eenige
jaren opzichter over de kerkgebouwen
der Ned. Herv. Gem. te Amsterdam.
Van 1898 tot aan zijn pensionneering
was de jubilaris opzichter bij de Ge
meentewerken te Utrecht met den ti
tel van technisch ambtenaar. Hij heeft
bij den bouw van verschillende scho
len in Utrecht het opzicht gehad.
De heer Beeremans nam indertijd
het initiatief tot de oprichting van den
Chr. Opzichters- en Teekenaarsbond
en was de eerste voorzitter van die
organisatie en redacteur van het or
gaan. Thans is hij nog eerelid dier ar-