Dtafcniai 17 Maart StadszaaS ie Leiiea Noteer! PROPAGANDA- MEETING Fa P. S. ANES NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN ZATERDAG 5 MAART 1927 DAG-AGENDA. Zondag 6 Maait. Vrije Evang Gem. Middelstegracht 3, 's morg. tien uur en '8 av. half zeven, Samenk. 's Midd. half vier vergadering. Oegstgeest, Maandag 7 Maart, 's av. acht uur, „Irene": De heer T. de Jong van Utrecht voor de Nat. Chr. Geh. Onth. Vereen. Maandag 7 Maart, 's av. 8 uur, Irene, Oegstgeest: Nat. Chr. Geheelonth. Ver een. Spr. de heer T. de Jong. Maandag 7 Maart, 's av. kwart over •cht, Stadsgehoorzaal: 14 Concert v. d. L. Kunstkring „Voor Allen". Dinsdag 8 Maart, 's av. acht uur: Ambachtsschool, Haag weg 4: Alg. Le- denverg. der Amb.school. Dinsdag 8 Maart, 's av. acht uur, Stadsgehoorzaal: Concert door het Utrechtsch Stedf Orkest. Donderdag 10 Maart, 's avonds 8 u. Stadsgehoorzaal: Vocaal Concert door „Sursum Corda". Donderdag 10 Maart, 's av. acht uur, Pieterskerk: Openbare Tijdrede door Ds. G. Wisse, van Utrecht, over: ,,De dagen van Noach en de naderende Wereldbrand". Vrijdag 11 Maart, '3 avonds acht u.. StadsgehoorzaalMengelberg-concert. Donderdag 17 Maart. Stadsgehoor zaal: Prop. Meeting v. d. A.-R. Staten- kieskring. Spr. Oud-minister J. J. C. Dijk en Ds. H. Janssen, beiden van Den Haag. A.s. Zondag" 6 Maart zal de dienst der huisartsen te Leiden worden waar genomen door de doctoren Boonacker, Horst, de Jager, Kist, Poortman en Schreuder. De geneeskundige Zondagsdienst te Oegstgeest zal worden waargenomen door Dr. Timmermans, Tel. 390. De avond-, nacht- en Zondagsdienst 'der apotheken wordt van Maandag 7 tot en met Zondag 13 Maart a.s. waargenomen door de apotneek van den heer P. du Croix, Rapenburg, Tel. 807. Oegstgeest. Apotheek „De^ Vijzel" Kempenaerstraat 4. des nachts cn des Zondags. Wij hebben dit werk no^ nimmer zoo subliem, zoo met absolute over gave aan de bedoelingen van den com ponist hooren vertolken. En tenslotte gaf Schafer ons eer* even schitterende interpretatie van de IWaldsteinsonate, op. &3. Alles bruist en siddert van levensvreugde in her eerste gedeelte van dit overschoona ïwerk. Zeldzaam mooi is de aan/angs- jgedachte, een volheid van weelde, die met zichzelf geen weg weet, alles uit- (dagende levenswil. Dan komt een droo- merig. diepzinnig Adagio; maar dat is toen de ware stemming niet, waarin jde kunstenaar zich lucht vyil geven. Er spelen weldra vroolijke modula ties doorheen en deze voeren naar het iRondo met zijn eenvoudig, maar vroo- lijk juichend lichtthema, dat zich aan het slot verheft tot een hymne van vervoering. Wat zullen we nu van dezen avond1 zeggen Het was in één woord: een Beetho ven-herdenking, die ten voile den groo- ten magiër der tonen waardig was. De stampvolle Foyer van de Stads gehoorzaal was zeer geestdriftig ge stemd en riep den sympathieken kun stenaar herhaaldeujk terug. LEZING PROF. BUYTENDIJK. Gisteravond hield in ue kiem© Stads zaal Prof. Buytendijk een lezing over „het onderwijs in de kennis der leven de natuur". De voorzitter, de heer J. v. Schaik, opent de vergadering, heet allen har telijk welkom en geeft dan het woord aan Prof. Buytendijk. Deze wijst er in 't begin van zijn le zing op, dat de lagere school niet al leen is een opleiding voor het Middel baar onderwijs maar ook een eind onderwijs voor vele menschen. Het is nog niet zoo lang geleden, dat de in deeling der vakken gold als absoluut. Alle onderwijs dat lager stond dan het Universitaire heeft zich naar dat laat ste gericht. Men komt daarvan echter zoo langzamerhand terug. De schei ding der vakken is niet zoo streng vol to houden. De critiek nu op het onder wijs richt zich op de discongruentie van het wezen van de scholen en het wezen van de cultuur. Meermalen is de gedachte geopperd als zou het onderwijs in de kennis der natuur overbodig zijn, omdat de utili teit ervan niet gezien wordt. Men be schouwt de Natuurlijke Historie als luxe, maar wanneer dat zoo is, aldus spr., dan bewijst dat haar groote waar de. De mensch heeft "recht op de cul tuurweelde. Zich dicht voelen bij de werkelijkheid kweekt naturalisme. Dat de rekenkunde b.v. op de scholen nog zulk een groote invloed heeft op de indeeling der vakken bewijst dat het intellectualisme nog heerschende is. De analytische methode heeft ons blind gemaakt voor de physiek. Spr. wijst met een enkel woord op de conse quenties daarvan. Die liggen ook op het terrein van het sociale leven. Een bekend sociöloog heeft eens gesproken van het „Verraad der vreugde" en zulk een verraad bestaat werkelijk. De utilistische wetenschap moet zijn de schaal waarop de cultuurweelde ge dragen wordt Spr. wijst er verder op, dat de rea- liteitszucht een kenmerk is van onzen tijd en daarin heeft de school een bui tengewoon groote taak. Het denken verloopt volgens bepaalde wetten en regels. Die regels zijn niet anders dan de voorwaarden, de spelregels. Het accent valt op het objectieve zich uiten. Vervolgens haalt spr. aan een woord van Goethe die gezegd heeft dat tegen over het pessimisme van den mensch met de erfzonde staat de erfdeugd die hij genoemd heeft de piëteit. Naast de oefening van den geest moet staan de oefening van de piëteit. En daarbij is het onderwijs in de Natuurlijke His torie van groot belang. De lagere school is er toch niet alleen om iemand klaar te maken zoodat*hij voor de maat schappij van waarde is en de natuur lijke historie wekt bij de meest mate rieels werkkring een heimwee naar bet wonderlijk schoone, naar piëteit en naieveteit. Dan komt spr. toe aan de vraag: Hoe moet de natuurlijke historie behan deld worden. Allereerst moet losgela ten worden het strenge programma tisch werken, voorts het öoceeren van biologie. Échter moet wel feitelijke kennis gekweekt worden. De levende natuur is een eenheid van levende in dividuen. Het verband dat in de wer kelijkheid ligt, moet niet verbroken worden. Er is een saamhoorigheid, die voor alles vertoont dit kenmerk, dat er een sfeer aan ten grondslag iigt, waarop zich een groote weelde af tee kent. Verder moet gelet worden op liet ongeraffineerde en op de karakte- riologie van de natuur, wat in de we tenschap meer en meer verloren is ge gaan. Het is wel merkwaardig dat het kind dit dikwijls het beste zie.t Dan wijst spr. met een enkel woori op de techniek van het onderwijs in de natuurlijke historie. Het belang rijkste is: Waarnemen en beschrijven. Spr. werkt dit verder uit en zegt dat bij het onderwijs vooral objecten moe ten gebruikt worden b.v. schooi lieren, aquaria, terraria, enz. Belangrijk voor de techniek is ook het gebruik der zin tuigen. Ook dat werkt spr. vertier uit. Tenslotte zegt hij nog dat niet plant kunde gaan moet voor dierkunde maar juist omgekeerd. Vooral de kleine die-' ren hebben de belangstelling der kin deren, de groote niet zoo erg. Vooral cok moet wakker gehouden worden de natuurlijke vraagstelling. Tenslot te geeft spr. nog eenige practische wen ken. Uit den aard der zaak konden we slechts enkele dingen van deze interes santé lezing aanstippen. We hopen echter ©enigszins een vermoeden ge wekt te hebben bij onze lezers waar het over ging. Na de lezing-werd nog gelegenheid gegeven tot het stellen van vragen waarvan door een tweetal aanwezi gen werd gebruik gemaakt. Hierna sloot de Voorzitter onder dank aan Prof Buitendijk. KIESVERESN. NEDERLAND EN ORANJE. Gisteravond vergaderde in Prediker de Anti-Revolutionaire Kiesvereeniging Nadat de voorzitter de heer G. Knij per met gebed heeft geopend, leest hij voor een gedeelte van.Filip. 2. Daarna wordt gezongen Ps. 133 vs. 1. De notulen van de vorige vergade ring' worden gelezen en goedgekeurd. Aan de orde is de candiaaatstelling voor den gemeenteraad. Op voorstel van het Bestuur wordt goedgevonden dat voor de eerste 5 plaatsen afzonderlijk gestemd zal wor den en dat de volgende 7 plaatsen bij puntensteisel zullen worden aange wezen. Het'Bestuur stelt voor een alge meen advies te geven voor de volgor de. Uit de vergadering gaan echter stemmen op om dit niet te doen, op dat daardoor de vrije keuze niet beïn vloed worde. Met groote meerderheid wordt be sloten, dat geen algemeen gedrukt ad vies bekend gemaakt zal worden, maar dat voor iedere plaats in het kort de candidaten van het Be3tuux en even tueel de candidaten uit de vergadering genoemd zullen worden. i^ama neen stemming plaats waar door in zes stemmingen de uitslag be kend is. Over no. 2 hebben stemming en herstemming plaats. Vervolgen- heelt één stemmiri" plaats over de overige 7 namen. (Zie voor de samenstelling hieronder). Om des tijds wille wordt de behan deling van het gemeentelijk program van actie uitg83teld tot volgende week Vrijdag. Een korte bespreking heeft nog plaats over de propaganda voor de Sta ten-verkiezing, waarna Dr. van Es met dankzegging eindigt. De Candidatenlijst ziet er nu uit als volgt: 1. Dr. J. G. v. Es. 2. F. Eikerbout. 3. B. J. Huurman 4. T. S. Gos 1 inga. 5. D. P arm entier. 6. D. Huinink. 7. Mr. F. H. van der Tas. 8. J. B. H. Grotenhuis. 9. A. B. Mulder. 10. J. van der Steen. 11. J. Karstens. 12. J. P. Muider. MAATSCHAPPIJ DER NEDERL. LETTERKUNDE. Henrik Ibsen en de antieke tragedie In de gisteravond gehouden maan- delijksche vergadering van de Maat schappij der Necierlandsche Letterkun de, hield prof. dr. W. B. Kristensen, hoogleeraar alhier, een voordracht over „Henrik Ibsen en de antieke tra gedie". Spreker ving zijn rede aan met het maken van enkele opmerkingen over de Gricksche tragedie. De zoogenaam RECLAME. 33.50 j| HAARLEMMERSTR. 130-136 9. 9.: ES de oorsprong der tragedie, waarover nog steeds veel geschreven wordt, al dus spr., helpt ons weinig om de tragi sche litteratuur der vijfde eeuw in Griekenland te begrijpen. Deze littera tuur moet op zichzelve, afgescheiden van haren onderstelden oorsprong be schouwd worden. Wat wij onder „idee der tragedie" verstaan blijkt dan het werk der Atheensche dichters niet te hebben bepaald. Daarentegen vali de verwantschap tusschen de tragedie en het epos in het oog. Toch wordt ons „tragische genre",' ook in de Attische litteratuur aange troffen. Agamemnon en Antigone van Sophokles, Herakles en Hippolytos van Euripides zijn voorbeelden van tragediën in onzen zin van het woord. Tusschen deze groep van de antieke tragedie, waarin de heroën-legende een breede plaats inneemt, en de mo derne tragedie is een vergelijking mo gelijk. De geest der oude tragedie leeft bij vele latere dichters voort. Daaronder ook bij Ibsen, deze kunstenaar-asceet, die alles aan zijn roeping als kunste naar ondergeschikt maakte. Dat geeft aan zijn werk een bijzonder persoon lijk karakter; de zware ernst van den dichter deelt zich aan zijn werk mede. Niet de ernst van den moralist ui tuchtmeester. Die is wel soms in zijn eerste werken te vinden, zelden in de latere. Het gaat voor hem om groolere dingen dan ethische normen, om in wendige tegenstellingen en conflicten, die den mensch dieper raken dan wel ke normen ook. Het onderwerp, dat hem vooral aantrekt, is het lot van den niets onizienden kunstenaar en den grooten mensch, die zijn hand naar het eeuwige uitstrekt. Ibsen heeft misschien even diep als de oude mees ters, de glorie en fden vloek van mên- schelijko grootheid gekend en begre pen. Wat hij daarover zegt reikt ver; zijn gemeente zou men bijna univer seel kunnen noemen, maar de menig te zal er ooit toe belmoren. Zijn K m-t is evenals die van de oude tragische dichters, een bij uitstek aristocrati- tisehe kunst. Als treffende illustraties van de tra gedie bij Ibsen zijn te noemen 'n Volks vijand, die toch vooral als de aanhef van de tragedie beschouwd moet wor den; Rosmersholm, Bouwmeester Sol ness en Wanneer wij dooden ontwa ken. In alle vinden wij het motief te rug, aldus spr., dat ook bij anderen van groote beteekenis was; onder het najagen van de hoogste doeleinden, buiten alle eindigheden liggend, werkt de mensch zijp eigen bestaan tegen. Een vloek, aldUc besloot spr. zijn voor dracht, rust op alle ménschelijke groot heid. DE INBRAAK IN DE MARI8NFOEL- STRAAT. In verband met bovengenoemde in braak zijn door de politie aangehou den J. S., 28 jaar en B. B., 29 jaar, bei den te Haarlem. Dezen bevonden zich gisteravond met verdachte middelen en op verdachte manier in een zijstraat aan de Rijnsburgerweg. In hoeverre ze in verband kunnen staan met ge noemde inbraak is de politic nog niet bekend. AANWINSTEN VOOR DE LAKENHAL Het stedelijk museum „De Laken hal" heeft van de familie Verster twee belangrijke geschenken ontvangen. Mevr. M. Bosch Reitz schonk een por tret van» den vader' van den kunste naar, wijlen den heer F. A. Verster van Wulvenhorst, door zijn zoon in 1902 geschilderd. De toen nog krachti ge, levenslustige grijsaard, toen 76 jaar oud, is prachtig getroffen en het portret is met buitengewone fijnheid geschilderd. Het was ingezonden op de eerste tentoonstelling in den Rotter daanschen Kunstkring. Tevens schonk mevr. Verster een ta fel met verschillende voorwerpen, die door Verster bij voorkeur op zijn stil levens vereeuwigd werden. De heer A. Kamerlingh Onnes te Warmond voegde hierbij nog een be langrijk portret van mevr. J. Verster, geb. Kamerlingh Onnes, op doek 41 bij 43 c.M. Deze zeer gewaardeerde aanwinsten zullen worden geëxposeerd op do a.s- eere-tentoonstelling van werken van Floris Verster in de Lakenhal. LEIDSCHE CHR. BESTURENBOND. Maandag 14 Maart a.s., des avonds 8 uur, zal in het gebouw „Patrimo nium" ©en' cursusvergadering gehou den worden, waar* als spreker zal op treden de heer H. Amelink, secretaris van het C.N.V. over: „De beteekenis der internationale arbeidersb©weging". PROPAGANDA-AVOND N. C .G. V. In aansluiting oP het bericht van gisteravond, melden we nog, dat de uitzending van dezen propaganda- avond oi> Woensdag 16 Maart a.s. zal aanvangen te 8.10 uur. Mr. Bijleveld spreekt over: „Hol lands glorie". Joh. de Vries zal „een kijkje in de practijk" geven. C. A. de Bruijn heeft als onderwerp: „Ons Bondsideaal". BOOMMARKT EN HOUTMARKT. Gisteravond kwamen beide groepen van tuinders wederom bijeen in café 1' Union om det gehouden bespreking over ééne veiling-vereen, voort te zet ten. Aan de orde was behandeling con1- cept-statuten der Coöp. Groenten- en Fruitveiling voor Leiden en Omstre ken, onder leiding van den heer Ba- rendse. Tot en met artikel XIII was het ver loop gunstig, maar toen Het volgende hield in, dat jaarlijks K pet. van den veilingomzet zou wor den afgestaan voor schuld aan de Leidsche Tuinders-Patroonsvereen. en Groenten-zouterij. Als tegenprestatie zou de Coöp. Boerenleenbank het fail lissement opheffen, de onkosten voor hare rekening nemen en de betwist bare f 18.000 vrijgeven. Dit werd het struikelblok! Een betrekkelijk klein gedeelte der aanwezigen meende, dat deze aangele genheid af was; de vereen, was fail liet en' men was er dus af. Het grootste deel wenschte wel deze schuld t© aanvaarden, als een mo- reeJe verplichting anderzijds als een basis tot eenheid. Beide partijen heb ben elkaar echter niet kunnen over tuigen. De minderheid wenschte niet te stemmen over dit artikel, en maak te beleerd, dat ze zich toch niet bij de meerderheid zouden neerleggen, nu niet en nimmer! Zoo kon dan de lieer Barendse, na geconcludeerd te hebben dat Leiden helaas nog niet rijp was voor ééne veiling, de vergadering sluiten. LEIDSCHE BROODFABRIEK. In de gisteravond gehouden verga dering van aandeelhouders der Leid sche Broodfabriek zijn de balans en de winst- en verliesrekening goed gekeurd en is het dividend over het afgeloopen boekjaar bepaald op 5 (v. j. 15) pfocent. Mr. H. R. Goudsmit werd als com missaris herkozen. De Ver stertentoonstel ling zal 2 April worden geopend. Vanmorgen is een begin van brand ontstaan in een vuilnisschuit, liggende in het Gajgewater. Het brandje was spoedig rnét eigen midde len gehluscht en de motorspuit be hoefde geen dienst te doen. Gisteren is door P. v. d. W. op de markt een varken vermist. Degenen die inlichtingen kunnen geven daar over, worden verzocht zich tot de po litie te wenden. naar de in de sop vroegtijdig een Programma, (tevens Bewijs van Toegang). BINNENLAND. PROP AG AN DA VERG ADERING TE ROTTERDAM. Vanwege het Prov. Comité van Anti- Rev. Kies vereen, wordt een propagan- davergadering belegd te Rotterdam. Het vond den leider onzer partij, dee heer H. Colijn bereid om daar te spro ken. En naast hom Dr. J. Severijn, Ned. Herv. Prod, te Dordrecht. „Uit één Wortel" is de zinrijke titel van diens rede. Deze vergadering zal worden gehou den te Rotterdam, op Dinsdag 8 Mrt. an., des namiddags te half twee in 't gebouw „De Eendracht" Goudsohe weg 132. (Van de stations te berei ken met lijn 4; wie op Fijenoord aan komt kan lijn 6 nemen). Deze vergadering moet slagen! Elke van onze 200 kiesvereenigingen kan daartoe medewerken £ij zorgen vertegenwoordigd te zijn in> zoo groot mogelijken getale. Dat kan, want deze vergadering is toegankelijk voor alle lecLdn der kiesvereenigingen. Trein, tram, boot en antobus moeteini hon derden van onze trouwe anti-revolu tionaire mannen en vrouwen uit alle deelen der provincie dien dag naar Rotterdam brengen. RECLAME. Goedkoope Brandstof Grove Parel-Anthraciet f 2.- per H.L, franco thuis OudeHeerengracht 19,Tel. 587 iHet Provinciaal Comité meent, dat bij getrouwe opkomst een vruchtdra gend© vergadering zal worden verkre gen. Allen dus naar Rotterdam! Trouw aan het vaandel scharen we ons 8 Maart rondom de oude banier, die op dien dag door onzen leider zal worden vooruit gedragen. Er staat veel op het spel en de te genstander zit ons dicht op de hielen. Wij moeten ons inspannen. Wij moe ten bezieling wekken. Toont u bereid tot den strijd en tot den arbeid, opdat straks, na kloeke actie en eendrachtige inspanning, on der Gods zegen, in Zuid-Holland het rechtsche bewind moge blijven besten digd, dat nu reeds meer dan 2ó jaren tot eere van onze antirevolutionaire beginselen en tot zegen voor ons ge west is werkzaam geweest. ONDERSCHEIDING. Aani den hooggeboren heer Pange- ran Hario Hadiwidjojo te Soerakarta is bij Kon. Besluit van 17 Februari j.i. No. 10 d© zilveren eerepenning voor verdiensten jegens openbare verzame lingen' van geschiedenis en kunst toe gekend. WERKLOOZEN NAAR DRENTHE. Ook gistermiddag is de conferentie van den Rotterdamschen wethouder Nivard met vertegenwoordigers van de plaatselijke vakcentrales over de uitzending van werkloozen naar Dren the door de ziekte van den wethouder niet doorgegaan. Tot nu toe zijn ten stadhuize te Rot terdam een honderdtal aanmeldingen van werkloozen, onder wie vele ge huwden, ingekomen, die uitgezonden willen worden. De voorwaarden voor uitzending zijn, zooals wethouder Vos in den Am- sterdamschen raad heeft uiteenge zet: Een uitkëering van flö, waar op de gemeente 100 procent bijslag geeft. Daarbij komt een bedrag voor reiskosten voor een bezoek aan het ge zin één maal per 14 dagen, wat neer komt op f4.50 per week. Voor onge veer f7 per week kan de in Drenthe te werk gestelde onderdak komen. Neemt met wat hij zelf noodig heeft van het totale loon af, dan blijft er voor bet gezin ruim f20 over, een be drag dat niet onbelangrijk boven de steunuitkeeringen uitgaat. REL BEGRAFENIS-ONDERNEMING AUTO-TRANSPORTEN IV. VBH IHGEH SCHEN 11U Telefoon 973 Staalwijkslraat 2 Leiden. UIT DE OMGEVING. VOORSCHOTEN De heer L. H. van Wissen. R1KL wethouder dezer gemeente, stelt zich! voor de a.s. gemeenteraadsverkiezin gen niet meer beschikbaar. De heer van Wissen is het oudst<3 raadslid en werd vele jaren geleden] wethouder in de plaats van wijlen deiï heer J. Hooimans. Alhier is opgericht een afdeelingl van de Staak. Geref. Partij, onder den naam van: „Tot de wet en tot de getuigenis". Tot bestuursleden zijn gekozen de heeren C. Meijer, voorzitter; C. Binsf secretaris; H. Oudshoorn, 2de secr., J de Bruin, penningmeester en J.. Veil kerk, alg. adjunct. NOORDWIJK AAN ZEE. Predikbeurten Geref. Kerk v.m. 10 en n.m. 5 uur Ds. Oltrop van IJmuiden De Chr. Meisjesvereeaiging „Tabi tha", hield gisteravond in de consistorie der Herv. Kerk haar ie jaarvergadering NOORDWIJK. Bjj de gemeentelijke arbeidsbemid deling waren diezen week 93 personen in geschreven ,tw. 3 losse arbeiders, 47 landarbeiders, 35 visschers, 1 Timmer man, 1 stucadoor, 1 houtbewerker, 3 opperlieden^ 1 smid en1 persoon bene den de 18 jaar. SASSENHEIM. IHeidenmorgen liet een jongen/ zich door de train een eind meesleeDenl Toen hij op een gegeven oogenblik los liet, kwam hij onder een Broakway- autobus tereent. Met een gebroken been en eenigel ontvellingen ■wend hij de St. Bernardus- stichting Binnen gedragen, waar zusten Kuiper de eerste hulp verleende. Zijn toestand is niet ernstig. Wanneer zal deze slechte gewoonte eens worden afgeleerd. RIJNSBURG Derde uitvoering Chr. Gymnastiek- vereexu »D> W. S." Gisteravond hield bovengenoemde ver eeniging haar derde uitvoering met wel willende medewerking het Harmonie

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 2