CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
8,,e JAARGANG
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1927
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per weekI 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22'/t cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Het merkteeken van het Beest.
De tijd waarin wij leven kenmerkt
zich door een steeds sterker wordend
organisatieleven op alle gebied. De be-
teekenis van den enkeling wordt ge
durig geringer; deze beeft slechts
waarde als hij zich laat inlijven in het
groote geheel en steeds hechter wor
den de banden waarin het godsdien
stig, staatkundig en maatschappelijk
leven wordt vastgeklonken.
Velen vragen zich met bezorgdheid
af. waar dat heen moet en of een der
gelijke ontwikkelingsgang wel is in
overeenstemming met het Woord en
den wil Gods En bij vele Christenen
leven, min of meer bewust, gedachten
zooals we die in een onzer kerkelijke
bladen op de volgende wijze geformu
leerd vonden;
De groepen van menschen met gelij
ke belangen zijn zich de laatste tien
tallen van jaren hoe langer hoe meer
gaan vereenigen.
Eerst waren die organisaties zuiver
plaatselijk en volkomen heer en mees
ter in hun eigen kring. Er was geen
verband met andere soortgelijke licha
men op andere plaatsen. Toen kwam
er de drang om zich als vereenigingen
aan te sluiten in een landelijk ver
bond.
Allengs groeide dit verband van
vereenigingen uit tot een verbond van
afdeelingen; en, hadden de afdeelin-
gen eerst nog veel zeggenschap, de
organisatie centraliseerde zich op
zulk een wijze, dat men plaatselijk
niet veel meer beteekenen kon, zon
der het centrale bestuur.
En geestverwante bonden in het
land sloten zich daarna aan bij. of
vormden een bond van bonden, met
een opperbestuur.
In andere lanclen ging het net als
in Nederland. En was er voorheen
geen contact van de centrale bonden
der verschillende landen, thans vindt
men op allerlei terrein internationale
organisaties met millioenen leden en
millioenen gelds.
Verder ziet men ook in de geld- en
bedrijfswereld allerlei combinaties en
samentrekkingen en afspraken ont
staan, tot ver over de grenzen van het
land heen.
Liet voorheen de regeering zich niet
in met die zucht tot vereeniging, nu
stelt de regeering van stad en dorp en
land belang in dit streven, bevordert
het en houdt er in haar bemoeiingen
rekening mede; benoemt uit.de bon
den commissies van advies of overleg.
Ja, overwoog reeds de vraag van wet
telijke regelingen op het gebied van
het maatschappelijk leven.
De Staten sloten zich aan bij den
Volkenbond en deze beraadslaagt te
Genève met de vertegenwoordigers
der internationale bonden en der ver
schillende regeeringen.
De besluiten van den Volkenbond
gaan met den steun der afgevaardig
den naar de regeeringen terug en de
zen zullen in den regel trachten het
advies van den Volkenbond in prak
tijk te brengen.
Nog een paar stappen verder en we
hebben oppermachtige kapitalistische
trusts en maatschappijen eenerzijds,
en streng gecentraliseerde internatio
nale bonden anderzijds. Waarvoor we
bevreesd moeten zijn; „niemand mag
koopen en verkoopen zonder het merk
teeken van het beest (Openb. 13 17).
Daartoe behoeven slechts verplicht
lidmaatschap, bedrijfsorganisatie en
medezeggenschap, nationaliseering v.
den arbeid en taakverdeeling der be
drijven te worden ingevoerd en bij
eenige reglementswijzigingen in het
volkenbondsstatuut is er plaats en
taak voor een oppergebieder, in den
zin van Openb. 13. Want de maat
schappijen en organisaties, die niet
met God en Zijn Woord rekening hou
den zijn overwegend sterker, zoodat 't
geen twijfel overlaat, wie in den we-
reldmachtigen bond zal heerschen; de
geest uit den afgrond.
En dan, dan is het gedaan met heel
onze Christelijke levensopenbaring in
kerk en staat, in school en maatschap
pij. De heerschappij van den anti
christ wordt dus door den drang naar
organisatie bevorderd en zoo banen
christenen, satan den weg.
Wat valt er tegen een dergelijke re
deneering als wij boven weergaven op
te merken? Ligt inderdaad in den
drang, naar organisatie het groote ge
vaar en zou het derhalve maar het
beste zijn, indien de menschen zonder
eenigen band als losse individuen
naast elkander gingen leven?
Wie dit laatste beweren moge, de
Christen zeker niet. Hij gelooft in een
God die uit éénen bloede het gansche
geslacht der menschen heeft gescha
pen; hij weet dat daar is solidariteit
in de zondeschuld maar ook gemeen
schap der heiligen. Hij ziet de maat
schappij als een organisch geheel, op
gebouwd uit de gezinnen als de cellen.
Alle individualisme is hem vreemd;
deze is veeleer een plant van revolu
tionairen bodem.
De Christelijke liefde moet zijn het
saambindende element in het leven
van individuën en volken; zij gaat uit.
tot alle menschen. Daarom loochent
de Christen echter de antithese niet;
hij is daarvoor te veel werkelijkheids-
mensch.
Hij vindt de antithese geen ideaal
want hij zou wel wenschen dat allen
met hem de knie voor Jezus bogen.
Doch hij weet dat dit niet zoo is, en
dat de leuze „voor of tegen den Chris
tus" de burgers van hetzelfde land in
twee groepen verdeelt, en met dit feit
houdt hij rekening. En de tegenstan
der, hoezeer hij met den mond de anti
these ontkent, bevestigt haar, bestaan
telkenmale met de daad.
Het gaat nu eenmaal in de wereld
geschiedenis om het tweeërlei merk
teeken; en hoe meer wij de voleindina
naderen, des te scherper worden de te
genstellingen.
Daar zijn eenerzijds „de kleinen en
de grooten. en de rijken en de armen,
en de vrijen en de slaven, (wien) een
merkteeken gegeven wordt op hun
rechterhand of op hun voorhoofd":
het merkteeken van het Beest (Openb.
13 16. 17). Maar anderzijds zijn daar
de volgelingen van het Lam: de „hon
derd vier-en-veertig duizend, die Zijn
naam en den naam Zijns Vaders op
hunne voorhoofden droegen": het
merkteeken van het Lam (Openb. 14
:1)
Men ziet uit deze verzen, die vlak
op elkaar volgen, welke tegenstelling
de ziener van Patmos op het oog heeft.
Het gaatjiier niet om de vraag: orga
nisatie al dan niet, maar om de al-
lesbeheerschende antithese: het merk
teeken van het Lam of van het Beest,
geloof en ongeloof.
Voor het organisatieleven volgt hier
uit dat we tegenover de organisaties
die het merkteeken van liet Beest dra
gen moeten stellen de organisaties,
die leven uit het beginsel van het
Lam. Dit is onze dure roeping.
Of wij er dan in slagen zullen, de
macht van het ongeloof te breken?
Met het profetisch woord voor oogen'
is het niet mogelijk deze vraag in be
vestigenden zin te beantwoorden. Er
zal voor de geloovigen der laatste da
gen een moeilijke tijd aanbreken.
De Christen vat de antithese nooit
in dien zin op, dat hij de andersden
kenden met den economischen onder
gang zou bedreigen. Maar de Anti-
Christ doet dat wel. Niemand zal mo-.
gen koopen en verkoopen zonder het
teeken van het Beest. Alle handelsver
keer met de geloovigen moet worden
afgebroken. Zij worden totaal geboy
cot. Zij zijn geheel op eigen economi
sche krachten aangewezen.
Doch zij dit laatste dan voor hen een
aanmaning, in eigen kring saambin
ding te zoeken tegen de hen bedrei
gende gevaren, en hun eigen organisa
ties zoo sterk mogelijk te maken. Hoe
donker ook de tijden mogen worden,
de uiteindelijke overwinning is niet
aan het Beest, maar aan het Lam!
Een goed beginsel.
Italië heeft onlangs een nieuw wet
boek van den Arbeid gekregen: de
Carta del Lavoro, w-elks bepalingen
in veel opzichten 't ideaal der Chris-
telijk-sociale beweging benaderen. Het
kenmerkende dezer nieuwe Arbeids
wetgeving is namelijk, dat zij niet
staat op het standpunt van den klas
senstrijd, doch uitgaat van de gelijk
gerechtigdheid van werkgevers en
werknemers en hun organisaties. En
beide partijen werken op loyale wijze
mede aan de uitvoering dezer wetten.
Ook de werkgevers. In de „Times"
stond onlangs een artikel, waarin ge
zegd werd, dat de toestand in Italië
niet zoo rooskleurig is als men van
fascistischen kant wel voorstelt. Da
delijk daarop kwam echter de tegen
spraak.
De heer Benni, voorzitter van het
algemeen fascistische vakverbond van
de Italiaansche nijverheid, heeft aan
de Times een telegram gezonden,
waarin hij zegt, dat het blad zich ver
gist, als het spreekt van de teleurstel
ling van de Italiaansche industriee-
len over het feit, dat hun organisaties
op gelijken voet behandeld worden
als de vakvereenigingen der werklie
den. De Italiaansche fabrikanten, zoo
zegt het telegram verder, zijn de fas
cistische regeering ten zeerste dank
baar, dat zij in de fabrieken de orde,
de tucht en het gezag heeft hersteld.
Zij hebben trouw bijgedragen tot de
vaststelling van de vakvereenigings-
wetten en werken van ganscher harte
mee aan de toepassing ervan, ver
heugd en trotsch, dat de fabrikanten
verenigingen en de werkliedenver
bonden gelijkelijk door den staat tot
medewerking zijn opgeroepen, in een
gemeenschappelijke» geest van sa
menwerking, om het hoogste belang
van de natie te dienen en de Italiaan
sche productie te versterken en te
volmaken.
Nu is het niet onze bedoeling, het
pleit te voeren voor letterlijke over
neming van het Italiaansche Charter
van den Arbeid in ons land. Daarvoor
zijn de toestanden in beide landen te
verschilend.
Doch het beginsel, waarop de
ze wetgeving berust, is juist: geen
klassenstrijd, doch samenwerking en
toenadering tusschen de verschillen
de standen, waaruit de maatschappij
bestaat. Deze kan niet anders dan ze
genrijk werken.
STADSNIEUWS.
GEMEENTE-WONINGEN.
Door den heer Van Stralen wordt
den Raad verlof verzocht de volgende
vragen tot B. en W. te mogen richten:
Villen Burg. en Weth. meedeelen
of het juist is dat vanwege de Stich
ting tot Beheer enz., van Gemeente
woningen aan een aantal bewoners
van gemeentewoningen aanzegging is
gedaan dat zij zoo spoedig mogelijk
hun woning moeten verlaten?
Indien zulks juist is willen B. en
VV. dan meedeelen welke motieven er
toe hebben geleid, om aan meerge
noemde bewoners, van wie er ver
scheidene reeds een groot aantal ja
ren hun tegenwoordige woning bewo
nen, thans plotseling aanzegging te
-doen dat zij hun woning moeten ver
laten, daardoor onrust in de betrok
ken gezinnen brengende omtrent hun
ne huisvesting?
DE PRIJZEN DER GASCOKES.
Aan den Raad is het volgende adres
verzonden:
Geven eerbiedig te kennen onderge-
teekenden J. H. Nijhuis en W. C. H.
van Kesteren, resp. voorzitter en se
cretaris van den Ned. R.-K. Volks
bond afd. Leiden te Leiden;
dat het hun is opgevallen dat de di
rectie van de Stedelijke Lichtfabrie
ken de prijzen van de gascokes heeft
verhoogd met ingang van Maandag
22 Aug., van welke verhooging werd
melding gemaakt op Zaterd. 20 Aug.;
dat zij meenen, dat deze handelwij
ze niet is in het belang van de bur
gerij;
dat zij bovendien van meening zijn,
dat bij het bepalen van prijzen bij ge
meentelijke instellingen, instellingen
die toch in het leven worden geroe
pen om de belangen der burgerij te
dienen en niet om winst te maken,
dat daarbij niet op de eerste plaats
de wet van vraag en aanbod mag gel
den, maar wel de productiekosten;
dat daarom ook meer gelet dient te
worden op de behoeften van de bur
gerij, dan wel wat het meest winstge
vend is;
dat zij daarom van meening zijn,
dat het maken van giel cokes slechts
dan mag worden toegestaan, wanneer
in de behoefte aan gascokes voor
huisbrand voldoende is voorzien.
Redenen waarom zij UEdelachtba-
ren beleefd verzoeken te willen be
werken, dat de prijsverhooging voor-
loopig wordt ingetrokken b.v. tot 15
September a.s. en in vervolg bij de
prijsbepaling met bovenstaande wordt
rekening gehouden en dat de gietco-
kesproductie zoo wordt bepaald, dat
in de behoefte aan gascokes voor
huisbrand voldoende kan worden
voorzien.
LEIDSCHE BOND VAN 2ANG-
VEREENIGINGEN.
Op een gehouden vergadering in
café „Zomerlust" is in principe beslo
ten tot oprichting van een „Leidsche
Bond van Zangvereenigingen".
Op deze vergadering waren aanwe
zig de Gemengde Zangvereen.: „Zang
zij onze Leus", „Ex Animo", Amici-
tia", het Dameskoor „Euphonia" de
Mannenkoren: „Kunst en Vriend
schap en „De Vereenigde Zangers".
De definitieve oprichtingsvergade
ring zal plaats hebben op Vrijdag 16
Septemer.
PROF. DR. P. C. FLU.
Prof. Dr. P. C. Flu, hoogl'èéraar in
de Tropische Hygiëne en de Parasito
logie aan de Universiteit alhier, zal,
naar „De West" meldt, in September
in opdracht van de Vereeniging Insti
tuut voor Tropische Geneeskunde
RotterdamLeiden, zich voor den
tijd van drie maanden naar West-In-
dië begeven, tot het doen van onder
zoekingen en het verzamelen van ma
teriaal ten behoeve van het Instituut.
LEIDSCHE WINKELSTAND.
De bek nda zaak van den heer H. M.
Pierrot in d? Maarsmansstoeg 14 heeft
een belangrijke uitbreiding ondergaan.
Door betrekking van een gedeelte van
een naastgelegen perceel is de winkel
engeve t tweemaal zoo groot geworden.
Het is dan pok thans een prachtige rui
me winkel, waarin de verschillende ar
tikelen go.d tot hun recht komen. In
mooie groote glazen, verlichte vitrines
worden de bijouteriën uitgestald. £00-
als men weet, kan men in de zaak van
den beer Pierrot terecht voor alle mo
gelijke luxe artikelen. Tevens treft men
er aan een prachtsorteering uurwerken,
w.o. speciaal de voortbrengselen van de
moderne architectuur.
Ter gelegenheid van de heropening'
•die hedenmiddag plaats heeft gehad
cm 3 uur, wordt aan elk koop er een
herinnering uitgereikt.
Zeeer tot tevredenheid van den ei
genaar heeft de verbouwing plaats ge
had orider leiding van den heer Grfoene-
wegen, Rapenburg alhier. De vitrines
werden geleverd door den heer Batist,
Langebrug alhier.
HET ONGELUK AAN DE HAAGSCHE
SCHOUW.
Naar wij vernemen, maken de pa
tiënten van het auto-ongeluk bij de
Haagsche Schouw het ook heden goed.
Het lijkje van hut slachtoffer is dooi
de justitie vrij gegeven, en zou heden
middag naar Hilversum worden ver
voerd. waar het Dinsdag ter aarde zal
worden besteld.
Het is gebleken, dit door den gewel
digen sphok het meisje ernstige inwen
dige kneuzingen bekwam, en dat daar
de dood aan te wijten is.
Omtrent het deskundig onderzoek
naar de oorzaak van het ongeval ver-
irtemen wij, dat de mogelijkheid van slip
pen niet uitgesloten is. De ïemmenvan
de auto's, alsmede de stuurinrichting
waren volkomen in orde.
Voor het examen Hoogduitsch I..
O. is geslaagd de heer W. Wassenaar,
alhier.
Alhier is in den ouderdom van
70 jaar overleden de heer J. J. Blom,
oud-landmeter van het kadaster. De
begrafenis heeft 29 Augustus plaats
op Rhijnhof.
In de Sted. Werkinrichting zijn in
do afgeloopen week opgenomen 194
volw. pers. en 6 kinderen, totaal 200
personen.
Zekere W. S. is op de Uiterste
gracht door een ruit gevallen, waar
door hij bloedende wonden opliep in
het gezicht. S., die een beetje te ved
op had, beweerde dat K. hem door de
ruit gegooid had. Do zaak is in onder-
Eoek. Dr. Dclbare heeft S. veriDonldUn,
H. v. d. L. is achterover in hot
drie M. diepe ruim van zijn schuit „De
Stad Kampen", liggende in de Haven,
gevallen. De man had jpn wond aan
het hoofd en zal eenigen tijd rust moe
ten houden.
Bij den stalhouder Dieben is een
nuchter kalf geschut, half zwart bont,
van het vrouwelijk geslacht. Het be -st
was per ongeluk terecht gekomen bij
schipper Knol van Nieuwkoop.
—7. Aan ieder, die in relatie wenscht
te treden met den Oostenrijker Otto
Bremgartner, verblijf hebbende te
Leiden, wordt in overweging gegeven,
zich vooraf te wenden tot den Com
missaris van Politie alhier.
De Commissaris van Poiitie te
Tilburg, verzoekt degenen, die aan
H. J., A. A. ML, of C. N. Luyoregts,
wonende aldaar, goederen ,>~eletr2iu
hebben, welke niet betaald zijn gewor
den, daarvan aan hem, hetzn monde
ling, hetzij schriftelijk, kennis te wil
len geven, onder overlegging van clen
brief of de briefkaart, waarop de
bestelling, gedaan werd.
BINNENLAND.
DE KONINGIN EN DE PRINSES IN
NOORWEGEN.
Over het verblijf van Koningin
Wilhelmina en Prinses Juliana in
Bygden deelt een correspondent van
Tidens Tegn nog een en ander mee.
Op het pleintje voor het lioogge-
bergte-hotel woei de Nederlandsche
vlag. De geheele nieuwe Zuidelijke
vleugel van het hotel was voor het
gewone publiek gesloten en voor het
hooge bezoek in gereedheid gebracht.
In de garage stonden drie glanzen
de auto's met initialen en konings
kroon.
De Koningin schijnt onder den in
gespannen tocht, die voor een deel
onder minder gunstig weer plaats
had, neuralgische aangezichtspijn te
hebben gekregen, waardoor zij zich
genoodzaakt zag, niet alleen buiten,
maar ook binnen, aan tafel, een doek
om het hoofd te dragen.
Prinses Juliana zag er gezond en
bruinverbrand uit; zij heeft, aldus de
correspondent van Sidens Tegr., de
volle charme der jeugd, wanneer zij
een beetje onzeker op Noorsche bek-
sömlaarzen aan komt loopen, met een
bijzonder innemenden, half schelm-
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
De Kon, Familie dineert Zondag bij
Koning Haakon.
De intellectneele toenadering tas-
sch Nederland en België.
De winkelweek te Oegstgeest.
Door den burgemeester van Rotter
dam is het verbod van samenscholing
afgekondigd.
Buitenland
Frankrijk en Engeland zijn het eens
geworden over de vermindering van
de bezettingstroepen in het Rijnland.
Nienwe successen voor de Noorde
lijken in China.
Verduisteringen hij de Roemeen-
sche staatsdrukkerij.
schen, half verontschudigende glim
lach op_ het gelaat.
De Kóningin en haar gevolg gebrui
ken de maaltijden afzonderlijk. De
Koningin pleegt aan het hoofdeinde
der tafel te zitten en leidt meestal
met haar heldere en rustige stem, het
gesprek. Aan haar linkerzijde zit
Prinses Juliana, aan haar rechterzij
de haar adjudant. Ook hier wordt een
tamelijk strenge hofetiquette in acht
genomen. De tafel is versierd met de
typische bloemen van het hooggeberg
te. Midden op tafel staat een groote
vaas met fjeldkoningin (een prachti
ge witte schermbloem, die op rots
wanden groeit). Verder kleine vaasjes
met de bruin en rood gekleurde fjeld-
pyrola.
De Koningin staat vroeg op.
De Nederlandsche regeering heeft,
waarschijnlijk zonder dat de Konin
gin het weet, hier twee detectiven
heen gezonden. Alle nieuw aangeko
men gasten worden door de twee ge
moedelijk uitziende lieeren in stilte
scherp opgenomen. Een Hongaar, die
toevallig tegelijk met de Koningin in
Bygdin aankwam, had door het een
of ander hun achterdocht opgewekt.
Hij werd, zonder dat hij het wist, den
geiieelen nacht bewaakt; eerst den
volgenden morgen, toen hij verder
zou reizen, werd hij er opmerkzaam
op gemaakt, dat zijn bewegingen door
Nederlandsche detectiven gevolgd wa
ren.
Zondagavond bij Koning Haakon.
Uit Oslo wordt gemeld, dat de Ko
ningin daar Zondagmiddag per auto
uit Bygdin wordt verwacht. Koning
Haakon geeft 's avonds een maaltijd
op het landhuis Kongsgaard, op Byg-
doe, waaraan deelnemen Koningin
Wilhelmina, Prins Hendrik en Prinses
Juliana, met gevolg, de Nederlandsche
zaakgelastigde in Oslo met zijn echt-
genoote en de Noordsche minister van
buitenlandsche zaken met zijn echt-
genoote.
Koningin Wilhelmina vertrekt a.s.
Maandagmorgen uit Oslo en kan Dins
dagavond te Den Haag worden ver
wacht.
DE KONINGIN-MOEDER.
Naar gemeld wordt, zal de Konin
gin-Moeder eind September Haar zo
merverblijf ten paleize te Den Haag
eindigen. Alvorens Haar paleis te Den
Haag te betrekken, zal H.M., evenals
vorige jaren, eerst weer een buiten
landsche reis gaan maken, vermoede
lijk naar Italië.
EEN VROUWELIJKE WETHOUDER.
De afdeeling Deventer van de S. D.
A. P. heeft besloten, aanspraak te ma
ken op één wethouderszetel aldaar
en geen eandidaten te stellen tegen
over de twee rechtsche wethouders
en den vrijz.-democraat. Daarentegen
zal de candidatuur van den aftreden
den wethouder van den Vrijheids
bond worden bestreden. Als vertegen
woordigster van de S.D.A.P. in het
college van B. en W. zou eventueel
optreden mevrouw SaundersBlaau-
boer.
INTELLECTUEELE TOENADERING.
Tusschen Nederland en België.
Naar uit Brussel gemeld wordt, is
de kwestie der officieele bevordering
van de intellectueele toenadering tus
schen België en Nederland, thans een
heel eind opgeschoten en het sluiten
van een overeenkomst tusschen bei
de landen, die dat doel beoogt, in den
aard van de reeds tusschen België en
de Ver. Staten bestaande overeenkom
sten, mag binnen vrij korten tijd reeds
mogelijk worden geacht.
Voor wat de uitwisseling van uni
versitair geschoolde leerkrachten be
treft heeft de Nederlandsche regeering
een door den Belgischen minister van
kunsten en wetenschappen, dr. K.
