CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
JAARGAN
MAANDAG ?5 JULI 1927
NUMMER 2187
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week .••••«•I 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
ê\l uwer bestaai uii TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
De Stormramp.
Saldo 100.65
Ontvangen "van v. H„ van een
gezelligen avond bij T. en J. te
Voorschoten 2.50
Totaal ƒ163.15
DIRECTIE.
V Vaccinatie-gevaren.
Onze A.R. .,De Zeeuw'* vestigt nog
maals als Volgt de aandacht op deze
gevaren:
„Ook in andere plaatsen dan Goes
hebben zich de treurige gevolgen van
de vaccinatie geopenbaard.
Zoo schrijft een vader uit Zaltbom-
mel aan de N. R. Ct.:
"„Ook te mijnen huize heeft een
kind encephalitis gekregen door vac
cinatie. Door tijdige inspuiting van
een serum is het gered. In Den Bosch
liggen ook twee kinderen met deze
ziekte."
Dit bericht bevestigt dus wat wij in
ons nummer van Donderdag schreven:
De smetstof der encephalitis schijnt
op eene of andere wijze in de vaccine
te zijn geraakt en met deze te worden
voortgeplant en in het lichaam der ge-
vaccineerden te worden gebracht.
Het is duidelijk, dat hier een ern
stig gevaar dreigt.
Zou het daarom geen aanbeveling
verdienen, in afwachting van de resul
taten van een in te stellen onderzoek,
dat voorloopig over heel de linie de
inenting wordt stopgezet?
Hier moet worden ingegrepen".
Indien het nog niet gebeurd is, moet
natuurlijk het eerste zijn de besmette
vaccins op te vragen en te vernietigen.
Reeds eenige dagen geleden meende
men te weten dat de besmette vaccine
afkomstig was van de Amsterdamsche
inrichting. Toen dat vaststond, had
onmiddellijk moeten worden nagegaan
welke doktoren daarvan hadden be
trokken. Indien dat niet gebeurd is,
dan is hier van een ernstige nalatig
heid sprake.
Wij herinneren ons, dat in Indië op
deze wijze eens een ernstige ramp is
voorkomen.
V Natuurlijk, meegaan!
De „Tel." laat zich de volgende brief
schrijven door een ateliermeisje:
„Wij ateliermeisjes, moeten alle da
gen veel en accuraat werk afleveren,
doch wij allen werken met één'alles
overheerschende gedachte: n.l. om zoo
spoedig mogelijk te trouwen. Daar
werken wij hard voor, en sparen wij,
ten minste als wij thuis niet te veel
moeten bijspringen in het huishouden.
Maar nu lezeri wij in uw blad voort
durend over emigratie en dat heeft,
naast de stelselmatig gekweekte werk
loosheid onder de mannen, onze laat
ste hoop te niet gedaan.
Wij denken aan de invasie van
Duifsche werkkrachten, eerst meisjes,
toen vrouwen, die onzen Hollandschen
jongens het werk voor den neus weg
nemen.
Wij ateliermeisjes hebben als hoog
ste ideaal een Hollandschen jongen te
trouwen.
De Regeering weet, ter oplossing van
het werkloosheidsvraagstuk niet an
ders te doen dan een praat-commissie
in te stellen.
Nu worden de flinkste Hollandsche
jongens warm gemaakt om naar Ca
nada te gaan. Maar waar moeten wij
naar toe, als ons ouderlijk huis ons
ontvalt?"
Hier is meer dan een „aardige mop"
zooals het stukje bedoelt.
Er spreekt uit een Hollandsche trek,
die naar wij meenen niet moet gevoed
worden. Wanneer de Vaderlandsche
bodem voor allen geen voedsel meer
geven kan, wel, dan gaan wij, evenals
onze kloeke vaderen, elders ons brood
verdienen. In Amerika, zoowel in Ca
nada als de Vereenigde Staten, in Afri
ka in Indië niet te vergeten, vonden
velen niet alleen brood maar ook een
nieuw vaderland. Dat is noodig en een
gelukkige uitkomst.
Maar dan moet niet alleen de man,
maar ook de vrouw, bereid zijn om
zich in den weg te stellen die God aan
wijst. Wij eeren in Indië en in andere
landen de moedige Nederlandsche
vrouwen en moeders. Laten daar de
ateliermeisjes maar gerust een voor
beeld aan nomen.
STADSNIEUWS.
A. SIJTHOFF JR. f
In den ouderdom van 74 jaren is in
den nacht van Vrijdag op Zaterdag te
Noordwijk overleden de a. Sijt-
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/* cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariei
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent;
lioff Jr., stichter van de „Haagsche
Courant" en een bekende figuur in de
uitgeverswereld.
De overledene was ridder van de
Oranje-Nassau-orde.
De heer Sijthoff werd den lien Oc
tober 1853 te Leiden geboren. Hij gaf
ziclji geheel aan zijn levenswerk, de
„Haagsche Courant", en slechts noode
onttrok de ontslapene zich eenige ja
ren geleden aap de leiding dezer cou
rant, om die in handen te laten van
beide zoons, van wie de jongste in het
begin van dit jaar is overleden. Dezen
zwaren slag is de heer Sijthoff nooit te
boven gekomen.
Bij gelegenheid van het veertig-jarig
bestaan der „Haagsche Courant" in
April 1923 is de nu overledene door
het gezamenlijk personeel gehuldigd,
waarbij gewezen werd op de liefde van
den stichter voor zijn werk, op zijn
groote energie en voorbeeldige werk
kracht.
De heer Sijthoff was o.a. president
commissaris van de N.V. Sijthoff's
Uitgeversmaatschappij aan de Doeza-
straat, alhier.
DE ZETEL VAN WIJLEN PROF.
BOLLAND.
Gelijk men weet, is na den dood van
Prof. Bolland tot diens opvolger aan
de Universiteit alhier benoemd Dr. A.
J. de Sopper, destijds Ned. Herv. pred.
te Amsterdam.
Dit was evenwel den Hegelianen
niet naar den zin en thans doen deze
moeite aan de Universiteit te Gronin
gen een opvolger in den geest van
Prof. Bolland benoemd te krijgen.
In het Julinummer van de Idee, or
gaan van Bolland s Genootschap voor
Zuivere Rede zien we, dat 't bestuur
van dit genootseh. zich tot den Minis
ter van Onderwijs heeft gericht met
een verzoek, waaraan het volgende is
ontleend:
„dat na het overlijden van Bolland
diens leerstoel is ingenomen door een
geleerde voor wien de wijsbegeerte in
het geestelijk leven niet de beteekenis
bezit die het Genootschap meent dat
daaraan moet worden toegekend en
voor wien mitsdien oo-- het wijsgeerig
onderricht niet die üniverseele taak
kan hebben, welke daaraan in het ge
heel der wetenschappen toekomt.
dat verschillende gebeurtenissen er
op wijzen, dat ook in bet buitenland
deze üniverseele beteekenis en taak
van de wijsbegeerte in het wijsgeerig
onderricht meer en meer erkenning
vinden,
dat thans de leerstoel van hoogleer
aar in de wijsbegeerte te Groningen
vacant is,
dat in verband met de vervulling
van dezen leerstoel ons bestuur meent
niet te mogen nalaten Uwe Excellentie
te wijzen op het belang dat ingevolge
zijn grondreglen door het Genootschap
wordt voorgestaan,
dat ons bestuur zich tot het doen
van dezen stap te meer verplicht acht,
waar, naar zijn inzicht, door de benoe
ming van een hoogleeraar voor wien
de wijsbegeerte de beteekenis en de
taak heeft, zooals het Genootschap
deze opvat, niet het bijzonder belang
van een bepaalde groep van wijsgeerig
denkenden zal worden gediend, doch
een algemeen belang dat van allereer
ste orde is, zoowel voor de wijsbegeer
te in engeren zin als voor de weten
schap.
reden waarom ons bestuur zich tot
Uwe Excellentie wendt met het ver
zoek om bij de vervulling van den va-
ceerenden hoogleer aarszetel in de
wijsbegeerte te Groningen met het
door het Genootschap voorgestane
belang rekening te willen houden".
PRIJSVRAAG MARBURG.
De faculteit der rechtsgeleerdheid
alhier had voor de prijsvraag Marburg
het volgende vastgesteld: De vermin
dering der wapeningen als algemeen
volkenrechtelijk instituut sedert de eer
ste vredesconferentie, in het bijzonder
de artt. 8 en 9 van het grond verdrag
van den Volkenbond en de maatrege
len tot verwezenlijking dier bepalin
gen.
Poor een commissie van studenten,
die op voorstel van den heer Marburg
zelf zouden beslissen, wien de prijs zou
toekomen, is deze eervolle vermel
ding toegekend benevens de helft der
uitgeloofde som aan den heer C. J. F.
Caljé, jur.-cand. te 's-Gravenhage.
ZWEMFEESTEN „DE ZIJL".
Voor de zwemfeesten van „De Zijl"
zijn reèds zeer vele inschrijvingen.
Voor het Volkszwemfeest zijn 50 in
schrijvingen, voor de onderlinge wed
strijden 80 en voor het nationale zwem
feest 90, w.o. de dames M. Baron, M.
Rraun, T. Baumeister, Truus Klapwijk
en Willy den Turk, en de heeren Th.
de Man P. van Ommeren, J. Prins. G.
de Haas e.a.
PARK-CONCERT.
Programma van het concert in het
Kooipark, morgenavond 8 uur.
1. Julianamarsch, Geijp.
2. Ouverture „Die lustige Wöiber",
Nicolai.
3. „Gold und Silber", Wals, Léhar.
4. Fantaisie „Oberon", Geijp.
5. „Barcelona", Evans.
6. „Espana", Wals, Waldteufel.
7. „Kreutzritter", Marsch, Sousa.
KORFBAL.
Fiks IPernix I» 08.
In dezen wedstrijd, die gespeeld
werd op het terrein a. d. Van Wijtten-
bachweg, Oegstgeest, heeft de Leidsche
club, hoewel zij in het veld maar wei
nig in de meerderheid was, door veel
beter aanvalsspel en goede verdedi
ging een groote overwinning behaald.
'Speciaal viel op het Veel betere spel
der „Pernix' -dames, tegen wie die van
,„Fiks" over 't algemeen heel weinig in
te brengen hadden. Daardoor kon ook
de Oegstgeester club geen aanval ont
wikkelen, en daar de eenige schoten,
die zij nog geven kon, van zeer grooten
afstand geworpen werden, en door den
sterken wind natuurlijk zeer onzuiver
gericht moesten worden, is het haar
niet gelukt ook nog maar eenigszins
de eer op te houden. Pernix daarente
gen wist door keurig sluitend aanvals
spel regelmatig de score op te voerén.
De rust ging in piet 03.
GR. v. Z. „HET OOSTEN".
Wedvlucht vanaf -Lier (België) af
stand 114 KM. op Zaterdag 23 Juli; de
vogels zijn vermoedelijk 4.30 uur in
vrijheid gesteld en bereikten hun hok
ken als volgt:
1. H. E. Christiaanse 6.23 25 2. J
Kooreman 6.25.25; 3. A. Faber 6 26.47;
4 J. Boekkooi 6.27.1; 5. H. E Chris
tiaanse 6.27.25; 6 J. Kooreman 6.29.3;
7 G. Jongeleen 6.29.33; 8. A. Faber
6.29 37; 9 J. Wesselius 6.33.11; 10. A
Faber 6 33.12; 11. E. P. v. Veen 6.30.24;
12. A Faber 6.41,26; 13. Idem 6.42.12;
14. J. Wesselius^ 6.42.22; 15. Idem
45.0.
NIET WAARSCHIJNLIJK.
„Wat heeft men met al die schil
derijen van Jan Steen gedaan, die hier
verleden jaar geëxposeerd waren?",
vroeg een bezoeker van de L.i dsche
Lakenhal.
„Ik denk", zei de nieuw© suppoost,
„dat zij naar den schilder zijn terug
gestuurd."
-(„Maasbode")
Zaterdagmiddag heeft op de Witte
Singel een aanrijding plaats gehad
tusschen den wielrijder G. A. T. en een
vrachtauto, bestuurd door A. v. A. uit
Hazerswoude, waardoor het rijwiei ge
deeltelijk werd vernield.
Op de Maresingel heeft Zaterdag
een aanrijding plaats gehad tusschen
de wielrijders K. L. en S K. waardoor
het rijwiel van den eerste werd be
schadigd.
T. J. J. B. uit Voorburg die een
beetje te diep in 't glaasje gekeken
had, reed Zaterdagavond met zijn auto
van de Kippenbrug komende, met een
vaart van ongeveer 75 KM. op de
Boommarkt een handwagen van den
stalhouder de L. aan, waardoor deze
ernstig werd beschadigd. De politie
heeft de auto meegenomen naar het
politiebureau waar B. hem later toen
hij weer nuchter was, heeft afgehaald.
Vanuit het water langs de Boom-
markt is een handwagen opgehaald.
Inlichtingen bij de politie.
Op de Kalvermarkt is hedennacht
een onbewoond perceel (No. 4) inge
stort.
Gisteren heeft nabij Café-rest. Zo-
merzorg een aanrijding plaats gehad
tusschen een tram der N.Z.H., be
stuurd door L. B. en een auto, .be
stuurd door Dr. J. HL uit Boskoop,
waardoor beide voertuigen werden be
schadigd.
Aan de electrische klok op het
kruispunt BreestraatHoogewoerd is
thans een wegwijzer aangebracht door
de A.N.W.B., waardoor in een lang ge
voelde behoefte is voorzien.
Voor het toelatingsexamen voor
de Middelbare Technische School te
Haarlem zijn geslaagd en toegelaten
tot de afdeeling Werktuigbouwkunde
en Electrotechniek: H. J. Bots en L. A.
de Lange alhier.
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd: K. T. de Haan,
jm., 25 j. en F. W. v. Rijkom, jd., 24 j.;
H. J. de Jong, jm., 26 j. en M. Visser,
jd., 18 j.; E. H. v. d. Bosch, jm., 28 j. en
C. Knotter. jd,, 25 j.; J. G. H. Nijenhuis
jm., 33 j. en M. J. F. Taverne, jd., 31 j.;.
D. Mieremet, vvedr., 56 j. en J. G. M.
Remond, gesch., 53 j.; C. D. Ligtvoet,
jm., 24 j. en J. Horree, jd., 20 j.; J. v.
Rijn, jm., 2d j. en L. C. J v. d. Berg,
jd., 26 j.; R. Hilbrands, jm., 35 j. en J.
M. Verhoog, jd., 22 j.; J. Leget, jm., 24
j. en J. M. v. d. Mark, jd., 25 j.; L. v. d.
Heuvel, jm., 27 j. en E. Jasperse, jd.,
23 j.; K. M. A. König, jm., 34 j. en M.
M. Lechnevl jd., 24 j.; R. Marree, jm.,
27 j. en C. H. Kloos, jd., 25 j.; J. Azier,
jm., 22 j. en A. M. de Ridder, jd., 18 j.;
L. de Vrind, jm., 21 j. en P. G. Broers,
wed., 25 j.
BINNENLAND.
KONINKLIJK BEZOEK AAN HET
RIJKSMUSEUM.
Zaterdagochtend bracht H. M. de Ko
ningin-Moeder, begeleid dopr den Hof
maarschalk Baron E. G. van Tuyll van
Vleuten en de hofdame-honoraire
freule van Tuyll van Serooskerken een
bezoek aan de nieuw-ingerichte bo
venverdieping van het Rijksmuseum
te Amsterdam.
Bij de bezichtiging volgde Hare Ma
jesteit de opstelling naar tijdsorde der
schilderijen, hield zich geruimen tijd
in de kabinetten der Primitieven en
voor de „Nachtwacht" op. Ook bet
Delftsch der collectie Loudon had
Harer Majesteits volle aandacht. Na
een rondgang van ruim twee uur,
waarbij de hoofddirecteur en de on
der-directeur dr. F. W. Hudig toelich
tingen verstrekten, vertrok Hare Ma
jesteit per automobiel naar Soestdijk.
GASTEN TEN HOVE.
Jhr. dr. C. G. W. F. van Vredenburch,
Harer Majesteits gezant te Brussel, en
mevrouw van Vredenbruch, benevens
kapitein ter zee b. d. jhr. C. Hooft
Graafland, adjudant in buitengewo
nen dienst van de Koningin, hebben
Zaterdagavond ten koninklijke paleize
Het Loo deelgenomen aan den maal
tijd der Koningin. De genoodigden
bleven ten paleize overnachten.
PRIJZEN EN KOSTEN VAN
LEVENSONDERHOUD.
Verschenen is afl. 12, 5e jaargang,
van de nTaandelijksche publicatie
„Prijzen en kosten van levensonder
houd", uitgegeven door het Centraal
Bureau voor de Statistiek te 's-Gra
venhage.
In deze aflevering zijn voor de .eer
ste maal opgenomen de gemiddelde
prijzen van aardappelen, groenten en
fruit, berekend uit de dagelijksche be
richten betreffende aanvoer en door-
sneêprijs, verstrekt door de veilings-
vereenigingen te Broek op Langend ijk,
Berlikum, Goes, Grootenbroek, Reste
ren en Venlo.
Voorts zijn voor Nederland opgeno
men de gemiddelde werkelijke prijzen
in de maand Juni j.l. van een groot
aantal artikelen in den groot- en
kleinhandel, benevens de indexcijfers
der prijzen.
Onder „Buitenland" vindt men een
overzicht van de groothandelsprij/.en
van 30 t belangrijke artikelen in
eenige der voornaamste landen, zoo
mede de indexcijfers der groothandels-
prijzen in verschillende landen.
Grafieken verduidelijken zoowel
voor Nederland als voor „Buitenland"
den loop der indexcijfers.
ENQUêTE ONLUSTEN IN
KËD.-INDIë.
Bij den voorzitter van de Tweede
Kamer is een brief ingekomen van
den voorzitter van den Volksraad,
houdende mededeeling, dat de Volks
raad met 445 stemmen besloten
heeft, de aanneming van het voorstel
van wet van den^heer Cramer c.s. tot
het instellen van een onderzoek door
den Volksraad naar de oorzaken van
de onlusten, die in November 19^6 en
in Januari 1927 in Nederlandsch Indië
hebben plaats gehad, te ontraden.
DE RAADSVERKIEZINGEN TE
ZANDVOORT.
Men schrijft uit Zandvoort:
De heer J. W. Heinsberger, lid van
den raad dezer gemeente, heeft bij
Ged. Staten dezer provincie bezwaar
ingebracht tegen het raadsbesluit tot
toelating als raadslid van de heeren
E. Fraenkel en J. Druyf, daar zij giften
en gaven zouden hebben gegeven voor
de verkiezing en geld en goederen zou
den hebben gegeven om A. Terol en J.
Kerkman, resp. no. 2 en 3 van hun
lijst, te bewegen te bedanken als
raadslid, zoodat de heer J. Druyf
raadslid zou worden. Een justitioneel
onderzoek wordt ingesteld.
VOORKOMING VAN ONGELUKKEN
BIJ ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
Vrijdag werden op een der emplace
menten der Staatsmijnen te Heerlen
op de lijn Hoensbroek-Nuth eeni
ge zeer interessante proefnemingen
gehouden met een alarmtoestel, die
nend ter voorkoming van ongelukken
bij onbewaakte overwegen.
De uitvinder, de heer Johan Put*
Binnenland.
De aankomst van de F Vila te
Schiphol.
Buitenland
De begrafenis van Loning Ferdi
nand van Roemenië.
In een mijn bij Lippe zijn vijf arbei
ders door het water opgesloten.
Werkloozenrelletjes te Adelaide
(Australië).
De slechting der fortificaties aan de
Duitsche Oostgrens.
man, een ondergrondsch mijnwerker
van de Dom. mijn te Kerkrade, als
mede de heer P. H. Ringelberg, een ge-
pensionneerd ambtenaar, die alles wat
tot het administratieve gedeelte be
hoort behandelt, hebben twee jaar
aan deze uitvinding gewerkt en niet
zonder succes, want de proefnemingen
mogen zeer goed geslaagd heeten.
Daar geen van beide heeren over
voldoende middelen beschikte, wend
de de beer Ringelberg zich tot den
Minister van Waterstaat, ter verkrij
ging van den noodigen steun en mede
werking voor de proefnemingen. De
Minister stelde echter als eisch, dat de
complete teekeningen zouden worden
overlegd. Na doorzage daarvan zou
dan eene beslissing worden genomen.
Men ging echter op een dergelijken
eisch niet in, doch wendde zich tot de
Directie van de Staatsmijnen te Heer
len, welke aanstonds bereid was per
soneel, locomotief en verder mate
riaal beschikbaar te stellen.
De proeinemingen hadden Vrijdag
dan ook in tegenwoordigheid van ver
schillende ingenieurs der Staatsmij
nen plaats.
Op 500 meter van den onbewaakten
overweg bevindt zich op de rails een
apparaat, hetwelk reeds bij de eerste
aanraking van het \yiel van de loco
motief een hel in werking brengt en
een roode lamp doet branden (dag- en
nachtsein), welke pep laatst zijn in een
mast bij den overweg.
Wanneer de trein den overweg is
gepasseerd, wordt door een dergelijk
apparaat op dezelfde wijze zoowel bel
als lamp weder buiten werking ge
steld.
Aangezien het zou kunnen gebeu
ren, dat men b.v. door het gerohk van
een motor de bel niet zou hooren, is
het de bedoeling, dat de lamp ook op
den dag ontbrandt.
Binnen niet al te langen tijd kun
nen verdere proefnemingen en publi
caties worden verwacht.
Op de uitvinding werd reeds octrooi
DE VEENENDAALSCHE RAADS-
KWESTIE.
Men schrijft uit Veenendaal:
Voor het onderzoek der geloofsbrie
ven der nieuw gekozen raadsleden
\\as een commissie gekozen, bestaan
de uit de heeren Jan van Leeuwen,
A. S. Hekster en D. van Asseit. Na
langdurig onderzoek bracht de heer
Hekster een rapport uit, met de con
clusie, geen enkele van de nieuw ge
kozenen toe te laten, op grond, dat in
12 gevallen op de stukken der geloofs
brieven geen datum voorkwam, wan
neer zij waren ingekomen en daarom
niet uit te maken was, of dit al of niet
op tijd was geweest. Bij de discussie
bleek bovendien, dat verscheidene le
den tegen toelating waren wegens bij
de verkiezingen gepleegde onregelma
tigheden, blijkens het adres, dat vier
raadsleden aan Gedeputeerde Staten
hebben gezonden.
Van het- dertiende raadslid was het
ontslag uit zijn functie van opper-
brandmeester nog niet ingekomen.
Gevolg was, dat met 10 tegen 3 stem
men werd besloten, geen der nieuw
gekozen raadsleden toe te laten en het
onderzoek van de geloofsbrieven uit te
stellen, totdat bewezen zal zijn, dat zij
op tijd ziin ingekomen. Of de moge
lijkheid daartoe zal bestaan, wordt
door velen betwijfeld.
C. P. KUYPER. f
De heer C. P. Kuyper, hoofdinspec
teur van politie te Rotterdam, die met
vacantie op Texel toefde, is daar Za
terdag bij het baden verdronken.
DE GRENSUITBREIDING VAN
HAARLEM.
De Haarlemsche Handelsblad-cor
respondent schrijft:
De grensuitbreiding van Haarlem
brengt mee, dat aan werklieden, amb
tenaren en hoofdambtenaren van de
geannexeerde gemeenten een gelijk
waardige betrekking moet worden
verschaft in Haarlem. Voor de lageren
in rang is er wel wat op te vinden, al
