CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 85'® JAARGANG MAANDAG 10 OCTOBER 1927 NUMMER 2252 CODRANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn £er kwartaal. i 2.50 Per weekf 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da- gelijks geplaatst ad. 40 cents Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Verzuimd, nog niet te laat. De vermaarde Belgische metaalfa- brieken van Cockerill hebben onlangs feest gevierd. Deze fabrieken werden gesticht in 1817 door Joh. Cockerill, den zoon van een Engelschman, die op bet vaste land van Europa, eerst in Zwitserland later in België, werk zocht en die te Luik een fabriek voor de vervaardiging van machines had gesticht. De zoon, John Cockerill, ge steund door Koning Willem I, bracht de fabriek naar Seraing over en vestig de deze in het historisch bisschoppe lijk paleis aldaar. Koning Willem I steunde deze on derneming eerst met een voorschot van 300.000,en stak er later zelfs J 1.000.000 in. Omdat deze fabriek in 1917 tijdens den oorlog niet in staat was het eeuwfeest te vieren, heeft dit nu, 10 jaar later, plaats gehad. Op dat feest hebben verschillende iLdustrieelen, Ministers, en zelfs Ko ning Albert van België het woord ge voerd. Het feest te Seraing is met grooten luister gevierd en terecht hebben Z. M. Koning Albert, zijn ministers en de hem vergezellende autoriteiten op de groote verdiensten gewezen van den energieken stichter der fabrieken en van zijn opvolgers, die de onderne ming tot zulk een hoogen trap van bloei hebben gebracht. Maar zoowel de Koni.ig als de auto riteiten hebben verzuimd den steun door Koning Willem I verleend, naar waarde te eeren. „Koning Albert zoo schreef het Handelsblad heeft het blijkbaar niet over zich kunnen verkrijgen de ze bijzonderheid uit de geschiedenis van de Cockerill-fabrieken naar waar de in het licht te stellen. Wel heeft hij er in zijn rede met nadruk op ge wezen, dat het groote publiek niet vol doende begrijpt dat de zuivere weten schap de onmisbare voorwaarde is .voor de toegepaste wetenschap en dat het lot der naties, die de wetenschap verwaarloozen, zich onafwendbaar beweegt in de richting van het verval. En hij drong er op aan dat men in België, gelijk dit in andere landen veelvuldiger en krachtiger geschiedt, den arbeid der geleerden en weten schappelijke zoekers meer aanmoedi gen zal". Wat de Koning en de andere auto riteiten nalieten doen echter gelukkig de Belgische bladen. Het Antwerp- sche blad ,\De Schelde" o.a. bevat een sympathiek artikel dat duidelijk de hfeteekenis van den steun van Koning Willem I in het licht stelt. Na den steun aan de Belgische industrie, handel en landbouw vermeld te heb ben, vervolgt het blad: „Willem 1 had bij dit alles veel Noord-Nederlandschen tegenstand te overwinnen. Dat hij dien overwon en den nooden van de Zuidelijke provin cies recht liet wedervaren, bewijst, dat hij van Noord-Nederlander, Groot- Nederlander geworden was. Wie er aan twijfelt, dat de economische te genstellingen tusschen beide deelen van den Nederlandschen stam door een helderziend bewind kunnen wor den geharmonieerd, kan uit zijn voor beeld vee] leeren". „Of is 't misschien daarom be sluit het blad dat zijn naam te Se raing zoo zorgvuldig verzwegen werd?" Inderdaad als die naam opzettelijk verzwegen zou zijn dan is er iets goed te maken. Welnu daartoe komt een schitteren de gelegenheid. Koning Albert drong er op aan. dat ook in België, evenals in andere landen, meer de arbeid der geleerden en wetenschappelijke zoe kers zal worden gewaardeerd. Weina zon zegt het Handelsblad in die rede had ook herinnerd kun nen worden, dat acht dagen na de stichting van de Cockerill-fabrieken, den 9en Oct. 1817 op het stadhuis te Gent de plechtige zitting werd gehou den van de installatie der Gentsche Universiteit, waarvan Koning Willem insgelijks de stuwkracht is geweest. F.n in 1827 zou een oude droom van rle Gentenaars in vervulling gaan: een kanaal, dat Gent op de kortste wijze met de Schelde verbinden zou en de stad eens tot de tweede Belgische zee haven zou maken, werd den 18en No vember van dat iaar, op den Koninsin- rertae ceor-end De burgemeester van Gent. K. van Crombrugghe, hield hij de openingsfeesten epn gloeiende re- d- en verzekerde dat het erkenteliik nageslacht geen medailles zou noodi? h hen om zich den dag te herinne ren. waarop het Kanaal GentTer- Ti en "en werd fi-poppnd. De Konine zelf ncd het ontwerp opgevat, ontwikkeld en "iin gemaakt. De stad Gent maakt zi h op om den 1«»n November e k. ook haar jubileum te vieren. Een mooie gelegenheid om, vvatM.e Seraing verzuimd werd hier te herstellen. V Koninklijk voorbeeld. Ter gelegenheid van de feesten van de Cockerill-fabrieken is ook gewezen op den strijd in economisch opzicht dien de industrie heeft te voeren gehad en is er op gewezen, dat de Regeering toen reed^ geroepen werd om helpend op te treden. Dat ook toen reeds de noodzaak van actieve handelspolitiek vver 1 ei- kend bewijst zelfs het Handelsblad „Zeer veel zelfs zoo lezen wij •Jaai htbben de Cockerills aan het Nederlands, h bewind te danken, want toen in l&lü de Franschen hooge ta- ricfmuren hadden opgeworpen,, wel ke de Belgische industrieele belangen ernstig benadeelden, besloot de toen malige regeering te Den Haag als te genactie op haar beurt hooge rechten op Fransche producten te heffen. Bo vendien stelde zij de Zuid-Nederland- sche industrie ruime credieten ter be- s< hikking". Zeer terecht melkt De Rotterdam-, in er daarbij op: „Zeer veel zelfs" hebben de Cocke rills te danken aan de Nederlandsche regeering, die zich tegen de hooge Fransche rechten verdedigde met be lemmering van de Fransche produc ten „Zeer veel zelfs" heeft het te zeg gen, dat een verwoed bestrijder van actieve handelspolitiek in 1927, deze hu'de aan de actieve handelspolitiek in 1816 brengt. „Zeer veel zelfs" kunnen onze na- tionalè bedrijven worden gebaat, nu de regeering ztcli opmaakt t ot het be nutten van een instrument, dat wel eer in ons land zoo goede diensten bewees". Het Koninklijk voorbeeld moge ook nu nog ee:, voorbeeld zijn. STADSNIEUWS. UITREIKING VAN DIPLOMA'S VAN HET GENOOTSCHAP „KENNIS IS MACHT". Zaterdagavond had in het Nutsge- bouw, in tegenwoordigheid van het bestuur, directeur en leeraren en het gedelegeerd lid uit den gemeenteraaa den heer K. Sijtsma, de uitreiking der diploma's plaats aan de geslaagde leer lingen van het Genootschap „Kennis is macht'*. Nadat de jongelieden hadden plaats genomen, opende de voorzitter van „Kennis is macht" de heer G. W. Zandvoort Jr., de bijeenkomst met een woord van welkom aan de aanwezige geslaagden, directeur en leeraren en het gedelegeerd bestuurslid. Het deed hem genoegen zoovele jonge-» lui voor zich te zien, die met goed ge volg eindexamen hebben gedaan, ai hoopt hij, dat zij zich nog verder zul len bekwamen. liet verdient echter reeds waardeering, dat zij, die 's daags op het kantoor of in een winkel hun dagtaak hebben te vervullen, lust ge voelen zich in de avonduren naar de school te begeven en zich in te span nen voor het verkrijgen van een waar devol diploma, dat het bewijs levert, dat zij zich in hun vak hebben be kwaamd, dat hun tot een voordeel kan zijn in hun volgend leven en hun vol doening schenken zal bovendien. Hij deelde mede, dat het bestuur voorne mens is het examenwerk te laten druk ken en verkrijgbaar te stellen. Het pu bliek zal dan kunnen zien, dat er heel wat moet geleerd worden vóór een di ploma wordt uitgereikt. Daarop volgde de uitreiking, waarop de directeur, de heer A. J. J. Ver- brugge nog tiet woord nam en de ge slaagden geluk wenschte met het door hen behaalde succes'. Dé diploma's van „Kennis is macht" zijn geheel gelijk waardig met die van „Mereurius" en die van de „Vereeniging van Leeraren Zij hebben alleen voor de buitenwe reld nog niet zoo groote bekendheid. Het doet hem daarom genoegen dat het bestuur voortaan de examenopga ven zal publiceeren. Geheel Nederland zal dan deze examens kunnen beoor- deelen en naar waarde schatten. Niet temin ried hij de jongelui aan ook nog de diploma's van „Mereurius" of van de „Vereen van Leeraren" te verwer ven, teneinde overal met anderen te kunnen concurreeren. De heer Sijtsma sloot zich namens het gemeentebestuur bij de gelukwen- schen van voorzitter en directeur tot de geslaagden aan en constateerde niet genoegen, dat de onderwijsinrich ting van „Kennis is macht" gestadig in bloei toeneemt en door het zich aanpassen aan de stijgende eischen aan de onderwezen vakken gesteld, voor Leiden en omgeving in een ge voelde behoefte voorziet. Hij bracht daarvoor den bekwamen directeur niet zijn staf van leeraren hulde en dankte voorts het bestuur der school, dat geheel belangeloos tijd en moeite voor deze nuttige zaak geeft. Nadat een der mannelijke en een der vrouwelijke geslaagden voor het genoten onderwijs hadden bedankt, sloot de voorzitter de vergadering, echter niet dan, nadat hij den direc teur den heer Verbrugge, had gelukge- wer.scht met het feit, dat hij thans juist dertig jaar aan Kennis is macht is verbonden, waarvan tien jaar als directeur. Wij laten hieronder de namen der geslaagde leerlingen volgen: Ned, Correspondentie: Mej. P. v. d. Made en J. Segaar. Fransche corresp.: Th. Admiraal (met lof) en W. v. d. Bos. Engelsche corresp.: Mej. H. Schrama J. van Zanten en P. J. van Zijp. Dultsche corresp.: J. Boter, P. van Weeren en Mej. J. M. Weyermans. Schrijven: Z, Bink, Mej. C. H. Era dus, J. Korswagen. G. F. Roelandsche en P. J v. d. 'Weyden. Boekhouden: C. Blankspoor, W. v. d. Bos, J. B. Burger, M. Faas, fcV. Mul der, J. J. P. van Oyen, D. de Roode, Ch. Segaar en W. van Venetiën. Algemeene Handelskennis: N. Anes, W v. d. Bos, M. C. Broers, J. B. Bur ger, P. Filippo, H. A. Koenen, Mej. P. v. d. Made, J J. P. v. Oyen, G. F. Roe landsche F. Sandberg. Mej. J. W. F. Schneider, IT. Schrama, J. Segaar, P. Soeteman, J. J. v. d. Waals, M. H. Zaalberg en Mej. P. J: van Zijp (met lof). Stenografie: IT. Th. v. d. Steen en A. Teljeur. Stenotypie: de dames E. H. M. Ber nard, H. E. Kroon, G. P. Kwestroo, A. Laven, J. Oostveen, J. A. A. Polder vaart en E. G. Remmelenkamp. Machineschrijven: Mej. E. H. J. Bayer, Mej. E. H. M. Bernard, M. J. Be- Zuyen, P. W. Bink, J. C. J. Blank- waard, J. Boekkooi, de dames A. Ch. Boersma. M. Bogaards, J. Christiaanse. W. C. Eradus, F. C. Fontein, E. Hoo- gendoorn, M. F. Kukler, H. E. J. Kuster M. C. Lancel, A. Laven, J. L. M. Le grand, H. G. v. d. Meij, J. A. A. Polder vaart, P. J. Vivdeveldt en A. M. v. d. Waals; en de heeren H. Broers, J. M. A. van Dam, J. van Gent, J, de Ko ning, A. W. Lacourt. B. Nap, J. A. Otten, N. J. A. Overdevest, M. Ch. Overduin, J. Segaar, H. Th. v. d. Steen, J. G. H. Torms. W. F. van UI n. H. J. van Venetiën, J. W. F. Kroon, J. Veijlbrief, Tj. Wiersma, J, G. van Win gerden, J. F. van Wijk, F. P. J. v. d. Wijngaard, J. van Zanten, P. B. v. d. Zeeuw en L. A. v, d. Zeeuw. De met lof geslaagden ontvingen uit de hand van den voorzitter ter herin nering een boekwerk. TRAGISCH ONGEVAL. Gisteren verspreidde zich door onze stad de droeve mare, dat in de buurt van Leidschendam een tragisch onge val had plaats gehad, waardoor een onzer medeburgers het leven verloor Door de politie uit Leidschendam is Zaterdagmiddag uit de Vliet aan den Uostvlietweg (gemeente Stompwijk) dus niet zooals verschillende bladen meldden nabij de pas afgebrande graanmaalderij te vijf uur ongeveer het lijk opgehaald van H. Bouhuijs, in leven chet-stofferder hij de fa. Splinter alhier. Omtrent dit ongeval doen verschil lende geruchten de ronde, die echter grootendeels op onwaarheid berusten. Het is natuurlijk onmogelijk de juis te toedracht van de zaak te weten te komen, omdat niemand het ongeluk heeft bijgewoond en dus voor verschil lende dingen een groot vraagteeken moet worden geplaatst. Het is daarom veel beter slechts de meest voor de hand liggende conclusies te trekken uit de bloote feiten en niet allerlei vermoedens te opperen, zooals dat schijnt gedaan te zijn en waardoor zich verschillende fantasieën gevormd hebben, die voor waarheid aangeno men worden. De feiten zijn, naar we van bevoeg de zijde vernamen, aldus: De heer Bouhuijs is Vrijdagavond, nadat de zaak hier in Leiden gesloten was, op eigen initiatief naar Leidschen dam gegaan. Dit behoeft geen verwon dering te wekken, omdat het meer voorkwam, dat hij buiten medeweten van zijn patroon 's avonds nog ver schillende zaken regelde. Men zal zich overigens herinneren, dat het Vrijdag avond zeer mistig was, zoodat het Heel goed mogelijk is, dat de ongeluk kige door mist en duisternis misleid, den smallen weg langs de Vliet is kwijtgeraakt en in het water is terecht gekomen, wanneer men bovendien nog bedenkt, dat de weg verre van recht is en de bruggetjes zeer gevaarlijk zijn. Hoe laat het ongeval gebeurd is, staat niet vast. Zijn horloge stond stii op half twee maar om daaruit de conclusie te trekken, dat het om half twee gebeurd is, lijkt ons zeer gevaar lijk. De ongelukkige laat een vrouw met twee kind-ren achter Hij heeft tot op den laatsten dag gewerkt tot volle te vredenheid van zijn patroon. In het publieke leven was hij een bekende fi guur. Hij was o.a. collectant in de Ned. Herv. Kerk. Het ongeval heeft in de stad veel ontroering gewekt. Belangrijkste nieuws in dit Nummer. LOCAAL RIJKSTELEFOONNET LEIDEN Opgaaf van nieuwe aansluitingen in de maand September 1927. 2402 Bos J. C. van den, fa. J. C. Hoo- geveen, in wijn en gedistilleerd, Korte Mare 2. 2472 Brugmans M., Huisschilder, Bees tenmarkt 50. 2452 Cohen H„ Warmonderweg 23. 2424 Dijk W. van, Morschweg 66g. 2386 Goedkoope winkel, mag. van huis houdelijke en luxe artikelen, aar dewerk, speelgoederen, Boter markt 10. 2403 Jasperse P., Heerengracht 58. 2438 Jonker Westerveld M. C., Rijns- burgerweg 169. 2389 Kranenburg Prof. Mr, R„ Zoeter- woudscheweg 5. 2433 Wijngaard en Zn. fa. W. v. d., Oranjegracht 71. 2381 Zijp J. van, muziekhandel en ra dio en gros en detail, Nassaulaan 9 Ogt. BURGERLIJKE STAND. Ondertrou w d: A. Devilee, jm. 42j. en J. M. Delmeer. jd. 33j.; D. Lubach, jm. 25 j. en F. E. Beij, jd. 24 j.; G. A. J. Pegh, jd. 26 j. en E. Mieog, jd. 26 j.; C, B. Droste, jm 26 j. en J. C. A. M. Schoondergang, jd. 26 j.N. IToo- geveen, jm. 26 j. en J. van Steenwijk, jd. 23 j.; P. E. J. Prins, jm. 28 j. en M. Devilee, jd. 23 j.; J. Olivier, jd. 28 j. en W. A. Kramp, jd. 26 j.; A. Jesse, jm. 25 j. en J. v. Erkel,'jd. 22j.; J. J. Laman, wedn. 42 j. en S. H. Kuyven- hoven, jd. 36 j.; A. Lepelaar, jm. 24 j. en S. E. M. Crania, jd. 22j.; J. Roden burg, jm. 26 j. en C. Crispijn, jd. 26 j. In de Stedelijke Werkinrichting zijn in de afgeloopen week opgenomen 164 volwassei). personen en 5 kinderen, totaal 169 personen. Door de politie alhier zijn twee 12-jarige jongens, T. D. en A. J., uit Rotterdam opgepakt, die een fietstocht gemaakt hadden en te vermoeid wa ren om huiswaarts te keeren; ook had den ze geen reisgeld bij zich. Ze .wer den op transport gesteld naar Rotter dam. Door P. O. is bij de politie ge klaagd, dat Zaterdag uit zijn wagen, staande op de Boommarkt, een hee- rencostuum is ontvreemd. L. G. B. is naar het politiebureau gebracht, omdat hij in de Haarlem merstraat S. M. G. met een mes be dreigd heeft. Zaterdagavond omstreeks 7 uur is de bestuurder van een luxe auto A. G. op den Witte Singel met zijn auto tegen een boom gereden, waarschijn lijk door onoplettendheid. De auto is vrij zwaar beschadigd. De wielrijder W. S. is op de Prin-, sessekade aangereden door een auto, bestuurd door G. Volgens ooggetuigen ligt de schuld bij den auto-bestuurder 1-Iet rijwiel werd ernstig beschadigd. De heer S. heeft bij de politie aan gifte gedaan, dat uit zijn pakhuis in de Oosterpoort een looden dakgoot is ont vreemd. Twee bij de politie bekende Leidenaars worden hiervan verdacht. BINNENLAND. BENOEMING RAADADVISEUR DEPARTEMENT VAN ONDERWIJS. In antwoord op de vragen van den heer Tilanus over de benoeming van een raadsaviseur bij het departement van Onderwijs, Kunste.i en Weten schappen heeft Minister Waszink medegedeeld, dat deze benoeming is geschied buiten bezwaar van 's Rijks Schatkist en uitsluitend is bedoeld als een blijk van waardeering van de zijde der Regeering aan den betrok kene ter gelegenheid van diens af treden als inspecteur van het han delsonderwijs verleend. Bij zijn verklaring in de Tweede Ka mer van 24 Maart heeft de minister uitsluitend gedacht aan een bezol digd raadsadviseur. Van uitbreiding- van het departementspersoneel met ren nieuwen hoofdambtenaar is ech ter thans geen sprake. INSTALLATIE VAN EEN COMMISSIE De Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid heeft Zaterdag geïnstal leerd de commissie, aan welke door hem is opgedragen oen onderzoek of het aanbeveling verdient ter voorbe reiding van aspirant-emigranten naar Canada (en mogelijk ook andere ge- heiden) een opleidingsboerderij (trai ning farm) hier te lande op te richten. Binnenland. Intrede van Dr. D. J. van Katwijk te Oegstgeest. De „Postduif" heden te Batavia aan- aangekomen. Buitenland Een tegen-offensief der Noordelijken in China. Er bestaat uitzicht op een minnelij ke schikking inzake het Joego-Sla- vischBulgaarsch conflict. Aardbeving te Weenen. Politieke rede van den Belgischen minister Vandervelde. INSPECTIE VOOR DE HYGIëNE VAN HET KIND. De betrokken Hoofdinspecteur van de Volksgezondheid deelt mede: Volgens de bepalingen, waaronder aan plaatselijke vereenigingen voor tuberculosebestrijding (Vereenigingen tot bestrijding der tuberculose, Groe ne Kruis, Witte Kruis, Wit-Gele Kruis, Vereenigingen voor Wijkverpleging, enz. enz.), subsidie wordt verleend, mag het gedeelte van het subsidie, dat is bestemd voor verplegingsdoelein- den, o.m. worden besteed voor ver pleging in door de Inspectie goedge keurde sanatoria, zeehospitia, zieken huizen, dagverblijven, buitenscholen en andere verplegingsinrichtingen voor tuberculoselijders. Inrichtingen, welke prijs stellen, op de lijst der goedgekeurde verplegings inrichtingen te worden geplaatst, kun nen een aanvrage inzenden, onder mededeeling, hoe de verpleging der tuberculoselijders in de inrichting ge regeld is, aan de(n) betreffende(n) In specteur (Inspectrice) van de Volks gezondheid, dienst: hygiëne van het kind, tuberculosebestrijding, bestrij ding der geslachtsziekten. De aanvrage is te zenden voor de provincies: Utrecht, Gelderland, N. Brabant en Limburg aan de Inspec trice van de Volksgezondheid, Mej. Ch. Bader, Steynstraat 35, Arnhem. Drenthe, Groningen, Friesland en Overijssel aan den Inspecteur van de Volksgezondheid, Dr. J. H. Tuntler, Petrus Campersingel 123. Groningen; Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland aan den Inspecteur van de Volksgezondheid J. A. Putto, Dr. Kuy- perstraat 8, 's-Gravenhage. H. M. HERTOG HENDRIK. Naar De Stand, verneemt zal Ds. J. M. Lindeyer, Ev. Luthersch predikant te Pürmerend, de reis met H. M. „Her tog Hendrik" naar West-Indië mee maken als geestelijk verzorger. De „Hertog Hendrik" zal Dinsdag 1 Nov. a.s. van Den Helder vertrekken en wordt half Maart 1928 weer in het vaderland terugverwacht. Behalve on ze koloniën zal het schip ook onder scheiden havens in Zuid-Amerika aandoen. DE R.-K. HANDEISHOOGESCHOOL TE TILBURG. Zaterdag had in tegenwoordigheid van het Episcopaat, van wereldlijke autoriteiten en van afgevaardigden van alle universiteiten, de plechtiee openincr plaats van de R.-K. Handels- hoogosrhool te Tilburg. Bij de opening werd het woord ge voerd door Baron van Wijnbergen. Dr. Goossens, Mgr. van de Wetering, die de IToogesehool opende, den Com missaris der Koningin in de provincie Noord-Brabant en namens de recto ren macmifici door den reetor-magni- "'"■tis vu Delft. BUITENLAND. DE BURGEROORLOG IN CHINA. Een tenenoffensief der Noordelijken. Volgens een officieel bericht uit Peking hebben na twee dagen vech ten s de Noordelijke troepen van Feng- tien de troep van Sjansi teruggedre ven. Zij hebben Soean Kwatoe weer ingenomen en 5 bataljons en een groo te hoeveelheid munitie genomen. De noordelijke troepen bij Pao ting foe hebben de troepen van Sjansi 20 mijl teruggedreven. Thans willen de Noordelijken een algemeenen tegenaanval op de lijn Peking—Hankau beginnen. Tegelijkertijd is generaal Tsiang soen tsjang, gouverneur van Sjan- toeng, voornemens Siansi aan te val len in de flank met-60.000 man. HET CONFLICT TUSSCHEN JOEGO-SLAVIE EN BULGARIJE. Uitzicht op een minnelijke schikking. In den loop van een onderhoud in vriendschappelijke termen met den

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1