CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 85,9 JAARGANG DINSDAG 11 OCTOBER 1927 NUMMER 2253 COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. f 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 Bureau: Hooigracht 35 Leiden Teleioonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 yHgWjftf Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 22Vt cent Ingezonden Mededeelingen dubbel taxie! Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Wat eerst noodig is. Het is uitermate begrijpelijk, dat tel kens weer stemmen opgaan om toch te komen tot belastingvermindering. De rijksbelastingen zijn "hier en daar reeds belangrijk verminderd. Maar de gemeentebelastingen blijven nog maar vrijwel overal op hetzelfde peil. Meri mag al blij zijn, hoorden wij onlangs een burgemeester zeggen, als men ver hooging kan voorkomen. Begrijpelijk is ook, dat bij dezen stand van zaken er hier en daar re kenaars opstaan, die meenen een op lossing gevonden te hebben. Zoo kwam onlangs een rekenaar in het „Utrechtseh Dagblad" een bereke ning geven, die met veel instemming door de „Vrijheid" werd overgeno men. Aan de hand van deze bereke ning zou blijken, dat in 1928 de be lastingdruk 12.68 pet. van het belast baar inkomen zou bedragen, tegen 10.91 in 1913. De Maasbode gaat met deze berekening niet accoord, maar meent dat de verhouding, gebaseerd op het begrootingstotaal, in verband met het belastbaar inkomen, niet is 12.68 tot 10.91, maar 16 pet. in 1913 tegen ongeveer 14.2 pet. in 1928. Dit geldt echter alleen de rijksbelas tingen. Verder berekent de Maasbode, dat tegenover de vermindering van rijks belastingdruk, de gemeentelijke belas tingdruk met 70 pet. is toegenomen. „Wanneer men dus schrijft De Maasbode om belastingverlaging roept, dan dient men eerst te weten in welke richting het euvel moet wor den gezocht. Anders zou men wellicht een ver keerd middel aanwenden. Eerst moeten wij de volle waar heid op belastinggebied kennen, dan eerst moeten de maatregelen beraamd worden. Dat is ook ons leitmotiv bij de telkens herhaalde kritiek op de becij feringen, welke de millioenennota pleegt te leveren. Men mag de billijkheid tegenover de gemeenten niet uit het oog verliezen. Zij worden nog maar steeds beladen met werkzaamheden welke eigenlijk gedecentraliseerde behartiging van de rijksbelangen beteekenen, en waarvoor het Rijk haar soms niets, soms weinig, soms wel veel, maar toch nog te wei nig, vergoedt. Niet steeds zullen de gemeenten het in de hand hebben, haar belastingen te verlagen, om weer eenigszins het peil van 1913 te naderen. Wie weet, hoevele toen dat peil reeds hebben verwenscht. om daar nu naar terug te verlangen. Ook worde nimmer uit het oog ver loren, dat alle belastingen geen weg geworpen geld zijn, maar dat men vaak waar voor zijn geld ontvangt. Wil men de belastingen echter om laag brengen, zoowel de rijksbelastin gen als vooral ook de gemeentebelas tingen, dan is er geen meer practische weg dan de bestrijding der werk loosheid. Als een zwart noodlot hangt de werkloosheid boven de budgets der groote gemeenten. Zoodra men er in slaagt hier te lan de de industrie omhoog te brengen, werk te vinden voor degenen, die niets liever verlangen dan hun brood eerlijk te verdienen, dan kan de belasting voor een flink percentage omlaag, ook en vooral in de gemeenten. Zoo komen wij weer tot het voor naamste der sociale en politieke vraag stukken, dat ons dagelijks bezighoudt en dat vastgeknoopt zit aan het geheel der wereld-situatie: hoe onze nijver heid omhoog te voeren 'en werkgele genheid te scheppen." Een raad die in dezen begrootings- tijd zeker de overdenking dubbel waard is. STADSNIEUWS. GASBEDRIJF. Het Bestuur van den Nederland- schen Federatieven Bond van Perso neel in Openbaren Dienst heeft aan den gemeenteraad van Leiden een ver zoek gericht waarin zij opmerken: 1. dat gedurende de laatste weken bij herhaling onrustbarende berichten in verschillende bladen zijn vermeld, betrekking hebbende op onregelmatig heden. welke in de gasbedrijven zou den plaats gevonden hebben bij leve ranties, ten behoeve dier bedrijven en ten laste der betrokken gemeenten ge daan; 2. dat pogingen, aangewend om, met medewerking der Vereeniging van gas fabrikanten, het doen van onderzoe kingen naar de juistheid dier berichten te bespoedigen, zijn afgestuit op de weigering van die Vereeniging om de bedoelde medewerking te verleenen. 3. dat de Vereeniging naar in dc bladen vermeld is door meerdere gemeenten gesubsidieerd wordt; 4. dat ondertusschen toch alreeds in eenige onderzochte gevallen de juistheid dier sub 1 bedoelde berich ten vast is komen te staan; 5. dat door de berichten een 15-tai leveranciers zijn aangewezen, die in meerdere of mindere mate hun mede werking verleend zouden hebben bij het tot stand brengen der bedoelde on regelmatigheden. door het toekennen aan directeuren van gasfabrieken van belooningen, in den vorm van kortings percentages, e.d., door welker omvang de betrokken gemeenten in den loop der jaren gezamenlijk voor meerdere millioenen guldens benadeeld zouden zijn; 6. dat door meerdere der bedoelde leveranciers bij tijd en wijle leveran ties ten behoeve Uwer gemeente zijn gedaan; 7. dat door de gebleken juistheid der sub 4 bedoelde gevallen tegelijkertijd het bewijs geleverd is, der medewer king van eenige leveranciers aan hel tot stand komen van het sub 5 bedoel de euvel; 8. dat een en ander in breede lagen der bevolking twijfel heeft gewekt over de vraag, of de gelden, in goede trouw door de overheid ter beschik king van hare bedrijven gesteld, hier aan wel volledig ten goede zijn geko men; 9. dat het in het belang Uwer ge meente en hare bedrijven, alsmede het goed recht harer inwoners is te ach ten, dat die twijfel opgeheven wordt; 10. dat voorts de eer en de goede naam Uwer bedrijven, alsmede die van de daarin werkzaam zijnde ambtena ren en werklieden, zij het ook ten on rechte, sterk te lijden hebben, tenge volge 'der berichten in de bladen, en dientengevolge opheldering daarom^ trent evenzeer dringend noodzakelijk geacht moet worden; 11. dat de opheffing van twijfel en het brengen van opheldering naar alreeds gebleken is het spoedigst tot stand gebracht kan worden door eene Commissie van onderzoek; welke Commissie ware saam te stellen uit Raadsleden, als vertegenwoordigers der burgerij en uit door de algemeene landelijke bonden van Overheidsperso neel aan te wijzen, doch door Uw raad te benoemen, vertegenwoordigers der ambtenareni en werklieden; 12. dat zijkenslotte den raad beleefd doch met gepasten aandrang verzoe ken, wel te willen besluiten: a. tot de benoeming van zulk een Commissie; b. tot onmiddellijke stopzetting dei- subsidie aan de Vereeniging van Gas- fabrikanten, indien deze mogelijk door U in het genot daarvan gesteld zijn mocht. ZENDINGSSAMENKOMST. Gisteravond werd in de Oosterkerk een Zendingssamenkomst gehouden, onder leiding van Ds. W. Bieshaar, Zendingsdirector van den Geref. Zen- dingsbond te 's-Gravenhage, die een rede hield voor de Zending onder de Toradja's. Aan het begin 'der samenkomst werd gezongen Ps. 118 11. Gelezen werd Ps. 72. Ds Bieshaar begon daarna met aan te halen het beeld dat Nebukadnezar zag in zijn droom. Dat was het beeld van de wereld. Maar het gaat met de wereld van de wal in de sloot. Dat was ook aan het beeld te zien: Het hoofd was van goud. maar het werd hoe lan ger hoe minder tot het tenslotte leem was. Daaruit is de roepstem te hooren: Heb de wereld niet lief. Nebukadnezar zag ook een steen, zonder handen af gehouwen en die steen slaat het beeld tot pulver. Die steen, dat is Christus en daarmede moeten wij het houden. De steen is afgehouwen zonder meri- schenhand. Het is door God alleen dat de mensch bekeerd wordt. Spr. had tot tekst voor dezen avond gekozen Esther 8:4; De loopers, die op snelle kemelen reden en op muil dieren, togen suellijk uit aangedreven door het woord van den koning. Nadat gezongen was Ps. 74 18. 19 en 20, schetste spreker de verwarring in de stad Susan toen bekend was ge worden, dat de Joden over de kling zouden gejaagd worden. Toen die men schen dat lazen was er rouw en droef heid. Zij zouden zich niet kunnen verdedigen. Israël is als de duive, waarvan het psalmvers zegt: Geeft 't wild gediert'. dat niets in 't woên ont ziet, de ziele van Uw tortelduif niet over. Een duif kan niets dan kirren en kermen. Maar toen zorgde God ervoor, dat koning Ahasveros een slapeloozen nacht had er. uit de kronieken liet voorlezen, met het gevolg, dat Morde- chai verhoogd werd. Zoo was dus de slapelooze nacht van den koning de oorzaak dat het Jodendom behouden bleef. Eerst was er een bloedplakkaat dat den dood bracht, maar daarover kwam een plakkaat van genade. Een grooter I\oning dan Ahasveros heeft ook een plakkaat des doods uit gevaardigd, het paradijs-edict, dat nooit meer kan herroepen worden. Dit paradijs-edict bevat aller doodvonnis. Die nu in waarheid hun eigen dood vonnis hebben gelezen en daarover rouw bedrijven, mogen gerust in het paleis des grooten Konings komen met rouwkleederen aan. Hij zal geven sie raad voor asch. Het. edict van Golgo tha is er een van genade. God heeft het paradijs-edict voltrokken aan Zijn eigen Zoon. Spr. komt dan tot zijn tekst: De loopers, die op snelle keme len reden en op muildieren, togen snellijk uit, aangedreven door het woord des konings, om te zeggen, dat er nog een nieuwe wet was. Het ging om de levens van vele mehsehen en daarom gingen ze op snelle kemelen en hingen naast de eerste proclama tie die niet herroepen mag worden, een tweede van genade en brachten vreugde in elk dorp, waar zij kwa men. Zoo is spr. ook de trappen van de preekstoel opgegaan met twee procla maties, met de Wet en het Evangelie, dood en leven, een eeuwig leed en een eeuwige jubel. En al kan men het hajfst niet gelooven, het is toch waar, dat bij het Paradijs-edict is gekomen het edict van Gólgotha. In het woord van den tekst ligt ook de zendingsgedachte. De heilboden moeten heenrijden op snelle kemelen met de proclamaties van den grooten Koning naar verre landen. Spr. wil daarom de aanwezigen in de gelegenheid stellen een kemel en muildier van stal te halen. Zelfs de schimmels moeten vanavond van stal komen. Er mag geen kopergeld in de collecte komen, maar alleen zilver geld. Gezongen werd daarna Ps, 32 4, ter wijl daarbij gecollecteerd werd voor de kosten van den avond en het overige bestemd zal worden voor de Zending. Spr. wijst dan op de drijfveer waar door de boodschappers worden aange dreven, n.l. door het Woord des Ko nings. Het Woord van den Prediker kan niets uitwerken, maar de predi kers worden aangedreven door het Woord des Konings en Zijn Woord moet overal ingang vinden, in elke taal. in elk land. In het boek Esther leest men van de groote vreugde van de Joden over het tweede plakkaat. Waar de Heere nu een weg der genade opent, daar wordt het hart met hope vervult, en waar deze proclamatie van Golgotha hope heeft gestort in het hart, daar geldt het Woord des Heeren „Hij is getrouw, die het ook doen zal". Aan het einde van de samenkomst werd gezongen Ps. 97 7. Bij den uitgang werd een collecte ge- houden voor de zending onder de To- railja s. MR. J. KLEIN. Naar wij vernemen zal Mr. J. Klein. Kantonrechter alhier, door wien tegen 1 November a.s. om gezondheidsrede nen ontslag is aangevraagd, zich met terwoon te Arnhem vestigen. CHR. LETTERK. KRING. In een drukbezochte vergadering kwamen de leden voor het eerst na het zomerreces weer bijeen. Na de gebruikelijke opening en lezing der notulen werd overgegaan tot de be- oordceling van een tweetal (pas ver schenen) gedichten: Offerande (door de Groot) en: Soldatenkamer (door Leopold). Achtereenvolgens liet een zestal le den hun op schrift gestelde studies doorleven, nu suggestief-betoogend, dan weer contemplatief-bewonderenrl, of tonen aan woorden ontlokkend in de ritseling van hun medeklinkers, in den doffen klank van hun ingehou den geluiden, in de open vreugden van hun blijde tweeklanken. En het was een weelde, om met Vogel te spreken, die taal te hooren verklanken in al lerlei variatiën, ieder beeld, iedere stemming, ieder gebeuren te bezien door het prisma van zijn eigen geest, te dóórdringen met het beste van hem zelf, zijn eigen ziel, en dit alles te ver tolken in schoonen vorm, in nauwkeu rige expressie. Als om strijd werd weer bewezen, dat verzen ook echte Christelijke verzen geen afgeronde gedachten zijn. gegeven in regels, die rijmen of een gebondenheid van maat gang vertoonen. Daarmee is Poëzie niet omschreven. Niemand, die de ech te in zijn leven ontmoet, zal wanen, dat zij met het rijm ook maar „ver loofd" is. De echte dichter wil het rijm om zijn echo. om de tonen, waar mee het de lucht vult, om de atmos- pheer van klank, die het schept, waar door het verstandelijke van de uitge beelde gedachte getemperd werd. De poëzie zweeft we werden weer sterk aan dit beeld herinnerd als de ongrijpbare vogel over onze keurig opgestelde volières heen en terwijl we de knap-ingerichte kooi bestudeeren met haar slaaphokje en trapje, haar vertreê en rasterwerk, is de veel kleurige fasant, die haar bewonen moet, buiten in den boom. Vooral in de moderne expressionis tische kunst, waarvan beide genoemde gedichten de duidelijke sporen dra gen, dient hierop de volle aandacht te vallen, wat dan ook in de daarop ge volgde discussie nog herhaaldelijk ge constateerd werd. Een hartelijk woord van dank door den voorzitter was dan ook de welver diende waardeering voor de zes leden, die zich moeite noch tijd gespaard hadden te trachten „het beste van het beste" te geven. P. G. TIMP. Te Oegstgeest is overleden, 67 jaar oud, de heer P. G. Timp, een zeer be kende persoonlijkheid in katholiekb kringen hier ter stede, o.a. was hij ge durende 40 jaar dir. van het zangkoor der Mon Père-kerk. De paus verleen de hem het gouden eere-kruis „Pro Ecclesia et Pontifice". TWEE MOOIE GIFTEN. Naar wij vernemen werd Zondag morgen in de Oude Vestkerk een twee tal mooie giften gecollecteerd n.l. ƒ50 voor de Kerk en ƒ50 voor de Armen. DR. K. J. BQEIJINGA. Onze oud-stadgenoot, Dr. K. J. Boeijinga, contr. 1ste kl. in de gewes ten buiten Java en Madoera, is be noemd tot secretaris der residentie Palembang. GEMEENTELIJKE AUTOBUSSEN TE LEIDEN? De heer K. Sijtsma (V.D.) heeft bij den Gemeenteraad de volgende motie ingediend: De Raad, van oordeel, dat een be hoorlijk functioneerend stadsverkeer fl^g worden geacht te zijn in liet al gemeen belang der gemeente, zoowel als in het belang van de bewoners dei- verschillende buitenwijken; van meening tevens, dat daarin op de meest doelmatige wijze kan worden voorzien door een welingerichten auto busdienst, wanneer het niet anders kan, geëxploiteerd door de gemeente; noodigt B. en W. uit dit vraagstuk ernstig onder oogen te zien en zoo spoedig mogelijk voorstellen dienaan gaande aanhangig te maken. In zijn toelichting merkt de voor steller o.a. op, dat de eenige openbare verkeersmiddelen in de stad de trams zijn der N.Z.H.T.M. en der H.T.M., die echter alleen in één richting (heen en terug) door de binnenstad rijden en aan de bewoners, die aan den buiten kant der oude stad en in de buiten- v. ijken wonen, geen gemak en voordeel bieden. Vooral voor hen, die in veraf gelegen buitenwijken wonen, wordt het gemis van een openbaar vervoer middel naar en van het centrum van de stad en enkele verkeersknooppun ten, zooals het station, zeer gevoel-l. Een goed georganiseerde autobus- dienst zou in een sterk gevoelde be hoefte voorzien, het particulier initia tief alleen schiet hier te kort. Waai de meeste buitenlijnen eenigen groei- tijd noodig hebben om te kunnen ren- deeren, durven de kleine ondernemers de risico niet te aanvaarden of begin nen zij met gebrekkig materiaal te rijden, waardoor het welslagen wordi tegengehouden. Groote maatschappijen exploiteeren zulke lijntjes bij voorkeur niet. Het is dus aan de plaatselijke overheid zich hiermede te bemoeien, hetzij door zelf een gemeentelijken autobusdienst te exploiteeren, hetzij door solide ondernemers een stimu lans te geven. Vandaar dat de voorsteller B. en W. uitnoodigt deze zaak in studie te ne men en zoo mogelijk met voorstellen bij den raad te komen. HULDIGING DR. BEVERSEN. De huldiging van Dr. N. J. Beverse» oud-rector van het gymnasium, door een Comité uit de verschillende kunst- vereenigingen, en kunstbeoefenaars te Leiden, voor het vele. dat hij geduren de zijn verblijf te Leiden voor de kunst heeft gedaan, zal plaats vinden a.s. Vrijdag des namiddags te half vier in het stedelijk museum De Lakenhal Dr. Overvoorde, de voorzitter der Commissie, zal Dr. Beversen toespre ken en hem daarbij een geschenk aan bieden. LEIDSCHE BURGERWACHT. Te beginnen met heden zullen de Schietoefëningen der Leidsche Burger wacht wederom plaats hebben zooals voor 1926 was bepaald en wel van 8.3010.00 uur n.m. op Dinsdag en Vrijdag (schietzaal M.P.-kazerne). De prijzen behaald op de verschil lende wedstrijden met scherpe patro nen No. 1 zullen op Dinsdag a.s. wor den uitgereikt, terwijl tevens zullen worden uitgereikt: 1 diploma voor schietvaardigheid C; 25 kruisjes voor Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Geestdriftige huldiging van de be manning van de Postduif" te Batavia A.s. Maandag keert het vliegtuig terug. Buitenland Maatregelen van Bulgarije tegen do Komitadji's. Opening der Spaansche Nationale Vergadering. Staking van do Berlijnsche tunnel- spoor. Een SpaanschEngelsch vriend schapsverdrag in uitzicht? schietvaardigheid B., en 1 zilver kruis je voor schietvaardigheid A. P. V. heeft bij de politie aangifte gedaan, dat uit zijn etalage aan do Nieuwe Rijn een zilveren horloge ont vreemd is. BINNENLAND. LUITENANT KOPPEN MET DE POSTDUIF TE BATAVIA. De officieele ontvangst. Een nader telegram omtrent de aan komst van luitenant Koppen met de Postduif te Batavia meldt, dat de Postduif voor de landing eerst boven de stad cirkelde en om 5.13 n.m. (Indischen lijd) neerstreek. Er was enorme belangstelling en vele au'oriteiten waren aanwezig. Onder de aanwezigen werden opge merkt de Dir. van Gouvernementsbe- drijven, Ir. D. de Jongh, de pres. van de Factory, de heer G. W. A. M. Gros kamp, tevens besluurslid van de Ned. Ind. Vereen, voor Lrchtvaart, de pres. van de Kon. Paketvaart Mij., de heer N. van Zalinge, de dir. \an de Stoom vaart Mij. Nederland, Mr. D. N. Delprat, die met den dir. van de K.L.M., den heer A. Plesman, die mede aanv, e^ig was, naar Indië vertrokken was in ver band met de verbinding Holland-Indië, de burgemeester van Batavia, Mr. A. Meijroos. Een vijftal kransen werden geschon ken, o.a. van de Ned.-Ind.-Vereeniging voor Luchtvaart en van de K.L.M. Luitenant Koppen is na de aankomst herhaaldelijk onder daverende hoera's op de schouders rondgedragen. De geest drift was zoo groot, dat het militaire cordon verbroken werd. Het Wilhelmus weid gezongen en loen de geestdrift een weinig bedaard was, werd de eere wijn rondgediend. Reisbij zonderheden. Luit. Koppen vertelde dat de terug keer naar Allahahad, kort na het op stijgen, te wijten was aan het dalen van den oliedruk in den middelsten motor. Bij onderzoek bleek dat er een vuiltje tusschen de kleppen zat. De reparatie was van korten duur, maar toch werd besloten te Allahahad te blijven, en den motor grondig na te zien. Het lag in de bedoeling den vol genden dag den achterstand in te halen. Toen de machine weer gereed was, werd naar een ander gedeelte van het terrein getaxied en daar zakte de Post duif 60 c.M. diep. in de modder, zoodat opnieuw zeer hard gewerkt moest wor den om de machine vrij te maken. Den volgenden dag werd Calcutta gehaald en daarna anderhalf traject in één dag afgelegd, waardoor de achter stand tol een etmaal teruggebracht werd. Luit. Koppen deelde mede, dat de recoidvlucht toch geslaagd was, doordat de afstand Amsterdam-Karachi in vier dagen is afgelegd, wat de Engelschen haast niet wilden gelooven. Zij waren er buitengewoon enthousiast over en dezelfde geestdriftige stemming werd in Singapore geconstateerdhier toch is luit. Koppen, door den gouverneur van de Straits, die hem zijn opwachting kwam maken, allerhartelijkst ontvangen. Het traject Bangkok-Singapore, een afstand van 750 K.M., over de zee, is uitsluitend op kompas gevlogen en de Postduif kwam precies op het juiste punt aan, hoewel er voortdurend wol ken waren. „Wij zijn de eerste vlie gers", zeide luit. Koppen, „die dwars over het Perzische hoogland en niet langs de kust zijn gevlogen". Maandag aanvaardt de Postduif den terugtocht naar Holland. De bijeenkomst te Weltevreden. In de groote zaal van de Planten en Dierentuin te Weltevreden is luit.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1