CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Oil nunjmer bestaa! uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
De Stormramp.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
8s,e JAARGANG
VRIJDAG 10 JUNI 1927
NUMMER 2149
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Pér .kwartaal I 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/j cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief»
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Saldo 92.69
Verzameld óp een gezellig
avondje bij Koos en Mies 7.04
Totaal 99.73
DIRECTIE.
V Critiek en tactiek.
Als de redactie van een dagblad
moest te rade gaan met de adviezen eri
de opmerkingen die vriendelijke lezers
meenen te moeten maken, dan was er
van een lijn geen sprake meer.
Nu eens komt lezer A. vriendelijk
opmerken dat het zus of zoo goed was.
Dan weer lezeres B. dat dit toch-eens
gezegd moest worden. De zeer belang
stellende lezer C. zou toch liever niet
meer zus of zoo handelen. Daarente
gen zou D. juist dat eindje stevig vast
willen houden.
Wij achten ons altijd gelukkig wan
neer wij hooren, dat over ons werk ge
sproken wordt. Dat is een bewijs dat
het weerklank heeft gevonden. Maar
hoe goed het ook doet om er wat van
te hooren, en hoe gaarne of wij ook
•oras een gegeven raad wel zouden wil
len opvolgen, het gaat nu eenmaal niet
altijd.
Het is in de politiek zoo, dat som
migen veel te scherp zouden zijn. An
deren zouden nooit voor hun meening
durven uitkomen. Daar tusschen door
noet de redactie haar weg kiezen. Zoo
mogelijk helder en klaar de feiten
itellen, eigen standpunt bepalen en
vriendelijk aantoonen waar de fout
van anderen schuilt. Soms h%eft dat
den schijn van bedilzucht. In werke
lijkheid is het vaak een reactie op op
merkingen die in wijden kring verno-
jnen worden.
In die gevallen is het' nodilig om
waar geen aanstoot gegeven wordt ook
geen aanstoot te nemen.
Laat toch ieder gelooven dat de re
dactie schrijft zooals zij meent dat noo
dig is. Ook dat werk wordt •verricht
jnder biddend opzien tot God. Meer ma
len wordt over een onderwerp gesrhre
ven, waar heel wat strijd en moeite en
zorgeri aan vooraf gingen. Het worde
ïls zoodanig beoordeeld.
Maar ook worde het redactiewerk
van een courant niet beoordeeld als
een redevoering. I-Iet is steeds haast
werk. los doorheen geworpen gedach
ten vaak, die, ontweid aan het gemoed,
'n veel te snel tempo persklaar ge
maakt moeten worden.
Nooit mag er opzettelijk leed doen
in steken, noch "van de zijde der re
dactie in het» schrijven, noch van de
zijde der lezers in het beoordeelen. Wij
zijn allen broeders.
Dat geeft' den toon aan van ons le
ven en handelen.
STADSNIEUWS.
BEGRAFENIS
WIJLEN Bs. W. DEN HENGST.
Hedenmorgen II uur had in het
kerkgebouw der Geref. Gemeente aau
den Nieuwen Rijn de rouwdienst
plaats, voorafgaande aan de begrafe
nis van het stoffelijk overschot van Ds.
W. den Hengst, in leven em. pred. bij
de Geref. Gemeenté alhier.
Het kerkgebouw was bijna geheel
gevuld; behalve de Geref. Gem. van
hier waren ook afgevaardigden uit an
dere gemeenten aanwezig; in 't bijzon
der uit Veenendaal, de plaats, waar
Ds. den Hengst het langst gearbeid
heeft, waren vele vrienden van den
overledene overgekomen.
Nadat de familie, genoodigden en de
kerkeraad in de lv£rk hadden plaats
genomen, betrad Ds. G. H. Kersten,
predikant bij de Geref. Gemeente te
Rotterdam ,den preekstoel, liet zingen
Ps. 103 8 „Gelijk het gras is ons kort
stondig leven", gin^ voor in gebed en
las Openb. 14.
Een zeer droevige slag aldus be
gon spr. heeft ons getroffen. In de
eerste plaats de weduwe en de familie,
doch vervolgens de gemeente van Lei
den en de gemeenten in het gemeen.
Ds. den Hengst was ons «gegeven. Hij
was niet voor de prediking des Woords,
in onze gemeenten opgevoed, doch
heeft bet grootste deel van zijn loop
baan in de Geref. Kerken.in Nederland
doorgebracht. Gods weg is met Ds. den
Hengst zoo geweest, dat hij een plaats
in het midden onzer gemeenten kreeg.
Twee jaar voor het tot de breuke
kwam, bezocht hij spr. in zijn woning
en voelde hij reeds het onmogelijke
in zijn positie, omdat hij zich niet
meer geheel vereenigen kon met de
Geref. Kerken, hoezeer hij haar leer
wel eens ten top gedreven had.
Spr. 'herinnerde vervolgens aan den
bewusten Zondagmorgen, toen Ds. den
Hengst zijn gemeente een anderen weg
voorstelde, dan dien li ij tot dusver ge
predikt had, sprekende van de veron
derstelde wedergeboorte en wat daar
mee samenhangt. Zoo werd te Veenen
daal een gemeente geinstitueerd, die
verband zocht met de Geref. Gemeen
ten.
De overledene nam om zijn groote
kennis een groote plaats in de Gemeen
ten in;" op de Synode was zijn woord
van gezag, hij hegft gearbeid voor de
opleiding van predikanten en in 'den
„Saambinder" schreef hij belangrijke
artikelen.
Laat ons eveYiwel niet te veel bij de
leege plaats in ons midden stilstaan,
maar moge 't ons gegeven zijn, den
blik naar boven te verheffen. Johannes
hoorde een stem uit den hemel: „Zalig
zijn de doojen die in den Heere ster
ven".
De dooden zalig, hoe kan dat? De
dood is vruchtgevolg van de zonde,
daarom is hij zoo verschrikkelijk. Doch
hier is sprake van de dooden die in
den Heere sterven.Christus is den
dood ingegaan en heeft den dood over
wonnen. De wedergeboorte bestaat in
de levendmaking van den zondaar.
Ds. den Hengst kon dit voor zich
zelf wel eens ver van zich afwerpen.
Hij was zoo oprecht en ging niet ver
der" dan wat de Heere hem geleerd
had. Daarom gold van hem het „Ik
zal mijn hand tot de kleinen wenden".
De Heere heeft hem in tijden van moe
deloosheid en bestrijding dikwijls be
moedigd en bevestigd tot zijn arbeid.
Ds. den Hengst heeft den laatsten
tijd in zijn familiekring veel meege»
maakt; thans heeft God alle tranen
van zijn oogen afgewiseht. Hij smaakt
nu de gemeenschap Gods volmaakt,
omdat hij eeuwig bij den Heere ver
keert.
Spr. vermaande de Gemeente, die
thans over haar leeraar treurt, diens
woord ter harte te nemen, opdat het
niet eenmaal tegen hen mocht getui
gen. De Heere geve ons op dezen sterf
dag te ervaren, dat het beter is te gaan
in het klaaghuis dan in het huis der
maaltijden.
Spr. liet vervolgens zingen Ps. 89 7:
„Hoe zalig is het volk, dat naar Uw
klanken" hoort" eri ging voor in dank
zegging en gebed.
(Zie voor het verdere verslag der
teraardebestelling pag. 3).
GOUDEN JUBILEUM VAN DEN
HEER L. J .VAN WEEREN.
Heden was voor enkele trouwe ge
dienstigen van de Koninkl. Nederl.
Fabriek van Wollen Dekens v/h. J. C.
Zaalberg en Zoon alhier, een dag van
vele verrassingen. Eerstens werd het
feit herdachct, dat L. J. van -Weeren,
zijn gouden jiAileum als wolscheider
bij dé firijia mocht herdenken.
Des morgens met zijn Echtgenoote
van huis gehaald, werd de jubilaris
in het privé-kantoor ontvangen en tot
hem allereerst het woord gericht door
den directeur, den •Jieer J. Zaalberg,
die heifi complimenteerde met dezen
dag en het een voorrecht achtte, onder
het personeel meerderen te kunnen
aanwijzen, die zich door trouwe
plichtsbetrachting eene positie in de
fabriek hebben weten te verwerven.
Onder deze behoort ook de jubilaris,
die na als jonge man zijn entree ge
maakt te hebben, thans de betrekking
bekleedt van wolscheider, waaraan,
zoo deze juist wordt waargenomen,
veel vakkennis verbonden is.
Het was voor spreker tevens een
buitengewoon voorrecht, dat hij Van
Weeren mocht gelukwenschen met
cene zeer hooge onderscheiding, welke
hem te beurt gevallen was, n.l. met de
toekenning door H. M. de Koningin v.
de Eeremedaille in zilver van de Oran
jè-Nasau-orde. Voor spreker was het
des te aangenamer, daar reeds Van
Weeren de 5de beambte der firma is,
die deze onderscheiing te beurt is ge
vallen, wat hij niet anders dan 'n groo
te eer ook voor de firma kan beschou
wen. Alsnog sprak de heer Zaalberg
den wensch uit, dat Van Weeren die,
hoewel de zeventig jaren reeds gepas
seerd, toch nog flink en levenslustig
is, nog eenige jaren zijn diensten zou
kunnen geven voor het bedrijf en ove^
liandigde hem hierna een fraai gouden
horloge met inscriptie, terwijl de ge
bruikelijke enveloppe evenmin ach
terwege bleef.
Hierna kwamen nog enkele sprekers
aan de beurt, die dèn jubilaris prezen
om zijn kameraadschapszin en geluk-
wenschten met dezen, voor hem zoo
gedenkwaardigen dag en hunne toe
spraken eveneens gepaard lieten gaan
niet bloemen en cadeaux.
De heer Van Weeren, zeer onder len
indruk van de vele en hartelijke at
tenties, hem op dezen dag bereid en
vooral met de Koninklijke onderschei
ding, bedankte zichtbaar aangedaa»,
allereerst den heer Zaalberg, voor het
voorrecht, dat Z.Ed. weder in de geb-
geriheid is, hem persoonlijk op dezen
dag te huldigen en tevens voor de ve
le vriendschap, die hij gedurende deze
vele jaren van de firma heeft mogen
ondervinden. Ook het kantoorperso
neel, collega's en verder personeel,
werd dank gebracht voor hun blijk
van genegenheid, wat spreker op hoo-
gen prijs stelde.
Hiermede, waren evenwel de plech
tigheden nog niet -afgeloopen, want de
Firma had gemeend, het jubileum van
Van Weeren, tevens te kunnen benut
ten, om ook andere trouwe gediensti
gen, een blijk van waardeering en goe
de verstandhouding tusschen Directie
eri personeel te toonen
Daarom had zij zich in verbinding
gesteld met het Bestuur van het De
partement Leiden van de Nederland-
sche Maatschappij voor Nijverheid en
Handel en dit Bestuur had in overleg
met het Hoofdbestuur der Maatschap
pij, deze gelegenheid eveneens gunstig
geacht, om aan eenige personen van
liet personeel de gouden medaille der
Maatschappij te overhandigen, met het
daarbij behoorende vereerende getuig
schrift, wegens trouwe plichtsbetrach
ting.
Het waren zij, die meer dan een 50-
jarigen dienst achter den rug hadden
en wel: A. J. Momberg, Ant. Hollebeek
Sr. en L. J. van Weeren en tevens dege
nen, die meer dan 40 dienstjaren bij de
firma hebben, n.l.: Adr. Kooreman, W.
v. d. Reyden Sb., Adr. Piekaar en H.
Labordus, welke met deze onderschei
dingen werden vereerd.
Het was voor allen werkelijk een
blijde verrassing en zij waren dan ook
met deze vereering ten hoogste inge
nomen, wat zij in woorden van dank
baarheid tot uiting brachten.
Hiermede waren de plechtigheden af
geloopen.
Door verwarring bij het uithalen
had de lG-jarige wielrijder H. D. alhier
het ongeluk aangereden te- worden
door de auto van C. S. W., eveneens
wonende alhier. De jongen liep eenige
lichte verwondingen op en :s in het
Acacl. Ziekenhuis verbonden. Zijn rij
wiel was ernstig beschadigt,
Bij de firma P. aan dm Haagweg
is weder door eenige jongens ingebro
ken in het kantoor. Ze hebben de boeF
overhoop gehaald en met teer be
smeerd. Er wordt niets vermist.
BINNENLAND.
DE KON. FAMILIE.
Per S.S.-trein van 6.20 uur, waarin
zich het Koninklijk salonrijtuig be
vond, zijn gisterennamiddag de Konin
gin en Prinses Juliana van Het Loo
in Den Haag aangekomen om aldaar
eenige dagen te blijven. Op het perron
waren vele belangstellenden van de
aankomst getuige.en in de Rijnstraat
stonden opmerkelijk veel menschen,
die Koningin en Prinses hartelijk toe
juichten, toen de open auto. waarin
zij zich naar het Koninklijk paleis be
gaven, de menigte passeerde.
H.M, DE KONINGIN-MOEDER.
H.M. de Koningin-Moeder zal Zater
dagmiddag te 17.21 per trein uit
Utrecht te 's-Gravenhage aankomen en
denkt Maandag weder naar Soestdijk
terug te keeren.
De ex-keizer en zijn gemalin brach
ten gisterenmiddag per auto een be
zoek aan H.M. de Koningin-Moeder ten
paleize Soestdijk.
DE SPLITSING VAN DE MARINE.
In de Tweede Kamer heeft de Mi
nister van Oorlog gisteren in antwoord
op een vraag van den heer van Rijcke-
vorsel officieel verklaard: Het kabinet
doet afstand van de splitsing der ma
rine in den zin zooals die splitsing
in de begrooting voor 1926 werd ver
staan.
HET ZEVENDE LEERJAAR.
De heer Albarda, lid van de Tweetdei
kamer, heeft den Minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen del
volgende vragen gesteld:
I. Is de Minister voornemens, de
memorie van antwoord, nopens de
wetsontwerpen 290 (onderscheiden^^
tot wijziging van de artikelen 36, 97
en 203 der Lager Onderwijswet en.tot
wijziging van artikel 3 der Leerplicht
wet) zoo tijdig bij de Kamer in te die
nen, dat de openbare behandeling v.
die wetsontwerpen in de Tweede Ka
mer nog voor haar uiteengaan kan
plaats hebben?
2. Indien de Minister niet voorne
mens is, zijn memorie van antwoord
■zoo tijdig in te zenden als in vraag l
is bedoeld, hoe denkt de Minister clan
te kunnen bevorderen, dat, iv^reen-
komstig de bedoeling van het cerso
der beide wetsontwerpen 290, in-i
1 September 1927 overal de gelegen
heid zal bestaan, om onderwijs ie one
vangen in het zevende leerjaar
WALSWERKERS.
De. heer Kortenhorst, lid van uc
(Tweede Kamer, heeft aan den Mima
ter van Binnenlandsche Zaken en
landbouw de volgende vragen gesteld:
Is het juist, dat voortaan in le rijks
(bestekken een bepaling zal voorkomen
waardoor inschrijvers voor levering
van Duitsch gewalst ijzer verplicht
iworden. afzonderlijke prijsopgave ia
verstrekken, voor dat product, wan
neer het vervaardigd wordt uit ruw
ijzer, afkomstig van de Kon. Nederl'.
IHoogovens te I Jmuiden en wanner het
vervaardigd wordt uit ruwijzer, aikomi
stig van Duitsche hoogovens.
Zoo ja, wil de minister dan bevor-1
Ideren, dat deze besteksbepaling mi'
imer wordt geformuleerd, en een 'dus
danigen, meer algemeenen inhoudi
verkrijgt, dat vooreerst voorkomen zal)
worden, dat de Nederlandsche pro
ducten in het algemeen l>ij bestellin
gen van de overheid om een of andei a
jreden wordt voorbij gegaan en dat ver
volgens bereikt wordt, dat de overheid!
desgewenscht aan die producten da
tyoorkeur kan geven, waarin het groot
ste percentage door Nederlanders gej
leverden arbeid is verwerkt
„LEEREN RIJDEN".
Mei. Katz, lid van de Tweede Ka-
tner, neeft aan den Minister van Wa
terstaat de volgende vragen gesteld:
1. is de Minister bereid mede to
deelen, op welke gronden het „leeren
ttijden", als bedoeld in art. 2, sub c,
van het Kon. Besluit d.d 30 April 19271
St.bl. no. 143, tot vaststelling van voor
schriften ter uitvoering van de Motor
en Rijwielwet, uitsluitend zal mogen
laats vinden „buiten de bebouwde»
om eener gemeente?"
2. Is de Mimster niet met onderge-
teekende van oordeel, dat juist liet
ttijden binnen de bebouwde kommen
dikwijls het moeilijkst is en dus juisö
dient te worden aangeleerd?
3. Is de Minister bereid te bevordel
ren, dat een nader Kon. Besluit wordt
uitgelokt, waarin alsnog onder de noo-
dige waarborgen voor de veiligheid
van het verkeer geopend wordt, tot
leeren rijden" ook binnen de be
bouwde kommen?
4. Is de Minister dan bereid te be
vorderen, dat alsnog aan het boven
bedoelde Kon. Besluit een bepaling]
worde toegevoegd in den volgenden
geest: „dat gebeden worde buiten de
bebouwde kom eener gemeente, ten
zii de rijlessen worden gegeven opi
een specialen leswagen, waarbij de
handrem en een extra débrayage (ont-
koppelings) pedaal in het onmiddellijk
(bereik zijn van hem, die onder zijn
toezicht doet besturen (de lessen
geeft)
24 UREN IN EBN DAG.
De heer Braat, lid van de Tweed a
Kamer, heeft aan den Minister van
Waterstaat de volgende vragen ge
steld:
Is het den Minister bekend, dat va--
len in den lande ongemak ondervinden
van de inkleeding van het thans De-
staande spoorboekje om uit te reke
nen. hoe laat de trein vertrekt en (of)
aankomt, en velen daarvoor papier en
potlood moeten gebruiken, terwijl dio
moeilijkheid nog vergroot wordt in-
idien nun huisklok zonnetijd gaat
Is de Minister ook niet van meening
idat dergelijke onnoodige last moet wor
iden voorkomen?
Is zijne excellentie bereid, ten einde»
het in Nederland reizende publiek ui
bescherming te nemen, te bevorderen,
dat het spoorboekje voortaan in den
ouden stijl gedrukt wordt?
DE EXPLOITATIE VAN DE
„AETHERBODE
'Het bestuur van den Handels- cn
Kantoorbediendenbond Mcrcurius
zond volgens „Het Volk" een open
brief aan de directie van de „Tele
graaf", waarin het er bezwaar tegen!
maakt, dat de administratie van dei
„Aetherbode" administratieadres
Keizersgracht 396, Amsterdam
niet aldaar, maar op de uureau's van
„,De Telegraaf" geschiedt en wel des
avonds tusschen 6 en 12 uur door een
veertigtal kantoorbedienden, werkzaam
bij de administratie van ,,De Telegraaf
wien gevraagd is, of zij eiken avond!
van 812 uur wrilden komen wer
ken.
Natuurlijk wilden zij dat, want liet
niet-willen zou onvermijdelijk betee-
kenen ontslag.
Men verzekerde het bestuur, dat'
de directie uit deze bereidverklaring]
der veertig kantoorbedienden de con
iclusie getrokken heeft, dat zij salaries
ring van dezen extra arbeid met meer
dan een kopje koffie en een stukio
taart per avond overbodig achten, lil
elk geval blijft extra betaling achter
wege.
De vereeniging vraagt deze te beta
len met 25 pet. Doven het gemiddelde!
uurloon.
EERE-DOCTORAAT.
Naar „De Msb." verneemt, zal den
heer M. W. R. van Vollenhoven, die ge
ciurende den oorlog al9 Nederl&ndsch
Binnenland.
De begrafenis van Ds. W. den Hengst
te Leiden.
Bijzonderheden omtrent de bijzet
ting van Van Heutsz.
Buitenland.
Op de internationale arbeidsconfe-
rentie zijn verklaringen over de ratifi
catie van de 8-urenconventie afgelegd.
In Denemarken is het socialistische
ontwapenings-voorstel met 39 tegen 24
stemmen verworpen.
De Poolsche regeering heeft zich be
reid verklaard aan de Russische
eischen in verband mei C:n moord op
den Sevjet-gezant tegemoet te komen.
gezant optrad te Brussel ter gelegen
heid van het vijfde eeuwfeest der Leu-
vensche universiteit, liet eere-docto-
raat dezer universiteii worden ver
leend.
CHAMBERLIN BOVEN ONS LAND
GEWEEST.
Er is in de pers op gewezen, dat tus
schen Plymouth en Dortmund geen
spoor van de vlucht van Chamberlin
te vinden was.
De heer Joppe te Sommelsdijk meldt
thans aan de Kon. Luchtvaartmaat
schappij, dat hij in den nacht van Zon
dag op Maandag, tusschen half drie en
3 uur, een vliegtuig, laag vliegend met
groote snelheid van West naar Oost,
heeft waargenomen, lo'odrecht kruisend
de dagelijksche route der vliegtuigen
van de K.L.M., welke op hun vluchten
tusschen Nederland en Engeland over
Sommelsdijk komen.
Uit dit bericht zou blijken, dat Cham
berlin over Zeeland en Brabant naar
Dortmund is gevlogen. Deze mededee-
ling klopt geheel met den tijd, waarop
het vliegtuig boven Dortmund is waar
genomen.
ANTIREVOLUTIONAIRE STAAT
KUNDE.
In No. 5 van het Orgaan der Abra
ham Kuyperstichting „Anti-Revolutio
naire Staatkunde" (Mei 1927) begint
Mr. G. M. den Hartogh een artikelen
reeks over Dr. Kuyper's standpunt in
zake de verhouding van de Overheid
tot de natuurlijke Godskennis, de H.
Schrift en de Kerk. De laatste jaren
zijn zoo veel onjuiste uitleggingen ge
geven aan Dr. Kuyper's uitspraken,
dat het alleen daarom al gewenscht
moet worden geacht uit verschillende
werken van Dr. Kuyper diens stand
punt op te diepen. Hoeveel te meer nu
van de zijde van S.G.P. en H.G.S. een
voortdurende aanval wordt onderno-
fnen. Daarom juichen wij dit werk van
Mr. den Hartogh zeer toe.
Voorts zet Ds. J. C. Rullmann zijn
beschouwing van Biderdijk als staats
man voort.
In de vraag en antwoord-rubriek be
handelt Mr. Noteboom dezen keer de
Huurprijzenverordening en de Zon
dagskwestie.
HET ACHTSTE SLACHTOFFER
OVERLEDEN.
Gisternacht is in het St. Vincentius
Ziekenhuis te Groenlo overleden de
heer E. H. Klein Gebbink uit het ge
hucht Beltrum. Deze 75 a 80-jarige
oude man werd bij de jongste storm-
romp zwaar gewond en daarna in ge
noemd ziekenhuis opgenomen. De be
grafenis heeft Zaterdagmorgen om 9
uur te Beltrum plaats.
Dit is het achtste slachtoffer dat bij
deze ramp het leven liet en wel het
vijfde uit het kleine^ plaatsje Beltrum.
EEN RADIO-ZENDSTATION TE
ZANDVOORT?
Men meldt uit Zanlfvoort:
Er worden pogingen aangewend om
te Zandvoort een raüio-verzendsta-
tion te mogen bouwen. Het station zou
komen in de omgeving van de Brede-
rodestraat.
BURGEMEESTER EN WETHOUDER
TEGELIJK.
Door den gemeenteraad te Kampen
werd in de vacature C. de Kook tot
wethouder gekozen de heer VV. Meijer,
die wel in de gemeente woont, maar
burgemeester is der gemeente IJssel-
muiden.
Dat een burgemeester tevens wet
houder in een andere gemeente is,
mag zeker wél een unicum in ons land
genoemd worden.
CENTRAAL COMITó.
Het Centraal Comité van A.R. Kies-
vereenigingen houdt, naar De Stan
daard meldt, Vrijdag 24 Juni, des mid
dags óm half twee, een vergadering
in het Kuyperhuis.