CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN 1 ADVERTENTIE-PRUS
8s,e JAARGANG
MAANDAG 9 MEI 1927
NUMMER 2123
ABONNEMENTSPRIJS
Ia Leiden en buiten Leiden
waai agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per weekI 0.19
franco per poet per kwartaal f 2.90
Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V Onze verkiezingsactie.
De Leidsche correspondent van het
Haagsehe Volk wekt als volgt zijn
menschen op tot actie voor de gemeen
teraadsverkiezingen
„Zooals alle partijgenooten kunnen
weten, zal Maandagavond a.s. onze
verkiezingsactie 'n aanvang neüien.
Op de laatst gehouden ledenverga
dering is het bestuurplan voor de
verkiezingscampagne met instem
ming begroet. Thans evenwel komt
het op de uitvoering aan.
Maandagavond wordt met het
huisbezoek begonnen. En natuurlijk
goed begonnen. Niet door een enke
len partijgenoot, maar door alle
goede leden, verhinderingen uitge
zonderd.
Wij zullen eens afwachten, hoe de
inzet is. Verzamelen om kwart voor
acht in het Volksgebouw."
Laten w ij nu eens niet afwachten.
Onze-huisbezoekers doen het een wei
nig anders dan jle S. D. A. P. Wij zeg
gen niet h o e, maar het is naar wij
meenen practischer. Maar dan moet
ook hard gewerkt worden, want de
beste organisatie werkt niets uit als
er niet gewerkt wordt.
Daarom werken, werken, nog eens
werken I
V Dubbele zending.
Art. 177 van de indiscüe staatsrege
ling in de plaats getreden van art. 123
van het vroegere Kegeeringsreglement,
eischt dat iedere zendingsarbeider
voorzien moet zijn van een bijzondere
toelating van den Gouverneur-Gene
raal.
Up zichzelf is dit een bepaling die in
de Christelijke staatkunde niet past.
Maar er zijn ernstige practische be
zwaren aan de opheffing verbonden
In de Staten-Generaal heeft deze
aangelegenheid, evenals in den Indi
sche Volksraad, meermalen een punt
van bespreking uitgemaakt.
Nog in de vergadering der Eerste
Kamer van 29 April is Minister Ko
ningsberger breedvoerig daarop inge
gaan aan de hand van een opmerking
van het R.-K. Eerste Kamerlid Blom-
jous.
De Minister heeft nogmaals ver
klaard dat van hem als lid van t In
termezzo-kabinet geen voorstel tot in
trekking van art. 177 te verwachten
was. Maar zoo zeide de Minister
dat neemt niet weg, dat ik gaarne be
reid ben om er toe mede te werken,
dat het in zijn toepassing zoo weinig
mogelijk bezwaren aan de bona fide
menschen in den weg legt.
De Minister doelde hier op men
schen die onder het mom van evange
lieprediking heel iets anders bedoelen
welke dan vallen onder de niet-bona-
lide aanvragers.
Op de vraag van den heer Blomjous
hoe de Minister denkt over de dubbele
zending antwoordde deze: „In streken
welke al grootendeeJs gechristianiseer j
zijn bestaat m.i. tegen dubbele zending
in het algemeen geen bezwaar, maar
men moet met dubbele zending zeer
voorzichtig zijn in streken, waar het
Christendom nog zoo goed als onbe
kend is. Want evengoed als er lieden
zijn, die toelating vragen en die niét
verdienen, evengoed heeft men onder
de toegelatenen ook wel eens personen
die niet volmaakt zijn, en dan kan het
bestaan van dubbele zending aanlei
ding geven tot een modus operandi in
het verkrijgen van bekeerlingen, die
voor het aanzien van den godsdienst
in het algemeen niet bevorderlijk is.
Het R.-K. weekblad de Javapost
vraagt nu naar aanleiding van deze
mededeeling van den Minister waar
om dan aan de Katholieke missiona
rissen belet wordt, zich onder de Ba
taks te vestigen, niettegenstaande een
deel van hen daarvoor aan den oud-
Gouverneur-Generaal Mr. Fock een
request zond.
Het blad merkt verder op, dat ook
de Sangi- en Talaud-eilanden gëchris
tianiseerd zijn en zegt: laat de Regee
ring dan toonen, dat haar mededee
ling, dat de dubbele zending niet belet
zal worden, geen praatjes zijn, maar
daden meebrengen.
Het komt ons voor, dat de Javapost
hier een weinig over het hoofd ziet
wat de Minister juist als een groot be
zwaar ziet. Zoowel de Bataklanden als
de Sangi-eilandengroep is een zen
dingsterrein waar in korten tijd niet
alleen het evangelie ingang vond, maar
waar bovendien door de zending een
ommekeer van het economisch leven
is ontstaan. De zendingsmethode, de
personen der evangelieverkondigers,
enz. alles heeft daartoe medegewerkt.
Deze arbeid begint thans kennelijk
vruchten te dragen. Het is naar het
DSCHE COURANT
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
i Postbox 20
ons voorkomt dan ook heel duidelijk
dat juist daarom de Regeering hui
verig is om dit mooie werk dat een
direct gevolg van de evangelieverkon
diging is, met dubbele zending moge
lijk te benadeelen.
Op terreinen waar de zending eerst
geleidelijk, als 't ware voet voor voet,
het terrein verovert, daar kan naar
onze meening dubbele zending niet die
nadeelen brengen.
Daarom zijn de Batak-landen en de
Sangi- en Talaud-landen o.i. geen goed
gekozen voorbeelden.
STADSNIEUWS.
HET GOUDEN JUBILEUM VAN
TIELEMAN EN LROS.
Zaterdag zijn de feestelijkheden be
gonnen ter gelegenheid van het 50-ja-
rig jubileum van de conservenfabrie-
ken van' de firma Tieleman en Dros.
Als er één firma is van specifiek
Leidsch karakter dan i9 het zeker wel
de firma T. en D.
Voor vijftig jaar klein begonnen is
ze uitgegroeid tot een zaak met we
reldreputatie waar 4 a 500 man perso
neel werk vinden, welk getal in den
zomer in de groentencampagne nog
verdubbeld wordt.
Hoe goed de verstandhouding is tus-
schen het personeel en de directie,
blijkt wel uit het feest, dat Zaterdag
gevierd is door het personeel in de
fabrieksgebouwen aan de Middelste
gracht.
De fabriek was versierd, met bloe
men en vlaggen en groen en met de
vele bloemstukken, die den geheelen
dag door binnenkwamen.
Het feest was door het feestcomité
schitterend georganiseerd.
Pl.m. 2.30 uur werden de directeu
ren met hunne dames en enkele genoo-
digden binnengeleid.
Onder orkestbegeleiding werd een
welkomstlied gezongen, waarna de
heer Haaksma een kort woord van
welkom sprak, waarin hij het betreur
de dat Mevr. Tieleman door ziekte ver
hinderd was hier tegenwoordig te zijn
en den wensrh uitsprak, dat ze weer
spoedig mocht herstellen.
Spr. heette speciaal welkom de Rot-
terdamsche collega's en eindigde met
de wensch uit te spreken dat de fees
telijkheden in goede en aangename ver
standhouding zouden gevierd worden
Hierna sprak de heer W. Daamen
de feestrede uit, waarin hij memoreer
de de gebeurtenissen en de geschiede
nis van de 50 jaren, dat de firma
thans bestaat, hoe het bescheiden ge
bouwtje waarin begonnen werd thans
uitgebreid is tot een fabriek van groo-
te afmetingen. Dat herinnerde spr. aan
den oorlogstijd waarin heel wat moei
lijkheden moesten worden overwon
nen.
Als blijvend aandenken bood spr. na
mens het personeel een bronzen ge
denkplaat aan. Deze gedenkplaat is
1.60 M. bij 1.20 M. groot en er zijn in
aangebracht de portretten van de op
richters en directeuren. Het geheel is
ontworpen en gemodelleerd door den
beeldhouwer M. Zwollo, te Voorscho
ten. De Bronzen Plaat is gegoten aan
de Kunstgieterij van Provaseck en
Stöscen alhier.
Tevens bood spr. aan een prachtige
koperen lamp voor het privé-kantoor
der firma.
De president-commissaris der N.V.,
de heer G. Hennus, daarna het woord
nemende, sprak woorden van waardee
ring over directie en personeel, aan
welker toewijding te danken is de we-
reldreputatie der firma. Als blijk van
belangstelling bood spr. aan een groot
Delftsch bord, waarop het kleine ge
bouwtje, waarin de zaak aangevangen
werd, de zaak in Rotterdam, de mer
ken waarmede alles in den handel
wordt gebracht, de bekende groenten-
kar en bovenaan het wapen van de
zaak.
Spr. stelde daarna in een driewerf
hoera voor T. en D. dat daverend door
de gebouwen weerklonk.
Voor dat de heer Hennus het woord
voerde, had het Meisjeskoor uit het
personeel blijk gegeven van haar ta
lenten door een huldiging9lied te zin
gen.
Namens de firma W. J. Bink en Zn.,
groentenlever:.:iciers, sprak vervolgens
de heer W. Bink, die er aan herinner
de dat bijna 50 jaar de firma Bink
haar producten aan T. en D. geleverd
heeft. Als blijk van aandenken bood
spr. een bloemenmand aan en een
mooie marmeren klok, er op wijzende,
dat in deze klok ligt het symbool dat
de firma met haar tijd weet mee te
gaan en in het marmer het symbool
van de vastigheid der zaak. Spr. be
sloot met 'den wensch: Lang leve de
fa Tieleman en Dros.
De heer de I-lege, comriiissionnair.
bood de firma 2 Delftsehe horden aan
met de emblemen der firma
De heer van Staveren gaf een zilve
ren molen ten geschenke.
Vervolgens werd bij monde van den
heer Kornet, opgedragen aan de firma
de Molen-Marsch, gecomponeerd door
den heer J. Noordanus, leider van de
Muziekvereeniging „T. en D."
Ter eere van dit jubileum was het,
muziekcorps gestoken in een nieuwe
uniform.
De heer Owel bood de firma eenige
foto's van het abattoir in lijst aan.
Vervolgens werd uitgevoerd 'n zang
spel „T. en D." onder leiding van Me
vrouw M. de WijsMouton, begeleid
op den vleugel door Mevr. A. A. Berg
van Ulden. Dit was iets bijzonders.
Een gedeelte van het vrouwelijk per
soneel vormde het koor. Ze waren ge
scheiden in blauwe en gele groepen
met blikjes der firma als een helm op
het hoofd. Een tiental andere meisjes
waren gewapend met een molen en
zongen een molen-liedje. Ver over zee
kwam dan uit Insulinde een dame, die
als tolk van Nederlandsche vrienden
kwam zeggen, hoe de groenten in In-
dië gewaardeerd werden. Dan kwamen
de Jantjes zeggen hoe lekker de wa
ren van T. en D. aan boord smaakten.
Een werkster van voor honderd jaar
stond verbaasd over de tegenwoordige
meisjes en een werkster over 50 jaar
had aan het werken lak en zei dat al
les automatisch zou gaan. Het koor be
antwoordde telkens de liedjes en ten
slotte zongen allen tezamen een slot
koor dat eindigde: „Wij blijven de fir
ma getrouw".
Vervolgens nam het woord de heer
A. H. Dros Sr. die namens de firma
de verschillende sprekers beantwoord
de. Spr. dankte eerst het feestcomité
voor al het werk dat ze verricht heeft,
speciaal den heer Daamen voor zijn
goede woorden. Tevens dankte spr.
voor het schitterende cadeau. Spr
dankte voorts den heer Hennus voor
het blijk van belangstelling der com
missarissen, den heer W. Bink. den
heer Hege, den heer Owel, voor hun
woorden en geschenken; verder Mevr.
de Wijs—Mouton en Mevr. A. A. Berg
van Ülden voor het zangspel en ver
der allen die medegewerkt hebben tot
het slagen van dezen dag. Spr. noodig-
de thans allen uit, waar het officieele
gedeelte than9 achter den rug was, de
gasten te zijn der firma en in oprechte
feestviering den dag verder door te
brengen.
Dat laatste is dan ook gebeurd. Tot
laat in den avond toe, was er feest in
de fabriek. De aanwezigen werden ver
maakt en konden zich vermaken op
velerlei manier en vele dingen die de
tong streQlen, waren aanwezig.
De directieleden met hunne dames
waren het grootste gedeelte van den
tijd aanwezig en werden geestdriftig
gefêteerd.
Tot slot werd een ommegang ge
maakt over de Middelstegracht met
de muziek voorop. Ook de directiele
den met hune dames waren daarbij
aanwezig.
'tWas al vroolijke uiting van op
rechte feeststemming, van toewijding
en liefde voor de zaak van T. en D.
H. D. M. KNOL.
Onze stadgenoot de heer H. D. M.
Knol, Accountant en o.m, leeraar aan
de Chr. H. B. S. alhier, slaagde aan
de Vrije Universiteit te Amsterdam
voor het Candidaatsexamen in de
Rechtswetenschap.
Wij willen dit bericht niet zonder
meer geven, maar daaraan toevoegen
onze hartelijke gelukwenschen voor
den juridischen candidaat.
De heer Knol, in onzen kring bekend
en gezien, heeft met deze promotie op
nieuw het bewijs geleverd van zijn
groote energie en bekwaamheid.
Naast zijn zeer drukken werkkring
op administratief terrein heeft hij kans
gezien, zich te bekwamen voor de
Rechtswetenschap.
Moge hij eerlang met het behalen
van den Mr.-titel de kroon op zijn
moeizamen arbeid ontvangen.
Zich op te werken tot een plaats en
positie als welke de heer Knol thans
inneemt, valt aan slecht9 weinigen ten
deel.
KATWIJK's
NIEUWE BURGEMEESTER.
Als a.s. burgemeester der gemeente
Katwijk zijn in de pers al heel wat
candidaten genoemd.
Naar wij vernamen hebben zich niet
minder dan 55 gegadigden voor het
ambt van burgemeester dezer gemêen-
te aangeboden.
Hoewel door de verschillende poli
tieke partijen moeite wordt gedaan
hun man benoemd te krijgen, moet het
wel vast staan dat de nieuwe functio
naris, gezien de saam9telling der Kat-
wijksche bevolking uit Chr. Histori-
schen kring zal komen.
Dat de heer D r. J. Schokking,
oud-min, van Justitie en lid der Twee-
do Kn4nrr voor het ambt van burge
meester van Katwijk in aanmerking
zou komen moet, naar wij van welin
gelichte zijde vernamen, niet juist zijn
Onze berichtgever wist mee te dee-
len, dat binnen zeer korten tijd tot
burgemeester van Katwijk zal worden
benoemd, de heer H. van Boeyen,
lid van Ged. Staten van Zuid-Holland,
te Voorburg.
De heer van Boeyen werd in 1925 ge
kozen tot lid van Ged. Staten in de
vacature, ontstaan door het bedanken
van Dr. J. Schokking wegens zijn be
noeming tot Minister van Justitie, Het
is niet onwaarschijnlijk, dat bij even-
tueele benoeming van den beer van
Boeyen tot Burgemeester van Katwijk
de heer Schokking, die inmiddels weer
tot lid der Prov. Staten gekozen werd
zijn vroegere plaats in dit college zal
innemen, en den heer van Boeyen
weer als lid van Gedeputeerden zal
opvolgen.
Dit zou evenwel eerst pas plaats
hebben in de zoogenaamde Zomerver
gadering der Prov. Staten van Zuid-
Holland. Höewel de herbenoeming van
den heer Schokking tot lid van Ged.
Staten voor dit college ongetwijfeld
een aanwinst zou zijn, zou hem daar
mede echter de gelegenheid worden
benomen lid te worden van den Leid-
schen Gemeenteraad, aangezien deze
beide ambten onvereenigbaar zijn.
De heer Schokking staat als no. 1 op
de C.H. lijst voor den gemeenteraad en
zou dus als zoodanig gekozen worden.
Op den gang der verkiezing behoeft
dit natuurlijk geen invloed te hebben,
daar de heer Schokking bij zijn even-
tueele benoeming tot lid van Ged. Sta
ten, als raadslid weder bedanken kan.
Dit laatste zou echter te betreuren
zijn, aangezien met een figuur als de
heer Schokking, het peil van onzen ge
meenteraad ongetwijfeld verhoogd zou
zijn geworden.
Wij meenden onzen lezers van dit
bericht, dat wij van betrouwbare zijde
ontvingen, niet onkundig te mogen la
ten, alhoewel wij een en ander onder
de grootst mogelijke reserve mededee-
len.
BAZAAR LEIDSCHE KWEEKSCHOOL
Het Bazaar-Comité ten behoeve van
de „Leidsche" Kweek- en Bewaar
school, verzoekt er de aandacht op te
willen vestigen, dat behalve een pop
penkast op a.s. Woensdag van 2—-4
uur, er een schimmenspel met zang
zal gegeven worden, a.s. Donderdag,
van 79 uur door leerlingen van de
O. S. Schuttersveld B, hoofd de heer
Zeelenberg.
De Bazaar wordt gehouden ln de za
len van het gebouw Rapenburg 131.
LEIDSCHE ZWEMINRICHTING.
Het Bestuur der Leidsche Zwemin
richting maakt in een smakelijk vlug
schrift propaganda voor de zwemsport
Na een inleiding over ons land, en
de beoefende sporten, wordt de zwem
sport aangeprezen.
Verder wordt medegedeeld, dat in
de inrichting aan den Roogen Rijndijk
gelegenheid bestaat om zwemmen te
leeren. Het Bestuur is zelfs voorne
mens dit jaar voor de jongeren een
nieuwe wijze van lesgeven volgens de
zoogenaamde natuurlijke methode in
te voeren.
De prijzen zijn matig, n.l. abonne
ment voor het seizoen: voor de le pers.
uit één gezin f 7; voor de 2e en 3e pers.
uit één gezin f4, en voor de 4e en 5e
en meerdere pers. uit één gezin f3.
(Badgoed wordt gratis bewaard).
Knipkaarten: voor 20 baden f2.50;
voor 10 baden fl.50.
Losse baden: f0.30.
Wij hopen, dat ook dit Jaar van de
inrichting een druk gebruik zal wor
den gemaakt.
Het is inderdaad juist wat Clinge
Doorenbos, wiens vers op den zwem-
tijd met toestemming van „De Tele
graaf" door het Bestuur wordt over
genomen, dicht:
Meisjes, jongens groot en klein.
Iedereen moest kunnen zwemmen,
Zwemmen moest een schoolvak zijn.
Wanneer Dirk de Derde dood ging
Is wel héél erg int'ressant,
Int'ressanter kan de vraag zijn:
Hoe kom ik weer aan den kant?
Ouders, leert uw kinders zwemmen!
't Is niet enkel ,,a a r d 1 g h e i (1",
'tls geen luxe, 'tis geen gijntje,
't Is, vóór alles, „v e i 11 g h e i d",
HET VERDET.I :JKE
CADEAUSTELSEL.
Men schrijft ons:
Het cadeaustelsel is een kwaad, dat
steeds grootere uitbreiding heeft ge
kregen en hetwelk met alle ten dien
ste staande middelen bestreden dient
te worden. Nog te veel worclt gedacht,
dat de bestrijding van den verkoop
met cadeaux maar v. de producenten
moet uitgaan, omdat de consumenten
voordeel van dit stelsel hebben en de
handelaren alleen door de concurren
tie last van dit stelsel ondervinden.
G«won« •dverteaüën per regel 22'/» cent
Ingezonden Mededeellngen, dobbel tarief.
Bi) contract, belangrijke redactie.
Kleine advertenties bij voornitbetaiing
▼an ten boogate 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
Groote brand te Leende.
Het 40-jarig jubileum van het Leger
des Heils.
Buitenland.
Redevoeringen van Sokolnikoff en
Serrarens op de Economische confe
rentie.
De heeren Oudegeest en Colijn zijn
tot vice-presidenien van de Ecconoml-
sche Conferentie gekozen.
De Stahlhelmdag te Berlijn is vrij
rustig verloopen.
Men denkt dan, dat de handeldrij-
venden en industrieelen den verkoop
met cadeaux weg willen werken, om
dat deze cadeaux him winst verminde
ren. Niets is minder waar dan dit.
Verkoop met cadeaux vermindert de
winst niet van hem, die cadeaux geeft'
ja, het komt zelfs voor, dat er meer
winst gemaakt wordt door dezen, om
dat de afnemers hun cadeaux zelf be
talen en meestal heel goed betalen, 't
Is daarom een kwaad, dat bestreden
moet worden door den verkooper, zoo
wel als door den kcoper.
Door den verkooper, omdat door het
aanprijzen van artikelen met cadeaux
deze artikelen op den langen duur in
een kwaden reuk komen te staan, en
ook, omdat een omzet, gebaseerd op
verkoop met cadeaux een zeer dubi-
euse is, daar deze omzet geheel afban
kelijk is van de aantrekkelijkheid der
eigen cadeaux en die der concurrenten
Doch ook door den kooper dient het
te worden bestreden, want het stelsel
is maar al te vaak. aanleiding tot ver
koop van mindere kwaliteiten. Men
let te veel op de cadeaux. De cadeaux
worden gegeven door iemand, die in
een geheel andere branche handelt én
dus geen verstand heeft van de ca
deau gegeven artikelen. Op de cca-
deaux heeft degene, die ze ontvangt,
geen verhaal, hij mag er blij mee zijn,
ook als het cadeau niet aan de ver
wachtingen voldoet.
Bovendien moedigt het aan meer
te koopen van een bepaald artikel dan
men noodig heeft, om maar spoedig
aan het cadeau krijgen toe te zijn.
Hierdoor gaan de te veel ingeslagen
artikelen verloren of ze bederven, ter
wijl ook de noodige zuinigheid niet
wordt betracht bij het gebruik.
Men ziet in het cadeaustelsel wel
eens een vorm van sparen, doch dan
is dat toch een zeer afkeurenswaardi
ge vorm. Als men een theeservies
wil hebben, spare men niet door mid
del van zijn boterhandelaren, want
dan krijgt men een servies, dat men
met alle gebreken, die er aan zijn
heeft te accepteeren, maar dan spare
men daar zelf voor, en nadat het be
drag bijeen is, kiest men zelf in den
winkel van den vakman, welk servies
men het mooiste vindt van kleur en
vorm en kan men artikelen, die niet
geheel gaaf zijn weigeren.
Het is te hopen, dat men het spoe
dig zoover zal brengen, dat het pu
bliek voldoende hierover wordt inge
licht, want ieder verstandig mensch
zal na de argumenten tegen den ver
koop met cadeaux te hebben gehoord,
volmondig moeten toegeven, dat zoo
wel kooper als verkooper door dit stel
sel wordt benadeeld.
Dit geheele stelsel uitvoerig te be
handelen in een courantenartikeltje,
waarvoor een beperte ruimte is toe
gewezen, is niet te doen, doch als de
ze regels er toe kunnen bijdragen een
zondaar van het koopen met cadeaux
te hekeeren, clan zijn we tevreden.-
Laat ieder het zijne doen en het co
mité van actie tot bestrijding van den
verkoop met cadeaux dat is opgericht
een handje helpen.
Dit comité, opgericht uit de drie
middenstandsbonden in Nederland, i9
aangevuld met vertegenwoorigers van
de Ned. Vereen, van Huisvrouwen, de
Federatie van R. K. Vrouwenbonden,
het R. K. Werkliedenverbond,u en het
Chr. Nationaal vakverbond, heeft een
schoone roeping.
Secretaris van dit Comité is de hr.
II. Leemhuis, Singel 72, Amsterdam.
Wanneer zal de Leidsche Midden
stand de actie tegen dit stelsel krach
tiger aanvatten? Het is nog stil, 'n stil
te voor den strijd, naar wij vermoeden
Want dat de Leidsche Middenstand
verder achter zou blijven, nadat 't lan
delijk comité werd gesteund, en met
de Leidsche Huisvrouwenvereeniglng
contact werd gezocht, kunnen wij niet
veronderstellen.
De groote strijd moet nog komeiu
En Leiden moge er van gewagen.
EEN ONDERSCHEIDING.
Het N.V. Sanders' Gemengd Koor,
„De Ster" te Leiden, directeur de heer
W. J. Mizée, behaalde ln het Kurhaus
