Een communistisch complot op Java.
Het karakter van Judas
Iskarioth.
NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN WOENSDAG 17 NOVEMBER 1926
TWEEDE BLAD.
WAT DE BLADEN ZEGGEN.
De voorloopige beslissing.
De Tweede Kammer, aldus luidt het
oordeel van De Stand, over het Bel
gisch Verdrag, hechtte hare goedkeu
ring aan liet verdrag rnet België. Maar
bepaald schitterend was het resultaat
niet.
'Althans één verklaarde tegenstan
der de heer Dresselhuys was af
wezig en onder de voorstemmers be
hoorden 2 vertegenwoordigers van de
ééh-manspartijtjes.
Minister Van Karnebeek had beter
verdiend. Wij zijn er ook al hebben
we zelf nog wel bezwaren overgehou
den vast van overtuigd, dat het
door hem en de voorstemmers ingeno
men standpunt het meest in 's lands
belang was.
De verouderde politieke toestanden
in Europa brengen mee, dat er ook
voor ons nieuwe politieke gezichts
punten, ontstaan zijn, die men niet on
gestraft uit het oog verliezen kan. We
geloov/en gaarne, dat de tegenstem
mers zich uitsluitend hebben laten lei
den' /door het gewicht der zakelijke be
zwaren, dat in de Kamer althans his
torische reminiscentiën niet hebben
mee/gesproken; maar we zijn even
vas t overtuigd, dat ze de politieke
consideratiën te licht hebben geteld
Hier wreekte zich de omstandigheid,
dat de Nederlandsche Volksvertegen
woordiging reeds Struycken heeft
daarover ernstig geklaagd steeds
weinig belangstelling toonde in de
buitenlandsche politiek. We stonden
gemeenlijk langs den weg als belang
stellende toeschouwers. En toen we
nu geroepen werden tot activiteit,
voelden, we ons onwennig, wisten ve
len niet ,boe goed ze het hadden. Mee-
loopen Sn een stoet vordert andere
kwaliteit dan toezien.
Het aal intusschen wat ook ver
der het lot van het verdrag moge zijn
de onvergankelijke eere van Van
Kamebeek blijven, dat hij voor het
nieuwe in. de verhoudingen na 1918 een
open oogJaeeft gehad; dat hij dat nieu
w© eerder en beter heeft doorschouwd
dan bijna ieder ander.
Belgische stemmingmateitie.
Het „IHandelsblad" bespreekt een
artikel van de Belgische Standaard en
voorziet klit van aanteekenin^en. Hier)
is het; het is het lezen waard:
De „"Standaard" (het orgaan van
!den hee.'r v. Cauwelaert, burgemeester
v. Ant1 werpen!) meent, naar onzet
[BrusseJ sche correspondent seint dat
tie Eer ste Kamer het verdrag met Bel
gië wal zal aannemen, omdat zij' niet!
ongedaan zal willen maken, wat met;
zooveejt! moeite tot stand werd gebracht
en tie twijfelaars zich daarbij' reken
schap mil en geven dat een verwer
ping van het tract a at na de goedkeu
ring' in. tie Tweede Kamer Nederland
in een, 'bevreemdende positie zou bren
gen.
Mp*£st echter het! verdrag in de Hoo-
®e Kamer toch. worden verworpen,
'daaijtioor zou voigens den „Standaard*1
op lichtvaardige wijze een ernstig Euroi
ipeesr;h belang 2ijn geschaad en zou
'Nederland verzwakt staan" tegenover
{Europa, terwijl in België een ontroe
ring zou worden gewekt, des te grooter
nu jtie stemming In de Tweede Kamer
toenaderingsverwachtingen zou hebb'en
verwekt.
•Van het stoffelijk voordeel dat het:
ftr^etaat eenmaal door beide Kamers}
feoédgekeurd zou brengen, verwacht!
tie^Standaard" ten slotte niet zooveel
theils, als het blati van de zedelijke
fvoors(tellen verhooptbetere bletrek-
tkingem tussohen Nederland en België
fzoudkm Nederland's positie in Euro
pa versterken, iejts waarvan de invloed;
tiadejüjk zou blijken, terwijl toch moiet.
lerkema, dat her: Schel de-regime zou
2ÏjiL geregeld o.p- een wijze, die den be-
jstaanden toestand weinig verandert en
Neef lands soe(vereiniteitsrechten onge-
krejukt laat; want de getroffen schik
kingen hebben volgens dezen advo-
jcaat van Antwerpen niet het be-
langT dat v/elen er willen aan hechten..
Wat het onderhoud der kanalen be
treft is Nedeïland in een betere po
sitie en Terneuzen zal er \-09rdeel uit
halen. Bij de voordeelen, die België
aan Nederland heeft beloofd, dient in
aanmerking te worden genomen, dat
het Moerdijkkanaal voor België een:
geweld,j2 lastpost zal zijn (de vrijmoe
digheid van deze voorstellen is niet
■eens meer komisch. Red. Hbld.)
Het zal Antwerpen moeilijk vallen,,
het kanaal van de Belgische regee
ring te krijgen, maar een groot voor-
Ideel is, dat nu hartelijke toenadering
ien trouwe samenwerking met Neder
land mogelijk is, wat vooral de Vla
mingen (dat dit niet voor alle groepen
geldt, weet men. Red. Hbld.) irr hoog
ste mate zou verheugen.
Onnoozel Communisme.
Onder dezen titel bespreekt ook het
Haagsche Volk 'de actie in West-Java.
Met uitzondering van de middelen tot
verbetering aanbevolen, kunnen wij
het met de strekking eens zijn.
De gelijktijdig in verschillende doe
len van ,W est-Java uitgebroken, maar!
spoedig .gedempte kommunistische op
stand kan in zijn politieke onverstand
niet duidelijker aangeduid worden dan
|door het telegram van N. A. S. en C.
ip.H. aan den goeverneur-generaal,,
Waarin kritiek geoefend worat pp tie)
janti-kommunistisohe politiek van diens!
am'btsvoiorganger Fock.
Inderdaad was het begrijpelijk ge
weest als onder diens reaktionair oe-
win'd een opstand was uitgebroken,
[hoewel die ook dan nog zonder ©enige
kans van slagen ware geweest en bij:
een ondenkbare overwinning deopstan
[delingenonbeholpen georganiseerd en
geestelijk ten eenen male onvoldoende
toegerust als zij zijn, zeiven het meest
met de handen in het haar zouden
hebben gezeten.
Een opstand eohter op touw te zet-
ftien juist na het optreden van een
[nieuwen onderkoning, wiens program
een duidelijk zich-atwenden van het)
reaktionaire bewind aankondigde, is
1de dwaasheid ten top gevoerd -en toont'
'meer dan jets anders aan, hoe zeer wat'
zich idaar als verzetsbeweging kommu-
nistiscih noemt, politiekin tie kinder-
Ssohoenen staat.
Het is een gevolg van den onbèra-
Iden kreet: „Indië los van Holland".
Alsof 'dit met deze eeuwenlang dom;
gehouden bevolking in één slag te be
reiken zou zijn en niet veeleer, zooals
(de verstandige inlandsche elementen
inzien, 'daartoe .een stelselmatige ont
wikkeling in samenwerking met de be
tere Hollandsche elementen noodig is.
Het is echter te hoopen, dat de nieu
we Indische iegeering, met haar goed©
bedoelingen zich niet dcor dit roeke-
Ilooze avontuur zal laten lokken op
[den weg dien het scherp-slijpende
„Handelsblad" aanwijst, en dus niet
|de taktiek zal volgen, „dat in Insu-
linde vreezen vóór liefhebben moet
gaan".
Terecht vestigt 'de „N. R. Qt." ïnj
(Indische zaken aan een vrijzinnige
overlevering getrouw, er tie aandacht
lop, dat juist op West-Java een wijd
verbreide ontevredenheid over tal van
rechtmatige grieven sluimerde.
Deze grieven wegnemen, een be
stuur van rechtvaardigheid en verhef
fing der bevolking voeren, ziedaar tie.
eenige methode om zulke ratielooz©
en in hun bloedige gevolgen noodlot
tige gebeurtenissen ondenkbaar en een
ware vrijheid ook voor de Indische vol
keren op tien duur mogelijk te maken.
KERK EN SCHOOL.
NED. HERV. KERK.
Drietal: Te Meppel, Dr. A. H. Edel
koort te Dedemsvaart, Jac. Poort te Al-
men en G. J. Waardenburg te Zierikzee.
Aangen omen: Naar Ter Apel, N.
H. Baudet te Arum.
GEREF. KERKEN.
Beroepen: Te Anna Jacobapolder,
Dl'. S. 0. Los te Den Haag-Oost. Te
Hylaard, W. H. v. d. Vegt, te Drachtster
.Compagnie.
GEREF. GEMEENTEN.
Tweetal: Te Scherpenisse, M. Hol
man te Krabbendijke en H. Kieviet,
te .Veenendaal.
BEVESTIGING. INTREDE EN
AFSCHEID.
Op Zondag 19 Dec. a.s. zal de beer
F. Dresselhuis, beroepen predikaat
van de Geref. Kerk van Oldeboorn al
daar zijn dienstwerk aanvaarden.
Deze candidaat zal door Prof. Dr. F.
,W. Grosheide worden bevestigd.
Ds. Jac. de Pre.e, voorheen
te Weert (L.), werd Zondag bevestigd
als predikant-evangelist in de Ned. Herv
Kerk te Helder, door Ds. Jellema van St
Pancras.
Ds. A. Keers werd Zondag in de
Ned. Herv. Kerk te Breskens bevestigd
door Ds. Bruins vail Ooster Nieland met
een predicatie over 1 Cor. 4:1.
Bes namiddags had de intrede plaats
met den tekst Hebr. 13:8.
Ds. G. v. d. Zee zal Zondag 21
Nov. afscheid nemen van de Ned. Herv.
Kerk te Hagestein en acht dagen daarna
intrede doen te Den Bommel.
Bevestiger is Ds. J. G. R. Langhout
van Lienden.
JUBILEA.
Vandaag vieren twee predikanten in
de Geref. Kerken hun 2j-iarig jubileum,
n.l. Ds. D. Hoek van Enkhuizen en Da
H. Ph. Ingwereen van Njjkerk.
Heeft Ds. Ingwersen eenige jaren
practisch in de Zending gewerkt, ook
Ds. Hoek is in Zendingskringen een be
kende figuur.
TELEURSTELLEND VOOR DE
ZENDING.
Ds. 0. v. d. Wonds te Gorredjjk, die
aangezocht was om als missionair predi
kant der Friesche Geref. Kerken naar
'Keboemen (Javai te vertrekken, heeft
voor een beroeping a's zoodanig bedankt
Deputaten voor de Zending stellen
thans" pogingen in het werk een ander
predikant te vinden.
Mej. C. W. Nieuwenhuizen, die was
benoemd tot verpleegster in het Zending
hospitaal te Poerworedje, heeft zich te
ruggetrokken.
MODERNE PREDIKING.
Men schrijft aan „De Stand.":
J.l. Zondagmorgen moest Ds. P. de
Graaft van Naaldwijk, „naar de beurt
2ijner dagorde", een vacaturebeurt ver
vullen in de (orthodoxe) Ned. Herv.
Gem. tb Scheveningen, wegens vertrek
van Ds. L. M. van Noppen.
De kerkeraad had hem, evenals Ds.
Post van Rijswijk, bericht gezonden,
dat de gemeente geen moderne prediking
begeerde.
Niettegenstaande dat, zou Ds. de
Graaff toch optreden en in een der
Haagsche liberale dagbladen werden de
vrijzinnig-hervormden opgeroepen deze
Godsdienstoefening bij te wonen „tot
een getuigenis", terwijl de twee dien
sten, welke de vereeniging van Vrijz.
Hervormden iederen Zondagmorgen in
Den Haag organiseert in verband hier
mede waren stilgezet.
De kerk was echter maar half gevuld
terwijl geen 50 Scheveningers aanwe
zig waren. Voorlezer, noch ouderling
van dienst was aanwezig, zoodat de kos
ter den predikant „op bracht.
Ds. De Graaff hield een moderne pre
diking naar aanleiding van Joh. 7 17.
Het optreden van deze twee moderne
predikanten in den ring Voorburg (waar
toe Scheveningen behoort) is in strjjd
met de hoflding van hun voorgangers,
die aan het verzoek van den kerkeraad
om geen vacaturebeurten te willen ver
vullen, steeds gehoor gaven.
P. DE KOOMEN.
P. de Koomen, leeraar aan de Chr,
Holl. Inl. Kweekschool te Solo, zal D.V.
het volgend jaar met verlof naar Hol
land gaan.
Als tijdelijk leeraar is in zjjn plaats
benoemd de heer H. 0. Beekman, on
derwijzer te Solo.
DE KLASSIEKE TALEN IN
ENGELAND.
Of het toenemen van de belangstelling
voor het onderwijs in de klassieke talen
verband houdt met de naar het schijnt
afnemende materialistisch rationalisti
sche levensbeschouwing is niet zoo maar
voetstoots te zeggen, maar opvallend is
zeker, dat in Frankrijk zoowel als in
Engeland meer en meer ouders een klas
sieke opleiding voor hun kinderen be-
feeren. Voor zoover het dit laatste land
etreft, blijkt die grootere belangstelling
duidelijk uit een artikel van R. S. Con
way uit Manchester in „The Times",
van 15 Nov.
Hij geeft aan, dat in 1918 het aantal
leerlingen voor Grieksch, Latijn en oude
geschiedenis te Oxford en Cambridge
293 bedroeg, thans is dit 549, wat be-
DE TOESTAND BEVREDIGEND MET UITZONDERING VAN DE OMGEVING
PANDEGLANG.
De Minister van Koloniën heeft gis- I
terenmiddag van den Gouverneur-
Generaal van Nederlandsch-lndië het
volgende telegram ontvangen:
Toestand geheel West-Java bevre
digend, behalve in regentschap Pan-
deglang, waar bevolking zelve in ern
stig verzet.
Noord-Bantam voorshands rustig.
Militairen en politiemacht voldoende
om situatie Bantam te beheerschen.
DE AANVAL OP LABOEAN.
Aneta seint d.d. 16 November uit
Serang:
Kapitein Bekking en de assistent
resident de heer Westenberg hebben
in het station Laboean hun bivak op
geslagen. Alle Chineezen zijn uit La
boean met den trein gevlucht. Laboean
is vrijwel verlaten. Gouverneur Hillen
en overste d'Engelbronner arriveerden
om 1 uur. Zij vertrokken ha een goed
uur imet de afgeloste militairen langs
Tjaringin naar Serang, vanwaar Gou
verneur Hillen hedenavond om zes
uur naar Batavia terugkeerde.
Aneta seint nog d.d. 16 November
uit Batavia:
Uit de telefonische rapporten van
overste d'Engelbronner blijkt, dat de
eerste verwachtingen, dat den verzets
lieden een ferme klap was toege
bracht, te optimistisch zijn geweest.'
Maandagavond om 7 uur viel een
bende van 500 man bij Laboean een
brigade van ongeveer 20 man aan. De
aanval "werd afgeslagen, de vijand
kreeg 10 dooden en vermoedeijk een
groot aantal gewonden. Het verdere
deel van den nacht bleef het rustig en
heden is het zeer rustig geweest
De telefoon is nog niet hersteld. Ite
zuidelijke route naar Laboean over ae
ijzeren brug is onbegaanbaar; op de
noordelijke route is de houten brug
beschadigd. De auto's, waarin gouver
neur Hillen en degenen die met hem
kwamen, konden nog even over die
brug rijden.
BATAVIA. Een trein uit Laboean
bracht te Menes 29 gevangenen aan.
De eerste berichten spreken van 25
dooden onder de verzetslieden. Kapi
tein Bekking gaat met zijn actie voort.
BATAVIA. Uit Serang wordt het vol
gen de gemeld: Gisteravond om 7 urn-
ondernamen 500 mannen, die witte
vlaggen zwaaiden, een massa-aanval
op Laboean en vielen van korten af
stand met vuurwapenen de militaire
bezetting aan, welke onder commando
van kapitein Bekking stond. Na een
paar salvo's gelost te hebben ging de
bezetting tot snelvuur over. De aan
val werd afgeslagen, een fuselier kreeg
'n schampschot. De verzetslieden moe
ten zeer veel dooden en gewonden heb
ben, maar wegens de duisternis kon
het aantal nog' niet worden vastge
steld. De telefoonverbinding is weder
om verbroken, waardoor Laboean ge-
isoleei'd werd. 'Versterking van detroe
pen is aangevraagd. Verschillende
bruggen zijn afgebroken en wegen ver
sperd.
MENES. Hier i9 alles rustig, de mili
tairen kregen versterking.
TJENING. Veertig gewapende com
munisten deden gistermiddag een aan
val, die door de marechaussee afge
slagen weid. Het aantal dooden is on
bekend.
Noord-Bantam, Serang, Rangkas Be-
toeng. Hier is alles rustig.
PANDEGLANG. Hier is Het lijk ge
vonden van den vermisten posthuis-
commandant.
SOERABAJA. Hier zijn totaal dertig
personen gearresteerd, onder wie Mo
hammed Ali. Huiszoekingen hebben
zeer belangrijk materiaal opgeleverd.
BATAVIA. De wijkmeester en de as
sistent-wijkmeester van Meester Cor-
nelis arresteerden gisteravond den
communstischen hoofdleider Hardjono
Toen de wijkmeester daarna naar huis
ging, werd hii uit de locomotieven-
loods van de Staatsspoor beschoten. De
assistent-wijkmeester kreeg een schot
in een been. De daders zijn gevlucht.
Een Europeesche en een Mena donee-
sche compagnie infanterie zijn in den
afgeloopen nacht in auto's uit Meester
Cornells naar Serang vertrokken. De
communicatie met Laboean is nog ver
broken Gouverneur Hillen vertrok
naar Serang.
Genietroepen zijn uit. Tjimahi naar
Bantam vertrokken tot het herstellen
van bruggen.
BATAVIA. Het volgende wordt nog
gemeld d.d. gisteren:
Serang. Hedenmorgen om 8.45 was
hier nog geen bericht omtrent het aan
tal dooden te Laboean ontvangen. De
communicatie is absoluut verbroken.
Laboean kan alleen benaderd worden
onder sterke militaire dekking. Tus-
schen Batavia en Serang is een radio
verbinding tot stand gebracht. Thans
is men bezig aan een radio-verbinding
met Laboean.
MEESTER CORNELIS. Hedenmor
gen is bi j Rawahbangke een poging ge
daan tot versperring van de spoorbaan
Het werd tijdig ontdekt.
BATAVIA. Te Buitenzorg en Soeka-
boeimi is het rustig. De daders uit
Nagrek zijn voor het me&rendeel ge
vat. Een bleek gewond.
BATAVIA. Be heer mr. dr. D. Talma
voorzitter van het Suikersyndicaat
deelde aan het Bataviaasch Nieuws
blad mede. dat in de suitoerstreken al
les rustig is.
BATAVIA. Gouverneur Hillen. die
naar Serang vertrok, is vergezeld door
overste d' Engelbronner. den regent en
den patih vandaar naar Laboean ver
trokken met zestig marechaussees in
vijftien auto's.
In het Badegansche zijn elf dooden
gevonden, vermoedelijk gevallen in het
gevecht bij Laboean. Verondersteld
wordt, dat berichten omtrent dit ge
vecht uitblijven, omdat alle in dit ter
rein ageerende benden de telefoon-
en de telegraafdraden doorgesneden
hebben en wegen versperd zijfn.
BANDOENG. Vijf radiostations zijn
uit Tjimahi naar Serang vertrokken.
HET GEHEELE COMPLOT \M0OR
MIDDEN-JAVA ONTDEKT.
SEMARANG. De arrestatie van
Moenthalib te Cheribon leidde tot ont
dekking van het geheele complo t voor
Midden-Java. De Locomotief noemt
Moenthalib den hoofdleider van het
verzet voor Midden-Java. Een onder
zoek toonde aan, dat in de afgeloopen
maanden over Midden-Java minstens
10.000 blieven verspreid werden, alle
den gelijkluidenden oproep bevattend
tot het gelijktijdig beginnen van het
verzet, op Midden-Java.
De leiders van het verzet in het Pe-
malangsche zijn tien dessa-onderwiji-
zers, waarvan er negen gearresteerd
zijn. Zij hekenden ten volle.
teekent bijna een verdubbeling in acht
jaren.
In 1918 werd bij het eindexamen voor
die vakken geëxamineerd 29 candida
tes dit jaar bedroeg het aantal 161,
dat is ruim 5 maal zooveel. Dat die ver
meerdering niet relatief is, maar abso
luut, blijkt uit het totaal aantal leerlin
gen, dat in 1918 en 1926 resp. bedroeg
322 en 710.
Voor het hooeer diploma, waarbij de
candidaten GrieKsch of Latijn als bij
vak kunnen kiezen, waren er dit jaar
970 voor Latijn en 16 voor Grieksch,
tegen voor Latijn in 1918 slechts
58 èn niet meer dan 1 voor Grieksch.
Voor het geheele land bedragen de ge
tallen in 1918 1127 jongens en meisjes
Grieksch en 2202 Latijn, terwijl er in
dit jaar voor de genoemde talen resp.
zijn 222? en 12.304.
Inderdaad schijnen de tijden te ver
anderen en de menschen, wat hun leer-
vakkenkeuze betreft, eveneens.
FEUILLETON.
■'Ér""1
B)
Wanneer dus Judas noch een waar
achtig geloovige. noch een volslagen
ongeioovige kan geweest zijn, dan moe
ten we in hem den man zien, die dob
berde tussohen zich aangetrokken ge
vóelen tot de waarheid en een terug-
gestooten worden door de boosheid
van het eigen hart, den twijfelaar, den
scepticus, wankel van weten, slap van
gevoel, onbegrijpelijk 111 zijn wispeltu
righeid, verraderlijk van gemoed. Kon
een waarachtig discipel niet vervallen
tot verraad, kon een ongeloovige, als
zoodanig doorzien, niet meer door af
val voor het oog der menschen Jezus
deerniswaardig maken en bedroeven;
alleen de tijtigeloovige, de halve, de
mu-en - danr s en tim en teel -aanhankel ijke,
van wien nog alle goeds te hopen
scheen,, alleen zulk een kon in de
oogen der jongeren de liefde van den
Meester te leur stellen, en in het hart
treffen door verraad. Het verraaid van
zulk een „vriend" behoorde tot het Ui-
tien van den Man van smarte.
Deze opvatting vind ik uitgewerkt
door den Rus Leonid Andréjef in zijn
studie „Judas Iskarioth en de ande
ren."
Voordat ik echter ga aantoonen dat
Andréjef werkelijk deze opvatting van
Judas' persoonlijkheid heeft, moet ik
eerst trachten Annie de Graaf, de ver
taalster van het Russische stuk, te
weerleggen, daar zij in „Onze Eeuw"
een interpretatie gaf van Andréjefs
Judas, geheel van de mijne verschil
lend. Volgens Annie de Graaff heeft
Andréjef het verraad van Judas aldus
gemotiveerd: Judas, scepticus en anar
chist, half Mephisto, half Thersites,
wordt door zijn pessimisme aangetrok
ken tot den eenige die goed is, ook
door zijn medelijden met Jezus' licht-
geloovighied. Jud^s wil dan uit mede
lijden de ontgoocheling, die eens voor
Jezus komen moet, wanneer Hij in zal
zien dat 't pessimisme van Judas juist
is, trapsgewijze laten komen, minder
hard voor den Meester. Maar Jezus
keert zich van hem af en Judas voelt
zich beleedigd. Zijn verraad zal nu be
wijzen of Judas de pessimist, dan wel
Jezus de optimist gelijk heeft.
Judas verwacht het laatste, en dit is
het onderscheid tusschen alle anderen
en Andréjef: Judas verwacht dat de
beulen op de knieën zullen vallen en
Christus aanbidden, zoodra hun oogen
open gaan en ze begrijpen zullen wel
ken rechtvaardige ze naar de straf
plaats voeren. Doch dit wonder, door
Judas verwacht, gebeurt niet. Judas
heeft de zege behaald. Want Jezus
lieten de menschen sterven aan het
kruis. Judas streed tegen den geest
van Jezus' liefde en ootmoed met de
kwxcht zijner satanische ziel am t?.u
slotte het onderspit te delven en zich
gewonnen te geven.
Dit is in korte trekken d© interpre
tatie van Annie de Graaff. 't Zal u op
gevallen zijn, hoezeer deze al dadelijk
met zichzelf in tegenspraak is. Juda9,
de pessimist, denkt ongunstig over de
menschen, hij vindt ze allen slecht,
alleen Jezus vindt hij goed, maar on-
nooZel in zijn goedgeloovigheid. Nu zal
het verraad bewijzen wie gelijk heeft,
hij of Jezus. Natuurlijk is de verwach
ting, zouden we denken, dat hij zelf
gelijk heeft. Hij zal door zijn verra%ti
met de proef op de som willen toonen,
aan Jezus vooral, dat zijn pessimisme
de ware wereldbeschouwing is. Neen,
zegt Annie de Graaff, Judas verwacht
juist dat het optimisme zal gelijk krij
gen. Judas zou dus. door zijn verraad
wilen bewijzen, dat hij zelf ongelijk
had? En de groote pessimist, die alle
menschen slecht acht, die telkens wil
bewijzen hoe 9lecht zelfs diegenen zijn,
die Jezus welwillend ontvangen, die
zal nu verwachten dat de krijgsknech
ten, de beulen, op hun knieën zullen
vallen en den Goeide aanbidden?_Maar
Judas, hooren we verder, ziet zich in
zijn verwachting bedrogen: dus hij ze
geviert?! Wij vermogen de logica de
zer redeneeringen niet te ontdekken,
en wagen daarom een anderen uitleg
van Andréjefs Iskarioth.
De Russische novellist teekent Ju
das' uiterlijk zoo: op een lange magere
gestalte, met kromme beenderige vin-
trers, eindigend in lange zwarte na
gels, staat een dik, leelijk hoofd, een
zonderling gevormde schedel, die wan
trouwen en vrees inboezemt, bedekt
met korte, roode haren. Zijn gelaats
trekken zijn onaangenaam spottend.
Hij is met zijn roofgierig gelaat en
scheven neus leelijker dan al de be
woners van Judea. Hij weet zich krui
pend en glimlachend in te dringen en
nadert met gebogen hoofd en gekrom-
den rug, deemoedig en schuchter de
wijze lieden. Zijn stem verandert
voortdurend: nu eens ferm en forsch,
dan weer krijschend, dikwijls spits en
scherp. Op het oog is hij krachtig, doch
hij doet zich vaak zwak en ziekelijk
voor. Judas is een man met twee aan
gezichten: de linker kant met het don
kere, scherp blikkende oog was spits,
de andere plat, als verstijfd, met een
groot, wijd-open, blind oog. Het lin
keroog ziet scherp het kwade in de
menschen, het blinde rechteroog kan
het gcede niet zien. Petrus vergelijkt
Judas bij den inktvisch, onlangs ge
vangen, met zijn grilpende voelhoorns,
en schijnbare lijdzaamheid, maar die
plotseling zich in elkaar rolde en zich
zuigend aan den grond vastklampte:
„Jij lijkt op dien achtarmigen «inkt
visch, Judas maar alleen aan een
kant."
Uit dit uiterlijk spreekt reeds veel
van zijn innerlijk. Judas is schrander,
sluw, geneigd tot veinzen en liegen,
traóht door vleien voor zich in te ne
men. Hij denkt pessimistisch over de
menschen. Goede menschen dat
alleen in schijn, omdat ze hun daden
en gedachten, die boos zijn, goed we
ten te verbergen.
Judas heeft er pleizier in zijn mede
discipelen iets leelijks, gemeens en
weerzinwekkends in het oor te blazen.
Een bekende ondeugd van hem i9 heb
zucht. Bij deze liefde tot geld voegt
zich een sterke mate van eigenliefde,
ingenomenheid met eigen gewaande
voortreffelijkheid, die zich snel voelt
gekrenkt.
Maar Judas heeft ook „een teeder
hart" al zegt hij het zelf. Het maakt
hem wanhopig dat Jezus hem niet lief
heeft. Doch Judas' liefde is gemengd
met berekening en eerzucht, ze slaat
om in wraak, zoodra zijn ijver, meest
een Jehu's ijver, versmaad wordt.
Eens offerde Judas zich op en wierp
zich op Jezus' vijanden, die den Hei
land wilden steenigen. Waanzinnig
van angst is Judas bij de gedachte,
dat Jezus' smetteloos gewaad met het
heilig bloed zal worden bezoedeld. Hij
redt zijn Meester door schreeuwen,
dreigen, smeeken en liegen. Maar ais
Christus zich zwijgend en toornig van
zijn redder afwendt, zegt Judas tot
Thomas, die hem zijn duivel9che lie
gen verwijt: „Ja," de duivel heeft het
me geleerd. Maar ik heb toch Jezus
gered? Dat wil zeggen: dat de duivel
Jezus lief heeft, dat de duivel Jezus
noodig heeft; begrijp je?"
(Wocdtt vervolbxU
