MODE-RUBRIEK
J
NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN VRIJDAG 13 AUGUSTUS 1926
ivüiiutTii we niet met Vo-orscnoteix
n overieg tiede.i betreffende het vast
zeilen van een maximum-snelheid.
De Voorzitter zal dit in over
weging nemen. Spry verwacht niet,
dat het veel zal geven, het is daar een
kruispunt van wegen.
Te half elf sluit de Voorzitter |do
jpenbare vergadering en gaat de raad)
n geheime zitting.
WOUBRUOGjfi.
Gisteren werd hier een alg^neen
.eacht ingezetene ten grave gedra-
,en. Het was de oude heer Aart Vro-
ajk, een der oude trouwgeblevenen
.an de Anti-rev. beginselen en partij.
De laatste jaren was hij in rust van
-ijn 44-jarigen arbeid als watermo-
tenaar van de Vrouw Geestpol Ier.
Zijn geslacht heeft dien molen tot
.eden nog 'bediend vanaf 1797.
Aan de groeve sprak Ds. Joh. Kijne
,n de oudste zoon, die tevens dankte
.oor de laatste eer zijn vader bewe
gen.
Tijdens den kaasdag kwam een
.elegram van den burgemeester met
.e beste wenschen voör den arbeid
^an het bestuur der af deeling Bond
van kaasproducenten alhier.
RIJNSBURQ.
Als regel is deze zomermaand zeer
.lecht voor den bloemenhandel, Dit in
aanmerking genomen mag men op
eden nog van redelijk spreken. De
aanvoer is tamelijk groot. En thans,
<a een flinke bui zal dit wel niet ver-
ninderen. De prijzen zijn nu als volgt
vfargrieten per 100 28—34, Primuli-
ïus 2530, Gladiolus in zeer veel ver
schillende variëteiten van 40130,
lont bretia 23—33, Centoria 1119,
iodetia 290—4, Scabiosa 20—24, As-
ers 2840, Pompon-Dahlia's 6585,
jalilia's van 3—410.
Er wordt weer flink wat bloemkool
,ekocht voor export, die in kratten
wordt verzonden. De prijzen zijn, me
de tengevolge van het koel&re weer,
.veer eenigszins opgeioopen
UIT ONZE INDIEN.
Een nieuwe overval.
Bij het innen van belastingen in het
:eureunbangansche (Westkust Atjetri
ts het bivak van den kapitein Behrens
ïoor kwaadwilligen beslopen. Drie der
.anvallers, die het bivak waren bin-
ien gedrongen, werden neergelegd. On
-erzijds is gesneuveld de eerste luite
nant N. A. M. Molenaar, terwijl drie
ailandsche fuseliers licht gewond wer
den.
(De eerste luitenant W. A. M. Mole
naar, geboren in 1894, was den oden
daart 1916 aangesteld tot officier en
werd op 10 Januari 1919 bevorderd tot
eersten luitenant).
De moordenaar bekent,
De beklaagde Endjim heeft tenslotte
jekend den moord op mevr. Campbell
MacFie, in vereeniging met de inlan
ders Ruben (vermoedelijk zal hier Rad-
nan bedoeld zijn) en Rachman, te heb-
nen gepleegd.
Ba dreigende Batcsr.
De goenoeng Batoer blijft verhoogde
werking vertoonen ;de lavastroom vor
dert 200 meter per etmaal. De lava
moet eerst den heuvel overwinnen,
welke zich verheft op den weg van net
Batoermeer. Groote blokken en koken
de stukken lava schuiven naar bene
den met een geluid dat veelovereen
komst heeft met kruiende ij33chotsen;
zij verbranden en vernielen alles wat
zij op hun weg tegenkomen. Reuze
waringins worden meegevoerd.
De ontploffingen zij t.e Singaradja
waar te nemen. De vulcanische wer
king zal vermoedelijk van langen duur
zijn.
DAMESKLEEDING.
DE FEESTEN DER BEWONERS
VAN POSö.
De menschen in Poso op Celebes,
houden van feesten; dit is voor hen
een levensbehoefte. In hun heiden-
schen tijd hadden ze veel feesten; pf-
ferf eest en, die elk jaar terugkeerden,
zooals het-nieuwjaarsfeest dadelijk na
afloop van den oogst, of kort voor
het begin van den aanleg van nieuw©
akkers; het smidsfeest, dac ten doel
had de ingezetenen, oud en jong, tei
versterken met de kracht van het ijzer
het oogstfeest, waarvan de praal waar
mede'het werd gevierd afhing van da
uitkomst van den oogst'; dan be-
Jioorende tot de feesien. .die om da
twee of drie jaar werden gehouden
het tempelfeest, dat alle ziekte moest:
wegnemen, het koppensnellersfeest,
dat gevierd werd, wanneer men met
goed gevolg was teruggekeerd van een
krijgstocht; het groote doodenfeeslt,
waarbij het gebeente der overledenen
werd schoongemaakt en opnieuw bij
gezet. In de Pososche maatschappij
was dus veel gelegenheid om zich te
ontspannen, en de feesten in de on
derscheidene dorpen volgden soms zoo
snel elkander op, dat het bijwonen]
een inspanning werd voer hen die
door familieverwantschap telkens moes
ten meedoen.
Dr. Alb. C. Kruyt over deze fee3-
;cn schrijvende in het Tijdschrift voor
ondingsweterschap erkent méde. „eent
olk heeft feesten noodig", en hij ver
klaart het ritueel dat aan ieder feest
vas verbonden en waaraan al de .aan
wezigen deel hadden, een ritueel, dat
verd begrepen: bij de oogstfeesten
'macht de voorgangster van eiken ak-
kcr haar versierde mand, waarin de
'natste gesneden aren war?n_ gelegd;
•lio manden plaatste men bij elkaar,
t omheen at en drenk men, en een
•,-vfir.r begreep de be teekenis. hét féé3-
rr-lük inhalen van het kostbare voed
sal. Waren al de deelnemers aan het
<?A 28
1
JL 5 -
i
1 «B»4*
Afb. 27 is een japon, die van drie verschil
lende soorten zijde gemaakt is. De blouse van
deze japon is van lichtgrijze crêpe-de-chine
de kraag, de geschulpte banden op heuphoog
te en de mouwen zijn van korenblauwe crêpe-
de-chine het korte rokje en de ondermouwen
van bedrukte zijde. Men kan duidelijk op de
teekening zien, dat het rokje heel fijn op ge
lijken afstand is ingerimpeld. Voordat er met
inrimpelen begonnen kan worden, moet men
de zijde, die voor het rokje gebruikt wordt,
aan den bovenkant in zessen verdeelen, daar
na wordt elk deel schulpvormig uitgeknipt. Ik
zeg dit alles, omdat, als men de rok recht van
boven zou inhalen, het rokje ongelijk zou val
len, want de zijde, die voor dit rokje geschikt
is, heeft een breeden afgepasten rand. Men
begrijpt wel, dat er van een zoom afmeten
geen sprake is. De punten van de schulpen
van den heupband moeten op gelijke hoogte
hangen .vóórdat het rokje aan de blouse ge
naaid kan worden.
Patroon él 0.65 volgen 100 cM. gemeten
bovenwijdte.
Do tweede japon (afb. 28) bestaat uit drie
deolen een casaque, een cape erf een rokje.
De cape en de casaque zijn van wollen jade
mouliné. Het rokje is van zwarte zijde; met
deze zijde is ook de cape gevoerd. De versie
ring op casaque en cape bestaat uit een breed
mooi bewerkt galon (waar veel wit, zilver en
zwart in voorkomt). Dit galon is op de stof
gestikt en voor de zakjes zijn twee stukjes
galon, welke eerst aan elkaar genaaid-worden,
gebruikt. Men moet vooral niet denken (als
men soms deze japon als voorbeeld voor een
komende najaarsjapon zou willen nemen) dat
zoo'n kleine cape warm is. Ze staat erg
modieus, maar kan toch niet een manteltje
vervangen, omdat een dergelijke cape te veel
speeltuig van den wind is. De lap, die men er
voor gebruikt, wordt iets (niet veel), bijge-
schuind, en van boven een weinigje uitgehold.
Daarna wordt ze ingehaald en aan een in
model geknipten band genaaid. Men bekijke
eens goed een en ander op de teekening.
Patroon 4 0.65 volgens 102 cM. gemeenten
bovenwijdte.
Zij, die echter een passend patroon ver
langen, sturen de maat genomen onder de
armen over de buste met een bedrag van één
gulden aan onze mode-redactrice, mej. Greta
Stein, Com. Krusemanstraat 51 HI, A'dam.
smidsfeest bij elkaar in de smederij,
dan droeg men een varken en een
hoen driemaal er omheen, om zoo
doende een magischen kring om de
aanwezigen te trekken, een kring die
ziekten zou tegenhouden; dan moes
ten mannen, vrouwen en kinderen
quasi smeden, en de geleidingen van
hun lichaam werden met ijzer beklopt,
om de kracht van het ijzer te doen
overgaan op het lichaam.
Bij het tempelfeest riepen huisva
ders om beurten de geesten aan, en
al de leden van het gezin waren bij
de plechtigheid tegenwoordig; allen
moesten het offer aanraken en allén
werden met het bloed der dieren be
streken.
Werkelijk deelnemend aan het feest
waren 'de menschen van Poso bij die
gelegenheid allen in actie. Maar nu
kwam hét nieuwe régime en het mete-
rendeel 'der feesten tnoest vervallen,
elders het zij terloops even gezegd'
houdt men zulke oude gebruiken
'met aandoenlijke zorg in het leven.
Kruyt schrijft, dat hét kerstfeest in
Poso aanvankelijk een kn der if eest was,
en velen meenen nog, dat het in 'de
eerste plaats om 'de kinderen is té
'doen, cmdat bii die gelegenheid dé
leerlingen van alle scholen bij elkaar
komen en 'door hun zingen, fluitspel'
en optochten het grootste aandeel aan'
de feestelijkheden hébben. Het kerst
feest was een van de nieuwé feesten'
die 'de oude vervingen, toen 'dé tem
pels waren afgeschaft. We lezen over
gezamenlijk 'eten, over eén tooverl'an-
taarn 'en een kerstboom, ook over toe
spraken.
Kruyt erkent eerlijk dat het hem
niet bevredigt, omdat het geen feest,
is van de menschen van Poso, ze stel
len er weinig belang in; en hun oudé
vermaken halen ze weer te voorschijn
zij laten paarden draven wanneer er
gasten zijn gekomen te paard, en voor
velen is het eigenlijk pas feast, wan
neer op den 'laatsten avond de natio
nale dansen worden uitgevoerd. Hiei?
zien We de kermis in beginsel.
Aan 'den kerstboom is men magi
sche beteekenis gaan hechten, en m
de toespraken die men bij den boem.
houdt, wordt van Stoffelijk voordeel
en vooruitgang gewaagd. Voor men
schen van gelijke ontwikkeling is de
nieuwe koers vooral aanneembaar,
door de hakmessen, bijlen en ka
toentjes 'die hij medebrengt, door het
heldere licht van kaarsen en petro
leum, 'die de walmende harsfakkels
hebben vervangen. Hel verhaal is uit
den ouden tijd, dat vertelt van de in
landers die het aansteken van 'd? licht
je3 beschouwden als een middel om
tooverkracht op te wekken; immer3
zij zeiven branden lichrie3 wanneer zij'
geneesmiddelen bede den; velen zullen
"thans nog insgelijks erover denken.
Het jaarlijksche kleine docdanfeest,
dat is de tijd dat de graven worden,
schoongemaakt, men slacht een buf
fel en eet gezamenlijk ter eer© van dé
dood-en. Waarin ligt het specifiek hei
densche van het verzorgen der gra
ven? Kruyt antwoordt: in den tijd
waarop het wordt gedaan, October en
November, wanneer men aanvangt
met het ontginnen van de nieuwe vel
den; men vraagt daarbij de hulp der
overledenen, vertrouwt op"'die hulp.
Het doodenfeest is nu verplaatst
naar Maart of April, naar een tijd dus
waarin het gewas reeds hoog staat,
en zichtbaar is hoe de oogst zal uit
vallen, zoodat dan geen sprake meer
is van het rekenen op der doodenj
hulp. 'Op den tweeden Paaschdag mo
gen de menschen yan Poso nu hum al-
lerziel'en vieren en vpor de overlede
nen zorgen.
In den loop der jaren heeft deze
bevolking wel getoond een groot aan
passingsvermogen te bezitten.
GEMENGD NIEUWS.
Verdronken. Te Sambeek is
de 26-jarige werkman .J P. uit Gen
nep, die daar werkzaam is bij 'de Maas
'kanalisatie, tijdens zijn werk te water
geraakt en verdronken. De man was
gehuwd en vader van twee kinderen.
Onder Hatert is de 32-jarige J.
v. d. B., poetser bij de Ned?. Spoor
wegen, bij 'het baden in een der vak
ken van het Maas-W;aalkanaal' verdrop,
ken.
Te Leerort bij Leer, liep een
auto van de veerpont, met het ge
volg, dat de chauffeur en twee kin
deren verdronken.
Tegen verzekering. Op
den Katendrechtschen Lagen Dijk te
Rotterdam woont de goudsmid C. \Vj,
M. P., die een overtuigd tegenstander
is yan elke verzekering, daar hij deze
strijdig acht met de „ordonnantiën".
De man heeft een winkelkast waar
in voor een respectabele waarde sie
raden te kijk staan, doch wenscht
geen enkele maatregel te nemen,
noch door verzekeringen bij een maat
schappij, noch door een luik of iets
dergelijks des nachts voor 'den ruit
te doen.
In korten tijd is zijn etalageruit,
reeds 'driemaal ingeslagen. Den eer
sten keer werd er voor circa 200 gul
den gestolen, den tweeden keer liep
het zonder verdere schade af en he
dennacht was een politieagent de ge
lukkige oorzaak, dat er evenmin iets
gestolen werd. Want dezen nacht te
ongeveereen uu heeft weer eén vér-
dacht individu de ruit ingeslagen om
zich te verrijken met de sieraden. Een
surveilleerende agent hoorde de scher
ven rinkelen en scocdd» 2ich naar den
winkel. Toen de a.s. dief dit bemerkte,
ging hij er als een haas vandoor, zijq
fiets achterlatende. Hij had nog geen
kans gezien zijn slag te slaan.
Wij ziin benieuwd, hoe lang de
goudsmia nog onverzekerd 2al blij
ven.
Verkeersongeluk. Gisteren)
kwam te Mars^um bij Leeuwarden op
den gevaarlijken viersprong bij' den
ingang van het dorp, waar een grootei
verkeersanarchie heerscht, 'de heer K.
Vos, werkzaam bij de rijks driehoeks-
imetincr, wonende te Zaadbuiten on
der Veenklooster, op zijn motorrijwiel)
uit de richting Beetgum, terwijl de)
autobus van Wommels, van Leeuwan
den komende, den beruohten hoek na
derde. Zoowel de heer Vos als de be
stuurder van 'de autobus gaven sig
nalen, welke van weerszijden niet ge
hoord werden. Doordat de heer Voö
de bocht te Jcort nam, zag hij plotse
ling de autobus voor zich. Hij ver
loor zijn tegenwoordigheid van geest!
en reed pardoes op de autobus in, die
hem een meter of tien meesleepte.
Ernstig gewond werd de heer Voö
naar een ziekenhuis te Leeuwarden
vervoerd.
Ernstig ongeluk. Gistermor
gen te half twaalf kreeg op het stoomt
schip „Storvek", liggende aan het Oos
terhoofd te Schiedam, Jan Mat, wo
nende aan het Wol venpad te Rotter
dam, die op genoemd stoomschip toe
zicht hield op het lossen van papier-
rollen, toen een de. kettingen van de
kraan van het takelvviel schoot, de
haak miet volle kracht op het hoofd.
Ernstig gewond zakte de man bewus
teloos ineen. De dokter constateerde!
zware schedelbreuk.
On we der. Te Andirk is gister
ochtend een groote hofstede, bewoond]
door de gezinnen van D. Groot en P.
Burger door den bliksem getroffen!
en afgebrand. Een groote hoeveelheid'
kostbare tulpenbollen ging verloren.
In zinkenden staat. Gister
morgen kwam te Lemmer uit zee in
zingenden toestand binnen het kiel-
jachtNarwal", eigenaar de heer Van
der Heide te Bemmel (Gld.J
Het vaartuig, dat op reis was van
Kampen naar Lemmer en bemand
door vier personen, had door het schui
ren van net anker tegen dein boeg,,
'door het hobb'elen op de golvèn, éeni
lek opgeloopen, waardoor het water
binnenkwam en het vaartuig gevaar
liep te zinken.
De opvarenden Hadden een paar
zeer angstige uren 'doorgemaakt, te
meer omdat niet kon worden nage
gaan 'waar Het lek zich" bevond.
Op heeterdlaad betrapt. lit
de Fransche Bazar te Rotterdam wer
den gisteravond we# vtauwta Ho*
trapt, terwijl zij bezig waren sokken*
eau de cologne en handschoenen. t#
stelen. Zij werden overgebracht naaU
het bureau Oppert.
Bij huiszoeking in haar woningen*
resp. in de Ruivenstraat en de Ka
beljauw straat, werd een groote par
tij goederen gevonden, die van dief
stal afkomstig was, o.a. een partij da
meskousen, zijden onderrokken, sok
ken, vesten, scheermessen, tasschén enl
hemden. De vrouwen bekenden dezö
artikelen ïn de afgeloopen weken weg!
genomen te hebben bij Gerzon te Rot
terdam, en in de „Bijenkorf" te Den
[Haag. Beiden zijn in bewaring ge
steld.
Reiniging van een gasleiding door
middel van electrlciteit.
Een Duitsch stadje, dat het gas be
trok van een naburige groote gemeen
te, was op zekeren dag van gastoevoer
afgesneden, zonder dat men aan de
gasfabriek eenige oorzaak daarvan
kon ontdekken. Er moe9t dus iets niet
in orde zijn met de eenige kilometers
lange aanvoerleiding. Een direct inge
steld onderzoek wees uit, dat de lei
ding over een lengte van 200 M. ver
stopt was door teerafscheiding, die ge
heel verhard en zelfs met een mes niet
meer te snijden was.
Het verwisselen van de verstopte
buizen door nieuwe werd' door techni
sche leiding noodzakelijk geacht. Hei
gemeentebestuur had hiertegen groot#
bezwaren, daar de verstopte leiding ge
legen was onder een eerst kort te vo
ren nieuw aangebracht asfaltdek. Men
wilde dit niet gaarne over 'n lengte van
200 M. opbreken. Het werd echter uit
gesloten geacht, de lange buislelding
mechanisch, d.w.z. met de middelen
van een schoorsteenveger te reinigsen.
Bovendien was de teer vee te hard en
ook niet met water, dat men in ds lei
ding had kunnen persen, op te lossen.
De eenige mogelijkheid tot verwijde^
ren van de teer was het verwarmen*
daarvan gevolgd! door het wegpersen
door middel van samengeperste lucht/
Dit laat9te zou met een transportabe
len compressor wel te doen zijn en met
den beschikbaren druk van 5 tot 6 at
mosferen zou de leiding wel schoon te
krijgen zijn, indien men dé teer slechts
kon verwarmen.
Voor voldoende verwarming van eeil
zoo lange leidinr sou een aanzienlijke\
warmtehoeveelheid noodig zijn. De in
wendige diameter van de leiding be
droeg 80 m.M. en de 200 M. lange lei
ding had dus een inhoud vau 1000 liter
Zou de leiding met water gevuld ziin,
dan had men 100.000 warmte-eenhedeït
moeten toevoeren om het op 100 gr. C.
te verwarmen, afgezien nog van de
warmtehoeveelheden noodig voor het
verwarmen der buis wanden en van
het verlies door afkoeling van den lei
ding omringende bodem. Eenig© H.LY.
kolen zouden voldoende geweest zijn,
mits men slechts geweten had waar
men het vuur moest aanleggen, want
de buisleiding lag diep en het wegdek
mocht niet worden weggenomen.
Alleen bleef dus voor verwarming
over de electrische stroom en daar esn
kilowattuur ongeveer 860 warmte-eeitr
heden levert, moest het werk met
eenige honderden kilowatturen uit^
voerbaar zijn. Men verbond nu de
buisleiding met een vertakking van
het stedelijk leidingnet van 220 volt <>n
liet meerdere uren achtereen tie lei
ding onder een stroom van 400 ampère
per uur 88 en totaal 300 kilowatturen.
Bij een stroomprijs van 0.15 Mk. (f 0.09)
bedroegen de totale kosten aan stroom
slechts 45 Mk. (f 27) en het geweiiseftt©
gevolg trad in zonder de kostbara sn
tijdVoovende verwijdering van het we#
dek.
Nadat de leiding eenigen tijd onder
stroom had gestaan, begon de teer
zacht te worden. De samengeperste,
lucht drong de teer vooruit en aan her
andere einde van de buisleiding kwam
een dikke zwarte massa naar buiten,
die steeds dunner vloeibaar werd
Tusschenbeide ontstonden plotselin-i
ge erupties, waarbij lange hardgeble-
ven 9tukken naar buiten werden ge
slingerd. De gasleiding kon nog den
zelfden dag weer in bedrijf gesteld
worden. Men stelde naderhand vast,
dat de uitgedreven teermassa ongeveer,
een derde gedeelte van de 200 M. lange
leiding moest hebben gevuld. Er had
zich dus een ,zeer aanzienlijke hoeveel-*
beid teer in de leiding opgehoopt. Zco-
iets mag natuurlijk niet voorkomen,
doch het gegeven geval leidde tot een
interessante wijze van reinigen, waar
mee men wellicht ook in andere geval
len zijn voordeel doen kan.
Scheepstijdingen.
HOLLANÜ-AMERIKA LIJN.
LOCHKATRINE, Vancouver n. Rotter
dam 11 v. Portland (O.)
NESS1AN, R'daru n. Philadelphia 12
v. Boston.
EEMDIJK, Vancouver n. Liverpool en
Rotterdam 12 (12.5 u.cn.) 345 mijl W.
V. Fastnet.
SOMMELSDIJK, R'dam n. Boston, 12
v. Antwerpen en p. 9 n.m. Vlissingen
HOLLAND-AFRIKA-LIJN.
BILLITON (uitr.) p. 10 Finisterre.
JAGERSFONTEIN (uitr.), 12 tc Beira.
KON. HOLLANDSCHE LLOTD.
WATERLAND, 12 v. La Pata te A'dam.
MAASLAND (uitr.) 12 v. A dam
7.EELANDIA (uitr.) 12 v. Southampton
STOOMV. MIJ. NEDERLAND.
3OER0E (Uitr.) p. lz Parim.
ENCGANO (uitr.) 12 v. Suet.
JiOLPAT (uitr), 12 'ja Batavia
