NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN DONDERDAG 14 OCTOBER 1926
IS EEN WERKELIJK
VERSTERKEND MIIDDEL /TE
BEREIDEN?
De in den laatsten tijd opnieuw ge
maakte groote i'eclam© voor zooge
naamde versterkende middelen, die
door de enoftme reclame nog schreeu
wend duurder worden heeft dr. ir. J.
Pohlmann, assistent aan het baote-
riólogischdiygiënisch Laboratorium
van prof.. Van Cal car te'Leiden, aan
leiding gegeven deze versterkende
middelen eens' te onderzoeken en
daarbij te pogen de vraag op te lossen
of een werkejjjk versterkend middel
is te bereidjen.
Dr. Pohlmann deelt ons naai' aan
leiding hiervan het volgende mede:
Buiten de koolhydraten on het vet,
is 'het eiwit de stof waaraan de
mensch de meeste behoefte heeft voor
de instandhouding van zijn bestaan.
Het bevat zooals algemeen bekend is
naast de atomen der koolhydraten nog
stikstof en eventueel ook zwavel. De
planten betrekken dezè uit salpeter
zure en zwavelzure zoutten. Er moe
ten dus hier eeret gecompliceerde om
zettingen plaats vinden, waarvan wij
tot nu toe weinig weten om te kunnen
besluiten, of ook uit de koolhydraten
eiwitten worden opgebouwd. Zonder
twijfel weten we echter, dat de weg
der eiwitsynthese eerst tot de vorming
van aminozuren voeren moet, uit wel
ke dan verderop het eiwitmolecuul
door polymerisatie en invoering van
andere groepen samengesteld wordt.
In ieder geval weten we nu zeker,
dat iB» kiemende plante>n aminozuren
rijkelijk aanwezig zijn en door de
groeiende plant tot den opbouw van
eiwitlichamen gebruikt werden. Hoe
eindelijk het synthetisch gevormde
eiwitmolecuul tot den opbouw van de
levende stof gebruikt wordt, aaarover
kunnen wij bij onze uiterst gebrekki
ge kennis van de stikstof wisseling
der cellen tot nai toe nog niet het
minste zeggen. Bij de dieren is do weg
van het opgenomen voedsel tot op de
eiwitverbindingen der levende stof in
werkelijkheid korter, want alle lieren
zonder uitzondering hebben volledige
eiwitlichamen of minstens hunne
werkelijke constituenten, de amino
zuren, voor hunne voeding noodig.
Wat geschiedt er nu echter met de
als voedsel opgenomen eiwitlicha
men?
Allereerst? is sedert langen tijd be
kend, dat de werkelijke eiwitlicha
men door de verteringsmzymen van
het maag- en pankreassap hydroli-
tisch in albumasen en peptonen ge
splitst woorden. Ook wist mep reeds,
dat het trypsine Van het pankreas
sap biy langere inwerking in do rea
geerbuis het eiwitmolectiul in nog
eenvoudiger brokstukken ontleden
tan, namelijk in een rij van aminozu-
2Ten en nu is aangetoond dat bij kort
oponthoud van het voedingseiwit en
de levende darm zulke aminozuren
als producten der eiwitvertering
oprijden. Gelijktijdig is gevonden,
dat door den darmwand een op zich
zelf staand enzym: gevormd wordt
dat de door de pepsine-trypsineverte-
ring ontstane peptonen spiitst, terwijl
het op het werkelijk eiwit niet inwerkt
Hieruit moet men besluiten, dat in
de vertenig door het dierlijk lichaam
over het algemeen al hej eiwit tot
aminozuren gesplitst wordt, voor het
geresorbeerd wordt. Door hoogst in
teressante protev'en is aangetoond, dat
ook stikstqfhoudende splitsingspro
ducten, die geeti eiwïtnatuur meer
Lebben, evenals de aminozuren in
staat zijn liet stiketofrekort van het
dier te dekken en talrijke onderzoe
kers hebben deze proeven bevestigd.
,Wij kunnen dientengevolge vaststel
len, dat vary alle organische stoffen al
leien de ea wit lichamen en hunne
naastverwante stikstof houdende
splitsingsproducten tot op de amino
zuren voor de voeding van het dior
onontbeerlijk, echter ook in zokere
gevallen alleen toereikend zijn om
het levjen blijvend te -oniderhoudeo.
Deze proeven hebben ook bewezen,
dat hét dierlijk lichaam het vermogen
bezit evlenals de planten uit aminozu
ren weder eiwit op te bouwen.
De aminozuren die bij de vertering
in het darmkanaal optreden, schij
nen, ten minste voor het grootste ge
deelte, in den darmwand weder tot
werkelijke eiwitliohamen opgebouwd
te worden. Wij zullen ons daarom wel
moeten voorstellen, dat de splitsings
producten van het voedingseiwit op
den weg door den darmwand na do
resorptie v. de dai-mepitheelcellen we
der tot werkelijke eiwitlichamen sa
mengesteld werden, nu echter tot de
karakteristieke eiwitlichamen van het
bloed, en in het bijzonder tot globu-
linen, die dan aan het bloed afgestaan
worden. Mef den bloedstroom circu
leert dit opgeloste eiwit in het ge-
heele lichaam, oauspoelt de cellen van
alle weefsels en wordt door - de cellen
aan het bloed onttrokken, in de cellen
eindelijk vindt de nieuwe omwerking
van het opgenomen bloedeiwit plaats,
want wij zien, dat, ofschoon aan de
verschillende weefselcellen door bloed
en lymph steeds dezelfde soort eiwit
lichamen toegevoerd worden, toch jn
de gangliëncellen, in de spiercellen, in
de levercellen, in de niercelleu enz.
geheel specifieke eiwitlichamen ge
vormd worden. Wij moeten derhalve
aannemen, dat /de weefselcellen de uit
het bloed, respectievelijk uit de lympli
opgenomen eiwitmoleculen, in ieder
geval door hunne enzymen, eerst weer
in hun afzonderlijke hou ws te enen ont
led^n, om uit deze eenvoudige bouw-
steenen door op andere wijze aan el
kaar koppelen weer hunne specifieke
eiwitlichaim,en en eiwitverbindingen
op te bouwen.
Dat de aminozuren en niet de pep
tonen als zoodanig in circulatie ko
men is bewezen. Brengt men namelijk
stukken van het darmvlies van een
konijn in een pepton-opiossing', dan
vindt men na eenigen tijd, dat al het
pepton verdwenen is. Spuit mèn daar
entegen een peptonoplossing in het
bloed van een dier, zoo wordt in kor
ten tijd de geheele peptonhoeveelheid
door de urine weer uitgescheiden en
in een normaal levend dier is het bloed
steeds vrij van peptonen.
Uit het bovenstaande blijkt, dat de
eiwitlichamen van de voeding in den
darm afgebroken werden tot amino
zuren, dat de afbraak producten gere
sorbeerd en. door de cellen van den
darmwand opgenomen en achterge
houden w er dien.
In deze cellen worden dan afzonder
lijke bouwsteenen op bepaalde wijze
weer tot eiwit te samen gevoegd. Dit
eiwitmengsel wordt aan het bloed af
gegeven en aan de lichaamscellen
toegevoerd.
Het is nu gelukt, het eiwit van de
voeding door een mengsel van amino
zuren te vervangen. Door nabootsing-
in vitro van de inwerking van het
maag- en daarop volgende inwerking
van het pankreassap, ontstaan die
aminozuren welke het dier voor zijne
voeding noodig heeft.
De meest als eiwitbron gebruikt wor
dende stoffen zijn hei vleeseh en de
melk. Na inwerking van het maag- en
pankreassap op vleersch ol melkpoe
der verkrijgt m|en een vloeistof die in
staat is het vleeseh als zoodanig te ver
vangen, et is door de inwerking van
liet pepsine en trypsine zoodanig ge
worden, dat het voor directe opname
in het bloed geschikt is en daardoor
dus een. uitstekend middel van zieken
voeding.
Met dit kunstmatig bereide meng
sel van aminozuren is bij honden lan
gen tijd niet slechts liet stikstof even
wicht behouden gabu'.wen. maar ook
toename van 't lichaamseiwit bereikt
Hiermede is dus het probleem voor
kunstmatige bereiding van de voe
dingsmiddelen opgelost. De vraag of
de synthetische bereiding van voe
dingsmiddelen, die slechts vanuit een
wetenschappelijk standpunt uit de
grootste belangstelling heeft, voor de
voeding van den gezonden mensch
eene practische waarde verkrijgen zal,
moet natuurlijk met neen beantwoord
worden. De ziekenvoeding daaivnte-
ger. zullen deze onderzoekingen nieu
we banen wijzien.
Bovenbeschreven onderzoekingen
werden verricht naar aanleiding van
de vele voor hoogé pr ij zien en onder
schoonklinkende namen in den han
del gebrachte krach tv.oedingsmidde-
len, welke voor gezonden, laat dan
staan voor zwakken en zieken, die
toch al niet normale spijsvertering
hebben van nul of geener waarde zijn
en die toch maar al te veel gebruikt
worden.
De meeste van deze krachtvoedings
middelen bestaan uitsluitend of ver
reweg voor het grootste gedeelte uit
gedroogde gepoederde caseïne.
Ik wil hier eenige van deze niet veel
beteekenende krachtvoedingsmidde
len noemen:
„Sanatogen" is caseine, behandeld
met melkylatestal, daarna geëxtra
heerd met aether, waaraan is toege
voegd 5 pet. glycerinephosphorzuur.
„Natrose" door de Höchster Farb-
werke in den handel gebracht is niets
anders dan caseine behandeld met al-
cali en alcohol, waardoor de caseine
gomakkelijker oplosbaar wordt (Hier
bij zij opgemerkt, dat dit middel door
de bewerking met alcohol beroofd is
van zijn voornaam biologisch bestand
deel n.l. de vitaminen, welke oplos
baar zijn in alcohol).
Verder zijn er nog: Plasmon, Euca-
sine, Galactogen, Eulactol, Energeeu
(een Nederlandscli product) enz. ïlet
hoofdbestanddeel dezer stoffen is niet
anders dan caseine.
Uit het boven beschrevene blijkt, ge
loof ik, duidelijk genoeg, dat het eeni
ge versterkingsmiddel, dat bereid kan
worden en zeer zeker zal voldoen is
de inwerking in vitro van het pepsine
en daarna van het trypsine op eiwit
stoffen als vleeseh en ca3i ne.
De groote vraag blijft nu over: hoe
en waar dit werkelijk voor zieken en
zwakken versterkende middel te be
reiden, want moet er weer reclame
gemaakt wordjen, dan wordt de prijs
van dit werkelijke voedibgspraeparaat
weer te duur. De medicus zal, indien
het bereid wordt, het mosten aanbe
velen en voorschrijven.
Schrijver dezes zou dan ook gaarne
instemmingsbetuigingen ontvangen
om te kunnen geraken tot de berei
ding van dit voorzwalckeu en zieken
werkelijk versterkend middel.
GEMENGD NIEUWS.
D i ng- e n, die gebeuren. Zei
was nog maar sinds twee dagen inl
dienst in het drukke groote Franschei
hotel, en voelde er zich nog lieelemaail
"niet o»p haai' gemak'. Dien morgen
moiest ze stof afnemen in de hall, en
r— brak een groote spiegelruit. Be
vend en bleek van schrik bleef ze er
vóór staan.
„Wat nu?" dacht ze. „Nu zullen ze
me wegjagen, of ze zullen me in dienst
houden, en me geen sou betalen aap
het eind van de maand".
De p ortier kwam aanloop en op het)
gerinkel.
„Wat gebeurt hier vraagt hij barse h.
Maar toen Fij het bleeke, bevende
•meisje zag, verzachtte hij zijn stem,
en vroeg: „Hoe kwam dat?".
„Ik'ik. ik stootte er tegen
aan, niet een poot vaneen stoel, did
ik verzetten won".
„Een leelijk geval, 'tls een idurei
ruitl"
Het meisje snikte.
„En het sta£t zoo leelijk, net in de!
fcalll;
„Zal ik.de stukken eruit halen?"
vroeg ze.
„Ja.... of,'neen, laat maar zitten,
die' raken er vanzelf wel uit. Van
avond zit er geen een meer in".
Het^mèfsje keek hem vragend aan.
,Daar zullen we een grap mee heb-
jben", zei hij. „Let op!'
lUit zijn lessenaar haalde hij een
ktukje krijt, en schreef met groote dui
delijke letters boven de "gebroken
plaats „Vernield door een bom van
de Duitschers in fret" jaar 1916".
Een kwartier later komt ©en troepje
Engelschen binnen. Een N an hen ont
dekt de kapotte ruit en het opschrift
(daarboven.
„Most interesting", roept hij. En da-
ldelijk staat de hoela groep eromheen.
pLen krabbelt al voorzichtig met zijn
nagel aan den kant, om een stukje!
los te peuteren, als „historische reis
herinnering
Het lukt hem een scherf te bemach
tigen. De anderen beginnen nu ook
te peuteren. De portier gaat naar henj
ftoe, zegt, dat hij dat zoo maar niet kan
.toestaan, dat die kapotte ruit een at
tractie is van het hotel en dat iederel
scherf er - aan om zoo te zeggen een
kostbaarheid is. Enfin, een klein stukje
zou hij! an wel kunnen afstaan, maai;
ze moesten goed begrijpen dat het een
werkelijke kostbaarheid was zoo'n ruit.
Ja, ja, dat begrepen ze, maar ze:
(wilden tpcili graag een klein stukje)
hebben voor hun collectie.
De portier gaf aarzelend toe. En,
werd daarvoor beloond met eeuiga dol-
Jai'-biljetten, die hij niet -een onver
schillig gebaar op zijn lessenaar aepo-
heerde.
Toen de Engelschen weg waren, uit)
de hall, riep hij het bleek© meisje,
dat vanuit een hoek met groot© oogen;
had staan toekijken.
„Kijk, dit heeft de kapotte ruit al op
gebracht. Vijf scherven zijn er al uit.
De rest gaat ook nog weg, vandaag".
Het meisje glimlachte.
Een groepje Amerikanen in den na
middag en tegen den avond nog weer
leen groepje Engjelschen, dieden' d© rest.
(Om zeven uur riep hij het meisje weer
.bij zich:
„Kijk eens, nu hebben we ruim en
breed de kosten er uit. Morgen zullen!
we den glazenmaker laten komen. Et*
voortaan beter oppassen hoorl voor
zichtiger zijnl"
„Ja meneer", zei ze dankbaar ien,
wondering om zóóveel1 slimheid eni
ging aan haar werk, verward van be-
zóóveel goedheid.
Een overval. Dinsdagavond:
tegen halt tien is bij Nievelstein on
der Eygelshoven een employé van den
bigarengrossier Bemelmann uit Heer
len, die per autoi zijn klanten bezocht
en gelden gieïnid had, door twee on
bekende personen aangevallen. Hij had
bij een zijner klanten gestopt en toen
hebben -de aanranders vermoedelijk
een autoband bewerkt, want nauwe
lijks was de auto v eer in gang ge
bracht of de band liep leeg.
Terwijl de employé bezig was een
nieuweri band om te leggen, kwamen
de twee aanvallers op hem toe. Een
hunner sloeg hein met een hard voor
werp bewusteloos, terwijl de ander den
riem, waaraan de portefeuille met geld'
bevestigd was, doorsneed. Met den in
houd van ruim 2$00 gulden zijn de aan
vallers gevlucht.
De poilitie is van een en ander op dei
hopgte gesteld.
Door den trein gegrepen.
Gistermorgen is" het iy2-jarig knaap
je T. v. d. Oetelaar, woonachtig te
Ortlien, spelenderwijs onder de afslui
ting van dpn spoorwegovergang te Or-
then gekropen, juist toen de sneltrein
uit Utrecht aanstoom.de. He>t kind werd'
(door een treeplank giegi'epen en on
middellijk gedood. De spoorwegover
gang was gesloten. De politie stelt
een onderzoek in.
Overreden. Op den Heins-
bergerweg te Roermond werd giste
ren het 7-jarig zoontje van den schrijn
werker M. rfJoor den auto van den
heer B. uit Maasniel overreden. MeC
een ernstige beenbreuk werd het naaf
't Louisahuis overgebracht.
H.oe schipp er. Penning ver
dronk. „Het Volk" vernam nog
eenige tragische bijzonderheden over
het Verdrinken van schipper D. Pen
ning, van de VI. 46.
„Penning .gaf, toen hij bemerkte, dat
er geen redden aan was, order om dei
zwemvesten aan te doen. Een kist met
deze gordels was niet te bereiken.
Op het allerlaatste moment zei de
schipper: „Ik ga nog even het jour
naal halen". Tot het laatste moment
was hij dus bij zijn werk.
Pienning verdween in de kajuit. Plot
selling drukte een geweldige grond-
zee de schuit naar beneden. Allen vie
len in het water en het noodlottige»
toeval wilde, dat de schipper terecht
kwam bij zijn zoontje, die zich aan
een luik had vastgeklemd.
„Hou je maar goedi vast joh. Ik
zal het niet meer halen. Groet moeder]
ien je broer", schreeuwde hij zijn ke
reltje toe. Toen zag het ventje zijn va
der, die zich in nét zware oliegoed1
niet bewegen kon, in d,e kokende goh
ven verdwijnen
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redaotlê»)
Noordwijk's Allerhande.
Het algemeen gevoelen is, dat de
Baan is van de baan. Laten wij dit nu
maai' wenscben en hopen dat derge
lijke verleidelijke iLitnoOdigingen van
tochtjes aan onze raadsleden niet meer
gedaan worden.
Want ditmaal is het nog daarbij ge:
bleven, maar een volgend maal zou
iemand wel met een aanbod in kope
ken kunnen komen voor een stem,.en
dit wordt gevaarlijk voor, lien die niet
vast in lnin schoenen staan.
De publieke opinie is dan ook opge
lucht, dat deze geheimzinnige zaak
door verschillende ingezonden stukken
schrijvers, dank zij de pers, aan het
licht is gekomen..
Zooals ik reeds voorspelde, de nieu
we bouwverordening bezit z,ijn reuzen
bezwaren en geeft telkens geharrewar,
met het resultaat dat die verordening
oen sta in den weg is voor de bouw
nijverheid en hen die zich een nieuwe
woning willen aanpassen.
De eischen daarin zijn veel te hoog
voor een dorp dat maand in het
jaar in vol betrieb is (Noordwijk aan
Zee).
£)e nieuwe raadzaal is nu prachtig
ingericht, zooiets als Zomerzorg in
Leiden, met dit verschil, dat het lood
in glas versierd is met alle mogelijke
familiewapens van gewezen burge
meesters. De geheele burgerij is daar
over in de wolken. Waarom nu niet de
wapens van onze raadsleden, zij zijn
toch de mannen die onze belascingpa-
pieren mede helpen op hoog peil te
•houden.
Dankzeggend voor de plaatsruimte,
Hoogachtend. Uw dr.
P. F. VAN SANTEN.
Noordwijk, 13 October 1926.
De beslissing van Geduputeerde Staten
inzake het geschil tusscheo de Feref.
Schoolvereeniging en de gemeente
Leiden (4 1000 onderwijzers te weinig).
Voor enkele dagen behelsden de bla
den een bericht (4'ioco onderwijzer te
weinigj, dat door Ged. Staten van Z.-
Hollancl ongegrond was verklaard het
beroep van het Bestuur der Geref.
Schoolvereeniging, ingesteld tegen een
besluit van den raad der Gemeente Lei
den van 25 Jan. j.l., waarbij afwijzend
was beschikt op een verzoek om uitbe
taling van het salaris van een bovental
ligen onderwijzer aan de school voor
U. L. 0. aan de Hooglandsche Kerk-
gracht.
Waar van verschillende zijden hier
over verwondering is uitgesproken en
vragen tot mij, zijn gericht, zij het mij
veroorloofd hierover enkele inlichtingen
te geven en opmerkingen te maken.
De feiten zijn de volgende:
Over het jaar 1924 maakte de G. S.
aanspraak op vergoeding van het sa
laris van een boventalligen onderwijzer
aan de U. L. 0. school op grond van de
overweging, dat het gemiddeld aantal
leerlingen per onderwijzer van de over
eenkomstige openbare scholen gedeeld
op het aantal leerlingen der Geref. Ulo
school een uitkomst gaf van meer dan
3.5. Waar 3 onderwijzers door het rijk
vergoed worden, kwam de 4de dus voor
rekening der gemeente.
Volgens door de afd. Onderwijs zelf
verstrekte cijfers, bedroeg het gemid
deld aantal leerlingen der openbare scho
len in 1923: 4091/2, het aantal onder
wijzers op 1 Jan. 1924 21 en dertien-
veertiende. Het 2de cijfer gedeeld op
het eerste geeft tot uitkomst 18,67.
Dit cijfer gedeeld op het gemiddeld aan
tal leerlingen der U.L.O. school over
l923, zijnde 65.5, geeft tot uitkomst
3.508, zijnde meer dan 3.5.
Het gemeentebestuur, de juistheid de
zer cijfers op zichzelf niet bestrijdende,
meende evenwel, dat het cijfer 4°9j/2
(gemiddeld aantal 1.1. over 1923) niet
moest worden gedeeld door het aantal
onderwijzers op 1 Jan. 1924, doch door
het gemiddeld aantal onderwijzers over
het geheele iaar 1924. Waar nu op
1 Sept. 1924 ait aantal met 2 was ver
minderd, daar kwam zjj tot een veel
geringer gemiddeld aantal onderwijzers
daardoor tot een hooger gemiddeld aan
tal leerlingen per onderwijzer. Dit hoo
gere aantal, gedeeld op 651/2, gaf een
uitkomst, aanzienlijk minder dan 3Y2.
Volgens de gemeente was er dus geen
aanspraak op vergoedyig.
Met bovengenoemde cijfers tot groad
slag werden op 31 Mei j.l. in een open
bare zitting van Ged. Staten reap, door
londergeteekende en den heer Vriend
de standpunten van school- en gemeen
tebestuur toegelicht. Op een vraag van
een lid van Ged. Staten aan den ge
machtigde van het gemeentebestuur of
er zijnerzijds bezwaren waren tegen de
cgfers, antwoordde deze ontkennend,
waarop hem werd verzocht, zijn accoord
gaan met de cijfers door B. en W.
schriftelijk te doen bevestigen.
Tot zoover liep alles goed, doch daar
na niet meer. Inplaats toch van de
juistheid der cijfers te bevestigen, deel
clen B. en W. aan Ged. Staten mede,
zich vergist te hebben. Het hoofd der
U.L.O.-school voor jongens zou niet
voor 13/14, doch voor 12/14 moeten
worden meegeteld, daar zijn school op
1 Jan. '24 12 U.L.O, en 2 G.L.O. klas
sen telde.
Inplaats van nu de debatten te her
openen, of m.a.w. het schoolbestuur_ in
de gelegenheid te stellen over dat nieu
we cijfer het zijne te zeggen, hebben
Ged- Staten, zonder het schoolbestuur
daarvan mededeeling te doen, op dat
nieuwe cijfer recht gedaan.
Zij veroordeelen in hun beschikking
principieel zoowel het standpunt van
het schoolbestuur, als dat van het ge
meentebestuur, doch geven practisch 't
schoolbestuur gelijk, door het cüfer der
leerlingen van 1923 te deelen door het
gemiddeld aantal onderwijzers over het
tijdvak 1 Jan—1 Sept. 1924. welk ge
middelde gelijk is aan het aantal op 1.
Januari. Dit is evenwel volgens Ged.
Staten niet 21 13/14, maar 21 12/14.
Dit laatste cijfer, gedeeld op 65J/2 geeft
tot uitkomst 3.496, hetwelk minder is
dan 3V2 en daardoor verliest het school
bestuur. 4/1000 onderwijzer te weinig
dus. Dit kost het schoolbestuur f 2850.
Ongetwijfeld zal het bestuur de zaak
inog eens aan de Kroon voorleggen,
daar het door de handelwijze van Ged
Staten in zijn recht tot verweer verkort
is en er bovendien ook nog wel een
en ander tegen deze beschikking is aan
te voeren.
Mr. Terpstra, de secretaris van den
Schoolraad, heeft eens geschreven, dat
het instandhouden van bijzondere scho
len een der meest risquante onderne
mingen in ons vaderland is. Het boven
staande is een treffend bewijs voor dit
LIJST VAN VESTIGING EN
VERTREK.
Gevestigd.
C. W. de Vos, dienstbode. Heeren
gracht 38. A. Dudok van Heel, Hoo-
gewoerd 93. A. I. M. Busch, kape
laan, Heerensingel 3. J. T. de Lang1©,.
Hoogefwoerd 133. A. J. Bernet Kern-
pers, Rijn en Schiekad© 111. E. Ham
mei, verkoopster Oude Rijn 24a. j. F.
v. d. Kwartel, typograaf, Alexanderstr.
37. C. A. J. Rijken, dienstbode, Witte,
Singel 38. C. W'. I. Wittewaall van
Stoetewegen, Haven 10. T. T. Eerd-
mans, Donkerste eg 19. H. Barstra,
Hooigracht 4a. M. Franke, dienstbode^
(Lammermarkt 15. J. M. Sicking, C;0-
betstr. 43. J. C. A'. Hubner, slager,
Kolfmakersteeg 4. M. Gans, Rapen
burg 131. A. E. Viervant Tukker, di
rectrice, Waard 3. C. M. F. den Hee-
ten—Erkens, Stille Rijn 14. H. Rot
mensen, los werkman, Oude Vest 57.
G. T. Stroink qpoth.-ass., Plantsoen!
23. F. A. E. Swaep, Oude Vest .33b.,
C. Bettanville, kant.-bed., y. Speyk-
str. 27. W. D. v. Duiven, sergeant-
inf. Steenstr. 34. H. E. C. Starkenburg
huishoudster, W. Singel 14. A. Scheen
vTerweepark 3. H. A. H. W. Berk, id<
H. E. A. W. Frijling, Breestr. 121a.
C. H. Dumont, Groenhovenstr. 13. Th,
M. v. d. Velde, vleeschhouwer, Narm-
str. 16. A. J. de Groot, Oranjegir. 7094
G. C. de Kuijter de Wildt, Groenho
venstr. 13. G. Broekhuizen, horloge
maker, H oogewoerd 53. B. G. Hen-
driksen, Haarl.straat 223. M. -Barend-
se'Spoelstra, Pioenhof 3a. P. H.Teu
nissen, Aloëlaan 37. J.J- Kampman.
Dillenburgerstr. 4. M. BlankVisser,
Boerhaavestr. 12a. M. A. en J. Zan-
trtinge, verpleegsters. Zoeterw. Singel]
38. P. Walthuis. schilder, Hooigracht!
110a. P. T. de Boer en fam., slager,
V. Zandstr. 1,4. J. Werre, Schelpen-
kade 38. J. H. Anschutz, Hoogewoerdl
88a. O. F. de Vries, Oude Vest, 33c*
J. van Leenhof, Morschweg 60. S. D«
J. Oussoi'en, onderwijzeres, Zoeterw.
Singel 9. G. F. W. v. B©rekel, Steem
schuur 8. W. J. Klaar, Schelpenkade»
34. Dr. J. P(. M. L. de Vries en fam.
hoogleeraar, Haagvveg 22. J. J. Gel
derblom, Plantsoen 105a. J. C. Gel
derblom, id. C. v. Leeuwen, dienst
bode, Oegstg.laan 25. G. J. Ras, ambt*
N. S., Kagerstr. 16. H. F. Cramerus^
singel 11. I. F. de Jong, Vliet 35. J*
Rapenburg 103. Wl. Hofman, Mcwsoi
Terlaak ass. apoth., Koninginnel. 40^
A. H. Janssen, Galgewater ba. C. M,
Noordergraaf, verpleegster, Acad. Ziel
kenhuis. D. van Dijk, en T. Koster,
idem. a
Vertrokken.
R. J. A. M. Gal, Arnhem, Rljnstr#
bij v. Geiid en Loos. J. Schoondergang»
Den Haag, Banaanstr. 32. J. C. Heu-
ting, Arnhem, Utr.-wegl 85. J. Wtes-
seis Boer, vr„ Weltevreden (N.-I.L
Gang Holle No. 3. J. Wagtner, get>s
Den Tonkelaar, vr„ Den Haag, Wen*,
kenbachstr. 54. M. Klaassen, Terneu-
zen, Nieuwstraat 10. A. v. Druten,
Sneek, Marktstr. 9. J. P. 't Gilde, Ter
neuzen, Javastr- 20. L'. Pit, vr., Den
Haag, Loosduinen, gest. BloemJen-
daal". Fr. A. van Dop, Houtem (U
B. 45. M. Koot, vr., IJ muiden, Rijk»
atr.weg 55. A. Elsenaar, vr., Utrecht
Hovenstr. 10. J. P. Kruimel, Kotter
dam, Gem. Ziekenhuis Bergweg. H
A. v, d. Laan, vr., Nijmegen, St. Ca
nisius Ziekenhuis. J. Barendredht, Dei
Haag, L. v. Meerdervoort 345. !W|. H
v. Zo est, BergAmbacht, Dorpstraat.
M. J. Heering, Groningen, Lage dei
'Aa 33a. M. A. C. v. Houten, vr..
Heemstede, Bleekersvaartweg, 45. A,
Fr. van den Heuvel, Hilversum, Fa-
zantenlaan 30. A. A. de Roos, vr.s
Utrecht, Zadelstraat 17. G. Chr. Mul.
holland, Den Haag, Hendr. Swaarde'
croonstr. 192. M. H. A. Hol'lants, vr.
Winschoten, H. Klei bii familie Felix,
(W. P- C. Knegtel, vr., Haarlem, Scho-
terweg 71 b3. Jobs. Vermeulen, Let
derdorp, Dorpstraat 8. G. Meel, w.
Hazer$woude, Werklust A. 7. M. PluiJ
mers, Schiedam, Gustostraat 12b. A,
Th. v. Papendrecht, Voorschoten, Bur-
fnm. Treubstr. 1. H. ter Horst, vr.
mersfoort, Stationsstr. 24. A. L. S(
PaaliesUtrecht, Schroder v. der Kolk
str. 15bis. Chr. S. Maks, vr., Vl'acht,
twedde, Buurtange. A. Bernard,
vr., Den Haag, v eenkade 48. J. Fit
Dinnewet, Soest? St. Jos-ephgestioht.
Ph. M, Broekhuijsen, Den Haag> Val«
kenboschlaaii 142. Fr. Pisqn, Vorden*
Stationspl. bij Komperman. A. v. ,Heu4
den, .Voorschoten, Rijndijk, 10. D. !d£
Vos, Den Haag, Laan'van Meerder
voort 197.
Scheepstij dingen.
ROTTEBDAMSI3HE LLOYD.
DELI, (thuisr.) jDase. 13 Oct Ques-
(sant.
ilODJOKERTÜ, (thuisreis)- 13 Oct
te Suez.
TAPANOELI, (thuisr.) pass.ia-Oot
Perim.
LNDRAPOBRA, 13 Oct. van Batavia
naar Rotterdam vertrokken.
SLAMAT. Hedenmorgen 8 uur te Rot*1
verwacht van Batavia.
HOLLAND-AMEHXKA IiUN.
BLOMMERSDIJK, Montreal n. Re»
ipass. 12 Oct n.m. 8 u. 3° Lizard
KLIJDENDIJK, 13 Oct. v. Philadel
phia te Rott.
BÜRGERDIJK, New-Orleans n. Rot
terdam, pass 12 Oct. Lizard.
SPAARNDAM, Rott. n. New-Orleans,
pass. 13 Oct. Vlissingen, n. Antw.
VEENDAM, 13 Oct. v. Rottod. n..
#w0Caiij wae.z, u. i.q wn. in za»)
