liet armste in Manasse.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
7d* JAARGANG
ZATERDAG 28 AUGUSTUS 1926
NUMMER 101
ODRANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per weekf 0.19
Franco peT post per kwartaal i 2.90
Gil fiumiier bestas! aii TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Wanneer de zaak des Heeren, de
komst van het Koninkrijk Gods af
hankelijk was van mensoaelijke
kracht en toewijding en van mensche-
lijke wijsheid, dan zag het er wel heel
bedenkelijk uit. Dan moest het als
een verloren zaak worden beschouwd.
Want de kracht van de belijders is
klein; hun invloed van weinig he tee
kenis en hunne wijsheid is van dien
aard, dat zij hunne kracht menigmaal
zóó gebruiken, dat het nuttelooze
krachtsverspilling wondt, zoo niet
erger.
Hoewel wij krachtens onze belijde
nis geroepen zijn in de eerste plaats
de naam des Heeren groot te maken
en Zijne eere te zoeken op alle levens
gebied, zoeken wij menigmaal bij voor
keur onze kracht in 't elkaar bestrij
den. Inplaats van te zoeken naar wat
veneenigt en door eendracht onze
kraciht te sterken, is er bij ons altijd
weer de neiging om kleine verschillen
op te blazen. We loopen elkaar in den
weg en jagen ieder zijn eigen doelein
den op.
Van nature zijn we egoistisch en
onze handelingen dragen daarvan
'maar al te vaak de kenmerken.
Het eigen ,ik" staat in het middel
punt van ons denken en handelen.
Zoekers van 'onszelf als we zijn,
stellen wij bij voorkeur eigen eer en
eigen belang op den voorgrond, in
plaats van te zoeken de eere Gods en
te vragen naar zijne ordinantiën.
En wel mogen we het belijden al
tijd weer: Gij weet het, onze kracht
is klein; de driften veel en 'thart on
rein.
Inplaats ons te verbazen over den
betrekkelijk geringen invloed van het
Christendom en de voortdurende ne
derlagen,, waaraan wij ook op politiek
gebied vaak blootstaan, is er dan ook
veel meer reden om verwonderd te
zijn, dat met ons en onze beginselen
nog in zoovele opzichten wordt gere
kend.
Maar bij de verwondering voegt
zich ook de vrees, als wij denken
aan onze geweldige taak, en de
kracht van den vijand, waartegen wij
'hebben op te tornen.
Want het i s een geweldige taak
waartoe wij worden geroepen.
Tot ons komt de eisch Gods gebo
den op alle levensterrein in toepas
sing te brengen en in staat en maat
schappij, het volk ten baat, weer vast
te leggen de heilige ordeningen des
Heeren.
Hat schijnt een onvervulbare taak.
Wie is tot deze dingen bekwaam?
Wie zijn wij, dat wii in dezen hei
ligen oorlog een actieve rol zonden
spelen?
..En toch, hoe verklaarbaar en hoe
goed tot op zekere hoogte deze vrees
ook is. wij mogen ons daardoor niet
laten beheerschen.
Want de zaak des Heeren is niet
afhankelijk van mensoheliike kracht
en wijsheid.
Toen de Midianieten Israël benaiïw-
den en de Midianitische legerscharen
zich over de kinderen Israëls uitstort
ten gelijk de sprinkhanen in menigte,
zoodat alle tegenstand vruchteloos
scheen, kwam God tot Gideon met het
bevel de vijanden te verslaan en Isra
el te verlossen.
D*t scheen een onmogelijke eisch.
Want Gideon was niet een vrijheids
held. die vooraan stond in den strijd
en die zich door een dapper leger om
ringd wist, maar hij was een eenvou
dig man die zich gereed maakte voor
de vlucht, en die van zijne kleinheid
en zijne onmacht om verlossing te
weeg te brengen tenvolle overtuigd
was.
Op het stellige bevel van den Engel
des Heeren om zijn volk te verlossen
antwoordde hij: Zie, mijn duizend is
'bet armste in Manasse en ik hen de
kleinste in mijns vaders huis.
Zijn duizend het armste ln Manasse
En van die duizend hii de kleinste.
Neen, indien Iemand, dan was Gi
deon tnt dit groote verlossingswerk
onbekwaam.
Indien iemand, dan kon hij een gel
dige reden voor vrijstelling aanvoeren
Maar daarmee is Gideon niet klaar.
Juist het besef van eigen kleinheid
maakt hem geschikt om den Raad
des Heeren te volbrengen en voor een
ier.cr duidelijk te doen zien. dat de
He ere niet afhankelijk is van men-
schelijke wijsheid en menscfcelijke
kracht, maar dat Hij verlossen kan
zoowel door de hand van velen al 6
van weinigen.
XtkWoa mum:
BUREAUHooigracht 35
Leiden
TcL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
Ga heen, in deze uwe kracht; heb ik
u niet gezonden?
Deze geschiedenis van Gideon heeft
ook ons wat te zeggen.
Wij kunnen er uit leeren, hoe wij
onzen arbeid in het Koninkrijk Gods
hebben te vervullen.
Wanneer wij staan in eigen kracht,
wanneer wij vertrouwen op onze' ge
schiktheid en talenten en wanneer bij
ons de verborgen drijfveer is edgen
eer en eigen belang te bevorderen, dan
zal er niets'van terecht komen.
Dan zal het eind van de zaak zijn,
dat wij geslagen worden en dat de vij
anden gelegenheid krijgen om te jui
chen,
Maar de zaak staat anders, wan
neer wij overtuigd zijn van eigen on
trouw en eigen zwakheid.
Als wij onze duizend het kleinste
weten en als wij onszelf leerden ken
nen als de kleinste onder de kleinen.
Want dan zullen we afzien van ons
zelf, om te staan in Gods kracht.
Dan zullen we heengaan, zwak in
onszelf, maar sterk in God, die ons
roept om ook in het politieke leven
zijnen naam te heiligen; zijn Konink
rijk te doen komen en zijn wil tot uit
drukking te brengen
Onze la-acht is klein.
Ontmoedigend klein.
Maar in God zullen wij kloeke da
den doen!
V Onze tuinbouw.
Met onzen tuinbouw ziet het er
slecht uit.
Van alle kanten worden ernstige
klachten gehoed.
Nadat eerst onze bloembollenhan-
de> door het Amerikaansche narcis-
senverbod gevoelig was getroffen,
wordt thans de groentenproductie
door de Duitscihe invoerrechten schier
met ondergang bedreigd.
Aan den Langen dijk waar de kool-
bouw hoofdzaak is, ligt alles stil.
Unaniem is men van oordeel, dat
het met &e vroege koolteelt gedaan is.
En met verschillende andere gro«".i-
tensoorten is het niet anders.
Deze week werden de slabooutjes
geveild voor 9 en 11 cent de 10 k.g.
Dat is voor de consumenten, voor-
zoover ze daarvan profiteeren, wel
zeer voordeelig, maar het is duidelijk
dat op die wijze de toestand voor de
tuinders onhoudbaar wordt.
Van meerdere kanten vernamen wij
dan ook, dat de gevallen niet zeld
zaam zijn, dat van de opbrengst van
het gewas nauwelijks de pacht kan
worden betaald.
Geen cent schiet er over voor be-1
mesting, arbeidsloon enz. om van
winst maar niet te spreken.
Wij hebben hier weer te doen met
een van de zegeningen van den vrijen
handel.
Mr. Pierson verklaarde indertijd
dat een van de nadeelige gevolgen van
het ook door hem toegejuichte vrij
handelstelsel was, dat wij ons als re
gel met een minderen omzet en met
lagere prijzen tevreden zouden moe
ten stellen.
En zoo is het.
Onze tuinbouwers weten er van mee
te praten.
Andere landen verthoogen hunne in
voerrechten ten onzen koste.
Wij betalen het gelag.
Terwijl overal de schroeven worden
aangezet en onze producten van de
eene markt na de andere worden ver
dreven, bleven wij vrijhandelsmaniak-
ken als we zijn, onze grenzen aan alle
kanten open houden.
Wij laten ons afslachten zonder een
kik te geven.
Of zou de Regeering eindelijk wak
ker worden en gaan beseffen, dat we
op deze wijze niet kunnen voortgaan?
Wij hopen het.
Maar wij vreezen!
V Kaartenhuizen.
Er gaat door de wereld de roep om
ontwapening.
En dat is verklaarbaar.
De beestachtige gruwelen van den
wereldoorlog zijn wel in staat om af
schuw voor dergelijke moordpartijen
in te boezemen.
Op die gruwelen te wijzen en alles
wat bevorderlijk kan zijn om het
„Vrede door geweld" te vervangen
door den vrede gebou/wd op het recht,
is ook onze taal.
Er kan op dit gebied zeker nog veel
gedaan worden.
En als Christenen mogen wij ons
aan die taak niet onttrekken.
Dit alles heeft echter niets te ma
ken met het geroep om ontwapening
zooals dat oa. van socialistische zijde
wordt gehoord, omdat op grond van
meerdere*vredesgezindheid der volke<-
ren een nieuwe oorlog thans vrijwel
ondenkbaar zou zjjn.
Want de wereld is niet veranderd.
En het oorlogsgevaar ie volstrekt
niet geweken.
Het vredesgebouw op dergelijke be-
diflflgaljülffl voorstellingen gebouwd is
niets anders dan -«n kaartenhuis, dat
voorbestemd is om bii den eersten
windstoot ineen te 'storten.
•Iemand die veel in het buitenland
heeft gereisd, vertelde aan den Haag-
schen briefschrijver in de „Tijd" om
trent de verhouding der volken o.a.:
„De economische toestand laat over
het algemeen zeer veel te wenschen
over. Er wordt vooral in Duitschland
fKink aangepakt, maar financieel
staat men er slecht voor en er is geen
voldoende werk. Met kunst en vlieg
werk wordt er liet economisch leven
zoo goed mogelijk op peil gehouden.
In Engeland en andere Eurpeesche
landen met gezond geld is het niet
veel heter. In de landen met lage va
luta is er wel werk, maai* wordt het
te laag betaald en dreigt nu al de
overgang, dien men ih Duitschland
en Oostenrijk heeft gekend na de sta
bilisatie van het geldwezen, en welke
brengt stilstand van zaken, gebrek
aan werk en malaise op ieder gebied.
Hetgeen mij echter liet meest ge
troffen heeft, en hetgeen ik heb opge
vangen is, dat de algemeene geest
heel slecht moet zijn. Zooals een heel
bekend en bereisd man mii zei: „Nood
leert bidden." Uit harden economi-
schen dwaüg ziet men hier en daar
een zekere toenadering, maar als het
erop aankomt, is er, geloof ik. in de
wereld nooit meer naijver, nooit meer
bitterheid en nooit meer wantrouwen
geweest dan thans.
De uiterlijk dikste vrienden moeten
van elkaar nog het minst hebben. Hoe
liever de regeeringen doen, hoe vijan
diger de innerlijke stemming van het
puhliek wordt. In Frankrijk moet
men van den Engelschman en den
Amerikaan nog minder hebben dan
van den Duits ch er en omgekeerd. Hoe
normaler de toestand in Duitschland
wordt, hoe meer naar voren komen de
vernederingen, waaraan het is bloot
gesteld ,en hoe pijnlijker vooral wordt
gevoeld de voortduring der bezetting.
Het wantrpuwen en de bitterheid
bestaan echter niet alleen tegenover
derden; maar wellicht nog meer in
den boezem der volkeren zelf. Men
geetft elkaar de schuld en men be
schouwt elkaar als de verraders..
„Onmacht houdt de menschen nog
zoet, het gevoel van niet te kunnen,
maar wee, als de wereld, in de stem
ming, waarin zij is. weer eens op
kracht komit. Ge zult zien hoe de
kaartenhuizen die nu worden opge
bouwd, met een enkele zucht zullen
worden neergelegd."
Deze teekening is juist.
Al het gebazel over de vredelievend
heid en de oorlogsschuwheid der vol
ken heeft niet de minste werkelijke
En dwaas handelt wie op grond
daarvan de eenzijdige nationale ont
wapening predikt en de verdedigings
middelen verwaarloost.
Wij hebben den oorlog zooveel mo
gelijk te bestrijden.
Vrede door recht laten we dat
niet vergeten is een Christelijk ide
aal tot welks verwezenlijking wij heb
ben mede te werken.
Maar tegelijkertijd verliezen wij de
werkelijkheid niet uit het oog.
Aan het bouwen van kaartenhuizen
doen wij niert mee.
STADSNIEUWS.
Gemeenteraad.
De Raad dezer Gemeente zal a.s.
Maandag des nam. te 2 uur vergade
ren ter behandeling Van de volgende
punten:
le. Benoeming van een ieeraar in
het Hloogduitsch aan de Hoogere Bur
gerschool met 5-jarigen cur3us.
2e. Balansen en Verlies- cn Winst
rekeningen, dienst 1925, van de Ste
delijke Fabrieken van Gas en Electri-
oiteit.
3e. Suppletoire staat van begroo
ting, dienst 1925, van de gestichten
„Endegeest, Voorgeest en Rhijngeest."
4e. Balans en Verlies- en Winstre
kening, dienst 1925, van de gestichten
„Endegeest, Voorgeest en Rhijngeest/
5e. Suppletoire staat van begrooting
dienst 1925, van het Openhaar Slacht
huis.
6e. Balans en Verlies- en Winstre
kening, dienst 1925, van het Openbaar
Slachthuis
7e. Balansen en Verlies- en Winst
rekeningen, dienst 1925. van den Rei-
nigings- en Ontsmettingsdienst.
8e. Rekening, dienst 1925. van den
Armenraad.
9e. Voorstel tot overbrenging van
het dienstjaar 1925, op dat van 1926
van gelden in verband met de voldoe
ning van onbetaald gebleven vorde
ringen en het nog niet verwerkt of ver
bruikt zijn van verleende credietm,
alsmede tot overbrenging van verschil
lende ontvang- en uitgaaf posten van
den Kapitaaldienst.
10e. Rekening v. d. Ontvangsten en
Uitgaven der gemeente over het i&ar
1925, met inbegrip van die der Haar-
lemrn ertrekvaart.
11e. Voorstel tot overneming in ei
gendom en onderhoud bij de gemeen
te van de perceelen grond, respect,
aan de Koningstraat en de Nassau-
straat, Sectie K Nos. 2465 en 2648.
12e. Voorstel: a. tot aankoop van
de perceelen Sectie K Nos. 3088, 145,
144 en 38;
b. om het adres van J. van Eek c.s.
en de motie-Schüller, inzake demping
van de sloot langs het z.g. Zwartepad,
als afgedaan te beschouwen.
13e. Voorstel om goed te keuren
dal over het jaar 1925 voor normale
uitbreidingen der Gasfabriek f90.000
en der Electriciteitsfabriek f117000 is
besteed.
14e. Voorstel tot vaststelling van
een overeenkomst tot wijziging en
aanvulling van de op 10/11 Augustus
1921 met de gemeente Zevenhuizen
gesloten overeenkomst, betreffende de
levering van eleotriciteit aan die ge
meente.
15e. Voorstel om Burg. en Weth. te
machtigen tot wijziging van de met
Curatoren der Rijks-Universiteit ge
sloten overeenkomst, in zake de be
schikbaarstelling van 20 plaatsen in
het Sanatorium voor Zenuwlijders
„Rhijngeest" ten behoeve van het on
derwijs in de neurologie.
16e Voorstel tot vaststelling van
den legger van wegen en voetpaleu in
deze gemeente.
17e. Voorstel tot onderhandsche op
dracht van heit maken van den onder
bouw van gewapend beton voor het
hoofdrioolgemaal der centrale riolee-
ring aan den Maresingel, met bijbe-
hoorende werken, aan de N.V. Rijn
land sche .Betonbouw-Maatschappij.
18e. Verzoekschrift in zake school
geld Middelbaar- en Hooger Onderw.
dienst 1924-1925.
19e. Voorstel tot het instellen van
een rechtsvordering tegen K. L. van
Duuren Lzn. tot vergoeding van scha
de wegens aanrijding van een lan
taarnpaal.
20e. Voorstel tot wijziging van het
Raadsbesluit van 17 December 1923,
in zake het gemeentelijk woningbouw
plan nabij den Haagweg.
21e. Voorstel tot verlenging van den
termijn van ontruiming van verschil
lende onbewoonbaar verklaarde wo
ningen.
22e. Voorstel: a. tot het verleenen
va een extra-bijdrage aan de woning
bouwvereniging,, Tuinstadswiik" als
tegemoetkoming in de kosten van aan
leg van de Koninginnelaan;
h. tot vaststelling van den desbe-
treffenden begrotingsstaat.
23e. Voorstel tot beschikbaarstelling
van gelden ten behoeve van de meer
dere kosten van verbetering van den
Rijnsburgerweg tusschen de Poelbrug
en den Warm on der weg.
24e. Verordening, houdende wijzi
ging van de verordening van 14 No
vember 1918 (Gemeenteblad No. 43)
regelende de samenstelling van de
bureaux van Gemeentewerken, van
den Gemeentelijken Reinigings- en
Ontsmettingsdienst en van het Bouw
en Woningtoezicht.
25e. Voorstel tot beschikbaarstelling
van gelden ten behoeve van de kosten
van demping en rioleering van een ge
deelte sloot langs de Os- en Paard en-
laan en van het verbreeden en bestra
ten van. een gedeelte dier laan.
26e. Praeadvdes op de motie-Groene-
veld, inzake het maken van een keer
plaats voor voertuigen op de Rijn- er»
Schiekade, en voortzetting van de be
handeling van het desbetreffend adres
van de Leidsöhe Koetsiersvereeniging
„Verbetering zij ons Streven."
27e. Praeadvies op hert voorstel
Sdhüller in zake de bestrating van
het Utrechtsche Jaagpad.
De stukken liggen voor de leden ter
lecing in de Leeskamer.
Dr. J. Offerhaos t
Te den Haag is heden den leef
tijd van 94 jaar overleden Dr. J. Of-
ferhaus, oud-hoogleeraar te Ledden
vanwege de Ned. Herv. Kerk.
Prof. Offerhaus aanvaardde bet
hoog leeraarsambt den 26en April 1882
en trad den 15 Sept. 1902 af wegens
het bereiken van den 70-jarigen leef
tijd. Hij onderwees hier het kerkrecht
en de geschiedenis van de Ned. Herv.
Kerk en was vooral werkzaam als
practische leidsman voor de a.s. pre
dikanten. Hij is na zijn aftreden op
gevolgd door Prof. Dr. L. Knappert
Jzn. Wijlen Prof. Offerhaus was een
Vertegenwoordiger der Evangelische
(Groninger) richting.
De teraardebestelling zal plaats heb
ben op Dinsdag a.s. te Eefde in Drente
Oeref. Kerk.
Naar aanleiding van one bericht
aangaande den Kerkeraad der Geref
Kerk alhier, verzoekt men ons te mei
den. dat de beslissing, die genomen
is met 14 tegen 9 stemmen, alleen
gold het al of niet zenden eener mis
sive aan de Geref. Synode. De in ons
bericht vermelde afkeuring was eeh-
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewon* adrertentiën per regel 22"/, cent
Ingezonden Mededeelingen, dnbbel Uriel
Bij contract, belangrijk* redactie.
Kleine adrertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent
Belangrijkste nieuws in dit kuininei.
Binnenland.
De oud-hoogleer aar Dr. J. Offerhaus
is overleden.
Inbraak ln het Koninklijk paleis te
Amsterdam.
De Minister antwoordt den heer
Braat, dat wijzigingen in het eindigen
van den zomertijd niet mogelijk rijn.
Buitenland
Bulgarijë's antwoord op de collec
tieve nota zijner buurstaten.
Een conflict tusschen Nic&garua en
Mexico.
Groote ongerustheid in Italië over
een z.g. geheim verdrag tusschen Grie
kenland en Joego-Slavlë.
Onderhandelingen over de Tanger-
kwestio aanstaande.
ter op een vorige vergadering met bij
na algemeene instemming geschied.
Leger des Heils.
Miorgen, Zondag, zal de tent-veld-
tooht van het Leger des Heils een
einde nemen wat Leiden betreft.
Gisteravond werd de druk bezochte
samenkomst geleid door den heer J.
de Dreu, divisie-officier van de maat
schappelijke inrichtingen te Rotter
dam en te Dordrecht. Hedenavond
treedt de chef secretaris, kolonel A.
T. King op. bijgestaan dooi' brigadier
J. P. Rawie en bet jongeliedenmuziek
korps van Utrecht I. Vooraf wordt
een oprtocht gehouden, vanaf den H.
Rijndijk bii het Invalidenhuis.
Ook morgenavond hoopt kolonel
King te spreken, terwijl dan het mu
zikale gedeelte weer wordt verzorgd
door het jongel.-muziekkorps "van
Utrecht I.
De a.s. 3 Octobervieiing.
Met den bouw der tribunes op het
feesitterredn a. d. Hoogen Rijndijk
voor de feestelijkheden od 4 October
a.s. is de Utrechtsche aannemer deze
week aangevangen.
Naar men kan zien. wordt het Open
luchtspel gehouden op het achter ge
deelte van het terrein, dat welwillend
door B. en W. der Gemeente aan* de
3 Octob ervere eniging voor het Tour-
nooi en het Spel der Elementen is be
schikbaar gesteld.
Naar wij vernemen, is door het
Bestuur der 3 Octohervereeniging, na
gehouden inschrijving de aankleedi-ig
van den oprtocht etc, gegund aan de
firma Henri Schippers te Rotterdam.
Deze firma, die nog niet eerder een
3 October optocht verzorgde, zal zeker
lijk wel haar uiterste best doen, het
beste te brengen op costume-gebied.
De regie en spel leiding van 't Open
luchtspel op 4 October a.s. is door het
Bestuur der 3 Octohervereeniging toe
vertrouwd aan den heer Nico de Jong,
te 's-Hage, thans verbonaan het
Theatre Odeon te 's-Hage.
Pro Reqe.
Zooals de laatste jaren gebruikelijk
is, tracht het Chr. Militair Verband
telkens 31 Aug. door verkoop van
de Pro-Rege vlagjes de kassen der
dirv. af deelingen te versterken. Ook
dit jaar mocht hert plaatselijk comité
weer toestemming van het gemeente
bestuur ontvangen tot het houden de
zer inzameling, waartoe zich bereids
een aantal dames beschikbaar stelde.
In garnizoensplaatsen, zooals dus ook
Leiden, wordt de helft der opbrengst
direct voor het Plaatselijk Militair
Tehuis bestemd (Mors ch weg). Terwijl
de totaal opbrengst, welke bij tiet
Nat. comité binnen komt. verdeeld
wordt onder Ned. Mil. bond (d.i. de
bond die alle Tehuizen beheert), Pro
Rege, N.C.O.O.V. en Chr. Marinebond.
Waar Leiden steeds met eere wordt
genoemd wat betreft hare hartelijk
heid tegenover tijdelijke inwoners,
twijfelt hert oomité niet of allen zul
len volgaarne as. Dinsdag hunne ga
ven willen geven, opdat het werk on
der de militairen haar geregel den
voortgang kan hebben. Onze Militaire
Tehuizen staan open voor elk Mili
tair zonder onderscheid van rang of
richting, noodat hier met recht een
nationale zaak op een nattonalen dag
gesteund kan worden.
Efectr. verlichting Pieterskerk.
Zooals wij eenige dagen geledeg
reeds meldden, heeft het oroefbra:
den der electr. verlichting van de
Pieterskerk uitnemend voldaan. Het
werk le nu bijna gereed; nog enkele
kleinigheden en de moderne verlich
ting kan in gebruik genomen worden.
Naar hert Predfkbeurentblad meldt,
zal de volgende week op twee am-
den het licht, gedurende één uur
branden en dan kostek>o« te zien zijn.
Donderdagawtti mm 8—0 nor voor
