CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
6*™ JAAKGAINTO
DINSDAG 31 MEI 1927
NUMMER 2141
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per weekf 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Dit niünmer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V „Volk"vergissing en nog wat
Een enkele keer gebeurd bet wel
eens dat de redactie van „Het Volk'
een tendencieus bericht herroept. Zoo
ook in het nummer van Zaterdag. Wij
lezen daar als volgt:
„Wij ontleenden aan een protes-
tantsch kerkblaadje bet bericht, dat
de italiaansche pater Antonio Oldra
het ter-dood-brengen van alle pro
testanten geëisch had.
De pater weerspreekt deze beschul
diging thans in „de Tijd". Hij zegt
verder over de ketters in het alge
meen gesproken te hebben, zonder
de protestanten te noemen. Is deze
tegenwerping weinig overtuigend
(immers alle protestanten zijn ket
ters in roomsche oogen), meer hout
snijdt des paters andere verzekering,
dat bij slechts een historische recht
vaardiging der middeneeuwsche in
quisitie gegeven heeft. Hij heeft,
schrijft hij, uiteengezet, dat de toen
malige ketters tevens ordeverstoor
ders waren, doch maakte melding
van talrijke pauselijke vermaningen
die al te groote gestrengheid der in
quisitie, gelijk in het bizonder in
Spanje voorkwam, afkeurden".
Ofschoon wij het ridderlijker gevon
den hadden indien „Het Volk" dit be
richt als rectificatie in stede
van tegenspraak had geplaatst,
is het opzichzelf toch goed.
Maar wij wilden nog op iets anders
wijzen. Zou het geen tijd worden dat
verschillende Protestantsche bladen
ophouden de Roomschen dingen in de
schoenen te schuiven waar zij part
noch deel aan hebben.
Wij meenen dat wat pater Antonio
Oldra hier zegt van de pauselijke ver
maningen inderdaad op geschie,dkun-
dige feiten steunt.
Laten wij ais geloovige protestanten
liever Rome bestrijden in zijn Kerk
leer en zijn beginsel van het brengen
van Maatschappij en Staat onder de
klem van het Kerkelijk gezag, dan met
dwaze anti-papistische ophitserij. Be
ginsel tegenover beginsel. Geen bestrij
ding met een beroep op soms onjuiste
geschiedbeschrijving.
V gemeentelijke huurver-
ordening.
Vooral van Sociaal-democratische
zijde wordt sterk aangedrongen op het
in het leven roepen van een gemeente
lijke huurverordening als straks de
Ruurcommissiewet zal verdwijnen.
Ook onzerzijds/ moet worden toege
geven, dat het mogelijk is, dat onge-
wenschte huurverhoogingen zullen
voorkomen. Het feit dat nu nog steeds
verzoeken om huurverhooging hij de
Huurcommissie in behandeling ko
men, zegt veel. Ernstiger is mogelijk
nog dat er nog steeds een aanzienlijk
verschil is tusschen het gevraagde be
drag en het toegestaan bedrag der
verhooging.
Toch meenen wij, dat er reden is om
tot voorzichtigheid te manen. Zelfs in
deze voorbeelden, die worden aange
haald om de, noodzakelijkheid van
overheidsdwang te demonstreeren,
kan men ook zien symptomen die ons
leeren dat wij een anderen weg uit
moeten.
Elke overheidsmaatregel van wetge-
venden aard ontmoet nu eenmaal
meer of minder verzet. Zoo is het ook
geweest met-de Huurcommissiewet.
Ook wij hebben als secretaris van
een Huurcommissie .gefungeerd en
kunnen uit ervaring spreken. Men
schen die in andere zaken eerlijk en
trouw waren, vonden geen bezwaar
om voor de Huurcommissie verklarin
gen te doen die den toets niet konden
doorstaan. In dat opzicht was de hou
ding gelijk aan die tegenover den fis
cus. Daaruit is dan ook voor een deel
te verklaren, dat nog steeds geen so
ciaal gevoel de verhouding tusichen
huurder en verhuurder bepaalt.
Zou het daarom niet heter zijn om
in stede van door een dwingende ver
ordening voor te schrijven hoe het zijn
moet, langs den weg van organisatie
de markt te regelen? Wij meenen dat
met name onze woningbouwvereni
gingen, onze woningverhuurbureaux,
maar ook verschillende maatschappe
lijke organisaties, hier mooi werk kun
nen doen. De gemeente kan hier steu
nen door het archief van de Huurcom
missie ter beschikking te stellen.
Wij gelooven vast, dat publiciteit
van elk geval van onredelijke huurop-
drijving spoedig ons van dat euvel
zou verlossen, even zeker ate straks
door een gemeentelijke verordening.
Voegt men nu nog daarbij het taa,-e
leven dat gerpeenlijk een overheids
maatregel heeft, ook al is hij uit den
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Me de deelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent
tijd.de crisiswetten de.Huurcom-
missiewet incluis bewijzen het
dan moet men huiverig zijn voor een
gemeentelijke verordening.
Ten slotte komt. daar nog bij de
kwestie van de geringe strafmaat die
wordt toegemeten op de overtreding
van een gemeentelijke verordening,
want wij meenen dat het legislatief
niet mogelijk is om een zwaardere
straf te eischen dan op andere straf
verordening-overtredingen gesteld.
Een moeilijk vraagstuk waarop wij
mogelijk straks, na het verschijnen
van het prae-advies van B. en W.t nog
terug komen.
STADSNIEUWS.
PROF. EINTHOVEN.
Prof. Dr. W. Einthoven hoogleeraar
ip de physiologie, is sedert eenige da
gen ongesteld en is daardoor verhin
derd college te geven.
JAARLIJKSCHE VERG. V. V. V.
In den Vergulden Turk werd gister
avond de jaarvergadering gehouden
van de Vereeniging tot bevordering
van Vreemdelingenverkeer voor Lei
den en Omstreken.
De Voorzitter, de heer Frentzen,
opende de vergadering, waar zooals
telkenjare slechts weinige led,en aan
wezig waren, en gaf na een woord van
welkom gesproken te hebben, het
woord aan den Secretaris, die de notu
len las, welke onveranderd werden
gearresteerd.
1 Vervolgens bracht de penningmees
ter verslag uit van zijn gehouden be
heer. De rekening over 1926 sluit met
een totaal bedrag in Ontvangst en Uit
gaaf van 8937.59. Saldo nihil.
Het leden-aantai bleef ongeveer sta
tionair. Er is daarin weinig vooruit
gang te bespeuren, wat zeer jammer is
waar toch zoo velen belang hebben bij
de V.V.V. Er moest elk jaar een flink
aantal leden bij gewonnen worden.
Met de rijwielbewaarplaats gaat liet
goed. Het aantal rijwielen is wel eenigs
zins verminderd, wat waarschijnlijk is
te wijten aan het meerdere verkeer
met autobussen e. d., maar de exploi
tatie is toch zeer bevredigend.
De voorzitter dankte den penning
meester voor zijn verslag en meende
ook dat het hard noodig was diegenen
aan te moedigen die zich tot nog toe
van het lidmaatschap hebben gespeend.
Spr. wees op de Jan Steen ten toonstel
ling die schitterend is geslaagd en
waaruit is gebleken dat vele menschen
groot belang hebben bij dergelijke din
gen. Spr. wees ook op het informatie
bureau hij het station dat tegenwoor
dig ook dienst doet als officieel reis
bureau en waarvan al heel veel men
schen zeer veel gemak hebben onder
vonden. Het is daarom zoo te betreuren
dat zoo weinig middenstanders, die er
toch het meeste belang bij hebben, lid
der vereeniging zijn.
De heer Leemans wijst er op, dat in
middenstandskringen wel degelijk het
het belang van de V. V. V. gevoeld
wordt. Er zijn dan ook reeds stappen
gedaan om meerder contact te ver
krijgen maar tot nog toe is daar niets
van gekomen. Spr. raadt het Bestuur
van de V. V. V. aan met de verschil
lende middenstandsvereenigingen te
confereeren.
De Voorzitter is zeer dankbaar voor
deze opmerkingen en zal er rekening
mede houden.
De heer van Spall verwacht veel van
persoonlijke bezoeken, waar echter «ie
andere bestuursleden het niet mee
eerus zijn.
Vervolgens leest de Secretaris zijn
jaarverslag, waarin hij memoreert ne
verschillende dingen waarin de
V. V. V. naar buiten uitgetreden is,
zoo bij het 40-jarig bestaan van de
3-Octoher-Vereeniging, toen een sere
nade gebracht is door bijna'alle Leid-
sche vereenigingen, bij het bezoek van
200 Engelsehe padvinders aan ons
land en verschillende andere dingen.
Het meeste werk werd echter verricht
op het inlichtingenkantoor op het
Stationsplein door Mej. SchuijtBest,
die in het afgcloopen jaar 6426 inlich
tingen heeft verschaft aan personen
van diverse nationaliteiten. De V. V. V'.
heeft een r- ille, maar belangrijke
plaats ingenc.rnen in het* Leidsche
leven.
De Voorzitter wijst nog op den\ steun
aan Mej. SchuijtBest verleend door
Mej. de Haas, waarvoor hij haar dank
zegt.
In de financieele commissie woi'üen
daarna benoemd de heeren v. d. Heide,
v. d. Laan en. Riedel, terwijl tevens
een reserve-commissie wordt be
noemd.
In het bestuur worden bij acclama
tie benoemd en herbenoemd de heeren
Frentzen, den Hollander, C. J. v. SpalJ
Jr. en Mr. Yrijberghe de Coningh.
De voorzitter dankt de heeren van
de Graaff en v. Spall voor wat ze
steeds als bestuuslid voor de V.V.V.
hebben gedaan en hoopt ze nog dik
wijls in het midden der vereeniging te
mogen zien al is het dan niet als be
stuurslid.
De heer v. Spall dankt met een en
kel woord voor deze woorden.
Hierna volgt sluiting.
MUGGENPLAAG.
Er gaat geen jaar voorbij, zonder dat
de Geneeskundige Dienst klachten ont
vangt over een muggenplaag. Meest
al wordt dan tevens gewezen op ge
vaar voor malaria.
•Nu behoeft men zich over dit laatste
gelukkig niet bezorgd te maken; ma
laria komt te Leiden niet voor. Doch
muggenbeten zijn ook zonder dien al
onaangenaam genoeg. Menig gezellig
zitje, buiten, moet wegens muggenaan
vallen ontruimd word 311, en de rus
tigste slaapkamer kan door een tiental
muggen aan 'zijn bestemming worden
ontrokken.
Wil men deze narigheden vermijden,
dan is nu de tijd voor handelen geko
men. De muggen worden in water uit
gebroed. Reeds hebben de muggen, die
den winter doorstonden, hunne eieren
gelegd in slooten en plassen.
Men giete dus nu een dun laagje pe
troleum op de oppervlakte van het
water; de larven worden dan gedood
en het aantal muggen belangrijk be
perkt.
Verder lette men op regentonnen, le
dige flesschen, blikjes, enz. Alles waar
water in staat kan een broedplaats
vormen voor muggen-larven, en dient
afgesloten of geledigd te worden.
Aldus adviseert Dr. Horst van den
Geneeskundigen Dienst.
TRAMSTORING.
Hedenmorgen tusschen half 10 en
half 11 is het tramverkeer tusschen
Leiden en Den Haag van de N.Z.H.T.M
ongeveer een uur gestoord geweest,
tengevolge van het feit, dat op een wa
gen. tusschen Leiden en Voorschoten
kortsluiting ontstaan was.
Gistermiddag is de 23—jarige
vrouw C. v. B. bezig met werkzaam
heden in perceel 2e Gortestraat 64,
door een zoldergat gevallen. Ze be
kwam geen uiterlijk letsel, maar klaag
de over haar inwendige pijn. Door den
dokter van den E. H. D. is ze naar
haar huisdokter verwezen.
In den nacht van Zondag op
Maandag is op den Haagweg door in
klimming ingebroken in een tijdelijk
onbewoond perceel, waarvan eigenaar
is de caféhouder H. Ontvreemd zijn
een heele en een halve flesch oude ge-
never.
Ten nadeeie van den student K.
is gisteren een rijwiel ontvreemd dat
onbeheerd voor een winkel op de Bree-
st.raat stond.
Gisteravond zijn van de trein, die
8.10 van Leiden naar Haarlem vertrekt
eenige ruiten ingegooid, eerst bij Zo-
merzorg en daarna op den Haarlem
merweg. Geen der reizigers bekwam
eenig letsel.
Gisteravond half nes is een jong
knaapje spelenderwijs ter hoogte van
de drukkerij der fa. Brill te water ge
raakt. De heer Tendeloo Jr., dit ziend,?,
vanuit zijn huis aan de overzijde, begaf
zich oogenblikkelrjk le wat r, en mocht
het genoegen smaken, den drenkeling op
het droge te blrengen.
BINNENLAND.
DE KONINGIN NAAR EINDHOVEN.
De Koningin en de prinses vertrek
ken vanmiddag 6 uur 41 min. per ex-
tratrein via Utrecht van Het Loo naar
Eindhoven en keeren Donderdagmor
gen 9 uur 45 min. via Zutphen op Het
Loo terug.
J. H. DE WAAL MALEFIJT.
De oud-burgemeester van Katwijk,
oud-minister J. H. de Waal Malefijt,
kort na zijn aftreden ziek geworden, is
thans opgenomen in een ziekeninrich-
ting te Rotterdam, alwaar hij een ope
ratie zal moeten ondergaan.
H. DE WILDE.
De heer H. de Wilde, A.R. lid van Ge
deputeerde Staten van Zuid-Holland,
zal zich volgens de „Tel." bij de ko
mende verkiezingen van leden van Ge
deputeerde Staten niet meer als zoo
danig herkiesbaar stellen.
DE RAADSVERKIEZING TE
AARDENBURG.
Naar aanleiding van h,et onderzoek,
dat de justitie heeft ingesteld naar het
gebeurde bij de gehouden gemeente-,
raadsverkiezing i» Zaterdag te Aarden
burg een Roomseh-Kajholieke protest-
vergadering gehouden; 's middags na
drieën vormde zich een stoet hij de R.-
K. kerk, die voorafgegaan werd door
een muziekgezelschap uit Maldegem
(België) en het kerkelijk fanfare-gezel-
schap uit Middelburg (België) bene
vens de grenszangers uit Eede en
welke naar het terrein trok, waar de
vergadering zou gehouden worden. An
dersdenkenden werden niet toegelaten
De vergadering werd geopend door
den heer Noliet te Aardenburg, hoofd
der R.-K. school in het naburige Heille
Na hem kreeg een spreker van het
Gilde van de Klare Waarheid te Am
sterdam het woord. In het dorp bleef
alles rustig. De politie was versterkt.
RADIOVERKEER MET SCHEEPS-
STATIONS.
De onlangs gehouden proeven met
het van rijkswege met een kortegolfin-
stallatie uitgeruste stoomschip Slamat
en de daarna gevolgde proeven met de
P. C. Hooft en de Simon Bolivar heb
ben een zoodanig gunstig resultaat ge
had, dat de rijkstelegraafdienst bin
nenkort het verkeer met korte golven
voor telegrammenwis^eling met sche
pen op zee als regelmatigen dienst
hoopt te kunnen open stellen.
GROOTE WERKLOOSHEID OP DE
VELUWE.
Wat in geen jaren zoo erg was met
de werkloosheid op de Veluwe is nu
het geval. Honderden menschen zijn
werkloos.
Deze werkloosheid is maar geen pe
riodieke maar is toe te schrijven aan
overbevolking. Alleen qmigratie op
groote schaal kan hierin verbetering
brengen, of er moeten zich nieuwe in
dustrieën vestigen voor de goedkoope
werkkrachten.
DANSEND DEN HAAG.
In den Gemeenteraad van Den Haag
is gisteren met 22 tegen 20 stemmen
(links tegen rechts) besloten om geen
dansverbod op Zondag uit te vaardi
gen.
Zooals men weet, was de aan de or
destelling dezer kwestie eén gevolg-
van het aannemen van een motie van
den heer Duymaer van Twist bij de
begrootingsbehandeling. B. en W. heb
ben advies gevraagd van de Commis
sie voor de Strafverordeningen. De
meerderheid dezer Commissie advi
seerde tot het niet uitvaardigen van
een verbod. De meerderheid van het
College was dien overeenkomstig ook
tegen. Zooals met ziet is het verbod
met een kleine meerderheid afgewezen
BUSLIJNEN DEN HAAG—
GRONINGEN—MAASTRICHT.
Naar het „Vad." meldt, heeft de N.V.
Zuid-Hollandsche Autohandel Maat
schappij, die den busdienst Waalha
venScheveningen exploiteert zich
gewend tot de colleges van Gedep. Sta
ten der provincies Zuid-Holland,
Utrecht, Gelderland, Overijsel, Drente,
Groningen en Limburg met het ver
zoek om toestemming tot het in wer
king brengen van autobuslijnen, spe
ciaal voor nachtverbindingen tusschen
's-Gravenhage en Groningen, via
Utrecht, Zwolle, en 's-Gravenhage en
Maastricht, via Utrecht en Arnhem.
De vertrektijden van beginpunten
zullen steeds liggen tusschen 12 uur
's nachts en 6 uur v.m.
De tocht naar Groningen duurt 8
uur en naar Maastricht 7 Vi uur.
Het ligt in de bedoeling der Z.H.A.M.
deze lijnen te exploiteeren met eerste
klas materiëel, zoo noodig slaap- en
restauratiewagens, welke ongeveer
zullen zijn ingericht, wat uiterlijken
vorm aangaat, als de wagens die
thans loopen op de lijn Scheveningen-
Waalhaven.
De vergunningen voor de verschil
lende afstanden zijn inmiddels door
de Z.H.A.M.-directie aangevraagd. Het
tarief zal waarschijnlijk gebaseerd zijn
op 3 ets. per K.M., zoodat het traject
Den Haag—Utrecht 2, Den Haag-
Zwolle 5, Den Haag—Groningen 8
Den HaagArnhem 3.50, DenHaag
Roermond 6.50 en het traject Den
Ilaag—Maastricht 8 kost.
Uit het Sociale Leven.
CHR. MEÏAALBL .V ERKERSBOND.
Zaterdagmorgen te ruim 9 uur werd
de vergadering heropend door den
voorzittere den heer Eikerbout, op de
gebruikelijke wijze.
Aan de orde van bespreking was een
voorstel van Apeldoorn om wijziging
te brengen in de werkwijze van den
-•Slgemeenen Raad.
Na breede discussie werd door het
bestuur toegezegd, dat het in de ko
mende bondsvergadering met een voor
stel tot wijziging zal komen.
Het voorstel-Rotterdam: De honds
vergadering spreke zich uit over het
al of niet wenschelijke dat meerdere
vrijgestelden onzer organisaties ge
lijktijdig zitting zullen nemen in Ra
den en Staten, en een voorstel-Velp,
dat een absoluut verbod wil, maakte
een onderwerp van breede en uitgerek
te discussie uit, hiermede eindigende,
dat een commissie werd benoemd om
in de e.k. bondsvergadering van ad
vies te dienen.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
Ernstig ongeluk bij een onbewaak-
ten overweg.
De Gemeenteraad van Den Haag
weigert een dansverbod op Zondag uit
te vaardigen.
Buitenland.
Een rede van president Coolidge
over de ontwapening.
De spanning tusschen Engeland en
Egypte.
De Engelschen zouden voornemens
zijn troepen naar Tsienisin te zpnden.
Protest der Chineesche nationalisten
.:gen Japan's troep snzendingen naar
China.
De vergadering benoemde tot leden
dier commissie de heeren Van Rijs
wijk, Velp; Harbers, Utrecht; en een
door de afd. Rotterdam aan te wijzen
lid, terwijl als secretaris-rapporteur
een lid van het hoofdbestuur zal wor
den aangewezen.
In de middagvergadering werden de
voorstellen tot herziening van de werk
loosheidsuitkeering na bespreking
commissoriaal gemaakt.
In deze bespreking kwam de wen-
schelijkheid van hooger uitkeering
sterk naar voren, doch werd tevens ge
wezen op de bezwaren door den Minis
ter ontwikkeld in verhand met de
schaal der gemeenteklassen, welke
een hoogere Rijksuitkeering weer ni-
velleeren.
De voorstellen om de mogelijkheid te
overwegen van uitkeering bij ziekte
tijdens werkloosheid en dat betreffen
de uitkeering hij werkloosheid na het
bereiken van den 70-jarigen leeftijd
werden vervolgens behandeld.
De vergadering vereenigde zich ten
slotte met een voorstel van het hoofd
bestuur, hierop neerkomende, dat in
valide en oude arbeiders, die niet
meer kunnen werken, na tien jaar lid.
van den Bond te zijn geweest, een uit
keering van 150 zullen ontvangen.
Het hoofdbestuur werd gemachtigd
de hiervoor noodige reglementswijzi
gingen #voor te bereiden.
Een voorstel om hij staking en uit
sluiting de uitkeering te verhoogen
werd, ingevolge het prkeadvies van
het hoofdbestuur, zóó aangenomen,
dat de kindertoeslag van 0.50 op 1
werd gebracht, terwijl de gedachte
eener hoogere uitkeering aan den Al-
gemeenen Raad zal worden voorgelegd
ter overweging.
Door den heer Gustave Walleijn,
voorzitter der Belgische Kristen© Me
taalarbeiders, werd nu het woord/ ge
voerd om den groet over te brengen na
mens 16.000 Kristene metaalbewerkers
in België. Hij verklaarde met groot ge
noegen deze vergadering te hebben
bijgewoond en de besprekingen te heb
ben gevolgd, die hier zoo zakelijk en
kalm waren gevoerd, zoodat het hem
had getroffen en de gedachte, dat de
Noord-Nederlander koudbloedig was,
hij hem post vatte. Toen echter de po-
litiek de voorstellen Rotterdam en
Velp in het, debat kwam, toen was
alle koudheid verdwenen en kwam
een warmbloedig mensch tot uiting
waarover hij zich verblijdde. Met ge
noegen kan Spr. meedeelen, dat in het
zwarte woud van Charleroi, waar de
socialisten een geweldigen druk op de
menschen uitoefenen, een bres is ge
schoten. De prachtige arbeid van enke
len had tot gevolg dat de Kristene Me
taalbewerkershond daar met 2000 le
den was vermeerderd. Met een opwek
king om den Belgischen broeder te. g©
denken en de beste wenschen voor den
groei van den Nederlandschen Bond,
sloot Spr. zijn rede, welke een warm
applaus ten deel viel.
Nadat nog het voorstel van het
hoofdbestuur om zich aan te sluiten
bij het T.h.c.-fonds van het Chr. Nat.
Vakverbond was verworpen en de
rondvraag was gehouden, werd de ver
gadering door den voorzitter gesloten.
BUITENLAND.
DE BREUK TUSSCHEN ENGELAND
EN SOVJET-RUSLAND.
Een verzoek van Rosengolz.
Rosengolz, -de Sovjet-zaakgelastigdel
lieeft een brief aan Chamberlain ge
schreven om hem toestemming te vra
gen voor de Russische bewindvoer
ders van de Aft-cos en van de andere
Sovjet-handelsdelegaties, alsook vooil
eenige hoofden van dienst en leiden
van net personeel, om in Engeland te
blijven voor de liquidatie van Idie or
ganisaties.
Als deze toestemming niet word#
verleend, verklaart Rosengolz, zal eU
last tot onmiddellijke liquidatie wor»
