CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN 7d* JAARGANG DONUEKDAG T7 JUNI lö^O NUMMfcK 1Ö4-V IDSCHE COURANT BUREAU; Hooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Dit nummer bestaat ui! TWEE Bladen. EERSiE BLAD. Administratiekosten. In ons blad van Maandag hebben wi; een bericht opgenomen betreffende een Kon. Besluit van 27 Mei 1926, tot handhaving van het besluit van Ge deputeerde Staten van Zuid-Holland van 11 Mei 1925, G.S. no. 187-1, hou dende vaststeTling van de geniemte- lijke vergoeding, bedoeld id artike» 101 der Lager Onderwijswaj, 1920, over '22 door de gemeente Dordrecht uit te kee- en aan de besturen der uijzondere la gere scholen aldaar. Deze beslissing is vooral van belang omdat nu inzake de veelbesproken ad ministratiekosten een meer billijke re geling voor deb ijzondere scholen kan worden verkregen. Tot nog toe werden in le moestege- meenten de kosten van a Jministratie voor het openbaar dnderwijs bij de vaststelling van het gemiddeld bedrag voor dat doel uitgegeven, niet in reke ning gebracht, met een beroep op eon Kon. Besluit van 11 Augustus 1924. In bedoeld besluit werd erken;! dat het billijk zou zijn oen zeker bedrag vjor administratiekost2n in rekening te brengen, omdat men bier met wer kelijke uitgaven te dom heeft, maar dat dit niet wei mogelijk is, om lat het juiste bedrag van leze kosten niet precies is aan te geven en met een raming geen genoegen kan worden ge nomen. Dat op deze wijze een onbillijkheid werd begaan is duidelijk. Het feit dat het juiste bedrag niet is te berekenen, kan toch geen reden zijn dezen factor maai* geheel te ver- waarloozen en de bijzondere scholen dit hun toekomende bedrag te ont houden. Toch had de Raad van State afdee- ling van de geschillen van Bestuur aan de Kroon geadviseerd, op# dezelfde gronden als in 1924, een beroep van bet Dordtsche gemeen ietbestuur tegen een beslissing van Ged. Staten om de kosten van administratie op f 0.50 per leerling te bepalen, gegrond te ver- Minister «Waszink, die bet echter daarmede niet eens was, schreef iu zijn advies aan de Kroon 't volgende: „De Af dee ling is het op dit punt in zooverre met de beslissing van Gede puteerde Staten eens, dat ook zij üe kosten van administratie rangschikt onder de kosten, bedoeld in artikel 10i 5e lid, der Lager-Onderwij^wet 1920. Naar hare meening vloeit hieruit even wel alleen voort de bevoegdheid van de schoolbesturen om de voor dit doel gemaakte kosten aan de gemeente te verantwoorden bij de driejaariijksche verrekening overeenkomstig artikol 101, achtste lid, der wet, maar is bet feit, dat uit de gemeenterekening de ze kosten niet nauwkeurig zijn af te leiden, een beletsel voor een evenre dige verhooging van- het kost en be drag per leerling, bedoeld in het tweede lid van dit artikel. Een dergelijke beperking belommert m.i. een redelijke toepassing der wet. Indien eenige uitgave, zooals ook naar de meening van den raad van State inderdaad het geval is met die wegens administratie, bevorderlijk is aan den geiden gang van het on der- wijs en behoort te worden gebracht onder de kostenrubriek van art. 55, sub o, der wet, dan behoort zij ook in aanmerking te worden genomen bij de berekening van de vergoeding, wel ke de gemeente aan bet schoolbestuur heeft uit te keeren. Het gaat m.i. niet aan, om op grond van de inrichting van de administra tie der gemeente de vaststelling dier vergoeding gedeeltelijk achterwege te laten en daardoor in strijd mei de be doeling van den wetgever te kort te doen aan een krachtens de wet aan het schoolbestuur toekomend recht. Resumeerende ben ik daarom van oordeel, dat Gedeputeerde Staten in casu terecht over 1922 zoowel de sala rissen der vakonderwijzers, als de kos ten van administratie, deze laatste naar billijkheid geraamd op f 0,50 per leerling, hebben opgenomen in de kos ten van het openbaar onderwijs en naar het aldus berekend gemiddeld bedrag per leerling de vergoeding ten behoeve der bijzondere lagere scho len hebben bepaald. Het beroep van het gemeentebestuur van Dordrecht acht ik dan ook ongegrond". Overeenkomstig dit advies werd dan ook besloten. De nu gevallen beslissing juichen wij van harte toe. En voor de gemeentebesturen die, hoewel zij moesten toegeven, dat de tot nu toe gevolgde methode onbillijk was tegenover het bijzonder onderwijs toch het Kon. Besluit bij de uitvoe ring der L. O. wet als maatstaf na men, moet het een verluchting kijn, dat zij nu aan de bijzondere 9caolen datgene kunnen geven, waarop zij recht hebben. STADSNIEUWS. JAARVERGADERING EN CONGRES CHR. MIDDENSTNDSVEREENIGING. (Vervolg van het tweede blad). -Hedenmorgen te half tien ving in den Foyer der Stadsgehoorzaal het Congres aan. Onder de aanwezigen werden opge merkt B. en W. van Leiden met den gem. secretaris, Mr. Dr. J. Schokking lid der Tweede Kamer, Mr. de Mol v. Otterloo, vertegenwoordiger van Z. Ex Min. de Geer, de heer Struycken, voor zitter van den R. K, Middenstands bond en de beer K. Kruithof, voorz. van het Chr. Nat. Vakverbond. Deze allen hadden aan de bestuurstafel op het podium plaats genomen. Voorts waren er de Algemeen voor zitter v. d. K. v. K., v. Rijnland, de heer D. ten Cate Brouwer met de voorzitters van de afd. Groot- en klein bedrijf dezer Kamer, de heeren P. Boot Sr. en G. M. J. Molkenboer, ne vens de vertegenwoordigers van 6 an dere Kamers van Koophandel, het be stuur der Neutr. Middenstandsvereen. en de dir. v. Gem. Bouw- en Woning toezicht, de heer F. Kiers Na in gebed te zijn voorgegaan, hield de voorzitter, de heer K. Mei- m a van Sneek een openingsrede, ge titeld: De Middenstand een volksbelang. De geschiedenis van Leiden zoo ving spr. aan heeft voor den Chr. Midden stand iets te zeggen. Zeker! wij beleven andere tijden, en een buitenlandsche vijand benauwt ons niet. Maar wel wordt op velerlei wijze getracht onze vrijheid te belem meren, en het particulier initiatief te dooden, wèl wordt getracht onze geest kracht neer te drukken, en onzen stand te doen verdwijnen en. t moet helaas gezegd* dat niet altijd onder eigen geestverwanten dit gevaar wordt ingezien. Over de be teekenis van den midden stand voo-r het maatschappen ijk leven heb ik op vorige Congressen meerma len breedvoerig gesproken, ik zal daar dus niet over uitwijden, mag.r wel dien ik te spreken over gevaren die ons be dreigen. Hjeraan voldeed spr. door uitvoerig bet standpunt van sociaal-democraten en communisten .tegenover en .de ge volgen van hun optreden voor de po sitie van den middenstand ie schetsen. Met deze voorbeelden voor oogen, aldus spr zal niemand ons kwalijk nemen dat wij Middenstanders onzen arbeid niet laten varen. Veeleer moet u dan ook worden toegeroepen: Broe ders, voortvaren! moet uw leuze zijn. Het volksleven zou, wan Lieer de mid denstand werd uitgeschakeld, zoozeer worden vervormd, dat de volksziel zich niet meer zou afspiegelen in het volksleven. Stel u maar eens voor, dat onze ge zellige winkelstraten, die een stad het mooie levendige 'aanzien geven, zou den verdwijnen en dat hiervoor in de plaats zouden komen, hier en daar, oj) bepaalde punten der stad verkooploka len, waar, op vaste tijden, door daar voor aangesteld personeel, dat dan uit sluitend uif ambtenaren zou bestaan. De goederen zouden worden verkocht, alle fleur zou eenvoudig verdwijnen en alle persoonlijk initiatief worden gedood. Ik weet het wel, ook door den mid denstander worden fouten begaan: maar wij trachten steeds verbetering te brengen en den middenstand op hoo gei* peil te brengen. Op advies van Dr van Beurden is er een beter contact verkregen tusschen den Rijksvoorlich tingsdienst en den georganiseerde^ Middenstand. Het verslag van den Middenstands- raad over 1924 geeft ruimschoots ge legenheid op te merken op w'elke voor- trefeflijke wijze wordt gewerkt. Het is verrassend hoe in een Engelsch tijd schrift „Gas andOil Power" op het ge bied der voorlichting van de Nijver heid ons land den Engeischen tot voor beeld wordt gesteld. Neen, M. H. de middenstand heeft niet afgedaan, en onze taak is niet afgeloopen, en ik roep u toe: Voort varen! moet onze leuze zijn, .om te ko men tot meerdere ontwikkeling van den Middenstand in het belang van ons land. Want het is geen lands- en volksbelang, wanneer Rijks- en Ge meentelijke overheid zich mengen in de Mid'denstandsaangelegenbeden. De Middenstander heeft te zorgen voor onberispelijken arbeid. Wanneer er fouten wordengemaakt, dan behoeft niemand ons te sparen; ze kunnen on der de oogen worden gezien, en blijken ze juist te zijn, dan moet worden ge tracht ze weg te nemen. Eén zaak moet ieder Chr. Midden stander steeds goed voor oogen staan sterk staat alleen een organisatie, als* allen zich aansluiten, Ook zonder dat géven wij den strijd niet op, en zullen we vechten voor onze belangen, maar door werken met vereende krach ten wordt de strijd gemakkelijker, en het resultaat komt dichterbij. Er moet o.i. verruiming komen van arbeidstijd voor werkplaatsen tot 10 uur per dag, ondanks het Volk schreef „dat de kracht, waarmee wij die roep uitstooten, omgekeerd evenredig is aan de waarde van onze maatschappe lijke functie." Wij blijven vragen om opheffing van het Rijksinkoopburcau; het voorbeeld dat ik u gaf, moge u deze vraag dui delijk hebben gemaakt; wij blijven strijden tegen de oneerlijke concurren tie, en altijd zal onze strijd onver flauwd gaan tegen den verkoop van Rijks- en Gemeentelijke Overheid, wel ke verkoop niet ligt op hun weg. Men heeft ons meermalen de kern der maatschappij genoemd, maar dan moet die kern ook gezond zijn, en on zerzijds alles worden aangewend om tot dien staat te komen, want het mid denstandsbelang is een volksbelang. Zal de Chr. Middenstand dit hegrij pen, dan moet allereerst voor oogen staan, dat wij in deze wereld n taak hebben te vervullen, die God ons gaf. Zelfverloochening zal dikwijls nuolza kelijk zijn, en meermalen zullen offers gebracht moeten worden. Maar dit zal gewillig gebeuren, als de mensch zich maar ziet in eigen kleinheid; dan komt voor hem in helderder iicht te staan, dat hij slechts een instrument is in 's Heeren hand, om in de wereld die God schiep, een plaats le> beklee- den. De tijden die komen, zullen ons ongetwijfeld brengen een strijd van sociaal-economischen aard. Hoe zal daarbij onze houding zijn? Zal bet een Jan-Salie-geest zijn, 'n maar toekijken op wat anderen doen, alsof heel Je we reld ons niet aangaat? Zal het zijn de geest van Jan Rap en zijn maat en ik wijs u op Rusland -- of zal over ons vaardig worden de kloeke geest onzer vaderen, die in 1574 bier in Lei den tot uiting kwam, onzer vaderen, die met onverwoestbare energie heb ben gestreden voor den bloei van 'ons land, dat in zijn bloeitijdperk in heel de geschiedenis zijn weerga niet vindt Laat, M.H. die geest over ons vaar dig worden, en sterke ons daarbij het besef, dat wij in onzen arbeid niet wer ken voor onszelf, om eigen eer of eigen roem, maar dat wij het doen om des Heeren wil, uit Wien, en door Wien, en tot Wien alle dingen zijn. (Langdurig applaus). De Voorzitter heette hierna de reeds genoemde officieele personen welkom, van wie hij enkele spciaal toesprak. Medegedeeld werd, dat bericht van verhindering was ingekomen van de Ministers van Justitie en Waterstaat, van Baron van Wijnbergen, voorzitter v. d. Middenstandsraad, die momen teel in het St. Antoniusgasthuis te Utrecht wordt verpleegd, van de Oir. Werkgeversvereniging, en van den Clhr. Boeren- -en Tuindersbon Cl. Ook was een schriftelijke lieilwensch inge komen van de Chr. Schoenmakerspa- troonsvereeniging. De voorzitter gaf nu het woord aan Mr. Dr. J. Schokking, die mede namens de groep welke hij in de Ka- meer vertegenwoordigt getuigde van zijn oprechte belangstelling in dit con gres. Al is het niet zonder gevaar, dit steecis te zeggen in den kring dien het geldt, aldus spr., wil ik toch zeggen dat wij de beteekenis van den midden stand hoog aanslaan. Ons volksleven openbaart zich steeds meer in georga niseerde groepen, en hij die zich v. die organisatie afzijdig houdt gaat ten on rechte tegen den draad van het leven in, want het geldt hier geen kunstma tige ontwikkeling. Die zou uit zich zelf doodgaan. En een natuurlijke ont wikkeling als die der organisatie heb ben wij te eerbiedigen.. Een goede organisatie moet en kan ook strijden tegen groepseenzijdigheid Deze leidt tot afsluiting, welke op haar beurt weer Icht voert tot tegenstelling. En daaraan hebben we geen behoefte. Integendeel. In dit verband wees spr. op de zware thak die de leiders van den midden stand hebben. Zij moeten groepsegoïs me tegengaan. Er zijn ook nog andere groepen wier zelfstandigheid ernstig wordt bedreigd. Dat ons land nog zoo bevoorrecht is, schrijft spr. mede toe aan de plaats van den middenstand. Deze is niet ge makkelijk te omschrijven, maar iat vindt spr niet ongelukkig. Een vast omlijnde groep is niet het ideaal. De grenzen moeten zich steeds bewegen naar den kant van d^n arbeid. Wan neer dat niet meer gevoeld wordt, dat er hard gewerkt moet worden, zijt g9 in beginsel al weg. Vervolgens uitte spr. den wensch dat de middenstand nog eens krachti ger zal gaan prikkelen tot de voor ons volksbestaan zoo hoog noodige uit breiding van onze industrieele onder nemingen. Alleen wanneer we eigen volk geheel kunnen bedienen zal een gezond ruilverkeer kunnen worden onderhouden met andere mogendhe den. Tenslotte wees spr. op de groote ver antwoordelijkheid die speciaal dé Chr. Middenstander heeft, omdat de toe passing der Christelijk Maatschappe lijke beginselen zoo uiterst moeilijk is. Maar de Chr. Middenstander heeft ook een heerlijk voorrecht. Ons volk, al wordt dit niet meer erkend, s een ge doopt volk, en er is voor den Ned. Mid denstand alleen behoud in de toepas sing der Chr. beginselen. Daarbij mag de Chr. Middenstander inderdaad in het midden staan. Midden in het front, terwijl hij in he ginsel de vervulling in zich draagt van het allerbeste. Spr. wenscht het congres Gods zegen toe. (Langdurig applaus). Dr. Schokking werd door den voor zitter waardeerend toegesproken. Besloten werd aan Baron Van Wijn bergen een schrijven te zenden met de beste wenschen voor zijn spoedig her stel. Hierna herkreeg Mr. P. G. Knibb e door den voorzitter speciaal verwel komd, het woord, om te refereeren over: Misstanden in het aanbestedings wezen. Ten aanzien van de oorzaken dei- misstanden sprak de referaat zich in de stellingen 13 als volgt: 1. De misstanden in het aanbesle- dingswezen zijn niet ontstaan door de malaise, al zijn en worden zij door de buitengewone omstandigheden sterk geaccentueerd. 2. De voornaamste ongewensohte omstandigheden zijn: a. de moeilijkheden, welke de aan- besteders en directies ondervinden met aannemers, welke technisch, mo reel of financieel niet voor hunne taak berekend zijn; b. unfaire concurrentie, welke de z.g. beunhazen den serieuzen aanne mer aandoen; c. de onzekere positie,' welke de on deraannemer tegenover dergelijke niet-soliede aannemers inneemt; d. de schadeposten, welke de leve ranciers lijden bij levering aan te wei nig kapitaalkrachtige aannemers. 3. Als oorzaken moeten worden ge noemd: a. het te gro'ote gewicht, hetwelk ge hecht wordt aan de persoonlijke borg stelling en het weinig rekenen met de in verhand met het werk onmisbare technische, moreele en financieele ca paciteiten van den aannemer. b. het ook voor het -overige niet toe passen van juiste beginselen bij pu blieke aanbesteding; c. het te veel cedeeren van betalings termijnen door den aannemer. Aan de hand van een 13-tal stellin gen gaf spr. in een uitvoerige toelich ting zijn gedachten weer ten aanzien, van de wegen waarlangs, hetzij door organisatorisch optreden, hetzij door wettelijke maatregelen de besproken misstanden kunnen worden weggeno men. Op het referaat volgde een korte, maar zeer geanimeerde bespreking, waaraan werd deelgenomen door de heeren: Kaajan, Groningen; G. Telder, lid K. v. K van Kampen; Blok, uit Sneek; Architect Wormser, Hilver sum; en door de heeren L. Schuurman en Ingenhoes, dir. en secretaris van den Middenstandsraad. Ten slotte vereenigde, nadat Mr. Knibbe de sprekers had beantwoord, de vergadering zich met de volgende conclusie: „De vereen., enz. kennis genomen hebbende van het referaat van Mr. P. G. Knibbe, ge hoord de toelichting op diens stellin gen, erkent de noodzakelijkheid van een geconcentreerde actie van alle be langhebbenden om de aantoonde mis standen, inzonderheid wat betreft de borgstelling weg te nemen, verklaart zich gaarne bereid aan genoemde ac tie mede te werken en besluit in hare afdeelingen daar voor krachtige pro paganda te voeren. Na Mr. Knibbe, dien de voorzitter hartelijk dank zei. kwam de heer K. D ij k van den Haag aan het woord om te refereeren over: Het cadeau-stelsel. Door alle tijden, aldus spr., was er in den handel concurrentie en dit heeft altijd goed gewerkt. Zoowel voor den fabrikant, grossier en winkelier als voor den kooper. Het deed indus trieel en handelsman zich ten uitersie inspannen, vooral door kwaliteit en billijken prijs, het koopend publiek aan zich te verbinden. Men trachtte het vertrouwen te veroveren en te be houden. Helaas deden zich telkens weer vor men voor van oneerlijke en onge- wenschte concurrentie. Als daar zijn: Vliegende winkels, winkels waar ver kocht wordt voor z.g. valuta-prijzen, het premiezegelstelsel, en om maar niet meer te noemen het cadeaustelsel Dit stelsel deed allereerst zijn intrede ADVERTENTIE-PRIJS Gewone adYertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine adYertentiën bij roornitbetaling ▼an ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Het congres van de Chr. Midden- standsvereeniging In Nederland te Leiden. Buitenland. Aan Briandis de kabinetsformatie in Frankrijk opgedragen. Verklaringen van minister Francqni over de crisis van den Belgischen frank Bij een Roode Kruis-oefening op de Wann See bij Berlijn is een knaap ver dronken. hetgeen groote verontwaar diging heeft gewekt De Britsche mijnwerkersbond en ar beiderspartij zullen zich tegen het re- geeringsvoorstel tot werktijdverleging verzetten. De Russische regeering ontkent, dat zij het geld voor de Britsche stakers gezonden heeft. 'in den handel toen de margarine-in dustrie in het begin van hare ont plooiing was en men door het geven van cadeaux dit nieuwe artikel t racht te ingang te doen vinden. Sindsdien heeft het cadeaustelsel als stelsel zich al meer en meer uitgebreid. Het is fu nest, dat de zeepfabrikant zijn afne mers ook voorziet van emmers en tei len, sieraden, nikkelwaren en zelfs nu ook van lepels envorken van zilveren platen versierd met monogram, waar bij enkelen nog in aanmerking komen voor een compleet eetservies. Met verschillende voorbeelden werd aangetoond, dat in den prijs van het artikel de prijs van het z.g. cadeau i3 berekend. De zucht naar het bezit van het te verkrijgen cadeau bevordert ver kwisting en is bovendien doodend voor de kleine middenstanders, die hun bestaan zoeken te vinden in den verkoop van die artikelen, die bij voor keur Uls cadeau-artikel in aanmerking komen. Hun klanten worden bediend door de verkoopers van zeep en kolo niale waren. Uit een en ander blijkt, dat het ca deau-stelsel is een groot kwaad en dat de geheele georganiseerde midden stand zich aaneen beeft te sluiten ten einde dezen strijd met vrucht te voeren Het is gewenscht, dat ook voor deze zaak de medewerking gezocht wor 11 van den Middenstandsraad, Nijver- heidsraad en de Kamers van Koophan del en Fabrieken. Het kwaad dat in dit stelsel zit blijkt ook wel daaruit, dat er re is landen zijn waar getracht is foor wet geving dit kwaad afdoende te bestrij den. In Denemarken is reeds een wet op oneerlijke concurrentie, waarin bij art. 12 de toegift is verboden, tenzij de toegift geen waarde van betevkenis heeft. Duitschland zal zeer spoedig dit voorbeeld volgen. Onder bescherming van de drie mid denstandsbonden is reeds een Com missie gevormd ten einde het cadeau stelsel met kracht te bestrijden. Mocht dit niet het gewenschte sik es geven dan zou uiteindelijk de hulp der Over heid (wettelijke bestrijding; worden in geroepen. Spreker kwam tot de volgende con clusies: 1. Het cadeaustelsel is een groot kwaad in den handel, bijzonder voor den kleinen middenstander. 2. het cadeaustelsel is misleidend voor het publiek. 3. het cadeaustelsel moet, meda daarom, met kracht worden bestreden. 4. de bestrijding geschiedde door den algeheelen georganiseerden midden stand. 5. blijkt deze bestrijding niet in staat het cadeaustelsel afdoood? tc treffen, dan zal uiteindelijk, Ie hulp der Overheid tot wettelijke bestrijding worden ingeroepen. Ook op dit referaat volgde inte ressante discussie, waaraan do ir de heeren Hofman, Arnhem: v. Rijswijk, Rotterdam; v. Woerden, den Haag: en Wol dering, uit Groningen werd deel genomen. Betreffende het voorstel-1 ei.ien in zake de vorming van een steinfonds werd medegedeeld, dat 't in handen ge steld is der commissie, bestaande uit de voorzitters van de afdeelingen: Am sterdam, Groningen, Haarlem, Den Haag, Haarlemmermeer en Schiedam. Te een uur werd de morgenvergade ring gesloten, nadat medegedeeld was dat het voorstel-Coevorden Inzake in voering van het snelrecht in de mid dagvergadering "zou worden behan deld, en nadat Mr. de Mol v Otterloo namens de regeering de v~-«adertng had toegesproken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1