CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Belangrijkste nieuws iu dit Nummer. 7de JAARGANG VRIJDAG 2 JULI 1926 NUMMER 1862' LEIDSCHE COURANT BUREAUHooigracht 3S Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Oii nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Afschaffing vleeschaccijns In „De Maatschappij" zet L. Bijck- mann zijne beschouwingen over de voorgestelde afschaffing van den sui keraccijns, waarop wij' reeds vroe ger de aandacht vestigden vuort. Z.i zou onder de tegenwoordige ver houdingen, het grootst mogelijke soci ale nut verkregen worden door de af schaffing van den accijns op het ge slacht, die daarom de voorkeur ver dient boven de voorgestelde afschaf fing van den suikeraccijns. Voor de schatkist maakt dit slechts een verschil van pl.m. f 1.500.000. „Een verschil dat aanstonds veel kleiner wordt, indien men denkt aan de buitengewoon groote perceptiekos ten, die de inning van den vleesch accijns nu vragen en .die met de af schaffing van dien accijns komen te vervallen. De bepaling van het bedrag van den vleeschaccijns vereischt thans, dat overal waar een koe of een kalf ge slacht wordt een ambtenaar van de accijnzen aanwezig is om vast te stel len of de waarde van 't geslachte dier wel met juistheid is aangegeven. Over al, waar geslacht wordt, en telkens als er geslacht wordt, moet dit gebeuren. Maar daarmee is men van de zaak nog niet af. De waarde van een slacht dier, welke waarde voor een groot deel van de kwaliteit afhangt, is geen wiskunstig vaste grootheid, en zoo doende komt het dan ook veelvuldig voor, dat. slager en ambtenaar van meening verschillen over de waarde, met het gevolg, dat het slachtdier Be naderd wordt. Het Rijk vergoedt dan den slager de aangegeven waarde plus 7 pet. en verkoopt vervolgens 'trund, wat het Rijk noodzakelijk op verlies te staan komt. Een afechaffing van den vleeschac cijns bewerkt dus allereerst, dat tal van ambtenaren vrii komen en dus voor hen geen salarissen meer betaald behoeven te worden, en maakt verder een einde aan de thans dagelijks voor komende geschillen tusschen ambte^ naar en slager (c.a. 5 pet. van het aan tal aangegeven dieren wordt door den fiscus benaderd), die het Rijk óók gel den kosten. Daartegenover komt bij verlaging van den stükoraccijns geen enkel amb tenaar vril; do perceptiekosten blijveD precies, wit zij waren." Vervolgens wijst de schrijver er op, dat de afschaffing van den vleeschac cijns anders dan bij den suikerac cijns geheel aan de bevolking ten goede komt en dat juist „de kleine man" daardoor t meest gebaat wordt. „Een rund van 700 pond slachtge- wicht kost thans ca. f 400, verhoogd met f40 aai accijns. Die 700 pond be staan voor ta. 100 pond uit beenderen, zeen, pezen e.d., uit 200 pond fijn vleesoh en 400 pond grof vleesch. Het fijne vleesch gaat vlot van de hand; in den regel heeft de slager er eer te weinig dan te veel van. De door mij geraadpleegde deskundigen waren ook van oordeel, dat bij afschaffing van den vleeschaccijns de prijs van het fijne vleesoh dezelfde zou blijven en het bedrag vin den accijns geheel in mindering, zou komen van den prijs van het grov« vleesch, dat dus ca. 10 cent per pond goedkooper zou kunnen worden." Zoo zou het rundvleesch in veel groo tere mate dan thans het geval is, ook onder het bereik van de armere krin gen der bevolking kom,en, waardoor dus een dubbel sociaal nut verkregen werd. Hierbij komt dan nog dat de verla ging van den accijns een meerder vleeschgebruk m 'n verhoogde vleesch productie tengevolge zou kunnen heb ben. Dit is vooral van beteekenis nu ons land aan meerderen vleeschafzet in hooge mate behoefte heeft en in de toekomst, naarmate méér' landen van het voorwendsel van besmettingsge vaar gebruik naken om het Neder- landsche vleescl van de markt te we ren, in steeds wootere mate zal krij gen. „De Minister mn Landbouw heeft in een officieel rót»schrijven gewezen op de noodzakelijkheid van een vermeer derd gebruik vin Nederl. vleesch; welnu, de regeerhg heeft het thans in haar hand die lermeerdering meer daadwerkelijk te bevorderen dan door een papieren Mef; laat zij, nu de schatkist een bepiald bedrag kan mis sen, aan afschaffng van den vleesch accijns den voorhng geven boven de vermindering van den suikeraccijns." Dit betoog schint ons klemmend. Naar het ons vtorkomt is Allereerst en allermeest notdig een verlaging van de Inkomstenbelasting. Wil men dien veg niet op, dan is jafschaffing van din accijns op het geslacht zeker te prefereeren boven de afschaffing* van den suikeraccijns. STADSNIEUWS. Hei jubileum van de Leidsche Zwem club. Het feeds eerder aangekondigde ju bileumboekje, dat de Leidsche club uitgeeft in verhand met haar 40- jarig bestaan, is thans verschenen. Met de samenstelling belastte zich een commissie van redactie, bestaan de uit de heeren B. Planjer, J. Segaar en M. Zonderop. Het komt ons voor, dat deze in het volbrengen van haar taak zeer gelukkig is geweest. Waar het uitwendige nu eenmaal het eerst in het oog springt, treft ook van dit hoekje in de eerste plaats de verzorging van druk en omslag, die in handen van de fa. Ydo was, en werke lijk fraai mag worden genoemd. Het ontwerp voor den artistieken voorom slag is van de hand van den heer B. Planjer. Wat den irihoud betreft, moet vooraf worden opgemerkt, dat de redactie commissie zich ten doei had gesteld een hoekje samen te steilen dat vooral zou kunnen dienen als propaganda middel voör de zwemsport in het al gemeen. Als zoodanig kenmerkt zich het hoekje reeds door de talrijko bijdragen die vooraanstaanden - op het gebied van zwemsport en reddingzwemmen ervoor hebben geleverd. Anderzijds echter heeft de commissie ook een aantal hij'dragen opgenomen van illustratieven en dichterlijken aard, die op 'n prettige manier het ge heel onderbreken. Doör deze rijke af- wiseling is het dan ook een alleszins leesbaar boekje geworden, dat wel in breeden kring zijn lezers en lezeressen zal vinden. De burgemeester, Jhr. de Gijselaar vereerde de uitgave door een woord, vooraf te schrijven en daaronder zijn handteekoning te plaatsen. Dan vol gen de artikelen over het zwemmen, door de heeren D. Herkschleh, Pruf. C. E. Benjamins, A. J. Meijerink (red- dingzvvemm), EL L. Warnier, K. H v. Schagen, mevr. J. E. TriebeisKoens, G. B. Hemsing Jr. enz. Daarnevens treffen we dicütregelen aan van Clin- ge Doorenhos en W. F. v.d. R. naast herinneringen uit 't leven der L.Z.C., veel bijzonderheden uit de oude doos, wetenswaardigheden voor de georga niseerde beoefenaars van de zwem sport. De foto s zijn mooi geslaagd en voor een deel belangwekkend door de peronen die er op voorkomen. Zoo is er h.v. ook een foto in opgenomen van den eersten - wedstrijd in 1886, In de toenmalige zwemschool „Rhijnzicht" van den heer v. Ingen Schenau. Voor de flinke redactie commissie, voor de L.Z.C. en vooral voor de Zwem sport hopen we dat het omvangrijke hoekje veei opgang maken zal. Helium in vasten toestand. Prof. Dr. W. H. Keesom, hoogleeraar aan de Universiteit alhier, is er na langdurige proefnemingen in geslaagd hel; helium in vasten toestand te bren gen. Pogingen om helium alleen door afkoeling vast te maken, waren reeds herhaaldelijk geschied, voor het laatst in 1921. toen prof. Kamerlingh Onnes •door de dampen van het helium met zeer krachtig© pompen zoo snel moge lijk weg te zuigen de temperatuur had verlaagd tot op minder dan 9-10 van 'een graad van het absolute nulpunt af. Het bleef echter vloeibaar. Door prof. Keesom werd nu een eerste proef geschiedde 24 Juni met suc ces Vrijdag j.l. het helium voor het eerst vast gemaakt en eergisteren ge schiedde dit opniuw, door het tegelij kertijd aan buitengewoon lage tempe raturen, die met vloeibaar helium te verkrijgen zijn en aan een hoogen druk blobt te stellen. Daarbij bleek, dat. bij 4.25 graden K het helium vast werd, hij 150 atmos: feeren druk en bij lYi graad K zelfs reeds bij 28 atmosferen. Terwijl de eer ste proef geschiedde in een ondoor zichtige metalen buis is heden de proef herhaald in een glazen buis. Ge constateerd werd toen, dat het helium in den vorm van een geheel doorschij nende massa vast werd. Aan een verslag van een onderhoud dat een redacteur van de „Maasbode' met Prof. Keesom had, is het volgende ontleend: Prof. Keesom vertelde ons dan, dat sinds in 1908 het helium door prof. Kamerlingh Onnes voor het eerst werd vloeibaar gemaakt, herhaaldelijk po gingen in het werk zijn gesteld om het door middel van afkoeling alleen „vast" te maken. Het laatst geschied de dit m 1921, toen Kamerlingn On nes, door de dampen van het helium met zeer krachtige pompen zoo snel mogelijk weg te zuigen, de tempera tuur van het helium wist te verlagen tot op nog slechts minder dan 9-10 van een graad van het absolute nulpunt af tot op 0.820 absoluut, zonder dat een spoor van vaat worden bleek. Prof. Keesom heeft, behalve door het Helium af te koelen, het ook onder worpen aan een hoogen druk, en daar bij is gebleken, dat het hij een tempo ratuur van 4.25 graden K vast gewor- uen is onder een druk' van 150 atmos- pheeren, terwijl bij een temperatuur an 1.5 graad K het Helium zelf reeds vasl werd hij een druk van 28 atmos- feeren. De eerste proef op deze wijze ge schiedde de vorige week Vrijdag en is toen dadelijk geluk. Heden, Donder dag, geschiedde de tweede proef ter controle en bevestiging van de eerste. Om twaalf uur hedenmiddag werd daarmede aangevangen. Om half vier was het Helium in een vasten toestand gebracht. Twee uur later, namelijk half zes, werd de proef met succes her haald. Terwijl, aldus deelde prof. Keesom ons verder mede, de eerste proef ge schied is in een ondoorzichtige meta len buis, is de tweede proef heden ge daan in een glazen huis. De bedrijfs- chef, de heer Flim, had voor het ver krijgen van den druk een toestel sa mengesteld-uit reeds aanwezige appa raten. Door deze glazen buis kon men goed constateeren, dat het Helium in den vorm van een geheel doorschij nende massa vast werd. Op onze vraag hoe prof. Keesom het resultaat van zijn werk samenvatte, antwoordde de hoogleeraar, dat thans gebleken is dat het Helium zich ge draagt als alle andere gassen, m.a.w. dat er tusschen de atomen van Heli um soortgelijke krachten aanwezig zijn als tusschen atomen van andere gassen. Toen wij opmerkten dat prof. Ka merlingh Ónnes ons eens gezegd had dat, als eenmaal het Helium vast te maken was. het voor industrieele doel einden geschikt zou zijn, antwoordde prof. Keesom ons, dat hij dit nooit van prof. Kamerlingh Onnes had gehoord, en hij geloofde ook niet dat dit vocr- loopig het geval zou zijn. Men kan ech ter niet weten. Wij stonden op om te vertrekken, doch alvorens dat te doen, wilden wij toch eens uit prof. Keesom's eigen mond weten of hij zich-over zijn resul taat verheugde. Én toen klonk het op eenigszins drógen toon, zeer beschei den: „Als ik mij er over verheug, dan is zulks daarom, omdat, terwijl men ook in het buitenland met proeven van denzelfden aard zich heeft bezig ge houden, in ons land en nog wel in Lei den, waar voor het eerst Helium is vloeibaar gemaakt, ook voor het eerst het Helium in vasten toestand is ge bracht. Met een handdruk namen we hierna van dezen eenvoudigen geleerd» af scheid. Opleiding van opperlieden en grond werkers tot metselaar. In de Commissie van Advies voor Sociale -Zaken is de orh vorming van opperlieden en grondwerkers tot met selaar ter sprake' gekomen, en heeft men zich in verband hiermede de vraag gesteld, of het niet. gewenscht zou zijn een cursus te houden, waar door het mogelijk zou zijn. dat opper lieden en grondwerkers zich de noo- dige bekwaamheid in het metselvak lei gen maakten. Over het algemeen bleek men sym thiek tegenover liet denkbeel te staan eh was men het eens, dat, waar tegen over een tekort aan metselaars gere geld een overcompleet aan opperlie den en grondwerkers staat, het in het belang van die ongeschoolde arbeiders en in dat van de gemeente zou zijn, waneer tot het houden van een om vormingscursus werd besloten. Men meende ook, dat elke geboden gele- fjemheid, die het den arbeider moge- ijk maakt zijn vakkennis te vermeerde ren en zich daardoor een rmaatschappe lijk betere positie te verwerven, dieiït te worden aangegrepen. Evenals bij de besprekingen betref fende de cursussen voor schilders en metaalbewerkers, werd ook thans van enkele zijden verzet aangeteekend te gen den "dwang, die kan worden op- geleed, om den cursus te bezoeken. B. en W. zijn evenwel van oordeel, dat, aangezien de kosten van een dergalij ken cursus voor rekening van de ge meente en gedeeltelijk van het Rijk komen, niet mag worden geduld, dat een onwillige zich zonder meer lege de aanwijzing, om den cursus te bezoeken verzet, en dat eenige pressie op hem moet kunen worden uitgeoefend. Bo vendien zijn over de wijze van aan wijzing voor de schilders- en metaal bewerkerscursussen geen klachten in gekomen ,die aanleiding geven hierin verandering te brengen. Het lijkt B. en W. gewenscht tot het houden van een omvormingscur sus over te gaan, welke zal moeten be staan in een theoretische en practi- sche opleiding. Met nadruk moeten B. en Wfc e r op wijzen, dat men van den cursus niet mag verwachten een opleiding tot volledig bekwaam metse laar. Degenen, die oen cursus bezocht hebben, dienen zich vooral in de prao itijk verder te bekwamen. Zij zullen (derhalve in den eersten tijd, nadat de cursus is geëindigd; nog een zekeren, steun van de gemeente benoeven en het is dan ook daarom, dat liet vol gens de commissie aanbeveling ver dient op het weekloon van gemeente wege een bijslag te geven eai wel, gedurende de eerste weekl t 15, in de tweede week f 14, en de derde week t 1B en zoo vervolgens, zoodat na 15 weken de (bijslag opüouat en de cursis ten niet meer gesteund worden. Over de wijze, waarop de cursus gehouden zal 'worden en de deskundi ge leiding, is overleg gepleegd me: het bestuur en den Directeur aer .Veree- miging „De Ambachtsschool", ver mits het ook thans weder in de be doeling ligt, in die school en onder leiding van haar Directeur den cur sus te do^n houden. De kosten voor de omvormingscur sus, die, naar B. en W, zich gedacht hebben, aan 20 personen gedurende 5 maanden, 3 avonden per week en uur per avond gegeven zal wor den, zijn geraamd opfi 2250; de kos ten der bijslagregeling wordèn geschat op f' 2400, zoodat ae totale kosten i 4650 zullen bedragen. Naar alle waarscnijnlijkheid zal het Departement van Arbeid, Handel en IN ijverheid in deze kosten voor 25 pCt. bedragen, zoodat clan ongeveer voor rekenig van dê gemeeme blijft pl.m. t 3500. Het jubileum van de Gemeente- reiniging. De receptie die gistermiddag in het gebouw aan de Noorderstraat gehou den werd, werd o.m. bezocht door de Commissie van Fabricage uit den ge meenteraad, en door de hoofden van verschillende takken van den gemeen tedienst. O.a. werden opgemerkt de adjunct directeur der Lichtfabrieken de heer P. G. F. P. Fehmers, de adj. directeur v. Gemeentewerken, de heer A. M. de Blauw, de directeur van het Openb.' Slachthuis, Dr. W. Stuurman en de heer L. A. Mennes, directeur van den Markt- en Havendienst. Voorts werden er Opgemerkt verschillende hoofdambtenaren en vooraanstaande personen, o.w. de oud-wethouder Bots. Om acht uur des avonds ving in de fraai versierde kleine Stadsgehoorzaal de avondfeestviering aan, waartoe al le ieden van het personeel met huu echtgenooten waren uitgenoodigd, die trouw waren opgekomen. Aanwezig waren hier ook de burge meester, Jhr. de Gijselaar, de secreta ris, Mr. v. Strijen, de wethouders San ders en Mulder, naast de andere le den der Comm. v. fabricage, de heeren Splinter en Spendel, nevens den di recteur v. d. gem. geneeskundigen dienst, Dr. M. D. Horst en den referen daris ten stadhuize, de heer F. G. Ro sier. De feestcommissie had een uitge breid programma samengesteld. Zij was zoo gelukkig geweest zirh de medewerking te verzekeren van het Leidsch muziek ensemble „Bobette' dat onder de beproefde leiding stond van den heer G. de Wolf, de tconeel- vereeniging „Vondel" en eenige leden van het accordeon-gezelschap „Or pheus." Nadat „Bobette" met. een openings- marsch den avond had ingezet, wer den de talrijke aanwezigen en inzon derheid de autoriteiten verwelkomd door den directeur, der G.R. den heer C. de Koning, die op verzoek van de feestcommissie een openingswoord sprak. Met genoegen constateerde spr. de belangtelling die voor den reini gingsdienst wordt getoond. Spr. dank te de comm. v. fabricage en het ge meentebestuur voor het besluit, waar door het personeel in de gelegenheid werd gesteld op deze wijze 't jubileum te herdenken. In het bijzonder richtte spr. zich tot den burgemeester om hem geluk te wenschen met zijn voorspoedig her stel (appiaus). Een overzicht, aldus spr. van de ach terliggende jaren zal ik niet geven. Gij kent de geschiedenis evengoed ais ik Slechts wilde spr. erop wijzen, dat langzamerhand is teruggekeerd tot de organisatie van den reinigingsdienst, zooals die in 1914 door Ir. G. L. Dnes- sen is ingezet. In dit verhaand bracht spreker hulde aan den heer Driessen, wiens oordeel juist blijkt te zijn geweest. Herinnerende aan de uitbreiding van de stad, door gedeeltelijke anne xatie van Oegstgeeet, Zoeterwoude en Leiderdorp, zei spr. dat het werk nog steeds wordt gedaan met het perso neel van 1914 en dat dit mogelijk is door de toewijding waarmede gewerkt wordt. Na ook de echtgenooten der werk lieden te hebben toegesproken en de verschillende medewerkenden te heb ben verwelkomd, verklaarde de heer de Koning de vergadering voor geo pend en wenschte hij allen een pret- tlgen avond toe. De goede stemming, die er den ge- heelen avond heerschte en het veel vuldige applaus dat den medewerkers ten deel viel in aanmerking genomen. ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advert en tién per regel 22l/t cent Ingezonden Mededeelingen, dobbel Uriel. Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advert en tién bij vooruitbetaling van tan hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Binnenland. De Tweede Kamer over het Handels verdrag met Dnltschland. De aardbeving te Padang Pandjang. Prof. Dr. W. H. Keesom te Leiden is er in geslaagd helium in vasten toe stand te brengen. Buitenland. Een aardbeving in California. Een anti-monarchistisch complot in Spanje. Opgewonden tooneelen in de Fran- sche Kamer. De behandeing van de mijnwet in het Engelsche parlement meenen we wel dat deze wensch v. d. directeur in vervulling gegaan is. Kamer van Koophandel. Bij eene bespreking van het Bureau der Kamer vaii Koopuandel eu "a- brieken voor Rijnland met eenige ver antwoordelijke ambtenaren der Pos terijen isde toezegging omvangen, dat ten aanzien van de ZaterdagachteacD bestelling, waaromtrent ver^cinLenüe klachten ingekomen waren, na Juli zoodanige maatregelen getroLen zul len Worden, dat deze besie.nng niet later dan de bestellingen op andere dagen uitgevoerd zal worden. Mocht deze bestelling soms nog tot„ meerdere klachten aame.d.ng geven, dan zal de Kaïper deze gaarne verne men. -Ook omtrent andere pumen werdea wenschen geuit. De moge.ijki e.d van inwilliging van deze wenscnan zaï nog nader onderzocht worden. Verhuiswagen contra vlioqende Hollander. Een zware verhuis wagen, hespannen met twee paarden en afkomstig uit Rotterdam-kwam gistermiddag kwart over vier de Koornbrugstecg afrijden, toen plotseling de voerman, P. den H. het beheer over de paarden verloor, doordat de leidsels braken. Hoewel de voerman uit alle macht remde, kon hij niet verhinderen, at de wagen opreed tegen de si ep v..n den winkel van den heer Zaalberg, waar een vliegende Hollander, een kin derwagen en een teil, die met andere voorwerpen waren uitgestald, ais slachtoffers vielen. De pui' van den winkel evenwel bekwam geen schade. De voerman kwam er zonder let se af. Do jubileum-wedstrijden van do L.Z.C. Met betrekking tot den 6 K.M.-wed strijd, die Zaterdagmiddag in het Rijn en Schiekanaal gehouden wordt, ver nemen wij nog dat er in totaal 39 deel- nemers(neemsters) zijn", te v. ovn 14 dames en 25 heeren In de dames- afdeeling komen de 01) Z (Rotter dam), de Schiedamcbe Z*.mclub en de leidsche Zwemchib me oon vor- eenigingsploeg, resp. bestaande uit 4, 4 en 5 deelneesters. De dames st vten te 3 uur. I)e heeren vertrekk tien minuten later. In deze af Hn« 'in vereenigingsploeo-en van de U Y. C. (Utrecht) met 3. de Rotterdam- h^ Zwemclub met 9, de Zijl O eiden) u t 3 en de Leidsche Zwemclub rr.'t d- ie deelnemers Onderhanden neon iin nog gaande met twee An'werp-c'.e zwem vereenigln gen Chr. Kweekschool te Leiden. 2e Groep. Geëxamineerd d niann. candidaten. Geslaagd 6, n P. v. d. Gugten van Katwijk aan den, (Rijn; C. Kammeraa' van \Y u'.>rugv ?e; E. C. G. Labree van Leiden; T, luider van* Ter Aar N. Ravensr berg en van Katwijk a .d. Rijn en V. ae Tombe van Leiden. Eindexamen Gem. H.B.S. A. met 5-j. c. 1926. Oeconomische Afdeeliag. A. Akkerman, P. J. van ölar* kom, A. L. Demenit, Fred. Cl. Fontijn, H. F. Juta, Alida A. de Kier, H Wj. Meyeraan, Oeli H. T. Pino Post, Her* mine Poppe, D. van der Puttten. P. Straathof, W. f. Sybranda, L. F. C. A. de Thouars, Christ. W. J. da Vries, B. Werkman. Afgewezen drie. Een juffrouw uit Alphen aan den Rijn, Mej. K. is gistewniddag bij het afdalen van de voetbrug bij het Sta tion der Holl. Spoor gestruikeld en in een verkeerde houding naar beneden gekomen. Zü liep een wond op boven het oog. die door den Eersten Hulp dienst werd verbonden. De juffrouw kon daarna zelf pér bus naar haar woonplaats vertrokken. Een stadstram heeft gistermiddag een melkwagen van „De Landbouw' aangereden, die bestuurd werd door den slijter W. de K. Bil hst ongeval ging de Iftdlag van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1