CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Dit nummer bestaat ui! TWEE Bladen. Belangrijkste nieuws in dit Nummer. ;7d* JAARGANG ZATERDAG 9 OCTOBER 1926 NUMMER 194Ö"' COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd rijn Per kwartaali 2.50 Per week I 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 a—imin Wil iwiui ««MuaBm'jto. BUREAUHooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertent!ës per regel 22"/» cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief, Bi) contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling ran ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent EERSTE BLAD, Beproefde trouw, Dr. Kuyper constateert in zijn Anti- Revolutionaire Staatkunde, le deel, dat er in ons land bij geen enikele par tij een stramme, strenge, stevig ineen- geschroefde, partijformatie is geweest. In beeldrijke taal, zooals we van hem gewoon waren, zegt hij, dat als het scheepje pas van stapel liep, het accoord wel volkomen was. Maar zie reeds bij de eerste vaart hield men de noodige bootjes reeds in de Davids- stangen gereed om bij opkomend ver schil van inzicht liever in die sloepen naast het schip te gaan varen, dan op het dek van het schip zelf zijn dienst voor de algemeene zaak ten beste te geven. Het eigen inzicht volgen zit ons Ne derlanders als het ware in het bloed. In het bijzonder zalen wij dat als meer of minder belangrijke verschillen in de toepassing van beginselen aan de orde komen. Er is een zucht tot scheiden, die ons als het ware voort durend beheerscht. Wij zien dat op kerkelijk terrein. Wij zien het in ons maatschappelijk leven. Wij zien het in ons vereenigings leven. Tot voor kort openbaarde zich dat op politiek gebied nog het minst. Sedert de evenredige vertegenwoor diging ook aan kleine partijen betee- kenis heeft gegeven, komt echter ook op politiek terrein die splijtzwam tot openbaring. Het zijn op politiek terrein niet meer de groote beginselvragen, zooals b.v. het kerkbegrip «en noodwendige schei ding moest laten tusschen Roomsch en Protestant, of zooals een diepgaand verschil van inzicht inzake het onder wijs scheiding maakte tusschen Chris telijk Historisch en Anti Revolutio nair. Het zijn thans vragen van tac tiek van meer of minder, die scheiding- maken tusschen wat in beginsel bijeen behoort. Wij doen er goed aan om deze schei ding te zien als een fout van ons volks karakter. Daardoor worden wij be waard om te vervallen in den waan dat onze tijd het zou meebrengen. Het is niet een gevolg van gewijzigd in zicht. Alieen de rem die vroeger was aangedraaid, en die bijeen dwong, is losgemaakt. Nu volgt ieder zijn eigen inzicht. Nu kan ieder eigen stokpaard je berijden. Het is begrijpelijk, dat met deze ei genschap van ons volkskarakter de oogen gesloten worden voor den plicht om het verbroken samengaan weer te herstellen. Was niet een vraagstuk van mini male betekenis als het Gezantschap bij den Paus de aan lei den de oorzaak van den val van het Kabinet Colijn? Zagen wij niet een noode gemiste ze tel in de Eerste Kamer vallen omdat broeders in het geloof liever op een Vrijzinnige stemden, dan op een Anti- Revolutionair? Nog zeer onlangs, toen de heer Co- lijn zeer voorzichtig trachtte de moge lijkheid van toenadering te belichten, was het de heer Schokking, die in de Leddsche Christelijk Historische Kies- vereeniging er van sprak, dat men van die zijde geen gedwongen huwe lijk wenscht. Onmiddellijk daarop komt van Roomsche zijde een dreigende vuist te voorschijn enhooren we dat er nog harde stooten gegeven zullen moeten worden aan die onwilligen. Inderdaad zullen we nog heel wat onaangenaam heden moeten doormaken voordat de verbroken samenwerking weer tot stand komt. Toch is dat plicht. Plicht in de eerste plaats omdat het landsbelang is. Een Kabinet als dit dat niet steunt op een samenwerkende meerderheid, In de Kamers, waarvan elk der Minis ters het gevoel moet hebben morgen of volgende week te kunnen struike len, kan geen groote kracht ontwik kelen. Wij merkten het reeds na de troon rede op, het Kabinet i9 zich van die zwakheid bewust. Nu meenen wij echter, dat in de ge geven omstandigheden onze taak twee ledig is. Aan de eene zijde moeten wij steeds ons bereid toonen om dén in het zand geloo'pen wagen weer op den harden weg te brengen als ook anderen daar toe bereid zijn. Maar aan de andere zijde ook niet vergeten, dat het beste bewijs onzer trouw is het trouw leven Trouw leven in eigen kring. Tusschen ons als broeders van hoo- ge-ren, middelmatigen en lageren le venskring moet de onderlinge levens band stevig worden vastgesnoerd. Wij moeten levend contact houden. Het is noodig om een open oog te hebben voor nooden en behoeften die een deel van onze organisaties in het bijzonder heeft. Het is noodig, dat de maatschap p^lijke stroomingen dichter tot elkaar gebracht worden. Werkg'ever en werk nemer moeten in onze gelederen el kander als vrienden tegemoet treden. Daarom is het goed gezien om ook in on^e politieke vergaderingen onder werpen van socialen aard samen te bespreken om zoodoende tot het trek ken van een lijn te komen. Willen wii trouw bewijzen aan onze politieke vrienden, dan mroeten wij beproefde politieke trouw in ons g e- z i n toonen. Eerst de trouw gekweekt in onzen eigen kring. Dan stijgt niet alleen on ze- achting, dan maken we ons ook sterk in een komenden strijd. Wij mogen ons gelukkis- rekenen dat in onze Partij de verdeeldheid althans niet grooter is dan in andere partijen, maar wij moeten ons hoeden voor het gevaar om verschillen van inzicht op kerkelijk terrein niet over te brengen op maatschappelijk en staatkundig ter rein. Beproefde trouw toont eenheid, geen gedeeldheid. De eeuwige illusie. De spotternij of sotternij-schrijver in de „Tel." haalt een verhaalde uit En- gelsch Indië op van een officier diet trouwt met den handschoen en, in plaats van het jonge meisje, dat hij verwacht, stapt haar tante van do boot De officier, die een ridder is, stuurt tante niet terug - vermoedelijk was zij niet zoo heel leelijk en trouwt haar. Zij zijn gelukkig. Als na eenige jai*en tante gestorven is, trouwt hij het nicht je en is diep ongelukkig met haar. „De eeuwige illusie", staat er boven. Hieraan knoopt hij vast een ander verhaaltje, dat hijzelf verzint, waarin hij de Chr.-Historische partij met dien officier vergelijkt en de R.-K. partij met de oude tante. Hij laat dit huwe lijk op een scheiding uitloopen. Een werkster, die hij „Geertje" noemt, houdt bij beide partijen de boel aan kant. Natuurlijk kamt dan eindelijk de heer Colijn te pas als hersteller van den gebroken band, die echter teleur stelling oogst. Om in stijl te blijven, zouden wij zeg gen, dat inderdaad een reparatiebu- welijk nog wel mogelijk is, Zoodra bei de partijen zich ongelukkig gaan ge voelen en de werkzaamheden van „Geertje" worden ingezien als nu ja goed bij gebrek aan beter, maar nim mer om het huiselijk geluk te volma ken ,dan komt er hoop. Het huwelijk is immers nog het best in eere onder de positieve belij ders van het Christendom. 't Is toch nog altijd de oude tante en niet het wufte nichje. Ook dat is een beeld dat pakt dunkt ons. STADSNIEUWS. Statenkieskring „Leiden." De Statenkieskring „Leiden" zal a.s. Woensdag 13 October in vergadering bijeenkomen. De vergadering wordt gehouden in Amicitia te Leiden. Op de agenda komt o.a. voor, bespre king Propaganda in verband met de a.s. verkiezing van leden voor de Pro vinciale Staten", ongetwijfeld een punt •dat een druk bezochte vergadering ver wachten doet. Beroepingswerk vac. Dr. D. Plooy. In. de, gisteravond gehouden verga dering van het Kiescollege der Ned. Herv. Kerk alhier, is uit het reeds door ons vermelde 'drietal gekozen: Dr W. Lodder te Doorn. Deze keuze werd reeds bij eerste stemming gedaan, daar Ds. Lodder 89 stemmen verwierf en Ds. J. C. H. Ro- mijn te Workum 28 stemmen en Ds. A. D. Meeter te Loosduinen 9 stemmen Gebrekkige watervoorziening. (Vervolg,!. Gisteren plaatsten wij het onder houd, dat wij hadden met den direc teur van den gem, geneeskundigen dienst. Wij achtten het nu vanzelfspre kend ook den directeur van het Aca demisch ziekenhuis, den heer Maas, om diens oordeel te vragen. Ach meneer, zeide deze, wat zal ik u zeggen! Ik ben ten einde raad. De toestand is liier hopeloos. Zooais deze thans is, kan het niet blijven. Het ge heel e ziekenhuis is zonder watertoe voer. Overal moet het water heenge dragen worden, in emmers, bakjes, enz. Wat dit zeggen wil, kan ieder be grijpen. Op de bovenzalen loopen de waterkranen heelemaal niet. Slechts in de kelders is er uit de leiding wai ter te krijgen; in de gelijkvloers gele gen localen nagenoeg niet. Toen wij den directeur opmerkten, dat de L.D.M. toch tijdig had gewaar schuwd, antwoordde hij ons, dat hij reeds voor dien maatregelen had ge troffen om bij een eventueele storing in den watertoevoer niet geheel zon der water zou zitten. Evenals hij en kele badhuizen is geschied, haa ook hij enkele centrifugaalpompen in het werk gesteld, doch wat beteekenen de ze in een gebouw als het ziekenhuis, waar het water ook naar de bovenge- legen verdiepingen moet worden ge pompt! Dat is een volstrekte onmoge lijkheid. Wat een lioofdbi-eken het ons kost om alle zieken, meer dan 300, van water te voorzien, is voor een bui tenstaander niet te begrijpen. Wij heb ben een specialen dienst moeten in stellen om het water overal heen te brengen. Wai*en we er hier nu echter maar mede? Denk u eens aan een in richting, waar iederen morgen eenige honderden menschen van de closets gebruik moeten maken? Hoe de toe stand daar is is niet te beschrijven. Van doorspoelen is geen sprake. En dat in een ziekenhuisê! Neen. dat had niet zoo behoeven te zijn en het mag ook niet langer zoo blijven. Als de hee ren, wien het aangaat, onder wie ook het gemeentebestuur, maar even de hoofden bij elkaar gestoken hadden, zou er nog wel iets op te vinden zijn geweest. Het bleek ons tijdens het onderhoud, dat de directeur nog voor dat tot de herstelling van den toevoerbuis was overgegaan, de L.D.M. erop had gewe zen, dat het gevolg er van zou zijn en dat hij daarom had voorgesteld, de vernieuwing bij gedeelten te doen plaats hebben en dan telkens een klei ne hulptoevoerbuis aan te leggen. De L.D.M. heeft daarvan echter niet wil len weten. (Men vleze hierover verder de toe lichting" van de directie der L.D.M.) De Leidsche Duinwater-Maatschappij. Het is wel een ongelukkig samen treffen, dat we deze week het ongerief moesten ondervinden van storingen, die in drie groote gemeenschapsbedrij ven tegelijk plaatsvonden. Het gas- het waterleiding- en het electriciteits- bedrijf. Niet zeer te verwonderen was liet dan ook, dat onze tot mopperen gezinde volksaard zich al eenige ma len uitte, zoo niet in het openbaar, dan toch wel in particuliere gesprek ken, en dat'er al druk werd gezocht naar de zondebokken die voor den goe den gang van zaken aansprakelijk ge acht moesten worden en hier dus in gebreke zouden gebleven zijn. Op uitstekende reputaties en jaren lange verdiensten, die tot voorzichtig heid in de critiek moesten manen, werd niet altijd voldoende gelet, ter wijl, wanneer niet-deskundigen gaan oordeelen, het eene licht over eenzelf de karn wordt geschoren als het ande re, schoon van heel anderen aard. Speciaal met betrekking tot de L.D. M. werd door het hoofd van een der groote instellingen alhier een scherp verwijt uitgesproken, dat ons met an dere collega's aanleiding gaf om te onderzoeken in hoeverre dit gegrond was. De directie van de L.D.M. toonde daarbij de grootste voorkomendheid en stelde ons in staat een eigen oordeel te vormen, door kennisneming van verschiilende gegevens en door een persoonlijk bezoek aan het vernieu- wings- en uitbreidingswerk tusschen Katwijk a.d. Rijn en Rijnsburg, en de prise d' eau te Katwijk. Zooals we dit voorjaar bij de eerste uitbreiding onder Oegstgeest mededeel den, gaat het momenteel over de ver vanging van tweede pers-buisleiding KatwijkLeiden door een grootere. De eerste buis werd in 1878 gelegd ten Zuiden van den Rijn, dus over Val kenburg en verder over de Vink; de tweede in 1892 met een zinker in den Rijn over de Sandtlaan via Rijnsburg en het Langepad met een zijtak voor Oegstgeest, naar de Morsohpoort. Toen deze te klein werden, verrees aan den Hoogen Rijnditk de reserve watertoren, die 's nachts water opza melde, waarmede overdag het tekort in den druk werd aangevuld. Verleden jaar bleek ook dit niet meer voldoende en besloot men de persleiding van 1892. de iweede dus, die over Rijnsburg gaat, te verwijden van 300 tot 500 m.M. In zeer korten tijd werd in dit voor jaar het gedeelte RijnsburgGroene- steeg vernieuwd. Met 't zomerseizoen moest men echter stoppen, omdat dan het waterverbruik te groot wordt. Dus zou in het najaar worden voortgegaan. Als begindatum werd 5 October vast gesteld. Op 13 Juli werden schritfelijk de grootverbruikers, als T. en D.'s Con- servenfabrieken, dè Curatoren der Una versiteit en de districtsopzichter voor de rijks-onderwijsgebouwen (Acad. Zie kenhuis). het Diaconessenhuis, de spoor- en tramwegmaatschappijen, brouwerijen, de coöp. keuken, de So ciëteit Minerva en de garnizoenscom mandant van dit voornemen in kennis gesteld. De directie merkte op dat de druk thans niet veel minder is dan in dit voorjaar. (Hierop wees ook dr. Horst reeds. Red.) Bovendien kunnen hier de groote instellingen, die op de hoogere étages water behoeven, dit gemakke lijk met een electrisch centrifugaal- pompje oppompen, zooals de skies- scrapers in Amerika, waarvoor ook geen speciale druk wordt gemaakt en zooals nog heden geschiedt in de plaat sen waar geen leiding is (o.a. Wasse naar). 'Het zijdelings verwijt als zou er niet of onvoldoende gewaarschuwd zijn, komt zeer zwak te staan als men bedenkt dat dit alles met den betrok kenen tijdig persoonlijk is besproken De hoofdleiding bij Katwijk staat thans onder een druk van 5 Atm. Een hoogere zou niet te verantwoorden zijn want als deze buis springt, is er in 't geheel geen aanvoer meer. Het merkwaardigste is, dat hoewel thans 300 kub. M. per uur wordt ver plaatst tegen 450 kub. M. normaal, de L.D.M per etmaal niet minder water levert dan anders, m.a.w. dat op het verbruik niet bespaard wordt. Het volgend staatje moge dit beves tigen. Maandag 27 Sept. 6284 k. M. Maandag 4 Oct. 5259 k. M. (feestd.) Dinsdag 28 Sept. 6587 k. M. Dinsdag 5 Oct. 6234 k. M. Woensdag 29 Sept. 6478 k. M. Woensdag 6 Oct. 6410 k. M, Donderdag 30 Sept. 6199 k. M. Donderdag 7 Oct, 6265 k. M. Hieruit blijkt dus. dat de afname 's avonds langer aanhoudt, dan in ge won e omstandigheden. Waarschijnlijk worden, dan groote hoeveelheden afge tapt, waarvan hoogstwaarschijnlijk belangrijke gedeelten ongebruikt te loorgaan. Anders behoefde de afname in stede van dat er bezuinigd wordt, niet grooter te zijn dan in gewone om standigheden. Eigenlijk behoeft hier aan geen twijfel te bestaan als men aanmerkt, dat anders in de z.g. nacht uren, van 24 uur per uur 50 k. M. wordt doorgelaten, terwijl die hoeveel heid 'thans 100 k. M. bedraagt. Erkend moet worden, dat de L.D.M, in dit op zicht niet veel medewerking heeft Gis termiddag zagen we nog. hoe, in strijd met de toezegging van B. en W. do markt werd afgespoten met duinwa ter. Daaraan is toen dadelijk een eind gemaakt. Ook is de drukvermindering van het najaarseizoen door het mooie weer van de laatste dagen niet zoo groot als waarop gerekend werd. Na tuurlijk wordt door mooi weer 't werk bespoedigd, maar een feit blilft. dat de druk door de hoogere afname geducht te lijden heeft. Er is gezegd, dat deze lage druk we] vier weken kan duren. Dat is niet juist. Het werk zal vier weken duren, maar deze heele lage druk ls ten ein de wanneer aansluiting zal verkregen zijn met de groote zijtak, die bij den Rhijmgee sterstraatweg afbuigt om Oegstgeest heen. en dat zal wel vrij spoedig zijn, zeer waarschijnlijk zelfs Maandag over een week. We waren na deze uiteenzetting al voor een groot deel bevredigd, maar de directie bood ons aan, het grondwerk op de Sandtlaan te laten zien om van de situatie een goed denkbeeld te krij gen. Gaarne werd dit aanvaard, en zoo tuften we naar Katwijk a. d. Rijn, waar aan deze zijde van de trambrug over den Rijn, en tegelijkertijd aan deze zijde van de brug over het Addi tioneel© kanaal dat Rijnsburg en Kat wijk scheidt, deze week Dinsdag met 100 man personeel het werk is voort gezet. De oprichter, de heer J. Bosboom, scheen over het verloop van het werk best tevreden. De fa. de Ruyter te Oegstgeest, namens welke de heer Hioo gendoorn toezicht houdt, zorgt ook voor goede mannetjes bij het grond werk, vertelde hij ons. De eerste ploeg van 36 grondwerkers die bij den Rijn begonnen was, zop gisteravond de aansluiting met de z.g. Rijnsburgsche brug voltooien. Het was nog een heel karwei, want de brug- helling is eenige jaren geleden sterk opgehoogd, en daar moest nu weer doorheen gegraven worden. Maar het werk schoot flink op. Deze ploeg zou vandaag naar Rijnsburg gaan om te beginnen met het gedeelte dat aan sluit op het'eerste, dat in 't voorjaar -is vernieuwd. Een paar honderd meter achter do brug was een tweede ploeg van 64 grondwerkers hard aan het werk. Het is geen gemakkelijk karwei, eerst de buizen waterpas leggen en dan de 10 o.M. lange gokken" af sluitstukken vullen. Eerst wordt er 5 c.M. touw „ingestrikt" #en daar komt nogeens 5 c.M. lood voor, met een afsluitkraag. Bij elkaar 1H kilo touw en 11 kilo Binnenland. Het bezoek der KoningLi aan Am sterdam. De opening van het Koloniaal Instituut. De Leidsche Duinwatermaatschappij Buitenland. De veiligheidsmannen in de Eritsche mijnen zullen op hun post bJijv en. Het congres der Britsche conserva tieven heeft een motie tot verbreking van de betrekkingen met Sovjet-Rus land aangenomen. Amerika kan geen enkel voorbehoud met betrekking tot het schuMeaaccoord met Frankrijk in overweging nemen. lood in ieder sluitstuk ,dat zich om de 5 M. herhaalt. De Sandtlaan is van de brug tot het dorp zeer smal. Aan den eenen kant kan men nauwelijks de- uitgegraven aarde bergen, aan de andere zijde pas seert rakelings de zware tramtrein die heel zachtjes moet rijden, omdat an ders de geul zou instorten. Het is eenvoudig onmogelijk om hier een noodleiding langs te leggen, te meer waar elk der smalle aangrenzen de perceeltjes een anderen eigenaar heeft. Maar ook technisch zou het zoo moeilijk zijn, daar in elk geval het middel erger dan de kwaal zou blijken en het werk er tweemaal zoo lang door duren zou. Als er nu volgende week maar geen tegenspoed komt, dan zal zeker de aansluiting te Oegstgeest tot stand ko men. en kan ook de tweede persleiding gedeeltelijk weer gaan werken. Mis schien neemt tegen dien tijd het ver bruik nog iets af, en dan zal de hin der tot een minimum teruggebracht zijn. Het geheele werk kost f140.000. Nu wij toch in Katwijk waren, kre gen we ook de prise d' eau met den watertoren te zien en de keurige in stallaties voor het zuiveren en het opvoeren van het water. Met waardeering moeten we hier melding maken van den voorzorg der directie, waardoor Donderdag, toen de electriciteitsstoring intrad, de taak der electrische pompen onmiddellijk kon worden overgenomen door de oude stoommachines, die voor alle zeker heid den geheelen zomer door en ook nu, onder stoom gehouden zijn. Was deze maatregel niet genomen, dan zouden we zonder water hebben gezeten, en wat dit zeggen wil is niet te beschrijven. Men was er nu juist bezig om naast de stoommachines en de electrische pompen nog een derde machine bij te monteeren, n.l. een oliemotor van niet minder dan 160 P.K. Al zouden dus opeens zoowel de stoommachines als de electr. pompen weigeren, dan kan nog deze motor het geheele bedrijf gaande houden. De organisatie van hét geheele be drijf gaf ook ons den reeds bij alle deskundigen gevesiigden indruk, dat de leiding perfect is en blijk geeft van een vooruitzienden blik. Trouwens, werken als thans worden uitgevoerd, zijn reeds meer voorgeko men, en nooit heeft men over stagna tie te klagen gehad. Wanneer dan ook nu eenige belemmering is te consta- teeren, waarvan door tijdige maatre-. gelen het nadeel bovendien kan wor den weggenomen, is er geen voldoen de reden om daarvan veel ophef te maken. 'De Leicfèche Vaartweg. Naar wij vernemen, bestaat bij het provinciaal bestuur het plan het be heer en onderbouw van den Leldschen Vaartweg naar Warmond, wat tot dus ver grootendeels geschiedde door de gemeente Leiden, over te nemen ten einde dezen weg vervolgens van den rijksstraatweg af tot Noordwijk toe afdoende te verbeteren. Het ligt in de bedoeling er een bitumenweg van te maken. Ongetwijfeld zal dit voornemen in de kringen van automobilisten, vooral waar het hier zulk een belangrijken verkeersweg geldt, met genoegen wor den vernomen. Waarschuwing. De hoofd-commissaris van politie te Rotterdam, geeft belanghebbenden in overweging niét in relatie te treden met het kantoor voor credieten en hy potheken, Bruynstraat 22c, welk kan toor gehouden wordt door Jhr. Mr. J. J. W. Pompe van Meer der voort en Wil lem van Kassei, vroeger houder van het kantoor voor credieten en hypothe ken, Claee de Vrie®elaan W, tegen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1