CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
7a* JAARGANG
VRIJDAG 29 OCTOBER 1926
NUMMER 1963
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaalI 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
COURANT
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone «dvertentiën per regel 22'/* cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarleb
Bij contract, belangrijke reductie»
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
V Een Wegen wet.
De Minister van «Waterstaat heeft
in d© Tweede Kamer, bij de behande
ling der weggeldbelasting, de toezeg
ging: gedaan dat er spoedig een wegen-
wet zal komen.
Een dergelijk ontwerp wordt in veel
kringen met belangstelling tegemoet
gezien.*
Wij hebben in ons land sinids trek
schuit en diligence de normale ver
voermiddelen waren, behalve de spoor
wegen een ontzettende uitbreiding van
het verkeer gekregen. Vooral in den
laatsten tijd is het aantal vervoermid
delen dat naast de spoorwegen in het
snelverkeer moet voorzien, zeer toege
nomen.
Dat stelt vragen aan/ de wegbeheer-
ders, die men vroeger niet onder de
oogen behoefde te zien. Waar het groot
ste deel van ons land een slappen bo
dem heeft en het aantal waterloopen
bijzonder groot is, streeft men van
ouds naar een klein aantal wegen.
Geen wonder, dat dit kleine aantal,
zoo dra het verkeer met sprongen voor
uit gaat, eischen van onderhoud stelt,
waar men vroeger niet aan dacht.
Ook heeft dat kleine aantal wegen
in de hand gewerkt het groot aantal
tollen om van dat verkeer te halen een
welkome bron van inkomsten.
Het was vooral dit tollenvraagstuk,
dat in de Kamer aandacht trok.
De toezegging van den Minister laat
ook in dat opzicht geen twijfel meer
bestaan. De Minister is ook voor op
heffing van de tollen.
Maar daarnaast zal het vraagstuk
van wegenbouw, wegverbreeding en
verdeeling van het verkeer in voertui
gen voor "snelverkeer, gewoon asver-
keer, verkeer voor rijwielen en voor
voetgangers, ernstige studie behoeven.
Bovendien zal, naar het ons voor
komt dringend noodzakelijk zijn het
aantal verkeerswegen uit te breiden.
Parallelwegen moeten uitkomst bren
gen daar, waar opstoppinr^ nu met
levensgevaar dreigen.
Wij hopen dat de Minister iu de voor
bereiding van dit vraagstuk aan alle
uitingen van degenen die bij een nor
maal verkeer belang hebben aandacht
zal "schenken, opdat straks dit vraag
stuk in de Staten Generaal volle be
vrediging moge vinden.
V Belasting of retributie.
Het oorspronkelijk ontwerp weggeld
belasting had voor verschillende Ka
merleden het bezwaar, dat het te een
vormig was. Men sprak van een zware
retributie-heffing.
Daarentegen was men den Minister
dankbaar, dat hij enkele tarieven ver
laagde om door vrijstellingen en ont-
hefifïigen, daar waar het tarief te
zwaar zou drukken, den druk te ver
lichten of weg te nemen Sommige Ka
merleden sloegen toen weer in hét an
dere uiterste over en meenden dat
daarmede in eens het karakter der hef
fimg was veranderd in een belasting
naar draagkracht.
Hoewel het onderscheid tusschen re
tributie en belasting in grensgevallen
moeilijk is aan te geven, komt het ons
toch voor, dat hier wel wat luchtig
over dit vraagstuk werd heengegleden
In het algemeen toch is het noodza
kelijk bij retributie streng vast te hou
den aan het staan tegenover de hef
fing van een Overheidsdienst, die den
schatplichtige direct -ten goede komt.
Als een schipper gebruik maakt van
een voor hem geopende brug, of een
veehouder op de markt zijn vee kan
brengen op een daarvoor gereedge
maakte plaats, of ook zijn kaas kan
doen weg§n in een door de Overheid
ingerichte en bediende weeginrichting,
draagt de vergoeding daarvoor zeer
kennelijk het karakter eener retributie
Dit element zit wiet, of veel minder
in het wegenonderhoud in het alge
meen .zelfs niet in het aanbrengen van
bepaalde voorzieningen voor een be
paald soort vervoermiddel.
Maar nog om andere redenen is het
gewenscht onderscheid te houden tus
schen belasting en retributie. De retri
butie moet blijven een vergoeding voor
bewezen dienst. Het bedrag dier ver
goeding mag niet gaan boven de be
stede kosten. Daarentegen kan de be
lasting een middel zijn om ln de alge
meene behoefte aan. middelen te voor
zien, zelfs al is haar karakter ook
om een bepaald doel te bevorderen.
Met name zou dit ontwerp zeker ge
oordeeld zijn als retributie, omdat nog
niiet vaststaat welk bedrag de belas
ting zal opbrengen, en evenmin precies
bekend is wat met de opbrengst zal
worden tot stand gebracht.
Daarom is het een belasting en geen
retrihu tiehef f ing.
STADSNIEUWS.
A.R. Kiesvereenlging.
Wïj wekken alle antirevolutionairen
op om bedenavohd 8 uur de vergade
ring van de A.R. Kiesvereenii ging niet
te verzuimen.
Zóoals reeds meegedeeld, is de ver
gadering daarom van zooveel, belang,
omdat van het aantal aanwezigen af
hangt de plaats die de door de Kies-
vereenaging aanbevolen candidaat op
de lijst zal krijgen.
Daarom allen hedenavond 8 uur naar
Amicitia op de Breestraat.
Cfrr. Opleidingsschool Noordeinde.
Aan de Chr. Opleidingssch. v. Gym
nasium, H.B.S. enz. Noordeinde 40
(Hoofd de heer A. L. L. Gathier) is tot
onderwijzer benoemd de beer A. Gouds
waard, le onderwijzer aan de Christ,
school te Ysselmonde (hoofd de heerP.
A. Roest). Deze benoeming geschiedde
ter uitbreiding van het personeel, noo-
dig geworden door den zeer sterken
aanwas van het aantal leerlingen^ dat
thans reeds meer dan 400 bedraagt.
Het menagegeld te Leiden,
Bij monisterieele beschikking is voor
het tijdvak van 1 November tot en met
31 Januari a.s. de dagelijksche vergoe
ding voor niet ini natura verstrekte
fourage vastgesteld voor Leiden op 91
cent per dag.
Buurtvereeniging „Eensgezindheid."
Bovengenoemde vereeniging heeft
Dinsdagavond j.l. in de met planten
groepen versierde Graanibeurs haar 3-
jarig bestaan herdacht.
Te half 8 opende de voorzitter, de
heer W. F. v. d. Broek de jaarverga
dering met een welkomstwoord tot de
aanwezigen, met de mededeeling, dat
bestuur heeft gemeend dezen avond
in een feestvergadering te mogen om
zetten. Tot zijn genoegen is het leden
tal sterk vooruitgegaan, want 42 nieu
we leden zijn in den loop van dit jaar
toegetreden, zoodat op heden de ver
eeniging 22 leden telt. Een mooi aan
tal, doch de voorzitter hoopte nog eens
te zien, dat alle bewoners der buurt als
lid van „de Eensgezindheid" waren in
geschreven.
Daarna brachten de secretaris en de
penningmeester hun jaarverslag uit.
De voorzitter dankte hen en de contro
lecommissie bracht den penningmees
ter hulde voor het keurige beheer der
vereenigingsgelden, en het bleek dat
ondanks de groote uitgaven, o.a. voor
de kinderfeesten op 31 Augustus, nog
een batig saldo van f 64.42 in kas was
(Applaus).
De voorzitter deelde hierna mede,
dat er ten bate van de kas een verlo
ting zou plaats hebben van' een prach
tig geborduurd kussen en enkele kunst
voorwerpen, en tevens dat er een torn
bola was georganiseerd, welke hij, ook
omdat de geheele opbrengst ten bate
komt van de vereeniging, aan de ruim
300 aanwezigen wilde aanbevelen.
Voor de rondvraag was niemand die
dezen avond het woord verlangde om
dat er verder feest gevierd zou worden
en daarom sloot de voorzitter de ver
gadering, met den wensch dat allen
zich nog geüimen tijd zouden amusee
ren. Direct daarop ging het doek open
ennu kwam een bijzondere ver
rassing. Op het tooneel stond in 't mid
den een vereenigingsvlag, met de kleu
ren Oranje-bleu en daarop prijkte in
gouden letters het „Eensgezindheid"
met daarboven Buurtvereeniging en
daaronder de datum van oprichting,
26 Oct. 1923. Een 10-tal meisjes, keurig
in het wit gekleed, met een sjerp om,
natuurlijk in de kleuren Oranje-bleu
en elk een palmtak in de hand, erom
heen geschaard.
Elk bestuurslid had intusschen een
met de vereenigingskleuren ingebon-
den lied ontvangen, dat opgedragen
aan het bestuur, op indrukwekkende
wijze door de meisjes werd gezongen.
Het was muisstil in de zaal pn het lied
noodigde den Voorzitter uit op het po
dium te komen en nadat hem de vlag
ter hand was gesteld, sprak hij zijn
verrassing uit over deze aanbieding en
zichtbaar aangedaan, zeide hij dit
mooie doek te beschouwen als de ver
eeniging op heden en de gouden let
ters als de toekomst, dat we nog eens
den gouden tijd mogen medemaken
dat alle bewoners der buurt als lid
een zekere mate van trouw aan deze
vlag zullen betoonen.
De verrassing bestond hierin, dat in
het begin van dit jaar het bestuur 'n
voorstel op de ledenvergadering deed
tot het aanschaffen van een vlag; dit
voorstel werd direct - overgenomen
door eeh commissie, bestaande uit en
kele dames en er werd zoo goed als
niets meer vernomen, totdat plotseling
op dezen feestavond, de prachtige vlag
werd aangeboden.
Na deze plechtigheid werden door
de kinderen der zangvereeniging on-
der leiding van hun ijverigen direc
teur, den heer G. Mulder, enkele mooie
liederen gezongen, wat na afloop een
levendig applaus ontlokte.
De avond werd verder afgewisseld
met voordrachten van den heer P. I.
A. Wijnbeek, begeleid door den heer
de la Rie als pianist, terwijl de heer
Jac. de Groot optrad als clown en een
5-tal meisjes een grappige voordracht
deden, bij mooie Jaszhand muziek,
waarvoor allen zich belangeloos be
schikbaar haden gesteld.
Dat een en ander in den smaak viel
bewees het levendige applaus in de
zaal; vooral de voordracht der meis
jes was geschikt om de lachspieren
in beweging \e brengen.
Nadat even voor het einde een col
lecte voor de nagelaten betrekkingen
van de verongelukte Katwijker vis-
schers was gehouden, zakte, het doek
en was hiermede het officieele pro
gramma afgeloopen, waarna een rond
gang met de vlag volgde en velen nog
geruimen tijd gezellig hijeen bleven,
om eerst heel laat huiswaarts te gaan
Leidsche zwemclub.
In de gisteravondtgehouden bestuurs'
vergadering van de L. Z. G. werd bij
monde van den voorzitter, den heer J.
W. IJcio Ezn., de zilveren reddings
medaille uitgereikt aan den havenre
chercheur H. Horn, voor de zeer ver
dienstelijke redding van een jon
getje in de Haven op 7 Sept. j.l. In har
telijke bewoordingen wees de voorzit
ter op deze mooie redding, hoe spon
taan Horn direct naar het reeds gezon
ken knaapje dook en het genoegen
oiiotht smaken het aan den wal te bren
gen waar het gelukte de levensgees
ten op te wekken. Na hartelijke geluk
wenschen van het bestuur, waarhij
ook tegenwoordig was het eere-lid
de heer Ch. v. Spall, was deze plechtig
heid afgeloopen.
Na behandeling van de zeer uitvoe
rige agenda sprak de voorzitter een
woerd van leedwezen over het a s.
vertrek van het eere-lid der L. Z. C,.
den burgemeester de Gijselaar. Spre
ker memoreerde het vele dat de zwem
be\. -ging in Leiden aan Jhr. de Gijse
laar heeft te danken en roemde de me
dewerking die steeds werd ondervou-
den. Het vertrek van den burgemees
ter noemde spreker dan ook een ge
voelig verlies voor „het zwemmen" te
Leiden.
Wetenschappelijke voordrachten over
het Katholicisme.
Evenals de vorige jaren wordt ook
dij; jaar een serie wetenschappelijke
voordrachten over het Katholicisme
gehouden in het Universiteitsgebouw
alhier (Kloksteeg 23) door Prof. J.
P. V erhaar, hoogleeraar in de N Leer
stellige Godgeleerdheid te Warmond.
Gisteravond werd- de eerste voor
dracht gehouden over: „God in het
menschenleven".
Nadat sprekers in deü aanvang had
uiteengezet, dat- deze voordrachten
alleen beoogden,f om voor degenen, die
daarin belang stellen, eeh verklaring
en toelichting%te .geven, van de roomsch
katholieke levensbeschouwing en ge-
loofspractijk, vooral bezien onder dog
matische en wijsgeerige belichting,
liet hij in een kort exordium zien, hoe
iedere mensch bestormd wordt door
de aangrijpende vragen over den oor
sprong, het einddoel en de waarde van
het menschenleven, levensvragen dio
dringen om een oplossing, wil niet het
gansche leven problematisch worden.
De oplossing van al deze vragen ligt,
volgens spreker, in een leven met God
Zonder God wordt het leven een onop
losbaar probleem.
Deze stelling werd in een eerste
deel nader toegelicht en bewezen. Op
de eerste plaats werd aangetoond, dat
het leven mèt God een diep-logische
behoefte is voor den menschelijken
geest; daar alleen God een volledige
verklaring geeft van den oorsprong al
Ier dingen, ook van den oorsprong
van het leven. Op de tweede plaats
werd aangetoond, dat het leven mèt
God beantwoordt aan de behoefte van
(het menschenhart, dat onweerstaan
baar streeft naar een doel buiten deze
wereld en over de grenzen van dit
leven: als God het einddoel van het
menschenleven is, dan verkrijgt het
leven een waardevolle beteekenis;
zonder God wordt het waardeloos. Op
de derde plaats werd aangetoond, dat
het leven met God noodzakelijk is om
de imoreele waarde van ons leven en
van onze daden te bepalen. Zonder
God is er geen vaststaande moraliteit;
en gemis aan moraliteit leidt tot de-
sti*uctie der samenleving.
Zoo worden dus door het leven met
God de groote inenschenvragen over
oorsprong, einddoel en zedelijke waar
de van het leven volkomen opgelost.
Zonder God blijven het problemen.
In een tweede gedeelte trok spreker
uit het voorafgaande de logische con
sequentie, dat dus iedere mensch ver
plicht is zijn leven aan God te confor-
meeren, m.a.w, verplicht ia religieus
te leven. Hoe dit moet geschieden,
zal op 11 November worden uiteen
gezet.
Prof. van Calcar.
Naar wij vernemen, hebben 60 stu
denten zich aangemeld om zich bloed
te laten aftappen voor Prof. van Cal
car. Het bloed van den zoon van den
Prof. is het beste voor dit doel bevon
den.
De burgemeester der gemeente
Zevenbergen maakt bekend, dat op 11
Augustus 1926 bij den Rijksveldwach
ter te Langeweg als gevonden is gede
poneerd een dekkleed, groot 4 hij IYj
M.. Inlichtingen zijn te bekomen bij
genoemden Rijksveldwachter.
Bij de politie zijn inlichtingen te
bekomen omtrent een loopeend, die in
t water van hét Utrechtscheveer is
aangetroffen zonder dat er de eige
naar van bekend was.
Aangehouden en in bewaring ge
steld is de behanger H. G. B., uit Oegst
geest, die ervan verdacht wordt, ten
nadeele van den winkelier v. d. P., al
hier twee vloerkleeden te hebben ver
duisterd.
iHedenmorgen om half acht over
kwam mej. S. B.v. d. L., in hagr wo
ning aan het Ververshof een droevig
ongeval. De vrouw werd n.l. getroffen
door een toéval, en viel daarbij voor-
ovc-, met het gelaat op de. pijp van de
brandende kachel, in welke houding
zij eenige oogenblikken moet hebben
gelegen.
Met brandwonden in het gelaat
werd zij naar het Acad. Ziekenhuis
overgebracht. De behandelende ge
neesheer constateerde, dat de oogen
waarschijnlijk behouden zullen blij
ven en dat er geen levensgevaar be
staat.
In den afgeloopen nacht is inge
broken in de vlees cliwaimfabriek
van V. Vermist wordt eenig bank
papier en zegels tot een bedrg van f 12
Aangeh.oi.-":n is dc sigarenmaker
D. T., geboortig uit Zijpe, die wegens
enkele overtredingen 5 dagen hechte
nis moet ondergaan.
BINNENLAND.
Het huwelijk van Prins Leopold van
België.
Naar uit Brussel gemeld wordt is
ook de Neder landsche Koninklijke
Familie uitgenoodigd, de inzegening
van het huwelijk van prins Leopold
van België met prinses Astrid van
Zweden bij te wonen.
Automatische afschrijving van levens
verzekeringspremies.
Naar wij vernemen, zal met 1 Jan.
de gelegenheid heropend worden tot
automatische afschrijving van aan
levensverzekeringsmaatschappijen ver
schuldigde premiën, voor zoover deze
maatschappij daarvoor, naar het oor
deel van den postgiro-dienst in aan
merking komen. Dit is dus weer een
nieuwe uitbreiding van het automa
tisch postgiro-verkeer, nadat dit eerst
hersteld was voor aan erschillende
overheidsbedrijven (telefoon, gas, wa
terleiding) periodiek verschuldigde
retributies.
Na het spoorwegongeluk bij De Vink.
Het dreggen in de sloot, waarin de
bij De Vink ontspoorde spoorwagens
zijn terecht gekomen, is thans geëin
digd. Het grootste gedeelte van de als
verloren gegane opgegeven voorwer
pen is teruggevonden. Onder de terug
gevonden voorwerpen, die naar
Utrecht zijn opgezonden, bevonden
zich een beurs met een inhoud van
f 85, (de vermiste beurs van mevrouw
Lobo-Braakensiek?) en een gouden
ring.
De controleur bij de Nederlandsche
Spoorwegen, de heer Marchand, is be
last met het onderzoek naar de zeer
talrijke aanvragen om schadevergoe
ding, die bij de directie der Spoorwe
gen binnenkomen. Kleine schadere-
kenigen zijn na dit onderzoek reeds
uitbetaald. Iemand uit Delft heeft f 47
ontvangen wegens schade, bij het ver
voer van de gewonden aan zijn auto
ontstaan en iemand uit Leiden, die
zijn bril vermiste, heeft ook schade
vergoeding hiervoor gekregen.
De commissie van rapporteurs voor
de Indische begrooting.'
In de plaats van het Tweede Kamer
lid, de heer Scheurer, is benoemd tot
rapporteur voor het Wetsontwerp
Begrooting van Ned.-Indië voor 1927,
de heer Zijlstra. De commissie voor
dit ontwerp heeft tot haar voorzitter
benoemd den heer v. Boetzelaer van
Dubbeldam.
Het afbrengen van de R. O. 2.
Het minder gunstige weer heeft de
werkzaamheden yan het afbrengen
Binnenland.
De besluiten der Synode te Assen.
Buitenland.
De viering van den fascistischen op?
marsch naar Rome.
Gook doet een nienw beroep
Moskou om stenn voor de stakende
mijnwerkers.
Een Duitsch vliegtuig maakt bij
Bunschoten in de Zuiderzee een nood
landing.
van de R. O. 2 de laatste dagen niet
weinig bemoeilijkt.
Woensdagochtend was de houten
stelling, waarop het schip na het op
vijzelen rustte, door de ,:ee weer vrij
wel weggespoeld, maar in den loop
van den dag heeft men het schip zijn
steunsels weer hergeven.
Gistermorgen was alles gereed om
het schip af te brengen. Of het echter
vandaag reeds zoover zal komen, zal
afhangen van het weer en van het
vertrouwen, dat de leider der werk
zaamheden in de weersomstandighe
den heeff.
Bescsherming van vogels.
Het uitvoerend comité tot opheffing
van de vangst van beschermde inland
sche vogels heeft een adres gezonden
aan den minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw, waarin in over
weging wordt gegeven om, in afwach
ting van eventueele wijziging van de
Vogelwet 1912, aan de Koningin te ver
zoeken, wel te willen besluiten, dat
voortaan tot de in artikel 19 der Vo
gelwet 1912 bedoelde vogel9 zullen be
hooren: de Kauw (Colaems. monedula
spermologus) en de zwarte lijster
(Tardus m. merula).
^BUITENLAND.
DE VIERDE VERJAARDAG DER
FASCISTISCHE REVOLUTIE.
Een boodschap van Mussolini.
In heel Italië is gisteren de vierde
verjaardag gevierd van den opmars ch
der fascisten naar Rome. Ter gelegen
heid daarvan is door de leden der re^
geering en door de hooge fascistische
autoriteiten een boodschap van Musso
lini voorgelezen, waarin gewaagd
wordt van de geweldige machtspositie
van het fascistisch regime in het
binnenland en van zijn prestige in de
wereld.
Na een zeer uitvoerige opsomming
te hebben gegeven van alles, wat het
fascistisch regiem in het afgeloopen
jaar tot stand heeft gebracht, zegt de,
Duce: Ik vraag, of er in Italië ooit ia
één enkel jaar zooveel arbeid is ver
richt. De actie der oppositie is ver-
geefsch. Het vroeger zoo verdeelde Ita-
liaansche volk werkt thans met een
voorbeeldige discipline zonder een en
kel uur te verliezen. Maar we staan
nog maar aan het begin. Na de wetten
moeten ook de zeden worden veran
derd, de overblijfselen van het oude
democratische-l-iberale Italië moeten
worden gebannen, daar zij remmend
werken. Zij zijn het onkruid onder de
tarwe. Ten slotte doet Mussolini een
beroep op de zwarthemden, wier bajo
netten geen regiem vertegenwoordigen
maar het geheele Italiaansche volk,
om ook in het vijfde jaar door te gaan
op den ingeslagen weg.
De plechtigheden te Home.
De hoofdstad was gisteren overal
met vlaggen getooid; tienduizend nii-<
litairen bevoniden zich rondom en in
het Coliseum, waar Mussolini, om
ringd door de ministers e.a. autoritei
ten, een toespraak hield tot de jeug
dige en volwassen fascisten en een
groot marmeren blok onthulde mat de
namen er op van 3000 voor de partij
gestorven fascisten.
De dag van gisteren was tot een
openbaren feestdag verklaard, maar
om den gang van zaken niet onnoodig
te verstoren, zal de volgende Zondag
als een werkdag worden beschouwd.
De rede varu Mussolini werd storm
achtig toegejuicht en toen de Duce het
Coliseum verliet, was hij diep ontroerd
Na in het paleis Chigi te zijn terugge
keerd, verscheen hij op het balkon,
waar hij voor de saamgestroomde me
nigte nogmaals een rede hield.
Ofschoon men het fascisme aanvan
kelijk een korten levensduur voorspel
de, zeide hij, gevoelen wij ons thans
sterker dan ooit, en mijn leus is: vol-<
houden! Het fascisme staat lui rechte
streeksch contact met het volk, welks
rechten alle worden beschermd, en het
is dwaasheid dit regiem te kenschet
sen als een product der oligarchie, aan
-welk* hoofd een mysterieuze en ,w*es-
