CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Bi! nummer hestaal ui! ME Bladen. EERSTE BLAD. Belangrijkste nieuws in dit Hummer. 8»<» JAARGANG WOENSDAG 25 MEI 1927 NUMMER 2137 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per weekf 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 V De uitslag. De stembus van gisteren heeft ons verrassingen gebracht. Naar den uitslag der Statenverkie zing van April zou de meerderheid in onzen Raad ongeveer gelijk gebleven zijn. Naar rüe cijfers gerekend zou de Antirevolutionaire partij slechts met een rest haar vierden zetel gehaald hebben. Daarentegen mogen wij en de Chris- telijk-Historischen, ieder de winst van een zetel boeken. Bestond de oude Raad uit 17 rechts tegen 16 links, na September is het 19 rechts tegen 14 links. Verder heeft de uitslag ons ook nog ai dere verrassingen gebracht. Alle kleine partijen zijn afgevallen of be reikten ook nu nog niet 75 van den kiesdeeler. Uitgevallen zijn de Demo craten en de Communisten, terwijl de oppositie-communisten, de Staatkun dig Geref. en de Herv. Geref. eveneens de 75 pet. niet haalden. Door een fout in den uitleg van art. 100 van onze kieswet was er gisteren eerst een kleine verwarring. Verschil lende bulletin's gaven uitslagen die later herroepen moesten worden. Toch was het bij mistig overdenken, uiterst eenvoudig. De kiesdeeler zoo viel al spoedig vast te stellen moest zijn 907 en een kleine fractie. 75 pet. was dus onge veer 681. Bij eerste verdeeling (art. 100 eerste lid) werden toegewezen: Anti-Revolu tionairen 4, Clir.-Hist. 6, Roomsch- Ivath. 6, S.D.A.P. 8, Vrijheidsbond 2 en Vrijz.-Dem. 1, alzoo samen 557 zetels. Er bleven dus nog te verdeelen 6 zetels aan de partijen met de grootste over schotten. Deze verdeeling (art. 100 tweede lid, eerste en tweede zin) was in dit geval uiterst eenvoudig. Nu toch vielen af de Communisten van lijst 1 en lijst 11, de H.G.S., de Dem. Partij en dp S.G.P. omdat deze alle minder dan 681 haalden. De 6 overblijvende partijen hierbo ven genoemd hadden alle een over schot en konden dus in verhouding tot de grootté van dat overschot achter eenvolgens een zetel krijgen. Onze par tij met het kleinste overschot valt daarbij de laatste de 33e zetel toe. Een derde verdeeling (art. 100, twee de lid, derde zin) was dus niet noodig. Waren bij de eerste verdeeling instede van 27 zetels* slechts 26 zetels toegewe zen dan zou de heer Knuttel nog eeni- ge kans gemaakt hebben omdat daar bij het groots: gemiddelde aantal stem •men geldt en ook de kleine partijen die eerst afvielen hier weer meetellen. Er zijn nog meer verrassingen, zoo o.a. het uitvallen van den heer Knuttel, waarop wij nog nader terugkomen. Eveneens komen wij nog nader te rug op hetgeen ook deze ifitslag weer heeft te zeggen aan de knabbelende partijtjes als de S.G.P. en H.G.S. Wij kunnen in velerlei opzicht over den uitslag van gisteren tevreden zijn. Leiden rechts. In den uitslag van de verkiezing van gisteren komt ons voor van het aller grootste belang te zijn, dat de Gemeen teraad rechts blijft. Hoe blij wij ook zijn met den vijfden Antirevolutionairen zetel, het zou ons geen volkomen genot kunnen zijn, als niet ook de twee andere rechterfrac- ties versterkt uit den stijd waren ge komen. Er was in de verhoudingen in den Gemeenteraad iets dat onrustig stem de. Er waren enkele dissidente par tijtjes die een onzeker gevoel gaven De democraten en do Communist wa ren soms in de oppositie, wanneer van de sterkere linkerfracties voorstellen uitgingen. Toch was, als het er op aan kwam, voor versterking van de gedachte die rechts beheerschte, van hen niets te verwachten. Werd alzoo eenerzijds de aandacht afgeleid, ander zijds viel geen winst te boeken. Deze onzekere stelling heeft in de komende periode afgedaan. Leiden heeft gisteren met groote stelligheid rechts gekozen. Het verheugt ons, dat wij in deze stevige verhouding 19—14 het pad weer geëffend zien om in de komende periode meer positief kunnen voort gaan. De verhoudingen tusschen de drie rechter fracties zijn goed. Emi nente krachten zijn opnieuw in den Raad gekozen of zullen straks voor het eerst intrede doen. Geve God wijsheid aan onze mannen om het beste voor de stad onzer in woning te zoeken in den weg Zijner geboden. Moge kennelijk Zijn zegen op "en arbeid rusten. BUREAUHooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRlJS Gewone advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent. V 19—14. In de verhouding 19—14 in tegen stelling van die van den ouden Raad 1716 zit een heerlijke profetie. Daar zit in de niet te loochenen ze kerheid dat Leiden in overgroote meer derheid niets moet hebben van de werken van bet ongeloof. Bij een verhouding 1716 konden de Sociaal-democraten hard van den to ren blazen, omdat zij steed3 eenige aarzeling voelden aan de overzijde. Hun eisch twee wethouders en erken ning van het goed recht van sommige sociaal-democratische programeischen konden zij bij die verhouding veilig lanceeren. Er bestond geen kans, dat eenige der andere linkerpartijen met rechts zouden samengaan. Bij rechts was het maar al te pijnlijk om een gemengd college op zoo'n geringe meer derheid te doen steunen. Dat alles heeft nu plaats» gemaakt voor een stevige basis rechts waarte genover de sociaal-democraten nu met hun eisch zonder gevaar mogen aan botsen. Maar ook zegt 1914 ons heel veel in die gevallen als wij op 1 Mei j.l. hebben beleefd. Wij mogen straks ver wachten, dat de uitvoering van de Zon dagswet zal zijn in den geest zooals de meerderheid nu heeft gewezen. Eindelijk heeft de nieuwe verhou ding ons zuiverder geplaatst tegenover de Sociaal-democraten. In den nieu wen Raad zal de Sociaal-democrati sche fractie met versterkte formatie een meer markante afscheiding ont vangen. Dat is een niet te onderschat ten voordeel. Het is een sterke opposi tie waarmede de rechterzijde terdege zal rekening houden. Maar ook omge keerd zal de Sociaal-democratie nu re kening moeten houden met de ver sterkte meerderheid. In het algemeen zullen de tegenstellingen nu zuiverder komen te staan. Dat is de winst van het 1914 waar wij uitermate dankbaar voor zijn. STADSNIEUWS. DE GEMEENTERAADSVERKIEZING. Be AR. partij vijf zetels. Een enthousiaste schare in de Graanbeurs. Er was overdag gisteren slechts wei nig te merken op straat van de ver kiezingen. Het was de reactie op een paar weken intens werken. De strijd was gestreden en de wacht was nog slechts op de uitslag. Behalve dan dat aan de stembureaux van onze partij nog wat portretten van Dr. van Es wer den verspreid en dat de draadlooze om roep door de straten reed, was er wei nig van te merken, dat het de verkie zingsdag was. Er was echter wel een spanning in de lucht en 's avonds is bet enthousiasme losgebarsten toen 't bekend werd, dat een schitterende rechtsche meerderheid was verkregen. In het gebouw van de Nieuwe Leid- sche Courant kwamen reeds spoedig de eerste uitslagen binnen, wat moge lijk was door de prachtige organisatie. Voor het gebouw stond êen groote schare menschen de uitslagen af te wachten, die achter elkaar op het be kende witte bord werden geteekend. Toen bekend werd, dat de A.R. partij vijf zetels in den Raad zou gaan bezet ten en dat de verhouding zou worden 1914 rechts links, toen waren de hoe- ratjes niet van de lucht en als één man gingen de A.R. mannen en vrou wen naar de Graanbeurs om het fees telijk te gedenken. Geweldig enthousiast was deze ver gadering. Geen plaats was onbezet en vele menschen moesten zich met een staanplaats tevreden Stellen. Machtig klonk het Wilhelmus door de zaal en toen een oogenblik later de gekozen gemeenteraadsleden binnenkwamen, schudde de zaal van het enthousiasme van het gejuich en het handgeklap dat spontaan overging in de zegenbede van Ps. 134. Op het tooneel hadden plaats geno men het bestuur van de kiesvereeni- ging, de 5 gekozen gemeenteraadsle den, Ds. Beekenkamp, Ds. Thomas en verschillende andere personen die een vooraanstaande plaats in onze partij innemen. De Voorzitter, de heer Kuyper, liet zingen Ps. 75 4 en 1, las het overwin ningslied van Mozes toen de kinderen Israels doorgegaan waren door de Roode Zee, en ging voor in gebed. Daarna sprak hij een kort openings woord, een woord dat overvloeide van dank aan God, dat Hij het werk heeft gezegend en ons zulk een uitslag heeft bereid. Toen kwam er een moment, dat een ieder die h$t meegemaakt heeft, on vergetelijk zal zijn. Het. bestuur der R.K. kiesvereeniging. waaronder de heer Wilmer, no. 1 van de R.K. lijst, dat ook in een der zalen van de Graan beurs vergaderde, kwam onze zaal bin nen, ging onder daverend applaus naar het podium om onze mannen ge luk te wenschen. De heer Bolsius sprak namens het bestuur der R.K. kiesvereeniging en uit zijn woorden bleek duidelijk, dat de R.K. partij gaarne de samenwer king met ons aanneemt en dat ook ge zien de goede rechtsche meerderheid deze samenwerking vruchtbaar kan zijn. Zonneklaar bleek, dat over de kerkelijke muur heen R.K. en A.R. el kaar de hand drukken en op politiek terrein elkaar als broeders begroeten. Veel is er dezen avond nog gespro ken. Het woord werd gevoerd door Dr. van Es, door Ds. Beekenkamp, door den heer Eikerbout, door den neer Gos linga, door den heer J. Karstens en door den heer Huininlc. Oprechte woorden, dankbare woor den, enthousiaste woorden werden ge sproken. Ds. Beekenkamp wees nog eens op de noodzakelijkheid dat ook de Her vormde menschen hun stem leeren uit brengen op de A.R. Partij. De verschillende redevoeringen wer den telkens onderbroken door luid ap plaus. Er heerschte een verbazend enthou siasme en een groote dankbaarheid. Soms was het muisstil van aandachtig luisteren en dan barstten de salvo's weer los. Ds. Thomas sloot de vergadering met dankgebed, waarna staande ge zongen werd: Halleluja, eeuwig dank en eere". Nog laat stonden de menschen voor het bureau onzer courant de uitslagen op te nemen. Uit alles bleek, dat de belangstelling naar de uitslag enorm was en we gelooven dat menig Chris ten in de stilte God gedankt heeft voor dezen onverwachten zegen. HET NIEUWE POLITIEBUREAU. Vanmorgen trokken onze Leidsche politiemannen met de muziek voorop van het oude, naar het nieuwe politie bureau, waar ze ontvangen werden door Burgemeester en Wethouders. De Burgemeester heet allen harte lijk welkom in hun nieuwe dienstge bouw en wijst er op, dat het niet te vroeg is, dat ze het oude met de duis tere spelonken met het nieuwe verwis selen. Spr. hoopt, dat ze het nieuwe bureau zullen waardig zijn. Spr. wil geen critiek oefenen maar er toch op wijzen dat de moderne opvattingen die de nadruk leggen op de tact van den agent en niet op lichaamskracht, in gang moeten vinden in het Leidsch politiecorps, opdat het publiek door andere toestanden in andere omstan digheden geplaatst zal leeren niet angst maar eerbied voor de politieman nen te gevoelen. Spr. wenscht speciaal den commissaris en de inspecteurs har telijk geluk met het nieuwe gebouw en wijst er op dat het een voortreffelijk hulpmiddel is om het Leidsche politie corps zijn plaats met eere te doen in nemen. De commisaris van politie, de heer Stapel, dankt den Burgemeester voor zijn goede woorden en is er van over tuigd, dat ze ingang gevonden hebben hij zijn mannen, dat ze trotsch zijn op zulk een gebouw en dat ieder zal zor gen het hoog te houden. Spr. aan vaardt gaar- o het gebouw van 4e ge meente, en zegt namens het corps daar voor hartelijk dank. Spr. dankt ook al len die dezen dag met bloemen hebben gesierd. Een hartelijk applaus volgde op de ze woorden, waarna de muziek het Wilhelmus speelde. Er waren bloemen ingekomen van den Chr. Bond van P. P., van de R.-K. Bond van P.-P., van de Algem. Bond van P.-P. en van den Algem. Nederl. Bond van P.-P., alsmede een bloemen mand van de Inspecteurs en van eeni ge particulieren. Wij wenschen ons kranige corps met hun nieuwe behuizing veel geluk. PROF. KRABBE GEHULDIGD. Aanbieding van een huldeblijk door een commissie uit zijn oud leerlingen. Met het oog op het aftreden van prof. rnr. H. Krabbe, wegens het herei ken van den 70-jarigen leeftijd, als hoogleeraar in het staatsrecht aan de Leidsche Universiteit had zich uit een groot aantal oud-leerlingen van prof. Krabbe een commissie gevormd, met het doel dezen hoogleeraar en erainen ten kenner van ons staatsrecht op den dag van zijn afscheidscollege een hul deblijk aan te bieden voor het vele en belangrijke, wat hij voor de staatswe tenschap in het algemeen en voor zijn leerlingen in het bijzonder heel't ge daan. De oproep, welken deze commissie tot prol'. Krabbe's oud-leerlingen had gericht, om haar in staat te stellen den voortreffelijke!! leermeester van hun gröote achting voor hem en voor het door hem gegeven onderwijs te doen blijken, vond bij hen onverdeelde in stemming en uit alle deelen des lands kwamen voor dit doel bijdragen in, ten einde het plan der commissie, name lijk het samenstellen van een boek werk, waarin prof .Krabbé s voornaam ste werken zijn bijeengebracht en waarin tevens verschillenden zijner oud-leerlingen een onderwerp van staatsrechterlijken aard zouden behan delen, te verwezenlijken. De commis sie bestond uit de heeren: prof. mr. H. Kranenburg, hoogleeraar te Amster dam, voorzitter; mr. J. J. Boasson, den Haag; mr. J. H. Carp, den Haag; mr. F. J. A. Huart, Leeuwarden; mr. L. A. Kesper, den Haag; mr. N. C. J. M. Kap- peyne van de Cappello, Amsterdam (se cretaris-penningmeester); mr. dr. E. v. Raalt'e, den Haag; mr. dr. C. J. H. Schepel, lid van den Hoogen Raad der Nederlanden, den Haag; mr. dr. A. L. Scholtens, secretaris-generaal van het departement van Arbeid, den Haag; prof. mr. dr. H. Fryda, hoogleeraar te Amsterdam en mr. dr .R. H. baron de Vos van Steenwijk, griffier Van de Tweede Kamer. Vanmiddag heeft de geheele com missie zich ten huize van prof. Krabbe vervoegd, waar de voorzitter, prof. Kra nenburg, hem 11a een hartelijke toe spraak, waarin hij de groote verdien sten van prof. Krabbe voor de staats rechtswetenschap en zijn voortreffelij ke gaven als docent schetste, het hul deblijk overhandigde, alsmede een al bum met de namen zijner oud-leerlin gen, die tot dit huldeblijk hebben bij gedragen. Het aan prof. Krabbe aangeboden huldeblijk bestaat uit een twee deelen bevattend boekwerk en is uitgegeven door de firma Martinus Nyhoff te 's- Gravenhage. Het lieeft tot titel: Staats rechtelijke Opstellen, uitgegeven ter ge legenheid van het aftreden van Prof. H. Krabbe als hoogleeraar aan de Rijks Universiteit te Leiden. In het voorbericht draagt de Gommis sie het werk met de volgende regelen aan prof. Krabbe op: „Nu Krabbe afscheid gaat nemen van zijn universitaire werkzaamheid, hebben zijn oud-leerlingen den drang in zich gevoeld uiting te geven aan hun groote sympathie en waardeering voor hun leermeester. De vorm was, meenen zij, aangewezen door den aard van Krabbe's persoon en streven. In zijn werk is ontwikkeling, met de uit gave van eeii aantal waardevolle ar tikelen, die, in verschillende jaargan gen van meerdere tijdschriften opgeno men, voor vele beoefenaars van het staatsrecht niet gemakkelijk toeganke lijk waren, wordt, naar het oordeel der commissie, de staatsrechtswetenschap, waaraan Krabbe zijn beste krachten wijdde, ten zeerste gediend. Een kenmerkende eigenschap van Krabbe's vervulling van zijn hoogle raarsambt is geweest, dat hij de stu denten met belangstelling gelegenheid gaf voor en hen wist te prikkelen tot zelfstandige werkzaamheid. Een be langrijk deel van de voorbereiding voor het vroegere doctoraal-examen en de staatswetenschap bestond in eigen werk der studenten en bespreking daarvan op het privatissimum van prof. Krabbe." Na gewezen te hebben op de opstel len in den tweeden bundel van de hand van verschillende zijner oud-leer lingen, besluit het voorwoord: „Moge de lezing van deze opstellen de herinnering aan de vele uren van levendig debat over belangrijke staats rechtelijke vraagstukken in verschil lende perioden van zijn vruchtbare aca demische werkzaamheid bij Krabbe op roepen, gelijk het schrijven de gedach ten dikwijls daarnaar hePft terugge leid." Behalve dit voorwoord in den eer sten bundel, welke, zooals reeds ge zegd, uitsluitend staatsrechtelijke op stellen van Prof. Krabbe bevat, bevat het eerste deel het sprekend gelijkend portret van prof. Krabbe. De van de hand van prof. Krabbe in den loop der jaren verschenen artikelen, welke in den eersten bundel zijn opgenomen, zijn de volgende: Het Wetsbegrip (Bij dragen tot de kennis van het Staats--, Provinciaal- en Gemeentebestuur in Nederland. 28ste deel. Nieuwe Serie, 15de deel, Vde aflevering 1886); Consti- faitioneele Monarchie (De Gids 1900); De Eerste Kamer (De Gids 1910); Oud en Modern Staatsrecht (De Gids 1920) en Artikel 188 alinea 2 Gemeentewet (Weekblad voor de Burgerlijke Admi nistratie no. 2627, 1899). In den tweeden bundel heeft mr. J. H. Carp een opstel geschreven over: De leer der rechtssouvereiniteit; Mr. J. J. Boasson over: Geweld, een wezenlijk bestanddeel van den Staat; Dr. E. van Raalte over: Volkenrecht en Staats recht; Prof. mr. R. Kranenburg over: Publiek- en privaatrecht; Mr. N. J. C. Binnenland. Door de Leidsche Gemeenteraadsver kiezing is de rechtsche meerderheid in den Raad versterkt. De A.R .wonnen 1 zetel. Buitenland De Britsche regeering heeft besloten, behoudens goedkeuring van het parle ment. de handels- en diplomatieke be trekkingen met Rnsland af te breken. Heden komt de tiende internationale arbeidsconferentie bijeen. Tsjitsjerin op bezoek bij Poincaré en Briand. MORGEN, HEMELVAARTSDAG ZAL DE NIEUWE LEIDSCHE COURANT NIET VERSCHIJNEN M. Kappeyne van de Cappello over: De gekozen minister president; Mr. R. H. baron de Vos van Steenwijk over: Par lementaire immuniteit; Mr. L. A. Kes per over: De beteekenis'der Middelen wet; Mr. A. L. Scholtens over; De uit voering der arbeidswetgeving, en Mr. F. J. A. Huart over: Misbruik van het burgerlijk recht door de administratie. FRANCISCUS-TENTOONSTELLING. Hedenmiddag half drie is in het Museum „De Lakenhal" alhier een his torische en artistieke tentoonstelling in verband met de herdenking van het verleden jaar gevierde eeuwfeest van Sint Franciscus' sterven geopend. Hedenmorgen' was de pers in de gele genheid gesteld, de tentoonstelling te bezoeken, waarbij wij het genoegen hadden te worden rondgeleid door den organisator der tentoonstelling pater David Hoe venaars, archivaris der Ne- derlandsche provincie van de orde der Minderbroeders, te Weert. De tentoonstelling bevat in^de eerste plaats een groot aantal boeken op Franciscus van Assisi en de door hem gestichte orden betrekking hebbend: geschriften van Franciscus; levensbe schrijvingen van hem, vanaf de oudste tijden tot heden, en in allerlei talen, tot Chineesch en Esperanto toe; een prachtwerk, bevattende de beschrij ving der Basiliek te Assisi, waarin Franciscus begraven ligt; tal van ge schriften betrekking hebbende op de huldiging van St. Franciscus bij het eeuwfeest van zijn overlijden ten vori ge jare. Niet slechts Katholieke doch ook Protestantsche schrijvers zijn hier ver tegenwoordigd; we noemen o.a. het boek van Ds. A. G. Wolf en de geschrif ten in verband met het bekende werk van Sabatier. Franciscus heeft drie orden gesticht: de 1ste orde: de Minderbroeders; de 2de orde: de Clarissen; de 3e orde, zoo wel de reguliere (zusters Franciscanes sen) als de seculiere (leeken) De orde der Minderbroeders telt over de geheele wereld (officieele cijfers van 4 Oct. 1926) 18.862 leden. Zij zijn ver deeld in provinciën, waarvan de Ne- derlandsche"provincie de grootste is met 829 leden. Deze provincie is in 1529 afgestamd van de Keulsehe. Van de bekende personen, tot de or de van Franciscus hehoorende, noe men wij o.a. Antonius van Padua, de bekende pater Brugman, 11 van de 19 Martelaren van Gorcum; voorts van de 3de orde Christoffel Columbus, de ontdekker van Amerika. Thomas Mo- rus, Jeanne d'Arc. Vele geschriften op deze personen he trekking hebbende, zijn op de tentoon stelling aanwezig, waaronder zeer zeld zame, vooral prachtige incunabelen (wiegedrukken), ook interessant met het oog op de geschiedenis der typo graphic. De tweede belangrijke afdeeling der tentoonstelling is: St. Franciscus ver heerlijkt door de kunst: de liturgie, poëzie, tooneel en muziek, ten slotte de teekeu- en schilderkunst. Het zou ons te ver voeren, dit alles in bijzonderheden te behandelen, doch wij hevelen onze lezers, voorzoover ze in historie en kunst belang stellen, spe ciaal ook wat oude boeken en hand schriften betreft, een bezoek aan deze belangwekkende tentoonstelling gaar ne aan. Al maken wij natuurlijk de reserve, dat wij met allo waardeering voor den persoon en .arbeid van Franciscus, dien ook vele Protestanten een zegen achten te zijn geweest voor de Kerk der Middeleeuwen niet kunnen mee doen aan een menschenverheerlijking als de Roomsche vereering van den H. Franciscus toch eigenlijk is. Niet Fran ciscus', doch Christus' navolgers be- hooren wij te zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1