CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Oit nummer bestaal uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
ZATERDAG 19 FEBRUARI 1927
NUMMER 2040
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd rijn
Per kwartaal f 2,50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal 2.90
--- -
BUREAUHooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiSn per regel 22*/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dobbel tariet
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiëa bij vooruitbetaling
van ten hoogate 30 woorden, worden dage*
Üfke geplaatst ad 40 cent.
Ons aandeel.
Gaarne voldeden wij aan het ver
zoek om ons blad, gedurende de we
ken, die ons nog van den stemdag voor
de Statenverkiezing scheiden, des Za
terdags mede dienstbaar te maken
voor de propaganda.
Wij bereiken gelukkig reeds dage
lijks de duizenden in onzen Staten-
kieskring, maar wij kunnen nog vele
duizenden meer bereiken.
Dit legt aan Redactie, Drukkerij en
Administratie lasten op, die met de
zuinig toegemeten krachten, moeilijk
te torsen zijn. Maar een blijmoedig ge
dragen last is licht. Daarom willen
wij toonen dat onze beginselen ons
dierbaar zijn en wij in Gods kracht be
reid zijn veel er voor te doen.
Wij zullen trachten in dat Zaterdag
nummer, dat verschijnt als gewone
courant, meer bijzonder de beteekenis
van deze verwiezing uiteen te zetten
Daarbij zullen wij gelegenheid heb
ben te getuigen van het geloof dat ons
bezielt, bovenal van de liefdje tot Hem
die ons daartoe roept.
Wij zullen verder onze beginselen,
toegepast op het Provinciaal Bestuur,
uiteen zetten. Daarbij zal ons gelegen
heid geboden worden om te gedenken
den zegen uien God ons gegeven
heeft in een rechtsche meerderheid in
onze Staten, om in het bijzonder de
gevolgde gedragslijn te stellen, tegen
over die in andere provinciën en te
genover andere stroomingen.
Wij willen voorts acht geven op het
geen door andere rechtsche partijen
gedaan wordt en ook hun streven waar
mogelijk steunen. Dit houdt tevens
in, dat alles wat tegen de rechtsche
politiek, ook in het Provinciaal be
stuur, ingaat, door ons bestreden zal
worden.
Voor zoover het noodig of gewenscht
voorkomt, zullen wij over de kiestech
niek spreken, om den kiezers de gehei
men van de stembus duidelijker te
maken.
Wij zullen straks onze candidaten
aanbevelen en de daden, waartoe zij
in Gods kracht, indien God geeft dat
zij gekozen worden, zullen geroepen
worden, bespreken.
In dat alles zal niet hlleen de Redac
tie spreken. Odk anderen, vooraan
staande mannen in onzen strijd, zul
len van deze plaats het woord tot U
richten.
Het is de bedoeling om in deze we
ken zoo veelzijdig mogelijk de kiezels
voor te lichten.
Daartoe wekken wij ieder op om
trouw ons blad te lez.en. Maar niet al
leen om zelf te lezen, doch ook om
met vrienden het gelezene te bespre
ken. Zoo moeten onze beginselen, ook
in den tijd vóór de komende stembus,
verbreid worden.
Doch wij zullen, bereid zijnde te ge
ven, te geven alle krachten die God
schenkt, te geven onszelf, ook gaarne
ontvangen.
In de eerste plaats hebben wij dan
noodig dat ieder Anti-Revolutionair
kiezer worde een worstelaar met God
over eigen ^onde, een worstelaar om
den zegen voor onze Partij, doch ook
belijdende de zonden en tekortkomin
gen van onze Partij. Alleen ootmoed-
stemming kan welbehagelijk zijn voor
God
Mahr wij ook persoonlijk hebben
noodig Uw aller voorbede.
Zal ons werk gedijen dan moet bet
biddend gedragen worden. Allen moe
ten bezield zijn met ootmoed voor
God, met liefde voor den naaste en
met ijver voor de zaak onzes Gods, ook
op politiek terrein.
Ten slotte hebben wij noodig dat
op bijzonderheden ons gewezen wor
den. Redactie en medewerkers zijn
slechts menschen. Zondig en dies on
volmaakt. Tekortkomingen moeten in
liefde verbeterd worden. Daartoe roe
pen wij ook allen op.
Gaan wij zoo den strijd tegemoet dan
mogen wij een zegen verwachten;, een
zegen zoowel in verlies als in over
winning.
Wij gaan gemoedigd voort met de
leuze: God van den Hemel zal het ons
doen gelukken en wij zijne knechten
ypiVn ons opmaken en bouwen.
V De candidaatstelling.
A.s. Dinsdag 22 Februari is het de
dag voor de candidaatstelling voor de
verkiezing van de leden der Provin
ciale Staten.
Verwacht mag worden, dat alle voor
bereidende maatregelen getroffen ziin
maar het kan toch geefi kwaad, dat
alles nog eens behoorlijk wordt gecon
troleerd.
Natuurlijk is gezorgd voor een vol
doend aantal handteekeningen van kie
zers. Een behoorlijk aantal overcom
plete handteekeningen is gewenscht,
omdat de mogelijkheid niet is uitge
sloten, dat een deel der onderteekena
ren geen kiezer is.
Noodig is dat degene die de lijst
aanbiedt ook alle handteekeningen
kent, want een handteekening te le
zen vereischt soms heel wat.
Als de, lijsten verbonden zijn moe
ten de namen van <üen gemachtigde en
diens plaatsvervanger behoorlijk zijn
ingevuld.
Nagegaan moet worden of de ver
klaringen van de candidaten dat zij
met hun candidaatstelling instemmen
in orde zijn.
Als dat alles is gecontroleerd door
den persoon (een der onderteekena
ren) die de lijst zal aanbieden dan is
het gewenscht dat ook nog een of meer
bestuursleden datzelfde nog eens na
gaan. Men kan nooit te voorzichtig
zijn.
Hoewel de indiening open staat van
9 tot 4 uur is het gewenscht om niet
tot den middag te wachten.
V Van groote beteekenis.
Nog maar al te veel wordt bij het
naderen van een Staten-stembus de
oude lauwheid gevoeld.
Spreekt men de kiezers dan is ieder
overtuigd, dat ook deze keuze een ge
wichtige is. Men weet het wel dat ook
de vraag hoe de Provincie bestuurd
wordt van groot belung is. Niettegen
staande dat blijft het toch lang stil.
Het is alsof een -ekere moedeloos
heid ligt op alle partiien. Eerst op het
allerlaatst komen ze in actie.
Naar het ons voorkomt is de oor
zaak daarvan tweeërlei. Het veld van
werkzaamheden is beknoptei en in de
tweede pDats is ieder naar hij meent
beter op de hoogte met hetgeen in de
provincie noodig fs, dan voor het ge-
heele land past. Nax. het onbekende
gaat de belangstelling. ,Zoo ook naar
de groote politiek ii. de Staten Gene
raal.
Toch is dit onjuist.
In wezen toch zijn de Provinciale
Staten en de Gemeenteraden Colleges
van hoogere orde dan de Staten Gene
raal. Zij zijn met bestuursmacht be
kleed. De Staten-Generaal niet; deze
hebben slechts de mede-wetgevende
macht.
Maar bovendien de welstand van
land en volk is in niet geringe mate
afhankelijk Van den welstand van de
onderdeelen van de wijze van beheer
daar gevoerd.
Al hebben de Staten ook geen ge
legenheid om daadwerkelijk veel tot
stand te brengen omdat ze daardoor te
weinig vergaderen, het aangeven van
de groote lijnen is uiterst gewichtig.
Doch waar de uitvoering door Ged.
Staten plaats heeft en deze gekozen
worden uit en door de Staten-leden in
dit College van bijzondere beteekenis.
Maar eindelijk als kiescollege van
de Eerste Kamer hebben de Provincia
le Staten zoo groote beteekenis.
Wij komen op een en ander nog
breeder terug. Reeds nu willen wij op
wekken om toch de beteekenis van
deze verkiezing hoog aan te slaan.
Het gewicht van iedere stem
Bij stemmingen in vroeger jaren
voor de Provinciale Staten kwam het
er alleen erg op aan als de meerderheid
kon omslaan. Zoo is in 1901 bij de Sta-
ten-verkiezing van dat jaar de link-
sche meerderheid in de Staten van
Zuid-Holland in 'n rechtsche omgezet.
Dat had al dadelijk tot gevolg, dat ook
het College van Ged. Staten rechts
werd, al ruimden wij ook een plaats
in aan de sterkste linksche groep, de
S.D.A.P. Ook was een gevolg van het
omslaan van de Staten, dat de verkie
zing van een rechtsche Eerste Kamer
verzekerd was.
Dat alles is door de evenredige ver
tegenwoordiging anders geworden.
Als een groep maar zoo sterk is dat de
kiesdeeler gehaald wordt dan is ver
tegenwoordiging verzekerd. Het is nu
niet meer de helft plus een die de sa
menstelling van een College bepaald.
Nu heeft elke stem een grooteren in
vloed op het geheel. Daarom is zoo
Noodig om niet alleen de keuze goed
te bepalen en niet bij vergissing op
een ander dan onzen candidaat te stem
men, maar moet ook vooral gezorgd
worden, dat de stem niet van onwaar
de wordt. Elke stem heeft waarde,
groote waarde misschien, omdat van
één stem kan afhangen of een rest-ze-
tel wordt toegekend. Wij zullen daar
op nog nader de aandacht vestigen.
Het parool moet daarom zijn:
le. Plichtsgetrouw zooals de wet
eischt gaan stemmen.
2e. Goed Anti-Revolutionair stem-
3e. Zorgen dat de stem niet waarde-
Stemming voor de Prov.
Staten op Woensdag
6 April 1927.
Caadidatenlijst der A.-R. Partij
1. W. WARNAAR, (aftr.) Sassenheim
2. 3. VAN DER STEEN, Leiden.
3. Dr. G. A. DE BRUYNE, Leiderdorp
4. 3. P. SEGERS, Lisse.
5. F. ELKERBOUT, Leiden.
6. Dr. 3. G. v. ES, Leiden.
7. R. OUWEHAND, Katwijk.
8. T. S. GOSLINGA, Leiden.
9. H. v. ZONNEVELD, Sassenheim.
10. J. B. H. GROTENHUIS, Leiden.
STADSNIEUWS.
OUDERAVOND.
Voor de scholen uitgaande van de
Gereform. Schoolvereeniging wordt
Woensdag 23 Februari a.s. voor de bei
de scholen aan de Hoogl. Kerkgracht
20a (G.L.O. en U.L.O.) een Ouderavond
georganiseerd, aanvang des avonds om
8 uur, vergaderplaats: School v. G. L.
O. (ingang Hoogl. Kerkgracht 20).
Agenda: 1. Opening door den voor
zitter; 2. „De waarde van 't Chr. U.L.O."
referaat van den heer W. G. Alders-
hoff Jr., Hoofd der School voor U.L.O.;
3. Pauze, waarin thee wordt rondge
diend en het werk der leerlingen kan
worden bezichtigd; 4. „In het gelid
vrij", referaat van den heor J. H. den
Hengst, onderwijzer a. d. Opleidings
school; 5. Sluiting.
De ouders zullen ook hier in groo-
ten getale aanwezig willen zijn.
VOOR BOEKENVRIENDEN.
De firma B. de Kier. Groenesteeg
51 alhier, zond ons haar pas versche
ren catalogus van Nieuwe en Oude
Boeken.
't Is een lijvig boekdeel geworden,
dat niet minder dan 9434 titels bevat.
Ongeveer de helft daarvan is theolo
gie, voorts letterkunde, geschiedenis,
woordenboeken, verhalen, muziek, enz.
gelijk men ziet een veelzijdige collec
tie. Van de meeste boeken zijn be
halve de prijs het aantal bladz., het
jaar van uitgave, de druk en andere
bijzonderheden vermeld, zoodat men;
zich precies een denkbeeld kan vormen
daaromtrent.
Er staan in deze catalogus tal van
nieuwe, doch in hoofdzaak antiquari
sche boeken. En die zijn voor de boe
kenliefhebbers het interessantst. Niet
slechts omdat, ze gewoonlijk goedkoo-
per zijn dan nieuwe boeken, maar voor
al omdat men er tal van uitverkochte
en zeldzame uitgaven onder aantreft.
Men kan ontdekkingen doen omtrent
geschriften van welker bestaan men
niet wist; dat bleek ons ook bij het
nauwkeurig doorzien van dezen cata
logus, een bezigheid, die uren vordert.
Wij raden dan ook allen boeken
vrienden aan, bij de fa. de Kier dezen
catalogus aan te vragen#; hij is gratis
en franco verkrijgbaar.
WETENSCHAPPELIJKE VOORDACH-
TEN OVER HET KATHOLICISME.
Donderdagav. hield Prof. J. P. Ver
haar in een der Universiteitsgebou
wen (Kloksteeg 23) zijn zeslde voor
dracht over Mis offer en kruis-offer.
Christus heeft bevolen Zijn Heilig»
Avondmaal in de toekomst voort te
zetten. Dit voortgezette Avondmaal
wordt bij de Katholieken H. Mis ge
noemd.
De vraag, die beantwoord moet won
den is deze: Wat is het H. Avondmaal'
volgens Christus' bedoelen? In de vo
rige voordracht werd aangetoond, dat
het H Avondmaal, en cfus ook de H.
Mis, in de eerste plaats is een gedach
tenis ma al tijd, waarin brood en wijn
veranderd worden in Christus' lichaam
en bloed, terwijl de uitwendige gedaan
ten van T>roo<f en wijn blijven voort
bestaan, tot Voedsel der geloovigen.
In deze voordracht werd aangetoond!
dat het H. Avondmaal, en dus ook del
H. Mis, is een gedachtenis-offer,
waarin Christus Zicnze'f op onbloedige
wijze offert aan den Vader.
In het eerste deel werd in het alge
meen het stricte offer gedefinieerd en
verklaard als een zichtbare gave, die
door den priester aan God wordt op
gedragen. en wel door de offergave
te vernietigen of te veranderen, onv
door die symbolische handeling God
als onzen Opperheer te erkennen en.
te aanbidden. Zoo is dus ieder offer
een acte van openbare Godsvereering.
In het tweede deel werden de bewij
zen gegeven voor de stelling der Ka
tholieke leer, dat het H. Avondmaal'
en de H. Mis inderdaad offers zijn.
Vooreerst werd er op gewezen, dat
de aard van den Christelijken gods
dienst, vooral als vervolmaking van het
Oude Verbond een offer doet ver
wachten.
Vervolgens gaf spr. de Schriftuur-
bewijzen:
a. de woorden van Christus, gespro
ken bij het H. Avondmaal;
b. de woorden van Paulus in 1 Cor.
JL621, en Hebr. 13:10;
c. uit het O. T.: want vooreerst
wordt Christus in Ps. 110:4 genoemd
priester in eeuwigheid, naar de wijze
van Melchizédek", die een offer van
brood en wijn opdroeg (Gen. 14)ook
Mal. 1:1011 voorspelde, dat een
reine onbloedige spijsofferande (min-
cha) op alle plaatsen der wereld zaï
worden opgedragen.
In de derde plaats liet spr. zien door
een reeks van getuigenissen uit de
oude Kerk, dat vanaf de oudste tijden
de H. Mis als een werkelijke offerande
is beschouwd geworden.
In een derde deel toonde spr. aan.
dat de H. Mis vooreerst is een offer
ter gedachtenis aan Christus' kruis
offer en ten tweede een offer, waar
door de oneindige voldoeningen van
Christus' algenoegzaam kruj^offer op
de menschheid worden toegepast.
In een peroratie schetste spr. de
beteekenis van dc H. Mis voor he»
practisch geloofsleven der Katholieken
De volgende voordracht over „"hei
Liturgisch gebed der H. Mis" wcrör
gehouden op 3 Maart.
Naar aanleiding van dit verslag en
kele opmerkingen.
In de eerste plaats, dat 't opnemen;
van dit verslag, zooals ook de vorige
en de volgende misschien, volstrekt
niet beteekent, dat wij met het ge
sprokene instemmen. Maar als orgaan
van de publieke opinie meenen wij
ook aan de propaganda van R. IC
zijde aandacht te moeten wijden, even
goed als wij van de apologetische le
zingen van Ned. Herv. zijde verslagen
geven.
In de tweede plaats achten wij, dat
de geloofswaarheden onzer belijdenis
zoo vast er in zitten, dat' kennisneming»
van wat Rome leert geen gevaar op
levert.
Toch meenen wij voor een goede
beoordeeling wel te doen met er op
te wijzen:
le. dat onder ons geen sprake is
van een voortzetting, een dagelijksche'
herhaling, van het "Avondmaal door
Christus met Zijne d'scipe'en gebruik:.
2e. Dat tegenover de aangehaalde
teksten staan tientallen andere, die
Christus lichamelijk in den hemel zijn
bewijzen.
3e. Dat Christus Zelf bij rde instelling
van het Avondmaal niet Zijn vleescS
en bloed gaf, mafar slechts brood eo
wijn.
4e. Christus kruisverdienste niet noo
;dig heeft door 'n dagelijksch misoffer
te worden aangevuld, ja, dat dit voor
ons een afgoderij is.
DE GROOTE PARADE.
Men schrijft ons:
Er staat in het Algemeen Weekblad
voor Christendom en Cultuur een stuk
je „Le grand travesti", door Mevr. van
HoogstratenSchoch.
Ze is aan 't winkelen door Utrechts
straten, langs allerlei aantrekkelijke
etalages die mensohkundige winke
liers hebben gemaakt. Het is op het
drukst van den middag in de meest be
kende winkelstraten, en in gedachten
zien wij voor ons hoe die straten er
op dit oogenhlik hebben uitgezien, be
schenen door het Februari-zonnetje,
terwijl ze vol zijn van koopgrage men
schen, gaande langs de verleidelijke
etalages. Zoo kennen wij het hier in
Leiden immers ook. Mevr. van Hoog
stratenSchoch schrijft:
„Ik loop achter een eenvoudig kan
toorheertje. Zeker, hij doet wel, alsof!
maar wij, Nederlanders, wij schatten
elkaar tot op een half ons. Aan zijn
zijde loopt een zware, bruinkleuri-
ge bontmantel.
In dien bontmantel een nuftig
vrouwke met een bleeknezig gezichtje.
Ragfijne kousen steken uit haar korte
rokken, ze leeft voor de slanke lijn, en
aan haar „gemanicuurde handen (ik
wed dat ze gemanicuurd zijn) heeft ze
wit gemsleeren handschoenen. Vier
gulden vijftig het paar, als het een
beetje wil. Ze houdt haar evenwicht
op licht grijs leeren schoentjes. Als ze
eenmaal in een plas stapt, zijn de
schoentjes weg.
iHij en zij kijken met groote aan
dacht naar een goedkoop© heerenjas,
met de allures van „aangemeten werk"
Ik blijf ook staan, ik luister naar huw
gesprek over de jas. De kleur is wel
goed zegt hij maar fluweelen
kragen kan je niet meer dragen.
O zool Verder op is een las zonder.
Binnenland.
De Memorie van Antwoord aan da
Eerste Kamer over het Belgisch ver
drag is verschenen.
De Commissie van Rapporteurs
acht nog enkele inlichtingen noodig.
Bollenland.
Het Engelsche Lagerhuis heeft een:
ontwerp verbiedende het aannemen
van boitenlandschen steun bij sta
kingen verworpen.
D? Belgische minister Vandervelde
stelt een regeeringsprogram zonder
politieke kleur in het vooruitzicht.
fluweelen kraag, maar veel duurder.
Mijnheer zal nog moeten wachten, de
bontmantel meet eerst nog afbetaald
worden. Straks stapt de bontmantel
in een cler buitenwijken drie hoog het
smalle huisdeurtje binnen. „Never
mind", ze zeggen toch „dame" tegen je
in de trams en „dame" in de winkels.
Dame; wat 'n genot! Een man met een»
boordje en een zijden das met nopjes
en zelf „dame" en „mevrouw" voor de
menschen! Een divan in het salon en,
oen bonten jas voor d© paradewande
ling, tot naijver en jalouzie vani tien
deuren ver in de straat. „Leve de tra
vesti"!
En dan verder op in haar artikel, als
zé-haar vreontwaardiging te boven is,
komt zo tot het inzicht dat: het kind
niet sterft in groote en kleine men
schen, en lioe je ze blij kunt maken
op haar twaalfde jaar met een' nage
maakt horloge, hoe menigeen op zijn
veertigste jaar een groot kind is en
knikt tegen het beeld in den spiegel
met paarlensnoeren om den hals. die,
als ze echt waren, den hals van een
koningin konden sieren, hoe dat kin
derlijk blije je over zooveel grauw-
triestige dagen heenholpt en een feest
maakt van een gang door Vïlestraat
en Vreeburg.
Alleen.de bontmantel van een hon
derd en twintig gulden dat blijft ze
misdadig vinden, dat is geen kinder
spel meer.
Over bet bovenstaande zou nog heel
wat meer op te merken zijn. Daar is al
lereerst bet. afbetalingssysteem, dat hot
de menschen zoo gemakkelijk maakt
iets te koopen. dat veelal niet tot eent
eerste levensbehoefte behoort, maar
toch sterk begeerd wordt. Vroeger
spaarde men eerst en kocht dan, nu
koopt men eerst en spaart dan, door
middel van de afbetaling. Zoodoende
komt nien echter nooit in het bezit er
van, al heeft men er het gebruik van.
want als het bedrag is afbetaald is
het voorwerp ongebruikt, versleten, en
koopt men nieuw weer op afbetaling.
Hoewel van het afbetalingssysteem
nog heel wat te zeggen zou zijn. zul
len wij eu met deze enkele opmerking
volstaan.
Doch er valt nog meer voor ons 1e
constateeren. Want zoolang de mensoh
dat verlangen naar „de groote parade"
in zich houdt, dat paradeeren door de
drukke straten der wereldstad, het
zich vertoonen in eafé's en overal waar
menschen plegeni saam te komen, zoo
lang die trek ïn den mensch bestaat,
zal er geen sprake van zijn dat een
groot gedeelte' der winkeliers zich er
bezorgd over behoeven te maken, dat
hun arbeid zal worden overgenomen
door een andere wijze van distributie,
of dat ze geheel overbodig zouden wor
den. Want hoe vaak men dan cok van
een bepaalde kant moge roepen over
de grove winsten der winkeliers, een
roep die intusschen nog steeds op be
wijs wacht, toch is- ieder die wel eens
aan de groote parade heeft deelgeno
men, en wie doet dit niet op»zijh beurt
ook eens, overtuigd dat een moderne
stad zonder winkels eenvoudig riet
zou kunnen bestaan. De vraag naar
steeds grooter etalage-ruimten bij win
keliers, zie er de verbouwde per c ce
len maar op na, allen hebben ze groo-
ter© etalages. is er immers ook door
ontstaan. Meer' laten zien van den
voorraad die men heeft, geeft grootere
kans op verkoopen.
Maar er is nog meer dat de aan
dacht vraagt. Er is een tooneelstuk,
dat heet de Klimgeit. Alle daarin voor
komende personen trachten als klim-
geiten naar boven te klimmen, en zich
grooter voor te doen dan ze in werke
lijkheid zijn. De wereld is vol van klim
geiten, en de winkeliers ondervinden
het dagelijks, want dit is hen ten voor
deel, doch ook ten nadeel. Want deze
klimgeest doet de zucht ontstaan meer
te koopen, zeker, maar ook wel om
meer te koopen dan waartoe men fi
nancieel in staat is. En dan ontstaan
de kwade posten die als oninbaar van
de winst moeten worden afgeschreven.
Vooruit informeer©^ ia een middel
