Bij Scheren
PUROL
NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN DINSDAG 5 OCTOBER 1926
oude lieden onder de „doorloopend" be
deelden kan rekenen; bij ziekte o£ werk
loosheid werd, voorzoover noodig, tel-
k£hs i maand of 6 weken, gegeven.
Soms werd hulp verleend in gemeen
schap met andere instellingen van wel
dadigheid. Dan eens werd een gezamen
lijk bedrag voor handelsgeld verstrekt,
dan weer gaf een instelling een bnder-
stand in geld en de andere een onder
steunmg in natura. Hier is dus sprake
van meervoudige bedeeling, hetgeen in
1925 235 maal voorkwam.
Ook werd in 1925 door het Burgerink
Armbestuur in bijzondere gevallen hulp
verstrekt door het bijplakken der ze
gels of aanzuiveren der ontbrekende
premien, teneinde de betrokkenen, op
den vastgestelden tijd in het bezit van
ouderdomsrente of eventueele invalidi-
teitsrente te doen geraken.
Bovendien werd evenals de laatste
jaren bjj Gemeenteraadsbesluit in den
winter, namelijk van 1 November 1924
tot 30 Maart 1923 en weer aanvangende
2 November 1925 geklopte cokes ver
strekt; daartoe werd wekelijks afgege
ven een bon ter waarde van 1/2 H.U
In den zomer van 1925 heeft het Bur
gerlijk Armbestuur nogal eens hulp moe
ten verleenen aan bewoners van door
trekkende woonwagens; dan was een
as gebroken, dan een \viel in het on-
gereede geraakt, en bijna altijd op een
plaats met druk verkeer, zoodat spoe
dige bijstand het eenige afdoende mid
del werd.
Hulp werd voorts verleend door be-
hoeitigen of zieken te plaatsen in dé
daarvoor^ bestemde inrichtingen; werd
in dergelijke geva.len de hulp van het
Burger.ijk Armbestuur ingeroepen, dan
werd, evenals bfl de aanvrage om een
wekelijksche ondersteuning, de betrok
kene eerst verwezen naar zijn Kerkelij
ke Gemeente of naar de op zijn geval
betrekking hebbende instelling van wel
dadigheid, die dan vaak als contractant
optrad, zoodat het B. A. zich meestal
bepaalde met een bijdrage in de ver-
pieogkosten te verstrekken.
Een gelukkig verschijnsel is, dat men
niet meer, zooals in de oorlogsjaren,
voortdurend zorg behoeft te dragen
voor kinderen, die door hun ouders ver
laten zijn. Natuurlijk heeft men in 1925
'nog wel voor kinderen te zorgen gehad,
doch dit is voor het meerendeel aan
ziekte der ouders te wijten geweest.
In zijn vergadering van 24 December
1925 stelde ae Gemeenteraad een be
drag van f 2500 beschikbaar, teneinde
een extra ondersteuning van 25 pet. op
de gewone uitkeering aJs Kerstgave aan
gehuwden, kostwinners en alleenstaande
personen te kunnen geven.
Het Burgerlijk Armbestuur heeft in
I925t Ia dank twee kleine giften aan
vaard; een dergelijke attentie was het
nog nimmer- te beurt gevallen.
Begin 1923 werd door den Gemeente-
Hjketn Geneeskundigen Dienst verzocht
een onderzoek in te stellen naar de in-
koZnsten van ongeveer 1000 gezinnem
Oiu daarna te kunnen bepalen, wie dl
oil niet in aanmerking zouden komen
voor kostelooze geneeskundige behan
deling gedurende Mei 1925Mei 1926,
Aangezien dit onderzoek in den kortst
mogelijken tijd geschieden moest, wer
den tijdelijk twee losse armbezoekers
aangesteld.
Door '915 gezinnen of personen werd
kostelooze geneeskundige hulp aange
vraagd.
De Gem. Geneeskundige Dienst reik
te, ha ingewonnen advies bij het B. A„
aan 650 gezinnen of personen een kaart
uit, rechtgevende op kostelooze genees
kundige hulp. Aan 315 gezinnen of per
sonen werd deze hulp afgewezen. Onder
deze laatsten zijn er evenwel aan wie,
in den loop van het jaar voor korteren
of langeren tijd nog een kaart werd ver
strekt, aangezien men werkloos en ziek
zijnde, onmiddellijk geneeskundige hulp
noodig had
De rekening en verantwoording over
het. dienstjaar 1924 werd in de verga-
demng van het B. A. van 26 Mei 1925
vastgesteld; in dezelfde vergadering
yrerd de begrooting voor het dienstjaar
11926 tot een totaal bedrag van f204.000
Aangenomen; 23 Juli 1925 werd volgens
art. 22 van het Reglement het Verslag
ever het dienstjaar 1924 vastgesteld,
daarna werden Rekening en Verantwoor
ding 1924, Begrooting 1926 en het Ver
plag over het dienstjaar 1924 den Ge
meenteraad ter goedkeuring aangeboden
De controle over de administratie v.
het B. A. werd geregeld uitgeoefend
door het accountantskantoor van den
heer H. D. M. Knol.
Het grootste deel -der ondersteunden
bestond uit oude lieden, weduwen, zie
ken of veriaten vrouwen of vrouwen,
wier marmen gevangenisstraf ondergin
gen en het kleinste deel der onder
steunden uit werkloozen.
Het aantal dezer laatsten is in ver
gelijking met 1924 eenigszins afgeno
men. Dit bewijst dat, al is het lang
haam, de economische toestand zich be
tert.
Ia 1924 werden ondersteund:
1179 personen, waarvan 818 mannen
en, 361 vrouwen.
In 1925 werden ondersteund:
985 personen, waarvan 640 mannen
Bn 345 vrouwen.
Het totaal bedrag, aan ondersteuning
uitgegeven bedroeg in, 1924 de somma
t 103.355,521/2, in i925 137.440,831/*
De totale kosten der verpleeggeldea
in de gestichten waren resp. f26.225,25
en f 25.904,83.
Uit het Sociale Leven.
Patrimonium in ZuicLHolland
Dozer dagen hield Patrimonium's Ge-
iwestedijke Organisatie Z.Holl. te Rot
Iterdam oen algemeeme vergadering,
onder leiding van den voorzitter, den
lieer J. Hollander, van Den Haa^.
Na gebruikelijke opening leidde de
voorzitter het onderwerp in „Patrimo
nium in Zuid-Hol land.
Het a.s. gouden jubileum Aan Pa
trimonium. aldus spr.; moet prikkelen]
tot bijzondere actie in dén komenden]
winter. Onze liefde moet zich tooners
jn het geven van eeh som, die wordt
afgezonderd voor de blijvende propa
ganda. Maar behalve en boven ons
geld,, moeten we öns zelf geven aan
Patrimonium. Aan mooie redevoerin
gen en toasten hebben we niet in de
eerste plaats behoefte, -maar in 1927
zij er een schare, die bereid is omi
in het kokende eh bruisende gemeen
schapsleven te vertolken het recht van
den groeten Koning. Bij het vergroeien
der maatschappij hebben wij onzen in
vloed aan te wenden^ opdat hervor
ming geschiede overeenkomstig 's Heei
ren ordinantiën.
In den a.s. winter moeten we wer-
ken. Vooral ook naar binnen valt er
veel' te arbeiden.
Er zijn thans 44 afd. van Patrimoni
um in Zuid-Holland, maar niet van
alle kan gezegd, dat ze zoo gejond zijn
als een vïsch.
Spr. doet enkele grepen uit- den bë-
Staanden toestand en wekt op tot acti
viteit in groot er en kleiner kring. Me
nige kleine afdeeling toont verblijdend]
leven, maar in vele anddre laat het
frissche vereenigingsieven veel te wen]
schen. Bijkomstige dingen binden de
leden soms nog, maar om Patrimoni-
,um zelf, gaat het weinigen.
Er is plaats voor donkere kleuren]
tot onze beschuldiging en droefheid.
(Maar er is ook licht, zij 'het m be
scheiden mate. Er is ijver en bezieling
en vaak ziet men, dat alles vlot gaat,
als de opzet maar goed is en het door
zetten met vergeten wordt. Er is voor
iedere afdeeling en voor ieder lid veel
werk aan den winkel.
Men klaagt over onthouden steun
van intellectueel en en kerkeraden. En
toch, zijn we er niet soms zeilt de oor
zaak van en doen we ons wel altijd
voldoende gelden, ook al zijn we klein?
jVVe moeten volhouden.
Aanpakken moeten we ook het werk
onder de jeugd. W|e moeten bij haar
sociale belangstelling wekken en haar
trekken naar onze vergaderingen.
God zegene, zoo besloot spr., nieti
alleen ons willen, maar ook ons wer
ken, tot heil van land en volk.
lOp deze inleiding volgde e>en uit
voerige bespreking.
Aan de gedaentenwisseling, die op
de inleiding van den heer Hollanden
volgde, werd door een negental afdee-
lingen deelgenomen. Gesproken wefdi
,o.a. over de inzameling voor liet Ju-
biljeumfonds, over 'het doel dat daar
mede beoogd wordt, over de vraag,
noe de werkzaamheid der atdeelingen
liet best geprikkeld kan worden, over
net verkrijgen van contact met ae jon
geren, over het wekken van belangr
stelling bij geestverwante buitenstaan
ders in den arbeid van Patrimonium,
en over de noodzaak om sociaal in
zicht te verhelderen en sociaal gevoSI
te verlevendigen.
In de onderïinge beantwoording der
gestelde vragen en voorts door den,
voorzitter, werd er op gewezen, dat het
Jubileumionds dienen moet om 't Ver
bond financieel in staat te stellen zijn
taak te vervullen. Bij centrale leiding
zal de gedecentraliseerde organisatie]
van net vierbond dan te beter kunnen
jwerken. Tn de keuze van de mamen
waarop gewerkt zal worden, bestaat
groote vrijheid. Die zal blijven. Het
voornaamste is dat er iets geschiedt.
Dat er verslapping in sociaal inzicnt,
is,-moet prikkelen om daarin verbete
ring te brengen. De jeugd geeft hier
en daar moedgevende belangstelling
voor Patrimonium te zien. De propa
ganda vóór de chr.-sociaie beginselen
neeft niet heit voile resultaat opgele
verd mede als gevolg van den zin,
voor 'net stoffelijke, die in_ alle krin
gen grooten invloed oefenjde. Tot al
len, die principieel denken en' xbven
moet onze arbeid van principieel sor
dale voorlichting, zich uitstrekken.
[Waar het beginsel zijn kliem verloor,
zullen, we aan verlies niet ontkomen,
Plaatselijk moet, naar omstandigheden
.woeden gehandeld.
De heer Htermans, ambtenaar van
het Verbond, wees er o.a. op, dat Z.-
Holland, ondanks het onvolmaakte dat
ook daar wordt gevonden,een afdee
ling is, die ijverig en miet energie haar
taak zoekt te vervullen.
De uitvoering der sociale verzeke
ringswetten.
De Commissie inzake de kosten der
Sociale Verzekering (secretariaat: Ko
ningskade 23, 's-Gravenhage) noodigt
een ieder, die van meening is voor
stellen te kunnen doen door welke
hetzij binnen het kader der tegen
woordige sociale verzekeringswetten,
hetzij door een wijziging daarvan blij
vende binnen de grenzen eener novel
le, bezuiniging in de thans geldende
wijze van uitvoering der sociale ver
zekering verkregen zou kunnen wor
den, uit, deze voorstellen schriftelijk
aan het secretariaat te doen toekomen.
De Commissie is voornemens om,
zoo daartoe gronden bestaan, den
voorsteller uit te noodigen zijn denk
beelden nader mondeling in haar mid
den toe te lichten.
Ned. arbeiders in België.
Blijkens mede deeling in het Tijd
schrift van den Ned. Werkloosheids-
dienst schat de Handelsafdeeling van
de Belgische Legatie' het getal Neder-
landsche arbeiders, thans in België
werkzaam, op 15 a 20 duizend.
Einde 1925 werkten naar schatting
in Noord-Frankrijk 2500 a 3000 Neder-
landsche landarbeiders.
UIT ONZE INDIEN.
Een Kapok-goedacg afgebrand.
Te Semarang is oen kapok-goedang
afgebrand, waarbij 9 koelies gedood en
9 zeer ernstig gewond werden.
Vuurwerkbommen geworpen.
Op de jaarmarktterreinen te Soera-
baya zijn vijf vuurwerkboinmen ge
worpen, waarvan één op een dansvloer
Drie dames en twee heeren werden
licht, een inlander en eon Arabier ern
stig gewond. Ook drie Chineezen kre
gen wonden in het gelaat.
200 politie-agenten zochten liet ter
rein af; de daders zijn onbekend.
Onpractische reisbepalingen.
Zoo af en toe blijkt het onpractische
van sommige door het Bureau voor
het reiswezen voorgeschreven reëels.
Zoo noemt de Loc. bijv. de voorge
schreven reisroutes voor landsdiena
ren met bestemming Solo.
Een landsdienaar te Solo geplaatst,
moet in Priok met de boot 'verder va
ren naar Soerabaja en' vandaar per S.
S. naar Solo. Hij heeft dan recht op
eenige dagen liggeld! Omgekeerd moet
dezelfde ambtenaar bij vertrek naar
Holland te Soerabaja aan boord.
Nu de practijk van dergelijke voor
schriften. Twee voorbeelden van re-
centen datum.
Overste Overeem was op Solo ge
plaatst, mocht niet overland van Priok
naar Solo reizen, wat hem bijna een
week bespaard had.
In Semarang had hij 2 dagen tijd om
autotochtjes te maken, kon in 2 uur
in Solo zijn, maar hij moest eerst door
reizen naar Soerabaja on dan pas met
de noodige onkosten per S.S. naar Solo
Omdat dit voor het land goedkoopèr
is! Een week tijdverlies telt niet mee
en liggelden ook niet!
Controleur Vernet ging met verlof
en vertrok 28 Augustus uit Solo, om
dat hij nog enkele, particuliere zaken
te behandelen had. 7 Sept. zou de boot
uit Priok vertrekken. Maar hij moet
naar Soerabaja reizen" en daar aan
boord gaan.
Voor het bestuuv een verlies van een
ambtenaar gedurende een week, die
toch betaald wordt.
Nog meer communistische waak
zaamheid.
Uit dagbladberichten van den laat
sten tijd en uit mededeelingen v. den
Handelsblad corresp. te Weltevreden
blijkt steeds meer, hoe van de zijde
der communisten grootè werkzaam
heid aan den dag gelgd wordt ten aan
zien van gewelddaden.
Reeds vermelden wij de arrestaties
van een aantal communistische voor
mannen, in verband met de aan het
licht gekomen bomanen-affaire.
Vernomen wordt thans nog, dat een
verder onderzoek terzake geleid Heeft
tot du ontdekking van een spoor in de
richting van een complot tot geweld
pleging op vooraanstaande ambenaren
zoo Europeesche als inlandsche, die
gerekend kunnen worden de verant
woordelijkheid te dragen voor het be
stuur in de kolonie.
Ten huize van een leider te Meester
Cornelis, zekeren Ngilman, werd een
lijst in beslag genomen, waarop voor
komen de namen van de leden van
den Raad van Indië, van de directeu
ren der departementen, van de ambte
naren op het parket van den raad van
justitie, van de Europeesche en inland
sche ambtenarei^ter stede, kortom van
de vooraanstaande regeeringsperso-
nen. Ngilman ontkende in het eerst,
dat die lijst zijn eigendom was, doch
na schriftkundige onderzoekingen is
gebleken, dat hij en niemand anders
die lijst moet hebben opgesteld, zoo
dat ontkennen niet meer baatte.
He is duidelijk met welk doel dat
lijstje zoo zorgvuldig is samengesteld.
Gebleken is voorts nog, dat ook te
Meester Comelis een 12tal ommunis-
ten zijn aangewezen, die zich zouden
belasten met de uitvoering van deze
gewelddadige plannen
In verband met het bo^diistaande
zijn dan ook daar arrestaties op groo
te schaal te verwachten.
De aanslag op den Landzaad'voorzitter
te Solo. j
In aansluiting aan de telegrammen
terzake melden de Delische bladen
van 11 September:
Vrijdagavond 10 September om ze
ven uur stopte een Ford-autö in de
buurt van de woning van den voorzit
ter van den Landraad, mr. W. Ahdrée
Wiltens, die met zijn cchtgenoote en
een andere dame in de voorgalerij was
1 Een in khaki gekleed persoon steeg
uit de Ford, stapte binnen en, 4 et»
aan mtf. Andrée een aan hem berich
ten brief, waarvan de naam van den
afzender onleesbaar was-.
Mr. Andr'e Wiltens nam ion brief
niet over, waarop de man een revolver
trok en twee schoten lqste, waarvan
de eerste afstuitte op he borstbeen en
hem links van 't lichaam licht ver
wondde, de tweede miste en vloog door
het raam. De onbekende dader keerde
terug naar den auto en vluchtte.
l'e toestand van mr. Andréo Wiltens
is gunstig.
De chauffeur van de Ford, waarin
de ttnvaller van mr. Andrée Wiltens
zat, is vermoedelijk reeds aangehouden
Van Rossen Go.
„De Courant" herinnen er aan, dat
kort na de ontdekking van de knoeie
rijen van den hoofdcommissaris be
slag is gelegd op de contanten in de
brandkast van Van Rossen en Co., om
dat men aannam dat een gedeelte van
de door den hoofdcommissaris ver
duisterde gelden was aangewend om
deze firma voor faillissement of erger
te behoeden.
Doordat dit geld aan de firma werd
onttrokken, kwamen de firmanten1
van Van Rossen en Co. voor ernstige
moeilijkheden te staan, indien de
hoofdcommissaris huil niet met ver
duisterde gelden was bijgesprongen.
Na de beslaglegging van Van Ros
sen en Co. eischte de Toyo Kison Kais-
RECLAME.
géén Pijn en naschrijnen of stukgaan
der huid, indien men vóór het inzeepen
de baardoppervlakte inwrijft met
Doos 30, Tube 80 ct.
ha voor welke maatschappij Van
Rossen en Co. agent was rekening
en verantwoording van de ontvangen
passage- en vrachtgelden. Toen Van
Rossen en Co. niet in staat bleek, de
ontvangen sommen aan de Toyo Kisen
Kaisha af te dragen, werd een justi
tieel onderzoek ingesteld, dat volgens
„De Courant" overtuigend aantoonde
een verduistering tot een bedrag van
f 100.000.
Twee jaar geleden werd tegen de fir
manten rechtsingang verleend, doch
de zaak kon geen voortgang hebben
omdat, het wachten was op de Japan-
sche getuigen. Dit getuigenverhoor
heeft naar „De Courantweet mede te
deelen, thans plaats gehad en een be
vredigend resultaat opgeleverd zoodat
het parket kortgeleden de verwijzings
acte kon opmaken en de raad van jus^
titie thans kan beslissen of het ver
zamelde mattriaal voldoende wettig
bewijs oplevert.
Het blad weet ten slotte mede te dee
len, dat dit laatste vrijwel vaststaat
en dat deze opzienbarende strafzaak
in October voor den raad van justitie
te Batavia zak dienen.
De provinciale opcenten.
Het Bat. Nwsbl. vernam, dat alsnog,
waarschijnlijk binnenkort reeds, een
beslissing van de regeering is te ver
wachten inzake het besluit van den
Provincialen Raad van West-Java tot
het heffen van opcenten op de inkom
sten- en personeele belasting.
Men weet, dat de regeering in Juni
de beginselvraag verwezen heeft naar
de commissie voor de regeling van de
financieele verhouding tusschen het%
land en de gemeenten, welke voor het
einde dezes jaars haar advies zal heb
ben te geven. Desniettemin is door den
gouverneur van West-Java om een
beslissing van de regeerng gevraagd
over het raadsbesluit op zichzelf, en
wel in verband met de vaststelling der
provinciale begrooting van het vol
gend jaar. Deze begrooting moet, ge
lijk men weet, in September worden
behandeld.
Het advies van den adviseur voor de
decentralisatie en van den directeur
van Binnenlandsch Bestuur-heeft de
strekking, de goedkeuring aan het
provinciale raadsbesluit te onthou
den. Ook het advies van het wnd. hoofd
van den belasingdienst luidt afwij
zend. Het advies van den directeur
van financiën wordt binnen enkele da
gen verwacht; hoe het zal luiden,
wordt nauwelijks twijfelachtig geacht
na de bekende regeerings-verklarin-
gen in den Volksraad ten aanzien van
de wenschelijkheid van verlaging van
den belastingdruk en na de vermin
dering van 's lands opcenten op de
zelfde belastingen.
Een Indische uitvinding.
Men schrijft aan de Maasbode:
Bij pers en publiek mag men eenige
belangstelling verwachten Voor een
specifiek Indische uitvinding, al ware
het slechts wegens de zeldzaamheid
van het geval. Doch buitendien is die
uitvinding er een van algemeen nut,
in 't bijzonder voor Indië, met zijn
voor Nederland ongekend zwaren re
genval.
Den heer J Th. Maal te Medan (Oost
kust van Sumatra) gelukte het, na ja
renlange onderzoekingen een vloeistof
zonder rubber samen te stellen, die ge
geven stoffen tot in bet binnenste der
vezels kan doordringen, waardoor bij
voorbeeld de bekende gabardinestof
voor regenjassen, met deze vloeistof
geïmpregneerd, volkomen weerstand
kan bieden, ook op den .langen duur
aan de zwaarste slagregens. Voor In
dië, waar de beste regenjassen het te
gen dezware regenbuien afleggen, is
deze uitvinding een uitkomst.
Deze Indische uitvinding is er rfïus
een die inderdaad ten volle aan het
gestelde doel blijkt te beantwoorden.
Zij is thans overgebracht naar Hol
land, waar de heer Maal die in tus
schen de exploitatie aan een naaml.
vennootschap heeft overgedragen
voor zijn Maatschappij een Nederl.
vertegenwoordiger heeft gevonden in
de N.V. de Holland-Archipel Handels-
vereeniging te 's-Gravenhage.
AUTO-HINDER.
Wij heeten zeer in beschaving te
vorderen, maar toch als wij zoo
eens rondkijken blijkt nog wel iets
te ontbreken aan de goede manieren,
schrijft de „Prov. Dr en Asser Crt.":
Bijzonder opvallend is tegenwoordig
dat men zich maar allerlei vrijheden
en genoegens permitteert, zonder to
vragen of een ander daarvan mis
schien ook last heeft. Het gerucht van
piano's, orgels, gezang, gramofoons,
radio's in onze slechtgebouwde en dus
zeer gehoorige huizen, mag voor de
gene, die er mee bezig is, aangenaam
zijn, buren, beneden- of bovenbewo
ners denken er anders overl Muziek is
een levensbehoefte, maar leelijke mu
ziek is een ergernis en een pijmnging.
En toch meent elk maar de vrijheid te
hebben, ook als zijn muziek maar heel
middelmatig is, daarvar bij open deu
ren en ramen endreen te laten „genie
ten Elk is vrii in zijn eigen huis, zoo
ide leuze. Maar die vrijheid kan voor
een ander een plaag worden, wat on
voldoende bedacht wordt. Zoo is het
bijvoorbeeld ook met leeliike reclames
of radiopalen e.d., die Dien voor of vlak
bij uw woning plaatst, zoodat men ei
uw uitzicht door belemmert of het er
leelijk mee maakt Men kan er tegen
protesteeren, maar gewoonlijk moet
men zich voegen en het slikken. Nie
mand heeft gewoonlijk bepaald den op
zet u te hinderen, maar toch doet mcc
het in zijn drang om toe te ge yen aan
datgene, dat men voor liet oogenblik'
zelf prettig vindt.
Hieruit spreekt e.?n gemis aan goede
manieren en een grofheid van gevoel.
De beschaafde toch hoedt er zich zoo
veel mogeijk voor, anderen"te hinderen
of de omgeving op eenigerlei wijze
noodeloos te verontrusten of lèelijk te
maken.
Het lawaai, dat verschillende voer
tuigen maken, zonder dat dit noodza
kelijk is, vormt een ander punt van on
wellevendheid en hinder. Wij hebben
eefï Hinderwet voor de productiewe-
reld; soms zou men ook wenschen, dat
er een wet was, die den hinder door
noodeloos lawaai verbood.
Motorrijwielen en automobielen zijn
Jangs de wegen menigmaal een ver
schrikking. En dan dat woeste geraas
en gepaf va^i den kaa pot!Nette,
bezadigde rijders ^uUea niemand er
geren, maar de wilde kilometervreters
gaan zich op schandelijke wijze te bui
ten tot groote ergernis van anderen:
De vraag is met betrekking tot den
open knalpot, is het per se noodig, dat
motorrijwielen met zulk geraas over
do wegen jakkeren? We nemen het
antwoord op die vraag over uit No. 36
van „De Kampioen zeker geen onbe
trouwbaar getuige in dezen Daar le
zen we:
„Het rijden met open knalpot beeft
bij een modernen wagen met goed ge-
construeerder; knalpot (die niet ver-
vuiid is) geen nuttig effect, ook niet
in bergterrein.
„De meeste fabrieken monteeren
dan ook geen vrijen uitlaat aan haar
wagens.
„In Engeland, ook jn do meest heu
velachtige streken, waar veelal zwaar
geklommen wordt, hoort men nooit
van een open knalpot.
„De vrije uitlaat kan dienen als mid
del van controle op de goede werking
van den motor.
'„Het rijden met sterk knallenden
motor is slechts een teeken van weinig
beschaving envan bluf.
„Bij sterk gepousseerde ren- of semi-
motoren is de knalpot vaak zoo gecon
strueerd, dat de knallen niet geheel ge
dempt worden. Het resteerende geluid
is dan meestal van zeer lagen toon en
daardoor niet hinderlijk; t is slechts
en laagtonig gebrom, dat men hoort.
„Een gewone open uitlaat geeft meest
al een zeer onaangenaam scherp ge
luid dat voor derden buitengewoon
hinderlijk is. Het gebruik van dit soort
vrijen uitlaat in bebouwde kommen en
langs-huizen kan niet genoeg worden
afgekeurd.
„De strijd tegen de open uitlaat kan
dan ook niet scherp en veelvuldig ge
noeg gevoerd worden
Met deze woorden kunnen de knal
lende motorrijders het vooreerst wel
doen. Dat deze dingen zóó in dit tijd
schrift gezegd worden, stelt degenen,
die klagen over het hinderlijk geraas
dezer rijwielen, volkomen in het gelijk.
Maar ook aan het adres der automo
bilisten, welke door hun zooveë! kilo
metervaart het stof over den weg ja
gen en evenals sommige motorrijders
door het uitlaten uit onbehoorlijke ver
zorgde motoren van den blauwen damp
de atmosfeer verpesten, wordt in het
zelfde artikel iets gezegd. We lezen
daarover het volgende:
„Tracht het automobilisme bemind
te maken door uw goede rij-manieren,
maai* probeert niet, de burgerij ver
steld te doen staan over uw geknal, uw
snelheid, uw stof. Denkt niet, dat snel-
rijden en woest-rijden synoniem zijn.
De fatsoenlijke snelle rijder rijdt slechts
snel op open, stille wegen, waar zijn
snelheid geen gevaar oplevert nie
mand overlast aandoet. Hij houdt in
bij 't passeeren van dorpen, bebouwde
gedeelten, zijwegen, enz. De woeste rij
der, de man, die het automobilisme
gehaat maakt en de sensatierubriek°n
dea* couranten van afschuwelijke onge
lukken voorziet, jakkert door met open
knalpot, ontziet niemand
Op een ander ding willen wij ook
nog wijzen, n.l. op het uitlaten van den
de lucht bederv^nden blauwen damp
uit onbehoorlijk verzorgde motoren.
Deze atmosfeer verpestende damp
en stank wórden veroorzaakt door te
veel smeren, doordat de zuigervceren
tengevolge van slijtage tg veel olie door
laten, of omdat de menging van het
gas ondeugdelijk is; een goed vakman
iemand, die zijn machine do'or en door
kent, kan deze kwalen best verhelpen.
De heer Edward B. Koster, die dit
onderwerp in de „N. R. Crt." aanroert,
doet de auto-bestuurders en auto-be
zitters het vriendelijk verzoek de lucht-
voor anderen zoo zuiver mogelijk te
willen houden. „Het is schrijft hij
niet voldoende, dat een automobilist
kan zeggen: „Ik heb niemand overre
den en voor niemand den weg onvei
lig gemaakt; laat hij ook met de hand
op het hart kunnen verklaren, dat bij
niemands rij- of wandelplezier door
vuile dampen heeft bedorven'
Degenen, wien- deze woorden uit het
hart gegrepen zijn, zullen met genoe
gen in verschillende bladen gelezen
hebben, dat bij Wassenaar zeer streng
gelet wobdt op het hinderlijk rijden
van motorrijwielen met open knalpot,
alsook dat in Eindhoven deze steen
des aanstoots uit den weg geruimd zal
worden.
