Dit nummer beslaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN I ADVERTENTIE-PRIJS
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
7 JAARGANG
DONDERDAG 6 JANUARI 1927
NUMMER 2020
ABONNEMENTSPRIJS
Id Leiden en buiten Leiden
waai agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per weekf 0.19
Franco per poet per kwartaal i 2.90
LE1DSCHE CODRANT
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
Schakels teveel.
Wij hebben meermalen erop gewe
zen, dat ons maatschappelijk leven
een teveel aan tusschengeledingen
krijgt. In den handel moeten de prij
zen van artikelen vaak hoog zijn ten
gevolge van het groot aantal handen
waardoor die artikelen de gebruikers
bereiken.
Dat dit niet alleen in ons land zoo
is maar ook elders o.a. in Engeland,
bewijst het volgende bericht:
Eenigen tijd geleden kostten de
steenkolen te Londen en in het
Zuiden vdn Engeland 4 per ton,
een prijs, welke reeds hoog was
voor den gemiddelden burger, doch
dién de armen in het geheel niet
konden betalen. De prijs bedroeg,
afgehaald aan de mijn, 50 shilling
en het spreekt vanzelf, dat de ver
bruiker zich wel eens even afvroeg,
of het nu werkelijk 30 shilling moest
kosten om ze van de mijn naar zijn
woning te vervoeren. Derhalve werd
een commissie ingesteld om na te
gaan of het niet mogelijk was steen
kool coöperatief te verkoopen. Ze
bestond uit zakenlieden, pa: lements-
.leden behoorende tot de Labour- en
andere partijen en drie mijneige
naars. Deze Commissie heeft thans
verslag uitgebracht. In bedoeld rap
port wordt gezegd, dat de kolenin-
dustrie op het oogenblik zoo slecht
is georganiseerd, dat samenwer
king van alle mijneigenaars met de
grootste moeilijkheden gepaard zou
gaan, doch de wenschelijkheid
wordt geuit, dat eigenaars van mij
nen, welke aan ekaar grenzen, hun
kolen gezamenlijk ter markt zullen
brengen. Voorts beval 't rapport aan
veel uitgebreider district-organisatie
in het leven te roepen, en deze da
bevoegdheid te geven de minder
heid, welke buiten de organisatie
wenscht te blijven, te dwingen toe
te treden. De Labour-regeering heeft
destijds een veel belangrijker onder
zoek ingesteld, doch jammer ge
noeg heeft ze, door het aftreden van
het ministerie, geen gelegenheid
gehad mede te deelen tot welke ge
volgtrekkingen bedoeld onderzoek
haar had geleid Nu hebben de mijn
eigenaars den prijs verminderd met
15 shilling en indien op het vervoer
en de distributie een gelijk bedrag
werd bespaard, zou de verbruiker
50 in plaats van 80 shilling, dus niet
zooveel meer dan de helft van den
vroegeren prijs, hebben te betalen.
Onnoodig te zeggen, dat de drie
•mijneigenaars, die deel van de com
missie uitmaakten, het met de alge-
meene strekking van het verslag
niet eens zijn. Ze beweren, dat het
in de kolenindustrie zoo goed gaat
als het maar kan en dat alles naar
wensch zal blijven gaan, als maar
niemand zich met hun zaken wil
bemoeien. In de meeste industrieën
brengt de producent zijn waren liefst
zoo goedkoop mogelijk ter markt,
doch de mijneigenaren hebben daar
over steeds hun eigen meening ge
had.
Het slot van dit bericht toont weer
aan dat ook in Engeland het treurig
feit gezien wordt dat de producent
helaas niet altijd medewerkt om dat
maatschappelijk euvel te bestrijden.
Toch ligt naar onze meening in ver
eenvoudiging van de distributie de
oplossing van de moeilijkheid.
V De Graafschappen
Gisteren vierde „De Graafschapper"
het Anti-Revolutionair zusterorgaan
in den Achterhoek van Gelderland,
dat tweemaal 's weeks verschijnt te
Aalten, zijn gouden jubileum.
Men heeft terecht in Gelderland in
gezien, dat dit feit op feestelijke wijze
herdacht moest worden.
Aan de Graafschapper is voor een
groot deel de öpbloei van onze begin
selen in dat deel van Gelderland te
danken. Onvermoeid, ook in moeilijke
dagen, die de Graafschapper niet ge
spaard bleven, bleef een kleine kring
van getrouwen met mannenmoed vech
ten voor het orgaan.
Wat een zegen heeft die arbeid ver
spreid. 't Heugt ons nog als de dag
van gisteren, dat de Graafschapper
ook in onze ouderlijke woning op ta
fel kwam en dat ieder greep naar het
blad. Maar op het gebied van nieuws-
en advertentieblad was de Graaf
schapper het „kleine krantje".
Dat alles is nu anders geworden. De
Graafschapper is nu al jaren ook de
gids geweest op handelsgebied.
Maar bovenal de Graafschapper was
al die jaren de „leider" bij verkiezin-
en. Heftigen tegenstand heeft de re
dactie ondervonden. Tegenstand ook
van geestverwanten. Ook dat bleef
niet gespaard.
Van dat alles zal het jubileum-num
mer getuigen.
Daarvan zal men ook in de herden-
kingssamenkomst gesproken hebben.
Niemand minder dan den leider onzer
partij, den heer H. Colijn, had men uit-
genoodigd als spreker.
Wij wenschen onze zuster toe de
zelfde trom om pal te staan voor on
ze heerlijke beginselen, ook als nieu
we moeilijkheden zullen komen.
Met moed de nieuwe vijftig jaar in
getreden.
Zegene God den arbeid.
STADSNIEUWS.
STATEN CENTRALE LEIDEN.
Gistermiddag vergaderde in Amici-
tia de Anti-Rev. Statenkieskring Cen
trale voor den Kieskring Leiden.
Met uitzondering van Valkenburg,
en de nog jonge organisatie te Voor
schoten waren alle plaatselijke kies
verenigingen vertegenwoordigd.
De voorzitter, de heer W. Wamaar
opent met gebed en spreekt daarna
een woord van welkom bij den aan
vang van 1927 en wijst er op, dat het
noodig is op de zegeningen die God
ook op het kleine geeft, te letten. In
onzen tijd heeft schier overal het mas
sale. het geweldige, eenige bete-ekenis
Wij moeten echter letten op het groo-
te gewicht van soms één, soms twee
vertegenwoordigers in de Colleges.
Berichten van Verhindering zijn in
gekomen van de heem Mr. v. d. Tas,
Slegtenhorst. Karstens en Mr. Knibbe,
terwijl de laatste eveneens door druk
ke werkzaamheden ontslag moet ne
men als 2e secretaris.
De notulen der vorige vergadering
worden gelezen en na bespreking goed
gekeurd.
Inzake een te Leiden begin Januari
te houden Partijdag blijkt er misver
stand te heerschen. Nadat het eerst
daarvoor uitgetrokken bedrag te hoog
was bevonden, is van de verdere voor
bereiding blijkbaar afgezien. Aan de
Leidsche A.R. Kiesvereeniging zal ge
vraagd worden nu met spoed deze
zaak ter hand te nemen.
Daarna is aan de orde de voorloo-
pige vaststelling der candidatenlijst.
Na bespreking blijkt de vergadering
in te stemmen met de samenstelling
zooals d,? stemming in de kiesvereni
gingen heeft aangewezen.
In bespreking komt nog de vraag of
het toelaatbaar is een candidaat die
niet no 1 op de lijst staat doch die
plaatselijk voorkeur blijkt te bezitten,
mag worden aanbevolen. Ofschoon en
kelen niet ontkennen dat daarmede 't
getal stemmen misschien is uit te brei
den, wordt nochthans om de groote
waarde van de eenheid, ook na de
verkiezingen en uit organisatorische
overwegingen, dit ontraden. Parool
moet zijn stemt de A.R. lijst. Slechts
in gansch bijzondere gevallen zal men
mogen toevoegen, bij voorkeur no. 1.
De voorzitter deelt nog mede. dat 't
Provinciaal Comité nog zal moeten he
slissen over sommige intime aangele
genheden op de verkiezing betrekking
hebbende.
De voorzitter heeft een groot aantal
ex. van een lezing van den heer De
Wilde voor de propaganda beschik
baar gesteld. Onder dankzegging hier
voor wordt besloten deze onder de
kiesvereenigingen te distribueeren.
De voorzitter wekt nog op om bij
de propaganda ook onze pers niet te
vergeten. De Nieuwe Leidsche Courant
wordt no-g te veel gelijk gesteld in
waarde met andere dagbladen. Zij
moet ons echter worden tot een on
misbaar orgaan. Als wij onze eigen
Pers eens niet meer hadderj, zouden
wij pas gevoelen wat ons ontbrak.
Daarna wordt een ontwerp gewij
zigd reglement besproken en met en
kele wijzigingen aangenomen.
Als 2e secretaris wordt bij acclama
tie benoemd Mr. v. d. Tas te Leiden.
Besloten wordt nog voor het contact
met de Kiesvereenigingen zoo moge
lijk de ontwerp-notulen van elke ver
gadering aan die kiesvereeniging toe
te zenden.
De vergadering wordt na dankgebed
waarin de heer Huinink voorgaat,
door den voorzitter gesloten.
WEEK DER GEBEDEN.
Gisteravond ging in de Oosterkerk
in de Week der Gebeden voor Ds. H.
J. Kouwenhoven, pred. bij de Geref.
Kerk alhier Het kerkgebouw was
matig bezet.
Spr. liet zingen Ps. 33 7, las Deut.
6, ging voor in gebed en liet vervol-
gnes zingen Ps. 335 en 6.
Het onderwerp van dezen avond was
„Volken en Overheden". Deze twee
runten aldus spr. zijn, van groot
eewicht en staan in nauw verband
met de belijdenis en de practijk van
ons geioof
Wanneer de volkerenzee in. beroe
ring komt en de golven daarin zich
hoog verheffen, zooals dat b.v. in Chi
na gebeurt, gebeurt dit dan slechts
door menschenwil en 'werken daarin
geen andere dan menschelijke facto
ren; is dit slechts een kwestie van
toeval? Wie de Heilige Schrift ge
looft, weet dat dit alles geschiedt vol
gens den raad des Heeren. dien wij
niet altijd kunnen doorgronden.
De profeet Daniël ziet uit de volke
renzee groote wereldmachten, dieren,
opkomen; hij schetst reeds het rijk
van Alexander den Groote, dat Per-
zië's wereldmacht vertreden zal, ja,
ook zelfs het Romeinsche Rijk, dat
pas honderden jaren later optreedt.
Het is God die de dieren doet opko
men; Zijn souvereine wereldmacht be-
beersoht de geschiedenis. En die op
permachtige God is tegelijk onze he-
melsche Vader, daarom mag de Chris
ten als kind van dien Vader niet on
verschillig zijn voor het groote wereld
gebeuren. Als 't waar was, gelijk som
mige Christenen meenen, dat dit alles
ons niet aangaat en dat 'ter maar op
aankomt dat wijzelf het goed hebben,
dan zouden veel hoofdstukken, ja hal
ve Bijbelboeken uit de Heilige Schrift
kunnen gescheurd worden als zijnde
dan van geen Beteekenis voor ons.
Daar komt bij. dat alle gschiedenis
slechts is de voorbereiding van de
komst van den Koning der Koningen,
onzen grooten Bruidegom, die naclert.
Wie thans de volkerenwereld, zoo
als die nu 8 jaar na den wereldoorlog
is, beziet, zal opmerken, betrekkelijke
rust en groote veranderingen. Spr.
wijst op het groote aantal werkloozen
dikwijls meer dan een millioen bij
één volk; de waardevermindering van
het geld; de hooge belastingen, die
op de volken drukken; de werkstakin
gen als het mijnconflict in Engeland;
troebelen als de communistische op
stand in onze Oost. Dit alles bewijst
clat de rust. nog niet is teruggekeerd
onder de volkeren, al kunnen wij dank
baar zijn dat wij het afgeloopen jaar
voor een ophieuw ontbranden van den
wereldoorlog zijn bewaard gebleven.
Het- behoort vtot onze., -roeping als
Christenen alle middelen, die worden
aangewend om den vrede tusschen de
volkeren te bevorderen, te steunen.
Na het inleidend woord, ging Ds.
Kouwenhoven voor in gebed voor vol
ken en overheden, opdat wij een stil
en gerust leven hebben.
Hedenavond is het onderwerp:
„Zending". (Predikt het Evangelie al
len creaturen, Mare. 16 15).
Dankzegging: Dat Gods Konink
lijk geen beperkingen kent: de akker
is de wereld; dat God de wereld zoo
lieeft liefgehad, dat Hij Zijn eenigge-
boren Zoon gegeven heeft; en
dat de Gemeente geroepen is om van
Hem te getuigen. Voor den zegen, die
ontvangen werd als loon van trouwen
Zendingsarbeid, ook in 't afgeloopen
jaar.
Verootmoediging: dat er in
de gemeente veel te weinig wordt me
degeleefd met den Zendingsarbeid;
dat er niet genoeg verstaan wordt, dat
gered zijn moet dringen tot redding
van anderen; dat er te weinig geloof
en te weinig offervaardigheid is
Gebed: dat het Evangelie gepre
dikt worde tot de einden der aarde.
dat de Heer des oogstes meerdere
arbeiders uitstoote in de velden, die
wit zijn om te oogsten;
dat de gemeente verstaan moge, dat
haar eerste taak is de wereld het
evangelie te brengen;
dat de bekeerlingen predikers mo
gen worden voor eigen stamgenooten;
voor alle bijbel- en zendinggenoot
schappen.
WERKLOOSHEIDSVERZEKERING.
De Minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid heeft krachtens het Werk
loosheidsbesluit 1917 goedgekeurd
het reglement der werkloozenkas
van de Leidsche timmerlieden-, machi
nale houtbewerkers- en model-makers
vereeniging alhier.
Het subsidie voor deze kas wordt
vérleend van 27 December af.
DE STAKING BIJ POPTIE.
Men meldt ons van arbeiderszijde:
Op verzoek van den heer Poptie,
had de heer Clqet, Hoofdbestuurder
van de Bakkers pa troonsvereeniging,
zich als persoon beschikbaar gesteld,
als arbiter in het conflict-Poptie con
tra de Alg. Ned. Bakkersgezellenbond
Dinsdagmiddag had in „Den Vergul
den Turk" een conferentie met par
tijen plaats, waarbij tevens tegenwoor
dig was het bestuur van de Leidsche
Broodbakkerspatroonsvereeniging.
Trots alle pogingen door den arbiter
en liet bestuur der patroonsvereen.
aangewend, heeft de heer Poptie, on
danks het feit, dat hijzelf om arbi
trage had verzocht, *geen voorstellen
gedaan, welke op een beëindiging van
het conflict betrekking konden hebben
Zelfs verliet de heer Poptie midden
in de bespreking de conferentie. Door
den arbiter en het bestuur der pa-
troonsvereeniging werd verklaard dat
de houding van de delegatie van den
Bakkersgezellenbond zeer correct was,
en zeker niet wettigde, dat de heer
Poptie de conferentie verliet. In een
te houden vergadering van den Bak-
kersgezellenbond zal nu mede worden
vastgesteld, welke maatregelen tegen
den heer Poptie zullen worden ge
troffen.
ONZE NIEUWE BURGEMEESTER.
Naar we vernemen, 'is er betreffen
de den datum van het in functie tre
den van burgemeester Mr. A. van der
Sande Bakhuijzen nog niets met zeker
heid te melden.
Het ligt in de bedoeling van den
heer v. d. Sande Bakhuijzen binnen
kort weer naar Boedapest terug te
gaan om daar de loopende zaken af
te wikkelen.
LOCAAL RIJKSTELEFOONNET
LEIDEN.
Opgaaf van nieuwe aansluitingen
'in de maand December 1926.
1398, Ajax Sportman Combinatie,
Hugo de Grootstraat 5;
1070, Akkermans, A. J., Administra
tiekantoor, Schapensteeg 2;
899, Belgraver's Engrosh., Morsch-
singel, terrein Holl. Spoor;
1576, Beulink J., Vleeschhouwerij en
Spekslagerij, Haarlemmerstraat 72;
1466, Boekee, Teun, Hooge Rijn
dijk 175, Zoeterwoude;
1484, Cate, J. ten, Drogisterij „Het
Groene Kruis", Johan de Witstraat 40;
1379, Heijden, A. J. C. van der, Nota
ris woonhuis, Kagerstraat 2;
1622, Hoeve, W. van (Boekh. Patria)
woonhuis, Fruinstraat 32;
1439, Kotrenberg, Karl, Wilhelmi-
napark 24, Oegstgeest.
2622, Marx, Dr. E., Oogarts, Rijns-
burgerweg 96;
1502, .NijveJd, W. J., Joh. de Wetstr.
54;
1604, Pastorie, R.-K., Rijngeester-
straatweg 18, Oegstgeest;
1351, Perquin en Zonen, fa. J. Tli.,
Brandstoffenhandel en opslagplaats,
Haag weg 4a;
1468, Swaak, F. H., Café Sport, de
Kempenaerstraat 105, Oegstgeest;
1115, Verheul, G. Graan- en vee-
koekenhandel, Hoogmaderweg, Leider
dorp.
Tot opvolger van wijlen den heer
L. Bienen Sr. is benoemd tot direc
teur van de Sociëteit „Minerva", de
heer G. J. J. Kouw, vroeger gérant
van hotel „De Twee Steden" te 's-
Gravenhage. Er waren meer dan 150
sollicitanten.
Gisterenmiddag omstreeks half
drie is de hoofdbrievenbesteller v. S.
op de Prinsessekad(e met zijn rijwiel
geslipt en door de tram aangereden.
Hij beliep een verwonding aan een
der beenen en werd, na in 't postkan
toor te zijn verbonden, per auto naar
zijn woning vervoerd.
BINNENLAND.
HET KON. GEZIN OP HET LOO.
Nader wordt bepaald dat Prinses
Juliana heden en Prins Hendrik Vrij
dag naar Het Loo zullen gaan, waar,
naar men weet, de Koningin zich
reeds bevindt.
ADVOCAAT-GENERAAL BIJ DEN
HOOGEN RAAD.
Onlangs vermeldden wij een bericht
dat als opvolger van mr. Ledeboer
waarschijnlijk tot advocaat-generaal
bij den Hoogen Raad zou worden be
noemd prof. dr. Blok. Thans verne
men wij echter, dat voor deze functie
ernstig in aanmerking komt mr. N. J.
L. Brantjes, gouverneur van Curacao.
HULDIGING Dr. J. TH. DE VISSER.
Naar wordt medegedeeld staat het
comité tot huldiging van Dr. J. Th. de
Visser ter gelegenheid van diens 70sten
verjaardag op 9 Februari a.s. thans
voor de nadere uitwerking der plan
nen voor deze huldiging.
Met het oog hierop is het zeer ge-
wenscht, dat zij die het voornemen
hadden van hun belangstelling en me
dewerking te doen blijken, doch
daaraan nog geen .uitvoering gaven,
hiervan ten spoedigste, in ieder geval
vóór 15 Januari e.k., mededeeling te
doen.
Indien er onder hen zijn, die nog
geen circulaire ontvingen, dan kun
nen zij deze op aanvraag bekomen hij
den secretaris van het comité, den
heer H. J. de Groot, Groot Hertogin-
nelaan 134 te 's-Gravenhage.
PROF. H. VISSCHER.
Na de driestar in de Standaard, die
uit de gepubliceerde correspondentie
tusschen A.-R. Kamerclub en Prof. V.
de conclusie trekt dat diens stand
punt onvoldoende is beicht, antwoordt
nu in het „U. D." prof. Visscher.
„Tengevolge van mün protest
Gewone edrertentiSn per regel 227» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.'
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertenties bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage*
lijks geplaatst ad 40 cent.
Binnenland.
De algemeene vergadering van den
Chr. Zeeliedenbond.
Buitenland
Bij referendum zal beslist worden
of de Belgische socialisten in de re
geering zullen blijven.
Groote werkloosheid in Denemarken
De toestand te Hankow.
hebt gij uwe kolommen openge
steld voor elk, di© maar iets in het
midden wilde brengen, dat mij in
in een ongunstig daglicht kon stel
len. En zorgvuldig hebt gij er voor
gewaakt hetgeen ik tot mijne ver
antwoording meende te moeten me-
dedeelen, op te nemen. Zelfs mijne
rekenschap in het „Utr. Dagblad",
waarvan u opname verzocht was,
hebt'gij uwen lezers onthouden."
Dat alles heeft prof. V., naar hij
zegt, laten passeeren. Maar nu de
„Stand." meent het resultaat der cor
respondentie onbevredigend te mogen
noemen, wijst hij er op, dat ten on
rechte thans de schijn is gewekt, als
gold het conflict met de anti-rev,
club slechts den vorm.
Die is eerst aangeroerd, beweert
Prof. V., toen de poging mislukt was
Prof. V. te bewegen tot een herroeping
Uit de correspondentie is dit te
lezen, voor wie lezen kan en wil.
Uwe Redactie, die zelve maanden
lang zweeg, toen spreken tot het A.-
R. volk zedelijke plicht was, stelt
mij nu voor als een soort spelbre
ker. Dit is~uwe zaak. Ik hen mij niet
bewust v. plichtsverzuim tegenover
mijn fractiegenooten, noch tegen
over de A.-R. partij. Maar uwe re
dactie moge zich hiervan verzekerd
houden, dat prof. Visscher-zich wel
zal wachten moeilijkheden te gaan
oplossen, die in uiterste instantie
niet alleen in de Kamerclub, maar
in de leiding zelve der partij liaren.
oorsprong vinden en die slechts ver
klaard kunnen worden uit eene af-,
wijking van beginselen, die de A.-»
R. partij den plicht heeft hoog te
houden, omdat zij haar karakter
raken.
Dat klopt niet precies. Prof. Vis-
scher constateerde zelf met eenig wel
gevallen, dat de Kamerclub ook tot le
overtuiging kwa dat het voorname-!
lijk de vorm was waartegen hij zon
digde.
HET BELGISCH VERDRAG.
„Het Centrum" neemt een loopje mefi
lien, die beweren, dat de „Volkswil"
tegen het verdrag is en de Eerste Ka
mer zich daar moet door laten leiden.-
Nog onlangs bleek, dat 4/5 van de
katholieke georganiseerde werkgevers
vóór het Tractaat waren hoewel hun
vereeniging een krachtig adres tegen
dit tractaat aan de Tweede Kamer ge
zonden had.
En de ai'beiders? De sociaal-demo
craten zijn verdeeld, zoowat half om
half; de Katholieke georganiseerde
arbeiders spraken zich vóór het Trac
taat uit.
Zeker, de tegenstanders maken -meer
lawaai dan de voorstanders. Maar
grooter lawaai bepaalt nog niet den
volkswil.
HET VOOR-ONTWERP GEWIJZIGDE
ZIEKTEWET.
Naar „Het Volk" verneemt zijn er
besprekingen gaande tusschen N. V,
V. en S. D. A. P. om in een gecombi
neerde vergadering van hoofdbesturen
van Vakbonden en Partijraad het voor
ontwerp-ziektewet op 19 Januari a.s.
te behandelen. Het blad herinnert aan
het desbetreffend gezamenlijk rap
port van Partij en Vakbeweging waar
aan dit voor-ontwerp in bedoelde ver
gadering getoetst zal worden.
ART. 40 BEZOLDIGINGSBESLUIT.
Inzake het door den Centralen Bond
van Post-, Telegraaf- en Telefoonper
soneel tegen den Staat gevoerde pro
ces wegens de intrekking van art. 40
van het bezoldigingsbeluit zullen de
pleidooien voor cassatie voor deq Hoo
gen Raad plaats vinden op 14 Januari.
DE COMMISSARIS DER KONINGIN
IN NOORD. BRABANT.
Naar aanleiding van loopende ge
ruchten als zou de Commissaris der
Koningin in de provincie Noord-Bra
bant het voornemen hebben eervol
ontslag uit dit ambt te vragen, meldt
het „Huisgezin", dat deze geruchten
als zeer voorbarig moeten worden be
schouwd. Zij houden verband met den
gezondheidstoestand van den commis
saris, welke echter thans niet van
dien aard is, dat deze ontslagneming
noodig maakt