CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN 7de JAARGANG MAANDAG 23 AUGUSTUS 1926 NUMMER 1906 COURANT ABONNEMENTSPRIJS Ld Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Oil nummer bestaat wil TWEE Bladen. EERSTE BLAD. 7 H. G. S. en S. D. A. P. Oogen schijn lijk is er een hemels breed verschil tusschen de Herv. Ger. «taatspartij en de Soc. Democr. Arb. Partij. Zoowel principieel als practisch vor men deze partijen, naar het schijnt een scherpe tegenstelling. En toch z^jn er punten van overeen komst. Men oordeele. Ds. Lingbeek tracht in „Staat en Kérk" het optreden van zijn partijge noot, die in de Staten van Zuid-Hol land op den liberalen candidaat stem de en daardoor een der .antirevolutio naire candidaten deed tuimelen, te verdedigen. Daartoe herinnert hij er aan, roe Dr Eohlbrugge, de bekende theoloog', toen hij uit Duitschland een studiereis door Nederland maakte, wel moderne theologen bezocht, maar de „afgeschei denen" links liet liggen. Daartoe herinnert hij er aan, hoe Dr Lingbeek, naar wij veronderstellen, dit bedoeld: wie gij als menschen zijt. daar blijf ik af: daaromtrent koester ik misschien zachter gedachten, dan gij denkt, maar voor die bij uitne mendheid Christelijke <partij waarvoor gij u zelf houdt, daarvoor- erken ik u eenvoudig niet; dat zijt gij in mijn oogen niet. Begrijpelijk is het, dat een man als Kohlbrugge dacht: wanneer twee par tijen beide in den grond hetzelfde on christelijke beginsel hebben, en één van die partijen beeldt zich daarbij in: de onze is toch alleen de ware, dan komen er in het leven oogenblikken, waarin ik nog het meest sympathieke gevoel voor de andere van die beiden. Al zijn wellicht onder die personen, die bij de eerste partij behooren. meer lieden, die in hun persoonlijk leven Christenen zijn, het beginsel, dat hen tot een partij vereenigt en waaruit zij 'als partij leven, is toch in waarheid niet Christelijk, maar slechts Chris telijk in naam. En dan kan een partij, die Ziich niet Christelijk noemt, mij in vele opzichten sympathieker zijn dan die zich wel Christelijk noemt, maar naar mijn inzien, het niet is. Het kan in den naam van het Chris tendom noodig' zijn, dat wij, hoezeer het om der personen wil smart, ons tegenover haar stellen en haar daarmede toeroepen: wat gij voorgeeft te zijn en wat gij wellicht ook meent te zijn, die partij, die, in tegenstelling met anderen, opkomt voor het ware Christelijke beginsel, dat zijt gij niet; daarvoor mogen wij u niet erkennen als zoodanig moeten wij tegenstaan juist omdat gij 'tniet zijt! Dat geldt nu van de z.g. Christelijke partij in Nederland; wij bedoelen daarmee niet: de roomsche partij al leen of de antirevolutionaire alleen, of de christelijk-historische alleen! maar de roomsch-antirevolutionair- christelijk-historische, want die is één in doel in streven. Welnu, al zijn er in ons land vele goede Christenen, die het fatale van zulk een partij-Christendom, dat in den grond een officieele verlooche ning is van Christus en van het Chris tendom, niet doorzien wij wenschen, al koesteren wij eerbied voor wat zij in hun binnenkamer zijn, hen op hun politieke dwaling niet te volgen. In vele dingen kunnen wij met hen één zijn; juist op politiek terrein zijn wij 't niet. De eerbied voor den Christelijken afgod in Nederland is bij ons weg. Die is voor ons -«vallen; daarom bekreu nen wii ons bij stemmingen niet lan ger." Ds. Lingbeek komt er dus rond voor uit, dat hij boven de partijen die Gods \v oord als regel en richtsnoer kiezen voor hun staatkundig leven, de voor keur geeft aan een partii die er open lijk voor uitkomt dat zij zich niet door het Woord van God, maar de menscheliike rede laat leiden. Geen wonder, dat ..Het Volk" het welk Ds. Linebeek als ,,-een hij uit stek deskundige in dit opzicht roemt, dit optreden ten zeerste toejuicht. Wanneer Ds. Lingbeek zoo oordeelt, dan volgt daaruit, volgens het socia listische orgaan en van zijn stand- t punt terecht dat ook de Christelij ke arbeiders aan de rechtsche partij en met een onbezwaard geweten den rug kunnen toekeeren om de S.D.A.P te steunen. Zoo trekken Ds. Lingbeek en Albar- da tenslotte eene liin. Zoo keeren de H.G.S. en de S.D.A.P. zich gezamenlijk tegen de Christelijke partijen en werken zij samen om libe- ralisten en socialisten in de meerder heid te brengen. En dat alles onder het schoone mot to: „Hoort Gods Stem." BUREAUHooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 22*/» cent Ingezonden Mededeelingen, dnbbel tarief. Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling ran ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent STADSNIEUWS. Gemeenterekening 1925. (Slot). De uitgaven voor het Middelbaar Onderwijs, die geraamd waren op. f 230883.56, hebben bedr. f 226538.56. Hiertegenover stond aan ontvangsten, die geraamd waren op f 68013.33, een bedrag van f52932.64. Aan schoolgel den werd ontvangen f21838.96, terwijl gerekend was op f 26300. Het nadeelig saluo van deze afdee- ling bedraagt f 173834.23. Voor het voorbereidend Hooger On derwijs waren de uitgaven geraamd op f 99675,59, terwijl uitgegeven werd f 98135,(X). De ontvangsten bedroegen f 34307,76K, waarvan f 19985,45 aan schoolgeld. De kosten van het Nijverheidson derwijs bedroegen f 104742,55, waar tegenover aan ontvangsten stoat een bedrag van f 17513,04 Voor Musea, bibliotheken, enz. werd uitgegeven f 51860,22: de ontvangsten bedroegen f 5987,03 Üit Hoofdstuk IX blijkt o.m., dat aan het Burgerlijk Armbestuur een subsidie werd verstrekt van f 190.000 Deze bijdrage was geraamd op de somma f 256,500. De extï-a ondersteuning in de Kerst week blijkt te hebben gekost f 781,12, De kosten van den Armenraad, g raamd op f li./. bodravc; f 14126.46^. Aan uitgetrokken werkloozen werd uitgekeerd f 154329,72, terwijl gere kend was op een uitgaaf van f188900. Voor deze categorie van ondersteun den heeft de extra Kerstuitkeering gekost f 1157,68. Voor werkverschaffing aan werk loozen, geraamd op f 15300, werd uit gegeven f 11289,54. Hoofdstuk X, Landbouw, vermeldt een uitgaaf van f 793,50. De ontvang sten bedroegen f 15 De kosten voor Handel en Nijver heid, Hoofdstuk XI, hebben bedragen f 69854.15. Geraamd was f 80899.45. Aan subsidie werkloozenkassen werd uitgegeven f 28743,45. De gemeente lijke dienst voor subsidiezaken eisck- te een uitgaaf van f 25682.38. Hoofdstuk XII geeft een overznht van de belastingen. Hieruit blijkt, dat aan gemeentelijke inkomstenbelasting werd ontvangen f2.539282.59; aan op centen op de gebouwde eigendomman f 152912.57- aan opcenten op de onge bouwde eigendommen f 1953.12; aan opcenten op de pers. bel. f212.653.60; aan opcenten dividend- en tantieme- belasting f48722.91; aan opcenten op de vermogensbelasting f 12455.71; aan belasting op de honden f 3565; aan be lasting op tooneelvertooningen enz. f56446.79; aan vergunningsrecht f8800 Tegenover deze ontvangsten, die in totaal f 3036897.29 bedragen, staan di verse uitgaven tot een bedrag van f 512580.55^. Hierbij trekt inzonder heid de aandacht een post v. f 433447 wegens uitkeering van het rijk aan het aandeel in de kwade posten, we- g'-ris de directe belastingen. Uit Hoofdstuk XIII blijkt, dat de lichtfabrieken in 1925 weer goed- za ken hebben gemaakt. De gasfabriek, waarvoor de winst geraamd was op f102400, had een winst te boeken van f 178699.95H. Bo vendien werd aan retributie nog ont vangen f57853.50. Nog beter maakte het de olectrici- teitsfabriek. die een winst opleverde van f 339775.441^, terwijl geraamd was f 126200. Deze raming schijnt al zeer willekeurig te zijn geweest. Aan retri butie werd door dit bedrijf nog uitge keerd f89785.80. Ook de gemeentelijke gestichten „Endegeest" enz. maken financieel Ti goeci figuur. De winst die geraamd was op f 1800, heeft bedragen de som van f 88425.07Yi Met het openbaar slachthuis is het niet anders. Terwijl een winst was ge raamd van f25090, werd ontvangen f40100.10. De ontvangsten en uitgaven van het grondbedrijf bedroegen resp. f83716.46 en f 93747.16 X. De reinigings- en ontsmettingsdienst werkte als naar gewoonte met een te kort dat op f251500 geraamd was, maar in werkelijkheid f 225358.37 XA be droeg. Een kleine meevaller dus. De keuringsdienst van Waren kwam de gemeente Leiden te staan op een uitgaaf van f 7432.36^. De gemeentelijke bank van leening had een tekort van f9319.13. Het tekort van het thans afgeschaf te gemeentelijk vischbedrijf bedroeg f471.40. In totaal hebben, zooals wij reeds meedeelden de ontvangsten bedragen f 8129909.04^ en de uitgav. f7280548.13 zoodat de gewone rekening sluit met een voordeelig saldo van f 84960.91^. Hierbij kan nog worden gevoegd een bedrag van f 255000 dat reeds op de rekening 1926 werd overgeschreven. Was dit niet gedaan, dan zou het wer kelijk saldo hebben bedr f 1104360.91 M Opzichzelf een heel aardig resultaat Om een zuivere rekening te krijgen moet «van dit bedrag echter worden afgetrokken wat wegens vroegere diensten werd ontvangen, namelijk f 1043977.12 H, zoodat het exploitatie saldo bedraagt f70.383.79. Zeker een niet onbevredigend resul taat. „Zang zij onze Leus". Het bestuur van de Chr. Gem. Zang vereeniging „Zang zij onze Leus di recteur de heer A Teljeur te 's-Gra- venhage, heeft gemeend aan het pu bliek gratis een concert te moeten aanbieden, door Donderdagavond 26 Augustus a.s. van 8 tot 10 uur in Mu sis Sacrum een tuin-concert te geven. Voor de noodige afwisseling heeft zij zich de welwilende medewerking van het Chr. Muziekgezelschap „Polyhym nia", directeur de heer M. Kouprie, verzekerd. R. K. Ziekenverpleging. Wat straks op het gebied der R. IC. Ziekenverpleging in onze stad te zien zal zijn. dwingt wel in hooge mate be wondering af. Het zal een goede 25 jaar geleden zijn, dat van Roomsche zijde met dezen arbeid werd aangevangen in een daartoe aangekocht heerenhuis aan de Hooigr., voorheen bewoond door wijlen Prof. Gunning. Reeds spoedig werden twee perceelen aan weerszijden bijgekocht en enkele jaren later tot nieuwbouw van een groot gedeelte van dit huizencomplex overge gaan. Nog kort geleden werd het groote §and aan den Nieuwen Rün (voorheen randstoffenbureau) van de gemeente in huur genomen, en wat thans tot stand wordt gebracht, is in één woord ver rassend. Behalve twee groote heerenhuizen aan de Hooigracht, waaronder de vroegere pastorie der oud-Roomsche Kerk, be nevens het daarachter gelegen Kerk gebouw,, werd aan de Middelste gracht een groot aantal woningen en hofjes aangekocht, welke allen geamoveerd worden. Op het groote terrein, dat daardoor vrijkwam, zal binnen afzienberen tijd een gebouwen-complex met tuin verrijzen, waarvan ieder verbaasd zal staan. Wij hopen later nog eens uitvoerig op dit groote en grootsche bouwwerk terug te komen, maar willen reeds nu onze bewondering uitspreken voor het lOrganiseerend talent, dat op het terrein der particuliere ziekenverpleging van R. K. zijde wordt aan den dag gelegd. Men versta ons wel, wij wenschen geen propaganda te maken voor Room sche ziekenverpleging. Integendeel, wij hebben voor alles sympathie voor onze Christelijk-Protestantsche ziekenverple ging waarin wij in ons Diaconessenhuis aan de Witte Singel een zich steeds uitbreidende stichting hebben, maar dit belet ons geenszins, respect te hebben vcor wat van Roomsche zijde in een betrekkelijk klein aantal jaren op het gebied van Ziekenverpleging is tot stand gebracht, ook al zijn wij er van over tuigd, dat de Roomsche verpleging on der heel wat gunstiger omstandigheden haai* exploitatie kan voeren dan de Chr. Protestantsche dit kan. Parkconcert. Programma van het Concert Kooipark op morgenavond 8 uur1Marche Flam beaux, Clark; 2. Ouverture „Les Dra gons des Villlars', Maillart; 3. „Ge- schichte aus dem Wienerwaldwals, Strauss; 4. Potpourri „Die Jungfrau", Millöcker; 5. Introductie uit „Carmen' Bizet; 6. „Bub 'oder Madei'wals, Gro nichstadeten; 1- Zigeunerlager", marsch, Üscheit. Geref. Schoolvereeniging. In 't berichtje over de insfcalllatie van den heer Adershoff, op hedenavond sloop een fout. Niet ouders e n leerlingen worden verwacht, maar ouders van leerlingen enz. De leerlingen dus niet. Kruideniersbeurs. In navolging van wat reeds in enkele andere gemeenten is geschied, zal Dins dag 31 Augustus in „In de Vergulden Turk" een Kruideniersbeurs worden ge houden voor groot-winkeliers in Krui denierswaren te Leiden en omstreken. De bedoeling van deze beurzen is, de kruideniers rechtstreeks in contact te brengen met de fabrikanten en zoo doende de grossiers uit te schakelen, tmii.de aldus de waren goedkooper te kunnen betrekken. Een nieuwe lunchroom. Het bekende Sigarenmagazijn „het Hoekje" op den hoek Steenstraat Bin- nenvestgracht, voorheen geëxploiteerd door den heer Walenkamp, die thans zijn zaak aan de Princessekade heeft gevestigd, zal. naar wij vernemen, een Teel andere bestemming krijgen. He denmorgen is men begonnen met de verbouwing van het üand. waarin, naar verluidt een lunchroom zou wor den gevestigd van de fa. Jamin. Het pand van „De Stad Parijs." Gelijk men weet is onlangs dit pand. op den hoek van de Haarlemmerstr. en de Donkersteeg, ondershands ver kocht aan de N/V. Amsterdamsche exploitatiemaatschappij. Thans verne men wij dat deze aankoop heeft plaats gehad in opdracht van de fa. C. en A. Brenningmeyer. W aarschu wing. De Burgemeester van Langerak (Z - H.) geeft belanghebbenden in overwe ging, alvorens zaken te doen met Van Engelenburg en De Wever, die met draaimolen, zweefmolen en (of) lucht- schommel kermissen en concoursen bezoeken, zich tot hem te wenden om inlichtingen. Duivensport. De Gr. v. Z. „Het Oosten" hield Za terdag een wedvlucht met oude en jonge duiven vanaf Breda; afstand 77 KM De vogels bereikten hun hokken als volgt: 1 A. Stoeke 2-37-33, 2 J. Boekkooi 2-37-42. 3 A. Stoeke 2-37-57, 4 Ph. van Waardhuizen 2-43-14, 5 J. W Wolters 3-3-23, 6 C. P. van Veen 3-5-12 7 J. W. Wolters 3-9-7, 8 Ph v. Waard huizen 3-6-10, 9 A. Stoeke 4-21-18, lste kampioen jonge duiven de heer JWesselius ontvangt hiervoor eer. med. uitgeloofd door het L.D. Geslaagd te 's-Graveuhage voor het examen Duitsch M.O.. (akte A de xheer A. O. G. Thonars alhier. Voor het examen Nijverheidson derwijs (akte N. j.) slaagde te 's-Graven- hage W. E. Fermond, alhier. In de Stedelijke Werkinrichting werden in de afgeloopen week tewerk gesteld 193 Volwassen personen en 6 kinderen. Bij een twist in het logement van R., is de gescheiden huisvrouw van S., mej. J. J. v. d. B., met een mes bedreigd en ook licht in het hoofd ge raakt door J. K. Een jong athleet, de 17-jarige B. A. D., was gisteren op het hek geklom Breestraat. De jongen kwam te val- men van de Meisjesschool aan de len en brak de rechte-ronderarm. Gisteravond, kwart over negen was de Haagweg het tooneel van een wilde jacht tusschen twee auto's. Het gold de aanhouding van een automobilist, die geen gevolg liatl willen geven aan den wenk van een agent-wielrijder om te stoppen. De agent had n.l. bemerkt, dat aan de auto het vereischte roode achterlicht mankeerde, en wilde deswege proces verbaal opmaken. De auto reed echter door en de bestuurder gaf vol ga9, om den agent kwijt te raken. Deze, ook niet mis, sprong op de tree plank van een volgende auto en haal de met dit voertuig bij „De Vink" den vluchteling in, die zijn poging eerst opgaf toen de agent met den revolver dreigde. De weerbarstige chauffeur bleek een 18-jarig student uit Den Haag, ze kere H„ te zijn. Behalve het achter licht mankeerde op zijn auto ook het nummerbewijs, terwijl hij evenmin in het bezit van een rijbewijs. Het werd op deze manier wel een lijvig verbaaltje, dat de agent samen stelde. De student beweerde de auto in huur te hebben van een Haagsche in richting. De eigenaar of eigenares die zijn (haar) Colly-hond vermist, kan om trent een soortgelijk dier inlichtingen bekomen bij de politie, die er een on beheerd heeft aangetroffen, en „in bewaring gesteld". Men herinnert zich dat dezer da gen de politie twee personen heeft aan gehouden. F. en K. die in het bezit waren van lood, dat afkomstig was van oen diefstal in „Habis Perkara." Thns blijkt, dat de politie hiermede een goeden slag heeft geslagen, daar de aanhouding van dit tweetal hev-ft geleid tot de ontdekking van een der den verdachte, die alleen of in veree niging met deze twee op verschill-Ti- de plaatsen misdrijven heeft gepleegd. De derde aangehoudene is F. van D. een los werkman zonder va3te verblijf plaats, die in_den Haag werd aange troffen en afkomstig is uit Gelderland Hij heeft met F. den diefstal in Habis Park ara gepleegd en wordt tevens be schouwd als de dader van eenige ont vreemdingen in Haarlem. Wassenaar en den Haag. Dat hii in Wassenaar nartiien lood heeft gestolen, heeft hii reeds bekend. F heeft waarschijn lijk ook eenige rijwielen gestobn. Een niet alledaagscli geval van mishandeling heeft zich Zaterdag voorgedaan. Een bedeelde, die ondersteuning ge noot van bet Burgerlijk Armbestuur H. T. van den Lagen RUndiik. Belanorijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Autobusongeval te Valkenswaard. Een cheque van f 245.000.verdwe nen. Het Utrechtsche veiling conflict be ëindigd. Buitenland. In Griekenland is een revolutie uit gebroken. De regeering-Pangaios is ten val gebracht. Generaal Galles heeft met de katho lieke leiders geconfereerd. Toenemende werkhervatting in de Britsche mijnen. Een geheimzinnige nitlating van Cook. niet tevreden over de wijze waarop bij werd behandeld en demonstreerde dit door den ambtenaar Jac. M. met de vuist een stomp tegen het hoofd te geven. De heer T. is dezer riagen opge licht voor een accumulator. De dader, H. J. S is in verhoor genomen en na afloop losgelaten. Burgerlijke Stand. Ondertrouwd: G. W. v. d. Broek, jm., 27 jaar en E. de Vrg jd., 23 jaar. P. de Lange jm., 31 iaar en E. C. B. R. van Voort jd., 28 jaar. J. Blok jm., 22 jaar en J. C. Visser jd., 24 iaar. H. L. van Deventer jm., 25 jaar en J. A. M. Groen in 't Woud jd., 22 iaar. P. Z. Fabriek jm., 28 jaar en J. Palm 20 j. J. de Roode jm., 21 jaar en A. de Wit jd., 19 jaar. BINNENLAND. Provinciale Staten van Zuid-Holland. De leden der Prov. Staten zijn opge roepen ter voortgezette zomerzitting op 8 September a.s. in de vergaderzaal der Tweede Kamer. Alsdan zal worden voortgezet de behandeling van de provinciale begrooting' voor 1927, ter wijl, behalve de overige nog niet af gedane onderwerpen ook nog aan de orde zal worden gesteld het voorstel van Ged. Staten tot vaststelling van de overeenkomst betreffende de ter- leen verstrekking van ten hoogste f 2.000.000 voor den houw van een ge sticht voor R.-K. vrouwelijke patiën ten te Noordwijk en Npordwijkerhout. In de jongste zitting hebben Prov. Staten van Zuid-Holland zich bereid verklaard aan het bestuur der Ver eeniging der Zusters van Liefde te Venray, ten behoeve van den aankoop van het terrein voor en den bouw en de inrichting van Ti gesticht voor R.- K. Vrouwelijke Krankzinnigen onder ge gemeente Noordwijk en Noordwij- kerhout, een bedrag van ten hoogste f 200.000 ter leen te verstrekken In'de winterzitting zouden Ged. Sla- ten een volledig uitgewerkte overeen komst betreffende deze terleenver- strekking voor te leggen. Nu echter de zomerzitting op 8 September wordt voortgezet, stellen Ged. Staten de over eenkomst alsnog in deze vergadering aan de orde. De overeenkomst bevat de gebrui kelijke bepalingen. Nieuw is een be paling, die de mogelijkheid opent om in onderling overleg met het bestuur der vereeniging, van de regeling, be treffende de jaarlijksclie verhooging van het aantal voor de provincie Zuid Holland beschikbaar te stellen plaat sen af te wijken en waardoor een ver hooging over een of meer laren, 7.00 zulks wederzijds wordt goedgevonden achterwege kan blijven of rle jaarlijk- sche verhooging op een lager aantal dan 10 of een hooger aantal clan 25 kan worden gesteld. Verder zal bij totst ndkoming van het nieuwe gesticht het bestaande contract met deze vercr 1 lying betref fende het beschikbaarsti-llen van 75 plaatsen voor R. K. vro. welijke pa tiënten uit de provincie ii-Holland dienen te vervallen. Evenv. I behoort met de onmogelijkheid r oning te worden gehouden, dat de füi ilie der patiënten op verdere verple tg in het St. Anna-gesticht blijft pr. stel len of de voorkeur geeft aan over brenging naar een ander dun het nieuwe gesticht, of dat «er uit ami Ten hoofdredenen bestaan niet ter- >nd tot overplaatsing over te gaan. 1 n bepaling is opgenomen, die het nu e- lijk maakt de noodige voorziening n te treffen. Ten slotte deelen Ged. Staten mede, dat zij bij het bestuur der vereenigin. inlichtingen hebben ingewonnen om trent de arbeidsverhoudingen, welke

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1