CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
8S,« JAARGANG
WOENSDAG 8 JUNI 1927
NUMMER 2147
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal2.50
Per weekI 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Oil nummer beslaat uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
De Stormramp.
Saldo 85.G9
Ontvangen opbrengst Brui
loftsboeten 5.
Tótaal 90M
DIRECTIE.
V Alweer.
Nu het reisseizoen weer is aangebro
ken begint ook de Directie der Nederl.
Spoorwegen weer haar gewone recla
me voor goedkoope treinen op Zonda
gen en gewone dagen.
Voor wat gewone dagen aangaat
juichen, wij dat toe. Er is een concur
rentie, dat is niet te ontkennen. Daar
voor moet üe reclame gebruikt worden
Maar dat neemt niet weg ons be
zwaar tegen de Zondagtreinen laat
staan de extra reclame voor ex
tra en goedk.oope treinen op Zon
dag.
Ondanks herhaald aandringen bij
den Minister, schijnt dat kwaad van
die zijde niet te keeren.
Daarom moet de Christelijke open
bare meening blijven stelling nemen.
Met ernstige afkeuring van dit feit
vermelden wij dan ook het volgende
bericht, dat wij vonden in de bladen.
Zondag a.s. zal er van Den Haag
en Leiden een goedkoope trein rij
den naar Apeldoorn," Zutphen, Laren
Almen en Lochem. Aan de sta
tions tusschen Leiden en Utrecht .en
Den Haag en Utrecht kunnen ook
reizigers instappen.
Hoe lang moeten wij nog hiertegen
getuigen?
V Circus Amar.
Neen het is geen aanbeveling van
dit vermakelijklieiclsding. Integendeel,
er is veel dat ons verre houdt, ons ver
re houden moet, van deze tent der god
deloosheid.
Wij weten dat velen ons met schou
der-ophalen voorbijgaan, als wij dat
zeggen. Zoo bekrompen ook!
Ook vele Christenen zullen zeggen:
Maar mag dat dan niet? Is er dan niet
iets moois in, dat dieren zooveel ver
nuft betoonen om de kunsten te ver-
toonen die vertoond worden? Mogen
wij dan ni'et eens lachen om de zotte
grappen die de clowns maken?
Wij antwoorden: Neen dat mag niett
Wanneer gij naar het circus gaat
dan maakt gij U mede schuldig aan de
wreedheden, die liggen achter ieder
vernuftig kunstje dat een stom dier
vertoont.
Wanneer gijin aar 't circus gaat dan
maakt gij u mede schuldig aan de
waaghalzerij van de menschen, die
daar met halsbrekende toeren het pu
bliek doen ijzen.
Wanneer -gij naar het circus gaat,
dan maakt gij U mede schuldig aan de
volstrekt niet onschuldige grap van'
het veranderen van water in \yijn,
bier, likeur, enz. met den titel van „de
kroegbaas van den duivel".
Is het dan bewezen dat de dieren
worden gemarteld voor dat ze de kun
sten maken, die van hen geëischt wor
den? Laat het „'Jack London" ver
bond, dat zich beijvert om de dieren
bescherming te propageeren, U daar
op het antwoord geven. Wanneer gij
een paard heel parmantig op z'n ach
terpootten ziet loopen bedenk dan dat
het „braaf", „braaf" dat gij als zachte
goedkeuring van den meester be
schouwt, eenmaal als 'n wreede mar
teling in het oor van het dier dreunde,
omdat het gepaard ging met wreede
slagen op de kaak. Het heeft in het
oor van het dier een geheel anderen
klank.
Wanneer katten, apen, varkens, la
ma's enz. U kunsten vertoonen bedenk
dan dat deze dieren van aard daar
niets Voor gevoelen. Zij worden met
martelingen, met honger en soms ook
wel met za'chtheid, daartoe gedwongen
Is het leven niet ernstig genoeg om
het door grappen enwreedheden
met dieren te ontsieren en te vergallen
Een circus verheft niet maar drukt
neer.
Daarom niet naar het circus!
STADSNIEUWS.
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22*/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariei
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
MAATSCHAPPIJ DER NEDERL.
LETTERKUNDE.
De Maatschappij der Nederlandsche
Letterkunde heeft heden in liQt Nuts-
gebouw alhier haar jaarlijksche ver
gadering gehouden onder voorzitter
schap van den heer Frits Hopman.
Deze hield ter opening van de verga
dering een rede.
Rede van den Voorzitter.
Na een woord van welkom tot de
aanwezige leden richtte de voorzitter
een woord van dank tot prof. dr. J. W.
Muller, die gedurende een deel van liet
vereenigingsjaar het werk" van den bi
bliothecaris en later van de secreta
resse op zich heeft genomen en ook
den voorzitter herhaaldelijk verving.
Hij herdacht vervolgens de binnen- en
buitenlandsche leden, welke sedert de
vorige jaarvergadering zijn overleden,
namelijk: dr. F. H. Prick van Wely;
J. Koopmans; dr. F. R. Hubrecht; Jhr.
dr. Jan Six; mr, H. C. Dresselhuys; dr:
D. F. Scheurleer; dr. G. E. Opstelten;
prof. mr. L. W. C. van den Berg; dr.
Joh. C. Breen; A. F. J. Reiger van
Braunhorst; J. F., hertog van Loubat;
Ph. H. Wicksteed; dr. F. Kluge; Ed.
Cuypers en dr. H. Paul.
Na zich verontschuldigd .te hebben
voor het feit» dat hij geen Nederland
sche schrijver tot liet onderwerp zijner
rede gekozen had, vertelde hij een eri
ander over het leven en de novellen
van Rudgard Kipling.
Deze schepper van'de „short story"
werd den 30sïen December 1865 te
Bombay geboren, maar in Engeland
opgevoed. Nadat hij daar eenigen tijd
gewoond had in het liuis van een Pu-
riteinsche dame, werd hij op kost
school gedaan in het noorden van De
vonshire, welke hij later herhaaldelijk
beschreven heeft.. Op zijn 17de jaar in
Indië teruggekeerd, kreeg hij een be
trekking aan de redactie van een dag
blad te Lahore. Later werd hij onder
redacteur van „The Pioneer" te Alla
habad, waaraan hij tot 1889 verbon
den bleef. Vele van zijn beste verhalen
werden in deze periode geschreven.
Spr. herinnerde vervolgens aan de
wereldgebeurtenissen van die dagen,
welke men alle in Kipling's werk te
rugvindt. Zijn studie van het leven der
inboorlingen en zijn zwerftochten door
Radspoetana, werden daarna bespro
ken. In 1889 reisde hij naar Engeland
over Japan, San Francisco en New
York, waar hij levensgevaarlijk ziek
werd. In Londen moest hij zich met
groote inspanning een 'plaats verove
ren onder de jonge schrijvers. Hij bleef
halve nachten werken en overspande
zich. Van een lange reis teruggekeerd,
trouwde hij in 1892 met Caroling Ba
lestier, met wie hij aanvankelijk in
Amerika en later in Engeland woonde.
In 1900 maakte hij .als non-combattant
een deel van den Boerenoorlog mee;
daarna was zijn weg gebaand. .Zijn
werken brachten hem roem, fortuin en
eervolle onderscheidingen.
Ten slotte behandelde spr. Kipling's
stijl en de techniek van zijn novelle.
Aanvankelijk is de novelle bij Kipling
niet veel meer dan een anecdote, ge
hoord in de rookzaal van de club, in
de cantine, in de karavansera. Maar
deze anecdote is verteld met een ver
wonderlijke. speelsclie zekerheid van
toets. Zijn specifieke humor is moei
lijk te ontleden, maar ontstaat (onder
meer) uit de tegenstelling van ontróe
renden inhoud en opzettelijk nuchter
gehouden vorni. De spelers van zijn
tooneel zijn grootendeels geharde/moe
dige jonge mannen, die in moeilijke
omstandigheden hun arbeid moeten
verrichten. Kipling's werk uit dit tijd
vak verheerlijkt het stoere leven en de
stoisch-ridderlijke levenshouding.
Hierna werden de jaarverslagen uit
gebracht omtrent den staat der Maat
schappij en hare belangrijkste lotgeval
len en handelingen in het afgeloopen
jaar; omtrent den staat der boekenver
zameling gedurende hetzelfde tijdsver
loop, van de commissies voor Taai
en Letterkunde, voor Geschied- en
Oudheidkunde, voor Sehoone Letteren
enz. enz.
Vervolgens werd de uitslag1 bekend
gemaakt van do gehouden stemming
over de nieuw benoemde gewone en
buitenlandsche leden.
Benoeming leden en buiten
landsche leden.
Tot gewone leden der Maatschappij
zijn benoemd: Dr. Th. Baader, Nijme
gen; Mr. L. G. N. Bouricius, Delft; H
G. Cannegietrr Haarlem; Dr. J. C. A.
Fetter, Rotterdam; Mevr. YV. Fruin—
Méés, Weltevreden; Dr. C. P. Gunning,
Amsterdam; D. Hans, den'Haag; D.
Th. Jaarsma, Amersfoort; A. M. de
de Jong, IsTieuw-Borgvliet; Mr. A. van
der Leeuw, Voorburg; H. Marsman,
Zeist; Dr. A. Noordtzij, Utrecht; Ir.
Dr. J. H. Plantenga, Wassenaar; Dr.
A. A. van Rijnbach,. LeidenDr. N. J.
H. van Royen, Heerlen; G. W. van der
Tak, clen Haag; Pr. A. Verschuur.
Amsterdam; A.- M. Waszink, den
Haag; D. Wouters, Velp; en A. J.
Zoetmulder, Eindhoven.
Tot buitenlandsche leden zijn be
noemd Dr. E Rian quart Gent; B.
Backham, Londen; Dr. Th. Sie.bs,
Breslaü; Dr. A. Stracke, Aken; en
Karei van de Woestijne. België.
Hierna had de bekendmaking plóats
van het werk, dat het bestflur der
Maatschappij voor het vereenigings
jaar 192G1927 op advies van de Com
missie voor de Sehoone Letteren met
den jaarlijks uitgeloofden prijs van
aanmoediging ad f 1000 heeft bekroond
De jaarlijksche prijs van
I 1000.—
Blijkens het advies der commissie
voor sehoone Letteren had deze met
betrekking tot de toekenning van den
jaarlijkschen prijs ditmaal geen ge
makkelijke taak. De commissie toch
moest zich in haar keuze beperken
tot letterkundige werken in de laatste
twee jaar verschenen, terwijl de com
missie zelve heeft bepaald, dat zij
haar aandacht voornamelijk schenken
zou aan schrijvers, die nog niet vol
doende tot het publiek zijn doorgedron
gen en bijzondere aanbeveling verdie
nen. Daarenboven was de commissie
van oordeel, dat een roman ditmaal
bij voorkeur diende in aanmerking te
komen. Binnen deze grenzen nu vond
zij geen werk, zoodanig uitstekend bo
ven alle andere, dat het onmiddellijk
en ontwijfelbaar voor de tpekenning
van een prijs was aangewezen. Ver
schillende werken, elk voor zichzelf
in bepaalde opzichten lofwaardig, don
gen om den voorrang. Ten slotte ver-
eenigde zich dé keuze van de meer
derheid der commissie op den ro
man „Het wassende water" van Her
man de Man, omdat zij van oordeel
was hierdoor den prijs toe te kennen
aan het werk, dat zich boven de an
dere in aanmerking komende onder
scheidde door volledigheid en gaaf
heid, en zoowel in den houw van het
verhaal als in de typeering der ver
schillende gestalten en het weerga
ven der omgeving, waarin de hande
ling zich afspeèlt, van opmerkelijke
begaafdheid blijk geeft. Het verheugt
de commissie daarenboven, hierdoor
de aandacht te kunnen vestigen op
een verhaal uit het hedendaagsche Ne
derlandsche boerenleven, dat in de
moderne letteren wat stiefmoederlijk
be.deeld bleef.
Aangenomen werd voorts het voor
stel om uit de rente van het vaste
Fonds een som van f250 toe te ken
nen aan den heer J. Cörnelissen te
Deurne (België) als bijdrage voor zijn
te verwachten uitgave: „Nederland
sche volkshumor op stad, dorp, land
en volk".
In de plaats van prof. dr. H. T. Co
lenbrander (niet herkiesbaar) werd tot*
bestuurslid gekozen prof. dr. N. J.
Krom.
In de vacatures voor lid van de com
missie voor taal- en letterkunde wer
den gekozen dr. J. de Vries en dr. G.
J. Boekenoogen, in die voor de com
missie voor geschied- en oudheidkun
de dr. P. C. Molhuysen en prof. dr. A.
Eekhof In de vacature, ontstaan door
het aftreden van den heer Hopman,
werd tot lid van de commissie voor
de Sehoone Letteren gekozen de heer
C. L. Schepp.
Hierna begaven de leden zich naar
de Casino-bioscoop, waar de heer D. J.
van der Ven zijn folkloristische film:
„Neder.landsch volksleven in den oogst
tijd, vertoonde en toelichtte. Prof. Ju
lius Röntgen bracht daarbij zijn op
oud-vaderlandsehe zang- en danswij
zen gecomponeerde muziek ten ge-
hoore,
De .vergadering werd besloten met
een gemeenschappelijken maaltijd in
Zomerzorg.
EEN ONDERSCHEIDING VOOR
PROF. KEESOM.
Ter gelegenheid van het vijfde eeuw
feest ter herdenking van de stichting
van de universiteit te Leuven op 28 en
29 dezer, zal aan prof. Iveesom het eere
doctoraat in de natuurkunde dier uni-
\ersiteit worden verleend.
Ds. W. DEN HENGST, f
Nader vernemen we nog, dat er op
Vrijdag om kwart vóór elf uur in het
kerkgebouw der Geref. Gemeente, N.
Rijn 76, een rouwdienst za) worden ge
houden, terwijl om half één de teraar
debestelling zal plaats hebben op de
begraafplaats aan de Groenesteeg.
VEERTIG-JARIG JUBILEUM.
Gisteren heerdacht de heer H. van
Rijk den dag, waarop hij voor 40 jaar
in dienst trad bij de firma Herfst en
Helder, t fabrikanten van vernis- en
•verfwaren, Floogewoerd alhier.
De jubilaris macht te dezer gele
genheid zeer vele blijken van belang
stelling ondervinden.
Hij werd gistermiddag in intie-
men kring ten kantore ontvangen en
door den oudsten vennoot, den heer
M. J. D. Herfst, gecomplimenteerd. In
korte trekken schetste spr. hoe de heer
Van Rijk zich steeds van zijn taak ge
kweten had en het was hem een groote
voldoening, den jubilaris te kunnen
feliciteeren met de koninklijke onder
scheiding, die hem te beurt gevallen
was. De lieer Van Rijk ontving n.l. de
aan de Orde van Oranje Nassau ver
bonden eere-medaille in zilver. Boven
dien werd- hem de gouden medaille
van de Mij. van Nijverheid verleend.
Van de firma zelf ontving de jubila
ris een enveloppe met inhoud.
Daarna werd hij nog gelukgewenscht
door clen boekhouder, den heer J. M.
den Blaauwen en een van de oudste
collega's, den- heer H. de Ridder. Als
stoffelijk blijk van belangstelling werd
den jubilaris een mooie rooktafel aan
geboden.
L-30T TUINFEEST VAN
„ZOMERZORG".
Op Donderdag 9 Juni, bij het 2-jarig
bestaan van „Zomerzorg", heeft de Di
rectie van dit café-rest. een groot op
gezet Tuinfeest georganiseerd. Uitge
voerd zal worden „De slag bij Water
loo", waaraan pl.m. 200 personep zul
len medewerken, o.a. verschillende
opera-zangers. Het zal een schitterend
feest Worden. Er zal een groot vuur
werk zijn, de tuin zal geheel geïllumi-
nèeerd zijn. Een groote lichtfontein, be
licht met Marine-Schijnwerpers en
zoeklichten, zal aan het geheel een
sprookjesachtig cachet geven. Wie
iets bijzonders wil zien moet Donder
dagavond eens in de tuin van Zomer
zorg gaan kijken.
Het tuinfeest is nog grootscher van
opzet dan van 31 Aug. 1.1., 'waar pl.m.
2000 bezoekers waren. -
STEUNCONCERT TEN BATE VAN
DE SLACHTOFFERS DER
STORMRAMP.
Naar men ons mededeelde heeft de
IVjannenzangvereeniging „De Vereerdg
ae Zangers" alhier, het initiatief geno
men tot het geven van een Weldadig
heidsconcert ten bate van de slachtof
fersder Stormramp in Oost Gelder
land en Overijsel.
Zij wenscht dit te doen in samenwer
king met alle te Leiden gevestigde
Zangvereenigingen.
Zij heeft hiertoe een oproep aan alle
Zangkoren verzonden om hieraan ha
re medewerking te verleenen, en uit
de medewerkende vereenigingen -een
uitvoerend Comité samen te stellen.
Zangvereenigingen welke deze circu
laire-nog niet hebben ontvangen' wor
den hij dezen vriendelijk uitgenoodigd
deze alsnog bij den heer P. ter Haak,
Hoogewoerd 18, aan te vragen.
Wij wekken al onze Zangkoren op
aan deze sympathieke roepstem ge
hoor te geven.
Nadere mededeelingen zullen spoe
dig volgen.
ISLAM-COLLEGES.
Naar wij vernemen, zullen aan de
universiteit alhier de tot dusver door
prof, Snouck Hurgronje gegeven fcol-
leges over de instellingen van den Is
lam, te beginnen met het academie
jaar 1927/'28 gegeven worden door de
hoogleeraren Van Vollenhoven en
Wensinck in gemeen overleg.
Gisteren zijn door de politie al
hier aangehouden J. E. en P., die bei
den in het Alg. Politieblad gesigna
leerd stonden' en respectievelijk te
goed hadden ƒ.3 of 1 dag en 5 of 5 d.
Zekere B. heeft gisteren aangifte
gedaan dat hij door I. v. d. R. in de
Kraaierstraat is mishandeld. Deze ha
hem enkele klappen in 't gelaat gege
ven.
J. W. W. heeft namens zijn pa
troon S. aangifte gedaan dat van een
terrein aan den Hoogen Rijndijk een
onbeladen handkar wordt vermist.
Op den. Rijnsburgerweg reed gis
teren de tilbuiy van C. v. G. 'een jong
boompje omver doordat het paard
schrok van een passeerende tram en
zijwaarts sprong.
J. L. Th., semi-arts alhier heeft
hij de politie aangifte gedaan dat hij
bij werkzaamheden in het woonwagen
kamp een gouden horloge is kwijt ge
raakt. Een door de politip ingesteld on
derzoek heeft geen, resultaat opgele
verd.
C. de B„ militair, is gisteravond
op de Princessekade aangereden door
een luxe auto, waardoor zijn rijwiel
ernstig beschadigd werd.
V. heeft mededeeling gedaan dat
Zondag j.I. hij hem een bruine herders
hond is komen aanloopen. Inlichtin
gen te verkrijgen bij de politie.
BINNENLAND.
INT. KOLONIAAL INSTITUUT.
In de groote rechtszaal van het Vre
despaleis te 's-Gravenhage werd gis
terochtend te half elf ure «Ie 19e zit
ting van het Internationaal Koloniaal
Instituut onder veel belangstelling dooi
den voorzitter van het Instituut, Z. K.
H. den Prins der Nederlanden, geopenrl
Na de aanwezigen begroet te heb
ben, herinnerde Spr. eraan, dat het In
stituut ten. doel heeft het vergemak
kelijken en de verbreiding van de ver-
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
De heer G. G. van As (G. Schrijver)
is overleden.
Buitenland
Rede van Serrarens op de Interna
tionale Arbeidsccnferentie te Genève.
Een Russische" nota aan Polen in
verband met den moord op den Sovjet-
gezant te Warschau.
Chamberlin is" gistermiddag om 5
uur 55 te Berlijn gearriveerd.
Tsjitsjerin bij Stresemann op bezoek
gelijkende studie nopens het "bestuur
en de juridische en economische stel
sels der koloniën. Het werd gesticht in
1894 door uitgelezen, op koloniaal ge
bied hoogst bevoegde mannen, die oor
deelden dat het van belang was. inter
nationale betrekkingen in het leven te
roepen tusschen de personen die zich
met deze studies bezig houden <;n her.
hijeen te brengen in het kader van een
instelling, gewijd aan de ontwikkeling
van de koloniale wetenschap.
Dit doel heeft het Instituut getrou
welijk nagestreefd in den loop van eer.
reeks schitterende zittingen, welke
het in staat stelden .zich een eerste
plaats te verzekeren onder de interna
tional© wetenschappelijke vereenigin
gen, die het begin dezer eeuw opluister
den.
De fitting, welke heden wordt ge
opend, kenmerkt den wil en de capacj
teit van het Instituut om te leven en
voort te gaan, door verdere ontwikke
ling, met de nuttige rol welke liet ver
vuld heeft op het gebied van een der
opmerkelijkste politiek-menschelijke
arbeidsvelden. De samenwerking met
Japan hebben wij onlangs verkregen.
En de medewerking van een nieuw
aantal uitnemende mannen van ver
schillende volken, .die. zich bereid heb
ben verklaard in onze gelederen plaats
te nemen, stelt ons in staat de toe
komst onder betere omstandigheden
tegemoet te zien en bet hoofd te bieden
aan de vraagstukken die gesteld wor
den door de gedaanteveranderingen
van de koloniale wetenschap en de evo
lutie der politieke begrippen die het
tijdperk waarin wij leven karakterisee.
ren.
Nadat met enkele woorden de ont
slapen leden herdacht waren, verklaar
de Z. K. H. de zitting voor geopenl
Hierna voerden verschillende spre
kers het woord.
BELASTING VOOR NEDERLANDERS
IN HET BUITENLAND.
Het Comité inzake de belastingkwes
tie voor Nederlanders in den vreemde
ingesteld op dé buitengewone algemee
ne vergadering van den Bond van Ne
derlandsche vereenigingen en Licha
men in België, hield dezer dagen te
Brussel een bijeenkomst, waarop tot 'n
actie van verweer van alle Nederlan
ders en Nederlandsche vereenigingen
in den vreemde werd besloten.
Op deze bijeenkomst werd van Mi\
Wijnaendts namens de. Nederlandsche
Vereeniging te Parijs reeds een adhac-
siebetuiging ontvangen.
De volgende vergadering, waarop al
le vereenigingen in België, Frankrijk
j.'Uit'srhland, Zwitse rland en Engeland,
zullen worden uitgenoodigd, is be
paald op Zaterdag 18 Juni a.s., om drie
uur 's namiddag^ in de bovenzaal van
de Taverne Royale te Brussel.
Intusschen zal het Comité zich be
zighouden met het opstellen van een
adres aan alle Kamerleden, bevattende
de bezwaren die tegen het ontwerp
van wet bestaan.
BIJZETTING GENERAAL VAN
HEUTSZ.
Het detachement militairen van het
Indische leger dat in Nederland is 'ge
komen in verhand met de plechtigheid
der bijzetting van luitenant-generaal
Van Heutsz, .zal Dinsdag 14 dezer op
het voorplein van het paleis in het
Bosch bij Den Haag voor de koninklij
ke familie een défilé houden en daar
na door de Koningin ^n dat paleis ont
vangen worden.
CYCLOON VERSCHIJN SELEN BOVEN
WAALHAVEN.
Op het vliegveld Waalhaven te Rot
terdam is gistermiddag drie uur waar
genomen, dat hoven een streek Zuide
lijk van het vliegveld zich een ruk
wind voordeed, dié aan een cycloon
deed denken. Men herkende dit natuur
verschijnsel aan den eigenaardiger!
vorm van een wolk, die zich zuidelijk
van het vliegveld bevond en door de
kracht van den wind plotseling den
vorm van een kurketrekker aannam.
Er is nog getrachfdit verschijnsel vast
te leggen op de gevoelige plaat. De in
tensiteit van dezen rukwind was veel
minder hevig dan die welke in den
