CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Bs,b jaargang.
VRIJDAÜ 2 SEPTEMBER rJ2
NUMMER 2221
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
't' Vorderingen op vreemde
mogendheden.
Het verslag van de Rekenkamer
over 192ü geeft op veel punten een
aardigen kijk op dingen die men ge-
wbonlijk niet ziet.
Ieder weet, dat door den oorlog en
de jaren die daarop volgden onze
schuldenlast enorm is toegenomen en
dat er zelfs een tijd geweest is waar
op men ernstig vreesde voor een
staatsbankroet. Wij zijn nog onze Rq-
geering, en vooral oud-Minister Colijn,
dankbaar dat met vaste hand werd
ingegrepen.
Maar dat wij ook nog zeer aanzien
lijke vorderingen op vreemde mo
gendheden hebben dat wordt wel eens
over het hoofd gezien. De uitgaven ten
behoeve van krijgsgevangenen en
vluchtelingen zijn voor een groot deel
reeds terug betaald. Maar er zijn ook
nog andere vorderingen welke nog
niet betaald zijn.
Zoo heeft België nog een schuld van
ƒ37.438.000 dat met jaarlijksche an-
nuiteiten van /2.233.C-32 (rentevoet 5
wordt afbetaald. België heeft dus nog
eenige jaren voor den boeg. alvorens
de schuld geheel is afgelost.
Duitschland heeft nog een schuld
van ƒ34.347.48, maar op het oorspron
kelijk bedrag van ƒ1.426.010.91 is reeds
afgelost ƒ1.391.663.43.
De schuld van China is ƒ21.091.15
::A groot. Hiervan is nog niets afgelost en
over rentevergoeding wordt nog steeds
onderhandeld.
Aan Polen is een kleedingcrediet
verstrekt waarvan nu nog 8.886.999.66
uitstaat. Dit bedrag wordt in 10 jaar
termijnen afbetaald.
Op het voormalig Oostenrijk-Honga-
rije heeft Nederland nog een vordering
van ƒ177.348.37. Het baart moeilijkhe
den, om uit te maken welk deel ieder
der rijken Oostenrijk en Hongarije be
talen moet dan wel of een deel door
anderen moet betaald worden.
Oostenrijk zelf kreeg een voorschot
van ƒ16.937.882.47 waarvan een afbe
talingsregeling is gemaakt.
Hongarije heeft nog een schuld van
ƒ76.486.42.
Joego-Slavië heeft nog de volle
schuld te betalen 171.100.67. Sedert
1 April 1921 is geen rente betaald,
zoodat deswege reeds een schuld van
ƒ59.176.86 is ontstaan.
Polen heeft met inbegrip van rente
een totaal schuld van 520.490.
welk bedrag op 1 Jan. 1940 afgelost
moet zijn.
Bepaald onwillig is Rusland. Dit
heeft een totaal schuld van
666.807.44. Vermoedelijk zal Neder
land dit bedrag wel moeten afschrij
ven, tenzij de Sowjet-Regeering nog
eens door een andere vervangen
mocht worden.
Wanneer men deze sommen samen
telt, vormen zij een niet onaanzien
lijk deel van onze staatsschuld. Daar
op mag ook wel eens de aandacht ge
vestigd worden.
STADSNIEUWS.
GEMEENTERAAD.
Vergadering van den Gemeenteraad
op Dinsdag 6 September 1927, des na
middags te twee uur.
Dé vergadering zal, zoo noodig, des
avonds worden voortgezet.
Te behandelen onderwerpen:
1. Beëediging en installatie van de
nieuw benoemde raadsleden.
2. Benoeming van vier wethouders
(vacatures: de H. H. A. Mulder, J. B.
Meijnen, Aug. L. Reimeringer en J. F.
X. Sanders).
3. Benoeming van drie leden van dc
Commissie van Financiën en uit dezen
van den voorzitter (vacatures: de H.H.
B. J. Huurman, H. W. Spendel en J.
Splinter Gzn).
4. Benoeming van twee leden van de
Cbmmissie van Fabricage, (vacatures:
de H.H. H. W. Spendel en A. J. Scho-
neveld).
5. Benoeming van twee leden van de
Commissie voor het Openbaar Slacht
huis, (vacatures: de H.H. J. Wilbrink
en Th. M. W. Bergers).
6. Benoeming van twee leden van
de Commissie voor het Marktwezen,
(vacatures: de H.H. T. Groeneveld en
J. A. van der Reijden).
7. Benoeming van twee leden van
de Commissie voor het oud-archief,
(vacatures: de H.H. J. A. van Hamel
en Th. B. J. Wilmer).
8. Benoeming van drie leden van de
Commissie voor de Huishoudelijke
verordeningen en uit dezen van den
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeeiingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentien bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Voorzitter, (vacatures: cle H.H. K.
Sijtsma, Mr. D. A. van Eek en Th. B.
J. Wilmer).
9. Benoeming van twee leden van de
Commissie voor de Strafverordenin
gen. (vacatures: de H.H. Mr. D. A. van
Eek en P. P. Deumer).
10. Benoeming van vier leden van
de Commissie voor het Onderwijs.
11. Benoeming van vier leden van
de Commissie voor de Stedelijke Fa
brieken van Gas en Electriciteit, (va
catures: de H.H. F. Eikerbout, Mr. D.
A. van Eek, B. J. Huurman en H. W.
Spendel).
12. Benoeming van vier leden van
de Commissie van Beheer over de ge
stichten „Endegeest", „Voorgeest" en
„Rhijngeest" (vacatures: de H.H. B. J.
Huurman, M. Dubbeldeman, Th. B. J.
Wilmer en Mevr. H. W. B. van Itallie
van Embden).
13. Benoeming van twee leden van
de Commissie van Beheer over het
Grondbedrijf (vacatures: de H.H. H.
W. Spendei en A. J. Sclioneveld).
14. Benoeming van vier leden van
de Commissie voor den Geneeskundi
gen Dienst en den Keuringsdienst van
Waren, (vacatures: de H.H. B. J. Huur
man. Th. B. J. Wilmer, T. Groeneveld
en Mevr. H. Dietrichr-de Rooy).
15. Benoeming van drie leden van
de Commissie van onderzoek der be
zwaarschriften tegen aanslagen in 't
Vergunningsrecht en uit dezen van
den voorzitter, (vacatures: de H.H. Dr.
B. D. Eerdmans, E. J. Coster en A. J.
Schoneveld).
16. Benoeming van vier leden van
de Commissie voor het Stedelijk Mu
seum „De Lakenhal", (aftredend: de
H.H. Dr. J. A. J. Barge en Dr. G. J.
Boekenoogen; vacatures; de H.H. J. A.
van Hamel en B. J. Huurman).
17. Benoeming van vier leden van
het Bestuur der Stedelijke Werkinrich
ting, uit de leden van den Raad, (va
catures: de H.H. K. Sijtsma, E. J. Cos-
ter, Mevr. H. Dietrichde Rooij en de
heer J. J. van Stralen).
18. Benoeming van een lid van het
Bestuur der Stedelijke Werkinrich
ting, buiten de leden van den Raad,
(aftredend: de heer A. Bisschop).
19. Benoeming van een Commissaris
der Gemeentelijke Bank van Leening
(vacature: de heer Th. B. J. Wilmer).
20. Benoeming van een lid en van
een plaatsvervangend lid van de Com
missie van onderzoek, bedoeld in art.
22 van het Reglement voor de werk
lieden in dienst van de gemeente Lei
den, (vacatures: de H.H. P. Heems
kerk en F. Eikerbout).
21. Benoeming van een voorzitter en
van een plaatsvervangend voorzitter
der Commissie van advies, bedoeld in
art. 35 van de verordening, regelende
den rechtstoestand van de ambtena
ren der gemeente Leiden, (vacatures:
de H.H. K. Sijtsma en P. Heemskerk).
22. Benoeming van vijf leden en vijf
plaatsvervangende leden der Commis
sie, bedoeld in art. 2, le lid, sub. 3.
der verordening, houdende Reglement
voor de Commissies van Advies be
treffende de arbeids- en dienstvoor-
waarden van het personeel in dienst
van de gemeente Leiden, (vacatures:
de H.H. F. Eikerhout, J. Wilbrink, P.
Heemskerk, Dr. B. D. Eerdmans en H.
J. Baart, en de H.H. B. J. Huurman, J.
Splinter Gzn., Th. M. W. Bergers, K.
Sijtsma en F. Ivooistra).
23. Benoeming van twee leden van
het Bestuur der vereeniging tot in
standhouding van het Leidsch Mu
ziekcorps, (vacatures: de H.H. K. Sijts
ma en Dr. B. D. Eerdmans).
24. Benoeming van een lid van het
Bestuur der vereeniging „Kennis is
Macht", (vacature: de heer K. Sijtsma)
25. Benoeming van een lid der Com
missie van Toezicht op het Middel
baar Onderwijs (aftredend: de heer
Mr. H. M. A. Coebergh).
26. Benoeming van een leerares in
de oude talen aan het Gymnasium,
voor den cursus 19271928.
27. Benoeming van een ieerares in
de aardrijkskunde aan het Gymna
sium, voor den cursus 1927—1928.
2S. Benoeming van een leeraar in de
wiskunde aan het Gymnasium, voor
den cursus 19271928.
29. Verdeeling van den Raad in Sec
tiën.
GEMEENTEZAKEN.
Com. v. Toez. Middelb. Onderw.
Deze Com. beveelt in de vacature
Mr. H. M. A. Coebergh aan behalve
den aftredende Mr. C. J. M. H. Bol-
sius.
Bestuur Sted. Werkinrichting.
In de vacature van lid buiten den
Gemeenteraad worden aanbevolen A.
Bisschop (aftr.) en A. de Koster.
Sted. Museum De Lakenhal.
In de Comm. voor De Lakenhal wor
den aanbevolen;
a. voor de vacature Prof. Dr. J. A
J. Barge: Prof. Dr. J. A. J. Barge en
Prof. Dr. L.' Knappert.
b. voor de vacature Dr. G. J. Boe
kenoogen: Dr. G. J. Boekenoogen en
Ir. M. C. F. J. Cosijn.
c. voor de vacature J. A. van Ha
mel, die zitting had als lid van den
Gemeenteraad en als zoodanig is af
getreden, de H. H. Ir. A. G. Bosman
en Mr. A. J. Romijn.
d. voor de vacature B. J. Huurman,
die herbenoemd is als lid van den Ge
meenteraad en als lid zitting had, de
H.H. B. J. Huurman en T. S. Goslinga.
Comm. voor „Endegeest", „Voor-
geest" en Rhijngeest".
In deze Comm. worden ter benoe
ming aanbevolen:
Vacature-B. J. Huurman: lo. B. J.
Huurman. 2o. J. G. van Es.
Vacature-M. Dubbeldeman: lo. F.
Kooistra. 2o. T. Groeneveld.
Vacature-Th. B. J. Wilmer: lo. Th.
B. J. Wilmer. 2o. Mr. A. F. L. M. Tepe.
Vacature-Mevr. H. W. B. van Itallie
—van Embden: lo. J. Wilbrink. 2o. Ir.
A. G. Bosman.
Comm. Bank van Leening.
Als Comm. voor de Gem. Bank van
Leening worden door B. en W. aanbe
volen Th. B. J. Wilmer (aftr.) ep B. J.
Huurman.
Leeraar oude talen Gymnasium.
Hiervoor worden door B. en W. ter
benoeming voorgedragen;
1. Docts. A. J. Koster te Boskoop.
2. Docta. J. B. Zwaardemaker te
Amsterdam.
Tij del. leeraar aardr.kunde en
wiskunde Gymnasium.
Als zoodanig wordt wegens klasse
splitsing voor den cursus 19271928
aanbevolen: Mej. Dr. C. H. Kool en Dr!
J. D. A. Boks, beiden ook voor den
cursus 1926—1927 tijdelijk werkzaam
geweest.
DE 3 OCTOBER FEESTEN.
Het Bestuur der 3 Oetober-vereeni-
ging richt zich tot Tie Stedelijke Zang-
vereenigingen met het volgend schrij
ven:
Der gewoonte getrouw, zal ook dit
jaar weer een belangrijk nummer van
de feestviering van den 3 October-dag
zijn: 's Morgens 8 uur Koraal in het v.
d. Werffpark.
De buitengewone belangstelling van
de zijde van het publiek bewijst wel,
dat deze uitvoering ten zeerste wordt
gewaardeerd. Noodig echter is het,
dat de deelname veel grooter wordt.
Ieder Leidenaar, van welken rang en
stand, met lust tot zingen,- moest 's
morgens op het appèl zijn en de uit
voering maken tot een indrukwekken
de betooging.
Daartoe roept het Bestuur der 3 Oc-
tober-vereeniging evenals het vorige
jaar u op. Verleent uw medewerking;
wekt uw vrienden en kennissen op tot
deelname, opdat de nieuwe directeur
de heer Leo Mens, een talrijke schare
zangers en zangeressen mag leiden.
Gaarne ontving het Bestuur zoo
spoedig mogelijk mededeel ing, of op
de medewerking van uw vereeniging
gerekend kan worden, om dit in het
programma te vermelden.
HET REVOLVERDRAMA.
De rechercheur van politie G. D., die
eenige dagen geleden in beschonken
toestand met een dienstrevolver heeft
geschoten, is door den burgemeester
uit den politiedienst ontslagen.
R.-K. H.B.S.
Naar wij vernemen, werden nog de
volgende leeraren voor de R.K. H.B.S.
benoemd: behalve drs. Balduinus de
Goede O.F.M., thans leeraar aan het
Gymnasium te Venray, tot leeraar in
geschiedenis en Engelsch, aan wien
tevens de leiding is opgedragen; P.
Haanappel, leeraar M. O. te Rijswijk,
tot leeraar in de aardrijkskunde; W.
Vlaming, leeraar M. O. te Utrecht, tot
leeraar in het Duitsch; M. Bertels,'lee
raar M. O. te Den Haag, tot leeraar in
het teekenen; S. Casteleijn, leeraar M.
O. in lichamelijke oefeningen te Lel
den.
EEN 16-JARIGE JONGEN VER
DWENEN EN WEER TERECHT.
Gistermorgen is bij de politie aan
gifte gedaan van de geheimzinnige
verdwijning van een 16-jarige jongen
uit den Haag.
Een vijftal jongens, de 17-jarige D.
v. d. V., de 14-jarige W. v. d. V., de 16-
jarige Theo v. d. H. en Frans v. d. H.
en een onbekende waren meegegaan
met de verhuisauto van de expeditie
firma v d. V. uit de Helmerstraat te
Den Haag- Men reed van Zwolle naar
Utrecht, waar de radiateur werd bij
gevuld en vandaar ging men naar
Leiden, waar wederom water moest
bijgevuld worden.
Toen de chaufeur bij die gelegen
heid in den auto keek, bemerkte hij
tot zijn groote verbazing, dat er in
plaats van vijf jongens vier lagen te
slapen.
De 16-jarige Frans v. d. H. was ner
gens te vinden.
De chauffeur wekte de andere jon
gens, doch deze wisten ook voor de
verdwijning van hun vriend geen op
lossing te vinden.
Alleen wist een van het viertal ze
ker, dat Frans bij het verlaten van
Utrecht nog rustig lag te slapen.
Oogenblikkelijk stelde de chauffeur
de Leidsche politie van de geheimzin
nige verdwijning in kennis.
Niet het geringste spoor van den
jongen was te vinden.
De weg tusschen Leiden en Utrecht
is door uc politie per motor geheel af
gezocht, maar geen enkele aanwijzing
werd er geconstateerd.
De broer van den verdwenene ver
klaarde echter, dat hij meermalen be
merkt had, dat Frans in zijn slaap
wandelde en aan nachtmerries leed.
In dit verband is ook opmerkens
waardig dat hij zich herinnerde even
wakker geweest te zijn doordat hij
van iemand een trap kreeg. Hij was
echter dadelijk weer ingeslapen.
Men vreesde reeds een ongeluk. De
ouders zaten in ongerustheid over
hun zoon, zooals begrijpelijk is. Het is
echter goed afgeloopen.
Om kwart over twee gistermiddag
werd de politie telefonisch door den
vader van den vermisten jongen in
kennis gesteld, dat zijn zoon juist was
gearriveerd
Volgens de jongen zou het geval
zich als volgr hebben toegedragen:
In Nijkerk heeft de auto gestopt om
water in te nemen Alle jongens stt,p
ten uit en Frans maakte een kerto
wandeling. Toen hij terugkwam be
merkte hij tot zijn groote verbazing
en schrik, dat de auto reeds vertrok
ken was.
Hij heeft toen een tijd rondgeloopen
en is later in den ochtend per trein
naar Den Haag gegaan, waar hij te
gen 1 uur aankwam.
Daar deze lezing in strijd is met de
mededeeiingen van den chauffeur van
den auto, stelt de politie thans een
nauwgezet onderzoek in naar de wa
re toedracht der geschiedenis.
De jongen was geheel ongedeerd.
Vanmorgen is alhier aangehou
den J. O. op verzoek van de officier
van justitie te Den Haag.
De 35-jarige wielrijder P. H. E. is
op de Mare bij het passeeren van een
handwagen in het water terecht ge
komen. Hij is door den bestuurder
van den handwagen D. M. er uit ge
haald.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Damesvulpenhouder, huissleut els,
rijwielbelastingplaatje, rijwielbelas-
tingplaatje in etui, rozenkrans, pakje
hoefstiften, paar bruine lage kinder
schoenen, stroo-dameshoed, doublé
armbandje, roode gummi damesman
tel, rijwielpomp, damesceintuur, zil
veren beursje met inhoud, elastieken
sportriem, imitatie paarlen halsket
ting met dito armband, nieuwe zak
doek, reserve-velg met band van een
„Ford" auto, Goudsche kaas, dames
handschoen, portemonnaie met inhoud
portemonnaie (ledig), zakschaartje, R.-
K. kerkboekje in etui, kindertaschje
inh. zakdoek, kindertaschje (ledig),
damestaschje met inhoud, nieuw jon
genspakje, nikkelen tabaksdoos, dou
blé vulpotlood, kam in etui, bril, bril
in hoornen montuur, paarlen rozen
krans in etui, studieboek „Organothe
rapy in general practice", jakje inh.
ondergoederen en een flesch, bruine
overjas, alpacca beursje met inhoud,
nikkelen rozenkrans in etui, portret
broche, eenig geld en een zilveren R.-
K. medaille, jongenstrui, pakje inli.
fluweelen linten, luxe broche, gouden
kettingbroche, zakje inh. 2 strengetjes
wol, Yale sleutel, bronzen medaille,
bruin kinderschoentje, armbandhor
loge in lederen riem, zilveren broche
met 3 kwastjes, boterhammesje, oud-
heerenrijwiel, pakje badgoed, bank
biljet van 10, Engeische sleutel, nik
kelen horloge, gulden, honden.
Gevonden in de Electrische tram
(stadslijn): Gouden ring met mono
gram, gouden vulpotlood, bankbiljet
van 10, portemonnaie inh. postzegels'
damesparapluie, dameshandschoenen
Gevonden in het Postkantoor: Rijks
daalder, parapluie.
Terug te bekomen en inlichtingen te
verkrijgen ten politiebureele alhier,
eiken werkdag, behalve Donderdag en
Vrijdag, tusschen 1 en 3 uur n.m.
BINNENLAND.
ECONOMISCH URGENTIE
CONGRES.
De Alg. R.-K. Werkgeversvereni
ging houdt Maandag 19 September in
hotel „De Twee Steden" te 's-Graven-
Belanorijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
De deputaten der Geref. Synode In
zake uitbonw van de belijdenis zijn
tot de conclusie gekomen, dat tot de
zen stap niet moet worden overge
gaan; de commissie van rapporteurs
ondersteunt dit voorstel.
Buitenland
Gisteren is de 46ste zitting van den
Vclkenbondsraad te Genève geopend.
Vandervelde is in verband met de
üranc-tireurskwestie dringend uit Ge
nève naar Brussel teruggeroepen.
Overstromingsramp in Galicië.
Overstroomingen in Rijnland.
De Ver. Staten zullen 48 nieuw 2
bombardementsvliegtuigen bouwen.
hage een economisch urgentie-congres
Het Tweede Kamerlid de heer H. G.
M. Hermans verdedigt de volgende
conclusies:
Ten aanzien van zijn handelspoli
tiek verkeert ons land in een zeer na-
deelige uitzonderingspositie. Tegen
over de ver doorgevoerde handelsbe
lemmeringen in alle andere landen,
stelt het een nagenoeg vrije markt.
Dit schept voor den Nederland-
schen arbeid den toestand van een
voortdurende abnormale concurrentie.
Terwijl die arbeid in het buiten
land tegenover hoog beschermde me
dedingers is geplaatst, wordt zijn po
sitie nog meer verzwakt doordat ge-
noemde uitzonderingspositie aan de
zelfde mededingers dumpingpraktij
ken op de binnenlandsche markt ver
gemakkelijkt en hem bovendien, ook
voor de toekomst, ook nog een voor
sprong doet krijgen bij de rationali
satie der bedrijven.
Het duurtepeil van ons land in de
laatste jaren, tlat de loonen noodza
kelijk hooger doet zijn, dan in andere
landen, bewijst, dat tegenover deze
groote nadeelen geen of althans geen
noemenswaardige voordeelen staan
voor de massa des volks.
Zoolang ons land dat wegens
zijn gunstige ligging ten aanzien van
het wereldverkeer en wegens de be
kwaamheid zijner bedrijfsleiders en
arbeiders in industrie en landbouw
door vrij ruilverkeer wordt gebaat,
van dit vrij ruilverkeer is uitgesloten,
dienen van overheidswege, tot be
scherming van het algemeen welzijn,
maatregelen van noodweer te worden
genomen tegen de funeste gevolgen
voor ons land van een toestand al9
boven geschetst.
Mr. M. P. L. Steenberghe, di
recteur van Van Purgenbroeks Tex-
tiel-Maatschappij te Goirle, komt tot
de volgende conclusies:
Ten gevolge van verschillende oor
zaken, speciaal voortvloeiend uit den
wereldoorlog en het Vredesverdrag,
zijn de laatste jaren de handelsbelem
meringen tot een dergelijke hoogte
opgevoerd, dat een internationale
voorziening noodzakelijk werd ge
acht.
De Internationale Economische
Conferentie van den Volkenbond heeft
getracht die voorziening te brengen,
doch is er slechts in geslaagd een eer
ste internationale toenadering op eco
nomisch gebied te bereiken. De reso
luties der conferenties spreken niet
van algemeenen internationalen vrij
handel; zij verzetten zich niet tegen
reciprociteit en bescherming tegen
abnormale concurentie.
Algemeene toepassing van vrijen
invoer, een ruime tolunie of eene be-
teekenende verlaging der invoerrech
ten is in de eerste jaren niet te ver
wachten; zelfs op de zeer gematigde
resoluties der Economische Conferen
tie is door verschillende landen in
breuk gemaakt.
Het economisch ontwapend Neder
land zal rekening moeten houden met
ten blijvende bewapening van het
buitenland. Het zal, zonder daardoor
met de resoluties der Economische
Conferentie in strijd te komen, zoo
spoedig mogelijk moeten overgaan tot
het instellen van een dubbel tarief
van invoerrechten en tot het nemen
van maatregelen tot afweer van ab-
normalen invoer, voortvloeiend uit
dumping, valuta-concurrentie en an
dere tijdelijke en abnormale oorzaken
KONINGINNEDAG IN INDIë.
De audiëntie ten paleize bij gele
genheid van den verjaardag van H.
M. de Koningin is met de gebruikelij
ke ceremoniën geopend, aldus wordt
uit Batavia gemeld.
Mr. Neytzell de Wilde, de
voorzitter van den Volksraad, wees er
in zijn toespraak op, dat de installa
tie-rede van den gouverneur-generaal
vooral in inheemsche kringen ver
wachtingen gewekt haii, waarvan de
