CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
7de JAARGANG
ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1926
NUMMER T923
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
Is Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal I 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
BUREAUHooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiSn per regel 22"/» cent
Ingezonden Mededeellngen, dubbel tarief.
Bi) contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiSn bi) Yoorultbetaling
▼an ten boogvte 30 woorden, worden dage-
li)ka geplaatst ad 40 cent
Oit nummer beslaat uit TWEE Biaden.
EERSTE BLAD.
Niet onder de doornen.
De profeet Jeremia riep eenmaal Is
raël op tot doeltreffenüen arbeid met
de woorden: Braakt ulieden een braak
land en zaait niet onder de doornen
De profeet wil hiermede zoggen, dat
Israël moet doen als een ontginner.
Het stuk grond ligt onbebouwd. Die
moet eerst geploegd en bewerkt wor
den. Het zaad te werpen iii de' doornen
die daarop voorkomen, staat gelijk
friet het wegwerpen. 'Eerst moet noeste
arbeid verricht en dan pas mag ge
zaaid om vrucht te verwai-liten.
Jeremia sprak deze woorden in den
eersten lijd van zijn optreden.
Diep was Juda gezonken toen Josia
aan de .Begeering kwam. Manasse bad
jaren 'ang met al z.i<n macht gepoogd
den dienst des Heeren uic te roeien.
Zelf werd hij als een brandhout uit 't
vuur gerukt, doch het volk kon hij op
den weg zijner bekeering niet meekrij
gen. Hij die het bloed der profeten bij
stroomen bad doen vloeien, kon niet
meer goedmaken wat hij bedorven bad
Ook onder de kortstondige regeeofl'ing
van zijn opvolger bleef het volk in de
goddeloosheid voortgaan.
Daarop komt Josia aan de Regee
ring. Hij, de laatste lichtgestalte on
der de koningen van Juda. Hij de vro
me, vurige, en oprechte man, neemt
met bijna geweldige kracht de refor
matie ter hand. Maar hoe weinig ver
mag Josia. Het volk kan hij niet mee
krijgen. Het duurt zelfs vijf jaar eer hij
er in slaagt de openbare gruwelen uit
te drijven. Van innerlijke bekeering is
geen sprake. Het zijn slechts uiterlijke
veranderingen. Hoe waardevol ook die
uiterlijke bekeering moge zijn, een we
zen der godzaligheid is bet niet.
Kan het verwonderen, dat iemand
als Jeremia ondanks alle uiterlijke ver
beteringen onbevredigd blijft. Hij is
dankbaar voor het werk van den ko
ning Josia, maar niet voldaan over het
gedrag van het volk.
Er moet meer gebeuren. Die doorni
ge grond moet gezuiverd worden. De
aarde moet diep geploegd, anders kan
het goede zaad geen wortel schieten.
Zoo is het ook bij ons.
Ook wij moeten den grond eerst spit
ten en dan pas zaaien.
Dat moeten wij voor ons zelf doen,
maar ook gezamenlijk.
Ons hart is een onontgonnen akker,
met doornen en onkruid.
Wat doen we er mee?
Velen laten hem liggen en zaaien
het goede zaad van allerlei goede uiter
lijke dingen er doorheen. Hun gemoed
raakt even aangedaan. Zij beseffen dat
het zoo niet kan blijven. Z© worden
uiterlijk godsdienstig. Een geheele om
mekeer schijnt gekomen. Ijverig gaan
ze> zaaien. Maar er is niet geploegd. De
doornen zijn niet uit den grond gerukt.
Hoogstens is d© stengel die al te hoog
opschoot wat geknakt. D© wortel leeft
nog.
Tot ons gaat de roepstem uit: Zaait
niet onder de doornen, maar braakt U
eerst een braakland.
Zoo klinkt ook. de roepstem nu we
een wintercampagne tegemoet gaan.
Wi] moeten beginnen met ons voor
God te stellen en hem te belijden onze
zon le en onze onbekwaamheid, wij
moeten den akker van ons bart omspit
ten
l\iaar ook als partij moeten we nauw
toezien
Ome organisatie moet zuiver zijn.
Wij moeten elkander leêren begrij
pen en waardeeren. Als de doornen
van verdeeldheid niet worden verwij
derd zal nooit het rijpend zaad van
heerlijke overtvinning verkregen wor
den. -
Het zaaien zonder eerst te ploegen
is wel gemakkelijk. Dat ploegen kost
moeite, want het is zwaar werk. Daar
voor is oefening noodig.
Dezelfde profeet Jeremia lieeft ook
eenmaal in dubbele beeldspraak zijn
volk daarop gewezen, als hij hun voor
hield: Gij wordt al moede als ge met
een bedachtzaam wandelaar gaat, die
voetje voor voetje verder schrijdt, hoe
zal het dan gaan wanneer ge met dra
vende paarden in de renbaan
moet loopen. Of in 'deze: Gij zijt nu
reeds bevreest in een land van vrede,
hoe zal het dan gaan in de verheffing
van den j or daan. Hij wil daarmede
zeggen: het land van vrede, is het
■vruchtbare ylakke land. waar geen
wildernissen zijn, maar de oeverstreek
van den iórelaan. waar de weelderige
plantengroei U het voortgaan belet en
de wilde dieren U belagen, daar zijn
werkelijke gevaren.
Zoo moeten ook wij ons oefenen.
Wij moeten ons aan den strijd wen
nen. Wij moeten de gevaren zien en
moedig trotseeren.
Zoo zullen we na moeizamen arbeid
ons zaad mogen zaaien.
En dan, dan mogen we als de land
man ons oog hemelwaarts heffen met
de bede: Heere zegen Gij ons werk
0 Laat ons ook straks in den komen
den winter met trouw ons wijden aan
hetgeen ons te doen. staat.
In de eerste plaats ons zelf recht
voor God stellen.
Met nauwgezetheid ons opmaken
om in broederlijke liefde met anderen
aan de organisatie te arbeiden.
Studie maken van de beginselen
waarom het ook in het komende jaar
gaan zal.
Sterk maken onze pers opdat zij in
staat zij om voorlichting te geven zoo
als dat noodig is.
Dan zullen wij niet zaaien' als onder
de doornen, maar in een weldoorploeg
den, goed geëgden akker.
Zoo mogen wij vrucht verwachten.
V De groentenprijzen.
Onze „Nieuwé Meerbode" schrijft het
volgende:
Scherp heeft zich in de laatste we
ken een verschijnsel gedemonstreerd
dat gerust zorgvol genoemd kan wor
den. Onze groenten-telers klagen' steen
en been over de zeer lage gtoenten-
prijzen.
Deze klacht is volkomen terecht.
Tal van groenten brengen hoege
naamd niets op of worden weggewor
pen. Daarentegen moeten onze huis
moeders nog vrij hooge prijken betalen
voor de artikelen.
Niet slechts in de steden, maar ook
op onze doryen.
Niet alleen in de industrie-dorpen,
maar ook op onze boerendorpen.
De burgers op die dorpen moeten
nog veel betalen.
Dit wijst toch op een onhoudbaren
toestand.
Zeer waarschijnlijk komt dit groote
verschil tusschen den prijs, dien de
teler krijgt en dien de consument moet
geven, niet omdat de •tusschenhandel
te veel verdient.
Beoordeelen kunnen we dit niet,
maar nemen aan, dat zulks niet het
geval is.
De oorzaak zal wel zitten in het te
veel schakels tusschen teler en con
sument./
Op zijn minst zijn er .dit vier.
Veilingkoopman, vervoerder, gros
sier en venter.
In de meeste gevallen zijn er voor
of .tusschen of achter deze instantie's
nog wel een enkele Dij.
Dat nu is te erg.
Dit distributie-proces is te omslach
tig. Hoe nuttige menschen de midden
stand ook mogen zijn, ook van het
goede kan er te veel zijn.
Vereenvoudiging van dit proces is
dan ook noodig.
Belanghebbenden zullen dan ook
goed doen de handen in een te slaan.
Het middel waartoe het Amsterdam
sche gemeente-bestuur de toevlucht
gaat nemen, achten we voorloopig nog
niet de steen der wijzen.
Dit gemeente-bestuur wil overal bal
letjete oprichten, waar de burgerij
rechtstreeks de groenten, koopen kan.
Men sluit dan grossier en venter al
vast uit.
Ook wij hebben er op gewezen dat
hier een gebrek bestaat.
Op welke wijze dit op te heffen
zou zijn is ons nu nog niet duidelijk.
Het wil ons voorkomen, dat hier
een dankbare taak ligt voor een des
kundige om een oplossing aan de
hand te doen.
Wie wil deze taak op zich nemen.
Gaarne stellen wij onze kolommen
daarvoor open.
STADSNIEUWS.
D}3 Centrum Dahlia-Week.
Nauw is de vacantiètijd achter den
rug, of het energieke hestuur van de
vereeniging Centrum-belang stelt al
weer pogingen in hét werk om( de win
k^liers in dat stadsgedeelte te veree
nigen in een gemeenschappelijke en
met edele middelen gevoerde actie om
het centrum als winkelbuurt zoo mo
gelijk nog meer populair te maken.
Een gelukkige gedachte was het
daarbij van de gangmakers in de
thans te houden winkelweek te plaat
sen in het teeken van de Dahlia, de
bloem die momenteel wel heel sterk
het verband vormt met de natuur om
dat zij juist de bloem is van dit jaar
getijde. De reeds weer naderende
herfst heteekent voor vele seizoen-win
keiiers het optreden van een drukkere
periode in hun zakenleven, en het
valt te loven dat zij zich beijveren om
de aandacht te vestigen op het beste
en het mooiste dat de ontwikkeling
van ieders branche in den laatstver-
loopen tijd weer heeft gebracht.
Wij hopen dat met deze gedachte
een groot publiek zal kennisnémen
van hétgeen in de fraai gearrangeer
de etalages der deelnemers is naar
voren gebracht.
Een wandeling door de Centrum-
buurt gaf ons reeds den indruk, dat
de deelnemende winkeliers er veel
werk van hebben gemaakt.
Wij zijn onze rondwandeling be
gonnen langs den Nieuwen Rijn. Dit
wordt, zooals we reeds meer hebben
opgemerkt, een van onze mooiste win
keibuurten.
Gaan we, ons kantoor verlatende,
van de Hooigracht den Nieuwen Rijn
op, dan trekt allereerst onze aandacht
de sigarenwinkel van de fa. Z i r k z e e
die op smaakvolle wijze zijn een© eta
lage met dahlia's in de Leidsche kleu
ren versierd heeft, terwijl zijn andere
raam de prijzen uitstalt van de verlo
ting voor „Herwonnen Levenskracht"
de sympathieke vereeniging, die zoo
veel doet voor de verpleging van tu-
berculeuse kinderen. Deze prijzen zijn
wel geschikt de menschen aan te moe
digen, een lootje te koopen voor dit
liefdadig doel.
Slaan we nu van de Hooigracht
rechtsaf, dan komen we aan het hee-
renkleedingmagaaijn van de fa. van
Gij lik: men ziet daar het nieuwste
op het gebied van heerenconfectie.
De fa. üe Ni heeft bijzonder veel
werk van de dahlia-week gemaakt. Zij
exposeert een strijkijzer en ©en staan
de schemerlamp, geheel van dahlia's
vervaardigd. Men staat er verbaasd
van, hoe dit kunststuk uitgevoerd is.
De fa. d e Jong is goed gespeciali
seerd in drogisterij-artikelen, en laat
thf^ - zien, dat hij vooral ook uitste
kend voorzien is in ziekenverplegings-
artikelen.
De fa. Q u e s te o o heeft een prach
tige verzameling schilderijen, etsen en
andere kunstartilelen geëtaleerd. Het
allermooist echte: vinden wij het zeer
artistieke handdrjfiwerk volgens ei
gen ontwerp van den heer J. P. Ques-
troo.
De fa. Vlieland laat zien, hoe
goed zij gespecialseerd is in zaden,
bollen e.d. Deze aak past wel heel
goed in 't kader «ener „dahlia-week."
Op de etalage vin de fa. S leg ten-
li o r st vestigden wij gisteren reeds de
aandacht; haar hoïrn van overvloed
schijnt onuitputtelijk.
De fa. Lens heet altijd iets aparts
dit blijkt' ook nu wier uit de smaak
volle wijze, waarop zij haar dahlia's
heeft gearrangeerd en ook uit de
prachtige collecties linderwagens, die
zij heeft tentoongeseld, terwijl in
haar ouderen winke een groot© hoe
veelheid van portefeuilles, portemon-
naies en andere leeratikelen, alle vaii
eerste klas kwaliteil zijn te zien.
't Zelfde, n.l. van altijd iets bijzon
ders te hebben, geldt ook van de fa.
d e H a a n.
Deze winkel draagt steeds een bij
zonder karakter; alle artikelen heb
ben iets eigens, wat ren nergens an
ders aantreft. Dit geld ook thans van
de uitgestalde parfunkieën, waarvan
we ih 't bijzonder de ,Magüa"-eau de
cologne noemen.
De fa. v. d. Rey de nheeft haar dah
lia temidden van al Ir lei heerlijkhe
den, die het gehemelt kunnafi stree-
len'uitgestald.
Fijne kleurschakeeingen laat in
haar beide étalages ns de fa. d e
Wilde zien. Pracht? doet 't wapen
van Leiden in dahlia' 't: wit op roo-
den achtergrond.
De fa. Hu b e r ei S c h r ij v e rs
heeft een schitterendecollectie stoffen
uitgestald van prima kwaliteit, waar-
tusschen de dahlia's prachtig uitko
men.
De fa. C ah en heet een mooie eta
lage van heerenconfctjes, alles vol
gens „the latest faslon" en met de
nieuwste dessins.^
In de étalage v.v defa. Meerburg
zien we prachtige ïeubelen. terwijl
bijzonder belangwekind is een oud-'
hollandsche rieten stol, die nog in de
maak is.
De fa. van Soes etaleèrt haar
prima rookartikelen m de aandacht
van de heeren der scepping (nog al
tijd de meerderheid ran 'trookènd
deel der natie) te tréken.
In tegenstelling daimee doen de
Gez. Middelkoop un best om de
dames in verrukking brengen door
haar fijne hoeden „a, Mode" is de
koningin, die hier regert.
Het sigaren- en s wettenmagazijn
van den heer De vile maakt een
goed figuur. Hoewel iast de fijnste
merken ook minder -ijzige soorten
in de etalage zijn veegenwoordigd,
is toch gewaakt tégen fn al te groote
verscheidenheid, die cn indruk zou
verzwakken. De afzeing met een
zoom van dahlia's eff&eert mooi.
Ook bij den heer W. I a a 1 b e rg op
den hoek van de Burgseg zijn mooie
étalage's te zien. Wele huisvrouw
zou 'zioh niet aangetréken gevoelen
tot haarden, kachels, lampekappen,
en kinderwagens niet 1 vergeten, zoo
fl-ls die daar uitgestald Ij n. Een fraai
schild van dahlia's in de stadskleuren
herinnert aan de speciale beteekenis
van de expositie.
Bij den heer P. Pronk, op no. 21
bevinden we ons weer in de sigaren-
branche. De hoofdreclame, voor het
merk „la Paz" doet het goed, vooral
bij avondverlichting, en de met zorg
gerangschikte sigaretten in haar keu
rige verpakking hebben veel aantrek
kingskracht.
Uit een oogpunt van koopkracht
vooral heeft de étalage van' den heer
J. F. Dröge beteekenis, die geheel
is gewijd aan ondergoederen, w.o. Ben
gers' tricot unterkleidung, en sajetten
Met zoo'n voorraad kan men den win
ter gerust afwachten.
De heer Joh. P. Meyers' laat ook
duidelijk zien, dat bij aan de dahlia-
week meedoet. Een prachtcollecti© rie
ten meubelen, verschillend van vorm
en stijl siert zijn étalage, waarvan een
schitterende dahlia-wieg het centrum
vormt. Een zeer aantrekkelijke uit
stalling.
Op hem volgt als deelnemer aan de
dahlia-week de heer H. J. H o 1 s w i 1-
der, de bekende winkelier in heeren
modes, die bii deze gelegenheid uit
komt met een bijzondere 9orteering
van de nieuwste modellen en kleuren.
Naar een passende hoed, 'n overhemd
of das die „kleurt" behoeft men hier
niet lang te zoeken.
De heer M. Wolters is op de N.
Rijn de laatste deelnemer. Maar niet
de minst gelukkige, getuige de ge
slaagde etalage die geneel in beslag
genomen wordt door een uitstalling
van het in eigen fabriek vervaardigde
sigarenmerk „Centrum" terwijl op den
voorgrond dit woord is gevormd uit
onverpakte rookertjes. Zeer geslaagd.
Op de Vischmarkt is de Dahlia-week
vertegenwoordigd in het gerenom
meerde Schoenmagazijn van den heer
E. H o 11 a n t s. De uitgestrekte eta
lage van dit gunstig gelegen magazjjn
waarin met smaak een veelvormige
collectie fijn schoenwerk is geëxpo
seerd, maakt veel indruk, die ver
sterkt wordt door de alles-beschijnen-
de etalage-verlichting.
De kapper L. R. v. d. V 1 i s t opent
op de Botermarkt de rij der deelne
mers. Met succes heeft de heer v. d.
Vlist in zijn veelzijdige, maar niet
overladen uitstalling iets naar voren
gebracht van zijn collectie parfume
rieën enz. terwijl de eerst^ plaats is
ingeruimd voor een keurig" bruidstoi
let, een mooie reclame voor de salon
van den heer v. d. Vlist.
Fijne dahlia-tjes omzoomen de keu
rige expositie van den „U h d e r -
woo d" schrijfmachinehandel, waar
aan de heer Gording zijn etaleerkunst
heeft besteed. Hoewel bet bier maar
één artikel betreft, is de opstelling
zóó gemaakt, dat deze voldoende de
aandacht in beslag neemt vpor de ver
schillende fraaie, en degelijke gecon
strueerde tik-machines.
We landen vervolgens aan hij het
heeren-modemagazijn van den heer C.
H. No let. De mooie en uitgebreide
sorteering die in deze etalage naar
voren is gebracht, vraagt meer dan
enkele minuten om alles de noodlge
aandacht te schenken. De wat moder
ne kleeding aangaat meest verwende
heer kan zich hier van top tot teen
naar wensch voorzien. De geheel uit
roode dahlia's opgemaakte hooge hoed
is leuk gevonden.
De etalage van den heer D. Hee-
r i u s op no. 10 verdient speciaal aan
dacht om de rijke sorteering in ge
woon en fijn aardewerk, kunst- en
huishoudelijke voorwerpen, galanterie
en enz. die daar met zorg is uitgestald
Het zal veel huismoeders niet gemak
kelijk wallen daar zonder financieel
bloedverlies voorbij te gaan.
Het stoffenhuis van den heer B.
R i p p e doet zijn haam eer aan door
de interessante collectie stoffen, die
in zijn etalage is opgenomen. Alles
werkt hiermede om de uitstekende
hoedanigheden van het geexposeerde
tot haar recht te doen komen.
Onder de deelnemers wordt ook het
tapijtmagazijn van den heer S. Bult
huis niet gemist. Het komt uit met
eenige bepaald fijne exposities. Bij het
samenstellen van deze etalage's is met
smaak en oorspronkelijkheid gewerkt.
Het dahlia-element doet het prachtig
tusschen de mooie tapijten, loopers,
kussens, kleeden enz.
Zeer geslaagd is ook de feestelijk
uitgedoste etalage van de fa. Wed. S.
Platte el. De conserven, comestibles
in allerlei aantrekkelijke verpakkin
gen blijken een dankbaar artikel om
ermede te exposeeren. De etalage
trekt zeer de aandacht.
Tenslotte komen we bij het dames
modehuis der Gez. Topper, waar in
de keurig afgewerkte etalage een aan
tal lieve modellen van de nieuwste
dames-hoeden tot bewonderen wekt.
Ook in deze etalage zal ongetwijfeld
de aandacht worden geschonken, die
het fijne artikel verdient.
Hiermede zijn wij aan het eind van
de wandeling gekomen. Wij vertrou
wen dat v nor al vanavond honderden
Binnenland.
De dahlia week te Leiden.
D«a laatste zitting der Generale Syv
node te Assen.
Buitenland.
De redevoeringen van Stresemann
en Brland in de Volkenbondsvergathe
ring.
Spanje zal uittreden uit den Volken
bond.
ons door het Centrum zullen volgen.
De dahlia-week is het waard. Er is
veel schoons te zien.
De etalages zijn vandaag beoordeeld
door een uit de drie middenstands-
vereenigingen gevormde Jury, bestaan
de uit de heeren M. Ziegelaar, J. G.
v. Deen© en Joh. Geytenbeek.
Het Eooipark.
Nu de herfst nadert, en daarmede de
tijd, dat de behoefte aan goede lectuur
zich weer z,oo veel te meer doet ge
voelen, verzoekt het bestuur der Open
bare Leeszaal en -Biblotheek „Reu
lens" ons er nog eens de aandacht on
zer lezers in het Kooipark en naaste
omgeving op te vestigen, dat sedert
eenigen tijd de O. L. en B. een agent
schap in het Kooipark heeft, waar
gelegenheid bestaat voor het leenen
van boeken, ontspanningslectuur zoo
wel als meer wetenschappelijke lec
tuur. Voor verdere bijzonderheden zie
men de advertentie in dit nummer.
Dank- en Bedestond.
Woensdag 15 September a.%. zal in
de Hooglandsche kerk de jaarlijksche
Dank- en Bedestond voor het Christ.
On'derwijs worden gehouden.
Wij ontvingen de Memorie van
Toelichting op het Ontwerp der be
grooting voor 1927 van de gemeente
Leiden met de daarbij behoorende bij
lagen. Wij komen daar de volgende
week op terug.
De heeren W. J. des Tombe en
T. A. F. M, Hueber alhier zijn ge
slaagd voor het examen staatsdiploma
voor handel en administratie 1926,
BINNENLAND.
Oud-minister Colijn gedocoreerd.
De Hoagaarsche Rijksbestuurder
heeft naar een V.D.-telegram meldt,
den Nederlandschen oud-minister H.
Colijn in een particuliere audiëntie
ontvangen. De heer Colijn ontving het
Hongaarsche Kruis van Verdienste eer
ste klasse.
Daarna boden de Rijksbestuurder en
diens echtgenoote den heer Colijn, als
mede den Nederlandschen zaakgelas
tigde te Boedapest en mej. Catharina
Kuyper een déjeuneraan.
De raad van Rijsseu „om".
De overwegend rechtscho raad van
Rijssen is nu „om". D^ demonstratie
van de zeven raadsleden op 25 Augus
tus j.l. heeft tot resultadt gehad, dat
nu reeds gekozen zijn: twee souoal-
democraen en twee V.B. In den ouden
raad hadden zitting: één sociaal-dem.
en twee V.B., zoodat links nu zeven
leden telt, terwijl de raad uit dertien
leden bestaat. De mogelijkheid is niet
•buitengesloten, dat deze verhouding
zich nog zal wijzigen ten gunste van
links, omdat drie van de nieuw geko
zenen nog geen besluit hebben geno-'
Sen. In het gunstigste geval zou de S.
A. P. haar fractie zien groeien tot
vijf leden.
Trek de las aanl
Onder bovenstaand opschrift geeft
de „Chr. Landarbeider" deze aardige
en rake opwekking:
'tWas koud, guur weer. De regen
buien verdreven elkander, alsof zekrij
gertje speelden. Even soms'rustten ze,
als was het om den menschen gele
genheid te geven zich op den weg te
begeven. Maar als ze er waren, om
dan mpt te groot er ijver op hen neer
te storten tot «e kletsnat werden.
Wie kon, bleef binnenshuis.
Maar wat was dat? Daar liep wa
rempel een man zonder jas in de kou
en regen. Kalm ging hij voort.
Zeg Jan! zoo riep er een wat
mahkeert je todh? Trek toch je jas
aanl
Hél riep een ander probeer
je ziek te worden?
Nou, zoo oordeelde een derde -*■
't kan hem wel in de bovenkamer man-
feearen. Is dat ook een manier om bij
zulk een weer zoo dun gekleed te
gaan?
Een oud vrouwtje schudde het hoofd
Het wordt boe langer hoe gekker,
zei ze.
Maar hoort Daar begint hij te spre
ken!
Jje lyoffip
