NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN DINSDAG 30 NOVEMBER 1926 LEESTAFEL. Chr. Letterkundige Studiën, deel II., verzameld door M. J. Leendértee en Dr. C. Tazelaar. Uitgave: Uitgever nnaatsoh „Hollend". Prijs ingen. f 2,90, geb. f 3,90. In het Theologisch. Jaarboekje schreef wijlen Prof. Dr. K. II. Roe3singh over de gewaarwording, die over hem kwam bij het zien van de tijdschriftenrekken in een leeszaal. Onwillekeurig moest hg den ken aan een kerkhof met zerken. Immers hoeveel arbeid en "wetenschap werd hier niet voorgoed begraven, waar geen mensch schier meer naar om zou zien. Daarom is het ook zoo'n goede gedach t9 geweest van de heeren Leendertse en Tazelaar, om een serie voormalige ■tijdschriftartikelen in te bundelen, en daardoor heel wat prijzenswaardigen gees ■tesarbeid aan de vergetelheid ontrukt te hebben. Wjj hopen dan ook hartelijk, dat er nog menige bundel van een kwa liteit als ons hier geboden wordt, zal •worden opgediept uit tijdsehriftkerkho- ven. Zulke doodgraversarbeid is zeker loon in zichzelf, en van beteekenis voor allen,-wien de vragen van den tijd niet onberoerd voorbijgaan. In dezen bundel vindt ge allereerst een artikel van Ds. J. C. van Dijk over „Kunst en Kunstgenot". In alles, in den trant van betoog, zoo wel als in het fijn stellen dep problemen, herkent ge den zoon van den, grooten vader. Van veel beteekenis is, dat hier a.h.w. het'grensgebied der kunst wordt aangewezen, waar zü met profetisch ge baar heenwiist naar het leven, dat Goe the reeds dacht te bezitten „am farbigen •Abglanz". Natuurlijk komt een geschoold Calvinistisch denker ook hier direct in aanraking met de realiteit der zonde. Dat deze vrijwel in dit artikel geëlimi neerd is, kan velen lezers een onvolle digheid toeschijnen, toch meenen wij, dat Ds. v. D. haar (ofschoon niet uitge sproken) dan toch wel gevoeld heeft. Volgt een buitengewoon knap eeschre ven studie over „Bilderdgk" van Geerten Gossaert. Me dunkt dat hier voor de Bilderdgk- studie, waar we nog altijd op hopen, prachtlpnen worden getrokken. De stijl van Gossaert is buitengewoon bekorend, en telkens ziet ge onoer het lezen zijn humor tintelen achter zijn brilleglazen. Echter kwam wel de vraag bp ons op, of Bilderdjjk niet ta veel gezien wordt als een „product" van allerlei stroomin gen? De schrijver trekt soms geweldige oonclusies en stelt nu en dan zulke grootsche hvpotheses, dat ge om een nadere bewijsvoering bescheideniijk ver zoeken zoudt. Wat dat betreft doet zjjn geestesstructuur merkwaardig veel den ken aan die van Gerard Brom- in diens proefschrift. Toch schijnt het mij, of b.v. de factor van Bilderdijks nersoonljjko relatie tot zjjn God te veel geknecht wordt aan het „stelsel" van zijn Calvi nist-zijn. Of we verder met Gossaert kunnen aannemen (in het spoor van Troeltsch) dat de Revolutie van 1789 tenslotte de innerlijke eonsekwentie was van de Re formatie, zal altjjd nog wel terecht van reformatorische znde bestrijding vinden. Na Gossaert beluisteren we nog eens de rake opmerkingen (hoewel wat in den trant van den schoolkatheder ge houden) van wijlen Dr. J. v. d. Valk over „Perk's Sonnettenkrans". Een warme daad van piëteit, waarvoor we fle verzama;aars gaarne aanTTen. Een hoog gestefhde, hoog-literaire uiting van J. -Jac. Thomson, den dichter, over het sublieme natuurgedicht van „Gorter" volgt. Deze verklanking van een 'dichterziel ia nic-r.'bm er een3 „over te pfhtc-n"; de lezer moge zichzelf in het genieten daarvan een gulden uur bereiden. Aan het slot twee studies. Een van 3d. J. Leenderlse over Adama van Schel iema" en een van Ds. A. G. Wolf over „Nietzsche". Fijn toont de eerste aan, hoe van Schel tenia juist heenging, toen een andere morgen over zrjn ad absurdum gehouden socialisme te dagen scheen, en de pre dikant van 's Graveland houdt een plei dooi voor meerdere taalwaardeering van den kunstenaar, die den Antichrist in visioenen schouwde, temeer waar zjjn taal uit Bjjbelschen bodem haar sappen trok. Verreweg het leeuwenaandeel in dit .boek vraagt Ds. K. Schilder voor zich op met „Eros en Christus". Het is zeker niet te veel gezegd Ds. K. S. den Calvinistischen Apologeet der toekomst te noemen. Op zjjn ge weldig samenvattende wijze toont hij aan, hoe schier overal in de literatuur der tijden de erotische hefdesgedachte wordt aangezien voor de Christelijke, en omgekeerd. Dat hjj zjjn voornaamste studieterrei nen zocht zoowel in de m.eeuwen (Dante Franciscus, Mariavereering) als in do tegenwoordige pantheïstische Christus- literatuur zal geea verwondering ge ven. Of we echter zoover gaan kunnen met Franciscus te noemen een verte genwoordiger der geestelijke erotiek en dat in verband met zijn „pantheïstisch natuurgevoel" ljjkt mjj echter nog niet geheel overtuigend. Immers het feit. dat de „poverello de zwaluw, de wolf, het lam zjjn „broeders" noemde, moeten we m.i. meer zien als een eenheidsge voel van al het geschapene tegenover God, dan als een pantheïsme, waarin uiteraard van het geschapene geen spra ke wezen kan. Bovendien was Franois- cgs ook een prediker tegen de zwaluwen, en trad hjj dus wel djgeljjk op als de meerdere dan zjj. Overigens moeten we tich nog wel onderscheid mal: n i i. ,1 den exta- iticus en den oro:e:i deze heide stroomingen zijn .vel degelijk in de literatuur d.;r V lAeeuwoa to onder scheiden. Bij v.c'h. groep nu h or. Fiaj ciscus Wat de taal betreft. Ds. Schilder maakt het zjjn lezers niet altjjd even ge makkelijk in liet volgen zjjner gerLi-1- tenconstructies. De stjjl is nu en dp.n wat overladen, wat „duiisdüfc soudent we haast zeggen. Nuis dit l^Too'n ge weldig, onderwerp ook met te verwonde ren, maar de schijjver is immers ook de sohepper van dien eleganten stjjl in zijn boek over de Openbaring van Jo hannes? Natuurlijk is er over het boek als geheel nog veel meer te zeggen. We stipten slechts een en ander aan, om den lezer te doen gevoelen, dat hjj hier te doen heeft met een buitengewoon geestverrnkenden bundel, die in een boe kenkast slechts noode gemist kan wor den. K. Chr. T. GEMENGD NIEUWS. Ernstige aanrijding. Gis teravond omstreeks kwart voor acht is er op den hoek van de Engidien- burgstraat en Paul Kru^evlaan te Den Haag een ernstige aanrijding gebeurd) tusschen_ een tramwagen van lijn 12, gaande in de richting van het Hol- Tandsohe Spoor en eien autobus der on derneming Ol.P A. en O.M.A., welkej den dienst onderhoudt tusschen de bin nenstad1 en het Nagtegaalplem. De tram reed met matige snelheid, maar de bestuurder kon toch niet voor komen dat op de bedoelde plaats de tram de autobus aanreed. De schold was zoo hevig, dat de bus kantelde! en op zij kwam te liggen. In de bus bevond zich een vrij; groot aantal passagiers, waaronder' vele damiesi. Natuurlijk waren allen idoodelijk verschrikt. De meeste ra men waren vernield en een groot aan tal passagiers had verwondingen aan hoofd en handen opgeToopen. Door de gebroken ruiten werd ere de passagiers uit de zwaar beschadig de autobus getrokken en door den in middels ter plaatse gekomen Gemeen tel ij ken Geneeskundigen Dienst ver bonden. Gelukkig had geen der betrokken personen ernstige verwon dingen; en kelen worden naar den Cenrtalen Post vervoerd, de overigen werden direct naar hun woning gebracht. Door den kraan wagen werd later op den avond de autobus weg ge haald en de straat weer vcor het ver keer vrij gemaakt.' Door de politie wordt een onder zoek ingesteld naar de schuldenaar en m hoeverre het ongeluk aan onvoor zichtigheid te wijten zou zijn. -ioHet tramv'e.r^'er op de lijnen 6 en 12 stond esnigien tijd geheel stop en ondervond nog geruimsn tijd vertra- g'ng'. Zooals vanzelfsprekend is, was het' aantal nieuwsgierigen zeer groot; del politie^ zorgde, dat het verkeer zoovéél mogelijk geregeld weid. Brutale inbraak!. Zondag avond acht uur is te Ingen mgebro- ui k-il rï'on 72-jarigen weduwnaar G. Hol. Deze hoorde gestommel op zol der, doch hif dacht dal het kafteni waren. Ivort daarna werd de deur van de kamer gieopend en kwam een ge maskerd persoon binnen, die H. aan viel en aan het hoofd verwondde. De dienstbode, die uit was geweest, vond Hol in den kelder, waarin dé man hem geworpen had. Hij had zijn bewustzijn teruggekregen, toen de dief nogmaals kwam, doch had zich bewusi telcos gehouden, waarop de diet het huis verliet, de deur sloot, en den sleutel meenam. De inbreker heeft kans gezien door de meidenkamer bin nen te komen. Er moet ongeveer f 400! igestolen zijn. De toestand van den heer Hol schijnt ernstig te zijn. Het parket is gisterpiorgen naar In- gen vertrokken en heeft daar een per soon gehoord'. Arrestaties zijn, vooii' zoover bekend, niet gedaan. De aandacht van den veerman tel Ingen werd Donderdagavond get rok ken door een hoogst ongunstig uit ziend persoon, een vreemdeling, die/ zich naar Ingen liet overzetten. Zon dagavond., dus den avond van de in braak, is dezelfde persoon van den Ingenschen oever door denzelfden veer' man overgezet naar den anderen oever1 Hij vertelde dat hij' naar Utrecht moest! doch op de opmerking van den veer man, dat hij dat wel niet zou bereiken, daar het reeds laat was, zeide hij dan m Eist te zullen overnachten. Auto over 'den kp ges 1 a,gen. Een auto, bestuurd door een dame,, heeft op den hoek van de Kalfjeslaani en den Amsteldijk te Amsterdam een vreemde tuimeling gemaakt. Vermoe delijk nam de bestuurster, die daa? gistermorgen omstreeks 12 uur reed, Iden draai naar de laan te kort, waar- ldoor (een der wielen in aanraking] kwam met de verhooging terzijde van Iden weg. De wagen maakte een salto en kwam met de wielen naar boven te liggen. De inzittenden, twee dames' en een knaapje, waren er spoedig on der vandaan gehaald. De bestuurster had een lichte won de aan den arm. De auto: werd vrij ernstig bescha digd. Tram botsing. Gistermorgen is de tram naar Zutfen, die 9-.5Ö uur. van Deventer vertrekt, bij de gasfa briek in botsing gekomen met eenj paard en wagen, die juist uit de poort laezer fabriek reden,. De locomotief overreed het paard, dat gedood werd. De machine aeraillëerde. Er ontstond' belangrijke vertraging in den loop der1 tram zoowel van de Mij. Zutfen—Em merik als van de Geidersoh—O ver- ijselsche Stoomtram Mij. Persoonlij ka ongelukken kwamen niet voor. WAT BAAT HET ME....? Onder dit opschrift schreef inder tijd het rcomscb-kath. Patroonsblad 't voigende; Wat nut heeft het, dat ik een chns- tenmensch ben, gestempeld en uitver koren bij den Doop, als ik het peil van mijn leven niet hooger west te brengen dan dat der ongedoopte niet- christenen om me heen? Wat geeft mij een eeuwenlangje chris telijke traditie mijner voorgangers, wanneer de kleur van mijn leven even grauw, even weinig warm-geloovig is als van den paganist van huis uit? Wat nu geeft mij '"de kennis van Gods wet en de gestadige aanpredi- king der Evangelische leer, indien de groote, leidende motieven van mijn leven stof en stoffelijk zijn? Wat geeft mij de kennis en theoreti sche waardeering der christelijke deugd- wanneer ik haar voorschriften volgj naar nuk en luim, en haar dus haar karakter ontneem van te zijn een blij vende gesteldheid der ziel? Wat baat het, dat ik toestemmend knik bij het aanhóoren der Evangeli sche waarheid, dat alle mens dien broe ders zijn, indien ik-zucht en eigen belang mij weerhouden van de orac- tijk Wat win ik aan Christus' poging, om mij door woord en voorbeeld te heffen boven de materie1, indien ik met eenzelfde oog rijkdom en zinge not, voor- en tegenspoed in zaken, be schouw als degenen, „die geen hoop hebben" en geen dividend hiernamaals verwachten Wat baat het me, als ik, ploeterend van den morgen tot den avond, tor- tuin maak en heit nalaat aan mijn kin deren wanneer ik deren in de beko ring breng van een nutteloos, in-rust- ro es tend leven, en bij de at rekening! §een ander resultaat te boeken heb, an: dat ik schade geleden heb aan mijne ziel? Wat heeft de maatschappij aan liet Christendom, als haar ciiristenleden niet uitblinken door een christelijk le ven, christelijke levensopvatting, niet zijn de deesem van het geheel? Wat baat het dan? Land- en Tuinbouw# WAAR VOOR JE GELD. Dat krijgt de boer, die aan melk- controle doet. Er is geen zaak, het boerenbedrijf betreffende die hij voor zoo n koopje kan hebben dan de melk controle. In hoe menig geval geeft hij hetzelfde bedrag uit, zonder dat hij er over denkt, dat het aan de rendabili teit van zijn bedrijf iets af of toe doet. Bij het meerendeel van de goed opge zette veereenigingen kost de controle niet meer dan één cent per melkdag per koe, neerkomende op een bdrag van f 3 pr koe per melkperiode. Dit is naar den tegenwoordigen melkprijs hoogstens 40 liter melk. Welke boer practiseerd er nu over of zijn koe, zeg maar 4620 Ivg. melk geeft of 4660 Kg. Het verandert bijna niets aan de totaalindruk van de opbrengst Dege nen die niet aan controle doen geven er niet om of ze weten of hun koeien 4000 of 5000 Kg. melk geven per jaar, en of die melk 2.30 dan wel 3.60 pet. vet bevat. En dat zijn'heel andere verschillen: Dat scheelt zoo maar f 80 a f 100 op een koe. En nu nog daargelaten dat een verschil van 1000 Kg. melk, dat is ruim 3 liter per dag, of 1% liter per maal, door een nauwgezet veehouder zou worden opgemerkt wanneer dat daalt tot op V* van de genoemde waarden, en dus per koe op zijn hoogst f 20 a f 23 bedraagt, en toch nog geen Yt liter per maal, dan merkt geen enkele boer het op het gezicht. En toch wordt dat op een bedrijf van 40 koeien of nog iets meer, zoo maar eventjes de respectbele som van f 1000 Voor 'n jaar of vijf gaf menige boer niet veel om dit sommetje, maar nu dé bankjes van duizend niet zoo ruim meer rollen, is het toch wel de moeite waard-er aandacht aan te schenken. Zonder controle zal geen enkele boer opmerken, die mindere melkgift van nog geen halve lieter per maal, laat staan, dat hij van dat lagere vetgehal te totaal niets gewaar wordt. In dit geval dus ontgaat aan zijn aandaebt een opbrengst vermindering van be lang. Anderzijds ziet men het heel dik wijls gebeuren, dat om de zeer gerin ge uitgaaf, men meent niet aan de controle te kunnen gaan, „Het bedrijf kan het niet dragen", beweert men En een tienmaal grootere' vermindering van opbrengst ontsnapt zelfs aan de aandacht van de meest nauwgezette veehouder. Als het einde van het seizoen eens dringt tot achteruitzien, dan wordt wel in aanmerking genomen of men gemiddeld 40, dan wel 44 cent per pond kaas ontving, als van invloed op het eindresultaat van het bedrijf, ;maar of dat gemiddelde was 41 of 41^ cent, dat verschil is van geen noemenswaard belang. Over het totaal bedrag, dat de controle van een ge- heele stal kost, loopt men soms o, zoo gemakkelijk heen. Als in het begin van het jaar een koe werd opgeruimd die met f 10 schade van de hand werd gedaan, dan is men dat op een bedrijf van eenige beteekenis gauw vergeten. Wanneer op datzelfde bedrijf dat bedrag moest worden uitbetaald voor de controle van 33 koeien, dan lijkt 't voor som mige menschen onoverkomelijk Ik zal er nu nog maar van zwijgen hoe op menige boerderij met allerlei on productieve uitgaven werdt geknoeid, die soms vee! meer bedragen, ja waar de „baas" zjo gokt, dat zijn heele hebben en houden te gronde gaat, ter wijl voor een zoo nuttige zaak als de melkcontrole geen cent disponibel is Alsof dat izeld zoo maar in do put KTNDËftKLEEDING. Op verzoek van een mijner lezeressen heb ik nu een jurk ontworpen voor meisjes van 13 tot 14 jaar. Van terra cotta wollen crêpe zal zij zeer zeker aardig zijn. Het geborduurde randje langs den hals, dat uitloopt over de momven en midden vóór op twee losse biesjes verder gewerkt wordt, moet men, als men een mooi geheel wil krijgen, in gele, zwarte en zilvergrijze kunstwol uitvoeren. Ook de cein tuur op den rug, de mouwversiering en de rand langs den zoom zijn met dezo wol be werkt. Het rokje valt vóór erg ruim. Patroon voor meisjes van 13 tot 14 jaar. Het tweede kindje heeft een zacht groen fluweel jurkje aan. Het borduurwerk, dat de ceintuur vormt (die veel lager dan de taille op het jurkje genaaid wordt) is op zacht lila crêpe de chine gewerkt. Ook het kraagje en do boorsels zijn daarvan gemaakt en met bor duurwerk versierd. Patroon voor meisjes van 4 tot 6 jaar. Zou het aardig zijn, op een killen kouden winterdag een klein lief meisje in een warm roestbruin manteltje te zien stappen! Ik denk het wel en vooral als het een blond kindje'Is en een paar goudblonde krullen uit een rond hoed-mutsje te voorschijn komen en op het manteltje vallen, zal het kindje er ongetwij feld schattig uitzien. Men ziet tegenwoordig die kleur bruin die; nara terra-cotta overhelt niet veel en dat is' jammer, want niet iedere nieuwe modekleur, is zoo mooi. Veel nieuwe kleuren worden; gauw vaal of vervelen ons dadelijk. Maar lila, bruin, terra-cotta, groen en grijs zijn kleuren die wij altijd kunnen dragen. Het manteltje (afb. 45) heeft een grooti schouderstuk, waaruit de stof ruim valt. Ook' de mouwen beginnen bij het schouderstuk. De' versiering op den mantel is gevormd door' ruiten geelachtige stof, waarop weer stukjes zwart bont (scal-electric) genaaid zijn. Hetj smalle opstaande kraagje benevens de man-.' chetten zijn ook van scal-electric. De patroon van bovenstaande kinderidee ding zijn verkrijgbaar 0.65 per stuk bij' onze mode-redactrice, mej. Greta Stein, Corn. Krusemanstr. 51 III, Amsterdam. was geworpen. Juist wanneer men een klein bedrag uitgeeft aan de melk controle, bewandelt men den weg die voor groote scihadeposten kan vrij waren. Want het is niet zoo als men wel eens hoort beweren, dat aan melkcon trole wordt gedaan, om met buitenge woon hooge melklijsten te kunnen schitteren, maar het is er om te doen, om te weten te komen welke dieren beneden een bepaald minimum op brengen, om pp den duur er toe te ko men, dat men alle dieren uitschakelt die beneden het gemiddelde blijven. De veefokkerij is yeel meer gebaat bij een verhooging van het gemiddelde opbrengstpeil, dan bij enkele bijzon der hooge opbrengsten van zeer zeld zaam voorkomende dieren. Men gaat niet aan de controle om eens 'n prijs te halen voor 'n enkele hooge opbrengst, stel dat er werden gegeven, maar •men doet het om uit eigen bedrijf die dieren uit te schakelen, die het ge middelde drukken. Men overwege eens of dat niet de kostende prijs waard is. Men zie eens bij menschen die jaren aan de controle zijn geweest over wel ke gegevens ze beschikken betreffen de hun eigen vee. Van dieren die ze jaren molken, weten ze precies wat liet al dien tijd voor hun bedrijf waard is geweest. Men ziet dat ze andere dieren na een of twee jaar maar gauw er tusschen uit zetten, omdat die be hoorden tot de spreekwoordelijke 10 die een boer arm maken. Wanneer men niet oppervakkig, zoo als meermalen geschied, maar be paald serieus, deze zaken onderzoekt moet men tot de conclusie komen, dat werkelijk de melkcontrole geeft „waar voor je geld". J. W. BAKKER. S cheepstij dingen. HOLLAND-AMERIKA LIJN. LLERDAM, van Rotterdam naar N. Orleans, pass. 28 Nov. Ouessant NOORDAM, 27 Nov. van New. York naar Rotterdam. PARANA, 25 Nov. van Portland (Ore) naar Rotterdam. LOCHGOIL, 28 Nov. van Vancouver te Rotterdam. BEEMS'iERDIJK, van Rotterdam n Galvest, pass. 29 Nov. Wight. DRE.CHTERDÏJK, van Vancouver n, Rotterdam, 26 Nov. te Cristobal. ROTTERDAM, 29 Nov. van "N. York te Rotterdam. EEMDIJK, van Vancouver naar Li verpool en Rotterdam, W. van Fastnet NARENTA, van Vancouver naar Rot .terdam, 28 Nov. te Glasgow. HOLL AND. AFRIK A-LI JN. RIETFONTEIN, 27 Nov. van Rotter, dam te Hamburg. HEEMSKERK, thuisreis, 28 Nov. te Antwerpen. NIJKERK, thuisreis, 25 Nov. van Mombasia, RANDFONTEIN, 27 Nov. van Car diff te Hamburg. SPRINGFONTEIN, thuisreis, 27 Nov van Dakar. BOEROE, 28 Nov. van Antwerpen ta Amsterdam. BILDERDIJK, thuisreis, 26 Nov. van Mozambique. HOLLAND WEST-AFRIKA LIJN. MINERVA, uitreis, pass. 27 Nov. Dungeness. HELDER, 29 Nov. van Amsterdam naar Hamburg. STOOMV. MIJ. NEDERLAND. ROEPAT, uitreis, pass. 28 Nov. Dovel RADJA, uitr., 2 7N0V. van Sabang J. P. COEN, uitreis, 29 Nov. te Bat tavia. MAPIA, thuisr., 27 Nov. v. Marseille SAPAROEA, thuisr., 28 Nov. te Am- MANOERAN, thuisr., 27 Nov. te Bat tavia. KON. HOLLANDSCHE LLOYD. AMSTELLAND, 26 Nov. van B. Ayres naar Rosario. GAAS1ERLAND, van Melilla naar Emden, pass. 27 Nov. Gibraltar. ORANIA' uitreis, 26 Nov. te Buenos Ayres. ZAANLAND, thuisreis, 27, Nov. te Londen. MAASLAND, 28 Nov. van B. 'Ayres te Rotterdam. EEMLAND, uitreis, pass. 26 Nov. Teneriffe. ZEELANDIA, thuisreis, 28 Nov. v. Las Palmas. MONTFERLAND, 29 Nov. Van Ham-, burg te Anfwerpen. ROTTERDAMS'JHE LLOYD. TJERIMAI, 29 Nov. van Batavia te Rotterdam. KERTOSONO, 29 Nov. van Batavia te Rotterdam. KEDOE, thuisreis, 29 Nov. te Mae TAMBORA, uitreis, pass. 28 Nov. Kaap del Armi. INSULINDE, thuisreis, 28 Nov. van Port Said. PALEMBANG, thuisreis, 28 Nov. te Londen. DELI, uitreis, pass. 29 Nov. Port de Galle. MADIOEN, thuisreis, 27. Nov. van Colombo. TAPANOELI, uitreis, pass. 29 Nov. Vlissingen. MODJOKERTO, uitreis, 29 Nov. te Marseille.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 8