ni m CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Lood om oud ijzer. Belangrijkste nieuws in dit Mummer. V9 JAARGANG ZATERDAG 3 JUL! 1926 NUMMER 1863 COURANT ABONNEMENTSPRIJS Ld Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 Simon A. Maas, de vroegere sociaal democraat .ite daarna in. werkgevers- kringen een leidende positie vervuil© maakt ,»i het actualistische blad Ne derland' waarvan hij de redactioneele leiding heeft, eenige rake opmerkin gen. Op den voorgrond stelt hij dat hij en zijn medeleden van het Vadei*- landsch Verbond, niet tot de fascisten gerekend willen worden, maar dat zij wei. evenals de fascisten streven naar welvaar*, door orde en gezag. Dit beteekent echter volgens hem niet, dat het optreden van dit Verbond zou zijn zooals door „De Hofstad" was beweerd 'n reactie op de arbei derschantage, die met stakingen en meetings zichzelf uitnemende materi- eele posities tracht te verzekeren. Die reactie, zegt de heer Maas wordt door ons niet gepredikt. Zij is ons te negatief, te eenzijdig. „Want wat de 'Hofstadredacteur noemt de arbeiderschantage, is niet anders dan een reactie op machtsmis- buik van hen. die vroeger de lakens uitdeelden en beide zijn uitvloesels van de philosophie van Loeke. Voltaire en Rousseau, die de- Hofstadredacteur nog huldigt als „eerbiedwaardige facto ren der groot© Evolutie." Wié sputtert over „arbeiderschantage" en tegelijker tijd Rousseau verheerlijkt, is inconse quent en zijn gesputter maakt een ln- •druk van afgunst. Wat gaan wij er mee vooruit, wanneer wij overheer- sching door een tijdelijke machtige groep van arbeiders vervangen door de overheersching van een niet min der baatzuchtige groep uit andere ele menten geformeerd?! Het staatkundig leven komt thans neer op een soort van touwtrekkerij. De twee partijen houden elkaar een tijd lang in evenwicht, soms wordt de eene wat van haar plaats .getrokken, soms de andere, maar er gebeurt slechts Iets, als plotseling de over macht van een der partijen onweer staanbaar wordt en de andere vrijwel Weerloos wordt meegesleept. En tegenwoordig trekken er zelfs niet twee partijen aan twee uiteinden van het touw maar vier of vijf of meer partijen trekkgn in een kring aan een touw zonder eind. met het gevolg, dat veelal er eigenlijk niets gebeurt, de bestede kracht totaal improductief blijft. Onze bedoeling is het, opi aan die heele touwtrekkerij een eind te maken en de regelende macht ln den Staat te verheffen boven het gewoel der baat zuchtige en afgunstige menigte. Dan eerst zal er weer sprake kunnen zijn van een waarlijk integraal gezag, dat zich Inspireert op een hoog algemeen belang. Mhar daarvoor is heel wat anders noodig, dan dat men een bepaalde groep, die op het oogenblik toevallig de overhand heeft, door een andere groep aan den ketting laat leggen." Deze redeneering is volkomen juist en komt geheel overeen met wat van Antirevolutionaire zijde steeds is ge leerd Groen van Prinsterer zag het revo lutionaire gevaar niet in zekere revo lutionaire uitingen, hoezeer op zich zelf misschien ook af te keuren, maar in het revolutieheginsel, in het losla ten van God en Zijn Woord, in hetont- troonen van den almachtigen God en het op den troon plaatsen van den irensct. met H.n vriien wil. Van hem is het woordrevolutie en reactie zijn takken op één stam Het uite-angspunt van de revolutie is niet de maiesteit en de almacht van God, van Wien alles afhankelijk is, maar de mensch aan wien als heer der srheuping de volle onbeperkte souve reiniteit toekomt, de mensch wiens wil wet is en wiens welbehagen bes'ist Over de toepassing van deze leer is men J>ot lang niet altijd eens. In het begin van de vorige eeuw werd de opvatting gehuldigd dat slechts enkelen die souvereiniteit be hoorden uit te oefenen, terwijl 't volk als geheel zonder invloed werd gelaten Men was gematigd revolutionair, maar nan toch revolutionair. Daartegen kwamen mannen als Thorbeeke in verzet. Naar hun oordeel moest de staat rusten op „de gemeene regeerbevpegdheid der leden, met uit sluiting van voorrecht." En naar hun revolutionair beginsel volkomen terecht. Als toch de mensch zelf souverein is, waarom zullen dan slecht enkelen hes Lezag uitoefenen, terwijt de natie onmon lig wordt gehouden? Zoo bezien is ook het optreden van Communisten en Socialisten tenvolle v tvunrriigri. Er zijn ook nu nog wel men3Chen, BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 - zelfs" wel in Christelijke kringen, die meencn dat ze land en volk een goe den dienst bewijzen door maar braaf af te geven op de uiterste groepen die openlijk de revolutie prediken. En zij verstaan het niet, dat het op treden van meer gematigde partijen, die van alle revolutionaire geweld een afkeer hebben, in den grond der zaak even revolutionair is, omdat zij God den Keere niet erkennen in zijne hoog heid en volstrekte souvereiniteit. Maar daarmee, en dat is 't wat ook de heer Maas over 't hoofd ziet, is ook het optreden van het Vaderlandsch Verbond geoordeeld. Deze Bond voert het pleit voor recht ec orde en versterking van het gezag. En dat is alles heel mooi. Maar goed bezien bedoelt h'j toch niet anders dan gezags ver p 1 aat- s i n g. Hij wil den tyran opruimen, maar de tyrannie behouden. Hij gaat bij zijn gezagsleer uit van de rechten van den mensch. En even onmogelijk als het is dat een belijdend Christen zich kan voe gen bij de Sociaal-democratie, even onmogelijk moet het worden geacht, dat-hij zich wendt tot 't Vaderlandsch Verbond en van die zijde hulp en red ding verwacht. Wij hebben hier te doen met twee planten, van revolutionairen bodem. Het is lood om oud ijzer. V Het verdrag met Duitschland Onder verbijsterend weinig belang stelling van de zijde der Kamer aan vankelijk waren nauwelijks 50 en bij de eindstemming slechts 72 ieden aan wezig werd gisteren het Neder- landsch-Duitsche verdrag behandeld. Achtten de Kamerleden, waarvan de geheele week velen absent waren, het niet de moeite waard om zien voor der gelijke vraagstukken naar Den Haag te begeven of speelde misschien de wetenschap dat er aan het verdrag toch niets meer te veranderen viel hier een rol? Het laatste is niet geheel onwaar schijnlijk, maar een afdoende veront schuldiging is het toch niet, vooral waai- bij dit verdrag toch de belangen van land- en tuinbouw en industrie ten anuvvste betrokken waren. Een verheffenden indruk niaaktohet debat niet. De ministei* was zeer spaarzaam in bet verstrekken van mededeelingen en behalve dan wat betreft melasse en cacaopoeder, welke artikelen mb. bij de onderhandelingen vergeten waren, gevoelde ieder dat er toch niets meer te bereiken zal zijn. Vo'oreeist omdat het verdrag reeds ongeveer een half jaar werkt wat weer een gevolg* van de crisis zou zijn en dan ook omdat in ons land nu eenmaal de opendeur-politiek wordt gehuldigd. Andere landen doen dat anders. Zij hebben behoorlijke tarieven en daar door als er onderhandeld moet worden ook iets aan te bieden. Zelfs bet kleine Zwitserland wist op die manier reeds jaren geléden al lerlei concessies te krijgen ten koste van onze zuivelproducten. Maar in ons land zweert men bij den eenzijdigen vrijen invoer, met hét gevolg dat wij, bij het voeren van on derhandelingen altijd in een ongun stige positie verkeeren en feitelijk aan handen en voeten gebonden zijn. Het is de tegenpartij, die de voor waarden dicteert en wij hebben enkel ja te knikken. Het eenige wat z.g. bereikt werd is dat de tarieven voor onze tuinbouw producten niet onbelangrijk werden verlaagd. Opzichzelf is dat heel mooi. Voor onzen tuinbouw is bet een fe licitatie waard. Maar men vergete niet dat hierbij het Duitsche belang den doorslag gaf, het feit n.l. dat onze Oosterburen het buiten onze tuinbouwproducten (nog) niet kunnen stellen. De Kamer heeft tenslotte het ont werp goedgekeurd. Niet omdat zij door het verdrag ook maar eenigszins bevredigd was, maar omdat zij nu eenmaal niet anders kon. De Kamer is nu met vacantie. Wat zal het nieuwe parlementaire jaar brengen? STADSNIEUWS. Vacature Dr, D. Plooy. Van het Departement van Financiën is door den scriba van het Classicaal Bestuur van Leiden bericht ontvangen, dat Z.Ex. autorisatie verleend heeft tot beroeping van een predikant in de va cature Dr. Plooy bij de Ned. Her/ Kerk alhier. Voor School- en Werktuinen. Daartoe in staat gesteld door de vrij gevigheid van enkele belangstellen, den die de er toe benoodigde prijzen belangeloos hebben aangeboden, kon het dagelijksch Bestuur van bovenge noemde Vereeniging de heeren J. Kriest Jzn., H. Buurman en J. Jonker Donderdagmiddag j.l. uitnoodigen de door de kinderen zelf bewerkte tuin tjes te komen beoordeelen. Een gemakkelijk werk hebben deze heeren zeker niet gehad en het heeft hen heel wat hoofdbrekens gekost ai- vorens zij konden vaststellen aan welk kind, uit ieder der vier groepen, resp een len, 2en, 3en, 4en en 5en, of wel een der vijf troostprijzen kon word toege kend. Hoewel door het ongunstige weer in de maand Juni niet alles zoo goed is gegroeid als wel gehoopt weid, heeft het Bestuur toch gemeend de leden der Vereen., de ouders der kinderen en een aantal belangstellenden te kun nen uitnoodigen tot een bezoek aan de tuintjes. Zeker zullen er echter vele anderen zijn, die in dit werk belangstellen en ook dezen zal gaarne gelegenheid tot bezoek worden gegeven en wel op Za-* terdag 3 JuJi van 25 uur, Dinsdag o Juli van 46 uur, Woensdag 7 Juli van 24 uur en Vrijdag 9 Juli van 4—6 uur. Men zal dan in de gelegenheid zijn telkens een groep kinderen aan het werk te zien maar men zal ook kunnen opmerken,- wat deze, onder behoorlij ke leiding en toezicht, op een kleio stukje grond telen. Men zal kunnen op merken hoe de kinderen in de open lucht nuttig worden bezig gehouden, hoe zij er belangstelling voor de na tuur leeren en hun wordt bijgebracht eerbied te hebben voor het werk van anderen en hoe zorg aan eigen arbeid besteed, steeds wordt beloond. Men zal- er echter ook kunnen zien, hoe deie vereeniging met betrekkelijk geringe middelen veel weet te bereiken doch ook, dat zij zeker meerdere steun behoeft en verdient. Steun heeft zij in de eerste plaats noodig in den vorm van leidsters en leiders. Straks komen de vacantie's; velen van hen, die hun tijd thans be langeloos beschikbaar stellen, zijn dan uititedig en zeer *ou het Bestuur het op prijs stellen, indien enkele dames en heeren bereid waren de daardoor open gevallen plaatsen tijdelijk of wel blijvend te bezetten. Zal een beroep, vooral op de onderwijzeressen en on derwijzers, ten behoeve van het school kind, hier vruchteloos zijn? Steun behoeft de Vereeniging ook om het haar mogelijk te maken zich een huisje aan te schaffen oi wel er een te doen verplaatsen. Wel is nu in een voldoende gelegenheid tot het op bergen der gereedschappen "voorzien, doch een schuilplaats voor de kinde ren bij een plotseling opkomende on- weers- of regenbui is er nog steeds niet en toch bestaat hieraan dringend be hoefte. Enkele, zelfs met onbelangrij ke, giften mocht het Bestuur daartoe reeds ontvangen, doch deze zijn daar toe nog niet toereikend. Ook voor het voortdurend in exploi tatie houden der tuintjes heeft het bestuur nog voortdurend steun noodig. Men bedenke wel, dat alles, wat het bestuur voor de kinderen aanschaft, met 285 moet vermenigvuldigd worden Wanneer het bijv. aan ieder kind 10 koolplanten wil geven, dan moeten er 2850 zulke planten worden aange schaft en zoo gaat het met alles steeds door. Laat daarom ieder, die in nuttig so ciaal werk belang stelt, op een dei* aangegeven dagen komen kijken, laat men zich overtuigen van de wijze, waarop deze vereeniging werkt. Na dit gezien te hebben betwijfelen wij niet of ieder zal wel bereid zijn haat naar gelang van zijn krachten te steunen Voor de daadwerkelijke en financiee le hulp, die het bestuur thans reeds van vele zijden, vooral van leidsters en leiders waaronder vele deskun digen mocht ondervinden, is het ten zeerste dankbaar. In verband met het voorgaande kun nen- wij nog mededeelen, dat de lury de volgende prijzen heeft toegekend: Eerste groep; le prijs W. Roelanrls, 2e prijs D. Brugman; 3e prijs P. Bckooy; 4e prijs P. Dubbelaar; 5e prijs Th. van Houten. Tweede groep: le prijs J. Brandse; 2e prijs I. Taverne; 3e prijs J. PU»ete; 4e prijs L. Ramp; 5e prijs M. 'legeiaar Derde groep: le prijs B. Cancrinus; 2e prijs K. Broekhuyzen; 3e prij3 W. K. Broekhuyzen; 4e prijs A Beulink; 5e prijs E. Passier. Vierde groep: le prijs H. Pauw, 2e prijs J. van der Reyden, 3e prijs Chr. Bekooy; 4e prijs J. Broers; 5e prijs G Biesbroek. Bovendien werden ln iuderen groep een vijftal troostprijzen t'i'gekend. Waterpolo. Er was veel belangstelling voor gisteravond in de bronwaterzweminrich ting „De Zijl", gehouden Waterpolo- wedstrijü tusschen de Zaansche Clnb Neureus I en De Zql I, (Competitie Ned. Zwembond). Een belangstelling, die goed beloond werd, want het was een ongelijke, maar interessante strijd. De Leidsche club was samengesteld als volgt: Goal: Peters. Dan v.l.n.r. Arbouw, C. W. Snoeker, W. Snoeker, Arnoldus, Kramp en v. d. Mark. Het was voor de Leidenaren moeilijk kampen tegen de krachtige en blijkbaar foect getrainde Zaansche 7-club, die oogstaand en krachtig spel te zien gaf, Gelukkig v. d. Leidenaren vonden zp in Peters een vaardig keeper, anders zou willicht de uitslag nog een ander beeld hebben laten zien. Voor het eerste punt hebben de gas ten nogal moeten werken. Zelfs ontwik kelde zich aanvankelijk op het Zaan sche doel een drukke actie, die echter .civügde in een corner. Het spel ver plaatste zich toen naar bet doel van ae Zijl, waar de verdediging het hard te verduren had. Tweemaal achtereen wist Peters een keurig schot te onder vangen, maar toen hg, een oogenblik niet al te best gedekt, uit het midden werd aangevallen, ging de bal er door, waarmede het eerste doelpunt was ge maakt. Van tijd tot tjjd ontstond nu op ver schillende punten een levendigen kamp. De Leidenaren boden flink tegenstand, doch het snel opbrengen, bet fijne sa menspel en het, ook op verren afstand plaatsen van de Zaansche spelers, maak te het moeilijk een tegenpuni te krijgen Mét 4o voor ae Zaansche club kwam de rust. Nog eenige malen wist de Zijl het te brengen tot een mooie kans. Jammer, dat op een dezer momenten Kramp door verkeerd verstaan van den scheidsrech ter, buiten de ljjn ging. Tot bet eind werd er flink gewerkt, maar er kwam voor de Zijl geen tegen punt' op het bordje. Met 6o voor Neureus I werd af gefloten. Scheidsrechter was Jan P. Buys, bij Afwezigheid van den bondsofticial. Amerikaansche week. Het officieele programma van de Ame rikaanscbe Week, welke van as. Maan daw- tot Zaterdag aan Je Leidsche Uni versiteit wordt gehouden, is thans ver schenen. Maandagmorgen 9 uur zullen de stu denten op net stadhuis samenkomen, tot het in ontvangst nemen van de verschil lende kaarten en van inlichtingen om trent logies, enz. Te 10 uur Maandagmorgen zal in de kamer van B. en W. Je ofiiciëele ont vangst plaats hebben dooi het gemeente bestuur, waarbij de burgemeester, jhr. De Gijselaar, hen zal toespreken. De Amerikaansohe gezant, de Hon. Reekard. M. Tobun, zal bji de ontvangst tegen woordig zijn. Na bezichtiging van het stadhuis be- gevon de studenten zich naar het Aca demiegebouw, waar te 11 uur in het groot auditorium de oificieele opening van de Amerikaanscüe week plaats heeft bjj welke gelegenheid de rector-mag- nificus, Prof. Dr. W. de Sitter, een welkomstiede zai houden. Prof. Dr. H. A. Lorentz houdt hierna een voordracht over: Natuurkundigen in de n.euwe en de oude wereld. Na afloop hiervan begeven de stu denten zich naar de sociteit Minerva, waar zij zullen aanzitten aan een noen maal. aangeboden door de .vederland- sche-Ame, ïkaansche Federatie. Des middags 3 uur 5 minuten bege ven de studenten zich per tram van de N. Z. H. T. M. (vertrek Stationsplein) naar Den Haag, waar de Amerikaan sche gezant hun ten zijnen huize, Lan ge Voorhout 28, een thee aanbiedt. Omstreeks half zes keeren de studen ten per tram naar Leiden terug. Prol. van Itallie. Professor Dr. L. van Itallie is in ver band met zijn 40-jarig jubileum be noemd tot eerelid v. de Nederlandsch- Indische Apothekersvereeniging. De L. Politie-Schletvereenlginfl Door de 1 December j.l. opgerichte Leidsche Politie Schietvereeniging zal van 9 Juli tot 10 Augustus a.s. telkens des Vrijdags van 2—6 uur n.m. op den Burcht, haar eersten onderlingen schietwedstrijd worden gehouden. Hierbij zal een mooie wisselbeker, aan geboden door den beer C. P. Kok, wor den verschoten. Er zal geschoten wor den met de buks, 10 schoten in knie lende houding, zonder proefschot. Verder zijn door den heer C. A. P. en verschillende leden een mooie collectie prijzen beschikbaar gesteld, welke eveneens verschoten zullen worden met de buks, naar de hoogste punten in 10 serie s. Examens. Aan de Technische HoogeSchool te Delft zijn geslaagd voor het candidaats examen werktuigkundig ingenieur de benen E. E. Bouwman J, J. Br eze, P. Raadsen en J. W. v. Wamelen alhier en voor het candidaats examen scheeps bouwkundig ingenieur de heer P T. Meerdonk alhier. Ds. Joh. W. Groot Enzerink komt thans als no. 1 voor op het drietal voor de be.oeping van oen l.den predikant ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advert en t!5n por rogol 22Vi o«U Ingezonden Mededcelingen, dubbol t&rloL Bij contract, belangrijk* reductie. Kleine advertentlSn bij vooruitbetaling van ten hoogete 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent. Binnenland. Het verdrag met Duitschland door de Tweede Kamer goedgekeurd. Conferentie van ChristeL-Historlscho raadsleden. Weer een vergadering van de Gene rale Synode der Geref. Kerken? Nadere bijzonderheden omtrent de ramp op Sumatra. Buitenland. Het herstel van den franc in Frank rijk. De Mijnwerkersstaking in Engeland. De Duitsche rijksregeering trekt haar ontwerp inzake de vorstenrege- ling terug. speciaal voor het Jeugdwerk bij de Ned. Herv. Gem. te Den Haag. Ds. J. W. Groot Enzerink verkreeg 176 stemmen, Ds. C. Ferguson te Dur- gerdam 173 st. en Ds. L. W. C. Ekering te Amsterdam 154 st. Uit dit drietal zal 15 Juli beroepen worden. Het pleit zeker niet voor de zorg vuldigheid onzer fietsende belas tingne- talers, dat er gisteren weer drie zijn aangehouden, omdat hun voerlui» niet was voorzien van het bekende bel ag plaatje. Men bespare zich dubbele kosten en veel narigheici door tjjdig-aan z;in plicht te voldoen, en geen suuisvogelpohiek te volgen. Hedennacht om half twaalf werd de brandweer ervan op de hoogte ge steld, dat een begin van brand ontstaan was in de bakkerb van den heer Z. v. d. M., op den hoek van de Mare en de Langegracht. De brandweer was spoerig met vol ledig materiaal ter piaa'se. Het bleek echter, dat het personeel erin geslaagd was om zeif het vuurtje te dooven, dat ontstaan was, uoor eenige gestoiieerde hl euen te dient op den oven hingen. j^et materiaal van ue brandweer oö- hoefde niet in dienst te worden gesteld. Ook de commandant en de onder commandant waren .aanwezig. Vanmorgen is de dienstbode A. B. ten huize van de familie den H. aan den Kynsburgerweg toen zij naar bene den kwam, op den cocosiooper van de trau uitgeghden en gevallen. L\i werd in naai* val gestuiw door een bock,, in de trap, waai* zij echter met een arm door het glas van t-ea twciude-r Ik en viel. Zn bekwam enkeL sh.jwom^n, die in het Acad. Ziekeiih is we; ben geiuMit. nadat de Eerste Hulpdienst hor daar heen had overgebracht. BINNENLAND. CHRISTELIJK HIST. UNIE. Conferentie van raadsleden. Donderdag ving in hei roiiü ivnlie- oord van den Zendingssiudiei ua te Lunteren de urie-daagsche eonferemie aan van de Ver. vuu Clir.-Hist. leden van gemeentebesturen, tevens algemee ne vergadering. Uit alle oorden des lands waren 'e zestig conferentiegangers opgekomen Naoat Dr. J Schokking. de voor zitter der Unie, de vergadering had ge opend hield de heer J. R. Saoeik H«.n- kemans een rede over de verkieziug voor Provinciale Staten en gemeen to- raden in 1927. Na een overzicht gegeven te hebben van den groei der Unie en het gebeur de in November van hot vorige jaar vervolgde spreker: Dat dergeijke dingen een politic he partij, die midden in don strijd staal, niet onberoerd kunnen laten dat ook in baar midden de aanleiding tot méeningsverschil niet zonder eenig ge volg kon blijven ieder zal dit geree- delijk inzien.' Al is eenerzijds bet kleine getal der Uniegenooten, dat twijfelde aan de juistheid der door do Kamerfractie op en na 11 November 1925 aangenomen houding, sedert merkbaar geslonlen en al is, anderzijds toegenomen het aantal van hen, die toestemmen dat minister De Geer met de .gegevens van Maart 1926 de teugtls moest grijpen toch (het kan niet anders) is door de gebeurtenissen van den afgeloopeu wilier in en om de Unie iets gebeurd, waarvan do beteekenis nog nader zal moeten worden vastgesteld. Daar raken Wij aan d^ beleekeuls der Statenverkiezing van bet jaar £7. Er zal iets nader moeten worden vast gesteld. De feiten van 1927 zullen moe ten aantoonen wat er eigenlijk in en om de Unie gebeurd is, in de moeilijke dagen tusschen 11 November 1925 ea U Maart 1926.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1