Dit nummer bestaat uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
7d» JAARGANG
DONDERDAG 3 MAART 1927
NUMMER 2059
UWE LEIDSCEE CODRANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en bulten Lelden
waai agenten gevestigd zijn
Pet kwartaal i 230
Pet week i 0.19
Franco per poet per kwartaal I 2.90
Slecht op de hoogte.
De sociale wenschen die door den
Chr. Besturenbond aan de verschil
lende Kiesvereenigingen hier ter
plaatse zijn toegezonden,, zijn of wor
den door die verschillende kiesver
eenigingen bij een herziening van het
program van beginselen voor de ge
meenteraadsverkiezingen, verwerkt.
De Anti-Revolutionaire Kiesvereeni-
ging „Nederland en Oranje" zal dit op
een a.s. Vrijdag te houden vergadering
behandelen. In het ter tafel komend
bestuursvoorstel is vrijwel met alle
wenschen rekening gehouden.
Dat program trekt de aandacht van
de Sociaal-Democraten. Uit de wijze
waarop zij daarop reageeren blijkt vol
doende hoe ernstig zij het opnemen.
De Leidsche medewerker van het
Haagsche Volk uit zich op de volgen
de wijze:
„Eenige weken geleden maakten
we melding van een programma van
politiek-sociale wenschen, met het
oog op de naderende verkiezingen
door den Christel. Besturenbond toe
gezonden aan de rechtsche kiesver
eenigingen hier ter stede.
Wij stelden daarbij de vraag, waar
om dit programma ook niet aan de
linksche kiesvereeniging was toege
zonden of dat het gemis aan ver
trouwen moest beteekenen in de
sociale gezindheid der rechtsche par
tijen.
De voorzitter van den Chr. Bestu
renbond, de heer Grotenhuis, trekt
daarover nu in „Ons Schild", orgaan
van den Chr. Besturenbond tegen
ons te velde. Wie ter wereld, vraagt
hij, zendt nu zijn wenschen aan zijn
vijand.
Die vijand zijn wij, de socialisten
Wij dachten juist, als je eischen
gaat stellen, je dat in de eerste
plaats doet aan je tegenstanders en
niet aan je medestanders.
Uit 's mans heelé ontboezeming
blijkt verder dit eene wel heel duide
lijk, dat hij hartgrondig het zuur
heeft aan de socialisten. Hij veegt
ons dusdanig den mantel uit, dat
het ons aanleiding geeft hem te her
inneren aan het schriftwoord „hebt
uw vijanden lief'
Geweldig onhandig sommeert de
man dan verder den heer Grotenhuis
om nu eens te noemen de initiatief
voorstellen van de Anti-Revolutionaire
raadsfractie in het belang der arbei
dersklasse.
Onhandig hierom omdat hij weten
kan, dat de Anti-Revolutionairen, in
tegenstelling met de Sociaal-Demo
craten, niet bij voorkeur met initiatief
voorstellen komen, maar liever bij B.
en W. daarop aandringen. Maar ook
verbazend onhandig omdat juist van
B. en W. zeer veel in het ware belang
van de arbeiders is voorgesteld en ver
richt.
De man is blijkbaar wel heel slecht
op de hoogte èn met de werkwijze
zooals de Anti-Rev. die het meest
jui9t achten, èn met hetgeen gebeurd
is.
Maar nog erger maakt de man het
als hij vervolgt:
,,'t Is overigens wel opmerkelijk
en spijtig voor den heer Gr. dat hij
in hetzelfde nummer van zijn
„Schild" het zwaard moet heffen te
gen de a.-r. kiesvereeniging, welke
ook een politiek programma heeft
gepubliceerd (het wordt mode daar)
doch daarin juist heeft vergeten op
te nemen de voornaamste arbeiders-
wenschen, die de heer Gr. er toch
zoo gaarne in zou hebben.
Doch de heer Grotenhuis heeft ge
lijk, dat hij van de socialisten niets
moet hebben.
Wel bekome 't hem in eigen kring"
Zooveel woorden zooveel onzin. De
heer Grotenhuis heeft het heelemaal
niet tegen de Anti-Rev. Kiesvereen.
gehad. Waarover dan wel behoeven
wij den rooden opponent niet aan z'n
neus te hangen.
Maar ook de Anti-Revolutionaire
Kiesvereeniging heeft het program nog
niets eens behandeld en kan dus ook
niets vergeten hebben.
Hieruit blijkt dat hij buitengewoon
1 slecht op de hoogte is.
V Tweeërlei maatstaf.
De S.D.A.P. heeft er een handje van
om anderen op andere wijze te beoor-
deelen dhn zichzelf.
Nu de verkiezingen weer op komst
zijn, wordt de ruzie in eigen Partij als
niets-beteekenende verschillen voor
gesteld. Het propaganda succes van
eigen partij wordt al» geweldig opge
blazen.
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
i Postbox 20
ADVERTENTIE-PRUS
Gewone edrertentfSn per regel 227»
Ingezonden Mededeelingen, dobbel tazloL
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine adrertentlfn bij to ondtbetaling
▼en ten hoogete 30 woorden, worden dege
lijke geplaatat ad 40 cent
Daartegenover wordt angstig nauw
keurig acht geslagen op hetgeen in an
dere partijen verdeelt. Waar, of niet
waar, zoodra maar ergens een verschil
zich openbaart, ook al geeft dat geen
enkele politieke verwijdering, het moet
dien9t doen als breekijzer in de groote
afbraak-actie.
In het Haagsche Volk wordt weer
eens, duchtig aangedikt, den volke
kond gedaan hoe treurig het toch wel
in de rechtsche partijen gesteld is. Na
vermeld te hebben de verschillen bij
Rome, heet het:
„Bij de twee andere koalitie-par-
tijen is het niet beter. In de anti
revolutionaire partij is de vertoorn
de uitroep van het oud-Kamerlid v.
d. Molen over de totale verwording
dier partij slechts een openlijk tee-
ken van al wat er broeit en gist. De
eenheid is er volmaakt zoek en er
worden geweldige gevechten om de
kandidatenlijsten geleverd. De diep
gaande kerkelijke geschillen onder
de gereformeerden, die zich om den
naam van dr. Geelkerken groepee-
ren, doen er mede hun invloed gel
den. En daarbij komen dan klassen
tegenstellingen, zooals zich te Am
sterdam om de geineenteraadskan-
didaten afspelen onder de leuze:
Douwes of v. d. Schaar!"
In de eerste plaats is het volmaakt
onjuist om te onderstellen dat de Ker
kelijke kwestie-Geelkerken van invloed
zou zijn op de politieke saamhoorig-
lieid. Het eerste symptoom daarvan
moet nog openbaar worden.
Maar dat enkele gevallen* van per
soonlijke gegriefdheid, wij laten voor
het oogenblik in het midden of ze
juist zijn of niet, alleen bij de partijen
die tegenover de S.D.A.P. staan zou
den aanwezig zijn, en niet in het roo-
de kamp zouden voorkomen, is al te
dwaas. Immers in hetzelfde no. waar
in deze ontboezeming voorkomt vinden
wij onder het hoofd „Onverantwoorde
lijk gestook" een beschouwing over de
houding van het IJmuider S.D.A.P.-
raadslid Schilling, die nog al afgeeft
op de Ambtenaren. Aan het slot daar
van lezen wij:
„Schilling woont de vergaderin
gen der raadsfraktie den laatstefi
tijd niet meer bij: het is mogelijk,
dat hem geen plaats op de nieuwe
kandidatenlijst wordt ingeruimd:
Schilling staat met een been buiten
de partij. Daarin moet, naar het ons
voorkomt, de verklaring gezocht
worden van de boven afgedrukte
platte spekulatie op vooringenomen
heid tegen ambtenaren bij heel dom
me menschen".
Bij ons nu eens geen leedvermaak,
ook geen wijzen op de groote verschil
len in de S.D.A.P., wij hebben genoog
met onszelf te doen, maar de S.D.A.P.
blijve thuis met haar gestook, als zij,
zoodra het haar zelf betreft, van ge
stook spreekt.
Politieke bescheidenheid is ook een
deugd.
V Beter hard geblazen
Buitengewoon groot, zoo stelt de
S.D.A.P. voor, is het 9Ucces van de
•propaganda.
Op den keper beschouwd valt dit
erg tegen. Misschien dat men ginds
wat spoediger tevreden is dan bij ons
De volgende opgaaf in het Haagsche
V.olk zou ons niet erg bevredigen.
Te. Breskens sprak Zaterdagavond
voor een goed gevulde zaal p.g. Over-
hoff. Winst twee nieuwe leden. Een
kollekte voor de verkiezingen bracht
6 op.
Als resultaat der Januari-aktie is
het aantal lezers in Ter Apelkanaal
met vijf vooruitgegaan.
Het aantal „Volk"-lezers is in
Lochem tot nu toe gestegen tot 156 en
het ledental der afdeeling tot 117.
Te Nieuwendijk (N.-B.) sprak Zater
dag p.g. W. Drop voor de slechts eeni
ge weken geleden opgerichte afd. een
leerzame en zeer boeiende rede uit
over „De beginselen van het socialis
me". Met groote aandacht werd naar
zijn betoog geluisterd. Er werden 3 le
den voor de Partij gewonnen en voor
2.80 aan brochures verkocht.
Donderdagavond hield onze p.g.
Werkhoven voor de afdeeling Olde- en
Nijeberkoop een boeiende rede over
„Ontwapening". Deze vergadering had
beter bezocht kunnen pijn. Van de ge
legenheid tot debat werd geen ge
bruik gemaakt. De aanwezigen waren
zeer voldaan.
De afdeeling Laren (Gr.) is sinds
hare oprichting met 5 leden toegeno
men, zoodat dit getal nu tot 11 is ge
stegen.
Te Velp spraken in een door den
Velpschen Bestuurdersbond en de par-
tijafdeeling belegde openbare vergade
ring H. J. v. Braambeek en A. F. Mul
ler geestdriftige redevoeringen uit over
onze September-eischen: Ontwapening,
Medezeggenschap en achturendag. Zij
oogstten luid applaus van de goed be
zette vergadering. Deze avond zal zijn
nut wel afwerpen.
Als wij een opmerking mogen ma
ken dan lijken de geestdrift der rede
voeringen en de boeiende betoogen
van de sprekers en daar willen wij
niets op afdingen wel een wehiig
greoter dan de aanwinst van nieuwe
leden en het bedrag van een gehouden
collecte. Niet het vergadering-bezoek,
maar 't getal werkende leden en voor
al hetgeen zij er voor over hebben,
lijkt ons de beste maatstaf. En die wa
ren hier niet bijster groot.
STADSNIEUWS.
DR. H. J. M. BOONACKER.
Morgen, 4 Maart, hoopt Dr. H. J. M.
Boonacker den dag te herdenken,
waarop hij voor 40 jaren zijn loopbaan
als medicus begon.
Er heeft zich een klein Comité ge
vormd. waarvan als presidente op
treedt Mevr. van der VlugtKauwen -
hoff, dat Dr. Booracker op den dag
van morgen zal huldigen.
Deze huldiging zal plaats hebben ten
huize van den jubilaris des namiddags
te 3 uur, terwijl tevens gelegenheid be
staat tusschen 3 en 4^ uur den dokter
geluk te wenschen.
Wij twijfelen niet of ook in onzen
kring zullen er velen zijn, die den sym-
pathieken medicus op dit zijn jubileum
van hun belangstelling zullen doen
blijken.
LEIDSCHE KUNSTKRING VOOR
ALLEN.
Wij vestigen de aandacht op de ad
vertentie waarbij het 14e concert van
den Kunstkring Voor Allen word^ aan
gekondigd, te geven op Maandag 7
Maart door 't Concertgebouw-Sextett.
VERZOEK VAN RAADSLEDEN.
Door de Raadsleden de heeren Wil-
mer en Heemskerk is aan B. en W. ver
zocht, om, voordat de aangevraagae
interpellatie over de intrekking der
Huurwetten wordt gehouden, de mee
ning der plaatselijke Huurcommissie
in te winnen over de vragen: 1. of ten
gevolge van de intrekking dezer wet
ten in Leiden een, met het algemeen
belang strijdende, huurprijsverhooging
i9 te verwachten; 2. zoo deze vraag
bevestigend moet worden beantwoord,
of dan genoemde Commissie het ge-
wensebt acht, dat die wetten, indien
wettelijk mogelijk, door een gemeen
telijke verord. zouden worden vervan
gen. Genoemde Raadsleden zouden het
op prijs stellen als van de, geargumen
teerde, meening der plaatselijke Huur
commissie de Raadsleden, vóór de
eerstvolgende Raadszitting indien mo
gelijk schriftelijk, zouden kunnen
worden in kennis gesteld.
SCHOOLKINDERVOEDING EN
•KLEEDING.
Gisteravond werd in het gebouw
Pieterskerkgracht 11 (parterre) de jaar
lijksche algemeene ledenvergadering
gehouden van de „Vereeniging voor
Schoolkindervoeding en -kleeding" al
hier, welke ook werd bijgewoond door
het gedelegeerd lid der gemeente, het
raadslid, de heer Heemskerk.
De vergadering werd te ruim half-
negen met een woord vain welkom tot
de aanwezigen door den voorzitter, den
heer J. B. Kampschuur, geopend waar
na de uitvoerige notulen der vorige
vergadering door de secretaresse, mej.
M. M. Woud, werden gelezen en onder
dankzegging goedgekeurd.
Hierna bracht de secretaresse het
ook nu weder even zakelijk als uitvoe
rig jaarverslag uit, waaruit bleek, hoe
omvangrijk het werk der vereeniging
is. Aan dit verslag ontleenen wij bet
volgende:
In de eerste plaats wordt het feit
genoemd, dat thans alle kinderen op
de scholen zelve de maaltijden onzer
Vereeniging gebruiken, zoodat zich in
het Vincentiusgebouw geen enkel kind
meer bevindt. Alles gaat naar wensch
en door deze regeling ontstond een aan
gename samenwerking van het Be
stuur en de hoofden van scholen met
het onderwijzend personeel.
Door-deze samenwerking komen niet
alleen de maaltijden alle tot hun recht
maar kan ei* thans ook beter controle
gehouden worden op de uit te deelen
kleeren.
Immers kan het Bestuur zich nu
veel beter vergewissen of de kleeding-
stukken gedragen worden, nu het de
kinderen op de school zelve kan na
gaan, wat ongetwijfeld niet te onder
schatten valt.
Het is dan ook bijzonder aange
naam te kunnen neerschrijven, dat
wat de organisatie der Vereeniging
betreft, er nergens klachten worden
vernomen en d© maaltijden1 uitstekend
verliepen.
iHet winterseizoen sloot den 15den
Mei; het aantal kinderen dat in Febru
ari tot 476 steeg was den 15den Mei
tot 442 gedaald. Dit mindere aantal
houdt verband met d© afwijzing van
verschillende gezinnen in den loop der
maanden. Steeds houdt n.l. ons Be
stuur voeling met den Armenraad en
worden elke maand gezinnen tot nader
onderzoek ingezonden, waarna de Ar
menraad aanvullingsrapporten doet
toekomen. Het spreekt natuurlijk van
zelf, dat de betrokken gezinnen, die
in betere omstandigheden verkeeren,
van de lijst der deelnemenden worden
afgevoerd en ook gebeurt bet, dat er
ouders zelve het Bestuur verwittigen
van hun betere levensomstandigheden.
Het Bestuur hield begin April in
schrijving voor de zomervoeding, wel
ke 17 Mei een aanvang nam met 232
kinderen.
De maaltijden «der zomervoeding ein
digden op 6 Nov., terwijl de winter-
voeding op 8 Nov. een aanvang nam.
Het aantal deelnemende kinderen be
droeg op 8 Nov 301, waarvan 9 alleen
kleeding ontvingen1.
In November had de tweede uitdee-
ling van kleeren plaats.
De inkomsten der Vereeniging wer
den als gewoonlijk versterkt door bij
dragen en giften van verschillende ver
eenigingen en particulieren, terwijl
wijlen Mejuffr. Zierikzee de Vereeni
ging een som van 300 legateerde.
Thans bedraagt het aantal contiï-
bueerende leden 249.
Inplaats van den heer Oostdam, die
uit de Gemeente vertrok en met wien
het Bestuur zeer aangenaam samen
werkte, waarvoor het den heer Oost-
dam zijn dank overbracht, wees de
Gemeente den heer P Heemskerk aan
als gedelegeerde in het Bestuur. Het
aftredende lid,'de heer Schilthuizen,
werd herbenoemd en de heer Kooistra
nam om gezodnheicLsredenen zijn ont-
lag.
Als nieuwe bestuursleden traden toe
de dames G. A. P. L. H. Carp, N. A.
Kokvan Bladeren en G. v. Slooten
Wiggers. Ten slotte kunnen we ten
derde male het gelukkige feit vermei
den dal een onzer bestuursleden, met
name de heer D. C. Schuit, dit jaar 25
jaar in het Bestuur zitting had.
En eindelijk, zoo eindigt het verslag,'
vragen wij u allen weer stadgenooten
om u als lid onzer Vreeeniging op te
geven of ons uw giften toe te zenden.
Toont dat ge in ons werk belang stelt
en dat uw hart warm klopt voor die
arme kleinen, welke zonder onze zorg
toch zeker niet met vrucht het onder
wijs zouden kunnen volgen, nu ze
goed gevoed en gekleed naar de school
kunnen gaan. Steunt ons in het be
lang van het onderwijs, dat hiervan
de vruchten-plukt!
Nadat de voorzitter mej. Woud dank
had gezegd voor het keurig verslag,
verkreeg de penningmeester, de heer
S. de Boer Azn., het woord voor het
uitbrengen van 't gedetailleerd finan
cieel verslag, waaruit bleek, dat de
totale ontvangsten en uitgaven hebben
bedragen 18238.28, met een batig
saldo van 2.96.
Van de gemeente werd een subsidie
ontvangen van 17078.de contribu
ties bedroegen 510.25. Aan giften en
bijdragen werden ontvangen-J 165.58.
Collecten en busjes brachten 185.45
en de buitengewone ontvangsten be-
somden 281.50.
De voornaamste post van de uitga
ven was de post „voeding", bedragen
de 11411.46, daarop volgt „kleeding"
met 3684.56 en loonen en expeditie
met een bedrag va^ 2355.80.
De rekening was nagezien door een
commissie van kasnazieners, bestaan
de uit de heeren Hof, Heemskerk en
Pel, welke laatste verslag over de
boekhouding uitbracht.
De rekening was accoord bevonden
en de commissie was vol lof over de
juiste en overzichtelijke boekhouding.
De heer De Boer had hartelijken
dank in ontvangst te nemen voor zijn
veel omvattende zorg voor de financi
ën.
Dezelfde heeren werden weder als
leden der kascommissie aangewezen,
Tot bestuursleden werden nog be
noemd de dames J. F. Schnaar-Ypey,
C. E. S. Sypkens-Van Oosten, Slinger
land en de heer D. C. Schut.
In de vacature, ontstaan door. het
bedanken van een der bestuursleden,
werd uit een drietal door het bestuur
voorgedragen personen benoemd, de
heer W. J. Nijholt, onderwijzer aan
een openbare school.
Bij de rondvraag bracht de heer
Schilthuizen hulde aan de dames, die
zicli met de verschillende werkzaam
heden betreffende de uitreiking van
voeding en kleedij belastten en roem
de vooral de vindingrijkheid, de zorg
en de accuratesse van de de geheele
organisatie beheerschende secretares-
Binnenland.
Bij de behandeling van het Ned.-
Belgisch Verdrag in de Eerste Kamer,
zal prof. Francois Minister Van Kar-
nebeek bijstand verleenen.
De Tweede Kamer zette gisteren de
behandeling van het ontwapenings
voorstel voort.
De Generale Synode der Geref. Ker
ken is tegen 16 Augustus samengeroe
pen.
Buitenland
In een conferentie van+de Koeomin-
tang te Canton is groote verdeeldheid
over den Russischen invloed in het
Zuiden gebleken.
Vijandige demonstraties tegen Bald
win bij diens bezoek aan het tooneel
van de mijnramp in Wales.
se, waarop hartelijke blijken van in
stemming volgden.
Hierop werd de zeer geanimeerde
vergadering gesloten.
LEIDSCHE CHR. BESTURENBOND.
III (Slot.)
Belasting-ophaaldienst.
De belasting-ophaaldienst bleef be
langrijk werk verrichten voor de le
den der aangesloten organisaties Ge
lukkig komt er meer belangstelling
voor dezen dienst, ook van de zijde
der belasting-autoriteiten. De corn-mis
sie bestaat uit de vrienden Ph. J. de
Leeuw, J. B. H. Grotenhuis, H. van
Cittert, G. Freeken en A. J. Scnoneveld
Op 9 Januari 1926 waren aangeslo
ten 37 deelnemers, welk getal in den
loop van het jaar uitbreidde tot 75
deelnemers.
De ontvangsten en uitgaven gaan
boven de f 6000 per jaar. 't Gaat dus
reeds over groote bedrageD1. Boven
dien vèreischt de arbeid groote acura
tesse. Er mag niet een fout voorkomen
want de dienst moet vertrouwen wek
ken. Dat is het streven der commissie,
hierdoor werd reeds verkregen, dat
zoowel de Inspecteur als de Ontvan
ger der belastingen, dus zij die direct
met het werk der Commissie in aan
raking komen, waardeerend over den
arbeid spraken op een bijeenkomst,
waar ook vertegenwoordigers waren
van den Neutralen Besturenbond en
den R.-K. Volksbond.
De jaarrekening sluit met een sal
do van 94.56 aan belasting en
30.53 aan administratiekosten, to
taal 125.09^.
T.B.C.-fonds.
Het t.b.c.-fonds bleef ook thans zijn
zegenrijk werk onder de leden ver
richten. Het aantal deelnemers is ech
ter nog te gering; het bedroeg op 1
Jan. '26 405 en aan het einde des jaars
432 leden. De totaal ontvangsten be
droegen 1302.64, waarvan 467.20
aan contributies.
De uitgaven bedroegen 1286.4654,
waarvan 666.50 aan financieele hulp
en 308.09 aan versterkende middelen.
Werd het vorig jaar 72.84 per
maand aan steun verleend, thans be
loopt dit bedrag over de 100 per
maand.
Onder leiding* der plaatselijke Com
missie wordt thans een krachtige pro
paganda gevoerd om het aantal deel
nemers op te voeren. Het dagelijksch
bestuur dezer commissie bestaat uit
de lieeren J. Slegten'horst, voorzitter;
W. G. Looman, secretaris; en A. van
Lunteren, penningmeester.
Geklaagd wordt voorts over de wei
nige medewerking bij het houden van
een bloemendag voor het fonds op
Nieuwjaarsdag.
Centrale Controle.
Door den Directeur van de Gemeen
telijke Arbeidsbeurs, was aan de orga
nisaties bericht, dat de controle bij
het afstempelen van de lijsten door de
werklooze leden zeer verscherpt zou
worden, daar gebleken was, dat de
controle aan huis bij de penningmees
ters niet voldoende was. Aangedron
gen werd op bet vormen van een cen
traal punt waar alle werklooze leden
zouden kunnen teekenen.
Door de ijverige bemoeiingen van
onzen Voorzitter, was het reeds op 1
Maart mogelijk dat alle werklooze
leden op één plaats konden teekenen
en was de controle bij bet aiteekenen
in orde. Het was echter met het oog
op de finantieele lasten, die op de or
ganisaties zouden drukken noodig enke
le malen deze zaak met de betrokken
besturen te bespreken. Na enkele voor
gestelde regelingen werd een zooda
nige regeling getroffen dat alle or
ganisaties er mede accgord kopden
gaau. u
