CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
B5"» JAARGANG
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1927
NUMMER 2210
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Dii nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Roepen en slapen.
Het is in onze dagen waarlijk wel
noodig om eens te herinneren aan het
boek Jona.
Hij, de profeet die liefst het heiden-
sche Ninevé aan zijn lot zou overla
ten, omdat hij weet dat de prediking
een bijzondere bemoeienis Gods met
die heidensche stad is, is ons een voor
beeld van de innerlijke overlegging,
die ook vaak bij ons is.
Wij meenen dat onze eigen toestand,
de verhoudingen in ons eigen land, al
voldoende terrein voor ons vormen om
ons bezorgd over te maken. Aan de
landen rondom ons denken wij liefst
zoo weinig mogelijk.
Maar de Heere ziet verder. Hij zag
in dat Heidensche Ninevé, de hoofd
stad van het Assyrische rijk, dat
straks Israël tuchtigen zal, een voor
werp van Zijn almacht niet alleen,
maar ook een voorwerp in Zijn hand
om een rol te spelen in de groote we
reldgeschiedenis.
De kortzichtige Jona wil zich daar
niet mee bemoeien. Liever wil hij de
straf Gods op zijn ongehoorzaamheid
trotseeren, dan Gods bevel volbren
gen. Laat God, die toch genade zal be
wijzen, dat dan doen zonder eerst te
prediken.
Zoo doen ook wij vaak. Als in Mos
kou, in 'Weenen. in Indië. of ergens
elders de communistische actie uit
breekt, dan nemen wij zoo licht de
houding van Jona aan. Dat moet toch
op het oordeel uitloopen. laat. het dan
maar komen!
Maar God wil van ons anders. Wij
moeten prediken. Wij moeten onzen
Calvinistischen zegen ten zegen stel
len aan anderen.
Doen wij dat niet. dan kan God ook
ons bezoeken met storm en tegenhe-
den op den weg waarin wij God ont
vluchten.
Maar God laat ons dan ook wel eens
zien hoe wij vaak bij anderen achter
staan in het gebruik der middelen.
Hoe dan? vraagt ge.
Wel, ge ziet in den nood, waarin het
schip door den orkaan verkeert, een
aangrijpende tegenstelling. Daar zijn
heidensche zeelieden, die ja ook wer
ken en zwoegen en roeien om het
schip te behouden, maar bij dat wer
ken nog iets anders voegen, want zij
roepen een iegelijk tot hun god. Het
gevaar drijft hen uit tot het gebed.
Van verschillende nationaliteit als ze
zijn. roept de een tot dezen, en de an
der tot dien god; de onverschilligheid
wijkt voor angst, de angst maakt tee-
der, en zij smeeken den hemel om uit
komst, en roepen overluide om behou
denis van hun leven.
En Jona?
Hij is zeker de eerste, die zich op de
knieën werpt, en zijn God aanroept, en
den Heere bidt om redding? Hij heeft
zeker aan de heidensche matrozen het
voorbeeld gegeven om zich te veroot
moedigen, en uit de diepten van ellen
de de vlucht te nemen tot hun god!
Hij predikt hun zeker, dat zij moeten
ophouden met verlossing te verwach
ten van hetgeen ijdelheid en leugen is.
en hij wekt hen zeker op, om den
Heere aan te loopen als een water
stroom! Hij
Weet ge waar Jona is?
In het ruim van het schip.
Weet ge wat hij daar doet?
Soms bidden in de eenzaamheid?
Soms zich vernederen voor God?
Was 't maar waar!
Jona slaapt.
Hij heeft zich terstond, toen het
schip uitvoer, ter ruste begeven want
hij is immers veilig buiten "s Heeren
bijzondere tegenwoordigheid, en alles
is hem meegeloopen, en nu slaapt hij
den slaap des rechtvaardigen. Geen
stormwind en golvengeloei kunnen
hem wakker maken, en welk een con
trast; de heidensche zeelieden roepen
in hun nood tot hun god, maar de vro
me profeet, die God dankte, dat hij
niet was, als die heidènen, bidt niet,
noch voor zichzelf, noch voor anderen,
maar hij slaap t.
Doch het contrast treft u nog scher
per.
Het verdriet tenslotte den schepelin
gen, dat die Joodsche passagier zich
zoo onverschillig betoont en blijft door
slapen, en daarom daalt de opper-
schipper tot Jona af, en schudt hem
wakker, en zegt: Wat is u, gij hardsla-
pende? Sta open wat moet Jona
dan doen? Beveelt deze gezagvoerder
hem de matrozen te helpen? Vraagt
hij hem mee te roeien? Dringt hij er
bij hem op aan zijn handen aan de
pompen te slaan? Neen, hij roept hem
toe: „Sta op, roep tot uw God!"
Hoe beschamend!
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
Deze heiden wekt Jona op om te
bidden.
Deze heiden, wien de eigengerech
tige profeet natuurlijk 's Heeren ge
nade niet gunde, drijft hem tot die
genade uit, opdat hij de ontferming
Gods voor hem inroepe. Deze afgoden
dienaar, dien hij den weg naar den
hemel niet gepredikt heeft, en uit
zichzelf nooit prediken zou. wijst hem
naar boven, en smeekt hem: roep toch
uw God. Bidt gij voor ons. Misschien
kan uw God, de God Israëls. Die reeds
vroeger groote wonderen heeft ver
richt, ons helpen.
Welk een contrast!
De biddende heidenen en de slapen
de Jona.
Die rustige profeet en die vragende
kapitein.
Doch weest nu voorzichtig om over
dezen ontrouwen dienstknecht des
Heeren den staf te breken, en hem uit
de hoogte te veroordeelen, want hoe
dikwerf beschaamt de wereld ons, en
hoe vaak is er een tegenstelling tus-
schen ons slapen en haar roepen!
Ook in onze dagen.
Is het niet opmerkelijk dat in onze
dagen de wereldproblemen dieper en
grondiger bestudeerd worden door on-
geloovigen, dan door de Christenen?
Daarin ligt een beschaming, evenals
het voor Jona een beschaming was,
dat deze heidenen deden wat hij be
hoorde te doen.
Ook wij hebben op de teekenen der
tijden te letten. Tegenover de actie
van de Communisten moeten wij pre
diken de regelen door God voor dit le
ven gesteld. Daartoe moeten wij be
kwaam zijn en dat eischt studie en or
ganisatie.
Daarom is Jona's voorbeeld voor ons
leerzaam.
Wij moeten de wereld vóór wezen.
Wij moeten haar het voorbeeld
geven.
Ontwaakt dan, gij die slaapt.
Het is geen tijd om te slapen.
Maar om te roepen tot God.
En om te werken, zoolang het dag is.
Onbillijke ergernissen.
Niet wij zijn de eenigen die getrof
fen worden door den geest van haat
tegen al wat christelijk is, die ademt
uit wat Het Volk den sociaal-demo
craten voorzet.
Het Christen Socialistisch weekblad
„De Blijde Wereld", onder hoofdredac
tie van den S.D.A.P.schen Ds. Bruin9,
maakte met instemming melding van
een schrijven van een partijgenoote
over het feit dat in Het Volk wel „ra
riteiten" en „verkeerdheden" worden
vermeld, maar niet of weinig melding
wordt gemaakt van het wassen der re
ligieus socialistische gedachte, zooals
blijkt uit de Barchemsche bijeenkom
sten en uit het feit, dat te Amsterdam
beroepen werd een socialistisch predi
kant.
Doch hoor nu hoe Het Volk daarop
reageert, en deze aanmerking onbil
lijke ergernissen noemt.
„Deze getuigenis van instemming
verwondert ons te meer, aangezien het
blad zelf erkent, dat ons populair-we-
tenschappelijk bijvoegsel vrijelijk voor
onze religieuze partijgenooten ter uit
eenzetting hunner denkbeelden open
staat, doch van deze gelegenheid be
trekkelijk weinig gebruik wordt ge
maakt. Onder die omstandigheden
van „negeeren", „onderdrukken" en
„versmoren" te spreken, is zeker nog
al heel sterk.
Hoe moeilijk liet is, het sommigen
onzer religieuze partijgenooten naar
den zin te maken, blijkt wel uit het
oordeel, dat de redakteur van „de Blij
de Wereld" over den schrijver onzer
rubriek „Geestelijke Stroomingen"
velt: „Een goeden gids op het gebied
van het geestelijk leven kunnen we
hem niet vinden"; hij „schijnt vooral
oog te hebben voor abnormaliteiten en
rariteiten". Uit een andere plaats in
het artikeltje leiden wij af, dat ds.
Bruins hiermee o.a. de Krishnamurti-
beweging bedoelt. Echter zijn onder de
aanhangers dier beweging ook tal van
partijgenooten. Trad een geestverwant
van ds. Bruins als „gids op het gebied
van het geestelijk leven" in ons blad
op, dan zouden de Krishnamurti-aan-
hangers onder ons al even ontevreden
over „Het Volk" zijn als ds. Bruins en
zijn inzendster thans. Daarom is het
't best, wanneer wij ons blijven hou
den aan het beginsel, door „de Blijde
Wereld" ook als het zijne uitgedrukt:
vrijheid van levens- en wereldbeschou
wing in de Partij, geen pogen om aan
de Partij een religieus karakter te ge
ven, maar recht voor elke eerlijke over
tuiging. Als wij het daarover eens zijn,
kunnen wij elkaar uitstekend verdra
gen, maar meer moet geen onzer ver
gen, anders komen er zulke onbillijke
„ergernissen" aan den dag als van in
zendster en redakteur van ons reli
gieus-socialistisch weekblad."
Is het nu onjuist als wij beweren,
dat goed Christen en Socialist-zijn
niet samengaat?
STADSNIEUWS.
NED. BOND VAN CHR. PROT.
P. T. T.-PERSONEEL „DOOR
PLICHT TOT RECHT".
(Afd. Leiden).
Bovengenoemden Bond vergaderde
Donderdag j.l. in gebouw „Prediker",
Janvossensteeg.
Ruim 8 uur opent de Voorzitter,
de heer G. v. d. Berg met het lezen
van Ps. 22 en gaat voor in gebed.
In zijn openingswoord roept hij de
aanwezigen een hartelijk welkom toe,
in het bijzonder aan de heeren A.
Feenstra en B. Terlouw uit Den Haag,
welke zich beschikbaar hadden ge
steld om voor de Afd. te komen spre
ken.
De notulen der vorige vergadering
worden gelezen en goedgekeurd.
Den heer Leenmans, welke de Afd.
vertegenwoordigd heeft op het 19©
Congres te Utrecht geeft daarna ver
slag van dit Congres, waarvoor hem
een woord van dank wordt gebracht.
Een vijftal nieuwe leden worden
daarna voorgesteld, terwijl de leden
van het Correspondentschap Noord-
wijk zich-ook bij de Afd. Leiden wen-
schen aan te sluiten.
De Voorzitter roept de nieuwe leden
een hartelijk welkom toe.
De heer B. Terlouw, van Den
Haag, krijgt daarna 'het woord om te
spreken over: „Waarom een Christe-
l:'ke Postbond".
Met tal van voorbeelden toonde
spreker de noodzakelijkheid daarvan
aan. Ook in Leiden moeten de vrien
den er goed van doordrongen worden
dat nauwere aansluiting en krachti
ger medewerking de Chr. Postbond in
groei en bloei doet toenemen.
Onzen Bond neemt weer in aantal
toe, het parool is: „in 1928 voor het
Congres de 1500 .vol''. Ook de Afd.
Leiden moet daaraan medewerken.
Onze Bond heeft getoond niet vele
bewijzen, dat hij voor de geestelijke
en materieele belangen zijner leden
trouw op de bres. sfaai. Door zijn ar
beid zijn vele toestanden verbeterd en
vele verslechteringen mede afge
weerd. Door eendrachtig voortwer-
ken moeten echter meerdere verbete
ringen worden verkregen en dreigende
gevaren afgewend. Ieder Christen
Postman moet hieraan medewerken.
De weg naar de maag loopt over het
hart, vanwaar de uitgangen des le
vens zijn. Het zoeken ï.aar de oplos
sing der maatschappelijke vragen
mag niet huiten onze beginselen om
gaan.
De Christelijke rechtsbeginselen
Daarom werkt allen mede deze begin
selen te propageeren en wekt anderen
op hieraan mede te werken.
Hierna werd overgegaan tot be
stuursverkiezing.
J. Padding, van Noordwijkerhout,
wordt tot Voorzitter gekozen en tot
overige bestuursleden, de heeren: A.
Kiel, A. M. Immink, A. Muys en G.
v d. Berg; de functies zullen onder
ling verdeeld worden.
Daarna sprak de heer A. Feenstra,
van Den Haag, over: „Christelijke
Solidariteit".
Ook deze goed gedocumenteerde re
de werd met groote belangstelling ge
volgd. Beide sprekers ontvingen een
dankbaar applaus.
Na het hespreken van eenige huis
houdelijke zaken werd deze gezellige
en leerzame avond op de gebruikelij
ke wijze gesloten.
BELASTING-OPHAALDIENST.
De vierde afdracht heeft plaats ge
had en is afgedragen ƒ6993,37. Reeds
hebben zich thans 1500 personen bij
den dienst aangesloten en melden
zich nog dagelijks personen aan.
AMBACHTSSCHOOL.
Volgens een advertentie in dit blad
is aan de Ambachtsschool weder ge
legenheid tot inschrijving voor deel
name aan de cursussen voor Land-
machinist. De lessen van deze cursus
sen hebben ten doel elkeen die door
den aard van zijn werk meer moet
weten van het stoomwerktuig, den
electromotor met zijn toestellen en de
gas- en oliemotoren, hiermede nader
bekend te maken. Voor hen, die in
bedrijven met werktuigen als hier
voor genoemd, te werk willen worden
gesteld, bestaat de gelegenheid na
het met vrucht doorloopen van een
dezer cursussen een semi-staatsdiplo-
ma te verwerven. Dat werkgevers
prijs stellen op personeel hetwelk in
het bezit is van een dergelijk diploma
blijkt wel uit verschillende oprqepin-
gen, waarbij vermeld wordt, dat be
zitters van Landmachinistendiplo-
ma's 'de voorkeur genieten. Boven
dien geeft deze cursus opleiding voor
de examens voor Machinisten en Mo
tordrijvers voor de Rijn- en Binnen
vaart. Met de bovenbedoelde cursus
sen werd aan rle Ambachtsschool al
hier 1 Januari 1926 een aanvang ge
maakt en mocht men er zich reeds in
verheugen, dat acht der cursisten een
diploma verwierven en wel drie voor
Stoommachinist Diploma A, één voor
Motormachinist Voorl. Diploma, drie
voor Motormachinist Diploma A en
één Electrisch Machinist Voorl. Diplo
ma. Men ga daarom eens inlichtingen
inwinnen bij den Directeur der Am
bachtsschool, die gaarne bereid is de
ze te verschaffen.
KON. NED. MAATSCH. VOOR TUIN-
BOUW EN PLANTKUNDE.
Het programma van de feestelijke
herdenking van het vijftig-jarig be
staan der Leidsche Afdeeling der
Kon. Ned. Maatsch. voor Tuinbouw
en Plantkunde verscheen. Wij zien
daaruit, dat deze feestviering in de
eerste plaats zal bestaan uit het hou
den van een demonstratieve tentoon
stelling in al de zalen der Stadsge
hoorzaal. De deelneming daartoe is
bevredigend, zoodat, waar de alge-
meene leiding in zeer goede handen
is, iets werkelijk fraais op bloemen-
gebied te wachten staat. Deze ten
toonstelling zal duren van 13 tot en
met 18 September,
De feestelijkheden zullen geopend
worden door den Burgemeester in te
genwoordigheid van een groot aantal
genoodigden, in de receptiekamers
der Stadsgehoorzaal, waarna gele
genheid gegeven zal worden de Af
deeling te complimenteeren. Hierna
zal een bezichtiging der tentoonstel
ling plaats hebben, die daarna van 4
tot 11 n.m. voor het publiek geopend
is.
Des avonds om 6 uur heeft een
feestmaaltijd plaats, waaraan alle le
den der Maatschappij kunnen deelne
men en des avonds een feestelijke
samenkomst van de leden der Afdee
ling met genoodigden.
Woensdag den 14en September
heeft de Vriendschappelijke Bijeen
komst van leden der Maatschappij al
hier plaats. Deze zullen des morgens
om half elf in de receptiekamers der
Stadsgehoorzaal ontvangen worden.
Nadat de bloemententoonstelling is
bezichtigd, begeven de deelnemers
zich naar het Raadhuis, waar zij offi
cieel door het Gemeentebestuur zul
len worden ontvangen. Hierna heeft
een gezamenlijk noenmaal in Zomer-
zorg plaats, waarna een autotocht
zal gehouden worden over Oud Was
senaar, Park de Kieviet en Meyendel
naar huize „De Pauw" waar de deel
nemers door het Gemeentebestuur
van Wassenaar zullen worden ont
vangen. Na afloop hiervan zal het
park „De Pauw" worden bezichtigd,
waarna de autotocht zal worden
voortgezet over Nieuw Rijksdorp eri
Katwijk naar Noord wijk en van daar
naar Leiden terug. Omstreeks 6 uur
zal men zich aan een gemeenschap-
pelijken maaltijd in „De Burcht" ver
eenigen. Om acht uur wordt dan den
deelnemers en een aantal .genoodig
den het kunstspel „Bloemensproke"
aangeboden. Een beperkt aantal
plaatsen zal hiertoe ook voor het pu
bliek beschikbaar zijn. De componist,
de heer F. E. A. Koeberg, zal dit
kunstspel persoonlijk aan den vleugel
begeleiden.
Donderdag -5 September zal een
herhaling van dit kunstspel voor het
publiek plaats hebben.
Van Woensdag den 15en tot Zondag
den 18en September zal de bloemen
tentoonstelling voor het publiek te
bezichtigen zijn. De entreeprijzen zijn
zoo gesteld, dat deze voor niemand
een bezwaar behoeven te zijn; deze
zullen nader worden geadverteerd.
Leiden zal dus die week in het tee-
ken van een bloemenfeest staan.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22'/t cent
Ingezonden Mededeeiingen, dubbel tariei
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
Ds. A. van Andel, em.-predikant der
Geref. Kerk te Hilversum, is overle
den.
De Nederl. Kamer van Koophandel
te Sjanghai vraagt toezending van
een oorlogsschip voor de bescherming
der Nederlandsche belangen aldaar.
Buitenland
Her hooggerechtshof van Massa
chusetts heeft hei beroep van Sacco
en Vanzetti verworpen. De verdedi
ging wendi zich tot het federale Hof
der V. S.
Tegenstrijdige berichten over de
staking bij de Rijnscheepvaart.
Noodweer in Boden.
Militair autopark te Brussel ver
brand.
GEZONDHEIDSCOMMISSIE.
De Commissaris der Koningin in
Zuid-Holland heeft aan prof. mr. F.
G. Schcltema in den Haag eervol
ontslag verleend als lid der Gezond
heidscommissie alhier.
OUDERDOMSVERZEKERING.
In antwoord op vragen van den
heer Hermans over het aantal perso
nen dat op 65-jarigen leeftijd nog
geen aanspraak, kan' maken op ouder
domsrente heeft Minister Slotemaker
de Bruine o.m. meegedeeld, dat bij
den Raad van Arbeid te Leiden over
het tijdvak 1 Januari1 Augustus
1927 in behandeling kwamen 201 aan
vragen om ouderdomsrente. Daarvan
konden 45 niet onmiddellijk bij het
bereiken van den 65-jarigen leeftijd
worden ingewilligd.
EEN GESCHENK AAN DE
UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK.
Door mevr. de wed. Ds. R. A. Lauts
—De Beer te Molenaarsgraaf (Z.-H.) is
aan de Universiteitsblibliotheek al
hier ten geschenke gegeven een ver
zameling papieren, nagelaten door
haar grootvader, prof. G. Lauts, in
dertijd hoogleeraar in de Nederland
sche taal te Brussel en daarna aan
het Koninklijk Instituut voor de Ma
rine te Medemblik.
De verzameling bevat verschillen
de brieven van bekende tijdgenooten
van prof. Lauts, vooral betreffende
zijn aardrijkskundige studies, o.a.
brieven van Van Desfelden van Hin-
derstein, de auteur van een in zijn
tijd zeer gewaardeerde kaart van
Ned.-Indic, waarvoor hij nog gebruik
maakt van oude kaarten van Blaeco
en Van Keulen, omdat deze beter wa
ren, dan vele latere.
Ook de toentertijd opkomende ge
heelonthouders-beweging had prof.
Lauts belangstelling.
Mevr. MEIJNEN. f
Gisteren is te Epe (Gld.), waar zij
met vacantie vertoefde, vrij plotseling
na een operatie, in den ouderdom van
59' jaar, overleden Mevr. G. M. Meij-
nen, geboren Snijder, echtgenoote van
den Wethouder van Onderwijs, den
heer J. B. Meijnen.
Door de politie is met behulp
van de militaire politie aangehouden
de korporaal J. v. L„ die op de Haar
lemmerstraat een sergeant van de
politie-troepen had mishandeld.
Gistermiddag had de 8-jarige J.
S. het ongeluk, tegen een hek aan de
Lammermarkt zijn arm uit de kom
te stooten. De jongen begaf zich naar
het huis van zijn grootmoeder en wei
gerde door den dokter van den E.H.D.
behandeld te worden. Zijn arm was
al meermalen uit de kom geweest,
beweerde hij.
Dies volstond de dokter met den
raad, zich met den huisdokter in ver
binding te stellen.
Ten nadeele van W. is een rij
wiel ontvreemd.
J. A., die in een logement hier
Ier stede logeerde, is al slapende te
gen een kachel gevallen met zijn
hoofd tegen de punt. Hij bekwam
een ernstige wonde bij de rechter
slaap en werd na door den dokter
van den E.H.D. verbonden te zijn
naar het Acad. Ziekenhuis vervoerd.
BINNENLAND.
NEDERL. BELANGEN IN CHINA.
De Handelsbl-correspondent te
Sjanghai meldt:
Door den terugtocht der nationale
troepen zijn ernstige verwikkelingen
mogelijk geworden. De Nederlandsche
Kamer van Koophandel alhier ver
zocht de Nederlandsche regeering:
„Zend onmiddellijk een oorlogsschip
voor de bescherming der Nederland
sche belangen".
DE WETTELIJKE WINKEL
SLUITING.
Uit een door den heer A. Ingenool
Jr., directeur van het bureau van den
Ned. Middenstandsbond uitgebracht
centraal-rapport inzake de wettelijke
winkelsluiting blijkt, dat 43 bij den
Ned. Middenstandsbond aangesloten
organisaties hebben voldaan aan het
verzoek om haar standpunt kenbaar
te maken ten opzichte van het vóór-
ontwerp Werktijden-besluit voor win
kels.
Gelijk bekend zal dit onderwerp op
den derden dag van het aanstaande
Middenstandscongres te 's-Graven-
hage op 25 Aug. a.s. in behandeling
komen.
DE VALUTA-CONCURRENTIE.
Ter voldoening aan de toezegging,
door hem gedaan bij de beantwoor-
üng van het Voorloopig Verslag der
Kamer over het wetsontwerp tot
vaststelling van hoofdstuk X der
Staatsbegrooting 1927, heeft de Minis
ter van Arbeid, Handel en Nijverheid,
den voorzitter der Kamer doen toe
komen een exemplaar van een ver-
