Oil nummer bestaat uil TWEE Bladen.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
7d# JAARGANG
DONDERDAG 16 DECEMBER 1926
NUMMER 2004
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
EERSTE BLAD.
V De bocht des doods.
Onlangs deelden wil mede, dat na de
Russische film „potemkin" reeds een
tweede op komst is. Dit stuk draagt
den luguheren titel van „De bocht des
doods."
„Ik zal handhaven", het orgaan van
den Nationalen Bond tegen de Revo
lutie, deelt den inhoud van deze film
mede. Terecht wijst het orgaan er op,
dat *0ok deze film, hoewel een stuk
kunst, een kunst van zoo verderfelij-
ken aard is. dat daartegen moet ge
waarschuwd worden.
Ziehier de korte weergave:
De film speelt tijdens de Russische
revolutie.
Iwan R. is machinist op een oorlogs
schip. Hij vervult trouw zijn plicht en
laat zich niet in met --Mtiek. De be
manning, waaronder zijn zoon Niko-
laas, is vóór de revolutie en spant sa
men tegen de officieren. De revolutio
nairen stelen bij elke gelegenheid mu
nitie, om die aan hun vrienden te ver
schaffen, die zich, in een vuurtoren
hebben verschanst. Nikolaas neemt 'n
werkzaam aandeel in deze diefstallen
en wordt op keeterdaad betrapt.
Door een officier neer te schieten,
krijgt hij gelegenheid te ontvluchten
en voegt zich bij de bezetting van den
vuurtoren.
Een spion der witten wordt als sto
ker op het oorlogsschip geplaatst, om
de bemanning gade te slaan. Deze
spion heeft het op Iwan gemunt, van
wege diens gestrengheid in den dienst
en om hem in het ongeluk te storten,
werpt de spion een manometer in zee,
tengevolge waarvan Iwan van sabota
ge, wordt beschuldigd.
De „witten" gewaarschuwd, dat een
revolutie wordt voorbereid, overmees
teren de roode bemanning, dood en een
gedeelte ervan en nemen de anderen,
die niet meer konden ontvluchten, ge
vangen.
Vele gevangenen worden op de gru
welijkste wijze eiken dag gefolterd om
hen te dwingen hun kameraden ie
verraden. Eiken dag ook wordt een
gedeelte hunner op beestachtige wijze
vermoord.
Om den opstand te dempen, maakt
het oorlogsschip zich gereed den vuur
toren aan te vallen. Het deiachement,
dat den aanval moet ondernemen,
slaagt hierin niet en moet vluchten.
In de grootste wanorde moet het zich
weer inschepen.
Iwan, die gedwongen is, zijn plaats
als machinist weer in te nemen, laat
het schip in de lucht vliegen, om een
eind te maken aan de wraakoefenin
gen der „witten." Hij tracht nog vóór
de catastrophe een meisje de vrien
din van zijn zoon te redden, doch
stort, door een kogel getroffen neer,
juist wanneer hij de kust heeft be
reikt.
De gruwelscènes nemen in deze film
een belangrijke plaats in. terwijl de
handelingen der rebelleerende beman
ning het stelen en uitleveren van mu
nitie, de actie der opstandelingen op
den vuurtoren en ten slotte „dé vonk
in het kruit-' aan boord van het oor
logsschip, een geweldigen indruk moe
ten maken op een volksmassa, die, zoo
als in ons land, reeds maanden en
maanden achtereen dopr revolutio
naire en anti-militairistische propa
ganda is vergiftigd.
Nog geweldiger .dan in „Potemkin"
nog wreed er, nog feller worden de te
genstellingen aan boord van het oor
logsschip geschetst.
Evenals bij „Potemkin" vergeet de
toeschouwer geheel, dat de film is ge-
ensceneerd, dat het hier „spel" betreft.
Wat dunkt u, moeten wij het niet
prijzen dat onze burgemeesters deze
vertooningen wedgeren?
V Kerstmis op 1 Mei.
Wanneer de S.D.A.P. speculeert op
de stemmen van de Christelijke arbei
ders. dan wordt er altijd de nadruk op
gelegd, dat Socialisme en Christen
dom los naast elkaar staan.
Men kan, zoo heet het dan. God die
nen en tevens het Socialisme aanhan
gen, men kan van de S.D.A.P. zijn heil
verwachten en toch, wanneer men dit
wenscht buigen voor het Kruis van
Christus.
En telkens weer blijken er te zijn,
die zich laten misleiden; die zich wel
niet aansluiten bij de S.D.A.P. en open
lijk het roode vaandel gaan volgen,
maar die toch, wanneer ze zich in het
stomhokje bevinden, misleid als ze
zijr. door de roode leugens, op den so-
cialistischen candidaat hun stem uit
brengen.
Het kan daarom goed zijn even de
aandacht te vestigen op een uitlating
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
TcL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
van den heer Kleerekoper in „Het
Volk" waarin «het misleidende van de
ze bewering zoo duidelijk wordt aan
gegeven.
Schrijvende over het besluit van
den Amsterdamschen burgemeester
om voor den eersten Kerstdag het
dansverbod op te heffen, zegt hij:
Had onze samenleving één spoor
Christendom, dan was het Kerstmis op
1 Mei en het dansen zou de heiligste
uiting zijn van de innerlijkste vreugde
Dit komt overeen met wat vroeger
geschreven werd, n.l. dat volgens de
leer van het Socialisme, de mensch-
heid geen verlossing verwacht van den
Christus dér Schriften, maar dat zij
haar eigen heiland wil zijn en dat
zij op aarde door eigen krachtsinspan
ning, verlost en zalig wil wezen.
Hier wordt dus de Christus, wiens
komst in het vleesch wij straks her
denken, op de meest volstrekte wijze
verloochend.
Had de S.D.A.P. het voor het zeggen
dan zou het Kerstfeest op 1 Mei wor
den gesteld en dan zou op dat feest
niet gesproken worden van Jezus
Christus den Zoon van God, die in de
wereld kwam om zondaren zalig te
maken, maar dan zou gepredikt wor
den het evangelie van den haat en van
den klassenstrijd en van de revolutie
De S.D.A.P. aanhangen, de heer Klee
rekoper heeft het weer duidelijk in
het licht gesteld, beteekent den Chris
tus verloochenen.
En den Christus aanhangen, den te
Bethlehem geboren Koning erkennen,
beteekent het Socialisme verlooche
nen. Een tusscheniweg is er niet.
Hier moet gekozen worden.
Van een hinken op twee gedachten
kan hier geen sprake zijn. Z.
STADSNIEUWS.
muziekschool der maat
schappij voor toonkunst,
v openbare les.
Gistermiddag om 1 üur begon de
Openbare les van de muziekschool
van de Mij. voor Toonkunst. Een open
bare les is gewoonlijk meer een demon
stratie van bereikte resultaten, dan
een aanwijzing hoe er practisch les ge
geven wordt, al kan men daaromtrent
nog Wel iets opmerken.
In ieder geval toont de openbare les,
dat er goed en verdienstelijk onder
richt wordt; en dat is de hoofdzaak.
De openbare les toont aan het groote
publiek, dat zich voor deze dingen in
teresseert, dat de Leidsche muziek
school van Toonkunst een onmisbaar
instituut is voor Leiden en dat het
zijn opdracht op de meest bevredigen
de wijze vervult.
Er blijkt uit alles, dat door leeraren
en leeraressen met zorg en toewijding
is gewerkt en dat er voor verschillen
de solistjes en solisten en vocale of
instrumentale ensembles met zeer
veel smaak en muziekpaedagogischen
takt composities gekozen zijn. Van de
eerstbeginnenden hoort men natuur
lijk gemakkelijke composities; maar
banaal zijn ze .nooit, 't Is altijd mu
ziek. En 'tis altijd aardig op te mer
ken, hoe vopral de jongsten zich van
hun taak kwijten. Zoo'n eerste optre
den in de Stadsgehoorzaal is soms
niet van een zekeren humor ontbloot,
vooral wanneer ze voelen dat ze heter
technisch knap hebben afgebracht en
geen nootje verongelukt is. Jongens,
dat is een sensatie! Vooral als meneer
of de juffrouw na afloop goedkeurend
knikt.
Wij zullen natuurlijk geen overzicht
geven van de 27 nummers, die in den
middag werden gegeven, noch de ver
schillende uitvoerders afzonderlijk
noemen. Zij allen hebben zonder uit
zondering hun uiterste best gedaan en
waren vol toewijding. Door velen werd
accuraat gespeeld en gezongen; er wa
ren zelfs aardige momenten in som
mige voordrachten; er was ook wel
eens een kleine weifeling hoe kan
het anders bij leerlingen. Ook de groot
ste componisten en virtuozen hebiben
in hun jeugd hun kleine ongelukjes
gehad. Maar die zijn er juist om den
mensch sterk te maken.
We weerstaan dus de verleiding om
enkele afzonderlijke pluimpjes uit te
deelen en roepen allen toe: Ga zoo
voort, dan bereik je iets. Je onderricht
is aan goede krachten toevertrouwd.
Een deel van de les werd bijge
woond door den burgemeester.
Des avonds om 7 uur begon het
tweede gedeelte van de openbare les,
ditmaal voor de verder- en_ meestge-
vorderde leerlingen.
Het geheele avondprogramma telde
18 nummers, alle composities van eer
ste rangs kunstenaars: klassieken en
meer modernen. Hm was bovendien
zeer afwisselend se ngesteld uit wer
ken voor solo- en emblezang, solo
instrumenten en orkest. Het is wegens
de vele nummers die geboden werden,
weer hoogst moeilijk een eenigszins
gedetailleerd overzicht te geven van
al het gehoorde en genotene.
En doet men uit de nummers een
keuze, dan is er allicht kans om on
rechtvaardig te worden, daar de'uit
voerenden leerlingen eener school zijn,
die in haar geheel zulke uitmuntende
prestaties levert. Veel hangt irp'mers
af van de vrijmoedigheid, de zeker
heid, de durf, waarmee de jongelieden
optreden.
Over 't algemeen mogen we verkla
ren dat de technische zijde der ver
schillende voordrachten goed ver
zorgd was. Maar daarvoor is toch ook
deze muziekschool: jonge menschen
de tephniek van zang en spel leeren
en dat naar klasse en leeftijd zoogron
dig mogelijk.
Zang en spel, die behalve aan tech
nische ook aan hooge kunsteischsn
voldoen, mag men nog niet vragen.
Daarvoor zijn de leerlingen meestal
te jong. Er is nog te weinig diepere
gemoedservaring. Een beheerschte
techniek doet de middelen aan de
hand, waardoor later muzikaal gevoel
vrij en onbelemmerd kan uitvloeien.
En toch hoorden we prestaties met
de stem, op de piano, op cello en viool,
die niet alleen technisch verdienste
lijk waren, maar waaraan men reeds
het kunstenaarstemperament van ee-
nige uitvoerenden kon opmerken.
Er was een zang en spel, die reeds
boven het dilettantisme van den leer
ling waren uitgegroeid, en het zeer
talrijk opgekomen publiek wist dit te
onderscheiden en te waardeeren door
warm applaus en enkele uitvoerenden
herhaaldelijk terug te roepen.
Een woord van warme hulde komt
de Maatschappij voor Toonkunst toe,
dt zij met zoo groote zorg de leerkrach
ten van haar school heeft kunnen kie
zen en die leerkrachten dient hulde en
dank gebracht voor den ijver en toe
wijding, waarmee zij hun taak vervul
len. Hun arbeid, zoo moeilijk en zoo
zwaar, is boven allen lof verheven.
a.r. beginselen in staten. en
raadspolitiek.
Over bovengenoemd onderwerp
sprak gisteravond de heer T. S. Gos-
Jinga in Amicitia voor de A.R. Prop.
club „Dr. A. Kuyper."
Spr. begon met er op te wijzen, dat
de gemeente van den Heere Jezus
Christus in de H. Schrift dikwijls ver
geleken wordt met een leger, dat
strijd voert.
Ook thans nog is de vergelijking
jdist en op tal van manieren wordt er
ook nu nog gestreden door hen die
den Heere Christus liefhebben in on
verderfelijkheid tegen de machten van
den Satan.
Ook nu nog is volkomen waar het
bekende en diepzinnige woord van
den Apostel: „Want wij hebben den
strijd niet tegen vleesch en bloed,
maar tegen de overheden, tegen de
machten, tegen de geweldhebbers der
wereld, der duisternis dezer eeuw, te
gen de geestelijke boosheden in de
lucht. Daarom neemt aan de geheele
wapenrusting Gods
Hierna sprak hij over de Kerk.
de Zending, de Schoolstrijd e.a. in ver
band met onze worsteling tegen de
vrijzinnige bolwerken, die onze voor
mannen tenslotte in de kracht des
Heeren wisten te overwinnen.
Na ten slotte de aandachtige hoor
ders te hebben uiteengezet de zeer
dringende noodzaak van Reshtsche
Staten en Raden, zegt spr. dat wan
neer in de publieke colleges Gods
naam wordt beleden, en de beginselen
die naar Zijn Woord zijn daar worden
verdedigd en practisch beoefend, dit
vruchten moet afwerpen en ons z a 1
vooruitbrengen.
Aan u geachte leden van deze pro-
pagandaclub de schoone taak om aan
de voorbereiding van den strijd en aan
den strijd zelve een werkzaam aan
deel te nemen. De eenvoudigste taak
in dit groote geheel is werk voor Gods
aangezicht en in Zijn dienst. Moge Hij
die ons de genade schonk, ook op dit
terrein werkzaam te zijn tot eere Zijns
Naams, u toerusten en aangorden tot
den komenden strijd.
Aldus besloot spreker zijn zeer leer
zame lezing.
Helaas was deze vergadering slecht
bezocht.
begrafenis prof. josson.
Naar wij vernemen, is de teraarde
bestelling van het stoffelijk overschq£
van prof. M. Jossen. Vrijdag a.s. op
„Rhijnhof" nader vastgesteld op des
middags 12 uur, opdat de vele vrien
den en medestrijders van den overle
dene, die daarvoor speciaal uit Vlaan
deren overkomen, tegenwoordig kun
nen zijn.
melkbezorging op de komen
de feestdagen.
Naar wij rnemen in het volgende
verzoekschrift den Gemeenteraad aan
geboden:
Geven met verschuldigden eerbied
te kennen, ondergeteekenden F. G. van
Duuren en H. Beij, respect. Voorzitter
en Secretaris van de afdeeling Leiden
van den Centralen Bond van Trans
portarbeiders.
dat in het artikel van de Alg. Poli
tie-Verordening betreffende het ver
bod om Zondags aan Particulieren
melk te doen bezorgen, niet is openge
laten de mogelijkheid, dat in zeer bij
zondere gevallen, ontheffing van dit
verbod kan worden verleend.
dat dit tot gevolg zal hebben, dat op
den a.s. Eersten Kerstdag en Nieuw
jaarsdag als gewoon de melk en melk
producten bezorgd zullen moeten wor
den, wat in verband met het karakter
van deze feestdagen niet mogelijk zal
zijn, terwijl daarnaast gevreesd moet
worden, dat op die feestdagen geen
voldoende hoeveelheid melk aanwezig
zal zijn om het publiek in voldoende
mate van dit product tot 's Maandags-
morgens d.a.v. te voorzien.
Redenen waarom zij uwen Raad
dringend verzoeken te besluiten dat
de bezorging van melk op Zondag 2
Januari zal worden toegelaten, of een
wijziging in het betreffende artikel
van de Alg. Politie-Verordening op
genomen wordt, waardoor Uw Raad
in bijzondere gevallen ontheffing van
het bepaalde in de verordening kan
verleenen.
Ondergeteekenden veroorloven zich
nog uw aandacht te vestigen op een
soortgelijke beslissing door den Ge
meenteraad van 's-Gravenhage den
tweeden December 1.1. in zijn verga
dering genomen.
VEILIGHEIDSTENTOON
STELLING.
In de zaal van den R.-K. Volksbond,
waar dezer dagen een veiligheids ten
toonstelling is gehouden, hield Dins
dagavond ir. R. A. Gorter, directeur
van het Veiligheidsmuseum te Am
sterdam voor de leden van den R.-K.
Volksbond een lezing met lichtbeel
den over veiligheid.
De zaal was maar matig bezet.
Ir. Gorter begon zijn lezing met een
uitweiding over de geschiedenis der
bedrijfsongevallen. De veiligheidstech
niek, aldus spr., is in de laatste jaren
zeer verbeterd, maar toch zeker zou
van de 120.000 bedrijfsongevallen, die
per jaar voorkomen, da helft te voor
komen zijn. Voor het begrip veilig
heid moet reclame worden gemaakt,
een grootsche reclame, zooals fabri
kanten doen voor hun producten, want
het Naderlandsche volk is vasthou
dend en conservatief en niet gemakke
lijk tot het nieuwe over te halen.
Spr. vertelt dan de geschiedenis van
het Nederlandsche Veiligheidsmuseum
het eerste museum, waar' alles, zoo
veel mogelijk op ware grootte is opge
steld.
Door particulieren werd het ge
sticht met het batig saldo, dat over
bleef van de Veiligheidstentoonstelling
die in 1891 in het Paleis voor Volks
vlijt te Amsterdam gehoulen werd.
40.000 werd bijeengespaard, waar
toen van Rijk en gemeente een subsi
die van 70.000 bijkwam.
In lichtbeelden laat spr. dan het
Amsterdamsche V eiligheidsmuseum
zien, het exterieur en de geheele in
richting, waarna volgen de veiligheids
musea van Weenen, Munchen, Char-
lottenburg en Parijs. Ook laat spr.
zien, hoe elk bedrijfsongeval ter plaat
se onderzocht wordt en spr. raadt dan
aan het pas verschenen boekje te koo-
pen: „Doe het veilig", dat juist ge
schreven is voor den werkman.
Na tal van platen, betrekking heb
bende op de dagelijksche arbeid te
hebben vertoond gaat spr. over tot de
theorie van de veiligheid, welke hij in
drie schema's verdeelde en weer on
derverdeelde.
Schema A. Technische maatregelen.
Bekende middelen, nieuwe ontwer
pen, verlichting, orde en netheid,
brandweer, en statistiek.
Schema B. Opvoedkundige maatre
gelen, Goed onderlegde hazen.
Aansporing door belooning, zooals
dit in Amerika op groote schaal ge
schiedt, organisatie, bijzondere bijeen
komsten en veiligheidsplaten.
Schema C. Hygiënnische maatrege
len. Beroepsgeschiktheid, medische af
deeling, speciaal technische maatre
gelen en tijdelijke hulp.
Na een uiteenzetting en verklaring
te hebben gegeven van al deze ver
schillende deelen en haar onderdeelen
wijdde spr. als het meest practische
punt voor de aanwezigen uit over de
veiligheidsplaten. Spr. zelf had inder
tijd dergelijke platen in Amerika aan
gevraagd, waarna hem er aanstonds
600 waren toegezonden. Hiermede werd
een tentoonstelling gehouden, een
prijsvraag van eigen ontwerpen voor
zulke platen werd uitgeschreven en
zoo burgerden de veiligheidsplaten
ook hier langzamerhand in.
Nog zeer vele van deze platen, die
voorstelden oogbescherming, electri-
sche gevaren enz. liet spr. zien met de
uitlegging waarvan spr. zijn interes
sante lezing besloot.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertent!6n per regel 22P/t cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.s
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advert entiën bij vooruitbetaling
van tan hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Buitenland.
In Dnitschland worden andermaal
besprekingen gevoerd over de vorming
van een groote regeeringscoalitie.
De Britsche Troonrede tot slotting
van de zittingen van het parlement.
Dr. Stresemann zal met langdurig
verlof naar Egypte vertrekken.
Een Russische handelsdelegatie
naar de Ver. Staten.
HET TREIN-DÉRAILLEMENT
Naar wij vernemen zal den adjunct
opzichter van Weg en Werken, die de
leiding had hij het demonteeren van
den wissel bij Leiden, ten gevolge
waarvan goederentrein 4016, gelijk
men weet, ontspoorde, door de direc
tie dei* Nederlandsche Spoorwegen
geen straf worden opgelegd.
Deze beambte, die met het directe
toezicht Op de werkzaamheden was be
last, wordt niet verantwoordelijk ge
acht, wegens de ongunstige omstan
digheden waaronder gewerkt moest
worden. Meerdere wissels waren on
der zijn leiding reeds op dezelfde wij
ze vernieuwd. Daar de adjunct-op
zichter hij de spoorwegen in lossen
dienst is, zou bestraffing trouwens
niet wel mogelijk zijn.
BINNENLAND.
HET NED.-BELGISCH VERDRAG.
Op een vraag van het Tweede Ka
merlid Staalman:
Kan de minister iets mededeelen om
trent de al of niet juistheid van pers
berichten, dat België na het sluiten
van het kortelings door de Tweede
Kamer der Staten-Generaal goedge
keurde tractaat met Nederland zich'
maritiem gaat toerusten, en dat de
plannen hiertoe voor den bouw van
breede monitors met zeer zware ka
nonnen reeds in 1924 gemaakt zouden
zijn? heeft de minister van buitsn-
landsche zaken geantwoord:
Het persbericht, volgens hetwelk
België het voornemen zou hebben,
zich maritiem te gaan toerusten, met
gebruikmaking van in 1924 opgemaak
te plannen voor den bouw van breede
monitors met zeer zware kanonnen,
is reeds van officieel© Belgische zijde
op de meest stellige wijze tegenge
sproken.
DE EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer is bijeengeroepen
tegen Dinsdag 21 de»zer des avonds te
halfnegen.
DE LEIDING DER R.K. STAATS- -
PARTIJ.
Naar „De Tijd" meldt, vergaderde
Zaterdag j.l. het nieuwe Partijbestuur
der R.K. Staatspartij te Utrecht.
De voorzitter, jhr. mr. Ruys de Bee-
renbrouck sprak over de taak der lei
ding. Eep leider, aldus spr. moet veel
gemeen hebben met een paedagoog,
vooral twee eigenschappen: le. liefde
voor zijn taak; 2e. geen heerschzucht,
maar opvoedende overtuigingskracht.
Tusschen de beide bestuursorganen
Partijbestuur en Dagelijkscht Be
stuur heerschte een zelfde vertrou
wen en waardeering. Spr. verzekert
er steeds naar te zullen streven, dat
de bevoegdheden van het Partijbe
stuur, als hoogste orgaan der leiding
in alles en immer worden erkend en
geerbiedigd. Aan het Dagelijksch Be
stuur worde vertrouwvol initiatief,
voorbereiding en uitvoerende zorg toe
vertrouwd.
Tot Pastij secretaris werd benoemd
Mr. Frans Teulings te 's Hertogen
bosch. Tot adjunct-secretaris (met in
gang van 1 Jan. a.s.) Mr. H. Kolfscho
ten te 's Gravenhage.
EEN BRUG IN 't BEERENGAT?
Op vragen van het Tweede Kamer
lid Braat betreffende het baggerwerk'
in het Beerenga.t heeft de minister
van waterstaat geantwoord:
Klachten over de aanwezigheid van
een rug in het Beerengat hebben den
on lergeteekende niet bereikt. Na de
uitvoering van het jong9te bagger-
werk wordt over ruim 25 M. doorgaan
de breedte een minste van 22 d.M. bi|
gewoon laag water gepeild, zoodat
schepen met een diepgang van 1.85 M.
bij gewoon laag water in de vaargeul
niet aan den grond kunnen raken.
ROODVONK TE -GRAVENHAGE.
In den Haag is in vrij hevige mate
roodvonk uitgebroken. Verschillende
maatregelen worden getroffen.
Het hoofdbestuur van het Ned. Roo
de Kruis stelde uit rijn kringmagazijn
te Delft 150 volledig uitgeruste bedden
ter beschikking van den geneesheer-
direoteux der gemeenteziekenhuizen
