Kinderen van éénen Vader.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
8s,e JAARGANG
ZATERDAG 25 JUNI 1927
NUMMER 2162
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal I 2.50
Per weekI 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Gil nummer beslaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Den lsten Juli a.s. vangt het
nieuwe kwartaal aan.
Zij, die zich met ingang van het
nieuwe kwartaal op ons blad abon-
ne.eren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
„Hebben wij niet allen éénen Vadèr,
heeft niet één God ons geschapen?"
Van deze Schriftuurlijke gedachte
gaat het Solidarisme uit. Met de
ze belijdenis van het Vaderschap Gods
in de broederschap der menschen.
neemt het positie tegen beschouwin
gen als die van Dubourq c.s.
De mensch is schepsel Gods. Ilij is
niet door ontwikkeling geleidelijk ont
staan uit lager vormen, hij is niet op
geklommen uit de dierenwereld. Neen,
hij is door God als mensch geschapen
met een eigen karakter en aanleg. Hij
is geformeerd „naar Gods beeld". Hij
is van „Gods geslacht". Daarom heeft
hij bok zedelijk leven, kent hij verant
woordelijkheidsbesef, moet hij zijn
mede-mensch eeren als beelddrager
Gods. En de bezielende kracht van zijn
leven moet zijn niet de begeerte om
zich te „handhaven", om anderen te
overvleugelen, maar om God te ver
heerlijken en den naaste met zijn ga
ven en talenten te dienen.
Er is, naar Gods bedoelen, onge
lijkheid onder de menschen. Er is
verschil in aanleg, in gaven, in roe
ping. In verband daarmede behoeven
ook de uitwendige omstandigheden
niet gelijk te zijn. Er is allerlei ver
schil in sociale positie mogelijk en ge
oorloofd. Maar bij alle verschil mag
toch nooit worden vergeten, d£t wij
kinderen zijn van éénen-Vader.
Terecht heeft Pesch er nadruk op
gelegd, dat de hieruit voortvloeiende
solidariteit te gemakkelijker is te ver
wezenlijken omdat in den mensch een
drang is naar gemeenschapsleven. Hij
heeft behoefte aan sociaal gevoelen en
handelen. Maar al is de mensch dus
een sociaal wezen, zijn aanleg is
toch ook weer van dien aard, dat hij
naast en in het sociale de eigen per
soonlijkheid begeert te ont
plooien. Het huidige maatschappijle
ven vertoont op meer dan een terrein
iets' van de gewenschte solidariteit.
Wij leven allen door allen. Niet alleen
op stoffelijk gebied, dank zij ook de ar
beidsverdeling, maar eveneens op
geestelijk, op cultureel gebied. Toch is
er met dat al nog te weinig solidari-
teitsbesef. Ende mogelijkheden tot
ontplooiing van eigen persoonlijkheid
zijn voor zeer velen nog al te gering.
Hier openbaart zich de werking van
de zonde.
Solidariteit is er, ook 'al wordt zij
geloochend en al wil men haar niet
beoefenen. Er is solidariteit van zon
de, van schuld en van leed. Wisten wij
niet van een Heiland, die met ons so
lidair werd in onze diepe ellende en
die ons door Zijne genade ook doet
deelen in Zijne heerlijkheid, wij zou
den de kracht missen, óók tot den so
cialen arbeid. Maar nu. is er kracht
tot vernieuwing, t'ot het kweeken van
een zegenrijke solidariteit. De zonde,
dié ook van de op zich zelf geoor
loofde begeerte naar ontplooiing van
eigen persoonlijkheid een caricatuur
maakt, moet worden teruggedrongen.
Allereerst door zedelijke midde
len, door de prediking van het Evan
gelie boven al. Het gevoel van saam-
hoorigheid, van broederschap en naas
tenliefde moet gekweekt worden. Even
eens gevoel voor sociale gerechtigheid.
")e waarde van den mensch moet diep
worden beseft. Ook bij alle verschil in
sociale positie, in arbeid en roeping,
moet 'de g e 1 ij k h e i d nimmer uit het
oog worden verloren. Wordt het waar
lijk verstaan, dat het doel zoowel van
het leven van den enkele als van het
leven der gemeenschap is de verheer
lijking Gods, dan zal men ook in het
verwerven van stoffelijke goederen
slechts een middel zien, om den
Schepper te eeren. En is er de vurige
begeerte om den wil des Vaders te
doen, om den naaste ten zegen te zijn,'
dan is in beginsel de zelfzucht over
wonnen.
Maar die zedelijke middelen zijn tn
een wereld, waarin het* Evangelie
nooit door allen zal worden aanvaard
waarin de zonde woelt en werkt met
cnrtuimife kracht, waarin zelf* d«
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per" regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariei
Bi) contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
meest begenadigde nog moet klagen":
„Want het goede, dat ik wil, doe ik
niet, maar het kwade, dat ik niet wil,
dat doe ik", onvoldoende. God heeft
ons in Zijn genade de Overheid ge
geven, om het samen-leven der
menschen tot hoogere en rijkere ont
wikkeling te brengen, om de zonde te
beteugelen, om zooveel mogelijk te
voorkomen, dat de ongelijkheid dis
harmonisch wordt en de krachtsont
wikkeling van den een de ontplooiing
van den ander verhindert.
Het christelijk solidarisme moet
daarom wel positie kiezen tegen bet
„liberalisme", dat de vrijheid,v de
staatsonthouding, de natuurlijkeen
onbelemmerde werking der individu-
eele krachten bepleit.
Moet daartegenover ook positie kie
zen tegen de ongebreidelde machts-
aanmatiging die de socialisten zouden
willen.
De overheid heeft een zorgencte, een
wakende taak. De overheid, die dep
kinderarbeid verbiedt, die -den arbeids
duur van volwassenen beperkt, die
waakt voor de veiligheid en de ge
zondheid der arbeiders moge „lastig"
zijn voor de „sterken", zij redt het le
ven en opent de mogelijkheid van hoo
gere ontwikkeling voor de zwakken,
die zonder haar optreden zouden on
dergaan in den „strijd om het be
staan."
Laat men enkele zeer consequente
aanhangers der Manchester-theorieën
buiten beschouwing, dan heeft men
ook van ..liberale" zijde het toege
juicht, dat Staat en Gemeente zorgden
voor verlichting en veiligheid, voor
den aanleg van wegen, kanalen, ha
vens en spoorlijnen. Men heeft dit al
les, terecht, niet aan de zorg van de
individuen overgelaten. Eveneens werd
de noodzakelijkheid erkend, dat de
Overheid het onderwijs maakte tot een
voorwerp van aanhoudende zorg. En
zou dan de bescherming van de soci
aal-zwakken niet op den weg der over
heid liggen? Zou de Staat niet hen
moeten sterkeh, die zonder hulp in de
sociale worsteling dreigen onder te
gaan?
Het Christelijk solidarisme beant
woordt die vragen zonder aarzeling be
vestigend. P.
V Leiding van noode.
Onder dit hoofd driestart De Rotter
dammer:
„Geen wonder dat de geruchtma
kende huiszoeking hij de Indonesische
studenten te Leiden, die verdacht
werden in betrekking te staan tot de
leiding der communistische woelin
gen, ook in Indië de aandacht trekt.
Het Volk van Donderdagavond be
vat een telegram over een rede door
den sociaal-democraat Stokvis in den
Volksraad hij de behandeling van do
begrooting van onderwijs gehouden.
Cursief gedrukt meldt het blad deze
verklaring van zijn partijgenoot.
„Toen spreker in 1926 met verlof in
Holland was, is hij geschrokken van
de 'mentaliteit Van afweer van de In
donesische studenten, wat betreft elke
aanraking met de Europeanen. Spre
ker wijt dit aan het ontbreken van een
toevlucht, die hen van hun verwron
gen mentaliteit bevrijdt. De Regeering
had in plaats van te spionneeren, moe
ten zorgen voor een raadsman voor de
studenten met eep goed, nobel, begrij
pend Nederlandsdh hart."
Het verwijt aan de regeering schijnt
ons onjuist.
Eén element echter in de woorden
van den heer Stokvis verdient volle
overweging; studenten hebben leiding,
omgang met vertrouwde raadslieden
noodig.
Voor de vorming der studeerende
jongelingschap door de hoogleeraren
is het ten eenenmale onvoldoende dat
haai' in de collegezaal eenige intellec-.
tueele kennis gedurende enkele uren
per week wordt bijgebracht.
Meer intern eji geregeld contact is
noodzakelijk."
Wij meenen d^t dit gevraagde con
tact, deze leiding, reeds lang bestaat.
Reeds sedert jaren zijn hooggeplaatste
ambtenaren of gepensionneerde amb
tenaren die Indië go^d kennen, belast
met dit toezicht. Vergissen wij ons
niet, dan is thans de heer Westenenk
gewezen lid van den Raad van Indië,
en oud-gouverneur van Sumatra's
Oostkust met deze leiding belast.
In elk geval ontbreekt deze leiding
niet.
STADSNIEUWS.
STORIiIRAMP-COMITé.
Bij het Stormramp-Comité 1927, ten
behoeve van de nooden der slachtof
fers van d^n cycloon in het Oosten van
ons land zijn de volgende giften inge
komen:
Jhr. ir. A. C. v. W. f 10: Mevr. S. v.
P. f 25: Prof. W. E. f 5: J. P. A. B. f 10;
Sch. en Z. B. f 25; H. O. f 25; Prof. Dr.
W. A. K. f 100; N. N. f f 2,50; Dr. M. J.
f 25; Mr. A. E. G. f 2,50; J. B. M. f 5; H.
M. S. f 25; Prof. dr. W. d. S. f 10; L. R.
f 10; Gecollecteerd in de Hoogl. Kerk
bij Ds. Meeter op 10 dezer van N. N.
f 10; Mej. A. S. f 2,50; Th. J. G. f 10; A.
M. T. f 20; D. f 1; K. T.—d. W. f 5; Nut
en Genoegen opgericht 1866. f 25; een
Plantsóenbewoner f 10"; J. f 5; Mej. B.
v. d. G. f 1,50; N.V. T. v/h. G. v. VV. en
Co. f 1000
Giften worden nog gaarne ingewacht
bij den Penningmeester, den Heer F.
Muys van de Moer, Plantsoen 49 Lei
den, postgiro No. 57471.
STORMRAMP-CONCERT.
Naar men ons mededeelt heeft de
Edelachtbare Heer Mr. A. v. d. Sande
Bakhuyzen, Burgemeester van Leiden,
het Eerevoorzitterschap aanvaard van
het uitvoerend Comité voor bovenge
noemd Concert.
De datum van dit concert is nader
vastgesteld op Maandag 11 Juli.
GEMEENTEZAKEN.
Eervol ctislag Onderwijzer.
B. en W. geven in overweging aan
den heer R. van Kammen, onderwijzer
aan school B. in de Haverstraat op
diens verzoek eervol ontslag te verlee-
nen met ingang van een door hun
College te bepalen datum.
Verhuur terrein achter Pomona.
B. en W. geven den Raad in over
weging het gemeenteterrein achter
Pomona* weder voor den tijd van 5 jaar
te verhurén aait de Ajax Sportman
Combinatie tegen een huurprijs van
700 per jaar.
InbTeng terrein Grondbedrijf.
Door B. en VV. woydt «.an den Raad
in overweging gegeven eenige percee-
len benoorden den Maresingel voor
zoover niet benoodigd voor de centrale
rioleering in het Grondbedrijf te bren
gen. Het totaal bedrag zal tegen 1.08
per M2. 23700 beloopen.
Opheffing onbewoonbaarverklaring.
J. H. Teeuwen en C. VV. van Heel
hebben hunne woningen 2e Kamper-
poortsteeg no. 1 - en 5 door verbouwing
bewoonbaar gemaakt* Daarom stellen
B. en VV. voor die onbewoonbaarver-
klaring op te heffen.
Uitbreidingskosten Lichtfabrieken
1926.
B. en VV. geven conform het advies
der Commissarissen van de lichtfabrie
ken in overweging om goed te keuren
dat voor normale uitbreiding over 1926
is besteed voor de Gasfabriek een be
drag van 3500 en voor de Electrici-
teitsfabriek 112000.
Verdeeling pensioenlast enz.
Ingevolge de begrootingsvoorschrif-
ten stellen B. en VV. voor de pensioen
lasten en verzekeringsorikosten van
Ambtenaren en beambten over de be
grotingsposten van 1926 te verdeelen
zooals door hen in een uitvoerigen
staat is aangegeven.
MATHESIS SCIENTIARUM
GENETRÏX.
Gisteravond verzamelden zich in de
Foyer der Stadsgehoorzaal ter bijwo
ning van de 143ste algemeene verga
dering van het genootschap Mathesis
Scientiarum Genetrix met de leden
van het bestuur, directeur en leeraren,
gedelegeerden van het Koninklijk In
stituut van Ingenieurs bij de gehou
den electro-technische examens, de
Directeur van de Ambachtsschool en
voorts eenige leden- en belangstellen
den.
Nadat de notulen gelezen en goed
gekeurd waren, bracht de heer Blom
namens de .Commissie tot het nazien
der rekening over 1926 verslag uit. De
hoeken waren in orde bevonden en de
penningmeester, de heer Rademaker)
werd van zijn gehouden beheer gede
chargeerd.
Tot bestuursleden werden herkozen
de heeren A. M. Touw en Jos. M. Ra
demaker, en gekozen in de vacature-
ir. P. Hoogenboom Prof. Dr. VV. v. d.
Woude'en in de vacatüre-N. v. Wame-
len de heer VV7. v. d. Laan. De heeren
Touw en Rademaker, die ter vergade
ring aanwezig waren, namen de her
benoeming aan. De overigen zullen
met hun benoeming in kennis worden
gesteld.
Na "afloop der huishoudelijke werk
zaamheden werden de leerlingen bin
nen gelaten, terwijl ook de burgemees
ter, mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen aan
de Bestuurstafel plaats nam.
De voorzitter, ir. A. M. Touw, hield
daarop de gebruikelijke rede, welke
hij aanving met den'burgemeester, die
dezen avond -voor het eerst gast van
het Genootschap was, hartelijk wel
kom te heeten op deze bijeenkomst
(applaus). Met een gevoel van bevredi
ging zag het bestuur op het achter hun
liggende schooljaar terug. Vooral ook
Jirt feit. dat het genootschap thans, na
ruim 140 jaar, kan beschikken over 'n
eigën schoolgebouw. Als wij nu het ge
bouw van M.S.G. aan de Pieterskerk-
gracht betreden, dan doen wij dat met
een gevoel van onafhankelijkheid, zei-
de spr.; wij zijn in eigen huis. Het ge
bouw is niet modern, doch de plannen
voor een verbouwing liggen gereed en
zullen tot uitvoering komen als de
geldmiddelen daartoe aanwezig zijn.
't Is te vreezen dat dit nog wel gerui-
men tijd op zich zallaten wachten.
Het budget van het Nijverheidsonder
wijs heeft op de Staatsbegroting een
zoo belangrijke plaats ingenomen,
dat er eer aan bezuiniging dan aan
uitbreiding moet worden gedacht.
Na een en ander over het gebouw, de
lokalen en het meubilair te hebben ge
zegd, deelde hij mede, dat het Genoot
schap thans telt 5 leden van verdien
ste, 4 buitengewone en 326 gewone le
den.
In het corps leeraren bad de volgen
de mutatie plaats. Met ingang van 15
Februari .1926 werd aan den beer G.
H. Meerburg, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend. Hij werd opgevolgd
door den beer F. van Teutem.
Op 1 Januari 1927 bedroég het aan
tal leerlingen aan de dagschool 28 en
aan de avondschool 380 tegen resp. 20
en 286 op 1 Januari 1926.
Voor het eindexamen van de dag
school slaagden 9 caudidaten aan het
eindexamen vijfde klasse van den
avondcursus slaagden van de 54 can-
didaten 34, voor beschrijvende meet
kunde en perspectief slaagden 17 leer-'
lingen en voor bouwkunde 3. Toegela
ten werden 27 leerlingen, 12 deden
met goed gevolg eindexamen.
Er werden door verschillende leer
aren onderscheiden excursies gehou
den, waaronder ook eenige naar het
buitenland.
Ook dit jaar mocht het bestuur we
der een aantal waardevolle geschenken
dienstbaar aan het onderwijs van ver
schillende firma's ontvangen.
In het voorjaar van 1926 werden ter
gelegenheid van het 25-jarig bestaan
van den electro-technischen cursus
twee jubileum-prijsvragen uitgeschre
ven, uitsluitend voor leerlingen van
dezen cursus. De keuze der prijsvra
gen werd vrijgelaten. Er kwamen twee
antwoorden in.
Prijsvraag A luidde: Ontwerp van
een boven-, resp. ondergrohdsch net
eener kleine gemeente.
Prijsvraag B. was: Ontwerp van een
electrische voorziening van een land
goed.
Het eindoordeel van de jury, be
staande uit prof. E. Feldmann, ir. N.
M. H. Doppler, H. Lohr, A. J. Roelofsz
en ir. J. D. Tours, waaraan van het be
stuur was toegevoegd de heer J. M.
Rademaker, terwijl de heer Blom,
leeraar met adviseerende stem in de
jury zitting had, was, dat voor een eer
ste prijs geen van beide ontwerpen in
aanmerking kwam, terwijl aan den
anderen kant, de tweede prijs niet de
juiste belooning moest worden ge
acht, zoodat voor de beste beantwoor
ding aan den heer P. M. Vleugels te
Monster werd toegekend 350 en aan
C. van der Hoogt te Leiden een bedrag
van 250. Voor boetseeren en hand-
teekenen ontvingen de heeren H. Mar-
celis en P. Meijer een tweeden prijs.
Met een opwekking tot de leerlingen
besloot spr.
Hiernav had de uitreiking der diplo
ma's plaats.
Tot de beide prijswinners werden
door den voorzitter hartelijke woorden
van gelukwensch gericht.
Bij de rondvraag vroeg de heer P.
Koenen het woord, die namens zijn
medeleerlingen, wien het einddiploma
is uitgereikt, zijn hartelijken dank uit
sprak aan het bestuur, den directeur
en de leeraren der school.
Daarna sprak de secretaris, de lieer
Touw, die de laatste 3 jaar voorzitter
van het Genootschap is geweest, een
woord van dank.
De burgemeester, Mr. A. v. d. Sande
Bakhuyzen sprak vervolgens nog een
woord van vereering voor degenen die
in 1785 deze vereenigilig hebben opge
richt, die een sieraad is, voor de sta.l
Leiden. Het heeft spr. getroffen dat
deze vereeniging uit het particulier
initiatief is opgekomen, wat spr. zeer
sympathiek vindt. Spr. is gaarne be
reid Mathesis waar mogelijk in haar
arbeid te steunen. (Daverend applaus).
Daarna begaven de aanwezigen zich
naar de tentoonstelling van cursus
werk en werk voor de jubileumprijs
vraag in de groote Stadszaal, nadat
eerst nog door de leerlingen op de tra-
ditioneele wijzo bet „Mathesianenlied"
was gezongen.
DE INVAL BIJ DE INDONESISCHE
STUDENTEN.
Het vermoeden, dat de justitie ook
beslag heeft gelegd op de per post ge
zonden correspondentie voor de Indo
nesische studenten alhier, aangezien
zij reeds meer dan een week geen brie
ven e.d. ontvingen, is juist gebleken.
Dezer dagen is, naar men ons mede
deelde, een deel der correspondentie
aan hen toegezonden. De brieven wa-
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
Het K. B. betreffende de wijzigingen
nopens afgifte en verlenging van pas
poorten in bet Staatsblad verschenen;
vermoedelijke inwerkingtreding 1 Juli
De Fokker VII is te Allahabad aan
gekomen.
De 143ste jaarvergadering van het
Genootschap „M. S. G." te Leiden.
Buitenland.
Balkan-conferentie tegen de bolsje
wistische excessen.
Op de vlootconferentie te Genève is
tusschen de Amerikaansche en de Ja-
pansche regeering overeenstemming
over een basis voor verdere besprekin
gen bereikt.
Het optreden van Generaal Feng in
samenwerking met de regeering te
Nanking.
Weer een politieke aanslag in
Rusland.
ren geopend en van een speciaal stem
pel voorzien, ten bewijze, dat zij op
rechterlijk bevel geopend zijn.
Naar aanleiding van e^n dezer da
gen blijkbaar van officieele zijde
in verschillende bladen vermeld be
richt, als zou gebleken zijn dat de
Perhimpoenan Indonesia wel degelijk
relaties met Moskou heeft onderhou
den en dat naar aanleiding van uitla
tingen van enkelen hunner, dat dit
nooit het geval is geweest, dezen daar
over verschillende verwijten hebben te
hooien gekregen, deelde men ons met
den meesten nadruk mede, dat van
het geheele bericht omtrent deze ver
wijten zelfs niet het minste waar is.
Geen hunner, die een dergelijke mede-
deeling heeft verstrekt, heeft ook maar
het geringste verwijt ontvangen. Ove
rigens ontkende men, evenals vroeger,
met de meeste beslistheid, dat de Per
himpoenan Indonesia ooit eenige rela
tie met Moskou heeft gehad. Het eeni
ge, wat mogelijk is, is dat eenige leden
der P I., die misschien communist zijn,
eenigermate in betrekking tot Moskou
hebben gestaan. Doch dit heeft met de
gestie van de P. I. niets te maken en
is zuiver een betrekking van deze lie
den individueel.
Na den inval heeft tot dusver nog
geen der Indonesische studenten iets
omtrent de verdere plannen der jus
titie vernomen.
TINTENTOONSTELLING IN
DE LAKENHAL.
De tentoonstelling van oud tin in het
gemeentelijk museum De Lakenhal Al
hier zal Woensdag a.s. te 3 uur wor
den geopend.
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Vergadering der Kamer van Koop
handel op Woensdag 29 Juni a.s., des
namiddags 2.30 uur in de vergaderzaal
der Kamer van Koophandel, Stations
weg, alhier.
1. Opening.
2. Notulen.
3. Mededeelingen.
4. Ingekomen stukken.
5. Verzoek aan de Kamer van Koop
handel van den Polder Nieuw
koop en Noorden om deze te
steunen bij zijn plan om de
Gras- en Rietlanden in de
Nieuwkoopsche plassen met
stadsvuil op te hoogen, waardoor
geschikte gronden voor Tuin
bouw en Industrie beschikbaar
zullen komen en de gebrekkige
vaartverbinding naar Nieuw
koop zeer zal worden verbeterd.
6. Weg en Spoorweg AlphenGouda
7. Omschakeling van telefoonge
sprekken op een ander nummer
en Voranrufssystem.
8. Herziening Handelsregisterwet en
Handelsregisterreglement.
9. Ambtshalve doorhaling van in
geschreven handelszaken.
10. Huishoudelijke vergadering: a.
Ivoudekerksche brug; b. Leid-
sche Trekvaart.
11. Sluiting.
DE NIEUWE VERLOSKUNDIGE
KLINIEK.
Naar wij van zeer bevoegde zijde
vernemen, zal de verwachting, dat nog
dit jaar de nieuwe kliniek voor ver
loskunde en vrouwenziekten op bet
terrein van het nieuwe Academisch
Ziekenhuis in gebruik zou kunnen
worden genomen, vermoedelijk niet
worden verwezenlijkt, wat in hoofd
zaak het gevolg is hiervan, dat men
met de keuken niet tijdig gereed kan
komen.
Waarschijnlijk echter zal de inge
bruikneming in Januari of Februari
Vunnen geschieden.
