CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Beiangrijksle nieuws in dit Nummer. W** JAARGANG MAANDAG 27 SEPTEMBER 1926 NUMMER 1936 SCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS Ld Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 22*/» cent Ingezonden Mededeelingen, dobbel teriel. Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling ran ten hoogste 30 woorden, worden dago- lijka geplaatst ad 40 cent Oil Hitter bestaat uil IWfE Biatlen. EERSTE BLAD. V Een zonderling oordeel. De Leer Simon Maas schrijft in zijn blad „Nederland' ook een bescliuu wing over de troonrede. Ziehier wat hij schrijft. Het is voor een overtuigd monar chist géén aangename gewaarwoidmg als het gekroonde Hoofd Van den Scaat gedwongen wordt tolk te zijn van be weringen, waarvoor minder bevoegden de verantwoordelijkheid dragen, waar van die minder bevoegden de 6pstel lers zijn. s Die onaangename gewaarwording gaf reeds de lezing „van de rede, waar mede Minister Kan Zaterdag 18 dezer de vorige zitting der Staten-Generaal sloot, en ..naméns de Koningin" dat college dank btetcht voor de betoonde toewijding en ijver. Nog sterker wordt die gewaarwor ding bij lezing van de laatste troon rede. De smaad, door de huidige con stitutioneel practijken het koninklijk gezag aangedaan, is dan zoo grievend onloochenbaar. Een bij het politieke dobbelspel fortuinlijke meneer laat Zijn woorden door koninklijken mond spreken Inderdaad, een troonrede is hecien ten dage niet anders dan een bood schap van de ministers aan het par lement. Als zoodanig alleen mogen we haar beoordeelen. En wat een boodschap dan?! Een die^ niemand bevredigt dan wie meent, dat ons land er nog zoo kwaad niet aan toe is. Een boodschap van den bourgeois satisfait,in wien het besef van een matigen stoffel ijken weistand alle verdere belangstelling, elke ver dere begeerte, elk verder willen en kunnen heeft gedood." Wij schreven hierboven een zonder ling oordeel, óm flat het in ons consti tutioneel geregeerde land onmogelijk is de idealen van den heer Maas le ver wezenlijken. Maar het is ook een waarschuwende stem. Tegenover den achteruitgang van ons parlementaire stelsel komt meer en meer de vraag op naar ..den sterken man" die als een Mussolini orde schept Wij behoeven niet te vragen of het beter zou gaan als die verlangens wer kelijkheid waren. De dictatuur in an dere landen leert ons dat wel. Vooral in onze dagen zou een mo narch naar den ouden stempel een on uitstaanbaar leven hebben. Wij mogen dan ook ons gelukkig prijzen, dat ons Regeerend Vorstenhuis nooit zoo'n Monarch zal voortbrengen. Gelukkig voor ons Volk, maar ook voor onze Koningin. Maar dat oordeel houdt toch ook een waarschuwing in. Het oordeel der Pers was bijna zon der uitzondering niet gunstig voor de troonrede. Een ongunstig oordeel niet alleen om den inhoud, maar ook om den vorm. De troonrede moet voor ons Volk nog iets anders zijn dan een bood schap van de verantwoordelijke man nen aan de Volksvertegenwoordiging. Niet alleen het ceremonieel" waarmede de rede wordt uitgesproken, ook de rede zelf moet een innige samenbren ging zijn van Vorst en Volk. Vorm en inhoud moeten onzer waar- zijn. Nederland moet zich in de troonrede, waardig Nederlandsch uit drukken. Ook en vooral omdat het on ze Vorstin is die .ze uitspreekt. De stem van Ds. Kersten. Ook Ds. Kersten schrijft over de be tooging op Houtrust. Zondag j.l. hebben de SDAP. en het NVV. op Houtrust in den Haag dan hunne betoogi^gen gehouden. Het is zoo als van zelf spreekt, uit- geloopen op een groote ontheiliging van Gods dag. Niet minder dan 34 ex tra-treinen en bovendien nog 700 autoj bussen en vele extra-trams en booten hebben dien dag een stroom van be zoekers naar de Residentie gebracht In een stoet, die meer dan vier urer tijds noodig had, voordat hij op een bepaald punt geheel voorbijgetrokken was, is men door 's-Gravenhage getrok ken. Omstreeks 80 a 90.000 menschen moeten er o# de «meeting naar schat ting bijeen geweest zijn. Beklagenswaardige menschen, die al zoo den dag des Heeren misbruiken! Wel is het te betreuren, dat de over heid zich zoo weinig gelegen laat aan den eisch van Gods Woord en toestaat wat door Gods ordinantiën zoo nadruk kelijk verboden wordt. Arm land, dat hoe langer hoe meer in de machten van "ongeloof en bijge loof dreigt te verzinken. Beklagenswaardi?e Ds. Kersten, dat we mede door uw werk geen krachtige Pegeering hebben om tegen de open- baer zondagsontheiliging op te treden, maar dat we groote kans tooper, dat deze betoogers en z.ondagsoniheiiigers, mede Öoor het toedoen van u en uw volgelingen, spoediger dan gij ver wacht, het bestuur in handen krijgen. Door uw weigering van samenwerking met degenen wier belijdenis gij onder schrijft, werkt gij dien afval in de hand. STADSNIEUWS. Het cfficieele feesiprogrammd. Een kwartje maar,.... het offici- eele feestprogramma Bepakt en beladen zijn vanmorgen als alle'jaren in de laatste dagen voor 3 October, de colporteurs weer de stad irgetrokken met hun vrachtje. Het was in het kantoor der fiiTna IJdo aan de H. Kerkgracht vanmorgen een dringen om binnen te komen. Ie der wilde graag de eerste kans hebben om zijn exemplaren te plaatsen. En ein delijk meester van zijn taxe aanvaard de men zijn jaarlijkschen strooptocht helaas ditmaal in den Stroomenden regen. Moge het er op den morgen van 4 October wat bemoedigender uitzien dah vanmorgen. Enfin, het feestprogramma is er vast en dat beteekent, dat voor zoover wij menschen er iets aan kunnen doen, de voorbereiding zoo goed als af is. 't Programma wordt hoe langer hoe dikkerzouden we kunnen zingen. want telde het boekske verleden jaar reeds 80 bladzijden, thans is het laat ste cijfer 88. Verder draagt het programma in meerdere opzichten het kenmerk van een lustrumnummer, zulks in verband met het 40-jarig bestaan der 3 'October- vereeniging. Speciaal kan dit worden gezegd van den artistieken vooromslag waarvan onze stadgenoot B. Planjer het ontwerp toekende. De forsche rid derfiguur. op den achtergrond van hel men en lansen en geflankeerd door de modern geteekende namen der tradi- tioneele feestnummers, schijnt zijn ver eerende hulde te brengen aan de 40- jarige, die zooveel heeft -idaan voor de algemeene herdenking van 3 Octo ber 1574. Van het eigenlijke programma vor men natuurlijk het riddertournooi en de optocht ditmaal den hoofdschotel, Het programma bevat alle aanwijzin gen. die noodig zijn om alles goed te kunnen volgen en begrijpen, o<a. een schetsteekening van het terrein aan den Hooge Rijndijk, en een lezens waard artikel over het beleg van 1420. geschreven door den heer E. H. ter Kuile. Om van het geheele program voor 2 en 4 October een indruk te geven, vernielden we hier in 't kort de achter eenvolgende nummers, zonder de tij den evenwel. Reveille op de trap van het Stadhuis; Padvindershulde Mo nument 15741924; Koraalmuziek v. d. Werffpark; Uitdeeling van haring en wittebrood; Japansch Dagvuurwerk op de Aalmarkt; rondgang muziekkorps Goulmy en Baar; Vertrek deelnemers aan het tournooi; Openluchtspel; op tocht. kinder-kluchtspel (schouwburg), Cabaret (Staclszaa'l), Avondfeest Schut- térsland; Vuurwerk; Sluiting. Men ziet: er ontbreekt niets aan dat de traditioneele viering van den 3en October kenmerkt. De feestelijkheden vangen ditmaal aan op Zaterdag 2 October nam. 3 uur met de openstelling van het Luna-park Na 10 uur'geen toegang. Hopen wij dat voor den rustdag dit kennisje tot rust zal worden gebracht. Zaterdagavond zijn er ook een kindervoorstelling en een cabaret-avond, respect, in den Schouwburg en de Stadszaal. De padvinders-hulde op Maandag morgen wordt gebracht door de Leeu wentroep van Patrimonium." Na het politiemuziekkorps zullen- zij reveiile blazen op de trappen van het Stadhuis om daarna op te marcheeren naar het Plantsoen, Betreffende den optocht wordt ver- z<fcht deze voor duizenden beter zicht baar te maken door voor het passee- ren ervan de uitgehangen vlaggen even op te rollen. Er worden ditmaal zeer veel bezoe kers verwacht. Wat het avondfeest op het Schut- tersland aangaat, is ditmaal met den exploitant van Zomerzorg" een over eenkomst getroffen, waarbij dit jaar als proef de tuin van dit restaurant voor iedereen wordt opengesteld. Geconcerteerd wordt in Zomerzo :-e door .Orpheus" in Zomerlust door „Po lyhymnia" en op het feestterrein door het Stedelijk muziekkorps. Het slot van de feestviering belooft ditmaal bijzonder luister te krijgen door het extra schitterend vuurwerk, dat de firma Kat zal aanbieden ter ge legenheid van haar 100-jarig bestaan en het 40-jarig jubileum der 3 October Vereeniging. De laatste afdeeling zal bestaan uit een groote slotdecorati'e, waarin aan de 3 Oct. Vereen, hulde gebracht wordt. Het zal wel overbodig-zijn de opwek king uit het programma te herhalen om: mede te werken aan oen ordelijk verloop der feestviering bij het bezich tigen van den optocht. Wij wenschen de fa. IJdo ook thans, succes met de uitgifte van den feest wijzer, wiens veelzijdige voorlichting voor dien prijs, zeker niet te duur is. H.T.M. Wij ontvingen de nieuwe Dienstre geling, ingaande 3 October 1926, van de tram Den Haag ^Dierentuin;—Lei den 'Haarlemmerstraat. Havenplein v.v.). Van Leider, Havenplein) vertrek ken de trams vanaf 's morgens 9 25 tot 's avonds 7.55 om de 15 minuten. De eerste tram vertrekt 's morgens om 6.40. de laatste naar den Haag des avonds om 11.25. De rit duurt 50 minuten. Verdere bijzonderheden vindt men in de dienstregeling, die 'gratis verkrijg baar is bij de dienstdoende conduc teurs. Vereen, van Matkesianen. De Vereeniging van Mathesianen hield Zaterdagavond in den Foyer van de Stadsgehoorzaal haar feestelijke jaarvergadering. De talrijke gasten, die den foyer ge heel vulden, kregen een welvoorzien programma in handen Muziek van het V.T.M.orkest met medewerking van den verdienstelijken cello-solist F. Vrijhoff en mej. Veld- huysen als pianiste, en verder eenige geestige stukjes. r De volle foyer bood bij de feestelijke zaalverlichting en het versierde podi um een gezelligen aanblik. Onder de genoodigden werden ver schillende bekepde personen op het ge bied van de meetkunde en het am- bachtsonderwijs- opgemerkt ,als prof. Dr. W .H. Keesom, de heer Kujmtjes, dir. der ambachtsschool, de directeur van „Mathesis", de heer Verweys en .verschillende leeraren. De burgemeester was verhinderd door ongesteldheid, Dr. C. A. Croin- melin door een sterfgeval in zijn fa milie. 1 Nadat he tV.V.M.orkest van zijn ta lent had laten blijken, in het geest driftig gespeelde „Salve Imperator" v. J. Fucik opende de voorzitter der Ma thesis vereeniging, de heer R. Veenhuy zen de feestvergadering. Spr. heette alle gasten hartelijk welkom, in het bijzonder de zooeven genoemde autoriteiten. Hij bracht aan allen dank, die voor het slagen van deze vergadering hun medewerking hadden aangeboden, en zeide dat er alle reden was om dit jaarfeest met opgewektheid te vieren, r. et het oog op den nuttigen arbeid, dien de veree niging in het afgeloopen jaar verricht te. De lezingen die gehouden werden, waren van een buitengewoon goed ge halte en mochten zich verheugen in de toenemende belangstelling van de leden zoowel als van vele vooraan staande Leidsche technici. Staande werd met begeleiding van het orkest het Mathesianenlied gezon gen, Waarvan de tekst aan alle aanwe zigen was ter hand gesteld. Hierna volgden in prettige afwisse ling de verschillende nummers van 't 1 feestprogramma op, die we echter niet alle afzonderlijk zullen beschrijven. De tooneelstukjes .Zet je petje af" en „Daar is mijnheer" werden vlot ge speeld; de optredende personen oogst ten zeer veel bijval, evenals een decla matie, die de heer H. de Wekker vóór de pauze ten beste gaf. Wat echter vooral een mooien in druk naliet, was het cello-spel van den heer F. Vrijhoff, die op de piano werd begeleid door Mej. Veldhuizen. Een har telijk applaus beloonde de beide mede werkers, terwijl Mj. Veldhuizen bloe men werden aangeboden. Na de pauze kwam het VVM.orkest, dat ten zeerste voldeed, de feeststem ming nogmaals verhoogen met. eenige muzieknummers. De populaire .Barce lona" van Evans moest herhaald wor den. Tot slot van het officieele gedeel te gaven de leden-tooneelisten „Teeu- wis als kindermeid" dat, eenige leelij- ke woorden wee-gedacht, met vee] ta lent zeer verdienstelijk werd gespeeld. Nd dit nummer ging er echter voor ons de aardierheid af daar het tegen den Zondag liep, en men zich gereed maakte voor het bal, waarbij eeirjasz- and den toon zou aantreven. Een geden&teeken voor Jan Stoen. Zooals indertijd geroeid, h «eft het gemeentebestuur van Warmond beslo ten een gedenkteelien te plaatsen in het huis te Warmond, waarin Jan Steen van 1656 tot 1660 heeft gewoond. Naar wij vernemen hebben B. en W. het ontwerpen en vervaardigen van een gedenkplaat opgedragen aan de fabriek der firma Begeer te Voorscho ten. Deze heeft een bronzen plaat ont worpen, welk ontwerp thans aan*Dr. Overvoorde, alhier, ter beoordeeling is toegezonden. Het ontwerp vertoont het borstbeeld van Jan Steen met daaron der de woorden: „In dit huis woonde en werkte Jan Steen, 16561660". Leidsch UniversHciisfonds, Op verzoek van het Leidsch Univer siteitsfonds heeft de -heer J. van Gel deren, hoofd van het Statistisch Kan toor te Weltevreden, zich bereid ver klaard tot het houden van voordrach ten in het klein auditorium dor Uni versiteit en wel op 4, 11, 18 en 25 No vember en 2 December telkens des na- mi Jdags te 4 uur. Mej. W. Rijke, alhier, heeft zich op verzoek van het L. U. F. bereid ver klaard les te geven in de practijk van het Fransen aan studenten in de Ro- maansche taal- en letterkunde. De nieuwe post larie ven. Het postkantoor te Leiden verzoekt ons te melden: Ingaande 1 October a.s. zullen de na volgende tariefswijzigingen in werking treden le. Het port der briefkaarten wordt in%het binnenlandsch verkeer verlaagd tot 5 cent, 2e. Niet periodieke gedrukte stukken welke ongeadresseerd worden verzon den met de bedoeling, dat deze stuk- enk huis aan huis worden besteld, be hoeven voortaan slechts bij tenminste 100 met elkaar overeenstemmende exemplaren gelijktijdig ten kantore te worden aangeboden, 3e. gedrukte stukken in den vorm van periodieke uitgaven, welke ten minste éénmaal per maand worden verzonden, kunnen voortaan bij abon nement worden gefrankeerd zonder te zijn afgebundeld; korting op het port der stukkeh wordt in dat geval niet verleend. 4e. Het recht wegens expressiebestel ling in het binnenlandsch verkeer van briefpostzendingen en van postchèques wordt verlaagd tot 20 cent; dat voor postpakketten tot 30 cent. 5e. Het port der postpakketten in het binnenlandsch verkeer wordt: tot 1 kg. 30 cent_ boven 1 kg. tot met 3 kg. 40 cent, boven 3 kg. tot met 5 kg. 50 cent. 6e. Het tarief voor brieveh en brief kaarten naar en uit' Ned. Indië, Suri name en CuraQao per landmail wordt gelijk gesteld aan het tarief voor ver zending per zeepost. Het port der briefkaarten naar die landen wordt 5 cent alsmede in het grensverkeer irfbt België en Duitsch- land. 7e. In het verkeer met Ned.Indië, Su riname en Curaqao per zeepost wordt het Port der nieuwsbladen, indien de frankeering geschiedt bij abonnement gelijk aan een der bij abonnement ge frankeerde nieuwsbladen,! n het bin nen lands ch verkeer. 8e. Het recht van verzekering voor brieven en doosies met aangegeven waarde naar Ned. Indië. Suriname en Curaccao ook bii verzending per land mail bedraad 5 cent per f 150 of pe- deelte van f 150. De briefkaarten en arbeidslijsten^ met zegelondruk van 7*/> cent, kunnen van af 1 October tot 1 November a.s worden ingewisseld tesren dergelijke stukken met zegel ondruk van 5 cent. met bijvoeging van het overschietende bedrag in geld,of jp frankeerzegels. Nieuwe tarieftabellen en tariefboek- ies zijn vanaf 27 Sentember a.s. tegen betaling van 5 en 10 cent bij de post kantoren verkrijgbaar. Zonnestiaafdag. De verkoop van de schildjes Zater dag voor den Zonnestraa'dag heeft ruim f 1332 opgebracht Voor het examen apothekers-as sistente, coram.-Leiden, waren opge roepen 4 cand. Geslaagd de dames I. J de Vries (Delft) en W. .T. van Tiel (Rotterdam). De electricien W. Schr. kwam.Za terdagmorgen tot de ontdekking, dat zijn rijwiel was gestolen, terwijl hij het voor een perceel aan de L. Rijndijk had laten staan. De zooveelste waarschuwing. In haar woning aan den Ouden Rjjn viel Zaterdagavond Mej. v. A de W. van de trap, waarbij zij de rech terpols brak en het linkeroog bezeerde. De Eerste Hulpdienst bracht haar ln een auto naar het Acad. Ziekenhuis. Waarschijnlijk door opensluiting is Zaterdagavond uit de gang van een woning aan den Rijnsburgerweg ten nadeel e van den heer P, A. R. een da- mesriiwiel gestolen. Cook spreekt zich uit voor een com promis. Ford voert in zijn fabrieken de ar beidsweek van vijf dagen in De zevende Volkenbondsvergadering is gesloten. Een motorrijder, de heer L. L de B., had Zaterdagmiddag het ongeluk dat op de Breestraat, even jiadat er ge sproeid was, zijn rijwiel slipte. Ilij ver loor het stuur en sleurde eer. politie agent, V., die naast hem-op de fiets reed, enkele meters mede, waarna hij boven op den agent viel. Gelukkig wa ren de gevolgen niet ernstig De agent had eenige niet ernstige verwondingen aan het linkerbeen, terwijl het voor wiel van zijn fiets was vernield. Den motorrijder mankeerde niets. Een ander ongeluk gebeurde op de Breestraat, ter hoogte van de Vries en Stevens, tegen viji uur. Een motor rijder wilde daar de tram passceren, doch, terwijl hij het deed, slipte zijn voertuig, waardoor hij viel. Tegel'jker- tijd kwam uit de andere richting de 19- jarige noutbewerker G Luit de de Ge- nestetstraat, die met zijn rijwiel par does boven op den motorrijder viel. Ook dit ongeval lie: •ekkcv'.jk goed af. De mootorrijder had geen letsel be komen. Hij' krabbelde vlug overeind en reed door, eer men zijn naam te we ten was gekomen. De wielrijder was gewond aan zijn kin en had eenige losse tanden. Hij werd door Dr. L. van den Eersten Iiulp dienst verbonden. Op de Mare gehaakte Zondagmid dag de 20-jarige juf'rouw G iJ„ uit Warmond, waarschijnlijk door onvooi zichtigheid met haar rijwiel te water. Zij werd door handreiking op het dro ge gebracht en had gelukkig geen let sel gekregen. Ten huize van den heer Dirkse werd zij van een droogt PaKj® voorzien. Burgerlijke Stand. Ondertrouwd: J. Arnoldus, jm 23 j. en M. J. Uittenbroek, jd. 21 j; J W. Meijer, 25 j. en E. S. Marsman, j l 31 j; H. J. v d Keider, 27 j. en P. W Cornelissen, jd. 30 j;*H. Noort, jin. 30 j. en C. Schipaanboord, jd. 21 j; T. J Kruyt, wedr. 62 j. en B. A. van Vloten, jd. 39 j; J. A. J. Hendriks, jm. 28 j. en A. M. A. Hoogeveen, jd. 26 j; L. J Nieuwenburg, jm. 24 j. en A. \V. Hen nik. jd. 26 j; J. de Boer, jm. 31 j er* M. G. de Jager, jd. 30 j; J. de Boer. jm. 26 j. en J. M. C. Soonius, jd. 25 j. BINNENLAND. D typhus te Breda. De bron van de uitbreiding der ty- phusgevallen moet naar van ter zake kundige medische zijde werd verze kerd, zoo goed als zeker in het besmet te water der rivier fle Mark liggen. Het bed van eèn der eerst patiënten is in d Mark geworpen, waardoor het water zou besmet zijn. Een vertegenwoordiger van do N R. C. heeft ook nadere inlichtingen ge vraagd omtrent de mogelijkheid eener eventueele ontsmetting van het water Zooals ook' de gezondheidscommis sie mededeelde, zijn daaraan zeer groo te moeilijkheden, groote kosten evi haast onoverkomelijke bezwaren ver bonden. Gaat men bijvoorbeeld de rivier ont smetten met petroleum dan zal liet veè-in de weide verstoken zijn van "drinkwater. Het water te ontsmetten met een kleurstof zou voorts tot groo te kosten leiden. Men tracht tot heden door allerlei voorzorgsmaatregelen de ziekte zoo veel mogelijk te stuiten. En het is van het grootste belang, dat het publiek trouw de strenge maatregelen, die door de autoriteiten genomen worden, opvolgt. De bestrijding wordt echter nog te moeilijker, omdat dezer dagen een ge val (n.l. dat vas een kapitein van een vrachtboot, die uit Leeuwarden kwam) te Bredag geïmporteerd is. Ook buiten de officieel opgegeven gevallen moeten nog uieer gevallen voorkomen, gevallen, die men aan vankelijk geheim houdt. Ook doen zich verschillende gevallen der lichte- reparatyphus voor. De toestand (hoewel niet alarmee ren d) wordt als vrij ernstig geken schetst. Overwogen wordt om van geaieente- wege serum beschikbaar le stellen als voorbehoudmidde) tegen typhus, de geneesheeren hebben hunne medewer king reeds toegezegd. Verboden wordt het visschen in de Mark on de s tas sin-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1