Dit nummer bestaai ui! TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS
Strijdkas-Gemeenteraadsverkiezing.
W. WARNAAR
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
7<"> JAARGANG
ZATERDAG 26 MAART 1927
NUMMER 207&
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en boiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Pet kwartaal i 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Saldo f67.
Ontvangen van A. v. W. f2; N. N.
11; A. Z. fl; J. K. 12.50; v. d. B. 11;
totaal 174.50.
Nog f25,50 ontbreken aan de eerste
1100. Wie volgt?
J. KARSTENS.
Bur. Nieuwe Leidsche Courant
Om dehoogste goederen
Ook in dezen stembusstrijd wordt
ons weer naar het hoofd geslingerd,
dat wij eigenlijk niet principieel ge
noeg zijn.
Wij zijn voor v r ij h e i d. Dat is ons
een(eere. Wij willen vrijheid van on
derwijs, zonder afdwingen van Chris-
tianiseering van de Openbare school.
Wij willen dat de Overheid zich bij"
haar regeeringshandelingen zal laten
leiden door de inspraak van haar ge
weten, gebonden aan de eeuwige or
dinantiën Gods, zonder te eischen dat
elke daad worde gemeten met een
bijbeltekst. Dat is vrijheid, een groote
vrijheid zelfs.
Maar die vrijheid is geen losbandig
heid. Nog altijd moet, elk Minister, elk
hoog regeeringsambtenaar, elk burge
meester, kortom elk die in rijks-, pro
vincie- of gemeente-betrekking een
leidende plaats inneemt, maar ook elk
vertegenwoordiger van het volk in de
Staten-Generaal, Provinciale Staten,
of Gemeenteraden, trouw zweren of
beloven -aan de Grondwet en de wetten
des lands. Welnu in die wetten heb
ben wij een waarborg dat ons land
naar den regel van Gods ordinantiën
geregeerd zal worden.
Wij kunnen ons niet vinden in den
dwang dien men van zekere zijde zou
willen uitoefenen cm met eeweld de
Gereformeerde leer te handhaven en
uit te breiden.
Daarentegen eischen wij dat voor
i e d r, dus ook voor elk Christen
vrije toegang zal zijn tot elke vertegen
woordiging, tot elke betrekking en tot
elke gemeenschapshandeling.
Wij kunnen ons niet vinden in het
dwingend opleggen van een bepaalde
minderheidsmeening, met den eisch
dat dez© meening door overheids
macht zal uitgevoerd worden.
Daarentegen willen wij onverkort
handhaven dat de grondslagen van
den bouw der instellingen van onze
samenleving gelegen zijn in God en in
Zijn wet, ook voor dit leven. Wij
eischen wel van onze mede-Nederlan
ders, die zich op een ander standpunt
stellen, dat zij ons daarin erkennen en
met ons zich in het openbare leven
daarnaar voegen. Dat is ©en begren-"
zing die noodzakelijke voorwaard© is
voor de handhaving van de vrijhei 1.
Die begrenzing is een waarborg te
vens.
Op dezen grondslag gunnen wij alle
kiezers hoofd voor hoofd hun volko
men vrijheid van stemmen. Elke groep,
van zoodanig© grootte dat zij ©en ver
tegenwoordiger kan verkrijgen, is naar
ons beginsel gerechtigd zijn stem te
laten hooren. Maar daaraan is dade
lijk weer verbonden de mits van eer
biediging, niet alleen van de wet.
maar ook van de Christelijke grond
slagen van ons volksbestaan.
Een communist mag zijn commu
nisme prediken, maar zoodra hij zou
aansporen om dat communisme in
praclijk te brengen, komt hij in con
flict met de wet en zede, laat staan dat
de daad van het Communisme ontoe
laatbaar is.
Maar wat een communist niet mag
onthouden worden dat is ook ons hei
lig recht. Dat recht handhaven wij en
gebruiken het om onze beginselen bij
ons volk meer en meer ingang te doen
vinden.
Deze rechten en vrijheden zijn dier
bare goederen waar onze vaderen lang
om gevochten hebben. Wij willen ze
bewaren en verbreiden. Wij strijden
daartoe tee-en ieder en tegen alles wat
die vrijheden aantast.
Dat doen wij Omdat wij diep over
tuigd zijn datveen vrij© ontwikkeling
de grootste kracht kweekt. Een vrij
heid die grond en oorsprong heeft in
de ordinantiën van den Schepper van
hemel en aarde.
Ook in den komenden verkiezings
strijd zijn deze goederen de eerste en
groote inzet.
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
Stemt
op Woensdag 6 April a.s.
als een eenig man
Ha. 2'
No. 1 op lijst 6
Lijst no. 6.
Wamaar, W.
Sassenheim.
Steen, J. v. d.
Bruyne, Dr. G. A. de
Leiderdorp.
Segers, J. P.
Eikerbout, F.
Es, Dr. J. G. v.
Ouwehand, R.
Katwijk.
O
Goslinga, T. S.
Leiden.
Zonneveld, H. v.
Sassenheim
Grotenhuis, J. B. h.
Om de vrijheid-
Ook in deze dagen van voorbereiding
voor den stembuskamp kunnen wij het
weer beluisteren hoe als om strijd
ieder der linksche groepen het verkon
digt clat de war© vrijheid bereikt wordt
als men in de practische politiek
breekt met den godsdienst.
Geloof in God, prachtigI
Eerzaam leven, natuurlijk, dat staat
ook bij hen hoog in aanzien!
Maar dat allts heeft geen beteeke-
nis voor de politieke vraagstukken.
Wat kan het toch schelen of je in de
Provinciale Staten nu zit als positief
belijder, als Anti-Revolutionair b.v., of
laat ons zeggen, socialist. Het zijn
toch maar heel gewone zaken: Wegen-
onderhoud, subsidies, krankzinnigen
verpleging, e.a. Daarbij komt toch
maar heel weinig te pas hoe of ge
denkt over den godsdienst.
Toch is het zoo niet. Integendeel d©
vraag hoe gij voor God staat is van
centrale beteekenis Immers wat is d©
kern van den godsdienst? Niet dat wij
voor de een of andere behoefte bevre
diging zoeken; onze zaligheid is niet
de hoofdzaak. Neen de kern is, dat
God geëerd en gevreesd wordt; dat
Zijn vreeze en Zijn eer ook in deze po
litieke aangelegenheden uitkomen.
D© b©schouwingswijze van elk aan
de orde zijnd onderwerp is daarom ge
heel anders. Daaruit vloeit voort dat
ook de toepassing anders is. Het is niet
het voordeel in d© eerste plaats
dat nagestreefd wordt, maar ook de
juistheid. Gerechtigheid is meer
en gaat voor het voordeel.
Daarom zal een Anti-Revolutionair
nooit alleen zien, niet mogen en niet
kunnen zien, naar 'n enkel groepsbe
lang, maar zal dat inpassen in alle
andere belangen.
Hierdoor ontstaat ware gerechtig
heid. En daaruit wordt weer geboren
war© vrijheid. Vrijheid niet in onge
bondenheid, want dan zou het met de
vrijheid gedaan zijn, maar vrijheid die
zich naar haren aard, en in evenwicht
met andere belangen, ontwikkelt. Naai*
dit beginsel krijgt men een krachtig
en gezond samenleven. Daarentegen
zal elk z.g.n. democratisch-linksch re-
geerbeleid ons brengen een meer en
meer verglijden van een krachtig re
gelen, besturen, door de Overheid, naar
een zelfdoen van de Overheid. Het ge
volg daarvan moet zijn het verdorren
van ons samenleven.
Dat helpen wij voorkomen door de
bestendiging van de rechtsche meer
derheid in de Staten van Zuid-Hol
land. Daarom stemmen wij als één
man op W. Waraaar, No. 1 van lijst 6.
Een provinciaal program.
Het is van groot© waarde, om bij een
verkiezing te kunnen komen met een
bepaald program. Dat kan een pro
gram van beginselen zijn met daarin
verwerkt de eischen van ©en regeering
naar dat program van beginselen voor
de naaste toekomst. Men kan die twee
ook scheiden in dier voege, dat het
beginselprogram voor altijd geldt, en
het andere, als een strijdprogram voor
een bepaalde verkiezing, voor de daar
mede ingeluide periode van regeering,
geldt. Voor de verkiezingen voor de
Staten-Gereraal kenden wij steeds het
laatste, voor de Gemeenteraadsverkie
zingen hebben wij gemeenlijk een pro
gram dat beginselprogram en strijd
program tevens was.
Voor de provinciale stembus missen
wij zoo iets. Alleen voor de provincie
Groningen is, meen en wij, zoo'n pro
gram opgemaakt en aangenomen.
Wij meenen, dat de groote beteeke
nis van een program hierin ligt. dat
men in kort bestek vastlegt, wat men
wil en dat daarin tevens een sterk
wapen ligt. Het zijn dan geen zweven
de onvaste gedachten meer. maar de
beleden beginselen of de uitgesproken
wenschen hebben dan ©en vasten vorm
aangenomen, die begrepen wordt.
Dat is een voordeel voor de eigen
kiezers die beter onthouden den in
houd van een artikel dan een be+oog.
Tegenover d© tegenstanders heeft
het de waarde dat men hen bindt aan
een bepaalde grondvorm, die eerst om
vergereden eerd moet zijn. alvorens het
daarop gebouwde betoog kan vallen.
Daarom meenen wij, dat een provin
ciaal program van groot nut zou we
zen.
Maar het niet bezitten van zoo'n ge
formuleerd program weerhoudt ons
riet om toch den inhoud van zoo'n pro
gram reeds nu vast te houden. Onze
wenerhen ten aanzien van het toedicht
op de gemeenten, de bedrijven, het on
derwijs. de volksgezondheid, het ver
keer. de bestrijding der werkloosheid,
enz. zijn voldoend© bekend. Wij heb
ben ze achtereenvolgens reeds behan
deld.
Voor onz© beginselen ook hierin be
leden willen wij ook bij deze verkie
zing strijden. Daarom stemmen wij op
6 April a.s. op W. Warnaar. no. 1 van
ÏHst G.
Te verwachten taakuitbreiding.
Schier geen partij in ons vaderland
of zij klaagt over te weinig belangstel
ling voor de verkiezingen voor de Pro
vincial© Staten. Ook ten onzent valt
daarover te klagen.
Nu moeten wij naar twee zijden bil
lijk zijn In de eerste plaats is de be
langstelling grooter dan men zoo alge
meen ziet. Men nam© onze kiezers ge
voelen nog wel het gewicht van de be
teekenis der Staten provinciaal als
kiescollege voor de Eers'e Kamer. Ook
ontgingen hun niet enkel© daden van
de Staten in zuinig beheer, in regeling
van de zorg voor de volksgezondheid,
waarbij het particulier initiatief voor
op stond. Ook en vooral de beteekenis
van Ged. Staten, die uit d© Prov. Sta
ten voortkomen, en aan wie een groo
te controleeren de macht is gegeven,
ontgaat onzen menschen niet. Wij
moeten dat alles erkennen en waar-
el eeren.
Aan de ander© zijd© moeten wij ook
niet overdrijven en ook durven vast
stellen dat inderdaad d© beteekenis
der Prov. Staten minder practische
waarde heeft dan de vertegenwoordi
ging in Tweede Kamer of Gemeente
raad. Maar dan zeggen wij er ook da
delijk bij dat dit slechts de uiterlijk
heden' betreft, In wezen is de beteeke
nis van het Provinciaal bestuur niet
minder.
Er is echter nog iets anders, wat wij
ook wel eens mogen bedenken. Onze
Provinciënvvet is opgesteld door Thor-
becke, wiens sterke geest daarop ©en
eigen stempel heeft gezet. Had Groen
van Prinsterer toen een invloed beze
ten als nu aan zijn volgelingen' is te
beurt gevallen, dan zou deze wet waar
schijnlijk wel wat meer" met het his
torisch gewordene hebben rekening ge
houden. Nu is de gTooté macht di©
onder d© vroeger© Republiek aan de
gewesten was toebedeeld en die voor
1848 was gecentraliseerd, goeddeels
verlegd naar de Staten-Generaal, en
door de decentralisatie naar de ge
meenten.
Meer en meer komt er een streven
op om die gemeenten en haar bestuur
en beheer anders te organiseeren. Daar
naast wordt d© last voor de Centrale
Regeering steeds moeilijker te dragen.
Het ligt daarom voor de hand, dat de
Provincie in de toekomst een grootere
beteekenis zal krijgen in ons decen
traal zelfbestuur en autonomie.
Vermoedelijk hebben wij in de naas
te toekomst daar al een voorproefje
van te verwachten in d© nieuw© we-
genwet. D© wegen krijgen meer en
meer interlooale beteekenis. Een nieu
we Rijkswegendienst scheppen, zal op
moeilijkheden stuiten, in de eerste
plaats van financieelen aard, maar
ook van practischen' aard, omdat die
wegen niet overal dezelfde beteekenis
hebben en dezelfde eischen stellen.
Daarom lijkt het ons alleszins ver
klaarbaar, dat straks de Wegen wet
aan de Provincie de uitvoering van
deze wet zal opdragen.
Op dat voetspoor zullen meer wetten
volgen, met als gevolg een groeiende
beteekenis van het College van Provin
ciale Staten. Het aantal vergaderin
gen zal vermeerderd moeten worden
en een geheele reorganisatie zal het
gevolg zijn.
Daarop mag reeds nu gewezen wor
den.
Ook met het oog daarop is het ons
niet onverschillig wie gekozen worden
Daarom stemmen wij op 6 A Dril Anti-
Revolutionair en kiezen W. War
naar. no. 1 van lijst 6.
STADSNIEUWS.
Gewone advertenties per regel 227» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarieL
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiSn bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dn ge
lijk* geplaatst ad 40 cent
Binnenland.
Be proefifli van den electrischen
irein RotterdamAmsterdam.
Buitenland
De algeineene beschouwingen in de
Commissie van voorbereiding voor de
cntwapeningsconSerentia zijn geslo
ten.
Be toestand te Nanking en te Sjang
hai.
JOSé ITURBI.
Een nog jonge man, on^ekunsteETen
sympathiek in zijn optreden; rustig en
ze'fbewust, zeker van zijn zaak, zonder
een zweem van ijdele zelfgenoegzaam
heid.
Rustig begint hij te spelen, maar on
middellijk treft de fijne aanslag, waar
mee hij de parelende* klankenweeldei
van Rameau uit den vleugel1 weet te
lokken.
Over de techniek van Iturbi spreekt
men niet, die is menschelijkerwijs vol
maakt, tot in de finesses geoerfèction-
neerd. Zijn applicatuur, zijn pedaal-
gebruik, net is alles verrassend: af, zoo
dat men geheel opgaat in de artistieke
waardeering van dit voorname spel'.
Uit een drietal stemmingsstukies v.
Rameau en daarna uit een viertal van
Francois Couperin spreekt de verfijn
de noblesse, de subtiele gratie der
Fransche salonmuziek uit de eerst©
he'ft der 18de eeuw. Het is alles vol
maakte weergave van klassieke vorm
ver! iefdheid, gracieuse klankbekoring,
voorname me'odische phrases, om
sponnen van fijn ornamentiek, soms
droomerig, maar altijd klaar en zonnig.
Iturbi wist op onovertroffen wijze
de sfeer van deze edele muziek te
scheppen.
En dat trof te sterker, toen hij' daar
na de Sonate in Es gr. t. op. '7 van
Beethoven aanving.
Ineens waren we verplaatst in een
andere schoonheidswereld.
Dit werk is uit Beethovens eerste
periode, waarin hij naar derv orm nog
klassicus is. Zijn persoonlijkheid is riog
groeiend. Van onder op worstelt die
persoonlijkheid omhoog: men hoort T
in de bassen, terwijl daar boven nogj
alles twinkelt en jubileert.
Iturbi gaf ons den jongen Beethoven
-direct geheel in het Allegro con brio.
Fortopassages, die uit de diepte op
komen dreunen, schetterende fanfares
met plotseling daarop volgende fijn
verdroomde innigheden.
Schafer zegt in zijn magistraal Beet
hoven-opstel in „De Muziek" (Maart
aflevering)
„Er is een geheimzinnige genegen
heid, een liefde, tusschen den toon-
dichter-schepper en den toondichter-
vertolker, en die liefde zal te sterker
beantwoord worden, naarmate zijzelf
sterk is. Er ontstaat een heerlijke even
wichtigheid, een gevoel van overeen
stemming, dat, als uit een andere we
reld, in ons neerdaalt. Dat heimelijk
gevoel van overeenstemming in alle
schoone dingen, het leeft altijd bij „de
uitverkorenen"."
Tot de uitverkorenen in dien un
behoort Iturbi, die het werk van de'
frooten in zich opgenomen heeft en
et liefdevol weergeeft onder eigen
psychisch-artistieke belichting.
Vandaar ook zijn machtige Beelho
ven-interpretatie. "De jonge Beetho
ven in zijn overmoed en forsche le
venswil.
Het Largiouit deze Sonate mist de
indroeve accenten welke we in zijn,
latere Largo's en Andante's aantreffen'
Het is als bemijmeren van het leven,,
een nadenkelijk betoog vol ernst. Ons
trof de begonnen voordracht, diep
van gedachten en met poëtische belicfi
ttingen.
Een verrassend schoone visie gaf
Iturbi op het Allegro en daarna op
het fijn-geestige Allegretto.
En daarna werden in brillant bra-
vourspel ons twee werken van Liszt
voorgedragen: Ronde de Gnomes en
de Eerste Rhapsodie. Maar dit spel'
was meer dan virtuoos, want het was
tegelijk zeer diep.
Na de pauze werden we vergast
op een modern Spaansch prog|rammar
werken van Turina, De Falla, Albeuin
en Infante.
En hier werden we opnieuw in een
andere schoonheidswereld verplaatst.
Hierin, het Romaansche sentiment ge
drenkt in het schel klëurig, half Oos-
jtersche, het woest-hartstochtelijke en
vleiend melancholische. En bijzonder
trof ons hier een deel uit een Suite van
Albeuir, waarin op onovertr offen wijze
het klokkenspel werd gesymboliseerd.
En eindelijk in El Veto van Infante
weer die phenomenale techniek, 4ie
aan 't wonderbaarlijke grenst.
De zeer matig bezette Gehoorzaal
was geestdriftig gestemd en brach?
'den kunstenaar, die vóór de pauze
reeds een prachtigen krans ontvan
gen had. een warme ovatie, waarna,
als toegifc nog een wals van Éraftmsi
en een polonaise van Chopin ten beste
werden gegeven.
MIJ. VOOR NEB. LETTERKUNDE.
D© Maatschappij voor Ned. Letter
kunde zal op Vrijdag 1 April a.s. des
avonds 8 uur haar gewon© maand e-
lijksche vergadering houden in d©
Nutszaal -aan de Steen?©huur. Spreker
is d© heer Prof. N. .T. Krom, met het
onderwerp: Oude Javaonsche bad
plaatsen.
LETBSCHE HOCGIrEEPiAREN FN
STUDENTEN NAAR RCEMENÏ6.
Zooals bekend, heeft het vorig jaar
een aantal Rcemeensche professoren
en studenten een bezoek gebracht aan
d© Leidsche Universiteit, met het doel
d© intellectueele samenwerking tus
schen d© Nederlandsche om Rocme. n-
sc-h© professoren en studenten 1© be
vorderen, en tevens om te trachten, het
Nederlandsche kapitaal te interessoe-
ren voor de schatten, welke de Rce
meensche bodem nog herbergt, doch
welke, wegens gebrek aan kapitaal in
het land zelf. niet ontgonnen kunnen
worden.
Bij dit bezoek is toen de rector mag
nificus der Leidsche Universiteit, prof.
mr. E. M. Meyers, uitgenoodigd, met
een aantal hoogleeraren èn studenten
in den loop van dit jaar een bezoek t©
brengen aan Roemenie, welke uitnoo-
diging door den rector magnificus is
aangenomen. Zooals reeds gemeld, zou
deze reis eind April aanvangen.
Naar wij thans vernemen is prof.
Meyers op zijn besluit teruggekomen
en zal hij aan de reis naar Roemenië
niet deelnemen.
Ook een der Joodsche studenten, di©
zich voor deelneming aan deze veis
naar Roemenië had opgegeven, heeft
thans bericht gezonden, dat hij zich
terugtrekt.
CHR. METAALBEWEEKERSBOND.
Wij ontvingen het verslag van den
Chr. Metaalbeverkersbond in Neder
land over 1925 en 1926, gedrukt hij de
fa. P. P. Jansen alhier.
Het is een lijvig boekdeel van plm.
250 bladz.. dat een schat vanpropa
gandamateriaal en gegevens bevat.
De uitvoering is royaal: een flink©
letter, goed papier en mooi formaat.
Op den inhoud var dit verslag ko
men wij in onz© rubriek ..Van hef so
cial© leven" nog uitvoeriger teruir.
HERVORMD (GER.) STAATSFARTÏJ.
In d© groote zaal van 1' Union. Steen
straat, zal de H. G. S. Woensdag 30
Maart a.s. te 8 uur een openbare ver
gadering houden, waar al? spreken
zal optreden Ds. L. Boer, Herv. Predi
kant te Amsterdam met het onder-
werp: „Een vluchtend profeet".
CHR. HISTORISCHE UNIE.
De af deeling Leiden van deze Up ie
zal Maandag 4 April a.s. in de Stads
gehoorzaal een openbar© vergadering
houden waar als sprekers zullen optre
den Me.i. C. Frida Kate van Amster
dam, lid der Tweede Kamer, en Ds. I.
Voorsteegh van Katwijk aan Zee.
IJDO's ADRESBOEK.
Maandag a.s. zal de nieuwe uitgave
van IJdo's Adresboek voor Leiden ver
schijnen. Voor verdere bijzonderheden
verwijzen wij naar de in dit nummer
voorkomende advertentie.
Na de verschijning dezer 15de uil
gave, hopen wij wat uitvoeriger op dit
omvangrijke werk terug te komen.
LEESZAAL „REUVENS".
D© leeszaal „Reuvens" houdt op
Woensdag 30 Maart a.s. des naim. 5 urn-
een ledenvergadering in haar gebouw
Breestraat.
DIEFSTAL EN HELING.
In verband met de diefstal van eau
de Cologne die we gisteren meldden, is
thans aan het licht gekomen een dief
stal van ©en paar kisten chocolade ten
nadeel© van zijn patroon door den 18-
jarigen A. de W. dl© geheeld zijn door
L S. Dca» laatste bevindt rich in ver-
