CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
8«»» JAARGANG
DINSDAG 9 ItyGUSTUS 1927
NUMMER 2200
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal I 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/* cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V De veiligheid.
Het vreeselijk ongeluk dat Zondag
met de Gooische Stoomtram heeft
plaats gehad, vestigt nog eens weer
de aandacht op de veiligheid van ons
verkeer.
De Gooische Stoomtram had geen
al te besten naam, maar dat betrof
het materieel. Allerlei namen hadden
de Amsterdammers voor dit vervoer
middel uitgekozen.
Toch treft dit niet de Gooische
alleen. Ook andere trammaatschap
pijen met stoomtractie staan in niet al
te besten reuk. Zoo herinneren wij
ons dat te Batavia nog tramrijtuigen
loopen waarvan de handvatten der
deuren in sierlijke koperen krullen
de letters G. S. vertoonen. Booze ton
gen beweerden dat dit beteekende
„Gooische Stoomtram". Indien dat
waar is ligt de gevolgtrekking voor
de hand dat de Ned.-Ind. Tram Mij.,
die de lijn BataviaMeester Cornelis
exploiteert, nog grooter zondares is
dan de Gooische.
Maar Zondag en gisteren is iets an
ders gebleken. Zoo werd uit Hilver
sum aan het Handelsblad geschreven
dat de Burgemeester van Laren ook
reeds eerder klachten heeft geuit
over de Gooische. Deze klachten ston
den wel is waar niet op zich zelf,
maar in verband met concessies voor
andere vervoermiddelen. Het betrof
niet alleen materieele gebreken maar
ook gebreken van organisatie.
De fout zoo wordt gezegd
schijnt hierin te liggen, dat de Gooi
sche stoomtram zoo zuinig moet wer
ken, zoowel met materiaal als perso
neel, dat bij drukte de dienst onmid
dellijk in de war loopt.
Het goede functioneeren schijnt
dan geheel af te hangen van afspra
ken per telefoon tusschen chefs en
conducteurs. Men roept elkander op
de perrons toe; de chef geeft orders
aan den conducteur, deze weer aan
den machinist. Verstaat een hunner,
iets verkeerd of vergeet ien conduc
teur tijdig de telefoon, dan is op de
eenlijnige baan een botsing waar
schijnlijk, althans mogelijk.
Worden tegenorders gegeven door
de chefs, dan wordt uiteraard het ge
vaar nog grooter, daar deze dan ook
weer moeten worden meegedeeld aan
de betrokkenen uit andere richting.
Er schijnt geen bepaald systeem te be
staan. De chefs nemen maar aan, zoo
lang zij van den conducteur geen te
lefoontje hebben gekregen, dat bij
een bepaald punt nog niet gepasseerd
is en zij geven daarnaar hun op
dracht aan den vertrekkenden ma
chinist. De conducteur behoeft dus
maar eenmaal te vergeten te telefo-
neeren en de mogelijkheid voor een
groot ongeluk is reeds aanwezig.
Hieruit blijkt, dat om bezuinigings
redenen het personeel op onvoldoende
sterkte moet blijven en dat men zoo
lang het goed gaat, niet denkt aan
verandering.
Hier treft, naar ons voorkomt, niet
alleen schuld de Maatschappij, maar
ook ons toezicht. Van Regeeringswege
moest, naar onze meening, nauwlet
tend daarop worden toegezien.
Maar in het algemeen zijn wij, naar
onze meening, veel te ver gevorderd
op dien weg. De overwegen onbe
waakt, allerlei vervoermiddelen on
voldoende gecontroleerd. De organisa
tie van den dienst schier ongemoeid
in de uitoefening, totdat op een ge
geven oogenblik een ongeluk gebeurt
en dan moet een commissie de fou
ten, die ieder ingewijde zag, onder
zoeken.
Hier ontbreekt iets, dat noodzake
lijk veranderd moet worden. Voor de
veiligheid dient gezorgd te worden.
STADSNIEUWS.
DE MIDDENSTAND EN DE BAZARS.
(»n Irr mg naar een in dit
b\v' VjnrLcmeuae advfivantle vesti
gen wij ir gaarne de aan -a lu van be-
lanvlu'M timen cp, dat fn eeu de/er
'lagen gehouden vergaiwin? vsn de
Besturen ier c?ie Plaa Mi I-
•Enstanrisvereen gingen besloten is,
voortaan geen cadeaux meer beschik
baar te stellen voor te houden bazaars
Wel blijft de Middenstand bereid
zijn waren, voor dat doel tegen in
koopsprijs af te staan, onder verplich
ting van terugname voor dienzelfden
prijs, wanneer de waren onverkocht
blijven.
JUBILEUM.
rüe heer P. Batenburg, wonende te
Gouda vierde gisteren den dag, dat
hij voor veertig jaar als hofmeester,
in dienst trad bij de L.S.M. „De Vol
harding".
De laatste veertien jaren is de heer
Batenburg als zoodanig werkzaam op
de Volharding IX, welke een dienst
tusschen Leiden en Gouda onderhoudt
en voor dien o.a. op de Volharding
XIII tusschen Gouda en Amsterdam.
Door de Directie werd hij gistermor
gen ten kantore ontvangen, waar hij
hartelijk werd gelukgewenscht met
zijn jubileum en hem dank werd ge
bracht voor zijn dienstijver. Als ge
schenk werd hem een enveloppe met
inhoud aangeboden, terwijl hem werd
toegezegd de medaille met oorkonde,
welke de Ned. Binnenbeurtvaartver-
eeniging verleent voor trouwen dienst.
NOORD-ZUID-HOLLANDSCHE TRAM
WEG MAATSCHAPPIJ.
Overzicht vervoersopbrengsten gedu
rende Juli 19271926 (ongecontro
leerd);
Scheveningen Leiden Katwijk
Noordvvijk (incl. Stadslijn' Leiden) in
1927 171,582, in 1926 163.816, per dag
K.M. in 1927 ƒ135 66, in 1926 ƒ129.52
LeidenHeemstede in 1927 8599 in
1926 ƒ10.756, per dag KM. in 1927
ƒ11.38 in 1926 ƒ13.82. Amsterdam
Zandvoort in 1927 197.802. in 1926
ƒ191.233, per dag K.M in 1927 ƒ196 33
in 1926 ƒ189 81. Stadslijnen Haarlem
in 1927 ƒ78.246, in 1926 ƒ75.573, per
dag K.M. in 1927 ƒ122.53, in 1926
11-8.39.
GOEBXOOPE TREIN NAAR HELDER.
Op Woensdag 17 Augustus a.s. zal
een goedkoope trein loopen van Rot
terdam en Haarlem en tusschen lig
gende plaatsen naar Helder.
Voor Leiden gelden de volgende ge
gevens. Vertrek 's morgens 6 56 aan
komst te Helder 9 uur. Vertrek van
Helder 18.42, aankomst Leiden 20.49.
De prijs is ƒ2.95 tweede klasse en ƒ2.10
derde klasse heen en terug.
Voor verdere bijzonderheden verwij
zen we naar de in dit nummer voorko
mende advertentie.
ERNSTIG MOTORONGELUK.
Vanmorgen omstreeks kwart voor 12
werd het motorrijtuig H 54640 uit de
richting Den Haag op den Haagweg
ter hoogte van de villa van Mevr. de
wed. Prof. Kamerlingh Onnes aange
reden door een auto van Van Gend en
Loos, die in de richting Den Haag
reed.
De autobestuurder week even om,
maar reed dadelijk door. De motorrij
der en zijn duozitter slingerden over
den weg. Eerstgenoemde, uit den Haag
afkomstig, bekwam een schouderfrac
tuur, een dubbele beenbreuk, een ern
stige hoofdwond en vermoedelijk een
hersenschudding. Hij werd, na te*
plaatse verbonden te zijn, naar het St
Elisabeths Gasthuis vervoerd.
De duozitter, uit Wassenaar afkom
stig, bekwam een ernstige vleesch-
wond en werd door een passeerenden
automobilist naar Wassenaar overge
bracht.
De politie heeft de zaak in onder
zoek.
CIJFERS GEMEENTEREKENING
1926.
Blijkens de spoedig door B. en W.
aan te bieden rekening hebben de
ontvangsten van den gewonen dienst
bedragen de som van 7.602.347.11
de uitgaven v. den
gewonen dienst de
som van 7.288.154,26
zoodat de gewone
dienst van het jaar
1926 een batig slot
heeft opgeleverd van 314.192.85
De ontvangsten van
den kapitaaldienst
hebben bedragen de
som van 7.525.618.98.*4
de uitgaven v. den
kapitaaldienst de som
van 9.484.072,98
zoodat de kapitaal
dienst van het jaar
1926 sluit met een na-
deelig saldo van 1.959.453,99 H
Winst Openbaar
Slachthuis, geraamd
op 34.000,heeft
bedragen 52.362.78.
CONCERT IN „ZOMERLUST".
Gisteravond werd in den mooien
tuin van café „Zomerlust" door de
Mannen zangvereeniging „Kunst na
Arbeid" en het Muziek- en Tooneel-
gezelschap „P. C. en L.'\ een gecombi
neerd concert gegeven. Vele men-
schen waren opgekomen om - in de
avondstille natuur te genieten van de
ze muziek en zang en ze zijn niet te
leurgesteld.
Onder de begaafde leiding van de
directeuren de heeren W. Hoogzand
en M. Polderdijk werd het rijk voor
ziene programma vlot afgewerkt en
genoten de bezoekers van de mooie
muziek en zang, die hier in de vrije
natuur heel goed tot zijn recht kwam.
De beide vereenigingen kunnen te
rugzien op een goed geslaagden avond.
HET KAMP DER C.P.O.'ERS.
Naar aanleiding van het gisteren
medegedeelde over dit kamp, verzocht
men ons er op te wijzen
Ie. dat de jongens van dit kamp al
len behooren tot de Patrimonium
jeugdorganisatie en dat de Padvin
dersclub van deze organisatie als zoo
danig is aangesloten bij de Chr. Padv.
Organ. (C.P.O.);
2e. dat het minder juist is te spre
ken van een zeker „kerkisme" onder
de jongelui, omdat zij naar verschil
lende kerken gaan. Integendeel, juist
om dien strijd te voorkomen, is de
regel gemaakt, dat ieder ter kerke
gaat waar zijn ouders, krachtens be
lijdenis en hij krachtens doop, thuis
hooren.
Wij voegen er nog gaarne aan toe,
dat „Patrimonium" hier weer toont,
een pracht-organisatie te zijn, die
ons aller liefde ten volle verdient.
3 OCTOBERVEREENIGING.
Door Zijne Exc. den Minister van
Oorlog is aan het bestuur der 3 Octo-
bervereeniging wederom, op het desbe
treffend verzoek, vergunning verleend
tot beschikbaarstelling van paarden
met geleiders voor den Optocht op 3
October a.s.
Deze gunstige beschikking zal zon
der twijfel door een ieder met vreugde
en dankbaarheid worden vernomen.
LOCAAL RIJKSTELEFOONNET TE
LEIDEN.
Opgaaf van nieuwe aansluitingen in
de maand Juli 1927:
271 Arlitt, N.V. Mij. tot vervaardiging
van hoornproducten, Zijlweg 25A,
Leiderdorp.
2356 v. Houten en Ligtvoet, Lood- en
Zinkwerkers, Hoogewoerd 130.
2329 Mechelse en Zn. C., Rijndijklaan
17, Voorschoten.
2338 MullerBohn, Mevr. Wed. Prof.,
Regentesselaan 26, Oegstgeest.
2342 Remonstrante Gemeente, Hoog-
landsche Kerkgrachf 34.
2340 Solingen A. F„ Emmalaan 61
De netto-opbrengst van het bloe-
menfeest voor het tehuis van verzwak
te kinderen „Jéruël" Middelstegracht
no. 3 is nagenoeg 500, terwijl de pen
ningmeester nog' verblijd werd met een
gift van 165 van den heer G. L. J. D.
K. Voorwaar verblijdende resultaten,
waar toch in de zomermaanden de ver
antwoordelijkheid „om er te komen"
zwaar drukt. De inmiddels verlote
sprei viel op no. 361, het schilderij ho.
85 en de pop wacht nog op de geluk
kige winnaar, die no. 57 bezit.
De Patrimonium-padvinders, die
gekampeerd hebben bij den watertoren
te Bussum hopen hedenavond te ze
ven uur aan Patrimonium alhier te
arriveeren.
M. v. Z. heeft bij de politie aan
gifte gedaan, dat ingebroken is in zijn
pakhuis aan de Hoefstraat. Vermist
wordt een kist heerenboonen.
Een stilstaande melkwagen van
den 16-jarigen B. is op de Mare aan
gereden door een vierwielige wagen,
bestuurd door J. de W. De melkwagen
werd beschadigd. Eenige melk en eie
ren gingen verloren.
BINNENLAND.
PRINS HENDRIK.
Een Wolfftelegram uit Danzig d.d. 8
Aug. meldt:
De Prins der Nederlanden zal heden
avond met gevolg, komende uit Oost-
Pruisen, hier ter reede aankomen en
zijn intrek nemen in het Hotel Dant-
ziger Hof.
ONDERZOEK DOOR DEN MINISTER.
Bij zijn bezoek op de plaats van het
ongeval met de Gooische stoomtram
te Laren was de Minister van Water
staat gisteren vergezeld van den hoofd
inspecteur-generaal der Spoor- en
Tramwegen, ir. v. d. Vogt.
Hij heeft zich van de omstandighe
den en vermoedelijke oorzaken op de
hoogte gesteld en de instelling van een
commissie van drie leden voor nader
onderzoek is te wachten.
GED. STATEN VAN ZUID-HOLLAND.
Toelating als raadsleden.
Ged. Staten van Zuid-Holland be
handelden gisteren een beroep van G.
Zevenbergen, lid van den gemeente
raad van Puttershoek tegen de be
schikking van dien Baad tot toelating
als raadslid van A. Blok. die bode-
geldophaler was bij de waterleiding,
welke functie appellant onvereenig-
baar achtte met die van raadslid. Het
gemeentebestuur wees er op, dat B.
sinds 1 April 1927 niet meer in dienst
is bij de waterleiding en dat het ove
rigens de beide functies wel vereenig-
baar achtte.
Ten slotte werd nog behandeld een
beroep van eenige ingezetenen van
Heukelum tegen hun niet-toelating als
raadsleden. Deze raadsleden waren
niet toegelaten omdat bij de verkie
zing eenige ongeregeldheden zouden
hebben plaats gehad. O.m. had iemand
gestemd om twee minuten over 5 uur.
B. en W. achtten het bezwaarschrift
niet voldoende gemotiveerd.
In deze zaken volgt de beslissing
later.
EEN KWESTIE VAN GELOOFS
BRIEVEN.
Heden zou de Raad van Veenendaal
voor de derde maal bijeenkomen tot
het onderzoek der geloofsbrieven der
nieuw gekozen Raadsleden. Tweemaal
werd reeds met 10 tegen 3 stemmen be
sloten tot niet toelating. De laatste
maal werd Ged. Staten om advies ge
vraagd. Dezen berichten echter, dat,
aangezien zij geroepen kunnen worden
tot een beslissing, zij zich van advies
moesten onthouden.
Zooals bekend is zijn de bezwaren
gegrond op het feit, dat op de geloofs
brieven de datum van binnenkomst
ontbreekt.
V. BUR INK'S INBOEDEL OPNIEUW
ONDER BESLAG.
Naar wij vernemen is gisteren op
nieuw beslag gelegd op het meubilair
van het Rotterdamsche raadslid Van
Burink in verband met de oude schuld
van ƒ125 aan de Nederlandsche re
geering. Zooals men zich herinnert,
kon j.l. Donderdag de openbare ver
koop niet doorgaan, omdat de voor
naam van het raadslid op het exploit
foutief was ingevuld. De openbare ver
koop is nu vastgesteld op 19 Aug. a.s.
Er heeft zich thans in deze zaak een
nieuw feit voorgedaan. De heer Van
Burink is n.l. in verband met de mis
handeling van een marktmeester op
Oudejaarsavond veroordeeld tot 25
boete subs. 10 dagen hechtenis. Het
raadslid, dat de boete niet heeft be
taald, heeft gisteren de aanzegging ge
kregen, dat de straf a.s. Maandag tot
uitvoering zal worden gebracht. Het
ligt in de bedoeling van de autoritei
ten om den heer van Burink, die aan
gekondigd heeft den deurwaarder een
warme ontvangst te zullen bereiden,
niet hij den openbaren verkoop tegen
woordig te doen zijn.
OUD MINISTER COLIJN S REIS
NAAR INDIë.
Volgens een te Batavia ontvangen
bericht zou oud-minister H. Colijn zijn
voorgenomen reis naar Indië, met me
vrouw Colijn, in Febr. a.s. ondernemen.
INBRAAK BIJ DEN METAAL-
BE WERKERSBOND.
Zaterdagnacht is in het kantoor der
Haagsche afdeeling van den Modernen
Metaalbewerkersbond ingebroken, zoo
meldt „Het Volk". De brandkast is
met een valschen sleutel geopend en
een geldkistje, inhoudende ruim I860
is er uit verdwenen. De dader(s) moe
ten zeer goed met den toestand van
het kantoor op de hoogte zijn geweest.
Het was n.l. Vrijdag de eenige dag,
waarop een flink geldelijk bedrag in
de brandkast aanwezig kon zijn.
De inbraak moet na half twee ge
pleegd zijn. Er is niet aan de deuren
(ook niet aan de brandkast) gefor*-
ceerd.
BUITENLAND.
SACCO EN VANZETTI.
Het opperste gerechtshof handhaaft
de doodstraf.
Het opperste gerechtshof van den
staat Massachusetts' heeft de petitie
der advocaten voor Sacco en Van-
zetti verworpen waarin een „habeas
corpus" verzocht werd om de terecht
stelling uit te stellen. Ook een „writ
of error" (bevel tot revisie van een
vonnis wegens een fout in den vorm)
werd geweigerd.
De advocaten van Sacco en Vanzet-
tie pleitten gedurende anderhalf uur;
zij betoogden, dat de rechter, d'e het
proces voerde, partijdig was.
Het opperste gerechtshof besloot,
dat er geen aanleiding bestond om de
doodvonnissen te vernietigen tegen
Saccb en Vanzetti, die hun hongersta
king voortzetten.
Staking van een half miilicsn
arbeiders te New-York?
Tegen heden zijn in tal van steden
protestbetoogingen in verband met de
zaak Sacco en Vanzetti uitgeschreven.,
Men verwachtte, dat te New York
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
Onweer in verschillende deelen des
lands.
De instelling van een staatscommis
sie van drie leden voor een onderzoek
inzake de trambotsing bij Laren te
verwachten.
Buitenland
Het opperste gerechtshof van Massa
chusetts heeft het vonnis tegen Sacco
en Vanzetti bevestigd.
De algemeene staking in Frankrijk
is mislnkt.
België zal zich vermoedelijk her
kiesbaar stellen voor een niet-perma-
nenten raadszetel.
Een Zwitsersch-Italiaansch grensin
cident.
het aantal stakers vermoedelijk een
half millioen zou bedragen.
Uit verscheidene staten komen be
richten over huiszoekingen en arres
taties od groote schaal. Te Washing
ton hee£fc men zelfs vliegtuigen, gevisi
teerd.
Te Cambridge nabij Boston werd)
ingebroken in de woning van den pre
sident van het hoog gerechtshof, waai*
bii het den dieven vermoedelijk om
strafrechtelijke documenten te doen
is geweest.
Een vliegende politiebrigade.
De politie te New York heeft een
vliegende brigade georganiseerd van
14 mototfiet-sers met 2 gepantserde
auto's als bescherming tegen het ge
weld tijdens de Sacco- en Vanzetti-
opwindmg. J
Alle samenscholingen bij de stati-
onst van den ondergrondscnen spoor
weg worden onmiddellijk uiteen ge
dreven.
In tal van steden zijn dergelijke»
maatregelen getroffen.
De algemeene staking in Frankrijk
mislnkt
De algemeene staking, 'door bij1 da
internationale van Moskou aangeslo-'
ten vakvereenigingen in Frankrijk te
gen gisteren afgekondigd, om te pro
testeeren tegen de executie van Sacoa
en Vanzetti, heeft hoegenaamd! niets
om het lijf gehad. 1
Opnieuw is gebleken, dat de comH
munisten hun mannetjes niet warm ma.
ken kunnen voor de zaak.
Parijs had geheel het aanzien gehou
den van een Maandag in vacantietij'dl
Er waren zoo goed als geen stakers en:
tram en omnibussen, metro en taxi
hadden niet de geringste inkrimping!
ondergaan.
Enkele vergaderingen werden ge
houden.' die matig bezocht werden.
In de provincie, in de arsenalen
hoofdzakelijk werd i n enkele roodet
centra een weinig gestaakt, maar ook!
daar is de beweging mislukt.
Zoo was de staking algemeen in de
mijnen en bij de trams van Saint Etien
ne, maar in de metaalindustrie en da
fietsenfabrieken werd gewerkt.
In het Noorden en in Pas de Calais
was de staking een bijna volledige»
mislukking geworden; daarentegen
was zij algemeen in de haven van Duin
kerken.
In de pers gaat men voort de gra
tie voor ae beide ter dood veroordeel
den te bepleiten, doch voornamelijk!
op grond- van het feit, van den langen
duur, waarop de beide gevangenen op
het voltrekken van het vonnis moes
ten wachten.
De protesten tegen het aanmatigend)
optreden der communisten, 'die zich
van de gratiebeweging willen meester
maken, zijn zeer talrijk.
Wat de executie betreft, heeft men:
nog een flauwe hoop, dat ,de Ameri
kanen zich rekenschap zullen geven
van de ontevredenheid, welke zij' ia
Europa zou wekken.
BELGIë IN DEN VOLKENBONDS
RAAD.
Herkiesbaarstelling als niet-perma-
nent lfd?
Te Genève zijn inlichtingen uit! Brusl
sel ontvangen, dat de Belgische regeö
ring in haar laatste kabinetszitting bet-
sloten heeft in September aan de AX
ge.neene Volkenbondsvergadering te
verzoeken, België wederom herkies*
baar als niet-permanent lid van den
.Volkenbondsraad te verklaren.
Al komt dit besluit der Belgische re
geering niet onverwacht, toch heeft
net bii menigeen te-Genève wel eenigé
verwondering gewekt, aangezien Bel
gië verleden jaar ondanks het aan
dringen van eenige delegaties uitdruk
kelijk geweigerd had, gelijktijdig met
Polen een verzoek om herkieshaarstel-
ting in te dienen, terwijl bovendien
de Belgische vertegenwoordiger in de
