Git nummer bestaat oil TWEE Bladen.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
8s,e JAARGANG
ZATERDAG 2 APRIL 1927
NUMMER 2085
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week I 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
EERSTE BLAD.
Strijdkas-GeitieenSeraadsverkiezing.
Saldo f103.
Ontvangen van O(nbekende) f 10; sa
men £113.
W?e volgt?
J. KARSTENS.
Bur. Nieuwe Leidsche Courant
Aan de kiezers.
Onze partij heeft in de laatste jaren
vele slagen moeten opvangen, omdat
zij en hare leiding principieel, zonder
kiezersvrees, heeft durven opkomen
voor 's Lands belangen.
Harde maatregelen waren soms noo
dig; Colijn gesteund door geheel onze
partij heeft ze tot stand gebracht,
want zachte heelmeesters maken stin
kende wonden.
De A.-R. partij heeft in 1925 medege
werkt tot Kabinetsformatie, wel be
wust van al de komende moeilijkheden
en wetende dat trouw aan de Coalitie
ook op een ondergeschikt punt van be
leid haar ten kwade zou worden ge
duid door vele wankele kiezers.
Was dat gevaarlijk beleid? Neen!
Een partij kan op den duur slechts
staande blijven door openhartige, wel
bewuste politiek. Kiezersvrees of de
zucht om enkele stemmen te winnen
is een politieke fout.
De A.-R. partij heeft getoond wat zij
wil; haar bazuin geeft een zeker ge
luid; haar leiding is in de meesfr be
kwame en vaste handen.
Wie wenscht een politiek, steunende
op de Christelijke beginselen, een poli
tiek, die met alle macht streeft naar
versterking van geestelijke volks
kracht, ook door behoud van hechte
grondslagen van onze maatschappij, :»n
naar stoffelijke volkswelvaart, stem
me op een anti-revolutionairen can-
didaat. Door de krachtige medewer
king van de A.-R. Partij in Zuid-Hol
land heeft het Bestuur dezer Provincie
in de laatste 25 jaren 'n beleid kunnen
voeren van doortastendheid op aller
lei gebied, dat door velen terecht wordt
geroemd.
Het heeft het particulier initiatief
een hooge plaats gegeven, waardoor
zuinigheid werd betracht.
In de Prov. Staten hebben onzen
afgevaardigden daarvoor in de bres
gestaan, en niet het minst de heer W
W a r n a a r. Hij, de energieke koop
man en kweeker te Sassenheim, kent
de Provincie; van al haar belangen is
hij, door zijn veelzijdigheid, ook op
economisch terrein, volledig op de hoog
te. Uitmuntend in eigen bedrijf, staat
hij steeds vooraan, als het gaat om
het welzijn van ons Gewest.
Man van de daad, die door eigen er
varing weet wat werken is: voor wien
spreken niet doel is, maar middel om
iets goeds te bereiken. Kort, krachtig
zegt hij zijn meening.
Werkzaam, waakzaam, trouw Evan
gelie-belijder. De kiezer, die op hem
stemt, eert zichzelven en waakt voor
de belangen van Zuid-Holland en Ne
derland. P. E. BRIëT.
Tijdig inlormeeren
Zendt len üw siemkaarl HIEf o! LAAT,
Vraagt op 't Raadhuis dan lijdig raad
Beginsel en praktijk.
Langen tijd heeft de A.R. partij on
der de Staatkundige partijen in Ne
derland doorgegaan voor een princi-
pieele partij, de meest principieele van
alle.
Velen hebben haar daarom juist ge
nieden.
Onder Christenen, die in politiek op
zicht meeleefden, waren er niet wei
nigen, die van soepeler beginselen en
meer rekbare banden hielden. Er
moest ook meer plaats gegeven wor
den aan de persoonlijke overtuiging;
afwijkend gevoelen, zoo oordeelde men
deed geen schade aan gemeenschap
pelijk optreden als groep of partij.
Dat s c h ij n t tegenwoordig niet
meer zoo te zijn.
In den laatsten tijd werd er een an
der geluid vernomen. Bij name van
uit de Staatk. Geref. partij, werd het
verwijt van „beginsel ver Raking" ge
hoord.
En in de Herv. Geref. Staatspartij
werd de toon gehoord, dat al wat de
A.R. partij was en deed, geheel buiten
de waarheid was; dat ïs buiten die
lijn, die door gereformeerd gezinde
staatsburgers gevolgd moest worden.
BUREAUHooigracht 35
Leiden
T«L 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
Men heeft de pretentie in beide kam
pen nu het principe gevonden te heb
ben, en 't alleen-recht op den naam van
staatkundig goed gereformeerd te kpn-
nen doen gelden.
En geen onzeker geluid, hoe uiteen
loopend en gansch verschillend ook,
gaven de nieuwe partijen te hooren.
Zij blazen van den hoogsten toren.
Zij klappen met de zweep des drij
vers, dat het davert alom.
De een zegt (de S. G. P.): als de A-B-
partij nog in beginsel „gereformeerd"
is, dan is ze toch in de praktijk
„ethisch en de ander (H. G. S.) ont
ziet zich niet om het etiket „Roomsch"
haar op te plakken.
Wat zullen wij tot al deze dingen
zeggen?
Die met een geoefend oog de scher
mutselingen gadeslaat, heeft aldra
twee opmerkingen.
De eerste is, dat er bij de St. Ger.
P. een blind voorthollen en doordrij
ven i9 op den sinds jaren ingeslagen
weg van de A.R. Staa. kunde, dat op
't einde, als het zoo voortgaat, tot geen
resultaat zal leiden.
En de tweede is, dat er bij de H. G
S. een afbuigen van de geref. lijn te
zien is (nog wel met een beroep op do
belijdenis der Vaderen!) en ©er. verwij
ding van de grenzen omtrent datgene,
wat geacht wordt te behooren tot de
taak van de overheid, 't geen op 't
eind uitloopt oP de finale onmogelijk
heid. i
Om dit met een er kei woord toe te
lichten, het zal den lezer niet onbe
kend zijn, dat de Ferv. Ger. Staatsp.
haar kracht heeft gevonden in een
sterk antipapistische actie en in de
propaganda van een protestantsch cle-
ricalisir.e, dat de Herv. kerk wil ma
ken tot de bevoorrechte Kerk van Ne
derland, dat art. 36 N.G. in ^ijn uiter
ste consequentie tot 'praktijk wil ma
ken, en dat de openbare school (voor
't geheel of gedeeltelijk) ir Nederland
wil christisaniseeren. om van andere
principia en wenschen te zwijgen.
In dat alles wordt openbaar een po
ging om een beginsel der vaderen te
verwerkelijken, dat van den Room-
schen zuurdeesem nog niet gezuiverd
was. en waarin, bijv. in tegenstelling
met de gedachten van Prins Willem
van Oranje, de bevoorrechting inplaats
van de gelijkheid naar voren kwam.
't Gaat daarbij sterk den kant op
van het Lutheranisme, dat na de Kerk
hervorming voor 'n tijd, in 'n bepaalde
streek, en met weinig kracht zich heeft
weten staande te houden, en het komt
daarbij te vervallen in het oude euvel,
waarorder onze vaderen eeuwen ge
zucht hebben, dat alles. Kerk in de
eerste plaats, ook school en hulsgezin,
onder de macht kwam van een sterk
Refnonstrantsch gekleurde algemeene
of plaatselijke Overheid.
En wat het tweede betreft, wie ken
nis genomen heeft van de parlemen
taire redevoeringen der heeren woord
voerders van de S. G. P., bemerkt, dat
deze heeren vervallen in een uiterste
consequentie, of liever allerdroevigste
eenzijdigheid, waarbij, nog al naïef, de
stelling voor Hervormde ooren verkon
digd wordt, alsof mèt de uitkeering
aan de plaatselijke gemeente (nobel
streven!) ook de reorganisatie der Her
vormde Kerk een vanzelf sprekend feit
is, en waarbij als uit den treure geha
merd wordt op jarenlang door ons aan
de orde gestelde wenschen (als afschaf
fing van Staatsloterij en andere) en
ten onrechte vaak de waarschuwende
stem verheven wordt tegen ingevoerde
arbeidswetten, en nalatigheid ten op
zichte van Zondagsrust en dergelijke.
Dat is alles goedkoope propaganda.
Waarbij 't principe op de spits wordt
gedreven, en in uiterste consequentie
moet doorgevoerd, opdat zij met de
leuze: „alles of niets"'nog tot bezit
van „specifiek Christelijke wetten" zul
len geraken.
Ook weer een clericalisme, gerefor-
m#eord clericalisme, waarbij de Over
heid de taak ontvangt om de leer
der Schrift te handhaven naar hun ge
reformeerd dogmatische opvatting.
Aan critiek ontbreekt het alzoo niet.
Aan overdrijving evenmin, en in
groote woorden en holle frasen wordt
de kracht gezocht bij gebrek aan argu
mentatie.
Gevolg is, dat de schare, die geen
verstand heeft om te oordeelen, op den
klank af, gehoor geeft aan gewichtig
klinkende redevoeringen, meenende,
daarin nu nog eens te ontvangen de
zuivere principieel© gedachten.
Totdat?
Totdat de woordvoerders ten slotte
zelf'aan het werk moeten.
En dan gewaar worden, dat er naast
al die „Prinzipiën-reiterei" ook nog
zoo iets beslaat als een p r a k t ij k
van regeeren door een Nederlandsche
Overheid in den tegenwoordigen tijd,
over een gemengde bevolking, die hun
ideaal niet deelt en van hun principes
en wetten niet gediend is, maar daar
vierkant en fel tegenover staat, en
daartegen ageert.
Dair komt de vraag ook voor hen
van het hoe, die hen nu koud laat,
en met een hooghartig gebaar, en
een nietszeggend woord van: „wij vra
gen niet wat kan, maar alleen wat
moet" terzijde gelegd wordt.
Dan staan zij aan de grens van het
willen en.het kunnen, van wat zij be-
geeren en wat zij bereiken kunnen.
En op die grenzen liggen de moei
lijkbeden, die een partij, geroutineerd
en geoefend in de praktijk, van alle
kanten onder de oogen gezien beeft,
en die de nieuw opgekomen partijen
nog zelfs met de uiterste punt van
hun vinger niet hebben aangeraakt.
De tijden, die achter ons liggen,
hebben geleerd, dat de AIR. partij een
rijke, op Gods Woord gegronde, begin-
selontv/ikkelirg heeft gegeven, ge
paard gaande met een veelomvatten-
den arbeid voor ons land en onzen
tijd. voor de volken rondom en voor
de komende eeuwen.
En de nieuwelingen begonnen met
hun aanvallen op eenige aanvechtbare
pur'en, dat is daar, waar de vraag
stukken liggen, die de geleerdsten on
der ons nog weer gaan maken tot een
voorwerp van studie en onderzoek.
Daarom schenen die aanvallen wel
geweldig, maar inderdaad zijn ze on
gegrond, gezocht en onjuist.
Voor theologen in 't bijzonder is hier
menig frappant staaltje te vinden van
afwijking van de juiste lijn, gezien bij
't licht van de his'orie, genomen ook
naar de veelvuldige uitspraken van
den bij voorkeur aargehaalen Calvijn.
Voor anderen, heldere en bedacht
zame hoofden is hier menig bewijs te
vinden van afwijking van beproefde
paden, en evenzeer oorzaak tot ge-
grordc vrees voor allerlei schadelijke
gevoleen. die Nederland van een niet-
christelijke regeering zal ondervinden.
Wij staan weer voor een stembus-
vraagstuk.
Gaat het bij de Statenverkiezing al
leen over vragen van de praktijk?
Ook om het beginsel!
Wie wijs is, blijve bij het beproefde
anti-revolutionaire beginsel.
Speciaal de gereformeerd Hervorm
den laten zich niet afvoeren naar
rechts of naaf links.
Maar zij houden zich op den konink
lijken weg, door Groeft en anderen aan
gewezen, n.l. tegen de revolutiegedach
te en -praktijk Gods Woord en 't Evan
gelie. waarbij het beginsel gehand
haafd en aan den eisch der praktijk
wordt voldaan.
Gelukkig kunnen wij ons vaandel
nog fier en onbesmet omhoog houden.
Wat het beginsel aangaat, be
hoeven wij voor niemand onder te
doen.
Wat de praktijk betreft, zijn wij
de genoemden al jaren verre voor
u i t.
Laten de heeren Kersten en Ling-
beek dat goed weten! Wij kunnen de
degens nog met eere kruisen, en onze
langdurige „staat van dienst" bewijst,
dat de Antirevolutionaire partij bet
goede gezocht heeft voor kerk, land
en volk.
Gereformeerd Hervormden! Uw stem
mag dus anders niet zijn dan alleen
op de mannen van de A.R .partij.
Ds. G. H. BEEKENKAMP.
N. H. pred.
Leiden, 2 April 1927.
Laat op reis gaan
Moet gij op 6 April van huis
Blijft dan toch tot na 8 uur thuis
Een vingerwijzing.
Wilt gij de financieel© positie van
Zuid-Holland bederven, zooals die van
Noord-Holland duchtig in de knel ge
komen is, stem dan op de socialisten.
Maar laten wij U dan nog even waar
schuwen.
Dat bet rechtsche bewind aan de fi-
nancieele positie van Zuid-Holland
geen kwaad heeft gedaan, is al sinds
jaren bekend.
De cijfers van den laatsten tijd kun
nen het nog eens bevestigen. Vooral
als we weer een vergelijking maken
tusschen Noord- en Zuid-Holland,
1. De belasting-opbrengst tot slui
tend maken der begrooting voor 1926
bedroeg
in ZuidHolland 3.197.000
in Noord-Holland 3.849.000
2. De schuldenlast-1926 bedroeg voor:
Zuid-Holland 8.529.000
Noord-Holland 59.932.500
Natuurlijk heeft Noord-Holland daar
tegenover bezittingen. Maar de lasten
aan rente en aflossing drukken dan
toch op de bevolking.
3. Die rente en aflossing vorlerden
in 1926:
in Zuid-Holland 1.019.985
en in Noord-Holland. 4.7C1723
Deze cijfers zeggen wel ietsl
Zegen tot verstandige kiezers heel
veel!
Wees daarom verstandig en wees
zuinig. Stem dus in den Statenkies-
kring Leiden op No. 1 van lijst 6, den
h.3er W .Wainaar, en in den Staten-
kieskring Gouda op No. l van lijst 6,
den heer Mr. V. H. Rutgers.
V Wees gewaarschuwd.
Het is bekend, dat de heele linker
vleugel en vooral de sociaal-democra
ten heel veel op deze statenverkiezing
hebben gezet.
Vooral op twee zaken is het gemunt.
In de eerste plaats door de omzetting
der Staten een beslissenden invloed op
de verkiezing der Eerste Kamer te
verkrijgen .In de tweede plaats is het
te doen om de macht in het#College
van Gedeputeerde Staten om o.a. het
bijzonder onderwijs tegen te gaan.
Mevrouw Cohen Vervaert, een libe
rale dame, is zoo vriendelijk geweest
de Antirevolutionaire kiezers die soms
neiging mochten toonen om in te dut
ten, even stevig aan de ooren te trek
ken.
In een vergadering te 's-Gravenhage
klaagde zij over de eischen die de bij
zondere scholen aan de gemeentekas
kunnen stellen en sprak zij de hoop
uit, dat de wetgever, hierin spoedig
verandering mag bréngen, „zoodat de
geplukte gemeentebesturen niet als
nu, nul op 't request moeten krijgen,
als zij zich in hun benauwenis tot Ge
deputeerden wenden."
De bedoeling is al heel duidelijk.
Eerst de rechtsche colleges van Ge
deputeerden omzetten en dan die vrij
zinnige colleges het recht geven, de
publieke kassen voor de bijzondere
scholen te sluiten.
Wij zijn Mevr. Cohen Vervaert dank
baar voor deze waarschuwing. Wij
kunnen er uit zien, dat er inderdaad
ernstig gevaar dreigt voor onze scho
len.
Daarom Woensdag trouw op post
om dat onheil te weren. De Staten mo
gen niet om.
Daarom als één man in den Staten-
kieskring Leiden op No. 1 van lijst 6,
den heer W. Warnaar, en in den Sta-
tenkieskring Gouda op No. 1 van lij3t
6, den heer Mr. V. H. Rutgers.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewon* mdvertenJtiSn per regel 227» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
ran ten hoogst* 30 woorden, worden da
lijks geplaatst ad 40 cent
Binnenland.
De eeretentoonstelling van werken
van Floris Verster te Leiden geopend.
De C.H. candidaten voor de a.s. ge
meenteraadsverkiezing te Leiden.
De beraadslaging over het wetsont
werp tot wijziging van de besmeite-
lijke-ziektenwet geschorst.
Buitenland.
Het Intern. Arbeidsbureau besloot
tot het honden van een speciale a^e-
liedenconfereniie in 1929.
Volgens een gerucht uit Sjanghai
zou Tsjang kei sjek als opperbevel
hebber dei Zuidelijken ontslagen zijn.
Koning Ferdinand van RociueniS
zou stervende zijn.
STADSNIEUWS.
POPULAIRE KUNSTAVOND.
Wanneer er 150 menschen in de
Groote Stadszaal zijn, eischt het moed
en zelfvergetenheid om de overige
1000 leege stoeien vol te spelen.
Dien moed hebben de medewerkers
aan den „Populairen Kunstavond" gis
terenavond bezeten èn zich vlijtig vam
hun opdracht gekweten.
De avond werd geopend door Prof.
Hugo van Dalen, die het zwaar A-moft
concert van Bach-Stradal op een Gro-
tian Steinway vleugel een mooi
instrument uit het magazijn Van der
Does vertolkte.
Deze pianist beschikt over een goe
de technische scholing en gaf een
aannemelijke expositie ran het werk.
Voor ons persoonlijk gevoel misten
we nog het geweldig diepe, dat aan
Bach's natuur eigen is. Het kost moei
te om door te dringen in den geest
van dezen-laat-Gothieker, die machtig]
bouwt en hoog, wiens oeuvre no? door
zongen is van de Gregoriaanscne to
naliteit, maar deze soms verstrakt tot
een koele klaarheid, verhevigd tot ge
heel eigen machtige geluidsexpressies,
en dan weer verinnigd tot een droom,
waarin de ziel het onmiddellijk con
tact met de Godheid beleeft.
Dezen Bach, die muren en steunbee-
ren bouwt van het stugge klankengra
niet en daartusschen het fijne orna
mentiek van zuilkapiteel en venstervul
ling; hoort men maai' zelden. Hem te
spelen is het voorrecht van de aller
grootsten, die doorgedrongen zijn
ra het stoere geloofsleven van 'deni
Leipziger cantor.
Op den vleugel begeleid door Jam
Roeekrans, speelde de concertmeester
van 't Haariemsch orkest, Willem
Knikker, met beheersching van de
technische moeilijkheden, de Sonate
D-dur van Handel.
Handel, de machtigste vertegen
woordiger van de barokstijl in do
muziek, zingt in zijn Adagio's zijn or-
gelziel uit in breed-golvende melodieën
Het eterk-strakke, aat in zijn Allegro's)
tot uiting komt, wordt daar omsponnen
met een weelde van sequens-achtige
figuren, die scherp gemarkeerde rhyth
miek vereischen.
De heer Knikker gaf een-goede voot
dracht.
Vervolgens trad het Amsterdamsch
Instrumentaal Solisten-quartet op, bo
staande uit de heeren D. Speets en D.
-M. Tonnis, trompet; R. Sell, wald
hoorn en E. Haagman, beziiin.
Zij gaven: „Der Herr ist mei-n Hirt"
van Kleip; „Du bist dein Ruhmf
und Ehre gebiihret", van Haydn en;
een compositie van den waldhoornist:*
„Eine Wald Idylle".
Bij alle vier mochten we de nobele
toonprucluctie waardeeren en uit de
Wala Idylle bleek, dat de componist
de moge. ij kneden van zijn instrument
door en door kent en er smaakvol pas
torale muziek voor weet te schrijven.,
Na de pauze hoorden we een vier
tal bekende composities van Kreisler,,
door den heer Knikker knap gespeeld)
en met toewijding voorgedragen.
Nogmaals trad de lieer Van Dalen)
op met drie preludes van Bortkiewica
eii een nog al langdradig werk vaiu
Liszt, variaties over een motief van
Bacil. 1
En tenslotte hoorden we nogmaat*
het Kwartet, dat Air pastorale van Ri«
chard en Fantaisie van Darzodoffskyi
ten beste gaf.
De aanwezigen gaven door herhaaJl
de toejuichingen te kennen, dat zij den
ijver en toewijding", der executanten'
ten zeerste op prijs wisten te stellen.,
JOSEPH REMBAUR.
Op Maandag 11 April, des avonds
om 8 uur, hoopt de groote Hongaar-
sche kiavierkunstenaaz Joseph Rem-
baur in de Groote Stadszaal een piano
recital te geven.
Zijn programma zal gewijd zijn aan
Chopin en Liszt.
Rembaur is wel de Lisztspeler bi|
uitnemendheid. Niet alleen is hij 11»
staat, dezen met brillante virtuoziteiü
voor te dragen, maar hij wee: ook de
diepte van J_,iszt's ziel te peilen.
De toegangsprijs zal niet hoog zijn,,
terwijl de leden van den Kunstkring
voor Allen kaarten tegen gereduceerde
prijzen kunnen bekomen.
Moge tie kunstenaar veel belang
stelling" genieten.
OPWEfKKINGSSAMENKÖidST.
Het bestuur der Prop. Club „Dr. A.
Kuyper roept alle Anti-revolutionaire
mannen en vrouwen op, tot bijwoning
van een opwekkingssamenkomst aan
den vooravond van den stemmingsdag
in het Nutsgebouw alhier.
In deze vergadering zal na afloop
der verkiezingswerkzaaimheden, door
Ds. Thomas het woord worden gevoerd
en de zegen des Heeren worden afger-
beden over den te voeren verkiezings
strijd.
De samenkomst vangt aan te half 10
uur.
Deze laatste samenkomsten voor den
slag werden altijd druk bezocht en
meermalen ging van deze vergaderin
gen bezieling uit voor den strijd.
Laat het ook n u zoo zijn.
A.s. Dinsdagavond half 10, allen dus
present in het Nutsgebouw (Steen-
schuur).
GHR. HIST. UNIE.
Dezer dagen vergaderde de Chr. Hist.
Unie, afd. Leiden ter vaststelling van
haar candidatenlijst voor de a.s. Ge
meenteraadsverkiezing. De heer Mey-
nen, dien de kiesvereeniging in 1923
als no. 1 op haar lijst had geplaatst,
was van oordeel, dat, waar op de gros
lijst nu de naaan van Mr. J. Schokking
voorkwam, er op de candidatenlijst
maar één plaats was, die hem voegde,
n.l. no. 1. Unaniem vereenigde de vrij
talrijke vergadering zich met het voor
stel van den heer Meynen, om Mr. J.
Schokking op no. 1 van de lijst te plaat
sen. Na bespreking der 28 personen,
die op de groslijst waren geplaatst,
ging de vergadering tot stemming
over, waardoor de plaats van eiken can
did aat werd bepaald.
Nadat in de dagen, die op de verga
dering volgden, de H.H. C. W. Oost-
veen en H. M. Sasae, hadden bericht.
