fen en viel bewusteloos neer. Eerst is
inj een eind de straat opgeloopen,
maar wroeging dreef hem weer naar
zijn woning, waar hg tot zijn ont-
ste.tenis zag, dat z'n vrouw nog steeds
bewegingloos bij de deur op den grona
lag. Het denkbeeld, dat hij haar met
de deur had doodgeslagen, maakte
hem bijna wanhopig.
Een tweetal agenten spoedden zich
na deze mededeeling naar zijn wo
ning. Aldaar aangekomen zagen ze de
vermeende doode aan tafel zitten,
bezig zijnde met het avondeten, meldt
de ,,L.K.". Ze had slechts een onbe
duidende wonde aan het hoofd be
komen.
Weer een do ode lijk mij non-
luk. De 22-jarige mijnwerker JB. uit
Gulpen heeft in den nacht van
Woensdag op Donderdag in de mijn
Willem-Sophie te Kerkrad© een stuk
hout op het hoofd gekregèn. De man
was onmiddellijk dood. Hg was onge
huwd.
Inbraak. In den nacht van
Donderdag op Vrijdag is bij den heer
T. Bakker, Amsterdamschesiraatwegte
Naarden. ingebroken. De inbreker
heeft zien toegang verschaft door mid
del van opensluiting van een raan^
Oncvreemd werden twee gouden hor
loges, twee gouden ringen, twee zilve
ren horlogekettingen, een gouden
broche en f40,aan contanten, bene
vens eenig klein geld. Den avond tevo
ren te ongeveer zeven uur heeft in de
nabijheid van de woning een persoon
rondgezworven. Toen de bewoners
vroegen wat hij wilde, verzocht hij iets
te drinken. Zijn signalement is bekend1.
Aan de noodrem getrokken.
De trein, die gisteren om 11.45 uit
Utrecht naar Den Haag vertrok, weid
pT.m. 12.40 even voorbij de halte Zoe-
termeer-Zegwaart ter hoogte van te
legraafpaal 173 tot stilstand gebracht
Eenige derde klasse passagiers hadden
(i'*eds e enigen tijd steentjes (vermoe
delijk van de spoorbaan) tegen de cou-
péruiten hooren vallen. Een der rei
zigers bemerkte bij het uitkijken dat
een ijzeren stang losgetrokken was,
waardoor het kie7el opgeworpen werd.
Hij trok onmiddellijk aan de noodrem
waarop de trein tot stilstand werd ge
bracht Het machine-personeel' stelde
een onderzoek in, en constateerde, dal
vermoedelijk hét remweik in de loco
motief niet geheel in orde was. Na een
oponthoud van tien minuten kon de
reis worden voortgezet.
Deprotesteerende Raadsle
den. In de Donderdag gehouden
raadsvergadering van Zuid-Scharwou-
de werd voor kennisgeving aangeno
men een adres van de vrijz. fractie
(plaatselijke kiesvereen.) waarin over
de houding van d'en voorz. in de vorige
raadsvergadering aangenomen, afkeu
rend werd' gesproken. Deze raadsleden
stemden bij de wethoud'ersveikiezing
blanco, waarover de voorz. .zeer ver
ontwaardigd was. Hij verweet hun toen
diat m strijd gehandeld werd met
de af ge1 egde eéd'en en beloften.
Toen 'de "itslag der stemming over
dit adres bekend was, verliet de vrijz.
fractie als protest de vergadering. Een
bmner partijgenooten moest ^geduren
de de zitting wegens hinderlijke inter
rupties onder politiegelefde verwijderd
worden
PREDIKBEURTEN.
AARLANDERVEEN.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 9.30 en n.m.
6.30 uur Ds. Klomp.
Geref. Kerk v.m. 9.30 en 's avonds
6.30 uur Ds. Moolhuizen.
Chr. Geref. Kerk: v.m. 9.30 en n.m.
6.30 uur Preekleaen.
NIEUWVEEN.
Geref. Kerk: v.m. 9.30 en 'savonds
6.30 uur Ds. Speelman.
Nel. Herv. Evangel.: v.m. 9.30 en
's avonds 6.30 uur de heer de Jong.
NIEUWKOOP.
Herv. Kerk: v.m. 9.30 en 's avonds!
6.30 uur, Db. W. J. Keiler.
NOORDEN.
Geref. Kerk: v.m. 9.30 uur Pre-eke-
zen, nam. 1.30 uur, Dr. J. G. Ubbink»
van Zevenhoven.
TER AAR.
Herv. Kerk: 9.30 uur, Ds. G. J. v. d.
Flier van Leimuiden.
Geref. Kerk: v.m. 9.30 en 's avonds
6.30 uur Ds. v. Heiningen.
ZEVENHOVEN.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 9.30 en n.m.
6.30 uur Ds. W olfensberger.
Heilig Avondmaal een Dankzegging.
Geref. Kerk v.m. 9.30 en 's avonds
6.30 uur Dr. Ubbink.
BOSKOOP.
Geref. Kerk: V.m. jp en n.m. 6 uifr,
Ds. Petersen.
Evangel.lokaal Dwars-Nieuwstr. v.m:
9.30 en nam. 6 uur, de 9eer Dekker uitl
Bleiswgk.
Gebouw „Salvatori" v.m. 9.30 en n.m
6 uur, de heer W. G. de Jonge.
HAZERSWOUDE.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 9.30 en n.m.
6.30 uur Ds. Luuring.
Heilig Avondmaal en Dankzegging.
Geref. Kerk. V.m. 9.30 en n.m. 0.3a
uur, Ds. Gispen. i
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 9,30 en n.m,
6 uur Ds. Bollee.
Geref. Kerk vm 9.30 en n.m. 6 uur
Ds. Meijering.
NOORDWIJK AAN ZEE.
Herv. Kerk: (garagegebouw aan deni
Achterweg), V.m. 10 uur, Ds. Rutgers;
van Katwijk a. Zee, n.m. 5 uur, Ds.
Hospers. Voorbereiding H. J^vondmaaU
Geref. Kerk v.m. 10 en n.m. 5 uur
Ds. Koers.
NOORDWIJK BINNEN.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 en n.m. 5
uur Ds. v. Haaften.
Voorbereiding H. Avondmaal.
Geref. Kerk: v.m. 10 en n.m. 5 uur
Ds. v. d. Wal van Minnertsga fïV.).
NOORD WIJKERHOUT.
Ned. Herv. I&rk: v.m. 10 uur, dd
Eerw. heer Baars van Hillegom.
WOUBRUGQE.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 9.30 en n.m.
6.30 uur Ds. Kgoe.
Voorm. H. Doop. i
Geref. Kerk: v.m. 9.30 en n.m. 6.30
uur Ds. Nauta.
LEIDERDORP.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 en n.m.
6.30 uur Ds. Mondt.
Geref. Kerk: v.m. 9.30 en nam. 6.30
uur, Ds. A. Bolwgn, em. pred. te Zeist
Voorbereiding H. Avondmaal.
KOUDEKERK.
Ned. Herv.Kerk: v.m.9.30 en n.m.
6.30 uur Ds. Israël
Geref. Kerk v.m. 9.30 en n.m. 6.30
uur Ds. Has pers.
WASSENAAR.
Ned. Herv. Kerk: v.m. 10 uur Ds.
Punselie uit Leiden, nam. 6 uur, Ds.
War te na van Scheveningen.
Bediening H. Avondmaal.
Kievitskeerk, v.m. 10 u., Ds. Üen Her*
tog, van '8 Gravenhage.
Geref. Kerk v.m. 10 en n.m. 5 uur
Ds. v. d. Heyden.
VOORSCHOTEN
Herv. Kerk. v.m. 10 en n.m. 5 uur,
Ds. H. P. Fortgens. 1
Geref. Kerk: v.m. 10 en n.m. 5 uur
Dr. Wielenga.
Heilig Avondmaal en Dankzegging.
Gerei. Gem.: (Ambachtshuis), n.m
uur, preekleaen.
SASSENHEIM.
Geref. Kerk (Concordia): v.m. 9.3^
uur, Ds. Boedjinga, n.m. 5 uur, Ds. J.,
W. Gunst van Oegstgeest. (Bloenw
lust): v.m. 9.30 uuTj Ds. J. W. Gunst
n.m. 5 uur, Ds. Boeginga. 1
OEGSTGEEST.
Geref. Kerk: V.m. 10 uur, Ds. Schil
der. Bevestiging van Dr. D. J. vam
Katwijk. N.m. 5.30 uur, Dr. D. J. va4
Katwijk, intrede©.
Gewijde en Ongewijde
Historie.
BE ROMAN DER TWEE BROEDERS.
Een van de merkwaardigste over
blijfselen *er Egyptische litteratuur
is de Roman dei twee broeders, die
uit den tijd der 19de dynastie (circa
1300 v. Chr.) dateert en op tal van
punten trekken van overeenkomst
vertoont met de geschiedenis van Jo
zef in het huis van Potifar.
Er waren eens twee broeders, van
ééne moeder en één vader, zoo begint
het vei haal. Anubis had een huis en
een vrouw, terwijl zijn jongere broe
der bij hem leefde als een zoon. Deze
was het die voor hem kleeren maakte
en zijn vee naar het land bracht, die
ploegde en oogstte; deze was het, die
al het werk op het land deed. Zijn jon
gere broer was een goede boer, die 'in
heel het land zijn gelijke niet had.
Toen op zekeren dag bij den ge-
meenschappelijken arbeid op het
veld het zaaikoren op was, spoedde
Bata zich naar huis om nieuw te ha
len. Zijn schoonzuster, die juist bezig
was zich te friseeren, zeide hem dat
hij in de voorraadkamer het benoo-
digde koren zou kunnen vinden. In
hartstochtelijke liefde tot hem ont
brand, stelde zij hem toen voor echt
breuk met ha^ar te plegen; zou hij aan
haar verlangen voldoen, dan zou zij
ook schoone kleederen voor hem ma
ken.
Toen werd de jonge man woedend
„als een panter uit het Zuiden" om
het plachte voorstel, dat zij hem ge
daan had, en zij vreesde zeer. Hij nu
sprak tot haar en zeide: „Gij zijt mij
toch als een inoeder, en uw man is
mij als een vader. Hij is ouder dan
ik, en hij onderhoudt mij. Welke
schandelijke dingen hebt go tot mij
gezegd. Zeg het niet opnieuw! Ik zal
het ook aan niemand zeggen, en geen
mensch zal het uit mijn mond verne
men". Toen nam hij zijn last op en
ging naar het veld. Hij kwam bij zijn
ouderen broeder aan en zij arbeidden
vlijtig verder.
De vrouw van den oudsten broeder
werd evenwel bang om hetgeen zij ge
zegd had, zij takelde zich toe, „als
eene die door iemand, die door een
schaamtelooze mishandeld is", omdat
zij tot haar man wilde zeggen: „uw
jongste broer heeft mij geslagen".
Toen Anubis 's avonds thuiskwam,
vond hij zijn vrouw ziek van een mis
handeling. Zij goot hem geen water
op zijn hand, zooals hij het gewoon
was; zij stak geen licht voor hem aan,
zijn huis was geheel donker .Toen hij
haar vroeg: „Wie heeft met u gespro
ken?" antwoordde zij, dat dit zijn
jongste broeder was, en dat die haar
tot echtbreuk had willen verleiden.
Zij echter had hem afgewezen en tot
hem gezegd: „Ben ik dan niet uw
moeder, en is uw oudste broer niet
als een vader voor u?" „Zoo zeide ik
tot hem', aldns de vrouw, „en toen
vreesde hij, en sloeg mij opdat ik het
niet vertellen zou. Wanneer gij hem
in het leven laat, zal ik sterven".
Bij het aanhooren van dit verhaal
werd haar man toornig „als een pan
ter uit het Zuiden". Met een pas ge
slepen mes stelde hij zich op achter
de deur van den stal om zijn broeder
bij zijn thuiskomst te vermoorden.
Deze werd echter door de koeien, die
hij van het veld terugbracht, ter rech
ter tijd op het hem bedreigende ge
vaar opmerkzaam gemaakt, en nam
de vlucht. In zijn nood bad hij tot den
Zonnegod, die hem op deze wijze red
ding bracht, dat hij een groot meer
tusschen hem en zijn broeder deed
ontstaan, dat wemelde van krokodil
len.
Toen de zon opgegaan was, ver
haalde hij Anubis wat zich tusschen
hem en zijn vrouw afgespeeld had, en
verminkte zich ten slotte om aldus
zijn onschuld te bewijzen. Daarna
trok hij de wijde jvereld in, terwijl
zijn broeder naar huis terugkeerde en
op een verschrikkelijke wijze wraak
nam. Hij doodde zijn vrouw en wierp
haar lijk den honden voor; ook was
hij in rouw over zijn jongsten broeder,
Leidsche Penkrassen.
Amice,
'k Begin, Amice, met de mededee
ling dat de hutspot uitstekend smaak
te en dat we mijn vrouw en ik en
onze kinderen en nog een paar ken
nissen in opgewektheid het 3-Octo-
berfeest gevierd hebben. Wat een
wonder zal je zeggen! Ja eigenlijk is
het ook geen wonder. Maar ik wou er
dit mee zeggen, dat wij niet naar
het cabaret zijn geweest, dat wij niet
in het Lunapark zijn geweest, dat we
biet hebben gehost en dat we niet
in een café zijn geweest. Dat alles is
voor velen blijkbaar onvereenigbaar
met opgewekt feestvieren. Daarom
wou ik maar even vaststellen dat er
nog wel feestgevierd kan worden zon
der al die dingen die ik daar op
noemde.
't Mocht soms eena vergeten wor
den. Tenminste als ik zoo hoor wat
deze en gene er van zegt, dan lijkt het
mij wel eens toe dat er ook in onzen
kring menschen zijh die meenen, dat
op 3 October geoorloofd is wat men
op andere dagen ongeoorloofd acht.
Daarom ben ik ook zoo blij, dat de
Chr. Oranjevereeniging zoo'n uitne
mend succes heeft gehad met den
avond in Prediker. Alleen maar 't
was jammer dat zooveel menschen
moesten worden afgewezen. Volgend
jaar een grootere zaal, er mag nie
mand worden teleurgesteld 1
Je hebt zeker wel gelezen, Amice,
dfit Prof. Waterink een reeks radio
colleges houdt. Jongens, jongens, wat
een pret; wij gaan straks nog college
loopen zoo gemakkelijk als je maar
denken kunt. Wie een eigen radio
installatie heeft, kan zelfs in de huis
die onschuldig in zulke groote moei
lijkheden en gevaar geraakt was.
Tot zoover het verhaal van den pa
pyrustekst; de verdere geschiedenis
van Bata doet voor ons minder ter
zake.
Bovenstaand verhaal vertoont op tal
van punten overeenkomst met de ver
zoeking van Jozef door de vrouw van
Potifar. Een gemeenschappelijk mo
tief ligt zoowel aan de geschiedenis
uit Genesis als aan den Egyptischen
roman ten grondslag: Een gehuwde
vrouw, die een jongen man tot echt
breuk tracht te verleiden, door hem
afgewezen wordt en dan uit wraak
hem bij haar man vasch beschuldigt.
Moeten wij nu uit deze overeen
komst besluiten tot afhankelijkheid,
hetzij dan dat het Bijbelsch verhaal
aan den Egptischen roman is ont
leend of omgekeerd?
Dit is wel een ietwat voorbarige
conclusie, reeds hierom omdat wij
niet alleen op punten van overeen
komst doch ook op de punten van
verschil moeten letten, en deze laat
ste het waarschijnlijk maken dat de
overeenkomst slechts toevallig is.
Men lette vooral op dezen trek, die in
het historisch verhaal van Genesis
voorkomt en die er van groote betee-
kenis is: de mantel door Jozef bij zijn
vlucht achtergelaten in de handen
van Potifar's vrouw, en waardoor zij
haar beschuldiging waarschijnlijker
kon maken. Het ontbreken van dezen
karakteristieken trek in het Egyp
tisch verhaal maakt het onwaar
schijnlijk, dat we in dit laatste een
nagalm van de geschiedenis van Jo
zef bezitten.
Bovendien is het thema der verzoe
king van Jozef zoowel als van Bata:
de groote rol, die de menschelijke
hartstocht in het leven speelt, een ge
geven dat we zoowel in de historie als
in de verdichting van alle eeuwen
kunnen terugvinden.
Toch is deze roman niet zonder be-
teekenis voor het Bijbelsche verhaal.
Juist de overeenkomst tuschen beide
bewijst de waarlijk Egyptische kleur
van de geschiedenis van Jozef en is
alzoo een bewijs te meer hoewel we
als Schriftgeloovigen het desnoods
ook zonder die bewijzen kunnen stel
len voor de waarheid van Gods
Woord.
UIT ONZE INDIEN.
TAN MALAKKA EN ZIJN
AVONTUREN.
De Philippine Herald van 20 Aug
bevat het volgende verhaal van Tan
Malakka:
Door vrienden.-van den Javaanschen
communist is een petitie gericht tot
den chef van den immigratiedienst,
om den man twee weken tijd te laten
voor zijn vertrek naar China.
F.n Malakka is wederom geinier
vjtsv c!
ij verklaarde niet in net minst out
moedigd te zijn door de tegenslagen,
welke zijn rotgenooten thans onder
vinden. Maiakka troost zich met de
gedachte, dat er in elk conflict een
winnende en een verliezende partij is.
„Maar." aldus Tan Malakka, ..ie
huidige situatie op Java is tijdelijk.
Zij kan morgen veranderen! Wie weet
het? Het zal niet lang meer duren. On
ze tijd, de tijd wanneer Java zichzelf
trotsch een onafhankelijke natie kan
noemen, is niet ver meer. Er zijn voor
ons nog zeer veel kansen om vrij te
komen."
Waaraan hij nog toevoegde, dat het
Javaansche volk zijn vrijheid niet zal
verkrijgen door middel van wapenge
weld, doch door een vreedzame econo
mische revolutie.
Velen hebben bereids hijgedragen in
de reiskosten van den communist.
Uit de Phil. Herald van 21 Aug.
blijkt, dat aan Tan Malakka nog een
week respijt is gegeven, voordat hij ge
deporteerd zal worden.
De chef van den immigratie-dienst
moet dezen termijn hebben toegestaan
om vrienden van den communist in
staat te stellen voldoende fondsen bij
kamer, onder het genot van een kopje
thee, zijn kennis verrijken.
Maar ook onze Chr. Radiovereeni-
ging is hier actief opgetreden. Zij
heeft reeds het onderwijzend perso
neel en anderen op deze gelegenheid
gewezen en ontving ook reeds enkele
toezeggingen tot medewerking.
Ik acht deze colleges van Prof. Wa
terink van zeer groot gewicht. Toen
in 1878 het Volkspetitionement tegen
de Lager Onderwijswet gehouden
werd, en daarop De Unie werd opge
richt, leefde men in de hoop, dat nog
eenmaal ons volk in zijn overgroote
meerderheid de waarde van het eigen
christelijk onderwijs zou aanvaarden.
Thans, een halve eeuw daarna, zijn
we reeds zoover gevorderd. Het bij
zonder onderwijs regel, het openbaar
aanvulling staat voor de deur. Maar
wij hebben meer bereikt. Niet alleen
ciat we eigen onderwijsinrichtingen
hebben. Wij hebben ook verkregen
dat deze met het openhaar onderwijs
zijn gelijkgesteld. Maar bovendien
hebben wij nog gekregen dat ook op
wetenschappelijk terrein ons onder
wijs een 'goede naam heeft. Daarvoor
zijn wij dankbaar. Maar dat legt ons
ook een verplichting op. Wij moeten
dat hooge peil bewaren. Het Christe
lijk onderwijs moet den naam van
degelijk ten volle waard blijven. Het
moet meer en meer in ons \olksleven
wortelen. De school moet niet naast
het leven komen te staan, maar moet
i n het leven zich vasthechten. Die
twee voorwaarden wil Dr. Waterink
dienen met deze openbare volkscolle
ges. School en onderwijs en opvoeding
zal worden behandeld. In de Nieuwe
Leidsche van gisteren hebben we het
p ogram, voor wat-cursus A betreft,
een te brengen om de reiskosten te
bestrijden.
Het doel is 3000 peso's bijeen te bren
gen, waarmede men berekent dat Ma
lakka een jaar lang zal kunnen leven.
De Herald heeft hem opnieuw geïn
terviewd, n.l. over de vraag hoe hij
deze week denkt door te brengen.
Malakka antwoordde, dat hij rust
zal trachten te vinden, „om te den
ken".
U weet, verklaarde hij, dat ik bezig
ben een novelle te schrijven over de
ontberingen en nooden van het Hol-
landsche gouvernement. Ik hoopte
deze novelle hier te kunnen voltooien
maar daar dat niet mogelijk is, zal ik
dat in China moeten doen.
In China zal Tan Malakka eeris kij
ken of hij naar de Filippijnen terug
kan. Is dit te moeilijk, dan gaat hij
naar Europa.
Tan Malakka gelooft, dat de Java
nen en Filippino's veel gemeen heb
ben.
GEMENGD NIEUWS.
Br andsti'chting? In verband
met het afbranden van een tweetal
woningen Zondagnacht te Voorst,
zijn door de politie gearresteerd een
der inwoners S. en W. de R., kostgan-
fer bij eerstgenoemde, verdacht Van
randstichting. Beiden zijn naar Zut-
phen overgebracht.
V echtpar t ij. In de herberg
van A. A. aan het Withuis te Lage
Zwaluwe onstond een vechtpartij.
Toen de politie wilde ingrijpen, keer
den alen zich tegen den veldwachter
Badonhcf, die genoodzaakt was eenige
schoten ter zelfverdediging te lossen.
Een drietal personen zijn gearresteerd
en naar Breda op transport gesteld.
Branden. Gisterennacht zijn
aan den Wijmeesterweg bg Belling-
wolde de bakkerij en het woonhuis van
Tj. Muller totaal afgebrand. Niets
werd gered. Acht varkens en veertig
kippen zijn in de vlammen omgeko
men. Alles was verzekerd.
Gisterenmiddag omstreeks half
■drie is brand ontstaan in het bekende
café „Het Roosje", gelegen aan den
Haastrechtschen Dijk onder de gemeen
te Haastrecht. Alhoewel de motorspuit
van Haastrecht spoedig ter plaatse was
brandde de woning vrijwel geheel uit.
Een naast het café gelegen pand be
kwam veel waterschade. De inboedel
van beide woningen kon voor een groot
gedeelte worden gered. Een hooi-
sche'f, geheel met hooi gevuld, kon
voor het vuur gespaard blijven.
De eigenaar van „Het Roosje" was
slechts laag verzekerd.
De oorzaak is tot drsverre onbekend.
Jacht op een dief. Gisteren
nacht werd ze^e van R. op het Ma-
nënburgp.ein te Nijmegen verrast,
toen hij 111 een der daar geplaatste ker
miswagens wilde inbreken.
Op he: zien van polit.e koos hij het
hazenpad in de richting van het Kro-
nenburgerpaik. Toen hij op bevel' der
polit e niei stil hield, werd er op den
vluchteling geschoten, waarna hij ge
arresteerd werd. De politie vond op
hem f 600,Dit wekte groote be
vreemding, wijl va.n R. 9 maanden
weikloos was geweest. Hij werd in ar
rest gesteld.
De man die meende zijn
vrouw gedood te hebben.
Woensdagavond meldde zich op het
politiebureau te Venlo een zekere v.
d. T., die in zeer opgewonden toestand
'kwam vertellen, dat het niet onmoge
lijk was, dat hij z'n vrouw tgdens een
twist gedood had. De man toonde veel
berouw te hebben en had direct na het
geval het voornemen gemaakt zich bij
de politie aan te melden, wat hij dan
ook deed.
Hij verklaarde, dat hij na een twist
gesprek met z'n vrouw het huis uit
was geloopen en toen hij zag, dat z'n
echtgenoote hem bijna op dien voet
volgde, heeft hij nijdig de deur met
een forschen slag dichtgesmeten. Z'n
volgelinge werd Üoor de deur getrof-
kunnen lezen.
Onze onderwijzers, en ook allen die
diepere studie van dit vraagstuk wil
len maken, zullen goed doen zich als
cursist te laten inschrijven. Voor 5
de 20 lessen heeft men een volledige
handleiding.
Maar ook ouders en anderen zul
len van deze radio-cursussen
kunnen genieten zonder zich als cur
sist te laten inschrijven. Al mist men
de toelichtende statistieken en aan-
teekeningen er zal natuurlijk op po
pulaire wijze over verschillende
vraagstukken gesproken worden. Ik
geef daarom ernstig in overweging
om nu eens niet de Chr. Radiovereeni-
ging met enkele luisteraars te laten
zitten. Laat men zich toch in grooten
getale opgeven opdat een geschikt lo
kaal voor de Donderdagavonden kan
worden afgehuurd.
Dat het in onze dagen meer en meer
wordt ingezien mij komt het voor
dank zij onze actie dat de school
dicht bij en in het leven moet staan,
blijkt ook uit beschouwingen van an
deren.
„In Paedagogische Studiën" schrijft
prof. dr. J. H. Gunning Wzn. over „De
roeping der school in onze dagen" en
geeft in het tweede gedeelte van zijn
artikel het betoog, dat men het best
kac omschrijven, door te zeggen, dat
«1e onderwijzers de school vormden
„naar hun beeld, hun gelijkenis" het
geen g-schieden kon, door verkeerde
autonomie der school.
De neer Gunning schrijft:
„De school heeft dus in den loop
dor vorige eeuw wel ontzaglijk veel
aan kaar verbeterng gedaan maar
dat wa9 alles bijwovKen, opkau fate
ren, op-polititoerer» van het bestaande
tj-pe. Dit ging dan ook van haar zelf
int; tegenover pogingen van buiten
staanders om haar te hervormen,
waaraan het op geen enkel tijdstip
harer geschiedenis ontbroken heeft,
heeft zij zich altijd schrap gezet. Het
opkomen van andere schooltypen
met name van het geheele nijver
heidsonderwijs, is buiten haar om ge
gaan, nooit door haar begunstigd, eer
der belemmerd en zoodra zulke scho
len ontstaan waren, is van haar zij
de altijd al 't mogelijke gedaan om
die zooveel mogelijk aan haar eigen
type te assimileeren, om in die scho
len vasten voet te krijgen, en zoo mo
gelijk den boventoon te voeren.
De school is m.a.w. meer en meer
vastgegroeid in haar eigen voortreffe
lijkheid en in diezelfde mate ver
vreemd van het wehkélijk leven. Zij is
een wereld op zichzelf geworden, door
hooge omheiningen van de buitenwe
reld afgescheiden, waar men een
eigen jargon spreekt en alles naar een
eigen maatstaf meet. Evenals op den
bibelebonschen berg alle9 bibele-
bonsch is, de menschen, de taal, het
huisraad en het eten, zoo is ook in de
school alles schoolsch: het rekenen
op school is schoolrekenen, het lezen
schoollezen, de aardrijkskunde school-
aardrijkskunde, de vrouwelijke hand
werken schoolhandwerken, de disci
pline schooldiscipline, de banken
schoolbanken, de atmosfeer schoolat-
mosfeer en de menschenschool
meesters, alles in 't werkelijke leven
aldus niet voorkomende. Een zeer be
kende grootheid, die een geheimzin
nige macht uitoefent, heet: de eischen
van het vak; daartegenover bedui
den de eischen van het leven niets.
En zoo komen wij ook langs dezen
weg tot dzelfde conclusie als daar
even; wat op school van 't kind ver
langd wordt, dat i9 zich te onderwer
pen aan, te voldoen aan de school-
eischen en die eischen heeft de school
zich aangewend uitsluitend aan zich
zelf te ontleenen en zij weigert perti
nent zooal niet in theorie dan in
praktijk, die te vervangen door
eischen, aan 't werkelijke leven ont
leend. In één woord, onze traditionee-
le school is niet meer een opleidings
instituut voor het leven, maar voor
de school. Zij leidt voor zich zelf op»
of, wat vaak nog erger is, voor de op
haar volgende school en dwingt daar
toe met examens, rapporten en cijfers;
wie aan haar eischen voldoet, wordt
beloond met hooge cijfers en een di
ploma, wie er niet aan voldoet, wordt
gestraft met lage cijfers en 't onthou
den van het diploma, en iedereen
weet, dat dit beteekent: maatschappe
lijke handicap. Zoo tyranniseert de
school de maatschappij, welker or
gaan en dienares zij behoorde te zijn".
Ik zou het niet zoo durven zeggen.
Ik weet zelfs met zekerheid dat onze
scholen met den Bijbel niet zoo ver
vreemd zijn van het leven. In die
school hebben U en ik nog invloed
op den gang van zaken. Maar wij
moeten oppassen dat wij dat voor
beeld hier geteekend niet volgen.
Daarvoor zijn die radio-cursussen
een goed hulpmiddel.
Een andere factor is dat we toch
ook met dankbaarheid moeten ver
vuld zijn dat een professor van onze
Vrije Universiteit nu op deze wijze
baan breekt en dergelijke volkscolle
ges geeft. Ik hoop, Amice, dat ze uit
nemend slagen zullen.
VERITAS.
