CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
NUMMER 2207
ANT
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week f 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Een zware beschuldiging.
Het Volk voert nog steeds een veld
tocht tegen de Directies van sommige
bedrijven.
In sommige gevallen moeten wij in
derdaad deze actie gelijk geven.
Bijzonder opvallend is wel wat nu
weer te Weesp schijnt voorgekomen te
zijn. Daar werd na een bespreking in
een geheime raadsvergadering de Di
recteur der Gasfabriek geschorst. Het
Volk publiceert nu een brief van ze
keren heer Van der Stel van den vol
genden inhoud:
„B. Leffef (de Directeur) heeft steeds
de 10 pet. korting van Wilson genoten
en Indien op de faktuurs van_ Elster
geen 15 pet. korting van 't bruto be
drag is afgetrokken, heeft hij ook deze
15 pet. in den zak gestoken. Is 5 pet.
afgetrokken, dan heeft hij zelf 10 pet.
opgestreken.
Berghuys „geeft" 25 cent per ton ko
len een den direkteur, en dan ben ik
er van overtuigd, dat Leffef er nog ex
tra opgelegd zal hebben.
Dat bij onderhandsche aanbesteding
de oven aan Bürgemeister is gegund,
zegt niets. Het is de gewoonte, dat
bij eenige leveranciers wordt aange-'
vraagd en met ieder van hen ze
knoeien allen wordt afgespro
ken een zeker bedrag voor den direk
teur er op te leggen. Door meer dan
bij één prijs aan te vragen worden dc
gemeentebesturen om den tuin geleid
en stellen vertrouwen in den direk
teur. t
Indien ik inzage had van faktuurs,
prijskouranten en, opgave der- ver
schillende leveranciers, zou ik kunnen
aantoonen, dat hij bij iedere bestel
ling in de eerste plaats aan zich*ze!f
denkt."
't Is een zwarë beschuldiging.
Maar 't is ook een vingerwijzing om
met de Overheidsbedrijven voorzichtig
te zijn.
V Een jaloersche buurman.
Onder den sensationeelen kop van
„De struikroover is menschelijker'
ageert Het Volk tegen een aanschrij
ving van den Minister van Oorlog aan
de verschillende korpsen waar mili
ciens voor herhalingsoefeningen onder
de wapenen komen.
„In deze aanschrijving dan ,zoo heet
het, worden de meerderen „met na
druk" herinnerd aan hun plicht (en
het gevaar voor bestraffing bij het na
laten ervan, o Glasius!) om tot hand
having van een goede krijgstucht, zoo
in als buiten dienst, niet te schromen,
indien dit onvermijdelijk is. al de hun
ten dienste staande machtsmiddelen
ook te gebruiken.
De politietroepen, de katholiek-ko
ningsgetrouwe toezichthouders op los
se tunieken en dgl„ moeten weliswaar
him dienst op zoo weinig mogelijk op
vallende wijze verrichten, dit mag
echter niet tot gevolg hebben, dat het
verschijnen van de politietroepen in
het openbaar wordt tegengegaan ten
einde de gevoelens te sparen van de
slechte elementen, die aanstoot nemen
aan de aanwezigheid van een ieder,
die aangewezen is om het gezag .te
handhaven.
De „meerderen" worden verder ver
maand, aan onlusten zoo spoedig mo
gelijk een einde te maken. Men wachte
niet te lang, krachtig optreden wordt
steeds moeilijker, hoe langer men
wacht. Eischen van oproerlingen om
eerst te confereeren, arrestanten los
te laten, een onderzoek bij te wonen,
enz. moeten steeds onvoorwaardelijk
worden afgewezen, zij zijn onvereenig-
haar met het begrip krijgstucht.
Wanneer het .ihandhaven van de
tucht bij samenrottingen aldus
gaan de „aanwijzingen" verder van
militairen het gebruik maken van de
vuurwapenen dreigt te vorderen, moet
de meerdere, die dezen maatregel zal
gelasten, daaraan een duidelijk bevel
om uiteen te gaan. met waarschuwing
dat geschoten zal worden, doen voor
afgaan. Waar zulks redelijkerwijs on
verwijld mogelijk is, zal onmiddellijk
voor het bevel om uiteen te gaan, eeni
ge malen het hoorn-, trompet-, of trom
signaal „geeft acht" worden gegeven.
Indien echter wettige zelfverdedi
ging of andere omstandigheden het
onmiddellijk gebruik maken van de
vuurwapenen vorderen kunnen zoowel
het signaal als het bevel achterwege
blijven."
Men zou zoo zeggen, wat is daar nu
voor barbaarschheid aan? Dat er orde
en tucht moet zijn spreekt toch van
zelf! Naast deze ordemaatregelen wer
den allerlei gunstige bepalingen voor
een dragelijk verblijf onder de wape
nen gomaakt.
ïfei* krijgt dan ook het gevoel, bij
het lezen van d.eze beschouwingen, dat
Het Volk zich in de positie ziet van
den jaloerschen buurman, wiens tuin
door iedereen vertreden, met puin be
dekt en ongespit ligt, naast dien van
een ander, waar de heining in orde is,
waar goed gemest en gespit is, en
waar geurende rozen en frissche groen
ten den arbeid loonen.
Wij gelooven, dat de houding van de
S.D.A.P. die dit jaar toch weer geen
ontwapeningsdefnonstratie kan geven,
en daarom met leede oogen een orde
lijke legeroefening tegemoet ziet, met
dezen jaloerschen buurman wel eeni
ge overeenkomst heefh
STADSNIEUWS.
STORMRAMP-COMITé,
Bij het Stormramp-Comité 1927, ten
behoeve van de nooden der slachtof
fers van den cycloon in het Oosten van
ons land zijn de volgende giften inge
komen:
Van den penningmeester van het
Nieuwe Tooneel ƒ17.25; gecollecteerd
in de Hoogl. kerk bij Ds. Hymans op
7 Augustus van N. N. ƒ1.50; van Onze
Nicht H. N. te Grand Rapids. Amerika
1eerder kwam nog in N. v. W. 10,
en v. H. ƒ10.
InXhtaal werd tot nu toe afgedragen
aan het Nationaal Steuncomité te 's-
Gravenhage een bedrag van 11.500.
Giften worden nog gaarne ingewacht
Dij den Penningmeester, den Heer F.
Muys van de Moer. Plantsoen 49 Lei-
flen, postgiro No. 57471.
DE HUISZOEKINGEN BIJ DE
INDONESfëRS.
Nederlandsche medewerkérs van In
dische bladen brengen eenige nadere
bijzonderheden omtrent de aanleiding
tot het doen van huiszoekingen bij in-
landsche studenten te Leiden en Delft;
détails, welke wij hier te lande niet
vermeld vonden.
Volgens den Haagschen medewerker
der „Java-Bode" is de indruk van
menschen, die geacht kunnen worden
op de hoogte te zijn, dat de Engelsche
regeering de onze heeft gewaarschuwd,
dat ook in ons land een agent der
Komintern aan het werk was, en dat
men eenigen tijd heeft noodig gehad
om uit te vinden in welke richting het
communistische Russische geld werd
aangewend.
Het is nog te vroeg concludeert
de briefschrijver om reeds een
oordeel te formuleeren over de vraag
of inderdaad een propaganda is ge
voerd, die onder het bereik van de
Strafwet valt. Maar het tot nu toe
openbaar gemaakte, is wel een ge
duchte tegenvaller voor de vele men
schen van goeden wille, voornamelijk
uit de kringen van vroegere Indische
ambtenaren, die, evenals ik dat reeds
tal van jaren geleden in deze kolom
men deed, steeds hebben aangedron
gen op het zenden naar Nederland
van jongelieden van voornamen huize
uit de inlandsche samenleving.
De correspondent te Amsterdam van
hetzelfde blad schrijft nog:
,,De voortdurend in heftigheid toe
nemende uitingen der Indonesische
vereeniging in haar orgaan „Indo
nesia Merdeka", met bedreigingen
tegen het Nederlandsche gezag, heeft
de justitie aanleiding gegeven in te
grijpen, ook omdat het geen geheim
was, dat deze studeerende jongelui
betrekkingen onderhielden met de
felste communisten in Indië en ge
bleken was, dat ze hadden meege
daan aan een door de communistische
partij alhier belegde vergadering op
den dag van de begrafenis van Van
Heutz, bij welke gelegenheid gepro
testeerd werd tegen „De nationalis
tische en militaristische propaganda,
officieel gevoerd ter gelegenheid van
de overbrenging van het lijk van den
beul van Atjeh!"
Een vertegenwoordiger van de
Indonesische vereeniging heeft op die
vergadering zijn volle instemming met
het protest betuigd en daags daarna
is toen de inval gedaan."
Intusschen duurt het onderzoek van
het in beslag genomen materiaal voort
en worden nog steeds de gangen der
jonge heethoofden nagegaan.
Kort na den inval, welke de justi
tie den lOden Juni bij de Indonesische
studenten alhier heeft gedaan, heb
ben wij gemeld, dat de justitie ook be
slag had gelegd op de hun per post
toegezonden wordende corresponden
tie.
Wij vernemen thans, dat deze ge
rechtelijke censuur nog steeds niet is
opgeheven en dat de studenten hun
brieven e.d. nog. steeds ontvangen,
voorzien van het kenmerk, dat zij op
rechterlijk hevel geopend zijn.
BUURTVER. ZUIDERKWARTIER".
Maandag hebben een 150-tal jongens
en meisjes van 614 jaar van de Buurt-
vereeniging Zuiderkwartier hier ter
stede hun vacantie-uitstapje gemaakt.
In den morgen kondigde het wappe
ren van de vlag op een der hooge
perceelen in de Lindestraat het door
gaan van het feest aan, en hoewel het
weer zich niet bijzonder mooi liet aan
zien was er in de Lindestraat omstreeks
8.30 al een heele drukte van joelende
uitgelaten jongens en meisjes waar te
nemen. Om 8.45 werd aangetreden en
de kinderen in groepjes ingedeeld. Ook
van de ouderen die wenschten mee te
gaan was een aparte groep gevormd,
waarvan door plm. 35 ouders gebruik
werd gemaakt.
't Was een heele stoet van lachende,
blijde gezichten, die klaar stond om af
te marcheeren toen zich geheel onver
wacht een zeer aangenaam incident
voordeed.
Namens een commissie, uit de leden
gevormd, trad Mej. Dingjan naar voren
en bood met een hartelijke toespraak
het bestuur der Buurtvereeniging een
vereenigingsvlag aan.
De Voorzitter, de heer Sjerp, dankte
namens „Zuiderkwartier" voor een
dergelijk spontaan bewijs van medele
ven en sympathie met de vereeniging.
De vlag zelve is meer dan keurig van
Leidsch Blauw vervaardigd, plm. 1.60
lang en 1.10 breed en draagt als sym
bool een opgaande zon waaronder de
naam en plaats der vereeniging ruim
in goud zijn uitgevoerd.
Om 9.30 vertrok het gezelschap in
echte feeststemming per extra tram
naar den Haag.
Het weer was intusschen opgeklaard
en met een klein zonnetje wandelden
we in optocht langs verschillende be
zienswaardigheden, terwijl er ook eenige
bezocht werden o. m. het Mesdagmuse
um. De indruk dien het Panorama van
Scheveningen op de kinderen maakte
was zóó treffend, dat enkele kleuters
vroegen waarom we niet op het strand
gingen. Een keurige explicatie bracht
hun echter aan het verstand het groot
ste schilderwerk door Mesdag e.a. tot
stand gebracht.
Vandaaruit ging het door de Sche-
veningsche boschjes naar .,De Bataaf".
Daar is gedraaid, gewipt, gehobbeld en
gerodeld naar hartelust, de kinderen
genoten en hebben zich de verschillen
de tractaties van limonade, melk, biscuit
en chocolade best laten smaken.
Ter afwisseling werden poppenkast
en goocheltoeren vertoond.
Van hieruit ging het naar Scheve
ningen het eindpunt van het uitstapje.
Ook hier werden verschillende tracta
ties verstrekt alslimonade, b-scuit en
chocolade en na nog aan het strand
te hebben vertoefd, vertrokken de kin
deren omstreeks 7 uur braaf moe maar
voldaan en tevreden over het genotene,
per extra tram weer huiswaarts.
Bij onze aankomst te Leiden pl.m 8
uur, stond het muziekgezelschap „Nieuw
Leven" gereed, om langs een kleinen
omweg de feestvierende jongens en
meisjes huiswaarts te geleiden.
ONDERSCHEIDING.
Bij Kon. besluit is benoemd tot rid
der in de Orde van den Nederland-
schen Leeuw prof. dr. W. A. Kuenen,
hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit
alhier.
HET MOTORONGEVAL BIJ DE
HAAGSCHE SCHOUW.
De toestand der beide gewonden van
het motorongeluk bij de Haagsche
Schouw, die in liet Diaconessenhuis
alhier verpleegd worden, is iets voor
uitgegaan. Het levensgevaar blijft ech
ter nog bestaan.
DIERENMISHANDELING.
Tegen/ J. D. is proces-verbaal opge
maakt, omdat hij aan een hond een
harden schop gegeven had. zoodat het
dier vrij ernstig letsel bekwam.
POSTERIJEN.
Lijst van onbestelbare brieven en
briefkaarten waarvan de afzenders on
bekend zijn, terug ontvangen in de le
helft van de maand Augustus 1927.
Brieven Binnenland. Admi
raal, Mej. T., Limmen. Bock, Zuster
L. de, Directeur Werkloosheid
verzekering en Arbeidsbemiddeling,
Haag. Drimmeien, Fa. J., Rotterdam.
Gerards, D., Daag. Inspecteur van
Politie, Katwijk. Leeuwen, J. v., Oos-
terwijk. Paula Perl, Leiden (2 stuks).
Raad van Arbeid, Leiden. Rademaker's
Cacao- en Chocoladefabriek, Haag.
Rouma Co., Amsterdam. Ruder Zn.,
Haag. Sampion, J., Scheveningen, Zand-
stra, Sneek.
Briefkaarten Binnenland.
Apon, W. P., Velseroord. Bemmel,
Wed. v., Buijs, Mej. B., Hilver
sum, Coole, Mej., Griep, B, Am
sterdam. Groot, To de, Haag. Haarlem,
v. d., Leiden. Koopman, V. J. Alkmaar.
Fam. Petiet, Den Haag. „De Regen-
halers" Kamp. Wolfheze. Slingerland,
P., leiden. Urban, Mej. Th. W,,
Haag. Vannette, Scheveningen.
Brieven Buitenland. Bureau
du Serne Social a la Hospital, Paris.
Pijnaker, J.f Aachen. Waffenschwied,
Mannheim.
Briefkaarten Buitenland.
Bahr, Lindau. Fam. Kat, Soerabaja.
Kunig, Wien. Lauwers, J. Antwerpen.
Noswetter Ferenc, Budapest. Schuma
cher, Fraul., Bonn.
5 briefkaarten zonder adres.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22V» cent
Ingezonden Mededeeïingen, dubbel tariei.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
Prins Hendrik te Berlijn.
Te Leidschendam is de graanmale-
rij van Blonk Zoon verbrand.
Buitenland.
In den Ierschen Dail is de motie
van wantrouwen tegen Cosgrave met
1 stem meerderheid verworpen.
De zaak Sacco en Vanzetti voor het
Hooggerechtshof.
De aardbevingen in Turkestan doren
voorl.
rentuin) geeft op de gebruikelijke
wijze het Comité een feestconcert en
verschillende vertooningen.
Voorts zal des avonds van gemeen
tewege op het Malieveld het gebrui
kelijke vuurwerk worden ontstoken.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren:
Jan Cornelis. zv. P. de Ruiter en H.
den Uijl Gijsbert, zv. G. Verschoor
en J. Koelewijn Frederika Maria,
dv. B. H. Oudenbroek en F. E. Leen
heer Jannetje, dv. C. van Zeist en G.
Koppeschaar Francisca Maria, dv.
H. den Ouden en C. van der Goes
Willem Pieter, zv. M. Koolhaas en J.
Nolles Wilhelmina Gerarda, dv. M.
W. F. de Bolster en G. P. Felix
Franciscus Theods. Johan, zv. F. T.
Goddijn en E. C. Peeters Hendrik,
zv. J. C. Hensen en M. C. Vermont
Gijsbs. Wilhs. Leons., zv. L. J. v. Vel-
zen en W. M. v. Leeuwen Hendricus
Gers., zv. J. J. Bontje en C. G. A. de
Groot Willem Fredk. Corns., zv. P.
Lugthart en E. C. Kret Cornelis Jo
hannes, zv. C. v. Daal en en J. de Zwij
ger Isaac, zv. G. Polane en F. Arnol-
dus Mecheltje, dv. H. J. de Jong en
M. Visser Henriëtte Louise, dv. J.
de Bree en M. E. M. van Dam Ha-
zina, dv. C. Zwanenburg en H. van der
Boon Hendrica Johanna, dv. A.
Prins en H. J. Schimmel Guurtru-
dia Clazina. dv. G. A. Sassen en J.
L. M. de Vrind Johanna Christina,
dv. A. Woerdenbach en J. Erades
Susanna Catharina, dv. A. van der
Spree en M. van der Heemst Wil
lem, zv. J. Neuteboom en C. Colpa
Wouter Jan, zv. W. J. Holverda en M.
G. Molenaar Hermanus, zv. D. v. d.
Berg en H. C- Martijn Maartje, dv.
C. van der Meij en A. v. d. Meij
Johanna Maria, dv. W. Verhoef en E.
J. de Jong Mijneveld Theods. Johs.,
zv. M. T. Mulder en A. van Deursen
Elisabeth, dv. A. v. Laarhoven en .H.
C. Klaassen Hendrik, zv. H. Singer-
ling en J.' M. Buitendijk.
Overleden: G. de Bruijn, man 63
j. M. A. Vink. dr. 6 d. I. Staal—
v. Loon, vr. 55 j. A. de Kievit-Maas
kant, vr. 49 j. W. de Jong. dr. 2 j.
H. de Water, wedr. 91 j. P. C. Bon
netNeuteboom, vr. 64 j. M. J. Pee
tersde Bruin, wede. 65 j.
Door de politie zijn te Rotterdam
aangehouden een tweetal minderjari
gen uit Lisse, een 16-jarige jongeman
en een 15-jarige jongedame, die sa
men de wijde wereld waren ingetrok
ken.
Door de Leidsche recherche is
aangehouden G. de W.. zonder vaste
woonplaats, die te 's-Gravenhage een
klein bedrag had verduisterd.
BINNENLAND.
DE AANSTAANDE VERJAARDAG
DER KONINGIN.
Omtrent de plannen van het Haag
sche Comité voor volksfeesten voor
de viering van den a.s. verjaardag van
H. M. de Koningin te 's-Gravenhage,
wordt ntedegedeeld, dat met mede
werking van de Maatschappij „Zeebad
Scheveningen" een strandfeest ge
geven zal worden ten Z. van het wan-
delhoofd. O. m. zal er een wedstrijd
worden gehouden in het maken van
zandfiguren. Op het terras van het
Kurhaus is muziek. Van de brug van
het wandelhoofd zullen luchtballons
worden opgelaten. Een gedeelte van
de Kurzaal, waar een kindervoorstel
ling wordt gegeven, is ter beschikking
van het Comité.
Op het feestelijk versierde terrein
voor het zwembad in het Zuiderpark
zal zich een muziekcorps doen hoo
ien, terwijl op verschillende podia
de kinderen vertooningen zullen kun
nen zien. Voor de kleintjes komt er
een poppenkast. Het is de bedoeling,
dat op het terrein ook wedstrijden
worden gehouden, o.m. een vlieger
wedstrijd.
De uitvoering en voorstelling in het
Zuiderpark zijn voor een ieder toe
gankelijk.
In den tuin van het K. L. B. G. (Die-
VEE-TENTOONSTELLING.
B. en W. van Den Haag deelen den
Raad mede, dat het Comité -van voor
bereiding voor de in 1928 te Den
Haag te houden tentoonstelling van
rundvee, paarden, schapen, varkens
en geiten den steun der gemeente
heeft verzocht in dien zin, dat de ge
meente een tribune voor plm. 1700
personen op het Malieveld ter be^
schikking zal stellen. De kosten hier
van worden voor de gemeente op
15.000.begroot.
B. en W. zijn van meening, dat deze
steun behoort te worden verleend.
De Nederlandsche regeering is voor
nemens, met inzendingen, afkomstig
uit Rijksinstituten voor den landbouw
deel te nemen, en de Minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw
heeft bovendien financiëelen steun
toegezegd.
De mogelijkheid is niet uitgesloten,
dat de tribune nog voor andere doel
einden ter plaatse tijdelijk kan ge
bruikt worden.
INVALIDITEITS- EN OUDERDOMS
WET.
Aan het overzicht van"de ingevolge
de Invaliditeitswet en de Ouderdoms
wet 1919 toegestane renten ontleenen
wij
Op 1 Juli 1927 werden 8388 wedu-
wenrenten en 9207 weezenrenten
krachtens de Invaliditeitswet geno
ten, terwijl op genoemden datum
krachtens art. 373 dier wet 59741 per
sonen in het genot verkeerden van
-een als vrucht hunner verzekering
verkregen ouderdomsrente van drie
gulden per week
Voorts genoten 17333 personen een
invaliditeitsrente als bedoeld in art.
71 dier wet.
Krachtens de vrijwillige verzeke
ring, geregeld in de Ouderdomwet
1919, waren op vorengenoemden da
tum 114.005 personen in het genot van
een als vrucht hunner verzekering
verkregen ouderdomsrente van drie
gulden per week.
UTRECHT EN JUTPHAAS.
Het lid der Provinciale Staten van
Utrecht de heer Vermooten (AR.) heeft
de volgende vragen gesteld aan Ged.
Staten dier provincie-,
le. Hebben Ged. Staten kennis ge
nomen van het feit, dat het Gemeen
tebestuur van Jutphaas het houden
van een kermis op den rand der go-
meente Utrecht op alle manieren be
vordert, hoewel de gemeenteraad van
Utrecht in den loop van dit jaar in
overeenstemming met bericht en raad
van het college van B. en W. met alge-
meene stemmen besloot, niet te treden
in een verzoek om wederinvoering der
kermis? -
2e. Hebben Ged. Staten eveneens
kennis gekregen van de stellige berich
ten als zou het Gemeentebestuur van
Jutphaas medewerking verleenen aan
de stichting van een concurreerende
groenten- en vruchtenveiling dicht in
de nabijheid van de nieuwe veilings
terreinen. die het gemeentebestuur
wan Utrecht bezig is voor de sinds ja
ren in die gemeente bestaande groen
ten- en vruchtenveiling aan te leggen?
3e. Indien Ged. Staten van dit feit,
respectievelijk van deze berichten, ken
nis namen, kunnen zij dan mededee-
len of zij een dergelijk optreden van
een gemeentebestuur in overeenstem
ming achten met de eischen van goe
de nabuurschap en bevorderlijk aan
de rust en den richtigen gang van za
ken?
Het antwoord van Ged. Staten op
deze vragen luidt als volgt:
1. Dat het gemeentebestuur van Jut
phaas het houden van een kermis op
den rand der gemeente Utrecht op al
le manieren bevordert, is ons niet be
kend.
2. Ons college heeft geen bericht be-