Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Belangrijkste nieuws in dit Hummer. 8s,e JAARGANG MAANDAG 5 SEPTEMBER 1927 NUMMER 2223 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Lelden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per week I 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 7 Wat wil toch Rusland. Nog versch in het geheugen ligt de ontdekking in Engeland en Amerika van Russische geheime actie. De bru taliteit waarmede in de Engelsche vakvereeniging gepoogd werd inter nationale verwikkelingen te mengen, was verregaand. Maar ook op andere tijden en bij andere gelegenheden schroomt de Russische propagr-.da niet om ge vaarlijk spel te spelen. Gelukkig wordt men overal wakker en ziet het gevaar in. Doch naast deze geheime intrige schijnt Rusland zich ook voor te be reiden voor meer directe actie. „De Figaro" geeft een opsomming van het aantal fabrieken en inrich tingen. waar Rusland zijn oorlogs materiaal vervaardigt. Wij laten het lijstje hier volgen en men bedenke dan, dat de chef van den gêneralen staf verklaarde in een rapport aan de raad voor de verdediging, dat men dit aantal binnen twee jaren diene te verdubbelen, wilde Rusland gereed zijn voor een oorlog. De Sovjet-Unie beschikt momenteel over: 85 munitie fabrieken, 21 fabrieken voor vliegtuig motoren, 6 kannenfabrieken, 10 kruit fabrieken, 6 voor geweren, 9 voor kar doezen, 6 voor vuurpijlen, 10 voor op tische en mechanische hulpmiddelen, 257 houden zich bezig met het ver vaardigen van chemische producten, 2 maken van gasmarkers en chirurgi sche instrumenten. In de fabrieken voor oorlogsmateriaal werken in 't geheel 68000 arbeiders. Opmerkelijk is in dit verband ook wat de Balkan-correspondent van de N. R. Crt. schrijft. Tot voor kort trad cïe Sovjet-regee ring nog zeer onvriendelijk, zoo niet erger-, tegen de Kerk op. Thans schijnt de politiek anders te worden. Boven genoemde correspondent publiceert tenminste het volgende: „De metropoliet Sergius van Nisjni- Nowgorod, locum tenens van het Pa triarchaat der Heilige Russische Kerk sinds den dood in 1925 van den Pa triarch Tichon, heeft tot al de gehoo- rigen een verklaring gericht, welke van groote beteekenis voor het be staan der kerk kan worden. De patriarch Tichon heeft in voort- durenden strijd geleefd met het Sov jet-regime, en de bolsjewieksche machthebbers hebben hem en de kerk deswege hard behandeld en herhaal delijk ruw vervolgd. Mgr. Sergius heeft van den aan vang zijner beroeping als voorloopig hoofd der kerk, getracht naar een compromis met het hedendaagsche bewind over Rusland, waarbij aan de dogma's en den canon der kerk niet zou worden geroerd; maar „Cesar zooveel als mogelijk werd gegeven wat hem toekomt'' of liever gezegd, door hem werd verlangd of gevorderd. Daarin schijnt hij nu te zijn ge slaagd. Ten minste de „provisorische patriarchale Synode", door hem in Mei j.l. ingesteld, en bestaande uit den metropoliet van Twer en vijf aartsbisschoppen, is nu door het Sov jet-bewind te Moskou officieel erkend, en het door haar opgestelde niepwe statuut goedgekeurd. Daardoor is een einde gekomen aan den lioofdeloozen staat van de Russische kerk, waardoor zij in vol slagen anarchie dreigde te vervallen. in de door den metropoliet Sergius en de Synode, met toestemming' van het bewind uitgegeven en overal ver spreide proclamatie, wordt den geloo- vigen medegedeeld, dat met de lega liseering van de Heilige Synode de eerste schrede tot de nieuwe organi satie der kerk is gedaan. De kerk heeft nu wederom een administratief en een theologische centrum. De Sy node en het hoofd der kerk verklaren hun volkomen loyaliteit tegenover de „wereldlijke" macht in Sovjet-Rus land, en manen alle geloovigen aan die eveneens te betrachten; vooral met het oog op mogelijk oorlogsge vaar. De kerk zoo heet het in die merkwaardige herderlijke bekendma king moet en zal in de ernstige omstandigheden van oorlogsgevaar of oorlog de Sovjet-regeering tegen de buitenlandsche vijanden ondersteu nen. Zulks is niet alleen een patrotti- sche plicht voor eiken Rus, maar eveneens een godsdienstige voor elk rechtgeloovige. In een nadere verklaring van die nieuwe politiek en houding der kerk, deelde mgr. Sergius nog mede, dat aan alle vertegenwoordigers der Rus sische kerk, op het oogenblik in het buitenland, de vraag is gericht, die binnen twee maanden beantwoord moet worden, hoe zij zich tegenover die politiek en houding verder willen BUREAUHooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 stellen. Van dat antwoord zal hun al of niet verder verblijven in de Rus sische kerk worden afhankelijk ge steld. In de Iswestia (de nieuwstijdingen), het orgaan van het Sovjet-bewind, wordt over deze gebeurtenis opge merkt,dat de stemming onder de groote massa boeren en der arbeiders tegenover het dreigende gevaar van een oorlog met Engeland, de geeste lijkheid een beter en juister inzicht heeft gegeven van de houding der ge loovigen tegenover den Sovjet-staat. De stap van den voorloopigen pa triarch is daarvan een gevolg. Het Sovjet-bewind is daarbij de geestelijkheid en de kerk zooveel als oirbaar is tegemoet gekomen. Het toelaten van het weder instellen van een nieuwe kerkelijke overheid eener- zijds, en de loyaliteitsverklaring van een aanzienlijk deel der geestelijk heid anderzijds, zijn zeker van ge wicht met het oog op mogelijk oor logsgevaar, daar zij een wezenlijke toenadering bevorderen van het be wind tot breede, niet communistisch gezind zijnde lagen der boeren- en stedelijke bevolking". Het behoeft volstrekt niet te ver wonderen, dat achter deze houding van den Kerkvorst een of andere ge heime bedoeling van de Sovjet steekt. In elk eval ook hierin blijft Rus land een wereld-gevaar. STADSNIEUWS. GEMEENTERAAD. Voor de op morgen te houden ver gadering van den gemeenteraad wordt voorgesteld alsnog te behandelen na punt 28: 28a. Benoeming van eene onderwij zeres aan de school Schuttersveld B. Als zoodanig wordt voorgedragen Mej. C. M. Hoekstra te Katwijk aan den Rijn. 28b. Voorstel om de Commissie van Beheer over de gestichten „Endegeest" „Voorgeest" en „Rhijiigeest" te mach tigen tot het doen aanleggen van eene electrische verlichting in de paviljoe nen C. en D. voor mannen en vrouwen zoomede op het terrein in de omge ving van de gebouwen van „Ende geest". De kosten van dit werk worden door B. en W. geraamd op 20.000. PROF. Mr. J. TH. BUYS. Herdenking van zijn lOOsten geboortedag. Donderdag 26 Januari 1928 zal het 100 jaar geleden zijn, dat. prof. Mr. J. Th. Buys, een onzer grootste geleer den op het gebied van het Staatsrecht te Amsterdam werd geboren. Naar wij vernemen zijn er plannen in voorbereiding om de nagedachtenis van prof. Buys, die tijdens zijn pro fessoraat aan de Leidsche universi teit, woonde in het huis Rapenburg 62, alhier, door een samenkomst op zijn geboortedag, te huldigen. PROF. THIERRY. Prof. Dr. G. J. Thierry, die als op volger van prof. Wensinck, zijn leer stoel in het Assyrisch en het Babylo nisch met dien voor de Hebreeuwsche taal- en letterkunde heeft verwisseld, zal zijn ambt aanvaarden zonder daarbij een inaugureele rede te houden HARING EN WITTEBROOD. Voor de uitdeeling van haring en wittebrood op 3 October a.s. zijn Za terdagavond in de Stadsgehoorzaal 2557 kaarten afgegeven, ongeveer zoo veel als verleden jaar. De Fa. v. Nelle heeft weder toegezegd aan elk dezer 2557 personen een pakje tabak of thee te zullen uitreiken. DE ELECTRISCHE STROOM. In verband met een zich voorge daan hebbend ongeluk is het mis schien dienstig, op voorbeeld van Rotterdam, op het volgende de aan dacht te vestigen: Het ernstige ongeval, dat heeft plaas gehad, waarbij een jongmensch van 18 jaar in het bad door electrici- teit werd gedood, moge een waarschu wing zijn voor iederen electriciteits- verbruiker om in de badkamer en in vochtige keukens de grootst moge lijke voorzichtigheid te betrachten. Het slachtoffer van dit ongeval werd staande in het bad aangetroffen met een los snoer, waaraan een lamp hing, om zijn arm gewikkeld. In een badkamer mogen geen lam pen met een los snoei gebruik wor den, terwijl een electrisch kacheltje zóó moet worden geplaatst, dat het niet onwilekeurig tegelijk met het bad, den geyser of een waterleiding kraan kan worden aangeraakt. Zoo lang men nog op bloote voeten is en de huid vochtig is, moet men geen en kel onderdeel van electrische leidin gen of toestellen aanraken. NEDERL. SPOORWEGEN. In verband met de electrificatie van het baanvak AmsterdamRotterdam der Nederl. Spoorwegen, zullen met ingang van den a.s. winterdienst 2 Oct. a.s., 14 man treinpersoneel over geplaatst worden naar diverse plaat sen. ZONNESTRAAL-COLLECTE. Naar wij vernemen heeft de Zonne straal-Collecte, Zaterdag alhier ge houden, opgebracht de som van 1224,37. ZWEM-DIPLOMA'S.. Zaterdagmiddag werden aan de L. Zweminrichting, Hooge Rijndijk, exa mens afgenomen ter verkrijging van de brigade-diploma's A en/of B, voor zoover het betreft het technisch ge- deeite. Dat het examen aan de zwem vaar digheid van den candidaat vrij hooge eischen stelt ondervonden de vele af gewezenen. Er hadden zich 21 eandidaten opge geven, waarvan twee niet opkwamen •?.n 10 werden afgewezen. Geslaagd zijn voor diploma A (tech nisch gedeelte): de heeren: J. Carton, D. J. v. Driessum, A. Kraayenbrink, H. v. Leeuwen, J. H. de Heyde, A. Stal- linga en K. Stikkelorum Jr.; en voor de diploma's A en B tezamen de hee ren: D. K. Munting en E. Munting. In het a.s. winterseizoen zal gelegen heid gegeven worden tot het afleggen an het exa.uen voor het medisch ge deelte. ERNSTIGE VECHTPARTIJ. Zaterdagnacht is alhier twist ont staan in de Julianastraat ten huize van den schipper van der S. en diens kostganger J. K. eenerzijds en I. M. en drie zijner vrienden anderzijds. Het werd een formeele kloppartij, waarbij M. den schipper Van der S. eerst met een stoel en vervolgens met een bier- flesch op het hoofd sloeg, waardoor deze zeer ernstig werd verwond. De politie wist aan deze vechtpartij een eind te maken. Van der S., die zeer veel bloed verloren had, is in ernsti- gen toestand naar het Academisch Ziekenhuis vervoerd. I. M. en zijn medeplichtigen, B. M. J. v. d. B. en v. d. Z., zijn nog denzelf den nacht door de politie gearresteerd POSTDUIVEN VEREENIGING „DE SEINPOST Wedvlucht van Lier (België). Af stand 114 K.M. In vrijheid gesteld 2.10 uur. Met Noordenwind en bewolkte lucht. De duiven bereikten hun hok ken als volgt: 1. J. Marijt 4.55.10; 2. idem 4.55.55 3. Fl. v. Waardhuizen 4.56.44- 4. J Ma- rijt 4.57.31; 5. J. W. Wolters 4.57.35; 6. idem 5.50.7; J. Boekooy 5.6.55; 8. J. Kooreman 5.7.59; 9. J. Boekooy 5.9.18; 10. J. Marijt 5.9.24; 11. A. Faber 5.10.3; 12. A. Stoeke 5.10.9; 13. Fl. v. Waard huizen 5.12.32; 14. J. Kooreman 5.12.44; 15.- A. Stoeke 5.16.38; 16. J. Marijt 5.19.31; 17. J. Wesselius 5.19.57; 18. J. W. Wolters 5.23.7; 19. idem 5.23.7; 20. A. Faber 5.25.0; 21. J. Marijt 5.26.44; 22. H. Eè Christiaanse 5.27.10; 23. J. Marijt 5.27.59; 24. A. Stoeke 5.28.15; 25 J. Kooreman 5.29.16; 26. H. E. Christi aanse 5.30.40. De heer W. Koops, voorzitter voor het Kinderfeest op 31 Augustus, ontving het navolgend schrijven van den Adjudant van Dienst van H. M. de Koningin: „Ingevolge de bevelen van Hare Ma jesteit de Koningin, heb ik de eer de kinderen van alle lagere scholen te Leiden Hoogstderzelver dank over te brengen, voor de gelukwenschen, aan geboden bij gelegenheid van de her denking van Hoogstderzelver geboor tedag. BURGERLIJKE STAND. Ondertrouwd: Pb. A. Kuyven- hoven, jm., 29 j. en A. C. Klerk, jd., 21 j.; Th. L. Óvermeer, jm., 48 j. en S. v. d. Klauw, jd., 47 j.; P. M. Benschop, jm., 26 j. en W. Colenbrander, jd., 25 j.; N. Rijnbende, jm., 25 j. en C. v. Weeren, jd., 26 j.; I. Tasseur, jm., 26 j. en W. v. Leeuwen, jd., 25 j; J. Cupe rus, jm., 30 j. en H. D. Alberts, jd., 29 j.; P. J. Schrama, jm., 33 j. en E. M. Zonderop, jd., 43 j.; J. W. v Hagen, jm., 31 j. en M. A. Barths, jd., 25 j.; J. A. v. Eek, jm. en J. v. d. Linden, jd.; P. Th. Mizee, jm., 22 j. en M. Hons- beek, jd., 20 j.; L. Knook, jm., 27 j. en L. P. Drapers, jd., 30 j.; J. J. Blijleven, jm., 25 j. en E. v. Tongeren, jd., 20 j.; A. F. v. Oord. jm., 27 j. en W. E. Wit- teman, jd., 22 j. BINNENLAND. OPENLUCHTMEETING NED. BOND VAN J.V. OP G.G., AFDEELING ZUID HOLLAND. Het was Zaterdagmiddag tegen half vier op alle toegangswegen naar het vriendelijke dorp Voorburg een drukte van belang, hoofdzakelijk van fietsers die in grooten getale opgingen naar het terrein van „Vreugd en Rust" om bij te wonen de le openluchtsamen komst van den Nederl. Bond van Jon- gelingsvereenigingen op G. G. van de afd. Zuid-Holland. Toen te 4 uur de voorzitter der af- deeling, de heer A. van Rijn, het spreekgestoelte beklom om de samen komst te openen, waren eenige duizen den menschen bijeen, voor het groot ste gedeelte jongelingen, maar toch waren oo"k vele dames op het terrein aanwezig en ontbrak ook de oudere generatie niet. Onder de aanwezigen merkten we behalve de sprekers, de heeren J. Schouten, Ds. P. C. v. d. Vliet en Ds. C. W. J. v. Lummel en het Afdeelingsbestuur ook nog op Mej. Kwakkelstein, presidente van den Bond van M.V. op G.G. en de burge meester van Voorburg. De opening. Bij de opening der samenkomst liet de voorzitter zingen Ps. 138 1, waar na hij voorging in gebed. Spr. las daar na een gedeelte van Ef. 6. In zijn ope ningswoord heette de heer van Rijn alle aanwezigen hartelijk welkom, daarbij zijn voldoening uitsprekend, over de groote opkomst. Spr. wekte daarna allen op tot den arbeid, die onze vereenigingen te ver richten hebben en die in de wintercam pagne weer met intensiteit moet wor den gearbeid. We moeten niet alleen ons Calvinist noemen, maar het ook zijn. Calvinist zijn wil zeggen: volko men te buigen voor het Woord van God. Er dreigt gevaar van alle zijden en dat gevaar mogen we niet onder schatten. We hebben op de bres te staan en we hebben te toonen, dat er kracht uitgaat van ons beginsel. Dan echter moeten we ook ons begin sel kennen en spr. hoopt dat deze mee ting het hare daartoe zal bijdragen. Spr. bracht daarna een woord van dank aan allen die medewerken zul len aan het welslagen van deze sa menkomst. Spr. heette speciaal wel kom de sprekers voor dezen middag en wees nog op het feit, dat de heer J. Schouten geridderd is, welverdiend. (Hartelijk applaus). Daarna werden staande gezongen 'n tweetal coupletten van het Bondslied. Rede J. Schouten. Nadat de muziek, de Chr. Harmo- nievereeniging „Crescendo" te Char- lois, dir. de heer A. Jordaans, een ouverture „Antizone" gespeeld had, betrad het spreekgestoelte de heer J. Schouten, lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal, Eerelid der Af- deeling, die een rede hield, getiteld: „Wij willen ook zoo wezen", een van de regels uit het Bondslied van het couplet: „Ons wenkt het beeld der Vaad'ren". Spr. wees er in zijn rede op dat onze vaderen al hun arbeid ge richt hebben op het verkrijgen van plaats op deze wereld voor het Chris telijk geloof. Zij streden voor de gees telijke vrijheid waardoor dat geloof alleen tot openbaring komen en bloeien kon. De worsteling tegen Spanje, de worsteling tegen de begin selen der Fransche revolutie, de strijd tegen het liberalisme en tegen het mo dernisme en het socialisme is een strijd geweest voor die vrijheid. Voor ons bestaat het hoogste goed hier op aarde in het behoud van die vrijheid: God naar de sprake der consciëntie te dienen. Daarom moet ook het opko mend geslacht voor die vrijheid staan. Al wat beweegt en leeft buiten het geloof en de souvereiniteit Gods, zal nooit verstaan wat vrijheid is. Het is de taak der jongelingen om te onder zoeken wat de verschillende groepen en richtingen omtrent die vrijheid lee- ren. Wil de zang der jongelingen: Wij willen ook zoo wezen, waar zijn, dan moet er zijn een niet terug te dringen drang uitsprekende de belijdenis van een blij Chr. geloof en een roep om de ware vrijheid. Daardoor is het ge slacht onzer vaderen geweest een hel dengeslacht en daarvoor hebben ze alles beschikbaar gesteld om den goe den strijd te strijden. Ook in ons hart moet het verschil tusschen de ware en de valsche vrij heid vastgelegd worden, Voor dat werk ons te bekwamen is het mooiste op aarde. We zien dan het leven in eeuwigheidslicht. Geen andere vrij heid begeeren we dan die God ons geeft in Jezus Christus. Daarom sta het werk der J.V. in dat teeken. Bloo te verstandelijke kennis is niet zon der waarde, maar ze brengt ons niet daar waar onze vaderen geweest zijn. Het geestelijk-zedelijke, de ware gees telijke vrijheid is het noodzakelijke voor heel ons aardsche leven en wer ken. Na deze rede die met hartelijk ap plaus begroet werd, werden door de Voorburgsche Chr. Zangvereeniging ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 22'/»»cent Ingezonden Mededeeiingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Binnenland. Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging van de Ongevallenwet 1921, waarbij de eigen geneeskundige diensten van ondernemingen worden erkend. Motorongeluk bij Apeldoorn. Buitenland. Jhr. Beelaerts van Blokland heeft een verklaring afgelegd over de hou ding van Nederland inzake de Vol kenbondsconventies. Bij een ontploffing in een vuurwerk- fabriekte Buenos-Ayres werden elf personen gedood. Besprekingen in den Volkenbonds raad. „Sursum Corda" eenige liederen ge zongen, waarna het pauze was, die met muziek werd afgewisseld. Rede P. Ch. v. d. Vliet. Na de pauze hield de WelEerw. heer Ds. P. Ch. v. d. Vliet van Utrecht een rede over het onderwerp: „In groot tenue". Spr. begint met op geestige wijze te beschrijven hoe we in onze jeugd de schrik onzer moeders waren door de kapotte kleeren en vertelt dan hoe we later ons knelden in een mooi pakje, speciaal om het vrouwelijk ge slacht te behagen. Dan waren we op onze manier „in groot tenue". Deze uitdrukking is ontleend aan het leven der militairen. Het groot tenue be schouwt spr. niet uitsluitend als te zijn een vorm. Er is verband tusschen de mensch en zijn kleed. De mensch zoekt in zijn kleed een zekere gedach te te illustreeren. Slechts bij bijzon dere gelegenheden wordt het groot te nue gedragen. Spr. roept daarom do jonge menschen op om hun groot te nue te dragen. Er zit iets bijzonders in de wereld. Er zit iets geweldigs in. De wereld is als in barensnood. Na den oorlog van 1914 brak de vrede van 1918 uit, zou spr. het willen noemen. Dat ging gepaard met cultuuraanbid ding, met depressie van den gods dienst. Daarom: in groot tenue, d.w.z. laat zien wie ge zijt. gij die het krui9 van Christus genomen hebt. Zulks ge schiedt nog te weinig. In vele krin gen is een vroomheid, die geen gods vrucht is. Er is een geweldige afval in het Koninkrijk Gods. Het eenige groo te middel tegen deze kwaal is: Zijn die we zijn. We moeten eerlijk zijn. Die Christus verworpen heeft, ga uit ons midden weg. Ons groot tenue is dat van den boe teling met het merkteeken van het kruis en het is groot, omdat het als versiersel draagt: „Mijn genade is U genoeg". Onze levensopenbaring moet zoo zijn, dat we herkend worden. Zoo worden we het keurcorps des Konings en vragen of Hij zelf ons inspectee- ren wil. Onze troost zal zijn: Heb goe den moed, ik heb de wereld overwon nen. Rede Ds. C. W. J. v. Lummel. Nadat de muziek zich nog eens had laten hooren, sprak de WelEerw. heer Ds. C. W. J. v. Lummel van Zuidland over het onderwerp: De tijd, die op ons wacht. Om des tijds wille moest deze spreker zijn rede zeer bekorten. Spr. brengt in zijn rede naar voren dat door de geheele wereldgeschiede nis heen altijd de strijd gevoerd is van het licht tegen de duisternis. Die strijd is echter niet altijd met dezelfde in tensiteit gevoerd. Er zijn tijden ge weest van inzinking en tijden van verheffing. Spr. haalt daarvan ver schillende voorbeelden aan. De ver flauwing der grenzen noemt men syn- crelisme. In ons vaderland echter is er een opleving geweest van het Calvi nisme zooals geen een ander land ge kend heeft. Het hoogtepunt daarvan hebben we gehad. En nu zeggen som mige menschen dat we aardig op weg zijn naar het syncretisme, maar met zulke menschen kan spr. niet praten. Het Calvinisme is nog lang niet dood. Het heeft nog een groote taak. Hier in het midden van de Calvinistische jon gelingschap wil spr. niet denken aan het syncretisme, maar aan de roeping die zij hebben. Spr. wekt hen op vast en onwankelbaar te staan in het ge loof. in den dienst van God, in wiens hand de gangen der eeuwen zijn. Hiermede was de samenkomst ten einde. Ze heeft onze jongelingschap vn eer aangemoedigd tot het werk, dat speciaal in de wintercampagne wacht. Ds. van Lummel eindigde men dank gebed. DE INDISCHE DOODVONNISSEN. De besturen van SJ)JLP. en N.V.V. hebben, naar het Volk in bun

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1