Dit nummer hestaai uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Sirijdkas-Gemeenteraadsverkiezing.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Mummer.
8S,# JAARGANG
VRIJDAG 8 APRIL 1927
NUMMER 2090
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Saldo 133.50.
Ontvangen van Sj. 3.
Totaal 136.50.
Zendt Uw bijdrage aan
J. KARSTENS.
Bur. Nieuwe Leidsche Courant.
V Ue uitslag.
Met uitzondering van de provincie
Utrecht, is, terwijl wij dit schrijven,
de uitslag van alle provincies bekend.
Deze verkiezingen hebben ons en
kele verschuivingen gebracht. Hier en
daar hebben enkele vertegenwoordi
gingen van kleine partijen opgehou
den te bestaan. De S.D.A.P. ging in de
meeste provincies een weinig vooruit
en ook de Vrijheidsbond ging hier en
daar merkbaar vooruit. Duidt dit er
op dat de verschuiving naar uitérst
links tot staan zal tornen?
De voornaamste verandering is het
verlies der meerderheid in onze pro
vincie. Van 44 rechts tegen 35 links en
3 op wier stem men niet rekenen mag,
is dit geworden 30 rechts en 37 links
imet een versterking van de 3 oppo
santen tot 6. Wij komen daar afzon
derlijk op terug.
In Groningen steeg het aantal recht
sche zetels van 17 op 18, ondanks het
feit, dat hier ook de S.G.P. zich 2 ze
tels zag toebedeeld.
De Vrijheidsbond liet hier een veer.
de communisten stonden ,één van hun
beide plaatsen af en de Plattelanders
zagen zich met drieën tegelijk geheel
uit de Staten gezet. Aan de socialisten
met 2 en de vrijzinnig-democraten met
1 zetel kwam deze verschuiving ver
der ten goede. De verhouding is thans
18 recnts, 25 links 2 Staatk. Geref.
In Friesland ging een zetel voor de
Anti-revolutionairen teloordie door
de Christelijk-Historischen werd ge
wonnen. Ter linkerzijde vindt eenige
verschuiving plaats. Vrijheids- en
Plattelandersbond verliezen beide één
zetel. De vrijzinnig-democraten leggen
beslag op 2, de groep Wijnkoop op 1
zetel.
Ook in Gelderland ging een Anti
revolutionaire zetel verloren, terwijl
ook de Chr. Soc. van der Laar daar
werd gewipt. Deze 2 komen den Vrij
heidsbond en de S.D.A.P. ten goede.
In Overijssel komt de S.D.A.P. van 9
op 10 zetels, welken zetel hier de R.-K.
moesten missen. De verhouding is
daar nu 27 rechts 19 links plus 1 St.
Geref. Partij.
In Zeeland komt de Anti-revolutio
naire partij van 9 op 8 zetels. De S.D
A.P. steeg hier van 4 op 5 en de V.-D.
van 3 op 4 zetels terwijl de Vrijheids
bond van 8 naar 7 terugging. De ver
houding is hier nu 28 rechts tegen 16
links plus 3 S.G.P.
In Noord-Holland vielen de zwaar
ste slagen. Met Staalman mede ver
loor de rechterzijde daar 6 zetels Was
het voor de verkiezingen 37 rechts 40
links, het is nu geworden 3146. Ver
loren de V.-D. hier één zetel de Vrij
heidsbond won er 2 en de S.D.A.P. 5.
Alles bijeen genomen voor de rech
terzijde eep teleurstellende uitslag al'
mogen w\j dan ook niet van ontmoe
diging spreken. Immers de verschui
ving is niet zoo sterk naar uiterst
links als verwacht was. Zelfs is die
verschuiving beduidend (minder dan
bij vorige verkiezingen.
Maar vooral bedroevend is dat wij
als Anti-Revolutionairen in onze prov.
het offer moesten brengen terwille van
de oppositie in on9 eigen gelederen.
Hoe zal het nu gaan straks als de
S.G.P. en H.G.S. op de wip zitten? Zul
len zij dan de balans naar links of
naar recht9 laten doorslaan?
V Op de wip."
Het is dus'in Zuid-Holland nu zoo,
dat straks de S.G.P. bij elke beginsel
stemming het in de hand heeft om de
balans naar links of naar rechts te
doen doorslaan.
Houdt de H.G.S. het roer zooal9 tot
beden dan stevent zij vrijwel in Libe
rale richting. Daarmede brengt Ds.
Lingbeek en zijn partijgenoot Alblas
de linksche fractie dan op gelijke sterk
te als de rechtsche. Wat zal de man
op de wip dan doen?
Die vraag krijgen we al dadelijk bij
de verkiezing van Ged. Staten. Hoe
zullen de S.G. dan positie kiezen?
Aan de eene zijde een bewind dat
gaat in de richting door Noord-Holland
gewezen, aan de andere zijde de nu 25
jaar gevolgde lijn.
De keuze zal niet gemakkelijk zijn.
Wanneer echter dat het eerste ge-
BUREAUHooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
volg van den verkiezingsstrijd mocht
zijn dat de S.G.P., in het nauw gedre
ven met eigen standpunt, zich zou
-"Orien uitsnreken voor een positief
rechtsch bewind, dan zouden wij in t
verlies winst boeken.
Laat ons hopen dat het zoo zal wor
den.
STADSNIEUWS.
ZENDINGSSAMENKOMST.
Gisteravond werd in de Oosterkerk
■een zendingsbijeenkomst gehouden.
Voorganger was Ds. J. A. van Nie, Ned.
Herv. pred. te Zetten die als onder
werp gekozen had „Eene vraag".
Aan het begin van deze samenkomst
werd gezongen Ps. 99 1. gelezen werd
Gen. 24 1—22, de geschiedenis van A-
braham en Eliëzer, naar aanleiding
waarvan spr. een kor'e inleiding hield
tot zijn tekst: Hooglied 5 9b, waar
Gods Woord luidt: Wat is uw liefste
meer dan een andere liefste dat gij
ons zoo bezworen hebt.
Spr. zal achtereenvolgens behande
len: le. de aanleiding tot die vraag.
2e. de stellers van die vraag, 3e het
antwoord op die vraag.
Spr. begint met te zeggen dat het
5e hoofdstuk van het Hooglied een be
kende zielegestalte toont, die gestalte
wanneer de bruidegom voorbij gaat
aan het bruidsvertrek der ziel. nadat
hij eerst ernstig geklopt heeft. De
bruid ligt op haar legerstede maar art
woordt* niet op het geroep en geklop.
Wanneer er onder u zijn, aldus spr.,
die God liefhebben, die weten dat bet
zoo gaat. Echter gaa; later de bruid
naar buiten en zoekt den bruidegom,
zoo veel ze kan. Zonder der bruide
gom is zij niets. Als de speellooten
van de bruid hooren en zagen hoe zij
zocht toen zeiden zij de woorden van
den tekst: Wat is uw liefste meer
dan eer andere liefste, dat gij ons zoo
bezworen hebt. Dit overgebracht op
het geestelijke, dan stellen de spdel-
looten van de bruid voor de wereld.
De wereldling bemoeit zich ook wel
met de heidenen, maar in dienst van
bet gouden kalf. Het kird van de we
reld staat verwonderd wanneer hij den
zendeling ziet in de binnenlanden en
dan zegt hij in den grond van üe zaait
hetzelide ais de dochteren van Jeru
salem. ue wereld heeft nog een afgod
en dat is de beschaving, die de op
pervlakte sciiaaft en de aanbidders
van dezen afgod vragen weer dezelfde
vraag.
De stellers van de vraag kijken al
lereerst naar de zendende kerk. Spr.
vraagt aan d© gemeente of ze wel zoo
gehandeld heeft, dat de wereld ge
vraagd heeft verwonderd de handen
in elkander slaande: Wat is uw lief
ste meer dan een andere liefste, dat
gij ons zoo bezworen hebt.
Waneer die vraag gesield is, dan
geeft de bruid het antwoord: „Mijn
liefste is blank en rood en draagt de
banier hoven tienduizenden". Dat over
gebracht op Christus toont den Hei
land in al zijn liefelijkheid en kracht.
De Bruid gaat verder met den bruide
gom geheel te beschrijven en die ge-
heele beschrijving kunnen we op den
Christus toepassen.
Voor de wereld heeft de bruidegom
echter geen gestalte van heerlijkheid.
Als de wereld den bruidegom wil zien
dan moet ze naar Golgotha gaan. Zoo
is dan de zending niet zoo gemakke
lijk omdat de wereld geen heerlijk
heid aan den bruidegom ziet. Zij wil
niet mee naar Golgotha.
Nadat gezongen is Ps. 89 17 en 18,
spreekt Z.Eerw. nog eern persoonlijk
woord tot de gemeente.
Twee gevaren zijn aan de zending
verhonden. Ten eerste dat de bruid bo
ven den bruidegom wordt gesteld en
ten tweede dat men wel het Evange
lie wil brengen maar niet aan zich
zelf. Spr. waarschuwt daartegen. Wij
moeten een persoonlijke verbintenis
hebben met Christus. Wij moeten wel
voor de zending zorgen, maar aller
eerst daarvoor dat wij zelf Gods kind
zijn.
Wanneer de wereld vraagt: Wat is
uw liefste meer dan een andere liefste,
dat gij ons zoo bezworen hebt, dan
moet het antwoord van ons hart zijn:
het antwoord van de bruid in het
Hooglied.
De dienst werd gesloten met gebed
en het zingen van Ps. 98 4.
KEUR UIT DE PSALMEN.
Wij ontvingen van Boekhandel J.
du Pon (Pontier) Haarlemmerstraat
een keurig uitgegeven boekje „Keur
uit de psalmen", bijeen gebracht door
A. v. O. Het werk is verlucht met illus
traties van Gust. van de Wall Perné.
i Na een woord vooraf volgt 'n bloem
lezing van een 13-tal psalmgedeelten,
met zorg gekozen. Elk dezer is voor
zien van een toepasselijke teekening,
waarvan naar onze meening sommige
hijzonder goed geslaagd zijn.
Afgescheiden van de innerlijke be
doeling, volgens het „woord vooraf"
om de innige vroomheid en groote lit
teraire schoonheid van de psalmen na
der tot de harten van de kinderen van
onzen tijd te brengen, heeft het boekje
vooral in dezen tijd practische waar
de als belijdenis-geschenk.
Wie iets fijns, iets heel aparts be
geert die koope dit boekje. Met zijn
keurig blauwe bandje met goud op
druk en harp-motief maakt het ook
uitwendig een voornamen indruk.
„THIRZA" en „TALITHA".
Gisteravond vierden de beide Jonge-
meisjesvereenigingen „Tkirza" en „Ta-
litha" in de groote zaal van het Nuts-
gebouw haar 2e jaarvergadering.
Om 8 uur opende de voorzitster mej.
Schotvanger de vergadering met gebed
en heette alle aanwezigen hartelijk
welkom.
Direct werd met de afwerking van
het uitgebreide programma begonnen,
en kregen wij enkele zangstukjes te
hooren, gezongen door d© leden van
beide vereenigingen. Verder werd de
zoo gezellige vergadering op aange
name wijze doorgebracht door het le
zen van zeer mooie 'inleidingen over
Daniël en Jeanne d'Arc en door reci-
teeren van de leden.
D© goed bezochte vergadering werd
met een woord van dank door Ds.
W. Bouwman gesloten.
CHR. MIL. TEHUIS.
Verslag van de Chr. Mandolineclub
Mapakofin bet Miitair Tehuis aan
de Morschweg.
De verwachting der militairen was
dezen Donderdagavond hoog gestegen.
Dit toonden zij dan ook door de groo
te opkomst, zoowel van de infanterie
als wel van de artillerie. En deze ver
wachting werd niet beschaamd. Men
leze slechts 't verslag en oordeele ver
volgens zelf.
De heer Joosten, huisvader van het
Tehuis heette de Mandolineclub van
harte welkom en sprak zijn dank uit
voor d© welwillendheid, waarmee zij
dezen avond ter beschikking hadden
gesteld van het Tehuis. Onder begelei
ding van de Mandolineclub werd nu
staande het Wilhelmus gezongen met
weinig minder vuur dan waarmede 't
Engelsche volk hun volkslied „God
save the King" aanheft. Een openings
marsch werd 't eerst ten beste gege
ven wat al dadelijk aller bijval in
oogstte. Variatie was er genoeg. De
club die een flink aantal leden telt.
bleek er slag van te hebben 't gehoor
aan hun muziek te boeien.
Eere zij dan ook toegebracht aan
den dirigent, den heer van Vliet, die
uitnemend leidde. Als aardig inter
mezzo gaf de artillerist Paartje een
solo-nummer op de viool ten beste.
Een daverend applaus viel hem aan 't
einde van het stuk ten deel. Zijn spel
viel t© roemen. Eén hoop blijft ons en
dat is, dat hij ons ook later meerdere
blijken van zijn muzilektalenten zal
geven. Na d© pauze werd onmiddellijk
bet program voortgezet.
Aan1 het einde werd nog gezongen
Gezang 1801 en een woord van dank
gesproken aan den dirigent.
De herinnering aan dezen genoeg
lijken avond blijft evenwel. Zij is on-
uitwischbaar. Meer dan voldaan gin
gen allen' huiswaarts.
VEREEN. „DE PAEDAGOGISCHE
BIBLIOTHEEK".
Naar wij vernemen zal Zaterdag
avond a.s. de heer W. H. ten Seldam
van Amsterdam in het Nutsgebouw
spreken over „Kinderteekenïngen en
wat zij ons leeren omtrent d© ontwik
keling der waarneming."
Men zal zich herinneren, dat de
heer Ten Seldam in December j.l. door
ziekte verhinderd was de toen door
hem toegezegde lezing te houden. Daar
intusschen de inleiding, die hij toen
zou houden in het tijdschrift „Paeda-
gogisch© Studiën" is gepubliceerd, zal
hij thans over bovengenoemd onder
werp spreken, waarbij een aantal lan
taarnplaatjes van kinderteekeningen
zal worden vertoond.
Wij kunnen ieder, die in kinderstu
die belang stelt, aanraden deze lezing
bij te wonen.
VERSLAG OVER HET JAAR 1926
VAN DE LEIDSCHE SPAARBANK.
Wij ontvingen bovengenoemd ver
slag, waarvan we hieronder een kort
overzicht geven.
In het Collegè van Commissarissen
kwam weinig verandering. De aftre
denden Kverden herkozen. Echter
kwam een plaats open in het College
door het overlijden van den heer J. J.
ter Laag Czn. In deze vacature zal in
1927 worden voorzien.
-Iet tegoed der inleggelden bedroeg
or> 1 Januari 1326 i .059.99. Dit be
drag vermeerderde met f 3.758.571.18
en werd du9 9.626.631.17. Het ver
minderde echter aan terugbetalingen
met 3.371.416.83 en aan overgebrach
te Reserve niet opgevraagde posten
met 552.24, was dus op 31 Dec. 1926
6.254.662.10.
De rekening op den Postcheque- en
Girodienst sloot met een saldo van
5.736.47.
In effecten werd voor een waarde
van 533.205.13 belegd, terwijl voor
een balanswaarde op 1 Jan. 1926 van
254.703.25 werd uitgeloot en afge
lost (met een bedrag van 256.649, zoo
dat nog een winst te boeken viel van
1.945.75. Ten gunste van de Reserve
voor koersverschil effecten kon
16.696.56 overgebracht worden.
Hert bedrag der vordering bleef on
veranderd.
Het in prolongatiën uitgezette be
drag verminderde met 270.000, zoo
dat een bedrag van 550.000 daarin
belegd was.
Het bedrag in hypotheken van het
hoofdkapitaal vermeerderde van
2.552.950 tot 2.990.925.
De kosten van het gewone onder
houd bedroegen 378.34. Op het Meu
bilair werd afgeschreven 128.
Gedurende het boekjaar werden 68
busjes i^er afgegeven dan terugge
bracht. Het aantal in bruikleen gege
ven busjes bedroeg 1055, het daarmee
gespaarde bedrag 25.852,05.
De reserve voor koersverschillen
v, erd verhoogd met de koerswinst der
effecten over dit jaar n.l. 16.696.56 en
gebracht op 127.991.87.
De rekening van het hoofdkapitaal
sluit met een voordeelig saldo van
J 94.384.17. De rente, welke dit jaar ge
middeld van het hoofdkapitaal werd
gemaakt, bedroeg 4.528 pet. In 1925
was dit 4.763 pet.
In het personeel kwam een belang
rijke wijziging. De Hoofdboekhouder
de heer H. P. van der Lelie z'ag zich ge
noodzaakt pensioen aan te vragen om
gezondheidsredenen. Het verslag wijdt
aan hem eenige waardeerende regelen.
Zijn opvolger was de heer Th. Hiem-
stra. In de door deze benoeming ont
stane vacatures werd voorzien door de
benoeming van den heer N. A. Kriek
tot boekhouder, van Mej. L. S. Sirag
tot assistent-boekhoudster, terwijl
als klerk werd aangesteld de heer P.
P. d© Koning.
Verder bevat het verslag een schat
van gegevens die een juisten indruk
kunnen geven van den stand van za
ken van de Bank.
N.V. „LEIDSCHE COURANT".
In de heden gehouden jaarlijksche
vergadering van aandeelhouders der
N.V. „'Leidsche Courant" zijn de ba
lans en winst- en verliesrekening goed
gekeurd en is het dividend over 1926
bepaald op 7 pet. (v. j. 6 pet.). De liee-
ren M. Heyker (Hazerswoude), P. Ver-
aegaal (Noordwijkerhout) en P. A. Th.
v. d. Weyden (Nieuwkoop) weiden als
commissarissen herkozen.
NED. ISR. GEM.
In de plaats van den heer E. Loeb,
die als penningmeester van de Ned.-
Isr. gemeente alhier heeft bedankt, is
benoemd de heer Jac. de Vries.
DE BENOEMING VAN EEN BOEK
HOUDER AAN DE BANK VAN
LEEN ING.
Naar aanleiding van de benoeming
van een boekhouder aan de Bank van
Leening, welke benoeming door Com
missarissen dezer, stedelijke inrich
ting is geschied en waarop van ver-
scmllende zijaen critiek wordt uitge
oefend, is door het lid van den ge
meenteraad, den heer Sijtsma aan B.
en W. verzocht in de eerstvolgende
raadsvergadering den Raad te willen
mededeelen, zoo noodig na de Gommis
sarissen te hebben gehoord, of hij de
heoordeeling dei* sollicitanten inder
daad in de eerste plaats gelet is op df.
bewaamheid en de geschiktheid der
candidaten als boekhouder, blijkende
-v het bezit van een of meer waarde
volle diplomas als zoodanig en uit de
ervaring in de 'practijk opgedaan; en
voorts of hun college ook niet van oor
deel is dat hij gelijke bekwaamheid
en geschiktheid aan sollicitanten uit
Leiden de voorkeur had moeten wor
den gegeven?
KORTSLUITING.
Vanmorgen omstreeks 11 uur, toen
op de Electr. fabriek eenige -monteurs
bezig waren met het verrichten van
werkzaamheden aan het schakelbord
is kortsluiting ontstaan. Door een over
springende vonk g er af-..an de klee-
ren van den s^Lakelbordwachter N. in
brand. Het vuur werd spoedig ge
doofd, doch N. bleek brandwonden
aan het gelaat en een zijner armen te
hebben bekomen.
Na door den Gem. Hulpdienst voor-
loopig te zijn verbonden, is hij naar
het Ac. Ziekenhuis overgebracht. Na
dat hem daar geneeskundige hulp was
verleend, kon hij huiswaarts keeren.
Tengevolge van deze kortsluiting
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone edrertenAiên per regel 227» cent
Ingezonden Mededeeüngen, dnbbel Uriel.
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advert en tién bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage.
Ifjks geplaatst ad 40 cent.
Binnenland.
De drie groote rechtsche partijen in
de Provinciale Staten van Zuid-Hol
land zijn niet meer in de meerderheid.
Frankrijks houding na de verwerping
van het Ned.-Beïgisch Verdrag.
Buitenland
De Britsche liberalen zijn tegen de
voorgestelde wijziging van de vak ver-
eenigingswet.
De vernieling van De Pinedo's vlieg
tuig het werk van anti-fascisten?
De voorbereidende ontwapenings
commissie heeft hst principe van pu
blicatie der militaire uitgaven aange
nomen.
Het amnestie-wetsontwerp heeft in
de afdeelingsn der Belgische Kamer
een gunstige c-nivangst gevonden.
was er eenige minuten storing in de
lichtvoorziening en stond ook het elec-
trisch tramverkeer eenige minuten
stil.
De 14-jarige J. v. )W. is gisteren
ter beschikking-van de politie gesteld,
ter zake van diefstal van eenig koper
draad ten nadeele van een sleutelfa-
briek alhier.
Door de politie is aangehouden
de 29-jarige D. T., alhier, verdacht van
overtreding van artikel 256 van het
Wetboek van Strafrecht.
De 14-jarige H. S. is gisteren door
een glazen afdak gezakt, dat zich be
vindt aan de woning zijner ouders,
toen hij het huis wilde binnenklim
men. Hij bleef hangen en bekwam
twee bloedende snijwonden aan de
beenen. Hij is naar het Ac^d. Zieken
huis overgebracht om verbonden te
worden.
Bij de fam. v. d. W. aan de Oude
Vest is door het achteruitrijden van
een met een paard bespannen wagen
bestuurd door v. B. een ruit gebroken
ter waarde van f 12.50.
BINNENLAND.
„DE TELEGRAAF" VERKOCHT?
In het „Weekblad v. d. Amsterdam
mer" zal heden, naar het Haagsche
Volk verneemt, een serieus bericht
staan, dat „De Telegraaf" is verkocht
aan een konsortium, dat de tegenwoor
dige hoofdredacteur Verbiest direc
teur, en mr. Zimmerman hoofdredac
teur wordt. De Rotterdamsciie oud-bur
gemeester Zimmerman was den laat-
sten tijd reeds ijverig medewerker
aan het blad.
DE TOEWIJZING DER ZETELS IN
NOORB-HOLLAND.
De verkiezingsdienst van het Pers
bureau Vaz Diaz deelt mede:
Bij de toewijzing van de zetels in
Noord-Holland doet zich een merk
waardig verschijnsel voor. Bij de her
ziening van de Kieswet in 1923 is aan
art. 10 een derde lid toegevoegd, waar
van de strekking is de' partijen af te
schrikken van pogingen om door niet
ver binding van haar lijsten een of
meer zetels extra te winnen. Door het
niet-ver binden van lijsten deelt na
tuurlijk het aantal zetels, dat onmid
dellijk voor volle kiesdeelers aan de
lijsten kan worden toegewezen, elk
voor zich in di© voordeelen.
Het derde lid van art. 100 bepaalt
nu, dat wanneer het aantal zetels, dat
direct toegewezen kan worden, bene
den een bepaald minimum daalt, de*
nog overblijvende zetels niet aan de
grootste resten, maar aan de grootste
gemiddelden (stelsel-de Hont, ook wel
genoemd stelsel-Hagenbach-Bischof),
zullen worden toegewezen.
Het is hekend, dat bij toepassing
van het stelsel-de Hont de groote par
tijen in het voordeel en de klein© par
tijen (dus ook de gToot© partijen die
zich zelf door splitsing tot kleine par
tijen hebben gemaakt),, zeer in het na
deel zijn. M.a.w. indien een partij, ten
einde niet verdiende extra-zetels te be
halen, haar lijsten niet alle verbindt,
loopt zij het groote risico, dat het aan
tal direct toegewezen zetels beneden
d© fatale grens daalt en de toepassing
van het stelsel-de Hont, welke dan
plaats heeft, haar niet alleen van de
verwachte winst berooft, maar ook
nog op het verlies van een zetel komt
te staan.
Het derde lid van art. 100, de bedrei
ging met het stelsel-de Hont. oefent
dus een sterke preventieve werking uit
tegen de pogingen tot speculatie op
zetelwinst door lijst-splitsing. In bet
algemeen worden dan ook tegenwoor-
