CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS
8«ta JAARGANG
MAANDAG 1 AUGUSTUS 1927
NUMMER 2193
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
De Aardenburgsche kwestie.
Inzake de herrie die de gemeente
raadsverkiezing in Aardenburg heeft
verwekt, is nog steeds geen volle klaar
heid ontstaan. Onlangs werd reeds me
degedeeld, dat het onderzoek had uit
gewezen, dat op een aantal stembiljet
ten de bijvoegingen, die de ongeldig
heid teweegbrachten, door andere pot-
looden zouden zijn gemaakt dan door
de kiezers gebruikt werden.
De Burgemeester van Aardenburg
deed in den Gemeenteraad een voor
stel dat ook een tipje oplicht van den
sluier. Dit voorstel luidde:
„Overwegende, dat uit het door de
commissie van onderzoek der geloofs
brieven uitgebracht advies blijkt, dat
de ingezonden .geloofsbrieven en de
door de wet vereischte en overgelegde
stukken der nieuwbenoemde raadsle
den van den gemeenteraad in orde
zijn bevonden.
overwegende echter, dat het wen-
schelijk is, dat alle voorschriften der
Kieswet bij eene stemming zoo nauw
keurig mogelijk in acht worden geno
men,
overwegende dat bij de gehouden
stemming voor den gemeenteraad op
Zaterdag 21 Mei 1927 niet opgevolgd
is het voorschrift vervat in artikel 86
eerste lid der Kieswet, hetwelk voor
schrift, dat de voorzitter de stembiljet,
ten opent en na opening van elk stem
biljet den naam mededeelt van den
candidaat op wien een stem is uitge
bracht,
overwegende^ dat bij deze
stemming de stembiljetten
gemakshalve eerst door en
kele leden van het stembu
reau zijn geopend, toen lijst-
gewijze zijn gerangschikt,
terwijl pas daarna de voor
zitter denamen derverschil-
1 en-de candidaten lij stgew ij-
ze voorlas,
besluit,
- waar bij de stemming voor leden
van den gemeenteraad gehouden op
Zaterdag 21 Mei 1927. niet alle voor
schriften der Kieswet zijn in acht ge
nomen met name art. 86 eerste lid dier
wet,
le. te bepalen, dat deze stemming
niet als geldig kan worden beschouwd
en mitsdien de door het hoofdstembu
reau tot leden van den gemeenteraad
verklaarde personen niet als zoodanig
worden toegelaten,
2e. de aandacht der betrokkenen er
op te vestigen, dat ingevolge art. 33
der gemeentewet zij gedurende acht
dagen te rekenen van den datum van
dit besluit schriftelijk bezwaren daar
tegen kunnen indienen bij Gedeputeer
de Staten dezer provincie."
Het komt hier op de laatste overwe
ging van het besluit aan.
Dit is een practijk die in verschil
lende stembureaux gevolgd wordt. Dat
zij, afgescheiden van de vraag of het
niet in strijd is met de uitdrukkelijke
bepaling dat de voorzitter de stembil
jetten opent, tot ernstige ongeregeld
heden kan leiden, toont het Aarden-
burgsche geval. Behalve de leden van
het stembureau nemen ook soms an
dere personen aan die werkzaamheid
deel. Wanneer nu de controle niet bij
zonder streng is, bestaat de gelegen
heid om op de s+embiljetten bijvoegin
gen te plaatsen nog voordat de ople
zing heeft plaats gehad.
Het gevolg van het Aardenburgsche
geval zou kunnen zijn om op het on-
gewenschte van dit voor-sortee-
r'en de aandacht te 'vestigen.
Naar onze meening moet de volgor
de van het werk van het stembureau
zijn, na het vaststellen van het aantal
stemmen, direct tot het aflezen van»
de namen der gekozenen over te gaan.
Doet men dit niet- dan stelt men de
deur open voor vervalschingen, die
zich te Aardenburg blijkbaar hebben
voorgedaan.
Het geld voor de propaganda
Het is bekend, dat de propaganda
voor de wereld-revolutie, van uit
Moskou geleid, tot heden ruim in de
centen zat Menigeen heeft zich wel
eens afgevraagd waar de bolsjewie
ken aan dat geld kwamen. Men moge
al aannemen, dat bij de slechte ver
zorging van de economische behoef
ten van het eigen land, zoodoende
een aardig bedrag overblijft voorde
propaganda, toch gelooven wij niet
dat de leiders zoo dwaas zullen zijn
om dat geld met hdnden vol in het
buitenland te vergooien en eigen land
te kort te doen. Evenmin mogen wij
aannemen dat de Russische bevolking
daar genoegen mee zal nemen.
Jntegardeel het buitenland heeft
zelf daaraan meebetaald in de tot nul
gereduceerde Russische staatsfond
sen die de Sovjets weigeren weer I
BUREAUHooigracht 35
Leiden
waarde toe te kennen. Dat is diefstal
in het groot, maar wat geeft een Bols
jewiek daarom. De russische staats-
juweelen en de juweelen van de vor
ste i geslachten hebben voorts een
aardig sommetje opgebracht. Ook dat
is diefstal.
Maar ook hadden petroleUmmaat-
schappijen contracten afgesloten met
Rusland. Door zich ook van deze con
tracten niets aan te trekken en een
voudig de Russische olie, die volgens
die contracten niet meer hun eigen
dom is, nogmaals te verkoopen, steelt
de Sovjet nogmaals.
Dat alles, al deze sommen, worden
blijkbaar aangewend voor financie
ring van de wereldrevolutie-propa-
ganda.
In alle landen van Europa, ook in
Nederland, wordt op deze wijze ook
met het geld aan de Ned. Kon. Petro-
leummaatschappij ontstolen, propa
ganda gemaakt.
In Engeland heeft men er een stok
je voor gestoken, toen de heeren al
te brutaal optraden. Frankrijk, Ita
lië dreigden ook reeds. Maar in Wee-
nen ging het reeds goed. In China en
Voor-Indië wordt met groote brutali
teit de propaganda gevoerd. Ook in
ons Indië hebben de heeren geld ge
noeg en dat doet wonderen bij een
voudige zielen.
't Wordt tijd, dat wij de oogen ope
nen. Daarom juichen wij ook toe den
oproep, dien Sir Deterding, de Direc
teur van de Koninklijke, deed uit
gaan.
Wij moeten wakker worden, natio
naal en politiek, maar ook econo
misch. Het Russische bolsjewisme
heeft ons lang genoeg met wapenen,
voor ons eigen geld gekocht, bestookt.
Maar dat De Notenkraker op hate
lijke wijze den spot drijft met deze
pogingen, getuigt dat de Sociaal-De
mocraten als het er op aankomt nog
zoo afkeerig niet zijn van deze Rus
sische revolutie-propaganda. Dat
geeft te denken en maant tot voor
zichtigheid ook tegenover deze hee-
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
STADSNIEUWS.
nationale: wedstrijden
„de zijl".
Reccrdpcgingen op een korte baan.
De Zwemfeesten ter gelegenheid
van het eerste lustrum van de Zwem-
vereeniging „De Zijl" zijn Zaterdag
middag besloten met de nationale
wedstrijden.
Het weer hielp schitterend mee tot
welslagen van deze wedstrijden, hoe
wel in het begin een paar regenbuitjes
de aanwezigen kwamen verrassen.
De belangstelling voor deze wed
strijden was bijzonder groot, aange
zien tal van zwemsters en zwemmers
van naam hadden ingeschreven. Jam
mer genoeg echter bleek de wed-
strijdbaan onvoldoende om ëventuee-
le records te verbeteren. Bij nauwkeu
rige meting bleek zij ongeveer 30 c.M.
te kort te zijn. Zulks was te meer
jammer, wijl inderdaad de kans had
bestaan, dat eenige records waren
neergehaald.
Dat bleek al dadelijk bij het num
mer 400 M. snelzwemmen voor dames.
Mejuffr. Braun (O.D.Z.) toch slaagde
in den tijd dezen afstand met niet
minder dan 29 2/5 sec. te verbeteren,
gedeeltelijk natuurlijk tengevolge
van de korte baan, doch de tijd is wer
kelijk schitterend. Mej. Truus Klap
wijk, die het record over dezen afstand
op haar naam heeft met 6 min. 39 1/5
sec., deed er nu 2 sec. langer over.
Ook de heeren maakten over dezen
afstand een zeer goeden tijd, slechts
3 3/5 sec. (de Man) boven het Ned. re
cord.
In het nummer 100 M. rugzwem-
men, waarvan het wereldrecord staat
op naam van mej. Willy den Turk (R.
D.Z.), maakte zij thans een tijd van 1
min. 25 sec. Fe vel in mej. Baumeis-
ter een ernstig concurrent, hebbend,
gaf mej. den Turk zich toch niet ge
heel, zoodat zij 3 sec. boven haar
eigen record bleef.
De heer Liezenberg (Waterratten)
bleef in dit nummer slechts 11/5 sec.
boven het Ned. record.
Ook in het nummer 100 M. snel
zwemmen werden prachtige tijden ge
maakt. De recordhoudster mej. Baron
(O.D.Z.) had zware concurrenten in
haar clubgenooten, de dames Braun
en Baumeister. Deze sloegen haar
respectievelijk met 4 en 2/5 sec. Mej.
Baron bleef 4 4/5 sec. boven haar eigen
record.
Van de heeren was Bannenberg
(A.Z.) in dit nummer verre de beste.
Zijn tijd was 31/5 sec. hoven het Ned.
record.
Ook in de 4 X 50 M. wisselslag es
tafette voor dames zou een record ver
betering mogelijk zijn geweest. Do
Onderl. Dames Zweinclub toch bleef
Gewone advertentiën per regel 22'/i cent
Ingezonden Mededeelingen, dnbbel tarief.
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage-
lijks geplaatst ad 40 cent.
BM—oriiin.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
Drie ongelukken Gp é-Sn dag te
Oegstgeest.
Roofoverval te Ben Haag.
Buitenland
De plenaire zitting tier vlcotconfe-
rentie is oj varzesk van de Amari-
kaansche delegaJa uitgesteld.
Een verklaring van Frins Corel
van Roemenië.
Mussolini en EeiLlon zouden een
geheim bondgenootschap hebben ge
sloten.
De Weensche gemeenteraad heeft
de instelling van de permanents ge
meentepolitie goedgekeurd.
ie uen rïaag heelt m perceel Hoelkade 176 een brutale rootovc. ,al plaats
gehad, waarbij de oude man mishandeld, gekjieveld, een brandkast gefor
ceerd en een bedrag van circa 6000 gulden gestolen werd. (Zie ons Bijblad).
Een foto van het huisje, terwijl de recherche er binnen gaat.
niet minder dan 21/5 sec. beneden
haar eigen record, dat op 2 min. 43 2/5
sec. staat.
Het nummer schoonspringen voor
dames werd een mislukking, wijl mej.
Baron en mej. Braun zich terugtrok
ken, omdat mej. Klapwijk in de jury
zat.
Een vriendschappelijke waterpolo-
wedstrijd tusschen L.Z.C. en H.Zf en
P.C vormde het slot der goedge
slaagde wedstrijden. De L.Z.C. won
met 2—1.
De uitslagen luiden:
50 M. snelzwemmen dames: 1. méj
T. Baumeister (O.D.Z.) in 33 2/5 sec.;
2. mej. M. Baron (O.D.Z.) in 34 sec.; 3.
inej. S. Sigmond (R.D.Z.) in 361/5 sec.
50 M. snelzwemmen heeren: 1. S. v.
d. Meer (H.V.G.B.) in 29 4/5 sec.; 2. J.
v. Meerten (U.Z.C.) in 30 sec.; 3. H.
Lamster (H.Z. en P.C.) in 30 2/5 sec.;
4. P. v. Ommeren (H.V.G.B.) in 30 4/5
sec.
400 M. snelzwemmen dames (Ned.
record 6 min. 341/5 sec.): 1. mej. M.
Braun (O.D.Z.) in 6 min. 9 sec.; 2. mej.
Truus Klapwijk (R.D.Z.) in 6 min.
411/5 sec.
400 M. snelzwemmen heeren (Ned.
record 5 min. 57 4/5 sec.): i. Th. J. de
Man (U.Z.C.) in 6 min. 11/5 sec.; 2. H.
v. d. Woud (R.Z.C.) in 6 min. 18 4/5 sec.
100 M. schoolslag dames: 1. mej. M.
Baron (O.D.Z.) in 1 min. 32 3/5 sec.; 2.
mej. Cor v. Gelder (R.D.Z.) in 1 min.
36 4/5 sec.
100 M. schoolslag heeren: 1. C. H.
Vrugt (Waterratten) in 1 min. 241/5
sec.; 2. L. Lieftinck (U.Z.C.) in 1 min.
25 2/5 sec.; 3. L. Korpershoek (R.Z.C.)
in 1 min. 26 1/5 sec.
100 M. rugzwemmen dames (Ned.-
en wereldrecord op naam van mej. W.
den Turk in. 1 min. 22 sec.): 1. mej. W.
den Turk (R.D.Z.) in 1 min. 25 sec.; 2.
mej. F. Baumeister (O.D.Z.) in 1 min.
29 1/5 sec.
100 M. rugzwemmen heeren (Ned.
record op naam van H. Wilgenburg
in 1 min. 211/5 sec.): 1. A. Liezenberg
(Waterratten) in 1 min. 22 2/5 sec.; 2.
J. H. de Haas (Z.I.A.N.) in 1 min. 23
sec.
100 M. snelzwemmen heeren (Ned.
record op naain van mej. Baron in 1
min. 161/5 sec.): 1. mej. M. Braun
(O.D.Z.) in 1 min. 17 sec.; 2. mej. T.
Baumeister (O.D.Z.) in 1 min. 20 3/5
sec.; 3. mej. M. Baron (O.D.Z.) in 1
min. 21 sec.
100 M. snelzwemm enheeren (Ned.
record op naam van Korsten in 1 min.
51/5 sec.): 1. P. L. Bannenberg (A.Z.)
in 1 min. 8 2/5 sec.; 2. S. v. d. Meer (H.
V.G.B.) in 1 min. 11 1/5 sec.; 3. P. v.
Ommeren (H.V.G.B.) in 1 min. 12 2/5
sec.
Van Spall-bokaal alleen voor inge
zetenen van Leiden, gewonnen door
J. Buys (L.Z.C.) in 1 min. 13 4/5 sec.
Wisselslag estafette 4 X 50 M.,
(schoolslag, rugslag, vrije slag) da
mes (Nèd. Record op naam O.D.Z. in
2 min. 43 2/5 sec.): 1. Onderl. Dames
Zweinclub in 2 min. 411/5 sec.; 2. Rot-
terd. Dames Zwemclub in 2 min. 49 3/5
sec.
Idein heeren: 1. Utrgchtsche Zwem
club in 2 min. 261/5 sec.; 2. De Water-
letten in 2 min. 26 3/5 sec.; 3. Rot-
terd. Zwemclub in 2 min. 34 sec. (Z.l.
A.N. met 2 min. 33 1/5 sec. Gediskwa
lificeerd wegens coachen).
Schoonspringen voor dames: 1.
mej. A. de Groot (.U.Z.C.) 92 4/10 punt.
Schoonspringen voor heeren, junio
res en nieuwelingen: 1. G. Boot (De
Delit) 102 9/10 punt.
Schoonspringen voor heeren senio
res: 1. J. L. Stotijn (H.Z, en P.C.)
180 2/10 punt; 2. F. Bodijn (IJ) 135 6/10
p.; 3. J. H. de Haas (Z.I.A.N.) 129 4/10
punt.
Waterpolo: (vriendschappelijk) L.
Z.C.—H.Z. en P.C. 2—1.
3s-jarig jubileum.
Heden herdenkt de heer J. Boehmer
den dag, waarop hij voor 30 jaren als
boekhouder in dienst trad van de
Diaconie der Ned. Herv. Gemeen ie,
alhier.
In deze dertig jaren heeft deze be
scheiden, rustige en vooral bereid
willige boekhouder zeer veel voor
de Diaconie gedaan. Het college van
Diakenen heeft zich dan ook opge
maakt om den jubilaris warm te hul
digen. Hedenavond zal deze huldi
ging plaats hebben. We komen mor
gen hierop nog nader terug.
gouden jubileum.
Zaterdag herdacht de heer P. Gor
dijn den dag, waarop hij voor 50 jaar
als 13-jarige jongen in betrekking
kwam bij de firma W. F. Maas en Zo
nen, scheepsbouwers, alhier.
De heer Gordijn werd des morgens
te half elf in een der loodsen der werf
aan het Utrechtsche Jaagpad, met
zijn echtgenoote ontvangen en aller
eerst gecomplimenteerd door den
oudsten patroon, den heer W. F.
Maas, die het een groot voorrecht
achtte den jubilaris te mogen toe
spreken.
Spr. memoreerde, dat er hem in al
die jaren veel over het hoofd is ge
gaan. De jubilaris heeft n.l. zoowel
den vader als den grootvader van den
tegenwoordigen patroon gediend.
Verder schetste spr. in enkele woor
den de trouwe plichtsbetrachting van
Gordijn, die een voorbeeld voor allen
was.
De jongste patroon, de heer P. C.
Maas, sprak hierna den jubilaris met
enkele woorden toe en wees er o.m.
nog op, dat het voor hem een heel
aardig gezicht zou wezen, als hij eens
kon zien de lange rij van schepen en
scheepjes, die in die jaren de werf
hebben verlaten.
Hierna voerde de heer J. P. Ver-
vark het woord, die namens het per
soneel Gordijn gelukwenschte met.
zijn jubileum.
Spr. schetste hoe het slechts een
enkeling gegeven is 50 jaar achtereen
in een zwaar bedrijf als het scheeps-
bouwvak werkzaam te zijn, maar
zeldzamer nog is het, dat men al die
jaren bij eenzelfde firma werkzaam
is. De jubilaris kon er trotsch op zijn
onder vier geslachten gewerkt te heb
ben.
Voor allen, die hier werken of ge
werkt hebben, was Gordijn steeds
welwillend en hij was hun allen een
voorbeeld. Hij weet ohder hen een
geest te scheppen, die voor heft on
misbaar is.
Als stoffelijk aandenken aan dit
mooie jubileum biedt spreker den ju
bilaris hierna een fraaie rookstoel en
rooktafel, geheel voorzien, terwijl
daaraan van do familie van de pa
troons nog toegevoegd werden, een
plant op tafel en fraaie bloemen voor
de echtgenoote van den jubilaris.
Deze dankte hierna voor de wen-
schen en geschenken en nadat een
glas wijn was geschonken was de
huldiging afgeloopen.
afscheid van den commissaris
van politie p. stapel.
Zaterdagmiddag heeft de heer P.
Stapel, commissaris van politie, die
gelijk gemeld den dienst met pensioen
gaat verlaten, afscheid van het corps
genomen.
Dit afscheid had plaats in de theorie
zaal. Behalve vertegenwoordigers van
de politie, administratie en recherche,
warén' bij dit afscheid tegenwoordig
de hoofdinspecteurs Balfoort en de in
specteur Weijers, v. d. Wal, de Bock en
van Wijk.
De heer Stapel hield een korte rede,
omdat de dienst geen lang oponthoud
toeliet. Spr. wees er op. dat hij in de
tien jaar dat hij commisaris is ge
weest, het niet allen naar den zin
heeft kunnen maken. Hij heeft gehan
deld naar beste weten en zooals hij het
dienstbelang zag. Spr. dankt voor de
ondervonden medewerking. Hij verlaat
het corps meer dan tevreden en spoort
de leden aan om de eer van het. corps
hoog te houden. Kort geleden is spr.
gehuldigd ter gelegenheid van zijn zil
veren jubileum als commissaris. Dit
was de oorzaak om thans te bedanken
voor een souvenir van het politieper
soneel. Spr. hoopt dat hij door zijn wei
gering, zijn ondergeschikten, van wier
aanhankelijkheid hij overtuigd is, niet
al te zeer heeft teleurgesteld. Ten slot
te brengt de heer Stapel speciaal den
hoofd-inspecteur den heer Balfoort,
dank voor zijn medewerking, en hij
zegt het commando van het corps in
vol vertrouwen tijdelijk aan hem over
te dragen.
Even voor het afscheid van 't corps
ontving de heer Stapel het bericht, dat
hij benoemd is tot Ridder in de Orde
van Oranje-Nassau. De mededeeling
daarvan werd met applaus door het
politiepersoneel begroet.
Op uitdrukkelijk verzoek van den
heer Stapel werd in het belang van
den dienst zijn afscheidswoord niet be
antwoord. Het politiepersoneel, hoog
en laag, drukte den scheidenden com
missaris de hand.
autobotsing.
Zaterdagmiddag te halfvier had op
de Breestraat, hoek Korenbeurssteeg,
een botsing plaats tusschen een vracht
auto van de firma De J., Nieuwe Rijn
alhier en een auto, bestuurd door den
fabrikant H. J. Z. uit Hengelo. De
vrachtauto kwam uit de Korenbeurs-
steeg. toen de personenauto uit de
richting Hoogewoerd. door de Bree
straat reed en volgens verklaring van
den bestuurder van den vrachtauto
geen signalen gaf.
De personenauto reed den vrachtwa
gen in de flank aan, waardoor deze
grootendeels werd vernield De be
stuurder van den vraentauio bekwam
eenige lichte verwondingen.
leidsche spaarbank.
Bij de Leidsche Spaarbank is in de
maand Juli ingelegd 3.66.136.86 en
terugbetaald 448.384.89, terwijl 107
nieuwe inleggers zijif ingeschreven
en 81 boekjes geheel werden uitbe
taald.
Het tegoed der 16069 Inleggers be
droeg einde Juli 6.3
parkconcert.
Het programma voor het concert in
het Kooipark, op Dinsdag 2 Aug., te 8
uur, luidt;