CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS Dit nummer bestaal uil TWEE Bladen. EERSTE BLAD. 7d* JAARGANG MAANDAG 27 DECEMBER 1926 NUMMER 2012 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per weekf 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 Gewone advertenties per regel 22*/» cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief*r Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooral tb et&liag ▼as ten hoogste 30 woorden, worden dage-1 Ifjka geplaatst ad 40 cent. Ontwapening. In verschillende ons omringende landen zien wij in tegenstelling met ons eigen land, dat ook de Soriaal- Deimocraten groote sommen voteeren voor de instandhouding van het leger Hoewel ook onder dezen er strijders zijn voor do internationale, ontwape ningsgedachte wil men daar van de nationale ontwapening niet weten. Wij wezen meermalen op België. Daar 'n jaarcGntingent van 45000 man tegen een van nog geen 20 000 bij ons. Wij wezen ook op Denemarken. Ook daar een streven in andere richting dan bij ons. Nu weer is het kleine Finland een voorbeeld. Het kleine Finland heeft thnns een zuiver sociaal ft emocratisch Kabinet. Komt er nu ontwapening, waardoor ei* betere sociale en cultureele voorzie ningen getroffen kunnen worJhn? Het antwoord moet ontkennend lui den. Immers wordt in de regeeringsver- klaring gezegd: „Inzake de landsverdediging er kent de Regeering de noodzakelijk heid, een leger te onderhouden, zoo lang de pogingen in zake de beper king van bewapening niet verier geschreden zijn dan tot dusver" Wat zeggen de Nederlapdsche so ciaal-democraten daarvan? Misschien wijzen zij op de ligging van Finland, dicht in de buurt van h.et comimunistische Rusland. Maar de ligging van ons land ge zien de historie, is ook niet zonder ern stig gevaar! Ook hier zouden wij in 1914 in den oorlog zijn meegesleurd indien ons le ger niet paraat was geweest. Nu echter, nu dat leger zij het klein in vergelijking met de groot machten van Europa goed geoefend en goed bewapend was, gevoelden geen van beide partijen er wat voor om dien vijand er bij te hebben. Daar naast was het veiliger om onze kust neutraal te houden dan mede in ver dediging te brengen. Zoowel dus de ligging van ons land als de paraatheid van ons leger waren factoren om mee te rekenen. Maar wat nu geweest is kan zich herhalen. Daarom is het gevaarlijk om ons leger af te schaffen, zooals de so cialisten liefst zouden willen. Zouden ze het willen? Gezien de houding van de Socialis ten in het buitenland en gezien de houding der socialisten in 1914 kun nen wij het niet gelooven. Veeleer is het een dankbare Jeuze die in ons land nog steeds trekt. Maar dan ook een valsche leuze. Landbouworganisatie. Meer en meer begint ook in den landbouw de behoefte aan organisatie té komen. Dit houdt natuurlijk verband met de ook daar voorkomende overvloed van werkkrachten. Houdt ook verhand met heit steeds moeilijker worden voor boerenzoons, om een eigen bedrijf te stichten waar na deze de markt der werknemers bezwaren. Maar ook in de grootere bedrijven, als tuinbouw e.d., komt meer en meer een drang naar organisatie. Die organisaties weaken op hunne beurt weer op de sociale verhoudin gen in. Zoo krijgt b.v. ook in den landbouw het instituut der collectieve contracten allengs meer bel eekenis. En dat niet tegenstaande het aantal georganiseer de arbeiders nog betrekkelijk gering is. Van de 400.000 arbeiders en arbeid sters zijn er nog slechts ongeveer 20 duizend georganiseerd. Wij hebben, zoo schrijft Patrimoni um den indruk, dat onder de hoeren het organisatieleven, althans relatief, meer ontwikkeld is dan onder de landarbeiders. Verblijdend is evenwel de stijging van het aantal collectieve overeenkom sten. In 1917 waren er, volgens de statis tiek, 36 collectieve contracten, omvat tende 948 ondernemingen en 3758 ar beiders. In 1926 77 contracten, omvattende 3851 ondernemingen en 155CQ arbei ders. Er zit groei In. De deskundige medewerker van de Telegraaf heeft er bovendien terecht op gewezen, dat in vele dorpen en dis trio. en de bij collectief contract vast gestelde loonen enz. óók worden toe gepast door de niet-vereenigde werk gevers. Het effect^ dat met do „bin dend verklaring" wordt beoogd, wordt hier dus practisch reeds bereikt. Ook zijn er wel organisatorisch-overeenge- komen regelingen, die niet in contract vorm pijn vastgesteld. Dat is nog niet in orde, al is het ook als ee stap in de goede richting te vvaardeeren. Moge het organisatieleven onder de landarbeiders krachtiger worden! Dan zal ongetwijfeld de bet eekenis van de collectieve contracten in belangrijke mate toenemen. Maar ook een ernstige taak is hier weggelegd voor de Christelijke orga nisaties. Een groot veld ligt hier nog open. Deze behoefte aan organisatie moet onze menschen aansporen tot krachtige actie. Tot heden was het platteland nog toonaangevend* rechts. Indien de neutrale socialistische vak organisatie daar vasten voet krijgt, gdat een groot deel van dien invloed voor ons verloren. De organisatiedrang moge een waar schuwing zijn. STADSNIEUWS. J. DE BRUIJN IJzn. De heer A. M. V. verzocht ons plaat sing van onderstaand artikel, waaraan wij gaarne voldoen. Het zij mij vergund, als vriend van onzen collega, J. de Bruijn IJzn., te Leiden, enkele woorden te wijden aan hem, die zoovele jaren met ons samen werkte, doch nu, gedwongen door zijn minder gunstige gezondheidstoestand, zijn arbeid moest neerleggen. Reeds een half jaar geleden zag hij zich genoodzaakt ziekteverlof aan te vragen. Dien laatsten morgen, dat hij zich naar school had gesleept, zal ik niet lichiL vergeten. Reeds lang hauder wij, zijn collega's, gevreesd, dat hij zijn doel niet zou hereiken. Hij wilde n.l. aan 't werk blijven tot zijn 65ste j'aar God had het, echter anders bes lot on. Kort na zijn 64sten -verjaardag kon hij niet meer. 't Is wel een zware be proeving voor hem. Niets meer te kun nen lezen of schrijven. Lichte hancl- arbe-ti iz het eenige wat hij nog doen kan. Van eenigszins officieel afscneiü nerven op school kon geen sprake zijn, Zlo is hij dan met den stillen trem verdwenen van onze school. Hij is nog iemand van den ouden stempel. Zijne opleiding genoot hij niet aan een normaalschool, nog min der aaii een kweekschool, maar zijn eenige leermeester was de reeds lang ontslapen Hoofdonderwijzer, de heer A. v. d. Berg, te Hazerswoude. Teen hii in 1880 zijn onderwijzersdipiunia verwierf, vertrok'hij naar Harlmgen, als onderwijzer, vandaar in '82 naar Pernis, in '83 naar Woubrugge, om in '84 te Leiden te komen. In deze plaats werd hij Hoofd van de Christ, school aan de Heerensin gel. Door verschillende omstandighe den genoodzaakt, verliet hij in 98 het onderwijs en bleef toen tot 1910 op'an dere wijze werkzaam. Onze school, destijds nog aan de Hooigrach4 gevestigd, ontving hem teen als onderwijzer. Hij is altijd een bijzon der mensch geweest, eigenaardig in al zijn doen. Boven allee uit blonk zijn echt Christel ijken geest en daarom ook zijn liefde voor zijne 'leerlingen. Nu hij ons sedert 17 Dec. j.l. verla ten heeft, wenschen we hem van har te voor zijne laatste levensdajvn nog Gods rijken zegen toe. Spare Hij hem nog voor zijn gezin en aPen hem lief zijn. Moge hij in zijn levensavond veel licht ontvangen, opdat hij daar van in ruime mate moge genieten. BLOEMPJESDAG. Op Nieuwjaarsdag zullen hier ter stede bloempjes verkocht worden voor het T.b.c.-fonds „Draagt Elkanders I asten". Het bectuur van dit fonds vraagt in een advertentie in dit nummer jonge dames boven de 14 jaar. die bereid zijn het komende jaar goed te beginnen door den eersten dag een deel van hun tijd beschikbaar te stellen voor dit mooie menschlievende doel. We voegen onze hartelijke aanbeve ling hierbij en verwijzen voorts naar de betreffende advertentie. JONGEL. VER. „OBADJA". De Jongelngs-Vereóniging op Geref. Grondslag „Obadja" jioopt Woensdag 29 December a.s. haar jaarvergadering te houden. Natuurlijk draagt deze jaarvergade ring een feestelijk karakter en nu zou het bestuur gaarne zien, dat vanwege de ouders etc. een we'nig belangstelling werd gezien, door op deze jaarvergade ring aanwezig te zijn. Wij ondersteunen dit verzoek der Jon- gelings-Vereenigin^ .gaarne. Laten wij toch niet onverschillig zijn voor den ar beid der Jongelings-Vereeniging. Van alle kanten wordt - de jeugd" in onze dagen bewerkt. Laten wij toch be langstelling toonen voor „onze" jeugd, en Woensdagavond in het Nutsgebouw aanwezig zijn. KERSTFEEST IN „VOORDORP". 2odag,avond hebben we met de kin deren van „Voordorp" en enkele ge- noodigden en belangstellenden uit Leiden en Leiderdorp in de groote zaal van het Kinderhuis Kerstfeest gevierd De voorzitter van het Bestuur, Dr. J. C. S. Locher, opende op de gebrui kelijke wijze en liet zingen Psalm 98 vers 2, waarna hij een kort openings woord sprak. Het koortje zong a ca- pella een Kerstcantate en daarop ver telde Ds. Beekenkamp de Kerstge schiedenis aan de kinderen Aan de grootenen speciaal gaf hij te ver staan dat Kerstfeest-vieren is: dank baar zijn. Mevrouw Mondt, van Leiderdorp, vertelde op aangrijpende wijze een mooi verhaal van „Sneeuwvlok" en Bruin-oog", waarin 't telkens als een refrein, zich herhaalde: „Wat ons het liefst is, moeten v^ij afstaan, als we anderen helpen kunnen''. Ook Dr. Locher had een verhaal, dat vooral de Voordorpsche jongens wel geboeid moet hebben, 't Was een Amerikaansche geschiedenis van een gierigen boer en dronken zoon en een weesjongen, welke laatste na veel avonturen koster wordt in een vrien delijk dorpskerkje. Tusschen deze verhalen werd gezon gen door alle* aanwezigen, door de kin déren alleenefi ook door de „puk- ken-afdeeling", de' kleinsten, van 2, 3 en 4 jaar. De noodige tractaties ontbraken van zelf niet en wij kunnen u verzekeren, dat er vreugde uitstraalde uit vele kin deroogén, ja die vreugde reflecteer de in de oogen en harten der gasten, en allen gaven saam uiting daaraan door het zingen van: ,,'k Wil U, o God mijn dank betalen, U prijzen in mijn avondlied". Moge van deze Kerstfeestviering niet alleen een sclioone herinnering achterblijven, maar bovenal een rijken zegen voor de kinderen van „Voor dorp', die juist omdat zij zooveel vreugde moeten derven, meer dan an deren, zoo n zegen noodig hebben. TRAMONTSPORING. Gistermorgen omstreeks half 11 is op den Stationsweg een tram van de LlT.M. ontspoord. Hei* tramverkeer had daardoor ongeveer 50 minuten vertraging. LEIDSCHE IJSCLUB. De baan der Leidsche IJsclub is vanmiddag om 2 uur voor het publiek opengesteld. PROF. OORT. Hoewel de 90ste verjaardag van prof H. Oort slechts in intiem en kring ge vierd werl, ging deze dag toch niet onopgemerkt voorbij. Tal van schriftelijke en andere ge- lukwenischen kwamen binnen. BEGRAFENIS J. H. ZURLOH. Nadat hedenmorgen in de St. Petrus- kerk aan de Langebrug de uitvaart dienst was gehouden, werd om 11 uur op de R.K. begraafplaats a. d. Zijl poort het stoffelijk overschot van den heer J. H. Zurloh ter aarde besteld. De belangstelling was groot. Een groot aantal kransen dekten de baar. Ook ging een volgauto achter de lijk- auto met ongeveer 25 kransen, o.a. een van personeel en familie. De beaar- ding werd verricht door kapelaan Brouwer. Een zoon van den overledene dankte voor de eer, zijn vader bewezen. MUSEUM DE LAKENHAL. Heit Stedelijk Museum „De Laken hal" zal op Nieuwjaarsdag den ge- heelen dag gesloten zijn. EEN VOORBEELD. De Nederlands olie Rotogravure Mij. alhier heeft aan ieder van het gehuw de personeel een Kerstuitkeering ver strekt van f15 en aan ieder van het ongehuwde personeel een Kerstgave afwisselend tusschen f2.50 en f7.50, naar gelang van den leeftijd. BELASTINGAFTREK. Zooals reeds gemeld, zal ook over het belastingjaar 19261927 vakvereeni- gingscontrilbutie kunnen worden afge trokken. Van alle aans'lagèn over ge noemd jaar, ook die waarvan de re clametermijn van 2 maanden reeds verstreken is, zal de aftrek der vak- vereenigingscontributie nog bij recla me worden toegelaten. CAHEN's MAGAZIJN J)E STAD PARIJS". Naar wij vernemen, is de heer H. W. Cahen, voorheen directeur der N.- V. Cahen's Kleedingmaatschappij, er in geslaagd van de N.V. Bouw- en Ex ploitatie Mij. „Thomas" te Heemstede de perceelen Haarlemmerstraat 133 en 135 te verkrijgen. De heer Cahen zal daarin het door wijlen zijn vader, den heer M. Cahen, opgerichte Kleedingmagazijn „De Stad Parijs", hetwelk in en buiten Leiden steeds als zoo'n degelijk en voordeelig adres bekend stond, thans voor eigen rekening voortzetten. Angezien de perceelen een inwen dige restauratie zullen ondergaan, zal het wel begin of half Februari wor den, voordat Cahen's Magazijn „De Stad Parijs'" heropend zal worden. BEDANKT. Ds. H. Kievit te Veenendaal heeft voor het op hem uitgebrachte beroep door de Geref. Gemeente alhier, be dankt. De politie heeft den nachtverblij- ver J. E. gearresteerd, die zich te Am sterdam aan verschillende diefstallen had schuldig gemaakt. BINNENLAND. GAAT PRINSES JULIANA ZICH VERLOVEN? Uit Stockholm wordt gemeld: Vol gens een bericht tan .Extrabladet" zal prinses Juliana zich binnenkort ver loven met den tweeden zoon van den kroonprins van Zweden. De tweede zoon van den Zweedschen kroonprins is Prins Sigvad, Oscar Fre- drik, hertog van Uppland, geboren op en is dus 19 jaar. net kasteel Drottningliolm 7 Juni 1907 Bovenstaand bericht laten wij na tuurlijk geheel voor rekening van het Stockholmsche blad. Mr. A. R. ZIMMERMAN NAAR LONDEN. Mr. A. R. Zimmerman, de oud-bur gemeester van Rotterdam, zal te Lon den, op uitnoodiging van de London school of. economics, een onderdeel van de Londensche universiteit, in de tweede helft van Februari een tweetal lezingen houden over het herstel van Oostenrijk. De Anglo Batavian Society heeft het voornemen hem hij die gelegen heid een maaltijd aan te bieden. DE VERBETERING VAN DEN WEG DEN HAAG—DELFT De motie, waartan aan het slot van liet verslag van de vergadering van Prov. Staten sprake was, luidt woor delijk als volgt: „De Staten der provin cie Zuid-Holland besluiten in ver hand met d^ plannen van de regeering tot zeer spoedige aanleg van den Rijks weg (gedeelte Den HaagDelft) het voorstel tot subsidie-verleening aan te houden en gedeputeerden te verzoe ken zich nader met het Rijk te ver staan en in de eerstvolgende zitting de Staten van die onderhandelingen mededeeling te doen. Zij is onderteekend door de leden Krijn Verhoeven J.Lzn., van Sandick, ten Hope, Vlielander en W. Warnaar. EEN NIEUW BANKBILJET. De direcie van De Nederlandsche Bank maakt bekend, dat zij na 27 Dec. a.s. een bankblijet van 20 in om loop zal brengen. De voorzijde van dit biljet heeft een in twee kleuren, lichtbruin er licht groen, gedrukte vischgraatvormige guilloche als ondergrond, welke rechts van het biljet een strook onbedrukt laat. In deze strook, welke lichtblauw van kleur is, komt het watermerk (twee bijen) voor. De tekst, luiden als volgt: DE NEDERLANDSCHE BANK betaalt aan Toonder TWINTIG GULDEN is geheel boven in het midden van het biljet gedrukt. De ruimte tusschen de letters wordt gevuld met een guil loche. Onder dezen tekst zijn twee vak jes bestemd voor de handteekeningeD van den president en den secretaris Tusschen beide vakjes is het NecLer- lr.ndsche wapen gecomponeerd. Onder aan rechts van het middenveld be vindt zich een gravure van een stoe- ren visscherman in oliejas en zuid wester, de beide handen aan het stuur rad geklemd. Links hiervan een orna mentaal monogram N. B. Geheel links van het biljet een decoratief zeepaard jesmotief. In de vier hoeken is het cijfer 20 in een rechthoekige versie ring geplaatst. De geheeJ'e opdruk is in zwart aangebracht. De achterzijde van het biljet is, met vrijlating van de watermerkstrook, geheel bedrukt met een groot ge- guillocheerd motief in een bruine en groene kleurenmengeling. In dit mo tief komt drie keer het cijfer 20 voor. Boven en onder op de grijze fond en aan de bovenzijde van de watermerk- strook komt drieanaal herhaald in bruin gedrukt de serie-aanduiding en de numimering voor; aan de onderzij de van de watermerkstrook is in zwart gedrukt het woord Amsterdam met den datum. Belangrijkste nieuws in dit Hummer. Binnenland. De Eerste ï^amer heeft de belasting4 ontwerpen aangenomen. Dr. Schourer ernstig ongesteld. Een Zweedsch bericht omtrent de a.s. verloving van prinses Juliana. Buitenland. De keizer van Japan is overleden. Mislukte aanslag op den president van Nicaragua. Het Belgisch socialistisch congres heelt een resolutie aangenomen be treffende voortzetting der deelneming aan de regeering. Aanvaring bij de Engelsche bust. I11 de grijz© fond zijn in de vier hoe-* ken vakjes uitgespaard, waarin een uittreksel van de artt. 208 en 209 van het Wetboek van Strafrecht is afge drukt. De biljetten worden gedrukt op aan alle zijden recht afgesneden papier van ongeveer 17 bij 9 centimeter. Zij worden ter voorzijde voorzien van een afdruk van den stempel der handtee- keningen van den president en den, secretaris. De biljetten zijn gedateerc van 2 Januari 1926 af. GEMEENTELIJKE GROND BEDRIJVEN. Vrijdag hoeft in Den Haag onder leiding van den heer ir. P. Bakket- Schut, directeur van den dienst der, Stadsontwikkeling en volkshuisves ting, een vergadering plaats gehacl van afgevaardigden van een 20-tal gemeen, ten in Nederland, waartoe het ini- tiatief werd genomen op de dezen zo-< iner te Amsterdam gehouden tentoon stelling de T.O.P.A., beoogende 0.111* meer eenheid te brengen in de admi nistratie van gemeentelijke grondbe drijven, en waarbij belangrijke actuv eele vraagstukken betreffende de fi- nancieele gestie dier bedrijven in be spreking kwamen. Uit de vergadering werd een kleine studiecommissie benoemd, welke over eenige vraagstukken nader zal rap porteeren. DE GLINDHORST. Men schrijft ons: De heer Boddëus, voorz. van Da Glindhorst, heeft door ziekte enkele weken geen arbeid voor de stichting kruinen verrichten. Bovendien heelt de medicus hem verboden, langer ar beid buiten zijn eigenlijken werk kring te doen, en is hij dus genood zaakt geweest te bedanken als voorz. van De Glindhorst. Na zijn volkomen herstel hoopt hij in een samenkomst afscheid te nemen van het Bestuur en van zijn arbeid. De heer Mr. L..van Maare te Arnhem, 2e voorz. der Ver eeniging, zal in elk geval tot de jaar vergadering het voorzitterschap waar. nemen. Voorts was de maand December tot nu toe in de opbrengst voor collecte en giften niet zoo gopd als November al mochten veel collecten van kerken en giften van particulieren geboekt worden. Zoo schonk ons de heei N. N., te Amsterdam, een wagon anthraciet, juist toen de brandstof op, was en er geen geld was voor nieuwe* Enkele Kerken zonden groote bedra gen voor het Suppletiefonds. Ook en« kele Herv. en Chr. Geref. Kerken zon* den een gift. Maar er is zooveel noo dig. Doordat nog steeds veel Kerken en Diaconieën afzijdig blijven, zal er 31 Dec. weer een tekort zijn. Het Be stuur bidt voortdurend om een alge- meene medewerking van onze kerken. Zal die spoedig komen? Dr. J. G. SCHEURER. Naar de „Stand." verneemt, baart do toestand van bet Tweede Kamerlid Dr. J. G. Scheurer de laatste dagen meer zorg. De zenuwoverspanning is vrijwel geweken, maar heeft een reac. tie op het hart ten gevolge, die van vrij ernstigen aard is. De patiënt moet volstrekte bedrust houden. VRIJSTELLING VAN DUBBELE BELASTING. De Minister van Financiën heeft ter kennis van de ambtenaren der directe belastingen en van die der registratie en domeinen gebracht dat vrijstelling van dubbele belasting behoort te wor den verleend aan binnen het Rijk wo nende onderdanen van de Unie van Zuidr Afrika. GRAFISCH BUREAU. Het Grafisch Bureau, samengesteld ten dienste van werkgevers in het Grafisch Bedrijf, hield Vrijdag zijn jaarvergadering in café „de Kroon" te Den Haag,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1