2778
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
8»'« JAARGANG
DINSDAG 13 SEPTEMBER 1927
NUMMER 2230
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per weekI 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22'/» cent
Ingezonden Mededeelingen dobbel tariel
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Ons nieuwe telefoon
nummer is
V Ook een wanhoop.
Iemand uit Leiden schreef als volgt
aan „Het Volk":
„Acht honderd herhalingsmannen,
dienz^lfden dag opgekomen, stonden
Donderdag op de binnenplaats van de
Morschpoortkazerne aangetreden, ten
einde een speech van den grootmajoor
aan te hooren. Hij vertrouwde, dat de
mannen als Nederlander de opoffe
ring, die van hen werd gevraagd, zou
den weten te dragen. Als de mannen
één of andere grief hadden of iets wil
den weten, dan konden zij zich tot
hun meerdere wenden, welke al het
mogelijke zou doen ,hen te helpen. De
jnarschen zouden zich niet verder uit
strekken dan Katwijk. De majoor
wist, dat er onder de mannen velen
waren, die zouden zeggen: „Is dat
nou alles, ik wou dat ze verder wa
ren". Hij babbelde nog wat en ver
dween met een vriendelijk knikje.
In de gangen waren geschilderde
borden aangebracht met den volgen
den tekst:
Hedenavond
Feestelijke bijeenkomst in
de soldatenkantine.
Komische voordrachten,
jaszband, solo nummers.
Attractievol.
De kantine is een groote soldaten-
kamer, waaraan 14 dagen lang ge-
Werkt is, ten einden ze een zoo fees
telijk mogelijk aanzien te geven;
moeite noch kosten zijn gespaard.
Een toonbank is geslagen, waterlei
ding en electriciteit aangelegd, too-
neel en kleedhokje, benevens hokje
voor jasz-band getimmerd, radio aan
gelegd, tientallen vlaggen en vlagge
tjes opgehangen, en ettelijke palmen
aangebracht.
Is deze herhalingsoefening zelf niet
een komische voordracht van het mi
litairisme, zij het dan voor de jongens
een wat wrang-komische?
Glansnummer was het optreden van
den generaal-majoor, die in eigen
persoon de kamers kwam inspektee-
ren.
En als je dan 's avonds in de stad
wandelt en je komt de herhalings-
anannetjes tegen, jas half open, muts
scheef op hun kop, sommigen met
laag bruine schoenen en geruite sok
ken, waarom poeties gewonden, niet
of slordig groetend voor hun meerde
ren, dan wanhoop je er aan, of we
ooit een militaire natie zullen wor
den".
Het slot is kostelijk, dat de schrij
ver wanhoopt dat we nog eens ooit
een militaire natie zullen worden.
Natuurlijk is dit ironie en is het eer
ste gedeelte van den slotzin met heel
wat meer genoegen geschreven.
Wij merken op dat in deze rede
voering van den Korpscommandant
voor ons volstrekt geen nieuw geluid
klinkt. Ongeveer hetzelfde beluister1
tien wij reeds in 1902 en 1903. 't Is
maar de vraag hoe worden die woor
den opgevat
Het Volk meent dat in deze toon
klinkt het spook van Assen, waarme
de dan de relletjes in dat garnizoen
bedoeld zijn. Nu geven wij gaarne toe,
dat, dank zij dergelijke helaas voor
gekomen uitspattingen, 'er een stre
ven is om d?ze te voorkomen. Maar
ook willen wij opmerken, dat er ge
lukkig nog een kern in onze jonge
menschen zit, die zich niet door So
cialist of Communist laat intimidee-
ren, maar die moedig draagt het lot
dat nu eenmaal niet is te ontgaan.
Ook de herhalingsoefeningen behoo-
ren tot de harde noodzaak van de
weerbaarmak ing.
Om der zonde wille blijft er oorlog.
Gaarne en met volle overtuiging
doen wij mede aan de wegneming van
tilie oorzaken voor een nieuwen oor
log, maar wij sluiten onze oogen niet
voor de werkelijkheid
Gaarne aanvaarden wij ook elke
tosnadering tusschen Officieren en
Minderen, waardoor het verblijf in
het Leger veraangenaamd kan wor
den. In dat opzicht is er nog heel wat
te doen.
Wij wanhopen niet, dat als het er
op aan komt ons volk zal weten op de
juiste wijze het Vaderland te verdedi
gen. Zelfs wanhopen wij niet, dat in
dat oogenblik de sociaal-democraten
van nu het voorbeeld van Troelstra
van 1914 zullen volgen en van harte
aan de landsverdediging zullen mede
pen.
STADSNIEUWS.
PRINSES JULIANA.
H. K. H. Prinses Juliana heeft van
middag omstreeks 2 uur, komende
uit Katwijk aan Zee, waar zij heden
haar villa 't Waerle heeft betrokken,
per auto een bezoek gebracht aan het
Nutsgebouw alhier, waar het clublo
kaal van de Ver. van Vr. Studenten
is gevestigd, met het doel, zich als lid
dezer vereeniging te laten inschrij
ven, hetgeen geschiedde onder den
naam van freule van Bueren.
Eenige studie-vriendinnen, die zich
eveneens als lid der vereeniging lie
ten inschrijven, vergezelden de Prin
ses.
Aan den ingang werd de Prinses
opgewacht door eenige bestuursleden
van de V.V.L.S., waarna zij zich naar
het Clublokaal begaf, waar de in
schrijving plaats had.
MUZIEK- EN VOORDRACHTEN
AVOND.
Er was gisteravond zeer veel be
langstelling voor den Muziek- en Voor
drachten-avond, die vanwege het Al
gemeen Comité voor Ontspanning van
Herhalingsplichtigen, voor militairen
van het garnizoen alhier, in de groote
zaal der Stadsgehoorzaal werd gege
ven.
Door de toevallige omstandigheid,
dat de Afd. Leiden, en Omstreken der
Kon. Maatschappij voor Tuinbouw en
Plantkunde vandaag haar jubileum
tentoonstelling heeft geopend, was de
zaal schitterend versierd met bloemen
en planten en had vooral het tooneel
een sprookjesachtig aspect.
Onder de aanwezigen op dezen,
avond waren verschillende Burgerlij
ke «en militaire autoriteiten. We noe
men slechts de wethouders Reimerin-
ger en Goslinga, de gewezen wethou
der Sanders, de garnizoenscomman
dant overste Kist, de referendaris de
heer Rosier enz.
De heer Reimeringer opende dezen
avond met een kort woord. Spr. heette
militairen zoowel als burgers hartelijk
welkom en zei voorts zeer kort te wil
len zijn omdat na een dag van hard
werken, men liever de ontspanning
der muziek heeft dan lange redevoe
ringen. Spr. dankte allen die aan het
welslagen van dezen avond zullen me
dewerken. n.l. het Leidsche muziekge
zelschap, Sanders' Gemengd Koor en
den heer en Mevr. v. Riemsdijk, welke
laatsten voor de voordrachten zouden
zorgen. Verder dankte spr. de vertegen
woordiger van de Kon. Mij. van Land
bouw en Plantkunde voor de mooie
decoratie van de zaal. Spr. is er van
overtuigd, dat met het welkom, dat hij
aan de aanwezigen toegeroepen heeft,
een groot deel van de Leidsche bur
gerij instemt, omdat ze belangstelling
en waardeering heeft voor het werk
der militairen. De Nederlanders heb
ben altijd getoond hun plicht te ken
nen, ook als soldaat (applaus). Men
moet in het buitenland geweest zijn
om te kunnen waardeeren het eigen
land. Aan het hoofd van onze regee
ring staat nog altijd een telg uit het
Huis van Oranje en daarvoor zijn wij
dankbaar. Spr. stelt voor een saluut
uit te brengen op onze geliefde Vor
stin, waaraan geestdriftig wordt vol
daan.
Dan zet de muziek het Wilhelmus
in en het eeuwenoude Volkslied wordt
ernstig door de vele zware mannen
stemmen aangeheven.
Dan wordt een aanvang gemaakt,
met de afwerking van het muzikale
programma. Het spreekt vanzelf, dat
de muziek in orde was. Het Leidsche
muziekcorps en Sanders' Gemengd
Koor „De Sier met hun directeuren
de heeren Joh. C. Geyp en W. J. Mi-
zee, waarborgen een avond van muzi
kaal genot. Reeds bij het eerste optre
den werd het zangkoor teruggeroepen
en moest het nummer „Trieneke" nog
eens geven. De militairen waren zeer
geestdriftig in hun loftuitingen.
De heer v. Riemsdijk, de Overijsel-
sche dichter-z-mger, bracht met de
dame, die hem accompagneerde (Me
vrouw v. Riemsdijk kon niet optreden)
de noodige afwisseling. Wie den boe-
renzanger, met zijn leuke tronie, in
zijn Overijselsch pakje, met zijn dia
lect al eens heeft hooren zingen en
grappen maken, kan begrijpen dat zijn
succes groot was. 't Is onmogelijk een
ernstig gezicht te zetten, wanneer hi.i
met onnavolgbare geestigheid zijn
liedjes voordraagt. Ook voor zijn ac-
compagnante hebben we niets dan lof.
Haar werden onder luid applaus bloe
men aangeboden.
Het was een avond vol afwisseling,
een avond van echt muzikaal genot en
van groote vroolijkheid.
TUINCONCERÏ.
Het Leidsche Politiemuziekgezel-
schap, directeur de heer M. Bolderdijk,
hoopt Woensdag a.s. des avonds te S
uur in den tuin van café „Zoinerzorg
aan den Stationsweg een tuinconcert
te geven. Gezien het programma be
looft het een mooie avond te worden.
JHR. MR. C. G. A. VAN ASCH VAN
WIJK. f
Op 69-jarigen leeftijd is alhier over
leden jhr. rnr. C. G. A. van Asch van
Wijk, oud-griffier, bij de kantonge
rechten te Hulst, Purmerend, Berli-
cum, Rotterdam, Leiden en Breda.
Gedurende eenige jaren was hij ook
lid van de Prov. Staten van Zuid-Hol
land, waarin hij zitting had voor de
A. R. partij.
De begrafenis zal plaats hebben
Donderdag a.s.
HET VUIL NAAR DEN OVEN
OF NAAR DEN AKKER.
De Commissie voor Vervoer enz.
van de Kamer van Koophandel voor
Rijnland heeft, op verzoek van die
Kaimer, een rapport over het Plan
Nieuwkoop uitgebracht na een nauw
gezet onderzoek, het hooren van voor-
en tegenstanders en na kennisneming
van een uitvoerigen brief van Dr. J.
B. M. Coeberg, hoofdinspecteur van
de Volksgezondheid.
De Commissie besloot zich aan de
zijde der voorstanders van het plan
te scharen en sluit zich aan bij het
standpunt van bet Polderbestuur, dat
op het Rijk het risico wil leggen,
waartegenover ook het Rijk in de
winst zal deelen.
De Commissie stelt derhalve de Ka
mer van Koophandel voor een adres
aan den Minister van Binnenlandsche
Zaken te zenden, met het verzoek een
regeling te willen bevorderen, alsme
de een adres aan de Gemeente 's-Gra-
venhage te doen toekomen, waarin
onder overlegging van het tot den
Minister te richten adres, in overwe
ging wordt gegeven, een zeer ernstig
onderzoek in te stellen naar de mo
gelijkheid het Plan-Nieuwkoop te ver
wezenlijken.
MELKBEZORGEN OP ZON- EN
FEESTDAGEN.
Bij adres van 9 December 1926 heeft
het bestuur van de afdeeling Leiden
v:n den Centralen bond van trans
portarbeiders zich tot den raad ge
wend met het verzoek, eenige wijzi
gingen te brengen in de verordening
op de winkelsluiting, voor zoover bet
betreft het verbod van aflevering van
melk op Zondag, waarvoor o.m. in
bijzondere gevallen ontheffing zou
kunnen worden verleend.
De commissie voor de strafverorde
ningen deelt thans den raad o.m. mee,
dat ook zij de tegenwoordige regeling
niet bevredigend acht. In de eerste
plaats merkt zij op, dat een verbod
voor twee achtereenvolgende dagen
niet onder alle omstandigheden be
zwaar meebrengt, doch alleen in ge
val van groote hitte, van epidemieën,
e.d., zoodat wanneer laatsbedoelde ge
vallen zich niet voordoen, voor een
verbod ook voor b.v. den Hemel
vaartsdag, zoomede den lsten Kerst
dag en den Nieuwjaarsdag, veel te
zeggen valt.
Aan den anderen kant kan zelfs een
verbod voor één dag onder bepaalde
omstandigheden onraadzaam zijn,
zoodat het gewensch't schijnt in de
verordening een bevoegdheid voor B.
en W. tot het verleenen van dispensa
tie op te nemen, het ontbreken van
welke bevoegdheid der commissie bij
nadere overweging voorkomt een
technische fout der tegenwoordige
verordening te zijn. Van deze be
voegdheid moet alleen in bijzondere
gevallen gebruik worden gemaakt.
Onder mededeeling, dat een min
derheid der commissie zich met het
verleenen van de bevoegdheid tot dis
pensatie van het verbod op Zondag
geheel kan vereenigen, doch het ver
bod niet tot de drie genoemde feest
dagen wenscht te zien uitgebreid,
stelt de commissie voor, de betreffen
de verordening in dier voege te wijzi
gen, dat B. en W. de dispensatie in
kwestie zullen kunnen verleenen.
HET NIEUWE MOTOR- EN
RIJWIELREGLEMENT.
Vrachtauto's.
Ter kennis van houders van vracht
auto's, zwaarder wegende dan 1700
Kg., of met grooteren wieldruk dan
1200 Kg., met inbegrip van lading,
wordt gebracht, dat ingevolge bekend
making van den Minister van Water
staat, formulier envoor de aanvrage
van inschrijvingsbewijzen als bedoeld
bij artikel 36 van het nieuwe Motor
en Rijwielreglement, kosteloos ver
krijgbaar zijn aan het Politiebureau,
Zonneveldstraat, alhier. Afd. Verkeer,
des v.m. tusschen 9—12 uur en des
n.m. tusschen 1.30 en 4 uur.
BUITENLANDSCH BEZOEK.
Dezer dagen zal door een studiecom
missie op het gebied van land- en
tuinbouw uit Elza9-Lotharingen een
bezoek aan onze stad gebracht wor
den, ter verzameling van gegevens
die voor haar van belang kunnen zijn
De heeren zullen Vrijdag a.s. met den
trein van 12.25 uit Den Haag alhier
arriveeren en het noenmaal in Zomer-
zorg gebruiken.
VEERTIG-JARIG JUBILEUM.
Gisteren heeft de heer P. J. Mont-
foort den dag herdacht, waarop hij
vóór veertig jaren als boekbinder in
dienst trad bij A. W. Sijthoff's Uitg.-
Maatschappij.
De jubilaris werd gistermorgen ont
vangen op het kantoor der Mij. en
toegesproken door den heer van Waal
wijk, president- commissaris der ven
nootschap. Spr. prees den heer Mont-
foort om zijn ijver en trouwe plichts
betrachting en bood hem een envelop
pe met inhoud en een prachtige palm
aan.
Daarna werd de jubilaris toegespro
ken door den heer du Croix, die hem
namens kantoor- en afdeelingschefs
een rookstel, sigarenkoker en kistje
sigaren, aanbood.
Ook op de binderij werd de jubilaris
hartelijk door zijn kameraden gehul
digd en door hen werd hem een gou
den horlogeketting aangeboden.
De heer Montfoort was zeer onder
den indruk voor al deze bewijzen van
waardeering en dankte allen hartelijk.
Het verdere van den dag was den
jubilaris vrijaf gegeven om zijn jubi
leum in huiselijken kring feestelijk te
herdenken.
NIEUWBOUW MAISON ZURLOH.
Hedenavond 7 uur zal de nieuw
bouw van Maison Zurloh, Breestraat
130, de zaak die zich in zulk een goe
den naam mag verheugen op het ge
bied van 1ste klas damesconfectie en
pelterijen, geopend worden.
Het betreft hier een belangrijke uit
breiding, zoowel wat het interieur als
het exterieur betreft. Om met dit laat
ste te beginnen, de bijtrekking van
het belendende woonhuis aan de reeds
bestaande zaak stelde den architect
den heer R. Nijk alhier, voor moeilij
ke vraagstukken, die evenwel alle op
gelukkige wijze opgelost zijn, De heer
Nijk werd daarin bijgestaan door den
heer Rosdorff, als aannemer.
Het was een werk van buitengewo
nen constructieven aard, in verband
met den zwaren bovenbouw, zoodat
het noodig was nieuwe fundamenten
te leggen van 2M. in het vierkant.
De granieten pilaster, aan de zijde van
den nieuwbouw moest 5 Yi M. worden
verplaatst, terwijl de borstwering on
der de ramen van Zweedsch graniet
werd opgetrokken.
Alles maakt nu een degelijken, mas
sieven indruk, en bovendien is het
ook een eenheid.
Dit laatste kan eveneens gezegd wor
den van de etalages waarvan er een
aanzienlijk is uitgebreid en van het
interieur.
Ook hier stond men voor lastige
problemen, b.v. in verband met het
feit, dat de achterzijde der zaak aan
de Botermarkt 2.20 M. lager ligt dan
de Breestraat, welk verschil in een
drietal verdiepingen is opgelost.
Het ontwerp van het interieur is
van den heer Harm, van der Heide,
binnenarchitect te Rotterdam, die de
betimmeringen heeft doen uitvoeren
door de N. V. Meubileering Mij. v.h.
Gogarn's M. M. te Rotterdam.
De salon is belangrijk vergroot; aan
de achterzijde valt het oog op de zwa
re balustrade van Slavonisch eiken
hout met koramandelebben versiering.
Overal treft u de strenge lijn, die het
kenmerk is van den modernen stijl.
Dit geldt ook van de geheel nieuw op
getrokken kleedkamers, die wanneer
gij ze betreedt zulk een luxueusen in
druk maken. De wanden zijn van Cu-
ba-mahoniehout, versierd met kora
mandelebben en grijs ahorn. Het effect
dezer kamers wordt nog verhoogd
door de fijne stoffeering, die van ge-
kuischten smaak getuigt.
Vermelden we ten slotte nog het
prachtige glas in lood, ook thans weer
uitgevoerd door den heer Warffemius
te Rotterdam, de goede belichting, de
moderne stof dichte kasten met schuif
deuren en glas, de comfortabeler in
richting der ateliers, en dan zal 't ieder
wel duidelijk zijn, dat we hier te doen
hebben met een uitbreiding en ver
betering, waarmee we den heer Zurloh
van harte kunnen gelukwenschen.
Een degelijk en smaakvol geheel is
ontstaan, hetgeen door de clientèle der
firma zeker zal geapprecieerd worden.
R.-K. H. B. S.
Naar wij vernemen, zal de Room-
sche H. B. S. gevestigd worden in
het gebouw van de voormalige kweek
school voor de zeevaart in het Noord
einde. De school zal 19 September
worden geopend met een eerste leer
jaar. waarvoor zich reeds tv'
leerlingen hebben opgegeven.
P.V. „HET OOSTEN".
Wedvlucht vanaf Vilvoorde, afsl n
137 K.M. Los 1.20, met Noord Uosien-
wind en aanhoudende regen.
Binnenland-
Prinses Juliana laat zich inschrij
ven als lid van de Vereen, van Vrou
welijke studenten te Leiden.
De bloemententoonstelling ter ge'e-
genheid van het gouden jubileum der
afd. Leiden van de Kon. Ned. Maatsch.
v. Tuinbouw- en Plantkunde.
Buitenland
De algemsene beschouwingen ter
Volkenbondsvergadering geëindigd.
Het Nederlandsche v:;crstel naar de
derde commissie verwegen.
Het verluidt dat Chamberlain een
onderhoud met Mussolini zal hebben.
De Italiaansche vice-consul ta Pa
rijs doodgeschoten.
J. Marijt, 1.3, Pr.; J. Kooreman 2.5.16,
Pr.; J. W. Wolters, 4.6.8.10.11, Pr.: A.
Selier, 7, Pr.: J. Boekkooi, 9.12, Pr.; A.
Faber, 13, Pr.; Fl. v. Waardhuizen.
14.15.17, Pr.; A. Stoeke. 18.19, Pr..
Eerste duif geconstateerd 529.25;
laatste duif geconstateerd 7.43.52.
Eergisteren is bij zekeren J. in de
Buitenruststraat plotseling door een
ruit geschoten. De kogel drong door de
gordijnen, ketste tegen den schoor
steenmantel en bleef liggen op een ca
napé, die voor het raam staat. De po
litie stelt een onderzoek in.
Door de 24-jarige Mej. v. L. is bij
de politie aangifte gedaan, dat zij
Zaterdagavond door eenige jongens
voor de bioscoop op de Breestraat las
tig is gevallen. Ze werd aan den man
tel getrokken en met een hard voor
werp op den arm geslagen, waardoor
deze gewond werd.
BINNENLAND.
PRINS HENDRIK.
De Prins is gisteren uit Den Haag
naar Het Loo vertrokken om daar tot
morgen te blijven.
HET AMSTERDAMSCHE COLLEGE.
In de gisteravond gehouden druk
bezochte huishoudelijke vergadering
van de Vrijz.-Dem. Vereeniging is met
groote meerderheid van stemmen de
volgende motie aangenomen;
De vergadering van oordeel, dat het
aanbeveling verdient, dat de Raads
fractie het eerste aanbod der overige
burgerlijke Raadsfracties aanvaardt,
gaat over tot de orde van den dag.
Dit besluit beteekent, dat behalve
de reeds gekozen C.-H.. R.-K., 2 Vrij
heidsbondsche wethouders in de he
den te houden Raadszitting vrij zeker
alsnog tot wethouders gekozen zullen
worden een Vrijheidsbonder en twee
vrijz.-demorraten, zoodat het college
van B. en W. zal bestaan uit twee Vrij
heidsbonclers, twee vrijz.-democraten,
een Chr.-Hist. en een R. Kath. wethou
der.
Naar wij verder vernemen, zullen
van vrijz.-dem. zijde vermoedelijk
voor het wethouderschap worden ge-
candideerd de heeren Th. Ketelaar en
dr. E. J. Abrahams, terwijl de Vrij
heidsbond vermoedelijk met den heer
W'airave Boissevain zal uitkomen.
Het spelletje van intimidatie der
S.D.A.P. zal dus geen succes hebben.
HET RIJKS WEGENREGLEMENT.
De heer W. van der Sluis, lid van
de Tweede Kamer, heeft aan den mi
nister van waterstaat de volgende vra
gen gesteld:
1. Is hot den minister bekend, dat
het Riikswegonreglement. dat op 1
September 1927 in werking is getre
den,.en dat in ar'. 11 bepaalt, 'lat het
verboden is de Rijkswegen met twee
of meer aaneengekoppelde voertuigen
te berijden, zonder schriftelijke ver
gunning voor den minister, groote be
zwaren o.a. voor den landbouw ople
vert?
2. Is de minister bereid te bevorde
ren, dat art. 11 soepeler wordt geredi
geerd, b.v. door art. 11 ongeveer te
doen luiden als art. 20 van het provin
ciaal Wegenreglement in Overijsel,
waarbij bepaald is, dat de koppeling
zoodanig zijn moet, dat zijdelings uit
wijken zooveel mogelijk voorkomen
wordt?
DE AARDENBURGSCHE RAADS
KWESTIE
Bij de gisteren gehouden verkiezing
oor den gemeenteraad van Aarden-
org werden 1072 geldige stemmen uit
ebracht, waarvan op de r.-k. 547, a.-r.
128, arb.lij9t 136 en vrijzinnigen 261.
lekozen zijn 3 r.-k„ de heeren Blon
leel. De Bruyne, en Wispelaere, en 2
vrijzinnigen, mevr. v. d. Broeke en de
