CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Belangrijkste nieuws in dit Hummer. 7d* JAARGANG VRIJDAG 21 JANUARI 1927 NUMMER 2024 LEIDSCHE COURANT BUREAUHooigracht 35 TeL 1278, Postgiro 58936 Leiden jOsSt Postbox 20 ABONNEMENTSPRIJS. Is Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Bit nummer hestaai uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V De opening. Bij het schaakspel is het van veel gewicht, op welke wijze het geopend wordt. Een tactische fout, of een tac tische goede openingszet, kan beslis send zijn voor het geheel© spel. Zoo is het ook vaak in de politiek. Van zeer veel gewicht is het met welke openlijke daad de actie wordt in~pzet. A Bestuur der Sta ten-Centrale in het. district Leiden heeft een openings zet gedaan die o.i. aller goedkeuring verdient. Door vriendelijke mildheid daartoe in staat gesteld, zijn heden aan de bij de Centrale aangesloten kiesvereenigingen verzonden eenige x emplaren van een vlugschrift van den heer H. de Wilde, getiteld: Na vijf en twintig jaren 19011926. Dit hoekje geeft op heldere wijze een overzicht van den toestand aan het begin dier 25 jaren. Voorts van de licht- en schaduwzijden aan dat 25- jarig tijdperk verbonden. In de derde plaats wordt onder de aandacht ge bracht het beleid van de rechtsche meer derheid in de Staten van Zuid-Hol land in deze kwarteeuw. De heer de Wilde, wiens heldere geest en vaardige pen, het lezen tot een genot maakt, :oemt ten slotte de volgende 5 feiten: lo. dank zij den arbeid van onze ont slapen voorgangers, Kuyper en Talma, ij de emancipatie, de gelijkstelling van l et Christelijk volksdeel en van den Christen-werkman verkregen; 2o. pogingen, tot twee keer toe door socialisten en communisten aange wend, om op revolutionaire wijze de verhoudingen in ons maatschappelijk leven, in het leven van Volk en Over heid om te keeren, zijn door de chris telijke Ministeries van Dr. Kuyper en Ruys de Beerenbrouck volkomen ver ijdeld; 3o. de strija van Groen,'^Kuyper Loh- man, Schaepman en Mackay tegen de bevoorrechting van de openbare school werd bekroond door de schoolwet van Dr. de Visser; 4o. door hei eensgezind optreden van de christelijke partijen in de beide Ka mers der Staten-Generaal mochten Talma en Mr. Aalberse er in slagen sociale wetten in het Staatsblad te brngen de Invaliditeitswet, de Ar beidswet, enz.; terwijl in de Volks huisvesting werd voorzien op een wij ze, die in het buitenland bewondering wekte; 5o. in de 25 jaren, gedurende welke de Christelijke partijen in de Staten van Zuid-Holland als meerderheid de provinciale belangen behartigden, is gebleken tot welke mooie resultaten de toepassing van het a.-r. beginsel van het particulier initiatief heeft ge leid; terwijl de gemeentebesturen in hun opkomen voor de publieke eer baarheid en voor de heiliging van den dag des Heeren werden gesteund door het rechtsche College van Gedeputeer de Staten. Daarmede is de actie ingezet. Laten nu onze Kiesvereenigingen niet alleen zich bepalen om de toege zonden boekjes zoo spoedig mogelijk te verdeelen. Neen laat een 4er leden daarvan eens 'n ernstige studie maken, en op sommige punten aangevuld, daarover een inleiding leveren. Dan wordt de stof verwerkt en zullen straks alle leden dër Kiesvereeniging als propagandist bewapend zijn. Het boekje kan onze leiddraad zijn. Laat hei onder den zegen des Hee ren nog voor menig kiezer die hinkt op twee gedachten tot het middel mo gen zijn om de oude beproefde begin selen opnieuw te omhelzen. Wat dan ook de uitslag zal zijn, wij zullen dan innerlijk versterkt uit het strijdperk treden. Nogmaals de inzet in Leiden is goed STADSNIEUWS. RHODé. De Vereeniging tot steun van Voor de rp „Rhodé", hield gisteravond in de Oosterkerk een matig bezochte verga dering, waar als spreker optrad Ds. H. Mondt, Ned. Herv. pred. te Lei ier dorp, die tot'onderwerp had gekozen „Uitlangen". Dit woord komt voor in uo gelijkenis van den barmhartigen Samaritaan, Lucas 10 3037, welk Schriftgedeelte door spr. werd voorge lezen. Spr. ving zijn rede aan met een her innering aan den Zwitserschen paeda- goog J. H. Pestaloszé, die van 1747— 1827 leefde en wiens honderdste sterf dag in dit jaar zal worden herdacht Reeds op 6-jarigen leeftijd verloor Pes- taloszi zijn vader en zoo werd reeds in zijn jonge jaren zijn aandacht geves tigd op het leed en den nood in de we reld. Hij wijdde zijn leven aan de taak, iets van de liefde van Christus te bren gen in de kinderzielen, en van hem is bekend; dat hij eens zeide toen hij een groep daggeldkinderen zag: al is 't dat de handen zwoegen om het dag geld, hun zielen daggelden niet. Hij zag echter de nuchtere werkelijkheid een andere, hoogere werkelijkheid: die van het koninkrijk Gods. Spr.'s onderwerp is uitlangen, een ietwat ouderwetscli woord, maar de beteekenis is duidelijk. Het beteekent den schat van den rijkdom Gods nit te deelen en dan te ervaren de waarheid van het woord van Jezus, dat ons niet in de Evangeliën is bewaard, maar dat door Paulus wordt aange haald: „Het is zaliger tegeven dan te ontvangen". Aansluitend aan de gelijkenis van den barmhartigen Samaritaan, behan delde spr. achtereenvolgens: den drang van het uitlangen; de wijsheid van het uitlangen; den zegen van het uitlangen. De Gemeente des Heeren als geheel volgt helaas nog te weinig het voor beeld van den barmhartigen Samari taan na. Het zijn uitzonderingen, wie doen als Martinus van Tours, de Hei lige Maartén, die in een kouden win ternacht toen hij een arme ontmoette zijn mantel door midden sneed en de helft daarvan weggaf. Gelukkig is omstreeks het midden der vorige eeuw een opwaking gekomen en zijn er mannen als Heldring in ons land opgestaan die het werk der inwendige zending en der barmhartigheid heb ben ter hand genomen. Niet ieder kan in dien arbeid werkzaam zijn, want er is arbeidsverdeeling in de Christelijke gemeenten. Zoo zijn de direct ice en het personeel van Voordorp speciaal in dit werk onder en voor de kinderen bezig, doch zij kunnen dit alleen maar doen wanneer en zoolang achter hen staat de Gemeente om uit te langen. Doch daar is ook wijsheid en nuch terheid noodig in het uitlangen, soms kan ook wel eens ontzeggen noodig zijn, omdat er ook wel verlangens en wenschen onder de verpleegden (even als onder ons, „normale" menschen) heerschen, die niet vervuld kunnen worden. Ook God doet zoo met onze verlangens, en onthoudt ons soms wat wij wenschen, omdat dit niet goed voor ons zou zijn. Zoo is daar wijsheid noodig voor de opvoeders van een kinderhuis om op zijn tijd uit te langen. Doch wordt dit uitlangen op de rechte wijze verwekt, dan zullen wij er ook zelve in ons le ven den zegen van ondervinden. Na zijn rede droeg spr. de nooden van „Voordorp" in den gebede op. Tijdens den tusschenzang (Gez. 77 vers 1) werd een collecte gehouden voor de onkosten der vergadering en aan het einde een schaalcollecte voor „Voordorp". OPLEIDING VAN CHRISTELIJKE BEWAARSCHOOLONDER WIJZERESSEN. In eën óp 15 Jan. "j.I. te "dezer stede efioucïen bijeenkomst van afgevaaruïg en van Chr. bewaarschoolbesturén uit Leiden en omgeving is besloten tot oprichting van de Vereeniging tot opleiding van Chr. Bewaarscnool-on- fderwijzeressen te Leiden. Leden van deze vereeniging kunnen uitsluitend zijn vereeniglngen, bestu ren, commissies, stichtingen ot andere zedelijke lichamen in Leiden en om streken, welke een ot meer Christelijke bewaarscholen in stancf Tioucfen. Contribuanten zijn zij. die de veree niging met een jaarlijksche bijdrage steunen. Het doel is de oprichting en mstancil houding van een ot.meer instellingen tot opleiding van Chr. Bewaarschool onderwijzeressen. Grondslag van de vereeniging en' «van het te geven onderwijs is de H. Schrift als Gods Woord. Het bestuur bestaat uit 4 leden, waarvan de helft moet behooren tót! de Ned. Herv. Kerk en de andere helft tot een der Geref. Kerken. Deze vereeniging is er dus een van samenwerking van Ned. Hervormden en Gereformeerden op een terrein, waar alleen door deze samenwerking] iets goeds kan 'worden bereikt. De toenemende bloei der Chr. Be waarscholen in onze stad en omge ving maakt het vraagstuk der oplei ding van het personeel steeds moei lijker en hieruit werd reeds uitkomst gezocht door de oprichting in 1925 van een cursus tot opleiding van Chr. bewaarschoolonderwijzeressen onder leiding van den heer P. Herfkens. De oprichting van de nieuwe ver eeniging bedoelt nieté anders dan het even van een hechten grondslag aan ezen cursus en den bloei en uitbouw er van. Tot bestuursleden werden gekozen de heeren A. Couvée, P. J. Fontein, T. S. Goslinga en M. H. v. d. Bos De heer P. J. Fontein treedt, totdat de functiën zijn verdeeld, als voorloo- pig secretaris op. Hij is bereid aan belangstellende schoolbesturen alle ge wenschte inlichtingen te verschaffen Zijn adres is Hooge Rijndijk 13. De vereeniging, die door haar sa menstelling zich ontwikkelen kan tot een zeer belangrijk Centrum van de geheele actie voor het Christelijk Be- waarschoolondenvijs in Rijnland, ver dient'ongetwijfeld de steun van allen die in dit onderwijs belang stellen, in 't bijzonder wei' van de besturen, van alle bestaande en op te nc"üten Chr. Bewaarscholen. EDUARD IJDO. f Hedenmorgen is alhier na een kort stondige ongesteldheid op 70-jangen leefdjd oveneden de heer Ed. Ydo, (drukker en uitgever alhier. Met den heer Ydo daalt een aller- wege bekende en geachte persoonlijk heid in onze gemeente ten grave. Een lange reeks van jaren Heeft hij aan het hoofd an de door hem ge stichte drukkerij en uitgeverij aan de Hoogl. Kerkgracht gestaan. De laatste jaren had hij zich even wel uit het zakenleven terug getrok ken en was het bedrijf ïn handen van des overredenen zoon. De heer IJdo was niet alleen een goed vakman, maar was ook uitne mend zakenman, Energiek en onder nemend ais hij was, wist hij zijn zaait tot een omvangrijk bedrijf te maken. Het Werk van de firma Ydo werd steeds geroemd. In het begin van zijn vestiging heeft de heer Ydo een weekblad voor Lei den en Omstreken uitgegeven, n.l.: „L/e Hande.spostdat evenwel later is opgehouden te verschijnen. BEGRAFENIS C. B. DUYSTER. Hedenmiddag 12 uur had op Rhijn- liof de begrafenis plaats van het stof felijk overschot van den heer C. B. Duyster, in leven organist der Pieters kerk. Onder de talrijke aanwezigen merk ten we op de predikanten der Ned. Herv. Gemeente Dr» Kiemens, Ds. Goedhard en Ds. Groot Enzerink, de leerlingen der Burgerzangschool, vele oud-leerlingen dezer school, den ioco-hurgemeester, de heer Reimerin- ger; vertegenwoordigers van de 3- Cctoberveieenigiiig en van de Vrij metselaarsloge „La Vertie". Tal van bloemstukken dekten de baar, w.o. een van de Loge. Bij de geopende groeve trad aller eerst naar voren de heer J. P. Mul der, die de volgende rede hield: Door ongesteldheid van den voorz. v. d. Gem. Commissie der Ned. Herv. Kerk, Prof. van Nes ©n eveneens door verhindering wegens ambtsbezighe- zigheden van den vice-voorzitter, Mr. Schokking, ciie er zeer prijs op had ge steld hier tegenwoordig te zijn en die mij verzocht namens onze Commissie hier een enkel woerd te willen zeggen, zij het mij vergund als secretaris dier Commissie eenige welgemeende woor den uit te spreken nu we gereed staan het stoffelijk overschot van Uw gelief der. 'man en vader aan den schoot der aarde toe te vertrouwen. Niemand onzer had durven denken dat we zoo spoedig reeds bijeen zou den moeten komen om de laatste eer aan dezen doode te bewijzen. Want 't is nog maar heel kort geleden, dat we Duyster zagen gaan langs den weg met de hem kenmerkende tred. Men kreeg dan niet den indruk dat daar een 75-jarig man passeerde en nog blinder zou men hem dien leeftijd ge geven hebben, als men wist alles wat hij nog werkte. Duyster heeft gewerkt tot hij niet meer kon, want nog een paar dagen voor zijn vervoer naar het Diaconessenhuis stond hij nog mid den in zijn werk, hoewel pijnen hem toen reeds het werk bemoeilijkten. In zijn werk ging hij op. Een arbeid die hem mede lief was, was het be spelen van het orgel in onze aloude Pieterskerk. Vaiiaf 1 October 1885 is Duyster on ze organist geweest. Onafgebroken heeft hij gedurende deze 41 jaren zijn taak met liefde en volle toewijding vervuld. Voor een organist moet het een heerlijke gedachte zijn, dat zijn werk, zijn spel, naast de prediking bij draagt aan het geheel. En vooral voor Duyster die zoo'n reeks van jaren Zondag aan Zondag, de Christusprediking heeft mogen ac compagneeren met zijn spel. Wie kwam niet menigmaal onder de bekoring als in de dikwijls stampvolle kerk het liea der Geme nte zich paar de aan het orgelspel van Duyster. Was het orgelspel van Duyster de Gemeen te tot stichting, omgekeerd moge ook het woord daar ghoord, hem tot stich ting zijn geweest en tot troost gewor den op zijn ziekbed, dat aanstonds zijn sterfbed zou worden. Want nog altijd blijft van kracht, hetgeen van dat wcord geschreven staat, dat het zal doen hetgeen Mij behaagt en dat het voorspoedig zal zijn, in hetgeen waar toe ik het zal zenden. Dit zij tot troost voor U en voor Uw diepbedroefde moeder, die in haar ouderdom thans zooveel moet missen. Ik mag deze plaats niet verlaten zon der tot uitdrukking gebracht te heb ben de bijzondere dank van onze Ge meente voor het verheffende en bezie lende werk dat van Duyster uitging. Hij ruste in vrede. Dr. J. Riemens sprak als voor zitter van .en kerkeraad der Ned. Herv Gem. een woord van eerbiedige hulde. Wij kunnen ons niet voorstellen, dat de heer Duyster, na zooveel iaren zijn mooie werk te hebben verricht, nu eensklaps van ons is weggenomen. Hij was een man van trouw en ener gie; steeds was hij op zijn post en men kon zich haast niet voorstellen, dat hij ouder werd, want hij bleef steeds dezelfde. En nu is dit alles voorbij. Spr. memoreerde, hoe de heer Duys ter op 3 October de koraalmuziek leid de; deze dagen behoorden tot de hoog tepunten van zijn leven. Moge, nu zijn ziel is ingegaan in het wondervolle hiernamaals, hij de volle harmonie smaken waarvan de aardsche slechts een flauwe afschaduwing is. En mo gen wij allen leeren onze dagen te tel len, opdat wij een wijs hart bekomen. Alleen wat rust in Christus heeft eeuwig bestand. Mevr. v. d. L ij k e sprak namens de leerlingen en oud-leerlingen een woord van dank voor hetgeen de over ledene voor hen geweest is. Hij voerde hen in de schoone droomwereld der tonen; nu is hij heengegaan naar het droomenland, waar eeuwig het goede triomfeert. Uw nagedachtenis zal onder ons steeds blijven voortleven; vaarwel, onze mijnheer Duyster, vaarwel, al dus eindigde spr. Namens de Ned. Organistenvèreeni- ging sprak de heer M e .i s, die in her innering bracht, hoe deze vereeiging in den heer Duyster een harer meest trouwe leden verliest. Duyster heeft gewoekerd met de talenten, die hij van God had gekregen, tot zijn dood toe. Zij hij den jongeren daarin ten voorbeeld. Hierna werden door vele vrienden bloemen op het graf gestrooid, waar na de heer C. B. Duyster Jr., de oud ste zoon van den overledene, dankte voor de laatste eer aan zijn vader be wezen. LEGAAT. Aan de Geref. Kerk alhier is gelega teerd f 5000, n.l. f 2500 aan de Kerk en f 2500 aan de Diaconie. Door H. J. K., student hier ter stede, is bij de politie aangifte gedaan dat Woensdagmiddag tussclien 3.30 en 5 uur, zijn jas, die "in de garderobe/ van de Universiteitsbibliotheek hing en in welker zak zich zijn porteman- naie bevond, met ruim f 13 er in, is' ontvreemd. Gistermiddag, te kwart over 2, kwam de 14-jarige D. S. uit de Harte- steeg en wilde oversteken naar de Karnemelksbrug. Hij werd gegrepen idoor een auto, bestuurd door K. v. D. Het rijwiel werd totaal vernield, idoch de jongen kwam er' goed at. Gistermiddag half een reed de 34-jarige J. P., wonende Hoogewoerd, m de Heerènstraat rechts Van den weg. Hij werd van achter gegrepen door een vrachtauto, welker lading uit hout bestond, waarvan enkele stuk ken een eind buiten den bak uitsta ken J. P. kwam te vallen en verwondde/ zich aan de linkefknie, terwijl hij te vens klaagde over pijn aan den linker schouder. Zijn rijwiel en pantalon wei den beschadigd. BINNENLAND. CANDIDAATSTELLING PROV. STATEN. In ons gister gepubliceerde verslag van de vergadering van het Prov. Co mité te Rotterdam, waarin de can- didatenlijsten zijn vastgesteld-voor de a.s. verkiezing, is een kleine vergis sing ingeslopen. Het verslag vermeldde dat in den kieskring „Gouda" de heer v. Dobben de Bruyn als no. 3 en de heer Verheul als no. 4 op de candidatenlijst zou zijn geplaatst. Dit is niet juist. De heer v. Dobben de Bruyn is op no. 4 en de heer Ver heul op no. 6 geplaatst. HET KAMERLID BIEREMA. De heer Dr. S. E. B. Bierema te Us- quert heeft de benoeming tot lid van de Tweede Kamer aangenomen. DE DROOGMAKING DER ZUIDERZEE De Ver. „Nederland in den Vreem de" heeft van de brochure over de „Af sluiting en Droogmaking van de Zui derzee" een uitgave in net Engelsch het licht doen zien. .Van de Fransche uitgave Is de tweede druk verschenen ADVERTENTIE-PRIJS Gawone advert entiSn per regel 22'V» o ent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advert entiên bij vooruitbetaling van ten hoogete 30 woorden, worden dage lij ka geplaatet ad 40 cent. Binnenland. Naar verluidt zou de regeering voor nemens zijn terug ie komen op het plan tot aanleg van den spoorweg GoudaAlphen aan den Rijn. Buitenland. Marz heeft van Hindenburg een nieuwe opdracht gekregen nu tot vor ming van een kabinet uit de burgerlij ke partijen. Hongarije ^eeft om opheffing der in- tergeallieerde militaire controle in het land gevraagd. Ramsay MacDonald en Lloyd Geor ge zijn door Chamberlain ter bespre king van den toestand in China ont vangen. Churchill over het fascisme. Alle uitgaven, Nederlandsch, En gelsch, Fransch en Duitsch, zijn in de pot gesteld bij het Centraal Boekhuis te Amsterdam en in den handel ver krijgbaar, zoodat ook het groote pu bliek er kennis van kan .nemen. Dr. JOH. C. BREEN. De Amsterdamsche gemeente-archi varis, dr. Joh. C. Breen, moet, naar de „Stand." meldt op medisch advies ge durende eenigen tijd rust nemen. Dr. Breen is eenigszins overspannen en heeft als gevolg daarvan hinder van zenuwpijnen. Hij heeft zich nu voor eenigen tijd aan allen arbeid onttrok ken. SPELLINGKWESTIE EN GELD. In „De School met den Bijbel" wijst de redacteur J. L(ens) er in een arti keltje over „De Spellingskwestie" op, dat het brengen van eenheid in de spelling die hij gewenscht acht geld- kosten zal meebrengen: het zal bij in voering der vereenvoudiging n.l. nood zakelijk zijn, alle schoolboekjes in de nieuwe spelling om te zetten, omdat tweeërlei spelling den chaos in de hand zal werken, Schr. taxeert de kos ten daarvan voor Den Ijlaag gesteld dat er 250 (bijzondere) scholen zijn op vijf ton. Hij zegt hiermee niet te willen afschrikken, maar wijst op de gevolgen van het te nemen besluit. Dit is zeker iets om over na te den ken. Maar een breede overgangspe riode zal de geldkwestie wel naar den achtergrond weten te dringen. Het bezwaar, dat de kinderen b.v. in de krant nieuwe en in het school leesboek „oude" spelling voor oogen zullen krijgen, is inderdaad een moei lijkheid. Maar daaraan zal nooit een enkele spellingswijziging geheel ont komen. DE ONTWIKKELING VAN DE HOOFDAKTE-CANDIDATEN. In ,De Kweekschool" klaagt de heer R. Kuitert onder het opschrift „Neder landsch op 't hoofdakte-examen", over onvoldoende ontwikkeling van vele hoofdakte-candidaten (waarvan ieder jaar pl.m. 65 pet. afgewezen worden). Op het mondelinge examen vangt de examinator herhaaldelijk bot op een voudige vragen. De schrijver vertelt daarvan als volgt: „Slag op slag gebeurt het, dat zij, die het hoogste brevet voor L.O. willen be halen, gespeend zijn aan elke alge- meene ontwikkeling en al hun parate kennis een bombarie-uitstalling zon der winkelvoorraad is. n Paar staaltjes van de honderden, die ik in portefeuille heb: Wat is 'n klinker? Bot! Kunt u de grondregels van onze spelling noemen? Bot! Wat beteekent het woord hyperbolies? Botl Hoe wordt het zinsverband tot stand gebracht? Bot! (Of telkens het foute antwoord, door verbindingswoorden). Welke strijd was er in de Hervormde Kerk gaande, toen De Genestet z'n le- kedichtjes maakte? Bot! Waar kunt u het verhaal van Hagar vinden? Bot! Wie was Orpheus? Bot! Hebt u wel es van Jupiter of Zeus gehoord? Bot! En het is geen uitzondering, dat de can- didaten het antwoord op dergelijke zeer fundementeele of zeer elementaire vragen „verbotten". De schrijver wijt bovengenoemde on voldoende ontwikkeling aan dikwijls gebrekkige opleidingt hetgeen echter niet mag leiden tot vermindering der eischen voor het hoofdakte-examen. DE STORING TE HILVERSUM. Welk station het is, dat Hilversum met een interierentietoon stoort, is nog niet met zekerheid te zeggen, maar wél is komen vast Ie staan, dat cr Zweedsch wordt gesproken. Dat blecJd bij de opgave van den t^daduui van een pauze,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1