m m m. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 7dê JA AR G ATM G VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1926 .NUMMER 1919, E COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Oil numener beslaa? ai! TWEE Bladen. EERSTE BLAD. De Giindhorst. Ongetwijfeld is in breeden kring met vreugde vernomen, dat deze s'Jch ting thans weer wat ruimer adem Anag halen. Tot verstikkens toe knelden 'c ban- Jen. De goede naam was aangerand. Het vertrouwen was érnstig gc- scnokt. Zoo ernstig, dat de Regeêriiig ««leende te moeten ingrijpen. Twee jaar lang mocht de inrichting geen nieuwe pleegkinderen aannemen Nfiet alle*-n benadeelde dat de exploi tatie, maar vooral moest dat oiitmoe digend werken op t personeel en in he algemeen op allen die deze stich ting helpen in stand houden. Heel veel overleg heeft het gekost om onder dezen druk vandaan te ko men. De Regeering hield vast aan ver schillende maatregelen, .door de be kende commissie Bosch voorce-teld Gelukkig is het systeem op de Glind horst toegepast, behouden gebleven Had men het noodig geoordeeld, geheel met het stelsel van gezinsver pleging te breken, dan zou het met het bestaan van de Giindhorst misschien wel voorghed gedaan geweest zijn Hoe men ook denkt over dit begin sel, nu in dit geval het. voortbestaan van deze inrichting daarvan af,ring, is het een oorzaak van blijdschap, dat Ihet mogelijk geacht wordt onder het oude-stelsel' .door to gaan. De Regeering heeft als voorwaarde gest-ifld, dat alle pleegmeisjes boven 14 jaar binnen een vastgestelden ter mijn uit cle pleeggezinnen naar het meisjespaviljoen moeten verplaatst zijn. Het bestuur heeft deze verplichting op zich genomen. In de eerste plaats zal dat nu niet zoo n ernstig bezwaar meer ontmoeten, omdat door het aan nemen van nieuwe pleegjongens, de le dige plaatsen aangevuld kunnen wor den. Maar ook kunnen nu deze pleeg meisjes beter opgeleid worden voor dienstmeisjes. Een eere-saluut voor directeur en bestuur der stichting, die in twee ja ren van druk hebben geworsteld en gewerkt. Maar ook dank aan God voor deze uitkomst. Ongetwijfeld zal nu ook spoedig ons Christenvolk hierop reageeren. De gif ten zullen weer ruimer toevloeien, maar ook zullen diaconieën en ande re organisaties weer verzoeken om opname van pupillen inzenden, Moge de Giindhorst bloeien en voor velen ten zegen zijn. V Wethouder A. Mulder. Het is heden 25 jaar geleden (de eerste Dinsdag van September viel in 1901 op den derden) dat de heer A. Mulder als lid van den Gemeenteraad werd geïnstalleerd. Toen verleden jaar de heer Mulder zijn 70sten verjaardag vierde, hebben wij in het nummer van 24 December breedvoerig het vele werk door den heer Mulder verricht, besproken. Wij twijfelen niet of in de gemeen teraadszitting van a.s. Dinsdag zal in het openbaar aan dit jubileum, met dat van den heer Sytsma, de noodige aandacht worden geschonken. Wij willen er op wiizen, dat de heer Mulder in die 25 jaren heel wat uiter lijke, maar ook innerlijke veranderin gen heeft meegemaakt. Uiterlijk is de stad veel veranderd, waaraan de heer Mulder, eerst als raadslid, lid van de Commissie van Fabricage èn de laat ste jaren als Wethouder van Fabri cage. een werkzaam aandeel heeft ge had Het is vooral de woningbouw ge weest, die in deze jaren mede door Ihet werk van den heer Mulder zoo ge lukkig is vooruitgegaan. Maar ook door allerlei andere zaken is in die periode de stad aanmerkelijk veranderd. Doch ook innerlijk maakte de heer Mulder zooveel verandering mede. Be stond de Raad voor 25 laar uit nage noeg uitsluitend intellectueelen. Pro fessoren, Leeraren. Meesters in de Rechten enz. hoe geheel anders is dat nu. Onder al die 'wisselingen was en bleef de heer Mulder een geacht lid vnn het College. Bii ai do gelukweiischen. die de heer Mulder dezen dag in ontvangst aal nemen, voegen wij de onze. Wij brengen dank aan den heer Mul der voor het vele, dat hij op stoffe lijk gebied voor de stad deed. Dank voor de kloeke belijdenis van onze be ginselen waarvoor hii immer uit kwam. Bovenal danken wij God voor het goede, dat hii in den heer Mulder ons gaf. Spare de Heere onze God den heer Mulder nog vele iaren en schenke hom ♦en gelukkigen levensavond. BUREAU: Hooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewon* «dTertentiën per regel 22*/» cent Ingezonden Mededeelingen, dobbel Uriel Bij contract, belangrijke redactie. Kleine adrertentiSn bij vooruitbetaling ▼an ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent. STADSNIEUWS. Gemeenteraad. De Gemeenteraad zal bijeenkomen op Dinsdag 7 September a.s. des na middags te twee uur voor de behan deling der volgende onderwerpen: 1 Onderzoek van den geloofsbrief v. het nieuw benoemd raadslid, den heer A. J .Sclioneveld. 2. Voorstel: a. tot opheffing van de Commissie van Bijstand voor het Marktwezen: b. tot instelling van oene Commissie van Bijstand voor den Markt- en Ha vendienst; c. tot vaststelling van de verordening regelende de samenstelling en den werkkring van.de Commissie voor den Markt- en Havendienst. 3. Benoeming van drie leden van de Commissie van Financiën en uit dezen van den Voorzitter, (aftredend: de H.H. B. J. Huurman, H. W. Spendel en J. Splinter Gzn.). 4. Benoeming van twee leden van de Commissie van Fabricage, (aftredend: de II. H. J. Splinter Gzn en H. W. Spen del). 5. Benoeming van twee leden van de Commissie voor het Openbaar Slacht huis, (aftredend: de H. H. J. Wilbrink en Th. M. W. Bergers). 0. Benoeming van twee leden van de Commissie voor den Markt- en Haven dienst; (aftredend als leden van dc Commissie voor het Marktwezenrle H. H. J. A. van Hamel en Th. B. J. Wil- mer). 8. Benoeming van drie leden van de Commissie voor' de Huishoudelijke ver ordeningen en uit dezen van den Voor zitter, (aftredend de H. H. K. Sijtsma, Mr. D. A. van Eek en Th. B. J. Wilmer). 9. Benoeming van twee leden van de Commissie voor de Strafverordeningen, (a! redende H. H. Mr. D. A, van Eek en P. Deumei). 10. Benoeming van vier leden van de Commissie voor de Stedelijke Fabrie ken van Gas en Electriciteit, (aftre dend: de H. H. F. Eikerbout, Mr. D A. van Eek, B. J. Huurman en H. W. Spendel). 11. Benoeming van een lid van de Commissie van Beheer over de gestich ten „Endegeest", „Voorgeest" en ,Rhijn- geest", (aftredend: de heer B. J. Huur man). 12. Benoeming van twee leden van de Commissie van Beheer over het Grondbedrijf, (aftredend: de H. H. J. Splinter Gzn. en H. W. Spendel). 13. Benoeming van vier leden van de Commissie voor den Geneeskundigen Dienst en den Keuringsdienst van Wa ren, (aftredend: de H. H. B. J. Huur man, Th. B. J. Wilmer, T. Groeneveld en Mevr. H. Dietrichde Rooy. 14. Benoeming van drie leden van de Commissie van onderzoek der bezwaar schriften tegen aanslagen in het Ver gunningsrecht en uit dezen van den Voorzitter, (aftredend: de H. H.. Dr. B. D. Eerdmans en E. J. Coster; vacature de heer R. Zuidema). 15. Benoeming van drie leden van de Commissie voor het Stedelijk Museum „De Lakenhal", (aftredend: de H. H. Dr. P. J. Blok, B. J. Huurman en F. H. Verster). 16. Benoeming van een lid van het Bestuur der Stedelijke Werkinrichting, buiten de leden van den Raad, (aftre dend: de heer J. A. Bots). 17. Benoeming van een lid en van een plaatsvervangend lid van de Commis sie van onderzoek, bedoeld in art. 22 van het Reglement voor de werklieden in dienst van de gemeente Leiden, (af tredend: de H. H. P. Heemskerk en F. Eikerbout). 18. Benoeming van een Voorzitter en van een plaatsvervangend voorzitter der Commissie van' advies, bedoeld in art. 35 van de verordening, regelende den rechtstoestand van de ambtenaren der gemeente Leiden, (aftredend: de H. H. K. Sijtsma en P. Heemskerk). 19. Benoeming van een lid der Com missie, bedoeld in art. -2, le lid, sub 3e der verordening, houdende Reglement voor de Commissiën van Advies betref fende de arbeids- en dienstvoorwaar- den van het personeel in dienst van de gemeente Leiden .(vacature: de heer R. Zuidema). 20. Benoeming van een lid der Com missie van Toezicht op 't Middelbaar Onderwijs. 21. Benoeming van een leeraar in de Hoogduitsche taal aan het Gymnasium voor den cursus 1 September 19261 September 1927. 22. Benoeming van een leeraar in de Natuurkunde aan het Gymnasium, voor den cunrsus 1 September 19261 September 1927. 23. Praeadvies op het verzoek v. R. Zuidema, om eervol ontslag als Ambte naar van den Burgerlijken Stand, uit sluitend belast met het sluiten van huwelijken. 24. Verdeeling van* den Raad in Sec tiën. De Leidsche kelderkwesiie Hieromtrent schrijft ons Mr. E .A. Cosman, de rechtskundige adviseur der gemeente: Met verbazing nam ik kennis van Uw, in het blad van 31 Aug. 1926, op genomen bericht, onder het hoofd: De Leidsche Kelderkwestie". Immers dit bericht hield mededee- lingen in, waarvan noch het gemeen tebestuur, noch mij, als haar advi seur. iets hekend was Ter voorkoming van onjuiste ge volgtrekkingen, stel .ik er prijs op te verklaren, dat door Mr, Groote te Am sterdam namens de gemeente Leiden géén aanbod aan den advocaat van den heer v. Veen is gedaan, en dat, mocht die advocaat in de meening verkeerd hebben, dat een aanbod, door Mr. Groote gedaan, namens de gemeente Leiden geschiedde, deze meening op een misverstand moet be rusten Is inderdaad door Mr.Groote voor noemd, een aanbod ter minnelijke schikking van de procedure door den heer v. Veen, tegen de gemeente Lei den aanhangig gemaakt, gedaan, dan is zulks geschied namens de Tram weg Mij. meergenoemd, welke ten gevolge van haar rechtsverhouding tot de gemeente, belang heeft bij een oplossing der gerezen moeilijkheden. Ik acht bet tevens van belang den indruk wc-g te nemen, welken uw be richt wekt, dat de Gemeente over den kelder, waarvan de heer van Veen beweerde eigenaar te zijn, onrechtma tig heeft beschikt. Da keldergang in cjuaestie is, opvor dering van de Mij. tot Exploitatie van Tramwegen, welke de lijn Leiden VoorschotenDen Haag exploiteert, onteigend en krachtens onteigenings- vonnis in eigendom van de Tramweg- Mij. overgegaan, gelijk ook het per ceel van den heer van Veen. Ilooge- v. cerd 1. ten verzoeke van cle Tramweg Mij Té onteigend, en niet, zooals u be richt, door de Gemeente aangekocht. Dat de Gemeente zich dus iéts zou hebben toegeëigend, wat ze niet heeft gekocht, zooals in uw bericht staat vermeld, is absoluut onjuist. Het is ook geenszins waar. dat de procedure, welke door den heer van Veen thans tegen de Gemeente aan hangig is gemaakt, gegrond is, gelijk uw bericht het doet voorkomen, op een onrechtmatige beschikking dooi de Gemeente, over den kelder. Nu u gemeend hebt uw lezers om trent de Leidsche Kelderquaestie in te moeten lichten, zult u er zeker geen bezwaar tegen hebben het boven staande in uw blad op te nemen, op dat uw lezers beter worden ingelicht. Dr. J. C. S. Lecher. Dr. Locher, predikant bij de Nederl. Herv Kerk alhier, die na zijn opera tie, voor herstel eenige maanden in Zwitserland vertoefd heeft, is daar van teruggekeerd eu hoopt a.s. Zon dag weer voor 't eerst na ziin ziekte voor de gemeente op te treden. Z.Eerw. zal a.s. Zondag het Woord bedieneij in den ochtenddienst in de Pieterskerk. Zangersmiddag. Woendag 8 September geeft de Ring Leiden en Omstreken weder een Zan gersmiddag met 15 van de 19 aangeslo ten vereenigingen, terwij? enkele Di recteuren des avonds met verschillen de koren gezamenlijk zullen optreden. Er is slechts een gering aantal kaar ten beschikbaar voor het publiek, waar om zeer is aan te raden zich des midd. van kaarten te voorzien, wil men niet teleurgesteld worden. Ditmaal heeft het Ringbestuur ge meend scherpere maatregelen op het handhaven der orde te moeten treffen, opdat elke zingende vereeniging ver zekerd kan zijn op een aandachtig luis terend gehoor. Voor verdere bijzonderheden zie ad vertentie in het blad van morgen. Zal een typisch oud geveltje verdwijnen? A.s. Dinsdag zal in den Leidschen gemeenteraad in behandeling komen het voorstel van B. en W. om het voor malig Militair Invalidenhuis aan den Middelweg af te breken en het aldus vrijkomende terrein met het bestaande plein in te richten als kaasmarkt. Zon der in de mérites van dit voorstel te willen treden zoude het echter zeer te betreuren zijn, indien het oud huisje met het aardig typisch oud topgeveltje, dat tegen het invalidenhuis is aange bouwd, en uit ongeveer de 16de eeuw dateert, verloren ging. De benedenver dieping van het huisje is ongeveer IX Meter boven den grond en men kreeg in vroeger jaren toegang tot dit huis langs een bordes of trap, welke echter reeds tal van jaren verdwenen is. Zou er zoo is onze vraag, geen moge lijkheid bestaan dit werkelijk typisch oud huisje, of als het niet anders kan, enkel het geveltje, te behouden? Voor het markterrein is immers ook een marktkan toor noodig. Zijn wij goed ingelicht, dan beeft het bestuur van Oud-Leiden reeds aandacht aan dit huisje geschonken en zal het zich met een adres tot den gemeente raad wenden, om dit huisje te behou den. Electrische verlichting Pieterskerk. Gisteravond van 89 uur is de elec trische verlichting der Pieterskerk of ficieel in gebruik genomen. Door de gemeentecommissie waren aan de predikanten, ktrkeraadsleden en de verschillende kerkelijke colleges uitnoudigingen gezon.ten tot bezichti- 1 ging van de eleccrificatie van het kerk gebouw. Door :5eer velen was aan deze uitnoodiging gevolg gegeven Ook'was de burgemeester en echigenoote aan wezig. Door de leden der gemeente-commis sie werden de verschillende bezoekers ingelicht en rondgeleid. De verlichting voldoet uitnemend. In totaal zijn aan gebracht 11 groote lampen, n.l. 6 Holo- pahne Diffusor en 5 Kandemarmatu- ren„ welke te samen niet minder dan 9400 kaars lichtsterkte verspreiden Tegelijk met de electrificatie van het kerkgebouw is voor de orgelbespeling een electrische windmachine geplaatst. Het electriciteitswerk werd uitge voerd, evenals dit geschiedde in de IToogl. Kerk, door de firma Gebrs. Eggink, Breestraat. Als architect trad op de heer W. Fon tein Jr., electrotechnisch-bureau te Amsterdam, naar wiens ontwerp het werk werd uitgevoerd. Wij kunnen de gemeente-commissie, aan wier onvermoeid werken het in hoofdzaak fe danken is, dat dit werk zoo spoedig tot stand kwam, met het resultaat voor haar arbeid van harte gelukwenschen. De beide mooie grijze kerkgebouwen in onze stad, mogen thans baden in een zee van modern licht. Zooals bekend is, wordt hedenavond de gemeente in de gelegenheid gesteld, eveneens van 89 uur de nieuwe verlichting in oogenschouw te nemen. Op een druk bezoek kan zeker worden gerekend. Sumatra-Comitè. Bij het Sumatra-Comite zijn nog de volgende giften ingekomen: C. H. P. f 10, Jhr. Mr. W. J. M. v. E. f 25, Dr. H. R. W. f 5, H. W. v. d. S. B. f 5, Prof. Dr. Th. L. K f 250. Giften worden nog gaarne ingewacht bij den Penningmeester, den heer F. Muys van de Moer, Plantsoen 49, Lei den, gironummer 57471. Zwemmen. In de zweminrichting „De Zijl" is onder groote belangstelling het diplo ma van geoefend gekleed zwemmen uitgereikt aan de dames: D. Lipse v. d. Vlist, J. Hofkes. A. Muske. L. J. Planje, J. Assie, A Oostveen, C. M. de BoerGreve, M. A. Mooij. en de heeren: P. v. d. Meer, H. v. d. Reyden, W. A Verboog, J, Erades, P. Erades, P. Stoeke. J. v. d. Linden, P. Veerman. Wegens het overlijden van Prof. Offerhaus heeft de Leidsche vereeni ging van vrouwelijke studenten een week rouw aangenomen. BINNENLAND. Van het Hof. Bij de Koningin-Moeder ten paleize Soestdijk logeert voor enkele dagen een nicht van H. M., de prinses van Bentheim en Steinfurt, een dochter van een overleden zuster van de Konin gin-Moeder. De Koningin op de „Sumatra". De Koninklijke familie is voorne mens Vrijdag 10 dezer een bezoek te brengen aan Hr. Ms. kruiser „Suma tra", alsdan liggende te IJmuiden en vervolgens met dien bodem een vaart naar Nieuwediep te maken. Gedurende dien tocht zullen oefeningen ter zee plaats hebben. Het ligt voorts in de bedoeling dat de Koningin te Nieuwediep een bezoek zal brengen aan het Marine hospitaal en dat de Prins en Prinses Juliana het Kon. Instituut der Marine aldaar zul len gaan bezichtigen. De Prins naar de Blesboschv. - -an. Prins Hendrik heeft gistren een be zoek gebracht aan de Biesboschwerken Hij is om half elf per spoor te Dor drecht aangekomen en omstreeks 11 uur met een stoomboot van den veer dienst naar den Biesbosch vertrokken, vergezeld van den burgemeester en een paar wethouders van Dordrecht. Hospitaal-kerkschip „De Hoop". Het hospitaal-kerkschip De Hoop is gistermorgen van IJmuiden vertrok ken, voor het maken van zijn derden kruistocht onder de haringvisschers op de Noordzee. Als geneesheer is weer meegegaan dr. F. G. van Asperen te Haarlem; als geestelijk verzorger maakt deze reis mee Ds. J. Th. Meyer, Ned. Herv. nr edik ant te Hoenderloo. Binnenland. Prins Hendrik naar den Biesbosch. De Koninklijke familie zal de „Su* matra" te Den Helder bezoeken. De nieuwe Gouverneur Generaal is in Indië aangekomen. Buitenland De eerste zitting van den Volken bondsraad. Spanje was afwezig. Naar verluidt zal dc Joago-Slavische minister Nintsjitsj tot voorzitter van de Maandag bijeenkomende volken- bondsvergadering worden benoemd. Woo Pei Foe zou afgezet en gevangen of gestorven zijn* Het Engelsche mijnwerkerscongres heeft het hoofdbestuur volmacht gege ven voor het heropenen der ouderhan delingen. Typhus te Zwolle. In het gezin van den brugwachter Al- tena, liggende met zijn woonschip aan de Schoenkuiperbrug over het Aline- loscli kanaal bij Zwolle, is bij vier per sonen typhus vastgesteld. De man en drie kinderen zijn naar het Sophia-zie- kenhuis gebracht. Men vermoedt, dat het water door hun uitwerpselen be smet is. Het bestuur van de nabij ge legen bad- en zweminrichting „Het Zwarte Water" heeft onmiddellijk uit eigen beweging de inrichting gesloten. B. en W. van Zwolle hebben daarop de gemeentelijke bad- en zweminrich ting in het Zwarte Water ook gesloten. Er zijn bij beide inrichtingen politie posten geplaatst om de mensehen te waarschuwen voor typhus-gevaar. Een pseudo-inspecleur. De omgeving van Leeuwen ^Gelder land) is de laatste dagen bezocht door iemand, die zich uitgaf voor inspecteur van het watersnoodcomité Hij had in Druten voor een maand een auto ge huurd en legde hiermee bezoeken af. Op groote lijsten noteerde hij de klach ten. Hij gaf zich uit voor ingenieur, doch noemde nergens zijn naam. Ook stelde hij zich in verbinding met den burgemeester. Ten slotte begon men argwaan tegen hem op te vatten. Gistermorgen is de „inspecteur", waarin men oen oude be kende van de politie meende te herken nen, te Druten gearresteerd. Rijssens nieuwe Raadsleden. Door den voorzitter van het Centraal stembureau te Rijssen zijn tot opvol gers der zeven raadsleden, die 25 Aug. bedankten, aangewezen: W. Bakker (a.-r.), G. Wolters (a.-r.). Johan Gerrit sen (c.h.), J. J. ter Horst (v.b.) J. Jansen (s.d.), A. P. B. W. Hakker: (c.h.) en jhr. F. A. Coenen (v.b.) Van de zeven raadsleden die ontslag hebben genomen was een katholiek, drie waren anti-revolutionnair, een chr.-hist., terwijl nog twee tot de Geref. Staatspartij behoorden. De lijsten der Kath. en Geref. Staatspartij zijn uitge put, waarvan V.B., S.D.A.P. en Chr,- Hist, geprofiteerd hebben. De tweo le den van den V.B. en van de S.D.A.P. zullen zeer waarschijnlijk do benoe ming wel aannemen. De staking te Nieuw-Buinen. In verband met het bericht, dat in de glasfabrieken te Nieuw-Buinen een staking is uitgebroken, kan thans nog worden medegedeeld, dat dit geen be trekking heeft op de fabrieken „Glas fabrieken A.. J. Bakker te Nieuw-Bui nen. Waarschuwing. De burgemeester van Huizen (N.H.) waarschuwt belanghebbenden geen gelden of goederen af te geven aan Gijshert van Hensbergen. reiziger, wo nende Atelierstraat 4 te Huizen (N.H.) alvorens omtrent dien persoon inlich tingen ten politiebureele aldaar te heb en ingewonnen. Huldiging van het korps pontonniers. Ter gelegenheid van de algemeene verga der ig van de Kon. Ned. Vereen. „Ons Leger" op 11 Sept. a.s. te Dor drecht, zullen oefeningen worden ge houden door de pontonniers voor en op de terreinen in de gemeente Pa- pendredht. Deze gelegenheid zal worden aan gegrepen om het corps een welverdien de hulde te brengert voor hetgeen het verricht heeft bii don watersnood in Brabant en Limburg. Zij die met deze huldiging instem men, kunnen daarvan blijk geven door hun tegeiuwoordigheid bil de oe feningen, welke te 10 u. 20 sal plaats hebben, en waarvoor men zich te 10 uur aan het station Dordrecht verza melt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1