CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
7de JAARGANG^
VRIJDAG 20 AUGUSTUS 192®
NUMMER ItrfO-r
CHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week f 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Zijt niet bezorgd
Het getal dergenjn die op weten
schappelijke gronden de leer van Mal-
t'hus aanhangen neemt gelukkig af.
Dat beteekent nier. dat liet kwaad,
clocr de moedwillige bevolkingsbeper
king gesticht, de zedelijke verwilde
ring daaruit voortgekomen, ook gaan
deweg overwonnen zo me worden. In
tegendeel, dat wreekt zicli mog. Indien
God het niet verhoedt, dreigt dit de
ondergang van het We-A;n te worden.
Maar door de zed mverwildering,
welke de leer van Mailbus heeft ge
bracht, is men over liens grondprin
cipe gaan nadenken. Meer en meer is
gebleken dat er zeer veel banen zijn
om bet dreigende cotif iet tusichrn
bevolkingsaanwas eri bodemproducti-
Vïteit af te leiden.
Vooral het weder veld winnen Van
de geloovige wetenschap heeft ban. r:
gewezen, welke in Gods voorzienig
besle! ons niet alleen van een drei
gen»! conflict bevrijden, maar die ook
den m en schel ijk en geest prikkelen tot
krachtsontwikkeling in de richting
van verbeterde productiewijze.
Toch zijn er nog telkens weer man
nen en vrouwen die de oude leer open
.lijk voorstaan. Mr. Molhuijzen te War
mond was er xkort geleden een voor
beeld van.
Opmerkelijk is din in hun redenee
ring, dat zij zoo vaak de gegevens,
welke zijzelf aangeven, om het vraag
stuk langs anderen weg op te lossen,
loslaten en in de verkeerde richting
,d oorreden eer en.
Nog kort geleden kwam in „Brif-
tish Association" dë Engelsche ge
leerde Sir Daniël Ha]] met de oude
theorie van liet naderende gevaar.
Sir Daniël stelt het probleem als
volgt:
De bla: ':e bevolking der wereld al
leen al neemti per jaar met vijf mil-
lioen zielen toe. Elk lid van deze be
volking heeft, bij den bekenden le
vensstandaard van het blanke ras,
volgens schatting van Sir Daniël tacb
tig a honderd are bebouwd land noo-
dig om te voorzien in zijn voe.iselbe-
hoeften. Deze verhouding tusschen be
volking en bebouwde oppervlakte
werd tusschen de jaren 1870 en 1925
ongeveer gehandhaafd, toen het zie
lental der blanke bevolking met naar
schatting 225 millioen toenam en de
bebouwde oppervlakte met 182 milli
oen hectare. De vermeerdering van de
bevolking met vijf millioen zielen
oer jaar zou elk jaar bijna vijf mil
lioen hectare nieuw bouwland vorde-
»ren, en aangezien de voorraad ge
schikt bouwland ten einde loopt, is tc
verwachten dat men biïmen korter of
langer tijd staat voor een voedselte
kort. Wel zijn er nog uitgestrekte
boschgebieden, moerassen en heide,
doch het proces om deze in cultuur te
brengen zou uitgaven met zich mede
brengen ,die in geen verhouding staan
tot de opbrengst, die zij zouden ople
veren. Sir Daniël Hall voorziet daar-
iom een tijd, dat de wereld den «rond,
die thans wordt gebruikt als gras
land ten behoeve van het vee, tot
bouwland zal moeten bestemmen en
overgaan tot het vegetarisme, dat,
naar hij meent, gebiedend noodzake
lijk zal zijn. Hiermede zou hand in
nand moeten gaan een intensiever
productie van voedingsmiddelen dan
tot nog toe, waarvoor de wetenschap
zou moeten zorgen.
Ook deze geleerde igeeft middelen
aan om door wijziging in de productie
wijze het evenwicht te bewaren.
Roeping is het om dagrin verder te
'gaan.
^Weest vruchtbaar en vermenigvul
digt u en vervult de aarde en onder
werpt haar is voor ong het goddelijk
gebod.
De aarde te onderwerpen. Het is een
zware taak geworden. Al het schep
sel zucht, ook de stoffelijke wereld.
Tot die taak zijn we dan ook alleen
in Gods kracht bekwaam.
Maar hoe kunnen we Gods zegen
verwachten, indien wij 't gebod Gods
dat aan het onderwerpen van de aar
de vooraf gaat, het vruchtbaar zijn en
vermenigvuldigen moedwillig met voe
ten treden?
«Tot de wet en tot de getuigenis"
ook in dit opzicht.
Dan mogen wij ook op de hulpmid
delen welke God geeft, in vertrouwen
het oog vestigen.
Tegenover de eenigszins pessimis
tisch klinkende theorie van Sir Da
niël Hall staan optimistische verkla
ringen, die juist in dezelfde dagen zijn
afgelegd in het „Institute of Politics"
te Williams town, in Massachusetts.
Sir James Irvine, de president van
St. Andrew's University, zedde daar,
dat hij een gunstig verschijnsel zag in
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
het feit, dat de productie van graan
toenam in verhouding ^tot den'aanwas
der bevolking en dat' de productivi
teit van den bodem nog steeds kan
worden opgevoerd door het wegne
men van de plagen van insecten en
zwammen.
Dr. Harrison, uit Washington, zag
het vraagstuk nog van een anderen
kant: het veranderen van de voedsel
gewoonten van alle volken, zoo be
toogde hij, was een argument tegen
voedselgebrek, terwijl hij voorspelde
dat nieuwe methoden van het conser-
veeren van levensmiddelen het moge
lijk zouden maken, geweldige voorra
den voedingsmiddelen voor geval van
nood aan te leggen.
Voor ons is er nog grooter zeker
heid, n.l. dat God oips beloofd heeft
al het noodige voor dit leven. De
psalmdichter mocht immers roemen
dat hij zelfs in zijn ouderdom noch
den rechtvaardige noch diens zaad
verlaten heeft gezien.
Zoo is het ook nu nog. Alle onge-
loofstheo"'-' ten spijt is dat onze steun
Tn die kracht gaan wij voort.
Zijt niet bezorgd., zoo vermaande
or 7e Heiland.
Dan zoeken we met ernst naar mid
delen om warneer de nood komt uit
komst te vinden. God zal ons die ze
ker geven.
STADSNIEUWS.
Prof. Keesom op Texel.
Op initiatief van prof. Keesom wer
den op Woensdag den I8en dezer ve
len uitgenoodigd door het comité,
dat den eminenten geleerde deo 3en
Augustus zoo hartelijk huldigde tot
het bijwonen eener lezing, waarbij de
natuurkundige' op populaire wijze een
en ander in verband met zi.ïti/labora
torium-arbeid en juist behaald succes
zou uiteenzetten.
Een groote schaar belangstellenden
gaf aan deze uitnoodiging gehoor, zoo-
dat phm. 350 personen de zaal van ho
tel Texel vulden.
De heer W. B. Oost, burgemeester
van Texel opent met een kort woord,
waarin hij zijn groote ingenomenheid
betuigt met de idee van prof Keesom
hier iets omtrent het helium-probleem
en .wat daarmee verband houdt te wil
Itn meedeelen.
Prof. Keesom het woord verkrijgen
de spreekt als volgt:
Dames en Heeren,
De avond van den 3en Augustus is
door de vriendelijke hulde van Texel's
burgerij voor mij en mijn familie een
avond geweest, dien we niet licht zul
len vergeten. Ik heb mij toen afge
vraagd: wat kan ik nu doen om te
toonen hoezeer ik die vriendelijkheid
o.p prijs heb gesteld.
En ik besloot u te vertelicD van
mijn werkkring en dus van het na
tuurkundig laboratorium te Lelden.
Spreker gaat daarop in kort,» trek
ken de geschiedenis na van dit labo
ratorium en zet vervolgens op dui
delijke wjjze uiteen, op welke wijze
nieri vloeistoffen uit gasvormige of
v'oeibare toestand in vaste- aggregatie
toestand brengen kan. Bereikt men
somwijlen den vloeibaren toestand
door afkoeling van de damp, soms
moet deze afkoeling van druk verge
zeld gaan, wil men het gewenschte
resultaat bereiken. In snelle verdam
ping eener vloeistof vind:, men vaak
het middel deze vloeistof in vasten
toestand te brengen. Doch niet'altijd
Kdn hierbij hooge druk gemist wor
den.
Door een eigenaardig toeval vangt
dr geschiedenis van het vloeibaar ma
ken niet alteen aan iri Nederland, ze
eindigt er ook:
In 1798 wist van Marum te Haar
lem ammoniak in vloeibare vorm te
verkrijgen.
ïn 1923 maakte Garaday 'chloor
(gas) vloeibaar, in 1835 bracht Thilo-
rier groote hoeveelheden koolzuur in
vloeibare en vaste toestand 90 gr.
C.) In 1845 wist Faraday met behulp
van vast koolzuur en aanwending van
druk „alle gassen "op de zes perma
nente na in vloeibare vorm te bren
gen.
In 1877 brachten vrijwel gelijktijdig
Cailletét en Picket resp. te Parijs en
Genève zuurstof tot vloeistof. In 1822
werd prof. Kamerlingh Onnes be
noemd tot hoogleeraar in de natuur
kunde te Leiden, waar hij weldra het
terecht wereld-beroemde Cryogeen-
laiboratorium inrichtte.
Uitvoerig staat spreker stil bij de
wijze waarop verscheiden gassen tot
vloeistof werden gebracht, waarbij hij
zich bedient van lantaarnplaatjes die
een en ander aanschouwelijk weerge
ven. Spreker gewaagt van de moeilijk
heden, welke de natuurkundige heeft
te overwinnen, wil hij zijn arbeid met
eenlgszins bevredigend resultaat zien
beloond. Wijdt spreker zijn rede voor
de pauze grootendeels aan proeven en
resultaten van zijn grooten voorgan
ger prof. Kamerlingh Onnes, na de
pauze maakt hij meer het vastmaken
van helium tot onderwerp.
Ten slotte beantwoordt spreker de
vraag,welke beteekenis zijn ontdek
king heeft om daarop de beteekenis
van het cryogeen laboratorium te re-
leveeren.
Een luid applaus is zijn loon.
De heer W. B. Oort dankt prof. Kees
om voor .zijn belangwekkende rede.
Het verheugt hem prof. Keesom be
reid te hebben gezien anderen van
zijn groote kennis te laten meege
nieten.
Geief. Schoolvei^eniging.
De installatie van den heer W. G.
Aldershoff Jr. het nieuwbenoemde
hoofd der U.L.O. school aan de Hoogl.
Kerkgracht, zal plaats hebben in een
samenkomst van bestuur, ouders cn
leerlingen en autoriteiten op Maan
dag 23 Augustus a.s. des avonds te 8
uur, in het schoolgebouw (ingang
Kerkgracht). Ook belangstellenden
zijn hartelijk welkom.
Tuinconcert.
In den prettig -verlichten tuin van
„Oud Hortuszicht" hebben gisterav.
de Chr. Zangvereeniging „L.E.D.A.
GOH" en het Chr. muziekgezelschap
„Polyhymnia" gezamenlijk een tuin
concert gegeven.
Het weer was de uitvoerende ver-
eenigingen nogal gunstig. De tempe
ratuur was heerlijk, er was geen wind
en het bleef gedurende den geheelen
avond droog. De theetuin was dan
ook goed bezet.
Het concert, dat niet officieel geo
pend werd, ving aan met het optreden
van „Polyhymnia" dat gedirigeerd'
door den heer M. Kouprie, een ope-
ningsmai'sch en eenige fantasienum
mers ten gehoore bracht. De compo
nisten ervan waren op het overigens
uitvoerige, programma niet vermeld.
Het deed er ook weinig - toe .blijkens
het gemeende applaus, dat de diri
gent na elk nummer in ontva>.'0st ne
men mocht.
Het viel ons op dat dit muziek
korps, dat de beginsels heeft van een
goede ontwikkeling, niet noemens
waardig in sterkte vooruitgaat. Wil
het zich werkelijk naam maken, dan
zal het tijdig moeten worden ver
sterkt met eenige goede krachten. De
toon is over het algemeen niet heel,
zuiver en mist bijna alle zekerheid.
De directeur' toonde ten aanzien van
de bedoeling der compositie wel be
slistheid. Moge hij spoedig meer steun
vinden in zijn corps, dat nog ruim
schoots voor aanvulling vatbaar is.
Voor en na de pauze trad de zang
vereeniging L.e.d.a.G,o,H, directeur de
lieer J. W. Snel, op met een serie wel
gekozen liederen. Wij hebben ze he
laas niet alle kunnen aanhooren, en
wagen ons dus niet aan eene volle
dige heoordeeling. Het concert hau
•trouwens ook niet de pretentie van
een jaarlijksche uitvoering, die meer
als de officieele thermometer mag
worden aangemerkt. Er werd met
élan gezongen, dat soms wel leidde
tot excessen, die het meest op reke-
ning van de heerenpartijen komen.
Gesteund door den directeur, was 't
overwicht dat zij hadden op de da
mespartijen, wel eens hinderlijk.
Wij meenen echter wel, dat er van
den zang genoten is. Dit genot had
wellicht nog grooter kunnen zijn,
wanneer speciaal een deel van de jon
gere generatie haar aandacht minder
aan de sprookjesachtige omgeving,
dan aan het concert had geschonken.
Velen der talrijke bezoekers zullen
gaarne nog eens de gasten zijn van
de beide concerteerende vereenigin-
gen.
Leidsche Burgerwacht.
De Leidsche Burgerwacht vijftallen,
die op 11 September a.s. te 's-Graven-
hage zullen deelnemen aan de Provin
ciale wedstrijden zijn a's vo:gt samen
gesteld:
Afd. B. 1. v. Staveren Jr.. 2. v." d.
Drift, Ph.; 3 Kok, C. P.; 4 Bergman,
D.; 5 de Gunst, D.
Afd. C.: 1 v. d. Velden, H 2 Koore
man, J. P. 3 Haverkorn, D.; 4 v. Ben-
tem, H.; 5 Alphenaar, W.
Ie reserve Barendse; 2e res. v.
Muijen; 3e res. de Lange; 4e res. Devi-
leo.
Kamer van Koophandel.
In de zco juist verschenen maaid*-
lgkscke medeueelingen van de Kamei
van Koophandel komt een artikel vooi
over Internationale Arbitrage, waarin
na vermelding der Arbitrage Clausui.'
in h^t Fransch, Engelsch en Neder-
landsch een uiteenzetting gegeven
wordt over de waarde en de wettelijke
geldigheid der clausule.
Voorts wordt gewezen op het feit,
dat de clausule vaak geschillen voor
komt, terwijl als de eventueele poging
tot verzoening niet slaagt, de procedure
finel en goedkoop tot het beoogde doeï
voert.
Verderwordt er nog gehandeld ovei
de organisatie van de arbitrage en de
tenuitvoerlegging van het vonnis.
In een volgend artike! zullen nog na
der in oogenschouw genomen worden
de 'kosten der Arbitrage, het moreele
effect en de economische draagwijdte,
terwijl ten slotte gegeven zal worden
een model voor het aanvragen der Ar
bitrages in het Fransch, en in het En
gelsen.
Dwangbevelen.
In de Mededeelingen vinden wij even
eens vermeld, dat ter doorzending aan
den deurwaarder gereed liggen een 14-
tal dwangbevelen, verdeeld over de na
volgende gemeenten:
Leiden 11, Koudekerk 1, Noord wjjk-
Binnen 2.
Ingeschrevenen in het Handelsregis
ter, die de kosten voor eerste inschrij
ving of iaarlijksche bijdragen 1926 nog
niet hebnen betaald, en daaraan reeds
per aangeteekend schrijven zijn herin
nerd, worden nog tot 21 Aug. 1026 in
4e gelegenheid gesteld* het verscnuldig
de te voldoen.
Na dien datum hebben zij de hooge
kosten, welke op dwangbevelen vallen
en van f 7,50t 15 kunnen bedragen,
aan zichzelf te wijten.
De heer J. C. Roelandse alhier is
geslaagd voor het examen Nijverheids
onderwijs, acte N IXa.
BINNENLAND.
Een groot werkgever aan het woord.
De heer Ed Gerzon, de eigenaar der
bekende modewinkels, heeft, naar wij
in „De Volkskrant" lezen, ten behoeve
van een geïllustreerd tijdschrift het
een en ander meegedeeld betreffende
zijn bedrijf.
Het peil van zijn personeel noemde
hij daarvoor een uiterst belangrijke
factor:
Op het personeel rust, zoowel bij de
vervaardiging van de artikelen als bij
den verkoop, een groote verantwoor
ding.
Men moet er voor zorgen, dat de
menschen met liefde en met hart
voor de zaak werken.
En als ze dit niet doen, ligt het niet
altijd aan hun tekortkomingen.
Een goed zakenman moet zijn em-
ployé's als medewerkers beschouwen.
Als ze goed hun best doen. moeten
ze goed verdienen, en dat kan, wan
neer een bedrijf goed is ingericht.
Een loonsvermindering, zioals die
op dit oogenblik dopr sommige onder
nemers wordt bepleit, zou op der. gang
van zaken in ons bedrijf niet die gun
stige uitwerking hebben, die zij zich
daarvan voorstellen.
Van een onderneming als de onze
zou niets terecht gekomen zijn zonder
de plichtgetrouwe medewerking van
een staf van goed geschoold personeel.
Wat wij tot stand hebben gebra-'ht
is ik kan het niet genoeg herhalen
de vrucht van samenwerking en
gemeenschappeiijk overleg.
Ex-keizer Wilhelm ernstig ziek?
Ex-keizer Wilhelm is sedert eenige
dagen lijdende aan griep. De „Chica
go Tribune" meldt thans, dat de toe
stand van den ex-keizer zeer ernstig
is geworden en dat. indien overbren
ging nog mogelijkis, minister Kan zal
trachten de reis naar pen zachter kli
maat mogelijk te maken.
Wij publiceeren dit beri< bt van de
„Chicago Tribune" natuurlijk onder
alle voorbehoud.
Het PAS. vraagt erkenning te Utrecht
Door het Plaatselijk Arbeidssecre
tariaat te Utrecht is aan den gemeen
teraad een adres gezonden met ver
zoek om erkenning van deze vakcen
trale.
De weeldebelasting.
Het hoofdbestuur van den Algem.
Nederl. Textie'arheidersbond „De
Eendracht" heeft aan den minister
van Financiën verzocht, een zoodani
ge wijziging te brengen in bet ont-
werp-weeldebelasting, dat de belas
ting op tafel- en beddengoed van an
dere dan katoenen weefsels er op kar
petten, kleeden, Lapijten, loopers, waar
in wol is verwerkt, worden geschrapt.
De Nederlandsche handelsbalans
in Juli 1926.
Het Centraal bureau voor de statis
tiek deelt mede, dat de waarde (zonder
goud en zilver) van den invoer heeft
bedragen in Juli 1926 f206 millioen; in
Juni f213 millioen; Juli vorig jaar 224
millioen; van Januari tot en met Juli
f1426 millioen en van Januari tot en
met Juli vorig jaar f1410 millioen gul
den; de waarde van den uitvoer be
droeg in Juli f141 millioen, in Juni
f 183 millioen; in Juli vorig jaar f 162
millioen; van Januari tot en met Juli
f983 millioen en van Januari tot en
met Juli vorig jaar f)1003 mi'lioen.
Het saldo-invoer bedroeg iu de maan
den Januari tot en met Juli resp. f83.5
millioen, f 67.7 millioen, f 69 4 millioen
f64.8 millioen; f66.1 millioen; f79.4
millioen en f64.7 millioar- totaal voor
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone edvertentiSn per regel 22V» oent
Ingezonden Mededeelingen, dnbbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiëa bij vooruitbetaling
ran ten hoogate 30 woorden, worden dage*
lijka geplaatst ad 40 cent.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
De Nederlandsche handelsbeweging
over Juli: het invoersaldo afgenomen.
Buitenland.
De wereldhandel in Boter en Kaas.
De conferentie tnsschen de Brltsohe
mijnwerkers en mijneigenaren is mis
lukt.
Een memorandum der Mexicaan-
sche katholieken aan president Galles
gericht
Nadere bijzonderheden ovei de spoor
wegramp te Lehrte.
Januari tot en met Juli f495.7 millioen
idem vorig jaar f 406.6 millioen
Met Maart is een wijziging gekomen
in de beteekenis van land van her
komst en land, van bestemming.
De Zuiderzeewerken,
Men schrijft aan de „N. R. Crt.":
Al is het dezer dagen in enkele bla
den opgenomen bericht uit Wielingen
omtrent het voornemen tot onder-
handsche aanbesteding van een deel
der Zuiderzeewerken aan een door
vier groote aannemings-firma's op te
richten naamloóze vennoots-hap niet
in allen deele juist, in hoofdzaak komt
het toch met de te dezer zake door
den minister van waterstaat genomen
beslissing overeen.
Inderdaad is dezer dagen een naam
looze vennootschap opgericht onder
den naam Maatschappij tot uitvoe
ring van Zuiderzeewerken, aan welke
deelnemen de Hollandsche Aanne-
mibgs-Maatsckappij te 's-Gravenhage
de Hollandsche Maatschappij voor Aan
nemingen (voorheen de f Irma van
Hattum Blankevoort) te Beverwijk,
de heer L. Volker Azn. te Sliedrecht
en de heer A. Bos Pzn. te Dordrecht".
Met deze vennootschap bestaat over
eenstemming omtrent een regeling,
waarbij haar wordt opgedragen het
maken van den afsluitdijk der Zuider
zee tusschen Wieringen en de Friese he
kust, met de daarin gelegen sluizen
en andere kustwerken en van den
dijk van de Wieringermeer tusschen
Wieringen en MedemJjlik, zoomede
van den bij Andijk aan te leggen proef
polder en wel op dezen voet, dat ach
tereenvolgens voor de uitvoering van
de verschillende werken afzonderlij-
ke aannemingsovereenkomsten zullen
worden gesloten volgens door den mi
nister van waterstaat goedgekeurde
bestekken en dat het rijk in beperkte
mate in de winst, alsmede in het even
tueele verlies der N.V. zal deelen.
Buiten deze overeenkomst blijven
intusschen een aantal in verband met
de afsluiting van de Zuiderzee en de
indijking en droogmaking van de
Wieringermeer uit te voeren belang
rijke werken, als b.v. het verhoogen
en verzwaren van de Friesche en
Noord-Hollandsche zeedijken, het ma
ken van den dijklangs het boezem-
meer bezuiden den afsluitdijk door
het Amsteldiep en van het afwate-
rizigs- en scheepvaartkanaal langs de
Noord-Hollandsche kus^ en alle voor
de verkaveling van de Wieringermeer
uit te voeren werken, al welke wec
ken op de gewone wijze zullen worden
aanbesteed. Voorts is aan den minis
ter van waterstaat de bevoegdheid
voorbenouden om te vorderen, dat de
bouw van de kunstwerken in den af
sluitdijk door de N.V. onder zijn goed
keuring ïn het openbaar of onder
hands zal worden aanbesteed, in welk
geval deze voor haar bemoeiingen ter
zake geen andere vergoeding za) ont
vangen dan de eventueel door haar
gemaaVte kosten.
Voor de Nederlandsche amnemerg,
die niet in .ie N.V. zijn o; genomen,
zal er dus bij .le uitvoering van de
Zuiderzeewerken nog werk genoeg
overblijven, en de overeenkomst heeft
dan ook alleen ten doel, om Vóórdat
'wordt aangevangen met de werken,
waarop het in de eerste plaats aan
komt en waarbij de grootste risico'9
zijn te verwachten, n.l. de afsluiting
van de Zuiderzee en ie bedijking van
de Wieringermeer de meert mogelijke
zekerheid te verkrijgen, dat tot aan
de geheele voltooiing daarvan over
goede aannemershulp en voldoend ma
terieel zal kunnen worden beschikt.
In afwachting van de afwikkeling
van de nog noodige formaliteiten
der overeenkomst hebben de deelne
mers reeds een begin gemaakt met
den aanleg van den proefpol der bij
Andijk, volgens een door de directie
der Zuiderzeewerken onier goedkeu
ring van den minister met hen daar
omtrent getroffen regeling. Het is
noodig, dat deze proefpolder zóó tijdig