CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Git nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nienws in dit Nummer.
7d* JAARGANG
VRIJDAG 4 MAART 1927
NUMMER 20W
IDSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
BUREAU: Hooigracht 35 TeL 1278, Postgiro 58936
Tuiden Postbox 20
ADVERTENTIE-PRUS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Pei kwartaal i 2.50
Per week .......i 0.19
Franco per post per kwartaal 2.90
Gewone advertentfSn per regel 2#/» eeat
Ingezonden Mededeelingen, dobbel Urlet
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advert entiën bij vooruitbetaling
van tan hoogste 30 woorden, woeden dage
lijks geplaatst ad 40 cent
V Een zielsbehoefte.
Woensdag heeft in de Tweede Ka
mer hij de behandeling van het Ont
wapeningsvoorstel de heer Albarda
wel ontkend dat de S.D.AJP. met
dit voorstel alleen kiezersjacht beoog
de, maar toch ook erkend, dat de
propaganda voor de S.D.A.P. een ziels-
behoefte is.
Wanneer wij dat ontleden dan staat
het er zoo mee, dat de S.D.A.P. een
zielloos lichaam wordt zonder die
propaganda of, indien dat al niet het
geval is, dan toch minstens zoo dat de
propaganda is te beschouwen als de
teedere zorg van een moeder voor
haar kind.
Zoo is het. 't Is al zoo vaak gezegd,
en telkens herhaald, het Socialisme
werkt met leuzen die het zelf onver-
wezenlijkbaar acht. Men poogt het
zich zelf en anderen wijs te maken,
dat de innerlijke kracht van de arbei
dersbeweging in staat zal zijn om een
oorlog buiten de landsgrenzen te hou
den. Men weigert eenvoudig zich zeil
in herinnering te brengen hoe voor
den oorlog het internationaal socia
lisme een oorlog moest voorkomen.
De oorlog heeft intusschen dat ideaal
den bodem ingeslagen. Het internatio
naal socialisme bestaat zelfs niet meer
Toch houdt men de leuze vol. De
zorg voor het behoud der leuzen is
een zielsbehoefte.
Men vraagt zich af waarom telkens
weer de ontwapeningsleuze wordt aan
geheven.
Het is heel duidelijk, dat ontwape
ning een leuze is die pakt. Er is schier
geen Nederlander die met lust zijn mi
litaire plichten vervuld. Worden som
mige belastingen met tegenzin be
taald, deze tegenzin haalt niet bij dien
tegen den militieplicht.
Daar maakt de S.D.A.P. handig ge
bruik van. Dit ontwapeningsontwerp
is reeds heel lang geleden ingediend.
Men heeft de behandeling daarvan
eenvoudig vertraagd en komt nu juist
voor de Statenverkiezingen daar in
eens mee voor den dag.
Tegenover de ontkenning van de be
doeling, kiezers te vangen, staan de
feiten.
Maar ook staat de bekentenis, dat
de propaganda een zielsbehoefte voor
de S.D.A.P. is, als een waarschuwend
voorbeeld. Een enkele maal zijn de so-
ciaal-democvaten wel eens loslippig.
Houdt ze dan aan hun woorden
Maar ook laat U waarschuwen. Het
is niets dan propaganda.
STADSNIEUWS.
ZENDINGSSAMENKOMST.
In een samenkomst, belegd door de
Hulpvereeniging van den Gereï. Zon-
dingsbond, trad gisteravond Dr. J. D.
de Lind van Wijngaarden, Ned. Herv
pred. te De Bildt, op met een rede ge
titeld: „Het licht der heidenen".
Nadat gezongen was Ps. 68 10 en
gelezen Jesaja 53110, ging spreker
voor in gebed, waarna nog gezongen
werd Ps. 72 6 en 10.
Spr.'s tekst was Jesaja 53 10: „Doch
het behaagde den Heere hem te ver
brijzelen. Hij heeft hem krank gé-
maakt. Als zijn ziel zich tot een
schuldoffer gesteld zal hebben, zal bij
zaad zien. Hij zal de dagen verlengen
en het welbehagen des Heeren zal door
zijn hand gelukkiglijk voortgaan".
Spr. volgde dezen tekst op den voet
en gaf een uitvoerige verklaring van
elk zijner deelen, er op wijzende hoe
dit alles in Jezus, die zich aan het
kruishout offerde voor de zonde der
wereld, vervuld is. Dit. kruis van
Christus is voor Paultis het middel
punt zijner prediking aan de heiden
wereld; het kruis is ook voor ons de
kracht in alle omstandigheden des le
vens, het helpt ons ons kruis te dra
gen.
Spr. liet als tusschenzang zingen
Ps. 86 5 en wees er daarna op hoe
het slot van dezen tekst een rijke be
lofte bevat voor de heidenwereld. De
vromen des Ouden Verbonds zijn de
eerstelingen, doch wat zijn dezen ver
geleken met al de millioenen heide
nen. De toegebrachte heidenen zijn het
„zaad" waarvan hier sprake is, en
wijzelf zijn er het levend bewijs van
dat dit woord waar is. Zonder de. pre
diking van den gekruisten Christus
zouden wij nog verkeeren in den stik-
donkeren nacht van het heidendom.
En daar zijn nog millioenen heidenen
pan wie nog het Evangelie gepredikt
moet worden.
Hij zal de dagen verlengen, d.w.z.:
lui zal koning zijn, hij de Vredevorst
en Zijns rijks zal geen einde zijn.
Het welbehagen des Heeren zal door
Zijn hand gelukkiglijk voortgaan. Tot
in alle eeuwigheid zal Christus het
welbehagen der liefde en des vredes
doen voortgaan, want God heeft geen
lust in den dood des zondaars maai'
daarin dat hij leve.
Zoo is de gekruiste Christus het
licht der heidenen en het is de roeping
der Zending hun met dezen eenigen
weg ter zaligheid bekend te maken.
Nadat spr. was voorgegaan in dank
gebed en in 't bijzonder de Zending in
midden-Celebes in den gebede had op
gedragen, werd nog gezongen Ps. 72
11, waarna bij den uitgang een collec
te voor de Zending plaats had.
WETENSCHAPPELKE VOORDRACH
TEN OVER HET KATHOLICISME.
Gisteravond hield Prof. Veirhaar
(Warmond) in een der Universiteits
gebouwen te Leiden (Kloksteeg 23) zijn
zevende academievoordracht over het
Liturgisch gebed der H. Mis.
Men zendt ons daarvan het volgen
de verslag:
In de inleiding zette spr. een paar
misverstanden recht. Vooreerst leert
de Katholieke Kerk niet, dat Christus
algenoegzaam Kruisoffer objectief aan
gevuld wordt door het H. Misoffer,
maar alleen dat de oneindige voldoe
ningen van Chr.. Kruisoffer do©r de H.
Mis op ons kunnen worden toegepast.
Vervolgens leeren de Katholieken niet,
dat Christus den hemel verlaat, maar
alleen, dat Christus, ofschoon Hij li
chamelijk tegenwoordig blijft in den
hemel, bovendien op wondervolle wij
ze tegenwoordig komt in de H. Mis of
hernieuwing van het H. Avondmaal.
Ten slotte weerlegde spreker de objec
tie, als zou de deelname aan het H.
Misoffer af har kei ijk zijn van geld.
In het eerste deel werd een korte
verklaring gegeven van de terminolo
gie, van de beteekenis van ceremo
niën in het algemeen, en van den uit
bouw der Misliturgie. V
In het tweede deel werd de betee
kenis van de Misliturgie in den breed^
ontvouwd. Eerst van de liturgische
gewaden, kleuren en verdere benoo-
digdheden. Vervolgens van het eigen
lijke liturgisch gebed der H. Mis
Spr. liet uitvoerig zien, hoe de ge
loovigen in de voorbereidingsgebeden
opgewekt worden tot schuldbesef, be
rouw en geloof.
In het eigenlijke Misoffer spreekt uit
de gebeden vooral de goddelijke Lief
de, die zich aanbiedt aan den Hemel
vader (Offerande), die zich slachtoffert
voor ons (Consecratie) en die zich zelf
geeft als spijs onzer zielen (Commu
nie).
Spr. las verschil lende der schoonste
gebeden voor. om te doen hooren, hoe
deze gebeden uitermaie geschikt zijn
om het innigst contact tusschen de
ziel en God tot stand te brengen, zoo
dat het liturgisch gebed der H. Mis
van aangrijpende beteekenis ls voor
het religieuse ziele leven der christe
nen, gelijk ook door vele met-katho
lieken openlijk erkend wordt.
Op Donderdag 17 Maart houdt spr.
zijn laatste voordracht over de „Ge
meenschap der Heiligen". Waarschijn
lijk wordt daarna een vervolgcursus
georganiseerd, waarvoor men zich ech
ter schriftelijk moet opgeven bij het
Comité of bij prof. Verhaar (vóór 1
April).
CHR. MIDDENSTANDSVEREEN.
Gisteravond hield de Chr. Midden-
standsvereeniging in het Nut haar jaar
vergadering, welke een feestelijk ka
rakter had.
Nadat de voorzitter een openings
woord had gesproken, gaven de secre
taris en penningmeester hun jaarver
slag.
De heer L. Attema, directeur van
het Chr. Middenstandsbureau te Hil
versum, hield een rede over: „Na ze
ven jaar". Deze werd met groote aan
dacht aangehoord.
De verdere avond werd doorgebracht
onder het genot van versnaperingen
in een zeer aangename stemming, tot
welke stemming veel werd bijgedra
gen door den solozang van Mevr. van
Katwijk, op de piano begeleid door
Mevr. Dregmans. De zangeres stemde
haar hoorders zeer dankbaar.
Ook Mej. Boekkooi deed van haar
muzikale gaven genieten en speelde
op de piano eenige stukken. Het viel
op, hoeveel schoons nog uit een oude
piano te halen is.
Voorts reciteerde de heer G. Veer
man enkele mooie stukjes.
De vereeniging had een goede jaar
vergadering.
NED. CHR. GRAF. BOND.
Gisteravond hield in „Prediker de
Afd. Leiden van den Ned. Chr. Graf.
Bond een vergadering, waar als spre
ker optrad de heer v. Hoek, die als
onderwerp gekozen had: „De vervaar
diging van cliché's".
De opkomst was niet groot en een
beetje meer belangstelling zou wel ge-
wenscht zijn. Dergelijke vak-technische
lezingen zijn wel de moeite waard en
geven een mooien kijk op verschil
lende dingen, die met het vak In ver
band staan.
De heer v. Hoek hield een interes
sante causerie over het aangegeven
onderwerp. Spr. noemde 3 systemen:
de vlakdruk, diepdruk en hoogdruk.
Het laatste vooral werkte hij breed
voerig uit, n.l. het vervaardigen van
lijncliché's en autotypieën.
't Was een leerzame avond en de
lezing tverd met aandacht gevolgd.
12 H -JARIG JUBILEUM.
Gisteren herdacht de chef ter druk
kerij van „De Leidsche Courant", de
heer H. Müller, den dag waarop hij
voor 12^ jaar aan deze zaak verbon
den werd.
De jubilaris werd gistermorgen ter
zetterij, die eenigszins versieid wai.
hartelijk ontvangen door den heer W
A. Wouterlood, namens den raad van
gedelegeerde commissarisseri, den di
recteur, de leden van redactie, admi
nistratie, zetterij- en drukkerijperso-
neel.
De heer Wouterlood sprak den heer
Müller in waard eer 0n de woorden toe
en las hierna een schrijven voor van
den president-commissaris, den heer
C. J. L. v. d. Meer uit Noordwijk, die
door omstandigheden verhinderd was
tegenwoordig te zijn. In dit schrijven
bracht de heer v. d. Meer den jubilaris
dank voor hetgeen hij in de afgeloo-
pen jaren voor g-3 zaak heeft gedaan
en uitte hij den wensch, dat hij nog
lange jaren zijn functie moge blijven
waarnemen.
De heer Wouterlood overhandigde
vervolgens den heer Müller een enve
loppe met inhoud, waarna de direc
teur, de heer B. Lans, in eenige wel
gekozen woorden de verdiensten van
den jubilaris in het licht stelde.
Als blijk van waardeering en sym
pathie bood spr. hein hier namens het
geheele personeel een fraaien rook-
stoel aan.
De heer Müller dankte ten slotte
voor de waardeerende woorden tot
hem gericht en prees bovenal ie aan
gename verstandhouding, die er be
staat met den directeur en degenen,
met wie hij steeds in nauw contact
stond. Na dank te hebben gebracht
voor de stoffelijke blijken van sympa
thie gaf hij de verzekering, zijn beste
krachten aan de belangen der Leid
sche Courant te zullen blijven wijden.
Ook wij die in de jaren dat. we nog
geen eigen drukkerij hadden, maar
ons blad bij de „L. Crt." gedrukt werd,
steeds op de meest aangename en
sympathieke wijze met den heer Mül
ler hebben samengewerkt, willen hier
van onze waardeering voor den jubila
ris getuigen en den wensch uitspre
ken, dat op dit jubileum nog ve'e an
dere mogen volgen
GEPRIKKELDE ZENUWEN.
De heer Grotenhuis schrijft ons:
In „Ons Schild" van 17 Februari
schreven wij over: „De socialisten en
onze politiek sociale wenschen." Wij
lieten een exemplaar van dat blad zen
den aan den verslaggever van het
Haagsche Volk te Leiden, opdat hij
van het geen wij schreven kon kennis
nemen.
Niet minder dan een kleine veertien
dagen heeft de man moeten broeden
op een stukje wat bedoeld zal zijn te
gear hetgeen wij schreven. Dat Is na
tuurlijk veel te lang voor een dagblad
correspondent. Maar het stukje ls er
dan ook naar. Maakte hij in zijn vo
rige stukje reeds enkele bokken, 't is
er nu niet beter op geworden. De man
schijnt erg geprikkeld, allerminst In
een goede stemming om iemand, even
eens uit de arbeidersklasse, van ant
woord te dienen.
In de „Nieuwe Leidsche" van gister
avond werd het. door den correspon
dent geschreven stukje reeds opgeno
men, zoodat wij meen en voor wat de
inhoud betreft, daarnaar te mogen
verwijzen.
De eerste bok waarop wij de aan
dacht willen vestigen is dat er sprake
is van wenschen die wij niet aan
onze vijanden zanden. De man maakt
er van: Wij dachten juist als je eischen
gaat stellen, je dat in de eerste plaats
doet aan je tegenstanders en niet aan
je medestanders.
Die gevolgtrekking is er weer zóó
glad naast, dat je om de ..gave" om
conclusies te trekken hartelijk kunt la
chen. Wij meenden steeds dat er eon
belangrijk verschil is tusschen eischen
en wenschen. Maar dat is den corres
pondent van Het Volk schijnbaar ge
heel ontgaan. Och ja. dan kan Je ge
beuren als je geprikkeld bent. Dan zie
je wel meer dingen onderstboven.
■Zijn „kunde" in het maken van ge
volgtrekkingen springt nog meer in 't
oog als hij even later, nota bene in de
zelfde alinea gaat erkennen: „Aan Je
vrienden stel je geen eischen', dat doe
je alleen aan je tegenstanders". Hier
ls hij dan weer op den rechten weg,
juist zóó dachten wij er ook over.
Waarom maakt de man damt zoo'n ka
baal?
Bovendien, wij willen den corr. van
het socialistisch dagblad er ook op wij
zen, dat zelfs de „moderne' vakbewe
ging geen eischen heeft te stellen aan
hun politieke organisatie. Is hij al
vergeten hoe ze Stenhuis onder de ta
fel gewerkt hebben toen hij wat al te
bout tegen de S.D.A.P. optrad?
Moeten wij er hem aan herinneren,
dat meermalen de „moderne" vakbe
weging niet te spreken was over het
„peuterwerk" van hun verwante poli
tieke richting?
Wij willen daarmee maar zeggen,
dat het niet alleen bij ons voorkomt
dat de menschen van de vakbeweging
niet geheel tevreden zijn met hetgeen
op politiek gebied plaats heeft. Wij
zouden anders zeggen dat zijn stukje
er heel sterk voor spreekt, dat hij zulke
belangrijke conflicten tusschen socia
listische vakbeweging en socialistische
politieke partij spoedig vergeten is.
Mogelijk vindt hij het niet aardig dat
wij hem daaraan even herinneren,
maar 't bleek heusch noodig.
Van initiatief gesproken. Wij moeten
eerlijk bekennen, dat wij meermalen
kennis namen van de enorme produc
tie capaciteit van de socialistische
raadsleden ten opzichte vam initia
tiefvoorstellen". Vrijwel altijd echter
getuigden deze „initiatiefvoorstellen"
niet van gezond verstand, maar deden
sterk denken' aan jacht op kiezersgunst
en ledenhonger.
Van zulke „initiatiefvoorstellen"
moeten wij niet veel hebben, deze ver
liezen voor ons ook de waarde.
PROF. DR. D. C. HESSELING.
Prof. Dr. D. C. Hesseling, buitenge
woon hoogleeraar in het Nieuw-
Grieksoh aan de Universiteit alhier,
herdenkt Zondag 6 Maart den dag,
waarop hij 20 jaar geleden het hoog
let- aarsambt aan deze universiteit
aanvaardde.
HET ACADEMISCH ZIEKENHUIS.
Gistermiddag heeft ook de minister
van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, mr. Waszink, vergezeld van
den secretaris-generaal, mr. Feith, de
kliniek voor kindergeneeskunde van
het nieuwe academisch ziekenhuis be
zocht.
DE LEIDSCHE WINKELSTAND.
Tusschen de vele groote en kleine
winkels van de Haarlemmerstraat,
maakt het „Blauwe Huis" van de fir
ma M. de Vries zeker geen ongunsti-
gen indruk. Deze zaak in manufactu
ren en aanverwante artikelen dateert
reeds van 1878 en is dus wel wat men
noemt „gevestigd". Den laatsten jtijd
deed zich de behoeft© gevoelen om uit
te breiden. De zaak zat letterlijk op
gepropt en men beschikte niet over
voldoende ruimte om de klanten te
bedienen. Dat is thans opgeheven door
dat een woonkamer bij den winkel is
bijgetrokken, waardoor èn meerdere
ruimte èn meer licht verkregen werd,
zoodat dit een belangrijke verbetering
genoemd kan worden.
Het werk werd uitgevoerd door den
aannemer W. H. Haak Jr. van de
Maresingel alhier, en het schilderwerk
werd verzorgd door den heer Harte-
veld, v. d. Werffstraat, die beiden zeer
tot genoegen van de firma het hun
opgedragen werk volvoerden.
We wenschen de firma zeer veel
succes met deze verbetering.
DE UITBREIDING VAN HET
DIACONESSENHUIS.
In aansluiting aan ons bericht be
treffende den nieuwbouw van het
Diaconessenhuis die dezer dagen is
gereed gekomen kunnen we nog mee-
deelen, dat deze uitbreiding geschied
de onder leiding van den architect
de hr. W. Fontein, terwijl aannemer
was de heer B. J. Huurman.
HET NIEUWE POLITIEBUREAU.
Het nieuwe politiebureau in oa Zoi
neveldstraat is thans zoover gevob^e/d
dat het vermoedelijk in den loop
Mei in gebruik zal kunnen wordeyf g<
nomen.
HET GASVERSTIKKINGSGI^AL
AAN DE HOOIGRACH!
Nadat gisteren de Wed. N.^t)uk, die
door gas bewusteloos was geraakt,
naar het St. Elizabeth-gasthuis wa9
overgebracht, heeft men den geheelen
middag en den geheelen nacht gepro
beerd de levensgeesten weer op te
wekken, wat hedenmorgen met goed
succes bekroond werd, zoodat er thans
weer eenige hoop bestaat haar in het
"even te behouden.
Gisteren heeft in de Haarlemmer
straat de autorijder G. W. J. den wiel
rijder J. P. aangereden. De fiet9 van
P. werd nagenoeg geheel vernield.
Waarschijnlijk door opensluiting
is gister entoegang verkregen tot het
huis van den heer F. J. de J, aan de
Binnenland.
Prof. van den Berg, Oud-Burg. van
Delft overleden.
Buitenland
Lagerhuisdebat over de Briisch-
Russische betrekkingen.
Stalin ziet geen oorlogsgevaar voor
Rusland.
Paul Boncour brengt in de Fransche
Kamer rapport uit over het wetsont
werp tot algemeene organisatie des
volks in oorlogstijd.
Mariën Poelstraat. Verschillende kas
ten zijn geopend en ontvreemd is een
bedrag van 88 aan geld en eenige sie
raden. De politie stelt een onderzoek
BINNENLAND.
ONTVANGSTAVOND TEN HOVE.
Gisteravond werd ten Hove de aan
gekondigde tweede receptie gehouden,
op welke iu hoofdzaak genoodigd wa
ren gelijke groepen \an autoriteiten
enz,, naar alphabetische rangschik
king van iedere groep, als op de eerste
Soiree, welke Vrijdagavond 25 Febr.
plaats had.
Ook thans bewogen zich een 450-tal
dames en heeren in de zalen Van het
Koninklijk Paleis.
H. M. de Koning-Moeder was ook op
dezen tweeden ontvangstavond tegen
woordig.
De Koninklijke Militaire Ivapol voer
de, onder leiding van len luitenant
Boer, verschillende muzieknummers
uit.
De in eenige zalen aangerichte buf
fetten waren met tulpen en narcissen
versierd.
INTERN. EGOMOM. CONFERENTIE.
In de Nederlandsche delegatie ter
intern, economische conferentie, wel
ke op 4 Mei a.s. te Genève zal hijeen-
komen is niet, zooals gemeld, tot des
kundige voor koloniale zaken benoemd
de heer H. J. van Blink, doch ir. E. de
Kruiff, oud-lid van de afdeeüng Han
del van het departement van Land
bouw, Handel en Nijverheid in Ned -
Indië.
HET EERSTE KAMERLID DE
MURALT.
Het lid van de Eerste Kamer, ir. De
Muralt is ongesteld. Naar de „Zutph.
Crt." meldt, hoopt zijn geneesheer, dat
de heer De Muralt 9 Maart a.s. wel
zoover zal zijn hersteld, dat hij de
Eerste Kamervergaderingen zal kun
nen bijwonen, waarin het Belgisch ver
drag wordt behandeld en waarbij de
beer De Muralt reeds als spreker is in
geschreven.
DE TOL AAN DE HOORNBRUG TE
DELFT.
De Bond van Bedrijfsautohouders in
Nederland heeft per adres aan het ge
meentebestuur van Delft verzocht,
maatregelen te willen nemen opdat
bij den tol aan de Hoornbrug steeds 2
menschen aanwezig zijn voor het in
nen der tolgelden, aangezien vertra
ging in het verkeer in den laatster»
tijd veelvuldig voorkomt.
HET ZEVENDE LEERJAAR EN DE
ZEVENJARIGE LEERVERPLICHTING
Op een vraag van het lid van de
Tweede Kamer, den heer Suring be
treffende het tijdstip, waarop wets
voorstellen tot wederinvoering- van
het verplichte zevende leerjaar en van
de zevenjarige leerverplichting kun
nen worden verwacht, heeft de Mi
nister van Financiën, voorzitter van
den raad van ministers geantwoord:
Het ontwerp tot wederinvoering
van het verplichte zevende leerjaar
werd reeds in de memorie van ant
woord aan de Tweede Kamer betref
fende de Staatsbegrooting (.aigemeene
beschouwingen) aangekondigd. Het
Eteeft op het oogenhlik het departement
vamsOnderwijs, Kunsten en Weten
schappen verlaten.
Omtrent den zevenjarigen leerplicht
kan nog geen mededeeling over het
tijdstip van wederinvoering gedaan
worden.
Inzake de draagwijdte van het ac
cres der middelen worde verwezen
naar de dezer dagen verschijnende me
morie van antwoord aan de Eerste
Kamer betreffende de Staatsbegroo
ting.
PROPAGANDA PER RADIO.
Naar men ons meldt zal op 16 Maart
a.s. de Christ. Radio Vereen, voor het
Ned. Christ. Gymnastiek Verbond, van
uit Hilversum een propagandaavond
uitzenden.
'Als spreken zullen optreden onze
